Przez kilka lat na przełomie lat 80 i 90 XXw., mój ojciec był na kontrakcie w Turcji, w Stambule. Byłem wtedy licealistą i jeździłem do niego w wakacje. Dla mnie jednym z najważniejszych punktów tych pobytów, była wizyta w muzeum lotnictwa w Yesilkoy, gdzie stoi ten jedyny, ostatni zachowany PZL P.24. Widziałem go chyba 4 razy, ostatnio w 1991. Sprawiał wrażenie bardzo zadbanego, miał specjalne, wydzielone stanowisko w hali, inne samoloty nie były tak mocno eksponowane. W ogóle polecam to muzeum, mają sporo unikalnych dla nas maszyn, m.in. DC-4, Delta Dagger, czy F-100. F-86 chyba tez był, ale nie jestem do końca pewien. Hmmm... to było 30 lat temu... ale mam nadzieję, że wszystkie nadal tam stoją. Pozdrawiam :)
Tego typu komentarze, to najlepsza część filmów na amerykańskich kanałach o podobnej tematyce. Zawsze znajdzie się ktoś, kto miał coś wspólnego z daną maszyną i jest w stanie podzielić się jakimiś "insajder niusami". Zazwyczaj takich osób trafi się kilka i wywiązuje się z tego ciekawa dyskusja. Niestety u nas to rzadkość.... po części dlatego, że w USA "trochę" więcej weteranów dożyło dzisiejszych czasów.
Jeszcze przed stanem wojennym prenumerowałem sporo gazet w tym ,,Skrzydlata Polska ,, . Zachowałem gdzieś kartkę - z jednej strony zamieszczono listę załogi SP - LAA , który uległ wypadkowi i w którym zginęła m in Anna Jantar , z drugiej opisano ten samolot stojący w muzeum tureckim . O ile pamiętam jest on zmontowany z części zakupionych wraz z licencją i nie jest egzemplarzem seryjnym PZL . Niektóre użyte do rekonstrukcji części sprawiają wrażenie przypadkowych . To jednak nie umniejsza jego wartości jako dzieła naszych konstruktorów .
Były by dwa paluchy, ale się chyba nie da. Oglądałem wcześniej zabytki, ale doszły np. dystans i poczucie humoru, nie podejrzewałem. Brawo. Tak trzymać. Dzięki.
Akurat Niemcom to się nie dziwię, pomijam oczywiście to że zaraz ktoś napisze że lepiej było głosić iż "łomot" otrzymało się oczywiście od P24, niwelując przy okazji zasługi naszych pilotów ale do ciężkiej cholery JAK WYTŁUMACZYĆ FAKT OBŁĘDNEJ SPRZEDAŻY SWOICH NAJLEPSZYCH MASZYN, podczas gdy nasi musieli latać i co gorsze, WALCZYĆ, na sprzęcie w zasadzie już muzealnym ?... Z drugiej strony, kiedy pierwszy raz ujrzałem zdjęcia IAR80 i poczytałem na temat ich genezy, to mnie ZATKAŁO... Zawsze z taką "lekkością" drwiliśmy z Rumunów a powinniśmy przed Nimi wręcz uklęknąć... Te wspaniałe maszyny potrafiły stawić czoła Mustangom nawet jeszcze w 44-tym dlatego też będę z utęsknieniem czekał na Pański film o tych samolotach. Pozdrawiam.
Jak zawsze bardzo dobry odcinek. Taka była sytuacja w Polsce, że we wrześniu 1939 r. nie mieliśmy żadnego równorzędnego samolotu myśliwskiego, a P-24 sprzedawano na eksport. Rzecz ciekawa, Finowie, którzy mieli słabszy przemysł lotniczy kupili licencję Fokkera d xxi, który też montowali u siebie, a samolot wyposażony był w silnik bristol Merkury mk VIII, budowany także w Polsce na licencji. Zamiast iść tą samą drogą i budować na licencji Fokkera, to eksperymentowaliśmy z Wilkiem, Jastrząb był za ciężki i za wolny, o czym zresztą był jeden z Pana poprzednich odcinków i zostały nam tylko P-11. Czyli jak zawsze historia straconych szans. Pozdrawiam serdecznie MS
Mity trzymają się mocno. Cóż niby miałby zmienić na polskim niebie P24 ? Zacznijmy od tego czym tak naprawdę był samolot PZL P24. Otóż był on wersją PZL P11 przeznaczoną na eksport - z zakrytą kabiną i mocniejszym silnikiem Gnome-Rhône 14N-07 których w Polsce przed wojną nie używano. Mimo że ów silnik był o ponad 300KM mocniejszy niż zastosowany w P11c Bristol Mercury, osiągi samolotu były tylko nieznacznie lepsze. Ograniczenia narzucała przestarzała już koncepcja zastrzałowego górnopłata ze stałym podwoziem. P24 z prawie 1000-konnym silnikiem miał znacznie gorsze osiągi od BF109D z prawie 300-km słabszym silnikiem Jumo. Wreszcie najważniejsze - P24 nie można było zamówić przed 1936 rokiem, a po tej dacie wymiana P11 na P24 była wyłącznie marnotrawieniem i tak skromnych już środków. To coś jak wymiana Poloneza Caro na Poloneza Caro Plus ;)
Zapomniałeś dodać, że samolot był pokryty ryflowaną blachą co sprzyjało zwrotności (opór powietrza) jednocześnie uniemożliwiając osiągnięcie większych prędkości mimo ładowania do niego mocniejszych silników. Zwiększenie mocy silnika 2 krotnie powinno dać przyrost prędkości o 26%.
To samo dotyczy wschodniego"frontu" sowieccy piloci w 1939 meldowali o bojach z P-24 , Stawce i GRU we łbie się nie mieściło się w głowie eksport uzbrojenia bez wymiany w swoich siłach
Extra materiał!!! ale nie tylko Niemcy uważają że we wrześniu walczyli z P-24, bo we wszystkich starego typu komputerowych grach wojennych Polskie Lotnictwo jest wyposażone w P24
I always liked those "gull wing" fighters, good looking airplanes with a certain style about them. Very advanced aircraft in their day and copied all over the world. I built static and flying models of them in my youth, they always stole the show. Thanks for these vids and bringing back so many good memories.
"(..) mimo poważnego... " :D Kto inny pewnie nagrał by fragment jeszcze raz, ale nie tutaj. Tu mamy sensownie, konkretnie, a mimo wszystko na luzie. Super! :)
Wiadomo, że w drugiej połowie lat 30. „Puławszczaki” nie miały już szans z wolnonośnymi dolnopłatami z chowanym podwoziem i krytą kabiną... Z innej beczki. Przy okazji zainteresowania ze strony jugosłowiańskiej (16:22) jest mowa o silniku widlastym. A przecież byłby to powrót do pierwotnej koncepcji Puławskiego (vide: P-1 czy P-8). Taki samolot miałby mniejszy opór przedni, a i (za)pewnie lepszą widoczność. Wydaje się jednak, że „gwiazda” wpływała na krytykę owej widoczności, o której mowa w (16:43)... Poza tym w samolocie z silnikiem widlastym można było zamontować działko w piaście śmigła...
Kolejny raz, kawał solidnie i bez spinania podanej wiedzy. Niby wszystko jest opisane ( mam ten i inne TBiU ) w wielu publikacjach, ale mądrego to i fajnie posłuchać. Pozdrawiamy z CSW.
Jest informacja z kampanii wrześniowej, że pilot nazwiskiem Pamuła staranował samolot niemiecki. Ten dzielny człowiek zmarł potem w czasie wojny w Wlk. Brytanii na.. zapalenie zęba. Takie to losy. To on byłby pierwszy.
Muszę gdzieś o tym poszukać. Z tego co widzę, to Pamuła zderzył zię celowo z Messerschmittem, po tym jak jego samolot został mocno uszkodzony i stracił napęd. Messerschmitt miał lecieć wyżej, a mimo tego polski lotnik uderzył w niego uszkodzonym samolotem. Jakoś nietypowo układa się tu ich wzajemne położenie i czemu nie było różnicy prędkości? Inne opisy mówią że Messerschmitta zestrzelił normalnie wcześniej, po czym sam został zestrzelony. Czyli potwierdzić to trudno.
@@Zabytki_Nieba Proszę poszukać koniecznie, bo to bardzo ciekawa historia. Cholera, nie pamiętam już źródła, bo lata temu czytałem, ale taranował właśnie uszkodzonym samolotem i potem musiał skakać.
Kuriozalnym jest dla mnie wyprzedawanie sprzętu wojskowego tuż przed wybuchem wojny, o której wiadomo było, że jest nieunikniona. A potem chyc... do Rumunii... i niech sobie rodacy latają na "drzwiach od stodół".
@@Zabytki_Nieba Dość, że jak mieli licencję na niego to pewnie w ich archiwum uchowały się pewnie plany techniczne z PZL-24. Kwestia tylko znajomości alfabetu łacińskiego i tego czy owa dokumentacja wciąż ma status "Ściśle Tajne". Fundacja odbudowująca PZL P-11 C razem z polskim MON powinni już dawno wysłać zapytanie MON w Turcji...
Cechą myśliwców serii "P" były duże zapasy wytrzymałości płata. Przy współczynniku nieco ponad 19 dla P.11 pozwalało to bez istotnej zmiany konstrukcji zastosować silnik o mocy dużo większej mocy przy współczynniku niszczącym 12,4. To spowodowało szybkie opracowanie samolotu na bazie starszych konstrukcji i w zasadzie wykluczało zabudowę działka w płacie. Warto zwrócić uwagę, że P.11c były kilka lat używane do Kampanii Wrześniowej- stąd silniki miały cechy pewnego zużycia. To tym bardziej zdumiewa decyzję o wysyłce partii samolotów do Bułgarii. Z resztą podobny błąd był z PZL-43. A co do jakości silników. Podobno prof. Tadeusz Sołtyk miał takie zdanie:. Najgorszy to silnik francuski. Lepszy jest angielski. A najlepszy to francuski tylko wykonany w Anglii. Podobno. Inne francuskie silniki np. 14 M05 "Mars" do Mewy i innych konstrukcji były niedopracowane, grzały się nadmiernie i nie rozwiązano do końca problemów z ich chłodzeniem.
@@losarturos Ano to, że było to w ogóle możliwe. Przyjęta w II RP koncepcja rozwoju myśliwców nie przewidywała ich rozwoju z silnikami widlastymi chłodzonymi cieczą. Przeróbka była szybka i dość prosta. Zaś osiągi P.24 pozwalały zestrzeliwać bombowce (za wyjątkiem Ju-88) w locie poziomym. Zaś zwrotność pozwalała się bronić przed BF 109. Dwóch znanych mi pilotów myśliwskich Września 39 powiedziało, że wynik walki 1 do 1 był nierozstrzygnięty (P.11c i BF-109D). Ma się rozumieć - ten sam zapas paliwa, amunicji i zmęczenia pilota). Tym bardziej większe szanse mógł mieć pilot P.24. A że nie zmieniłoby to wyniku Kampanii Wrześniowej- fakt faktem. Nikt tego nie neguje.
Dobry jastrząb nie jest zły ;P W sumie mam w rodzinie kilka "ptackich" nazwisk Sokół, Jastrząb, Pustułka. Ale te same auta nazywają się rożnie w innych krajach a nawet te same modele są dziś pod innymi markami ;) Fajnie że pociąg do Balic został. Fajną minę miałeś choć bardzo naturalna jak na takie zdarzenie :P Całkiem niezły ten zapek ;P. I poszedł w kierunku zachodzącego słońca jak dzik w kartofle ;)
Dobrze uzbrojony i zwrotny ! Piękny samolot, problem w tym że po wyjściu z fabryki powinni go postawić w muzeum. Dobry to on mógł być w latach dwudziestych.
nie tyle technologi co pomyślunku i konsekwencji w działaniu. Wszystko było w zasięgu ręki modyfikując P24 można było zrobić myśliwiec pokroju Mitsubishi A6M .
Czytałem , że w PZInż była bardzo rozbudowana biurokracja / sporo zakupów zagranicznych , trochę projektów własnych , ogólny brak koordynacji / jakby bardzo komuś zależało na marnowaniu skromnych i tak już środków . Zapewne w PZL było podobnie . Zespół PZL budował pasażerskiego ,,Wichra" dla LOTu aby mieć fundusze na ,,Jastrzę bia" a i tak zakupiono amerykańskie , które u nas nie dostały homologacji bo nie spełniały warunków dot bezpieczeństwa i dochodziło do wypadków . Należy tu dodać ,że ,,Wicher" technicznie był na wysokim poziomie / aluminiowe elementy konstrukcyjne gięte były na prasach hydraulicznych i zgrzewane /.
akurat PZL P 24 w 1939 wcale nie był zabytkiem i Rumuńskie lotnictwo z powodzeniem uzywało ich do 1943-44 roku, jak na koniec lat 30-tych to była bardzo przyzwoita maszyna i jeszcze podczas operacji barbarossa spełniały podstawowe wymagania pola walki, nie był może tak szybki jak Focke wulf czy BF109 ale wystarczał do walki z sowieckimi bombowcami
jastrzębie są zajebiste ale nie tak jak jerzyki i jaskółki. to są prawdziwe myśliwce przechwytujące wśród ptaków. F16 Gacek ;) napakowany radarami. jak zwykle kawał historii polskiej awiacji. dzięki
Odcinek bardzo ciekawy, lubię Pana materiały. Jednak powiedzmy sobie szczerze, P-24 w Kampanii Wrześniowej niczego by nie zmienił, chociaż uważam że Pułaszczaki miały piękna linię.
Zgadza się , miłość do puławszczaków okazała sie droga . Prawie na ostatni dzwonek zakupiono kilka Hurricanów , które we wrześniu w skrzyniach i tak nie dopłyneły do rumuńskiego portu ( lub według innych źródeł nie zostały odebrane ) . Oczywiście nikt samymi samolotami wojny nie wygra , zwłaszcza ledwie kilkoma dobrymi sztukami , ale co by fryce od nas wtedy więcej oberwali to tego by nikt im nie odebrał . Zwłaszcza Anglicy nie zmuszali by naszych pilotów do poniżających ćwiczeń taktyki na .... rowerach . Wtedy wiosną i latem 1940 czyli przed bitwą o Anglię prawdopodobnie to my ich byśmy szkolili .
@@Batmax192 Pewnie ze tak. Ta biedna Polska która dopiero co zrodziła się z trzech zaborów i tak dorobiła się sporego przemysłu lotniczego jak na swoje możliwości. Dzisiaj jesteśmy tylko dostawcą komponentów, lub wytwórcą konstrukcji zagranicznych korporacji. Pozdrawiam.
Loire 46 był znacznie gorszy od P.24 , dla Francuzów zakup myśliwca z Polski byłby "dyshonorem". Szkoda, że nie była dyshonorem tak haniebna obrona swojego kraju w 1940 :D
Czy one w sposób tak oczywisty królowały to bym się spierał. To stwierdzenie może dotyczyć niektórych, wiodących militarnie krajów, ale nawet tam nowoczesne dolnopłaty dopiero wchodziły na wyposażenie. W innych krajach wciąż w sporych ilościach używano górnopłatów, a nawet dwupłatów metalowej i mieszanej konstrukcji różnych typów. Dolnopłaty szybko wypierały inne rodzaje maszyn, ale dopiero zaczynały swoja karierę. Na ich tle P-24 nie wypadał najgorzej i wciąż był w stanie nawiązać walkę z nowszymi maszynami wroga, czego przykładem są sukcesy naszych znacznie słabszych P-11 i greckich P-24 walczących z lotnictwem włoskim.
Dokładnie, gdybyśmy jakimś cudem mogli położyć ręce na dużej liczbie Gnome Rhone'ów 14K (co w rzeczywstości było niemożliwe) to wsadzanie ich do tak przestarzałej konstrukcji jak P.24 byłoby czystą głupotą.
@@Robertrrteam Co za bzdury.. Proszę mi wskazać jeden całkowicie metalowy dwupłatowy myśliwiec... Z nastaniem lat '30 było jasne, że lotnictwo myśliwskie w przyszłości to wolnonośne konstrukcje jednopłatowe. Wynika to choćby z podstaw aerodynamiki...
Z F-16 Jastrząb akurat sprawa jest prosta: "Sokół" był już zajęty (W-3 Sokół). A chodzi o reklamę, marketing. Z samochodami też tak jest: nie wszędzie nazywają się tak samo, np Mitsubishi Pajero w UK to Shogun, a w Ameryce Łacińskiej Montero. Super materiał, pozdrawiam.
Tak, ale po co nazwy tłumaczyć? F16 to Falcon, a nie Sokół, tak jak fiat punto to nie jest fiat kropka. Z pajero (i innymi autami) to akurat decyzja producenta.
@@Zabytki_Nieba Tak naprawdę to "Fighting Falcon", dla pilotów i od pewnego momentu również oficjalnie - "Viper". Pajero w Ameryce południowej oznacza onanistę i pod taką dumną nazwą początkowo próbowano sprzedawać ten samochód, z niewyjaśnionych powodów sprzedaż oscylowała w okolicy zera ;)
@@Zabytki_Nieba Jak już mówiłem, ze względów marketingowych: 1. Fiata Punto kupuje indywidualny klient, F-16 musi kupić cały naród, dlatego opinia publiczna musi zostać "zmiękczona" 2. Nie każdy w armii jest anglojęzyczny na tyle, na ile sobie życzymy. Piloci są niejako zobligowani do jego znajomości i nie stanowi to dla nich różnicy. Dla przeciętnie wykształconego (i zaangażowanego) działonowego baterii p-lot może być to różnica zasadnicza. Jest to zatem zagadnienie komunikacji. 3. To angielski, mniejsza bieda. Tymczasem moglibyśmy latać na Су-22, Ан-26, a ostrzał artyleryjski prowadzić z 2С1 Гвоздика, etc. 4. Falcon, jak Falcon. Ale dlaczego F-16? Czepiałbym się konsekwencji - skoro spolszczamy, to w całości: M-16 Sokół. To "F" z zasady jest zresztą głupie, bo nie jest to nasza nomenklatura kodu przeznaczenia maszyny. Więc zostałby sam Falcon. Flakon? Falko? Fuck-on? Lepszy już chyba choćby "Jaszczomp", w skrajnych przypadkach "Jastsząb" :)
@@peceed Zdecydowanie tak. Zagadnienie jest w ogóle ciekawe, bo takich przypadków w motoryzacji jest więcej. Istnieje nawet teoria spiskowa, że producenci aut robią sobie po prostu jajca z nudów. Z "Fighting Falconem" zresztą trafia pan (jak mniemam) w sedno: o ile ta nazwa w angielskim jest płynna i nie przysparza problemów, jest chwytliwa, to polskie "walczący sokół", ewentualnie "sokół drapieżny", już byłyby idiotyczne. Ciśnie się na usta "Sokół Niezłomny", ewentualnie..."Jastrząb Wyklęty" - takie fikołki wcale by mnie nie zdziwiły.
Jakby był w dolnopłacie z chowanym podwoziem nawet z tym kadłubem tylko po modyfikacjach pod skrzydło to wychodzi ci Mitsubishi A6M a z trzecim karabinem 20 na silniku i dobrze ustawionym skupieniu przeciąłby w powietrzu szkopa na pół ! Najgorsze że wszystko było w zasięgu ręki a nie zrobiono nawet prototypu.
@@jandrzewiecki9427 Ja pisałem o modernizacjach realnych a ty postanowiłeś poszydzić. ale jakby zapytać o przyczyny braku nowych konstrukcji i modernizacji polskich myśliwców to już raczej nie będziesz taki mądry.
@@jandrzewiecki9427 Ludzie, którzy nie mają pojęcia o konstrukcjach lotniczych, często właśnie tak myślą. "Wystarczy" dodać taki silnik, takie działko itd.. i uzyskujemy najlepszy myśliwiec świata. Tylko ciekawe czemu ludzie, którzy faktycznie się na tym znają i tym zajmują tego nie robią?
@@baltazargabka_ Co znów szukasz kolegów :-) A w tym że nieomylna sanacyjna władza wręcz wykańczała inne wytwórnie nie zamawiając nawet prototypów.Albo że władzy i LOTowi ubzdurał się samolot pasażerski gdzie zespół konstrukcyjny zajmował się przez dwa lata Wichrem i nic nie robiono przy myśliwcach chociaż było widać jaka sytuacja w Europie,to problemu nie widzisz ? Na koniec kochany LOT ograniczył zamówienie chyba żeby Wichry były jeszcze droższe i kupił hamerykańskie (skąd My to znamy ? )PS. Według Ciebie i tych co mają pojęcie Lala 1 i 2 nie miały prawa latać a jakoś latały tak że oświecaj innych.
Świetny odcinek, wreszcie merytoryczny i przekrojowy opis tej nieco zmitologizowanej, ale bardzo ciekawej maszyny. Czekam z niecierpliwością na kolejne materiały na kanale!
@@Zabytki_Nieba No właśnie. F-16 to przecież Sokół, więc bardzo ładnie, ale u nas musi nazywać się Jastrząb, bo nie wiadomo co..., że jakoś nawiązuje do polskiej tradycji i myśli technicznej, choć w zasadzie nie ma z nią nic wspólnego? A, sam Jastrząb był samolotem niezbyt udanym i w zasadzie nie miał żadnych zasług i znaczenia jako oręż.
@@Robertrrteam Nie jest przypadkiem tak, że w PSZ latał już śmigłowiec W-3 "Sokół" (na bazie Mi-2 >EDIT: słusznie zwrócono uwagę, że nie był rozwinięciem Mi-8
@@szymonl.1205 Coś mi się wydaje, że rozkazy w armii wydaje się na trochę innych zasadach, jak - daj mi kluczyki. Mała dygresja. W-3 Sokół nie powstał na bazie Mi-8, lecz jest daleko posuniętym rozwinięciem śmigłowca Mi-2.
@@Robertrrteam Masz rację - to uproszczenie ze specjalną dedykacją dla polityków i dziennikarzy. Ci drudzy dopiero zrobiliby dym, że "wojsko ma dwa >sokoły< dla dwóch różnych maszyn". Poza tym nie chodziło mi o kluczyk tylko o to od czego on jest :) Rzeczywiście "walnąłem się" z Mi-2 i Mi-8 oraz W-3 Sokół - pisałem na gorąco. Jedyne co mnie rozgrzesza to fakt, że nie musiałem wąchać prochu... Oraz kąpiel w zbyt gorącej wodzie.
Z tą słabą widocznością w 24'ce. To nie chodziło przypadkiem o to, że kabina była zamknięta? Gdy pilot jest "zamknięty" w kabinie, to nie ważne jaki jest układ skrzydła. On widzi tylko to, na co pozwala mu owiewka. Na przykład słyszałem wywiad z byłym pilotem P51. I on wyraźnie powiedział, że od wersji D wolał starszą, ale z "angielską" owiewką, bo ta pozwalała mu na wychylenie się na boki.
Obawiam się że z fw190 nasza poczciwinka dostałaby jeszcze większe klapy niż z bf109 😉. Sam płatowiec piękny i chyba na tyle lepszy od 11 aby go wprowadzić zamiast . Ale przed wojną to trzeba było siano dla koni kupować a nie w jakieś wynalazki inwestować typu samoloty,czołgi a po co to komu ułan na koniu to siła uderzenia z piechotą 😂!!!
P.24 nie kupiono dla Polski nie tylko z powodu wg nich niewielkiego postępu w stosunku do P.11. Także mówiono o słabej jakości silników Gnome-Rhone, miały być jakoby bardziej awaryjne od Bristoli.
@@Batmax192 Masz rację ale tak je dostarczali żeby ich nie dostarczyć tam były hurricany spritifire i Monrany Saulnier Ms406 wodno samoloty Kant dla MDlotu później nasi nasi lotnicy na nich latali broniąc nieba Francji i Anglii a na p24 mogli bronić naszego nieba zadając straty najeźdźcy .Ale taka była polityka sanacji niestety obecnie również liczymy na naszych sojuszników i bezgranicznie im ufamy
@@przemyslawgorzynski9813 ...tak nawiasem , gdy Rosjanie ćwiczyli KW naczelnik selman zwany Piłsudskim doskonalił ułańską szablę . Wymyślił jakieś nowe okucie . Taka znalazła mi się kiedyś informacja .
Kolejny świetny materiał! Jeśli kiedyś jeszcze będziesz w Żuradzie to zapraszam na kawę/herbatę. Chętnie pokażę Ci kilka innych zabytków :) Wszystkiego dobrego!
Oglądam jak tylko mam czas. Dawno nie widziałem Twoich filmów, chyba nawet kilka lat, teraz po dłuższej przerwie zobaczyłem film o P24 i tak jak poprzednio nie zawiodłem się :-) Czym jeździsz?
@@wojciechotowski5750 tak jest, Zygmunt Puławski był orędownikiem stojącej Vki, wówczas odpadalby problem widoczności z kabiny-pilot patrzyłby pomiędzy rzędami osłoniętych cylindrów.
Praktycznie bez zmian - oszczędności na oporze czołowym silnika zostałyby częściowo skompensowane przez opór chłodnicy wodnej - dopiero zastosowanie chłodzenia pod ciśnieniem spowodowało uzyskanie wyraźnej przewagi przez silniki V-12. P.11 miał zbyt wiele niedoskonałości aerodynamicznych w budowie skrzydeł i podwozia aby wykorzystać nieco niższy stosunek oporów do mocy silnika widlastego. Puławski walczył jednak o czystość aerodynamiczną - w P.8 oprócz silnika V-12 zastosowano skrzydła o gładkim poszyciu.
Polska powstała w roju 1918 a już kilkanascie lat później z sukcesem sprzedawała własne konstrukcje samolotów. Po 1989 roku odziedziczyliśmy silny przemysł lotniczy, który skutecznie w ciągu nastepnych 30 lat sami zlikwidowaliśmy.
Po pierwsze komu sprzedawał, krajom jeszcze biedniejszym od Polski. Po drugie Polskie zakłady lotnicze, a było ich aż 5 produkowały zaledwie na 30% swoich możliwości. Po trzecie lepsze samoloty produkowano na eksport, podczas kiedy nasze lotnictwo latało na starszych i gorszych. No i na koniec samoloty z lat 1920-1940 to zupełnie inna bajka od współczesnych
Gdyby przed wojną zdecydowano się pójść drogą Rumunów, zamiast tracić czas i środki mielibyśmy ok 100 w miarę nowoczesnych myśliwców. W ogóle decyzje sanacyjnych władz wojskowych przypominają mi to, co się teraz dzieje- oby nie doszło do dnia próby.
Tu się muszę zgodzić, leopardy bez amunicji, ruskie czołgi, i teraz abramsy ... Czyli jak w między wojnie, byle co aby dużo, a kogo stać na taka różnorodność w armii ? Sukces to unifikacja np gaźnik z żuka pasuje do uaza i tak kiedyś było.. cysterny do tego cysterny do tamtego, nie ma wniosków jak w 39 wszystko na benzynę a czołgi na ropę ...
@@Tomek_Tomek Abramsy kupujemy bo sypie się logistyka to T-72 i prawdopodobnie PT-91. Gdy wprowadzony zostanie program "Wilk" zarówno teciaki jak i leopardy pójdą w odstawkę i docelowo skończymy z góra 2 typami czołgów. A dlaczego Abramsy? Bo żaden inny kraj nie dostarczy nam w tak szybkim tempie 250 nowoczesnych czołgów. Jest to niestety sytuacja wymuszona spowodowana olewaniem przez kolejne rządy naszych sił pancernych przez ostatnie 20 lat.
@@Zabytki_Nieba na pewno w monografii w "AERO-technice lotniczej" z 91 roku była mowa o sterze kierunku od P.11a, u Morgały też, ale nie mogę obecnie tego skonfrontować. Tak czy tak można to poznać po nieco innym obrysie w górnej części, ale oczywiście to nie rzutuje na wspaniałą, merytoryczną jakość materiału. Pozdrawiam
W 2004 roku przejeżdżając autokarem koło lotniska w Ankarze widziałem tam stojącego PZL 24.Obok stały inne samoloty wojskowe. Na pewno był tam Phantom i chyba F-104."Nasz" P 24 wyglądał na oryginał ,ale głowy za to nie dam, bo wszystko działo się bardzo szybko,autokar ,mimo moich próśb, nie zatrzymał się a tego dnia wyjechałem też Ankary.
W 14'11'' filmu pokazuje Pan zdjęcie P24 stojącego obok PZL101 "Gawron" z płytami brzegowymi, rurami do oprysków i na tureckich znakach. Zatem zdjęcie było zrobione gdzieś w latach 60 XX wieku. Czy wiadomo coś o P 24 latającym grubo po wojnie??
To jest chyba ten, który ostatecznie trafił do muzeum. Nie wiem czy w czasie zrobienia zdjęcia z Gawronem (jest jeszcze z tej samej chwili jego zdjęcie od tyłu) był egzemplarzem latającym.
Nieprawda, samochody też się różnie w różnych krajach nazywają np taki Mitsubischi Pajero który po hiszpańsku oznacza "onanistę" w Ameryce płd i państwach z językiem hiszpańskim ma nazwę Montero. Jest wiele podobnych przykładow
Moje pierwsze auto 😊 które akurat miało trzy nazwy. Tylko chodzi mi o to że nazwy auta daje producent, w 99% przypadków jest to jedna nazwa na cały świat, czasem z jakiegoś powodu na któryś rynek wymyśli inną nazwę. A z samolotami to wygląda tak jakby Mitsubishi wyprodukowało Pajero, a dealer w jednym kraju sprzedawał je jako mitsubishi jastrząb, a w innym jako mitsubishi dakar, a w trzecim jako mitsubishi p-wagon. Oczywiście wszystkie z fabrycznym napisem pajero. Swoją drogą nazwy aut czasem przypadkiem trafią się fajne dla Polaków, np. subaru impreza, a czasem nie, np. Hyundai Kona.
Polskie konstrukcje myśliwców cierpiały na niedobór mocy silników. Licencje silników były dobierane chyba tylko w/g kryteriów kosztowych . Karas dla polskiej armii latał z bidnym Bristolem , P-43 dla Rumunii latał z Gnome-Rhone 14 , byla to 14 cylindrowa gwiazda o mocy ok 900-1000 koni. W procesie decyzyjnym dla polskiej armii kluczowe decyzje podejmował jeden człowiek- pułkownik, później general Ludomil Rayski. Program nowocześniejszego od p.11 Jastrzębia byl opóźniony bo promowano niechcianego przez PLL Lot , PZL44 Wicher Tak to jest jak za decyzje biorą sie ludzie nie mający pojęcia o tematach o których mają decydować. Skąd my to znamy.....
Racja , z tego co kiedyś czytałem Rayski kładł nacisk na szkolenie ( o ile to prawda to chwała mu za to bo umiejętnościom naszych pilotów nikt nie śmie zaprzeczyć ) , ale w kwestii wyznaczania priorytetów technicznych czy taktycznych dał ciała po całości . Dziwi tym bardziej , że z roku na rok rosły siły militarne naszych sąsiadów . Grzech nie do wymazania .
@@mariolondyn50 Rayski nie decydował na jakich typach należy latać . Mógł jedynie proponować . Podział kompetencji był tak zagmatwany , że różni ludzie wchodzili sobie w drogę i niewiele było efektów mimo dobrych chęci . Taki spadek pozostawił po sobie Naczelnik . Pisał o tym p. Subotic".
Rayski został mianowany szefem lotnictwa przez Piłsudskiego. Pełnił tą funkcje w latach 1926-1939. Wielka szkoda że w 1936 w katastrofie lotniczej zginął gen. Orlicz-Dreszer, który miał zastąpić Rayskiego. Orlicz-Dreszer mając odpowiednie plecy a ponadto bedąc osobą kompetentną mógł doprowadzić do modernizacji lotnictwa. Co ten Rayski nie wyrabiał - w latach 1936-1939, Wilk bez silników, oderwanie na 1 rok konstruktorów lotniczych projektujących Jastrzebia, do projektowania cywilnego Wichra którego nie chciał LOT, przedpotopowy Żubr, czekanie 0,5 roku na chowane podwozie z Anglii do Jastrzebia, jakby nie można było zrobić testów ze stałym podwoziem, w końcu zrobiono podwozie w kraju. Ponadto w latach 1936-1939 Rayski nie wprowadził żadnego samolotu do naszego lotnictwa poza Łosiem, którego Polska nie potrzebowała. A w końcu na wiosne 1939 Rayski złożył rezygnacje, i wtedy jego nastepca gen. Zając zaczął zamawiać samoloty ...za granicą - Francja, Anglia.
To są wszystko fabryczne nazwy. Jak producent zdecyduje że dane auto na danym rynku nazywa się toyota yaris to żaden dealer ani serwis nie uzna że to jednak avensis.
Dzięki za kolejny dobry film! A'propos litery "P", czy możesz zrobić materiał o numeracji samolotów PZL? Dlaczego konstrukcje Puławskiego miały tylko literę P przy kolejnym numerze, a konstrukcje Tadeusza Sołtyka miały odrębną numerację? Czy powojenna numeracja była kontynuacją przedwojennej? I przede wszystkim co kryło się pod numerami, które nie zostały przydzielone do samolotów produkcyjnych. Pozdr!
Dzieki. Nie wiem czy aż jest sens o tym robić film. Samolty Puławskiego miały kolejne numery za inicjałem P, a samoloty Sołtyka kolejne numery za inicjałami TS, liczone dla każdego konstruktora osobno. Numery PZL przed- i powojennych się nie powtarzały. Numery nieprzydzielone to ciekawy temat, bo niektóre "poszły" na niewdrożone projekty, a niektórych nie miał ani prototyp ani samolot wdrożony do produkcji.
A ja przejeżdżałem obok muzeum i lotniska imienia Ataturka 2007r. i od razu zauważyłem znajomy kształt, zrobiłem szybko zdjęcie, stał sobie zwyczajnie pod chmurką. Udało mi się zrobić z nim tylko jedno zdjęcie, daj jakiś email to ci je wyślę. (Zdjęcie z autokaru, ale to na100% polski P-24)
W puławszczakach widoczność była dobra gdy płaty znajdowały się na wysokosci źrenic. Kurduple mieli zasłoniętą górną cześć przedniej sfery, tak samo mieli piloci, którzy latali ze spadochronami plecowymi zamiast siedzeniowych. Jeżeli daszek z dłoni ustawi się na wysokości źrenic to zasłonią tylko wąski pasek, jezeli wyżej to zasłonią całe niebo.
z tym "staranował i poleciał dalej" to delikatna (ale tylko delikatna!) przesada - o ile mi wiadomo taran wykonano śmigłem i zostało ono na tyle zniszczone że Mitralexis przymusowo lądował, przy okazji pomagając wieśniakom greckim wyłapać makaroniarzy z Canta do niewoli :) i błagam... to miasto zawsze było, jest i będzie KONSTANTYNOPOLEM, a nie jakimś instanbulem
@@Zabytki_Nieba :) Fajna, łagodna i mądra rasa. I ładna, kawa z mlekiem zawsze kojarzy się dobrze ;) No i mądre człowieki przestały im (łyżwom) ciąć ogony, za to tez wielki szacun. :)
Niestety era tych samolotów już kończyła się jak widziałem te zdjęcie z targów gdzie obok stoi chyba Messerschmitt Bf 109 i cóż taka jest prawda .......
Jutro skomentuje "obszerniej"; dziś ograniczę się jeno do zastanowienia jaki samolot PZL pojawia się w książce "Działa Nawarony"? Pełni tam rolę maszyny rozpoznawczej,; czyżby przejęty/zdobyty przez Niemców grecki P-24!?
Cos sie ten gosc pomylil, mowi ze szybkosc PZL24 jest od 110/180km godz. Wiadomo ze juz PZL11 mialy szybkosc okolo 360 km. A ten mial byc lepszy to znaczy ze i szybkosc musiala byc wieksza od PZL 11.
P.11 - to rówieśnik P.24 pomimo niższej numeracji. Jedyna przewaga P.24 wynikała z wsadzenia mocniejszego silnika + zakryta kabina i owiewki na kołach. Eksport nie zmniejszał produkcji dla naszego wojska, bo ograniczeniem był budżet na samoloty a nie możliwość jego wydania. Kiedy eksportowano P.24 trwało już konstruowanie następcy w postaci samolotu wielozadaniowego PZL.38 Wilk, do którego niestety nie udało się dopracować silników.
@@peceed Zapomniałeś o mocniejszym uzbrojeniu zamiast 2 jak w P.11, to P.24 miał 4 karabiny maszynowe albo dwa działka 20 mm. i 2 karabiny maszynowe. Mocniejszy silnik to szybkość, zakryta kabina to wygoda, pilot nie marzł.
@@hanskloss7422 Najwyraźniej nie rozumiesz istoty problemu. P.24 pomimo atrakcyjniejszej numeracji to tylko wersja eksportowa P.11 dostosowana do cięższych a mocniejszych silników firmy GR nie oferująca żadnego skokowego wzrostu możliwości (Grecy demontowali działka i wsadzali km-y). P.24 osiągał 430 km/h gdy idealnie dopracowany płatowiec niskooporowy z takim samym silnikiem mógłby osiągać 600. Następcą P.11 (i P.24) którego zabrakło był P.38 Wilk który wymagał niedopracowanych na czas silników Foka (realizując wizje samolotu wielozadaniowego). Gdybyśmy od początku chcieli oprzeć się na jednosilnikowych myśliwcach dolnopłatowych zamiast Wilka to zdążono by z wszystkim na czas. Naszemu lotnictwu brakowało pieniędzy na maszyny i pod tym względem eksport w niczym nie szkodził poza rozwadnianiem wysiłku biur konstrukcyjnych na tworzenie eksportowych wersji maszyn (z innymi, cieższymi silnikami). Potencjalne korzyści ekonomiczne z tego eksportu były niskie gdyż przyjmowano zapłaty w barterze.
Witam! W nagraniu sprzed paru miesięcy o Jaku-23, poleca Pan lekturę wspomnień polskich pilotów z tego okresu. I tu pojawia się prośba - może poświęciłby Pan jakieś przyszłe nagranie książkom? Sądzę że większość miłośników lotnictwa kojarzy przynajmniej najważniejsze pozycje wspomnieniowe z czasu wojny, ale wspomnienia z czasów PRL-u są zdecydowanie mniej znane. Chętnie bym usłyszał czego brakuje w mojej kolekcji ;). Pozdrawiam!
@@Zabytki_Nieba Zauważyłem, że Niemcy do 1942 używali górnopłata Hs126. Ale to samolot zwiadowczy - nie myśliwiec. en.wikipedia.org/wiki/Henschel_Hs_126
Przez kilka lat na przełomie lat 80 i 90 XXw., mój ojciec był na kontrakcie w Turcji, w Stambule. Byłem wtedy licealistą i jeździłem do niego w wakacje. Dla mnie jednym z najważniejszych punktów tych pobytów, była wizyta w muzeum lotnictwa w Yesilkoy, gdzie stoi ten jedyny, ostatni zachowany PZL P.24. Widziałem go chyba 4 razy, ostatnio w 1991. Sprawiał wrażenie bardzo zadbanego, miał specjalne, wydzielone stanowisko w hali, inne samoloty nie były tak mocno eksponowane. W ogóle polecam to muzeum, mają sporo unikalnych dla nas maszyn, m.in. DC-4, Delta Dagger, czy F-100. F-86 chyba tez był, ale nie jestem do końca pewien. Hmmm... to było 30 lat temu... ale mam nadzieję, że wszystkie nadal tam stoją. Pozdrawiam :)
Tego typu komentarze, to najlepsza część filmów na amerykańskich kanałach o podobnej tematyce. Zawsze znajdzie się ktoś, kto miał coś wspólnego z daną maszyną i jest w stanie podzielić się jakimiś "insajder niusami". Zazwyczaj takich osób trafi się kilka i wywiązuje się z tego ciekawa dyskusja. Niestety u nas to rzadkość.... po części dlatego, że w USA "trochę" więcej weteranów dożyło dzisiejszych czasów.
Jeszcze przed stanem wojennym prenumerowałem sporo gazet w tym ,,Skrzydlata Polska ,, . Zachowałem gdzieś kartkę - z jednej strony zamieszczono listę załogi SP - LAA , który uległ wypadkowi i w którym zginęła m in Anna Jantar , z drugiej opisano ten samolot stojący w muzeum tureckim . O ile pamiętam jest on zmontowany z części zakupionych wraz z licencją i nie jest egzemplarzem seryjnym PZL . Niektóre użyte do rekonstrukcji części sprawiają wrażenie przypadkowych . To jednak nie umniejsza jego wartości jako dzieła naszych konstruktorów .
Były by dwa paluchy, ale się chyba nie da. Oglądałem wcześniej zabytki, ale doszły np. dystans i poczucie humoru, nie podejrzewałem. Brawo. Tak trzymać. Dzięki.
To drugi dam ja pod tym komentarzem ☺
@@Zabytki_Nieba i ja też dam swój
Akurat Niemcom to się nie dziwię, pomijam oczywiście to że zaraz ktoś napisze że lepiej było głosić iż "łomot" otrzymało się oczywiście od P24, niwelując przy okazji zasługi naszych pilotów ale do ciężkiej cholery JAK WYTŁUMACZYĆ FAKT OBŁĘDNEJ SPRZEDAŻY SWOICH NAJLEPSZYCH MASZYN, podczas gdy nasi musieli latać i co gorsze, WALCZYĆ, na sprzęcie w zasadzie już muzealnym ?... Z drugiej strony, kiedy pierwszy raz ujrzałem zdjęcia IAR80 i poczytałem na temat ich genezy, to mnie ZATKAŁO... Zawsze z taką "lekkością" drwiliśmy z Rumunów a powinniśmy przed Nimi wręcz uklęknąć... Te wspaniałe maszyny potrafiły stawić czoła Mustangom nawet jeszcze w 44-tym dlatego też będę z utęsknieniem czekał na Pański film o tych samolotach. Pozdrawiam.
Jak zawsze bardzo dobry odcinek. Taka była sytuacja w Polsce, że we wrześniu 1939 r. nie mieliśmy żadnego równorzędnego samolotu myśliwskiego, a P-24 sprzedawano na eksport. Rzecz ciekawa, Finowie, którzy mieli słabszy przemysł lotniczy kupili licencję Fokkera d xxi, który też montowali u siebie, a samolot wyposażony był w silnik bristol Merkury mk VIII, budowany także w Polsce na licencji. Zamiast iść tą samą drogą i budować na licencji Fokkera, to eksperymentowaliśmy z Wilkiem, Jastrząb był za ciężki i za wolny, o czym zresztą był jeden z Pana poprzednich odcinków i zostały nam tylko P-11. Czyli jak zawsze historia straconych szans. Pozdrawiam serdecznie MS
Mity trzymają się mocno. Cóż niby miałby zmienić na polskim niebie P24 ? Zacznijmy od tego czym tak naprawdę był samolot PZL P24. Otóż był on wersją PZL P11 przeznaczoną na eksport - z zakrytą kabiną i mocniejszym silnikiem Gnome-Rhône 14N-07 których w Polsce przed wojną nie używano. Mimo że ów silnik był o ponad 300KM mocniejszy niż zastosowany w P11c Bristol Mercury, osiągi samolotu były tylko nieznacznie lepsze. Ograniczenia narzucała przestarzała już koncepcja zastrzałowego górnopłata ze stałym podwoziem. P24 z prawie 1000-konnym silnikiem miał znacznie gorsze osiągi od BF109D z prawie 300-km słabszym silnikiem Jumo. Wreszcie najważniejsze - P24 nie można było zamówić przed 1936 rokiem, a po tej dacie wymiana P11 na P24 była wyłącznie marnotrawieniem i tak skromnych już środków. To coś jak wymiana Poloneza Caro na Poloneza Caro Plus ;)
Zapomniałeś dodać, że samolot był pokryty ryflowaną blachą co sprzyjało zwrotności (opór powietrza) jednocześnie uniemożliwiając osiągnięcie większych prędkości mimo ładowania do niego mocniejszych silników. Zwiększenie mocy silnika 2 krotnie powinno dać przyrost prędkości o 26%.
To samo dotyczy wschodniego"frontu" sowieccy piloci w 1939 meldowali o bojach z P-24 , Stawce i GRU we łbie się nie mieściło się w głowie eksport uzbrojenia bez wymiany w swoich siłach
Extra materiał!!! ale nie tylko Niemcy uważają że we wrześniu walczyli z P-24, bo we wszystkich starego typu komputerowych grach wojennych Polskie Lotnictwo jest wyposażone w P24
I always liked those "gull wing" fighters, good looking airplanes with a certain style about them. Very advanced aircraft in their day and copied all over the world. I built static and flying models of them in my youth, they always stole the show. Thanks for these vids and bringing back so many good memories.
Kolejny świetny materiał! Więcej polskich konstrukcji! Pozdrawiam :)
A co do Turcji fabryka zbudowana od podstaw razem z licencją maszynami etc., Taka polityka była kontynuowana i za PRL. Teraz tylko prywatna inicjatywa
Interesting episode.
Looking forward to the IAR-80 one!
Aştept şi eu. Salutari din Varşovia.
tup... tup... tup... - Panie Marku - jak fajnie jest znów czekać na nowy film.
"(..) mimo poważnego... " :D
Kto inny pewnie nagrał by fragment jeszcze raz, ale nie tutaj. Tu mamy sensownie, konkretnie, a mimo wszystko na luzie. Super! :)
Nie myślałem że aż tak głośno się to nagra. I tak ten gwizdek podczas montażu przyciszyłem. Nie gwizdek - sygnał BACZNOŚĆ!
A inne jak się nazywają? Wszystkie są Rp i numer?
Wiadomo, że w drugiej połowie lat 30. „Puławszczaki” nie miały już szans z wolnonośnymi dolnopłatami z chowanym podwoziem i krytą kabiną...
Z innej beczki. Przy okazji zainteresowania ze strony jugosłowiańskiej (16:22) jest mowa o silniku widlastym. A przecież byłby to powrót do pierwotnej koncepcji Puławskiego (vide: P-1 czy P-8). Taki samolot miałby mniejszy opór przedni, a i (za)pewnie lepszą widoczność. Wydaje się jednak, że „gwiazda” wpływała na krytykę owej widoczności, o której mowa w (16:43)...
Poza tym w samolocie z silnikiem widlastym można było zamontować działko w piaście śmigła...
Gdyby była duża ilość maszyn, to kto wie... Nurkując z prędkością 600km/h przynajmniej za pierwszym podejściem mogły coś ustrzelić.
Kolejny raz, kawał solidnie i bez spinania podanej wiedzy. Niby wszystko jest opisane ( mam ten i inne TBiU ) w wielu publikacjach, ale mądrego to i fajnie posłuchać. Pozdrawiamy z CSW.
Jest informacja z kampanii wrześniowej, że pilot nazwiskiem Pamuła staranował samolot niemiecki. Ten dzielny człowiek zmarł potem w czasie wojny w Wlk. Brytanii na.. zapalenie zęba. Takie to losy. To on byłby pierwszy.
Muszę gdzieś o tym poszukać. Z tego co widzę, to Pamuła zderzył zię celowo z Messerschmittem, po tym jak jego samolot został mocno uszkodzony i stracił napęd. Messerschmitt miał lecieć wyżej, a mimo tego polski lotnik uderzył w niego uszkodzonym samolotem. Jakoś nietypowo układa się tu ich wzajemne położenie i czemu nie było różnicy prędkości? Inne opisy mówią że Messerschmitta zestrzelił normalnie wcześniej, po czym sam został zestrzelony. Czyli potwierdzić to trudno.
@@Zabytki_Nieba Proszę poszukać koniecznie, bo to bardzo ciekawa historia. Cholera, nie pamiętam już źródła, bo lata temu czytałem, ale taranował właśnie uszkodzonym samolotem i potem musiał skakać.
O ile mnie pamięć nie myli, to pisze o tym Jan Zumbach w nie tak dawno wydanej po raz pierwszy po polsku książce "Ostatnia walka".
@@jozefpalivec8789 Dzięki, będziemy tam też szukali.
Oficjalnie zapalenie zęba a Naprawdę
Ten kanał jest naprawdę potrzebny. Świetna robota.
Kuriozalnym jest dla mnie wyprzedawanie sprzętu wojskowego tuż przed wybuchem wojny, o której wiadomo było, że jest nieunikniona.
A potem chyc... do Rumunii... i niech sobie rodacy latają na "drzwiach od stodół".
"tuż", czyli kiedy? W sierpniu 39?
@@Raszewski987 proszę obejrzeć film uważniej to się pan dowie. Komentarz jest do tego filmu.
i niech sobie rodacy latają na "drzwiach od stodół". to Komorowskiego. Co do tego mają włądze II RP?
Chętnie posłuchałbym historii o tym PZL P.11g.
Pozdrowienia.
Egzemplarz z Ankary to tylko bardzo prosto wykonana makieta nie posiada elementów lotniczych i jest wykonana w skali ale miło, że został upamiętniony.
Dzięki. to już coś więcej wiemy.
Super ciekawe gratulacje pozdrawiam serdecznie &&&
Wspaniała robota, trzymaj tak dalej.
Jakości nie odpuszczę!
Dzięki za następną ciekawą historię. Gratuluję wiedzy. 👍👍
Ciekawe czy nie mozna by sie z Turkami dogadac w sprawie tego samolotu. Moze by nam go odsprzedali lub zamienili sie na cos innego.
Dla Nich to też jest cenny eksponat. Muzea raczej nie chcą się pozbywać unikalnych obiektów.
@@Zabytki_Nieba Dość, że jak mieli licencję na niego to pewnie w ich archiwum uchowały się pewnie plany techniczne z PZL-24. Kwestia tylko znajomości alfabetu łacińskiego i tego czy owa dokumentacja wciąż ma status "Ściśle Tajne". Fundacja odbudowująca PZL P-11 C razem z polskim MON powinni już dawno wysłać zapytanie MON w Turcji...
+Super odcinek!:)
Cechą myśliwców serii "P" były duże zapasy wytrzymałości płata. Przy współczynniku nieco ponad 19 dla P.11 pozwalało to bez istotnej zmiany konstrukcji zastosować silnik o mocy dużo większej mocy przy współczynniku niszczącym 12,4. To spowodowało szybkie opracowanie samolotu na bazie starszych konstrukcji i w zasadzie wykluczało zabudowę działka w płacie. Warto zwrócić uwagę, że P.11c były kilka lat używane do Kampanii Wrześniowej- stąd silniki miały cechy pewnego zużycia. To tym bardziej zdumiewa decyzję o wysyłce partii samolotów do Bułgarii. Z resztą podobny błąd był z PZL-43. A co do jakości silników. Podobno prof. Tadeusz Sołtyk miał takie zdanie:. Najgorszy to silnik francuski. Lepszy jest angielski. A najlepszy to francuski tylko wykonany w Anglii. Podobno. Inne francuskie silniki np. 14 M05 "Mars" do Mewy i innych konstrukcji były niedopracowane, grzały się nadmiernie i nie rozwiązano do końca problemów z ich chłodzeniem.
Co z tego, że można było zamontować mocniejszy silnik skoro i tak to niewiele dawało. BF 109D miau dużo słabszy silnik a i tak był szybszy.
@@losarturos Ano to, że było to w ogóle możliwe. Przyjęta w II RP koncepcja rozwoju myśliwców nie przewidywała ich rozwoju z silnikami widlastymi chłodzonymi cieczą. Przeróbka była szybka i dość prosta. Zaś osiągi P.24 pozwalały zestrzeliwać bombowce (za wyjątkiem Ju-88) w locie poziomym. Zaś zwrotność pozwalała się bronić przed BF 109. Dwóch znanych mi pilotów myśliwskich Września 39 powiedziało, że wynik walki 1 do 1 był nierozstrzygnięty (P.11c i BF-109D). Ma się rozumieć - ten sam zapas paliwa, amunicji i zmęczenia pilota). Tym bardziej większe szanse mógł mieć pilot P.24. A że nie zmieniłoby to wyniku Kampanii Wrześniowej- fakt faktem. Nikt tego nie neguje.
Rzecz w tym, że jeszcze w I pół roczu 1939r. wyeksportowalismy kilkadziesiąt tych samolotów, bo nie chcieliśmy płacić kar umownych. Smutne.
Dobry jastrząb nie jest zły ;P
W sumie mam w rodzinie kilka "ptackich" nazwisk Sokół, Jastrząb, Pustułka.
Ale te same auta nazywają się rożnie w innych krajach a nawet te same modele są dziś pod innymi markami ;)
Fajnie że pociąg do Balic został. Fajną minę miałeś choć bardzo naturalna jak na takie zdarzenie :P
Całkiem niezły ten zapek ;P.
I poszedł w kierunku zachodzącego słońca jak dzik w kartofle ;)
Jak zwykle ciekawy materiał i świetna narracja ! Pozdrawiam!!
PZL W3 Sokół w tle :)
Kiedy będzie u Pana na kanale?
Pozdrawiam!!
Dobrze uzbrojony i zwrotny !
Piękny samolot, problem w tym że po wyjściu z fabryki powinni go postawić w muzeum.
Dobry to on mógł być w latach dwudziestych.
A mieliśmy lepsze we wrześniu 1939 roku ?
@@hanskloss7422 np. PWS
genialna polska konstrukcja
Ciekawy felieton super pozdrawiam
Dobra robota i jak zawsze świetny klimat spotkania. Dziękuję.
Wchodzę, obejrzałem, patrzę 799 like'ów, no to myk dodałem swój i jest okrągłe 800 :)
Dzisiaj przysłowiowych WIDEŁ nie produkujemy, co mówić dopiero o samolotach.
Jak zwykle świetny materiał. Swoją drogą, może jakiś odcinek o polskich pilotach doświadczalnych? Pozdrawiam i czekam na kolejne odcinki :)
Zawsze w Polsce brakowało technologii pozdrawiam 👍👍👍🖐️🖐️🖐️🤩🤩🤩
nie tyle technologi co pomyślunku i konsekwencji w działaniu. Wszystko było w zasięgu ręki modyfikując P24 można było zrobić myśliwiec pokroju Mitsubishi A6M .
Natomiast nigdy nie brakowało rautów i buty (nie oddamy ani guzika!).
Czytałem , że w PZInż była bardzo rozbudowana biurokracja / sporo zakupów zagranicznych , trochę projektów własnych , ogólny brak koordynacji / jakby bardzo komuś zależało na marnowaniu skromnych i tak już środków . Zapewne w PZL było podobnie . Zespół PZL budował pasażerskiego ,,Wichra" dla LOTu aby mieć fundusze na ,,Jastrzę bia" a i tak zakupiono amerykańskie , które u nas nie dostały homologacji bo nie spełniały warunków dot bezpieczeństwa i dochodziło do wypadków . Należy tu dodać ,że ,,Wicher" technicznie był na wysokim poziomie / aluminiowe elementy konstrukcyjne gięte były na prasach hydraulicznych i zgrzewane /.
W Polsce zawsze brakowało logicznego myślenia.
Super materiał,ale dużo ludzi nie słucha co mówi twórca.Te samoloty to nasza historia i legendy o naszych maszynach.W 1939r to były zabytki.
akurat PZL P 24 w 1939 wcale nie był zabytkiem i Rumuńskie lotnictwo z powodzeniem uzywało ich do 1943-44 roku, jak na koniec lat 30-tych to była bardzo przyzwoita maszyna i jeszcze podczas operacji barbarossa spełniały podstawowe wymagania pola walki, nie był może tak szybki jak Focke wulf czy BF109 ale wystarczał do walki z sowieckimi bombowcami
@@europaletalpg8217 gorzej jak te tzw. "sowieckie" myśliwce wzięły się potem za Rumunów.
jastrzębie są zajebiste ale nie tak jak jerzyki i jaskółki. to są prawdziwe myśliwce przechwytujące wśród ptaków. F16 Gacek ;) napakowany radarami. jak zwykle kawał historii polskiej awiacji. dzięki
Odcinek bardzo ciekawy, lubię Pana materiały. Jednak powiedzmy sobie szczerze, P-24 w Kampanii Wrześniowej niczego by nie zmienił, chociaż uważam że Pułaszczaki miały piękna linię.
Zmieniłby, ale bardzo mało, ciut więcej było by zestrzeleń poniewarz był wstanie dogonić bombowce. Ps Śliczny jest dla mnie p11/24, pzl37/47 i 38
Zgadza się , miłość do puławszczaków okazała sie droga . Prawie na ostatni dzwonek zakupiono kilka Hurricanów , które we wrześniu w skrzyniach i tak nie dopłyneły do rumuńskiego portu ( lub według innych źródeł nie zostały odebrane ) . Oczywiście nikt samymi samolotami wojny nie wygra , zwłaszcza ledwie kilkoma dobrymi sztukami , ale co by fryce od nas wtedy więcej oberwali to tego by nikt im nie odebrał . Zwłaszcza Anglicy nie zmuszali by naszych pilotów do poniżających ćwiczeń taktyki na .... rowerach . Wtedy wiosną i latem 1940 czyli przed bitwą o Anglię prawdopodobnie to my ich byśmy szkolili .
Jeszcze płynęły myśliwce MS 406C1 i bombowce fairey Batley czy jakoś tak
Ameryka gdyby była w '39 między Niemcami a Rosją też by przegrała...
@@Batmax192 Pewnie ze tak. Ta biedna Polska która dopiero co zrodziła się z trzech zaborów i tak dorobiła się sporego przemysłu lotniczego jak na swoje możliwości. Dzisiaj jesteśmy tylko dostawcą komponentów, lub wytwórcą konstrukcji zagranicznych korporacji. Pozdrawiam.
Świetny film! Można było jeszcze tylko wspomnieć o "nielicencyjnej kopii" tego samolotu, czyli Loire 45.
To prawda. Był dobry moment jak wspominałem o wojnie w Hiszpanii.
Loire 46 był znacznie gorszy od P.24 , dla Francuzów zakup myśliwca z Polski byłby "dyshonorem". Szkoda, że nie była dyshonorem tak haniebna obrona swojego kraju w 1940 :D
Bądźmy szczerzy P-24 to taka lepsza P-11 - mocniejszym silnikiem i uzbrojeniem. W tym czasie w europie królowały już metalowe dolnopłaty.
Czy one w sposób tak oczywisty królowały to bym się spierał. To stwierdzenie może dotyczyć niektórych, wiodących militarnie krajów, ale nawet tam nowoczesne dolnopłaty dopiero wchodziły na wyposażenie. W innych krajach wciąż w sporych ilościach używano górnopłatów, a nawet dwupłatów metalowej i mieszanej konstrukcji różnych typów. Dolnopłaty szybko wypierały inne rodzaje maszyn, ale dopiero zaczynały swoja karierę. Na ich tle P-24 nie wypadał najgorzej i wciąż był w stanie nawiązać walkę z nowszymi maszynami wroga, czego przykładem są sukcesy naszych znacznie słabszych P-11 i greckich P-24 walczących z lotnictwem włoskim.
@@Robertrrteam w 1939 górnopłaty to były już dinozaury, Niemcy używali ich już tylko do wożenia poczty
Dokładnie, gdybyśmy jakimś cudem mogli położyć ręce na dużej liczbie Gnome Rhone'ów 14K (co w rzeczywstości było niemożliwe) to wsadzanie ich do tak przestarzałej konstrukcji jak P.24 byłoby czystą głupotą.
@@nowy5 Niemcy, to nie cały świat
@@Robertrrteam Co za bzdury.. Proszę mi wskazać jeden całkowicie metalowy dwupłatowy myśliwiec... Z nastaniem lat '30 było jasne, że lotnictwo myśliwskie w przyszłości to wolnonośne konstrukcje jednopłatowe. Wynika to choćby z podstaw aerodynamiki...
Z F-16 Jastrząb akurat sprawa jest prosta: "Sokół" był już zajęty (W-3 Sokół). A chodzi o reklamę, marketing. Z samochodami też tak jest: nie wszędzie nazywają się tak samo, np Mitsubishi Pajero w UK to Shogun, a w Ameryce Łacińskiej Montero. Super materiał, pozdrawiam.
Tak, ale po co nazwy tłumaczyć? F16 to Falcon, a nie Sokół, tak jak fiat punto to nie jest fiat kropka. Z pajero (i innymi autami) to akurat decyzja producenta.
@@Zabytki_Nieba Tak naprawdę to "Fighting Falcon", dla pilotów i od pewnego momentu również oficjalnie - "Viper".
Pajero w Ameryce południowej oznacza onanistę i pod taką dumną nazwą początkowo próbowano sprzedawać ten samochód, z niewyjaśnionych powodów sprzedaż oscylowała w okolicy zera ;)
@@Zabytki_Nieba Jak już mówiłem, ze względów marketingowych:
1. Fiata Punto kupuje indywidualny klient, F-16 musi kupić cały naród, dlatego opinia publiczna musi zostać "zmiękczona"
2. Nie każdy w armii jest anglojęzyczny na tyle, na ile sobie życzymy. Piloci są niejako zobligowani do jego znajomości i nie stanowi to dla nich różnicy. Dla przeciętnie wykształconego (i zaangażowanego) działonowego baterii p-lot może być to różnica zasadnicza. Jest to zatem zagadnienie komunikacji.
3. To angielski, mniejsza bieda. Tymczasem moglibyśmy latać na Су-22, Ан-26, a ostrzał artyleryjski prowadzić z 2С1 Гвоздика, etc.
4. Falcon, jak Falcon. Ale dlaczego F-16? Czepiałbym się konsekwencji - skoro spolszczamy, to w całości: M-16 Sokół. To "F" z zasady jest zresztą głupie, bo nie jest to nasza nomenklatura kodu przeznaczenia maszyny. Więc zostałby sam Falcon. Flakon? Falko? Fuck-on? Lepszy już chyba choćby "Jaszczomp", w skrajnych przypadkach "Jastsząb" :)
@@peceed Zdecydowanie tak. Zagadnienie jest w ogóle ciekawe, bo takich przypadków w motoryzacji jest więcej. Istnieje nawet teoria spiskowa, że producenci aut robią sobie po prostu jajca z nudów. Z "Fighting Falconem" zresztą trafia pan (jak mniemam) w sedno: o ile ta nazwa w angielskim jest płynna i nie przysparza problemów, jest chwytliwa, to polskie "walczący sokół", ewentualnie "sokół drapieżny", już byłyby idiotyczne. Ciśnie się na usta "Sokół Niezłomny", ewentualnie..."Jastrząb Wyklęty" - takie fikołki wcale by mnie nie zdziwiły.
Nie licząc Śląska, gdzie wszystko jest śląskie.
Trzeba by pogadać z "Ramzesami " , może jeszcze gdzieś tam u nich stoi.....
"Nie no, zostawię go... Focke Wulfowi 190":)))))) zakrztusiłem się:))))
Jakby był w dolnopłacie z chowanym podwoziem nawet z tym kadłubem tylko po modyfikacjach pod skrzydło to wychodzi ci Mitsubishi A6M a z trzecim karabinem 20 na silniku i dobrze ustawionym skupieniu przeciąłby w powietrzu szkopa na pół ! Najgorsze że wszystko było w zasięgu ręki a nie zrobiono nawet prototypu.
@@listonoszpat233 mieli mu zamontować armato haubicę 122 mm i spalarnię śmieci .Szkoda że nie wyszło ,nie miałby sobie równych .
@@jandrzewiecki9427 Ja pisałem o modernizacjach realnych a ty postanowiłeś poszydzić. ale jakby zapytać o przyczyny braku nowych konstrukcji i modernizacji polskich myśliwców to już raczej nie będziesz taki mądry.
@@jandrzewiecki9427 Ludzie, którzy nie mają pojęcia o konstrukcjach lotniczych, często właśnie tak myślą. "Wystarczy" dodać taki silnik, takie działko itd.. i uzyskujemy najlepszy myśliwiec świata. Tylko ciekawe czemu ludzie, którzy faktycznie się na tym znają i tym zajmują tego nie robią?
@@baltazargabka_ Co znów szukasz kolegów :-) A w tym że nieomylna sanacyjna władza wręcz wykańczała inne wytwórnie nie zamawiając nawet prototypów.Albo że władzy i LOTowi ubzdurał się samolot pasażerski gdzie zespół konstrukcyjny zajmował się przez dwa lata Wichrem i nic nie robiono przy myśliwcach chociaż było widać jaka sytuacja w Europie,to problemu nie widzisz ? Na koniec kochany LOT ograniczył zamówienie chyba żeby Wichry były jeszcze droższe i kupił hamerykańskie (skąd My to znamy ? )PS. Według Ciebie i tych co mają pojęcie Lala 1 i 2 nie miały prawa latać a jakoś latały tak że oświecaj innych.
Te (raczej zeszyty niż ) ksiązki były naprawdę ciekawym źródłem wiedzy.Mam kilka zachowanych egzemplarzy
Fantastyczny materiał, dzięki
1:13 nadciąga wsparcie
Może jakiś wspólny odcinek o niezrealizowanych samolotach II RP??
Świetny odcinek, wreszcie merytoryczny i przekrojowy opis tej nieco zmitologizowanej, ale bardzo ciekawej maszyny. Czekam z niecierpliwością na kolejne materiały na kanale!
Samochody też mają różne nazwy na różnych rynkach. Co więcej ten same fizycznie samochody są produkowane pod różnymi markami i odmianami.
Tak, ale te nazwy są nadawane przez producenta, jeśli uzna że na jakiś rynek nie nadaje się nazwa "główna".
@@Zabytki_Nieba No właśnie. F-16 to przecież Sokół, więc bardzo ładnie, ale u nas musi nazywać się Jastrząb, bo nie wiadomo co..., że jakoś nawiązuje do polskiej tradycji i myśli technicznej, choć w zasadzie nie ma z nią nic wspólnego? A, sam Jastrząb był samolotem niezbyt udanym i w zasadzie nie miał żadnych zasług i znaczenia jako oręż.
@@Robertrrteam Nie jest przypadkiem tak, że w PSZ latał już śmigłowiec W-3 "Sokół" (na bazie Mi-2 >EDIT: słusznie zwrócono uwagę, że nie był rozwinięciem Mi-8
@@szymonl.1205 Coś mi się wydaje, że rozkazy w armii wydaje się na trochę innych zasadach, jak - daj mi kluczyki. Mała dygresja. W-3 Sokół nie powstał na bazie Mi-8, lecz jest daleko posuniętym rozwinięciem śmigłowca Mi-2.
@@Robertrrteam Masz rację - to uproszczenie ze specjalną dedykacją dla polityków i dziennikarzy. Ci drudzy dopiero zrobiliby dym, że "wojsko ma dwa >sokoły< dla dwóch różnych maszyn". Poza tym nie chodziło mi o kluczyk tylko o to od czego on jest :)
Rzeczywiście "walnąłem się" z Mi-2 i Mi-8 oraz W-3 Sokół - pisałem na gorąco. Jedyne co mnie rozgrzesza to fakt, że nie musiałem wąchać prochu... Oraz kąpiel w zbyt gorącej wodzie.
Fantastyczny program
Mam pytanie czy opracowales material o samolocie bombowo zwiadowczym (chyba) sum byl chyba tylko jeden prototyp pozdrawiam
Jeszcze nie było filmu o Sumie.
Super że wreszcie jest film o nim, czekam o lublinie xiii, IAR 80 oraz ruskie i-15/153 i 16
The more research i do on this plane the more i fall in love with it
I included all I know about it.
Wspaniała historia p z l
Z tą słabą widocznością w 24'ce. To nie chodziło przypadkiem o to, że kabina była zamknięta?
Gdy pilot jest "zamknięty" w kabinie, to nie ważne jaki jest układ skrzydła. On widzi tylko to, na co pozwala mu owiewka.
Na przykład słyszałem wywiad z byłym pilotem P51. I on wyraźnie powiedział, że od wersji D wolał starszą, ale z "angielską" owiewką, bo ta pozwalała mu na wychylenie się na boki.
Piękna historia.
Obawiam się że z fw190 nasza poczciwinka dostałaby jeszcze większe klapy niż z bf109 😉. Sam płatowiec piękny i chyba na tyle lepszy od 11 aby go wprowadzić zamiast . Ale przed wojną to trzeba było siano dla koni kupować a nie w jakieś wynalazki inwestować typu samoloty,czołgi a po co to komu ułan na koniu to siła uderzenia z piechotą 😂!!!
latem 1939 kupiono około 250 samolotów za granicą. W momencie wybuchu część była już w statkach na morzu w drodze do Polski...
P.24 nie kupiono dla Polski nie tylko z powodu wg nich niewielkiego postępu w stosunku do P.11. Także mówiono o słabej jakości silników Gnome-Rhone, miały być jakoby bardziej awaryjne od Bristoli.
@@Batmax192 Masz rację ale tak je dostarczali żeby ich nie dostarczyć tam były hurricany spritifire i Monrany Saulnier Ms406 wodno samoloty Kant dla MDlotu później nasi nasi lotnicy na nich latali broniąc nieba Francji i Anglii a na p24 mogli bronić naszego nieba zadając straty najeźdźcy .Ale taka była polityka sanacji niestety obecnie również liczymy na naszych sojuszników i bezgranicznie im ufamy
@@przemyslawgorzynski9813 ...tak nawiasem , gdy Rosjanie ćwiczyli KW naczelnik selman zwany Piłsudskim doskonalił ułańską szablę . Wymyślił jakieś nowe okucie . Taka znalazła mi się kiedyś informacja .
@@zbigniewsobieszczyk6358 Zbigniew wytrzeźwieje jutro do pracy trzeba iść
Kolejny świetny materiał!
Jeśli kiedyś jeszcze będziesz w Żuradzie to zapraszam na kawę/herbatę. Chętnie pokażę Ci kilka innych zabytków :)
Wszystkiego dobrego!
Oglądam jak tylko mam czas. Dawno nie widziałem Twoich filmów, chyba nawet kilka lat, teraz po dłuższej przerwie zobaczyłem film o P24 i tak jak poprzednio nie zawiodłem się :-) Czym jeździsz?
Mnie zawsze zastanawiało jakby spisywał się P-11 lub P-24 gdyby wyposażyć go w silnik widlasty.
Też się zastanawiałem, zresztą taki był pierwotny pomysł Puławskiego (vide: P-1, P-8)...
@@wojciechotowski5750 tak jest, Zygmunt Puławski był orędownikiem stojącej Vki, wówczas odpadalby problem widoczności z kabiny-pilot patrzyłby pomiędzy rzędami osłoniętych cylindrów.
Praktycznie bez zmian - oszczędności na oporze czołowym silnika zostałyby częściowo skompensowane przez opór chłodnicy wodnej - dopiero zastosowanie chłodzenia pod ciśnieniem spowodowało uzyskanie wyraźnej przewagi przez silniki V-12. P.11 miał zbyt wiele niedoskonałości aerodynamicznych w budowie skrzydeł i podwozia aby wykorzystać nieco niższy stosunek oporów do mocy silnika widlastego. Puławski walczył jednak o czystość aerodynamiczną - w P.8 oprócz silnika V-12 zastosowano skrzydła o gładkim poszyciu.
Bułgaria nie używała ich przeciwko ZSRR tylko przeciwko Jugosławii. Natomiast Rumuni i owszem.
No i co, pomogło to Rumunom?
Polska powstała w roju 1918 a już kilkanascie lat później z sukcesem sprzedawała własne konstrukcje samolotów. Po 1989 roku odziedziczyliśmy silny przemysł lotniczy, który skutecznie w ciągu nastepnych 30 lat sami zlikwidowaliśmy.
Po pierwsze komu sprzedawał, krajom jeszcze biedniejszym od Polski. Po drugie Polskie zakłady lotnicze, a było ich aż 5 produkowały zaledwie na 30% swoich możliwości. Po trzecie lepsze samoloty produkowano na eksport, podczas kiedy nasze lotnictwo latało na starszych i gorszych. No i na koniec samoloty z lat 1920-1940 to zupełnie inna bajka od współczesnych
Zrobisz odcinek o szd 50 puchacz
Tak.
Gdyby przed wojną zdecydowano się pójść drogą Rumunów, zamiast tracić czas i środki mielibyśmy ok 100 w miarę nowoczesnych myśliwców. W ogóle decyzje sanacyjnych władz wojskowych przypominają mi to, co się teraz dzieje- oby nie doszło do dnia próby.
Tu się muszę zgodzić, leopardy bez amunicji, ruskie czołgi, i teraz abramsy ... Czyli jak w między wojnie, byle co aby dużo, a kogo stać na taka różnorodność w armii ? Sukces to unifikacja np gaźnik z żuka pasuje do uaza i tak kiedyś było.. cysterny do tego cysterny do tamtego, nie ma wniosków jak w 39 wszystko na benzynę a czołgi na ropę ...
@@Tomek_Tomek Abramsy kupujemy bo sypie się logistyka to T-72 i prawdopodobnie PT-91. Gdy wprowadzony zostanie program "Wilk" zarówno teciaki jak i leopardy pójdą w odstawkę i docelowo skończymy z góra 2 typami czołgów.
A dlaczego Abramsy? Bo żaden inny kraj nie dostarczy nam w tak szybkim tempie 250 nowoczesnych czołgów.
Jest to niestety sytuacja wymuszona spowodowana olewaniem przez kolejne rządy naszych sił pancernych przez ostatnie 20 lat.
Dobry odcinek jak zawsze miło się to oglądało ale wkradł Ci się jeden błąd, pierwszy prototyp P-24 miał statecznik pionowy od P-11a a nie od P-7a
Jeśli to błąd, to powtórzony za monografiami.
@@Zabytki_Nieba na pewno w monografii w "AERO-technice lotniczej" z 91 roku była mowa o sterze kierunku od P.11a, u Morgały też, ale nie mogę obecnie tego skonfrontować. Tak czy tak można to poznać po nieco innym obrysie w górnej części, ale oczywiście to nie rzutuje na wspaniałą, merytoryczną jakość materiału. Pozdrawiam
W 2004 roku przejeżdżając autokarem koło lotniska w Ankarze widziałem tam stojącego PZL 24.Obok stały inne samoloty wojskowe. Na pewno był tam Phantom i chyba F-104."Nasz" P 24 wyglądał na oryginał ,ale głowy za to nie dam, bo wszystko działo się bardzo szybko,autokar ,mimo moich próśb, nie zatrzymał się a tego dnia wyjechałem też Ankary.
Niedobry autokar. Szkoda że okazja na obejrzenie samolotu przepadła.
Ma ktos model? U mnie czeka na zrobienie IAR-80 1/72
W 14'11'' filmu pokazuje Pan zdjęcie P24 stojącego obok PZL101 "Gawron" z płytami brzegowymi, rurami do oprysków i na tureckich znakach. Zatem zdjęcie było zrobione gdzieś w latach 60 XX wieku. Czy wiadomo coś o P 24 latającym grubo po wojnie??
To jest chyba ten, który ostatecznie trafił do muzeum. Nie wiem czy w czasie zrobienia zdjęcia z Gawronem (jest jeszcze z tej samej chwili jego zdjęcie od tyłu) był egzemplarzem latającym.
Nieprawda, samochody też się różnie w różnych krajach nazywają np taki Mitsubischi Pajero który po hiszpańsku oznacza "onanistę"
w Ameryce płd i państwach z językiem hiszpańskim ma nazwę Montero. Jest wiele podobnych przykładow
Moje pierwsze auto 😊 które akurat miało trzy nazwy. Tylko chodzi mi o to że nazwy auta daje producent, w 99% przypadków jest to jedna nazwa na cały świat, czasem z jakiegoś powodu na któryś rynek wymyśli inną nazwę. A z samolotami to wygląda tak jakby Mitsubishi wyprodukowało Pajero, a dealer w jednym kraju sprzedawał je jako mitsubishi jastrząb, a w innym jako mitsubishi dakar, a w trzecim jako mitsubishi p-wagon. Oczywiście wszystkie z fabrycznym napisem pajero. Swoją drogą nazwy aut czasem przypadkiem trafią się fajne dla Polaków, np. subaru impreza, a czasem nie, np. Hyundai Kona.
@@Zabytki_Nieba tu kilka innych motoryzacyjnych wpadek ;) ruclips.net/video/0b0Vx-4Pifo/видео.html&ab_channel=JazdyPr%C3%B3bne
Świetny kanał, inteligentny prowadzący
Polskie konstrukcje myśliwców cierpiały na niedobór mocy silników. Licencje silników były dobierane chyba tylko w/g kryteriów kosztowych . Karas dla polskiej armii latał z bidnym Bristolem , P-43 dla Rumunii latał z Gnome-Rhone 14 , byla to 14 cylindrowa gwiazda o mocy ok 900-1000 koni. W procesie decyzyjnym dla polskiej armii kluczowe decyzje podejmował jeden człowiek- pułkownik, później general Ludomil Rayski. Program nowocześniejszego od p.11 Jastrzębia byl opóźniony bo promowano niechcianego przez PLL Lot , PZL44 Wicher Tak to jest jak za decyzje biorą sie ludzie nie mający pojęcia o tematach o których mają decydować. Skąd my to znamy.....
Racja , z tego co kiedyś czytałem Rayski kładł nacisk na szkolenie ( o ile to prawda to chwała mu za to bo umiejętnościom naszych pilotów nikt nie śmie zaprzeczyć ) , ale w kwestii wyznaczania priorytetów technicznych czy taktycznych dał ciała po całości . Dziwi tym bardziej , że z roku na rok rosły siły militarne naszych sąsiadów . Grzech nie do wymazania .
@@mariolondyn50 Rayski nie decydował na jakich typach należy latać . Mógł jedynie proponować . Podział kompetencji był tak zagmatwany , że różni ludzie wchodzili sobie w drogę i niewiele było efektów mimo dobrych chęci . Taki spadek pozostawił po sobie Naczelnik . Pisał o tym p. Subotic".
Rayski został mianowany szefem lotnictwa przez Piłsudskiego. Pełnił tą funkcje w latach 1926-1939. Wielka szkoda że w 1936 w katastrofie lotniczej zginął gen. Orlicz-Dreszer, który miał zastąpić Rayskiego. Orlicz-Dreszer mając odpowiednie plecy a ponadto bedąc osobą kompetentną mógł doprowadzić do modernizacji lotnictwa. Co ten Rayski nie wyrabiał - w latach 1936-1939, Wilk bez silników, oderwanie na 1 rok konstruktorów lotniczych projektujących Jastrzebia, do projektowania cywilnego Wichra którego nie chciał LOT, przedpotopowy Żubr, czekanie 0,5 roku na chowane podwozie z Anglii do Jastrzebia, jakby nie można było zrobić testów ze stałym podwoziem, w końcu zrobiono podwozie w kraju. Ponadto w latach 1936-1939 Rayski nie wprowadził żadnego samolotu do naszego lotnictwa poza Łosiem, którego Polska nie potrzebowała. A w końcu na wiosne 1939 Rayski złożył rezygnacje, i wtedy jego nastepca gen. Zając zaczął zamawiać samoloty ...za granicą - Francja, Anglia.
Lubie ten kanał, za fachowość i za poczucie humoru!! Świetnie sie to ogląda. Pozdro milion!
Pozdro! 😆
👍
A gdzie on był?, jeden jest w muzeum w Turcji
15:03 zwłaszcza opel/vauxhall/holden/chevrolet to taka sama nazwa, tak samo dodge/chrysler, yaris/vitz, pajero/montero itd.
To są wszystko fabryczne nazwy. Jak producent zdecyduje że dane auto na danym rynku nazywa się toyota yaris to żaden dealer ani serwis nie uzna że to jednak avensis.
@@Zabytki_Nieba sadze, ze to roznica miedzy rynkiem B2B i B2C. Nabywca zbiorowy (albo licencyjny producent) ma sile, zeby wymusic wlasne nazewnictwo.
Dzięki za kolejny dobry film! A'propos litery "P", czy możesz zrobić materiał o numeracji samolotów PZL? Dlaczego konstrukcje Puławskiego miały tylko literę P przy kolejnym numerze, a konstrukcje Tadeusza Sołtyka miały odrębną numerację? Czy powojenna numeracja była kontynuacją przedwojennej? I przede wszystkim co kryło się pod numerami, które nie zostały przydzielone do samolotów produkcyjnych. Pozdr!
Dzieki. Nie wiem czy aż jest sens o tym robić film. Samolty Puławskiego miały kolejne numery za inicjałem P, a samoloty Sołtyka kolejne numery za inicjałami TS, liczone dla każdego konstruktora osobno. Numery PZL przed- i powojennych się nie powtarzały. Numery nieprzydzielone to ciekawy temat, bo niektóre "poszły" na niewdrożone projekty, a niektórych nie miał ani prototyp ani samolot wdrożony do produkcji.
Obejrzałem z ogromną satysfakcją. Z każdym odcinkiem rośnie apetyt na następny. Pozdrawiam i kłaniam się przed Pana ogromną wiedzą.
A ja przejeżdżałem obok muzeum i lotniska imienia Ataturka 2007r. i od razu zauważyłem znajomy kształt, zrobiłem szybko zdjęcie, stał sobie zwyczajnie pod chmurką.
Udało mi się zrobić z nim tylko jedno zdjęcie, daj jakiś email to ci je wyślę.
(Zdjęcie z autokaru, ale to na100% polski P-24)
Super! zabytkinieba@gmail.com
W puławszczakach widoczność była dobra gdy płaty znajdowały się na wysokosci źrenic. Kurduple mieli zasłoniętą górną cześć przedniej sfery, tak samo mieli piloci, którzy latali ze spadochronami plecowymi zamiast siedzeniowych. Jeżeli daszek z dłoni ustawi się na wysokości źrenic to zasłonią tylko wąski pasek, jezeli wyżej to zasłonią całe niebo.
z tym "staranował i poleciał dalej" to delikatna (ale tylko delikatna!) przesada - o ile mi wiadomo taran wykonano śmigłem i zostało ono na tyle zniszczone że Mitralexis przymusowo lądował, przy okazji pomagając wieśniakom greckim wyłapać makaroniarzy z Canta do niewoli :)
i błagam... to miasto zawsze było, jest i będzie KONSTANTYNOPOLEM, a nie jakimś instanbulem
Zabytki Nieba są takim Jastrzębiem polskiego RUclips'a.
Ah, another "Pulawski Wing" beauty. Zygmunt was an outstanding designer and engineer and had an "eye" for attractive aircraft, always 1st rate.
👍👍
dobry tytuł tego zabrakło, zeby troche powalczyć
Złota karta w historii naszego lotnictwa . Dzisiaj nic już nie mamy .
Mamy d.pę do wystawiania w imieniu najlupszego i najukochańszego sojusznika :-(
1:10 Łyżew weimarski? Bezinteresownie czy podsłuchuje w ramach Hundezuhördienst? ;) :P
Chyba bezinteresownie, ale widział kiedy przejść.
@@Zabytki_Nieba :) Fajna, łagodna i mądra rasa. I ładna, kawa z mlekiem zawsze kojarzy się dobrze ;) No i mądre człowieki przestały im (łyżwom) ciąć ogony, za to tez wielki szacun. :)
To naprawdę ładny głaz.
Niestety era tych samolotów już kończyła się jak widziałem te zdjęcie z targów gdzie obok stoi chyba Messerschmitt Bf 109 i cóż taka jest prawda .......
Przepraszam, ale Bułgaria nie walczyła z ZSRR.
en.wikipedia.org/wiki/Bulgaria#Third_Bulgarian_state
👍🇵🇱
"A jeśli będzie chciał pójść do muzeum lotnictwa to zabierzesz go do muzeum lotnictwa q* jego mać!"
Jutro skomentuje "obszerniej"; dziś ograniczę się jeno do zastanowienia jaki samolot PZL pojawia się w książce "Działa Nawarony"? Pełni tam rolę maszyny rozpoznawczej,; czyżby przejęty/zdobyty przez Niemców grecki P-24!?
Dokładnie, właśnie też się zastanawiałem. Opisuje się go lekceważąco jako "stary polski samolot" czy coś w tym stylu i jeszcze o słabym zasięgu...
W książce "Działa Nawarony" nie tylko samolot był Polski. Same wielkie działa 406 mm. też zbudowali Niemcy na ....Helu.
Cos sie ten gosc pomylil, mowi ze szybkosc PZL24 jest od 110/180km godz. Wiadomo ze juz PZL11 mialy szybkosc okolo 360 km.
A ten mial byc lepszy to znaczy ze i szybkosc musiala byc wieksza od PZL 11.
Jeszcze raz. 10:49
Szybko to je rodzina z jednej miski , jak już to prędkość Majku Fajterze 15 ... no i 10:49 .
Mniej źryj hamburgierów i innego śmieciowego żarcia...
Długo każesz czekać na nowe filmy, lecz zawsze warto poczekać. Zawsze oglądam z przyjemnością.👍
Od lat raz na miesiąc. Ale najważniejsze że warto.
@@Zabytki_Nieba No faktycznie, to tylko oznacza że mało mi Twoich filmów.
Pięknie opowiedziane. Z przyjemnością wracam.
Super odcinek o polskim (exportowym) mysliwcu PZL-P24 !!!!
Zawsze tylko ...export, export, export .... a co k_rwa dla ... Wojska Polskiego ?? :o(
P.11 - to rówieśnik P.24 pomimo niższej numeracji. Jedyna przewaga P.24 wynikała z wsadzenia mocniejszego silnika + zakryta kabina i owiewki na kołach. Eksport nie zmniejszał produkcji dla naszego wojska, bo ograniczeniem był budżet na samoloty a nie możliwość jego wydania.
Kiedy eksportowano P.24 trwało już konstruowanie następcy w postaci samolotu wielozadaniowego PZL.38 Wilk, do którego niestety nie udało się dopracować silników.
@@peceed Zapomniałeś o mocniejszym uzbrojeniu zamiast 2 jak w P.11, to P.24 miał 4 karabiny maszynowe albo dwa działka 20 mm. i 2 karabiny maszynowe. Mocniejszy silnik to szybkość, zakryta kabina to wygoda, pilot nie marzł.
@@hanskloss7422 Najwyraźniej nie rozumiesz istoty problemu. P.24 pomimo atrakcyjniejszej numeracji to tylko wersja eksportowa P.11 dostosowana do cięższych a mocniejszych silników firmy GR nie oferująca żadnego skokowego wzrostu możliwości (Grecy demontowali działka i wsadzali km-y). P.24 osiągał 430 km/h gdy idealnie dopracowany płatowiec niskooporowy z takim samym silnikiem mógłby osiągać 600.
Następcą P.11 (i P.24) którego zabrakło był P.38 Wilk który wymagał niedopracowanych na czas silników Foka (realizując wizje samolotu wielozadaniowego). Gdybyśmy od początku chcieli oprzeć się na jednosilnikowych myśliwcach dolnopłatowych zamiast Wilka to zdążono by z wszystkim na czas.
Naszemu lotnictwu brakowało pieniędzy na maszyny i pod tym względem eksport w niczym nie szkodził poza rozwadnianiem wysiłku biur konstrukcyjnych na tworzenie eksportowych wersji maszyn (z innymi, cieższymi silnikami). Potencjalne korzyści ekonomiczne z tego eksportu były niskie gdyż przyjmowano zapłaty w barterze.
Witam! W nagraniu sprzed paru miesięcy o Jaku-23, poleca Pan lekturę wspomnień polskich pilotów z tego okresu. I tu pojawia się prośba - może poświęciłby Pan jakieś przyszłe nagranie książkom? Sądzę że większość miłośników lotnictwa kojarzy przynajmniej najważniejsze pozycje wspomnieniowe z czasu wojny, ale wspomnienia z czasów PRL-u są zdecydowanie mniej znane. Chętnie bym usłyszał czego brakuje w mojej kolekcji ;). Pozdrawiam!
Był na pewno dobry -ale nie w 1939 pomimo tego szacunek do konstruktorów
Kolejny swietny kawalek. Dzieki i serdecznosci.
PZL P7, 11, 24.. Gdyby ta konstrukcja dalej ewoluowała, to ciekawe w którym kierunku? Jak mogłaby wyglądać kolejna modernizacja?
Musiałby to juź być dolnopłat. Najdalszą poniekąd modernizacją był rumuński IAR-80.
@@Zabytki_Nieba Dzięki! A jaki był najnowocześniejszy myśliwiec górnopłat drugiej wojny światowej? W jakiejkolwiek ze stron konfliktu.
Nic mi innego do głowy nie przychodzi. Ewentualnie dość długo produkowane I-153 radzieckie, ale to dwupłatowiec.
@@Zabytki_Nieba Zauważyłem, że Niemcy do 1942 używali górnopłata Hs126. Ale to samolot zwiadowczy - nie myśliwiec. en.wikipedia.org/wiki/Henschel_Hs_126
Tak, poza myśliwcami latały Cuby, Storchy, Lysandery, były też górnopłatowe bombowce. Ale myśliwce to jednak dolnopłatowe były.