Absolutnie nie ma się czego bać! Kwestia kontrolowania temperatury jest mocno onieśmielająca, ale nawet bez grzałek (o których wspominam w filmie) da się to ogarnąć :)
@@mateusz.zimnoch mam literaturę o tym (co prawda do ORWO) ale mogę się dokopać i wysłać jakieś skany. Widzę, że powiększalnik z głowicą do koloru jest w tle ;)
@@mateusz.zimnoch dobry mikołaj przyniesie mi w tym roku koreks i chemie na start. Fakt, wywołałem w labie już kolejny czarno biały film i czuje niedosyt. Zatem do roboty. 🤠
jedyne co mnie wstrzymuje jeszcze przed wołaniem c41 to duża cena color kitu, jednak w labie za piątaka opłaca się bardziej. :) ale fajnie to wyłożyłeś krok po kroku. 5!
W labie za piątaka zazwyczaj wykorzystują chemię do cna i przy takim jej używaniu to kit tetenala też wyjdzie taniej :( (200 zł, 40 rolek wg producenta, wychodzi 5 zł za rolkę - oczywiście do tego dochodzi koszt koreksu i innych rzeczy)
1. Ja kupuję na Allegro, czasem pojawiają się partie nieco tańsze, niż w sprzedaży detalicznej. Oczywiście, są też inne opcje, np. kupowanie filmów ciętych z rolki lub samodzielne cięcie do kasetek albo używanie filmów z remjetem ciętych z taśmy filmowej (sprzedaje je np. Northern Film Lab na ebayu). 2. Niestety pod średni format wybór jest mocno ograniczony. Jest Portra, Ektar, Fuji 400H Pro, cokolwiek co akurat ma w sprzedaży Lomography no i slajdy: Provia, Velvia i Ektachrome. Można natomiast w miarę często spotkać na aukcjach przeterminowane filmy z lodówki w znośnych cenach.
Dzięki Tobie grubo zastanawiam się nad wywoływaniem filmów w domu. Oddaje je do laba póki co, mieszkam w jukej więc dla mnie koszt całej chemii nie jest drogi. Póki co zagłębie się jeszcze w teorię i obejrzę więcej Twoich filmów :)
Mam jeszcze pytanie w jakim procesie wywołuje się film czarno biały Fomapan Classic 100 i czy wywołają mi go w normalnym labie w którym wywoływałem kolorowe filmy w c41.
Filmy czarno-białe można wołać na różne sposoby (tzn. różnymi wywoływaczami). Niektóre wywoływacze lepiej pracują z konkretnymi filmami, inne gorzej. Różne są też czasy wołania w zależności od filmu i chemii. Duża część labów woła w Rodinalu 1:100, bo w tym procesie czasy wołania są w miarę wyrównane i można wrzucić do takiej kąpieli wszystkie filmy czarno-białe na raz. Daje to akceptowalne rezultaty, ale przy indywidualnym podejściu do danego filmu da się uzyskać znacznie lepsze, dlatego wiele osób woła samodzielnie w domu. Moim zdaniem bezpieczną opcją jeśli chce się korzystać z usług labu jest używanie Ilforda XP2, który jest filmem czarno-białym przeznaczonym pod C41.
Jak Ci powiem jak ja czasami przerzucam film do tanka to padniesz. Zamykam się w pokoju, kładę kurtkę, zapinam, wrzucam koreks nożyce otwieracz i film. Przykrywam i przerzucam w dzień XD Tak wiem.... już dawno powinienem kupić sobie rękaw XDDDDDDDDD Mam Tank Patersona i on nie będzie przeciekał jeżeli użyjesz specjalnego odnawiacza do uszczelek samochodowych. Serio polecam bo przez wodę to wysycha. Każdy tank z gumowymi uszczelkami będzie przeciekał jeżeli nie będziesz dbać o uszczelki ;) Pozdrawiam serdecznie. Dzięki za naukę procesu.
Bardzo dobry materiał. Mam trochę inne patenty. Ładowanie koreksu filmem małoobrazkowym - przycinam na półokrągło, wsuwam początek do spirali, gaszę światło i ładuję, końcówkę odrywam, potem składam koreks i włączam światło. Spiralą kręcę wyłącznie pod włos (niejednemu się koreks zablokował i był płacz) - wówczas kąpiel krąży po emulsji. Po wlaniu można uderzać (z wyczuciem) spiralą o dno koreksu (polskie Krokusy). Szczypiec nie używam bo się boję - mokra emulsja jest bardzo lepka. Ewentualne ślady po stabilizatorze (jest on również zwilżaczem, dlatego się pieni) usuwałem po całkowitym wyschnięciu ścierką z mikrofibry nasączoną delikatnie w izopropanolu (nie powoduje pęcznienia emulsji). Suszarek nie używam, takie dmuchające mogą siać drobinkami kurzu. Ale mam pytanie: tutaj po wywoływaczu nie wykonuje się płukania? Przy E-6 wystarczy kropla innego roztworu i kwalifikuje się on tylko do wylania.
Instrukcja Tetenala sugeruje, że można wprowadzić płukanie, o którym mówisz, ale nie jest to konieczne. Przy E6 rzeczywiście konieczne jest płukanie po każdej kąpieli.
Bardzo przydatny film , świetnie opisany proces wywoływania :) dopiero zaczynam przygodę z fotografią analogową i jestem narazie na etapie zapełniania kliszy zdjęciami , stąd moje pytanie - ile czasu i w jaki sposób najlepiej taki świeżo „wypstrykany” film przechowywać do czasu wywołania? Mieszkam w Szwecji i niestety wszystkie laby są nie dość, że daleko ode mnie to jeszcze „najtańsze” wywołanie to koszt około 70-80 zł.. Dlatego chcę spróbować zrobić to samodzielnie lub kilka pierwszych filmów wywołać jak będę okazyjnie w PL i ciekawi mnie kwestia przechowywania tych świeżo wyjętych z aparatu :) pozdrawiam!
Studio analogowe A w co mogę je zapakować, tak by były dobrze zabezpieczone, w lodówce jak i poza nią? (Chodzi mi także o podróże samolotem z filmami w bagażu) I jaki skaner do odbitek w domowym zaciszu polecasz? :)
Możesz je trzymać w tych plastikowych pojemniczkach, w których się je kupuje. Nic złego się nie powinno stać. Jeśli chodzi o podróżowanie, to pamiętaj, żeby filmów absolutnie nie wrzucać do bagażu rejestrowanego, bo skanery na lotnisku je uszkodzą. Najlepiej zabrać je do bagażu podręcznego i poprosić o kontrolę ręczną, tak żeby uniknąć jakiegokolwiek promieniowania. Większość skanerów do bagażu podręcznego nie powinna uszkodzić filmów, ale są takie, które mogą to zrobić. Temat skanowania w domowym zaciszu jest bardzo szeroki i uzależniony od mnóstwa czynników, jak budżet, rodzaj fotografii (mały obrazek / średni format / polaroid etc.), miejsce i forma publikacji zdjęć i kilka innych. Jako uniwersalną i przyzwoitą cenowo opcję na początek mogę polecić Epsona V550 Photo.
Pytanie, czy wspomniany specyfik przeciw zaciekom to wysuszacz, czy jakiś specyfik do czyszczenia negatywu? Może inaczej. Mam klaster z negatywami, niby im tam cicho, ciemno i ciepło, ale jak się któryś wybrudzi, to jak to bezpiecznie czyścić? Wilgotna szmatka będzie ok, czy jakaś chemia do tego?
To jest specyfik do czyszczenia, coś na bazie alkoholu, ale niestety nie znam się na tyle, żeby dokładnie wyjaśnić jego sposób działania. Jeśli chodzi o czyszczenie wilgotną szmatką, to chyba bym to odradzał... raczej wypłukałbym film (przy C-41 w stabilizatorze, przy czarno-białym w zmiękczaczu lub po prostu wodzie z dwiema kroplami płynu do naczyń), rozwinął do suszenia i delikatnie usunął nadmiar wody papierowym ręcznikiem od strony podłoża. Bardziej dokładne czyszczenie wymagałoby już raczej specyfiku, o którym mówiłem w filmie.
@@mateusz.zimnoch Dzięki za odpowiedź. Robię odbitki B&W ale chcę spróbować z kolorem. W necie jest tylko o wywołaniu filmu kolor chemią Tetenal C-41Colortec ale nie ma nic o chemi i procesie robienia odbitek.
Dzięki za instruktaż :) Wywołuję bw, ale w kolorze boję się właśnie nieutrzymania temp. Co się stanie jeżeli ta temp nie będzie precyzyjna? Zdarzyło Ci się tak kiedyś?
Prawdopodobnie zdarzało mi się za każdym razem 😌 To jest, po prostu, jedna ze zmiennych w procesie. Jak masz dostęp do bardzo dobrego, sprawdzonego labu pilnującego świeżości chemii, jest to lepsza opcja. Ale nawet nieprecyzyjne wołanie w domu jest lepsze, niż byle jaki lab.
Czy przykładowo wywoływacz z koreksu nie lepiej byłoby zlewać do oddzielnej butelki tak aby nie mieszać używanej z chemii z tą nieużywaną? W ten sposób zwiększając ilość rolek wywołanych na jednym zestawie. Czy producent nie przewiduje takiego rozwiązania.
To jest raczej bez znaczenia. Litr roztworu pozwala wg producenta wywołać 16 rolek filmu. Pół litra wystarcza na 8, a 2 litry wystarczą na 32 - nieważne, jaką jej ilość jednorazowo wlejemy do koreksu.
@@mateusz.zimnoch A jak wygląda trwałość wywoływacza przy użyciu tego sprayu zabezpieczającego? W instrukcji trwałość koncentratu określają na 12 tygodni, jak zmienia się ona przy użyciu sprayu? Zazwyczaj robię 1-2 rolki filmu w miesiącu, przez co musiałbym czekać aż uzbieram wystarczająco wiele materiału żeby nie zmarnować tej chemii, co nie ukrywam byłoby dla mnie ciężkie, bo przeważnie nie mogę się doczekać gotowych fotek. W takim wypadku chyba lepiej kolor wywoływać w labie , a do samodzielnego wywoływania przerzucić się na klisze czarno-białą tak aby pobawić się w ciemni nie marnując jednocześnie dużej ilości chemii? Czy to prawda, że tworzenie odbitek kolorowych jest znacznie bardziej skomplikowana od czarno-białych i w zasadzie mało kto robi to w warunkach domowych? Czy możecie polecić jakiś skaner, który daje dość zadowalające efekty przy studenckim budżecie?
Te czasy (12 tygodni dla wywoływacza) dotyczą butelek już zabezpieczonych Protectanem, czyli tym sprejem o którym mowa. W praktyce przekraczałem te 3 miesiące i nie zauważyłem różnicy w jakości wołania. Rozpoczęcie zabawy od filmów czarno-białych jest dobrym pomysłem, bo łatwiej można zapanować nad świeżością chemii. Takie D76 jest w proszku, więc można przygotowywać dokładnie tyle świeżego roztworu, ile w danym momencie jest potrzebne. Jeśli jednak decydowałbyś się wołać bnw w domu a kolor w labie, koniecznie korzystaj z zaufanego labu, bo w wielu miejscach używają bardzo starej chemii. Możesz też podsyłać filmy do mnie, dopóki nie są to taśmowe ilości :) Odbitki kolorowe to trudny temat i faktycznie niewiele osób je robi w warunkach domowych, ale da się to ogarnąć jeśli się chce. Ja nigdy w życiu tego nie robiłem i trudno mi się wypowiedzieć z własnego doświadczenia :( Budżetowy skaner to używany Epson 4990, z nowych opcji - Epson V550 lub wyżej. Przy używkach pamiętaj przed zakupem żeby się upewnić, czy skaner zadziała z Twoim systemem operacyjnym, bo może być kłopot ze sterownikami. Inna budżetowa opcja to skanowanie aparatem cyfrowym. Potrzebujesz wtedy podświetlarki (np. tabletu), aparatu cyfrowego, statywu i obiektywu makro lub pierścieni makro. I czegoś, co pozwoli odsunąć błonę od powierzchni podświetlarki o parę milimetrów. Na naszej grupie analogowej na fejsie ktoś niedawno wrzucał też swój własny projekt adaptera do skanowania błon cyfrówką, możesz tam zajrzeć :)
No dobrze temperatura 38⁰C. Przy B&W jeśli założymy sobie temperaturę wywołania 23⁰C to jej się trzymamy. Ale no niestety bywa często ze ta temperatura się zmieni od samego wlania wywoławcza do koreksu (fizyka hehe) Wtedy jeśli temperatura się zmieni to możemy manipulować czasem wywołania - skrocic czas lub wydłużyć. Ostatnio tak miałem to też użyłem kalkulatora czasu i temperatury. Wiec co się stanie w wywoływaniu koloru jesli ta temperatura się zmieni nawet o 1⁰C? Nie można tego korygować czasowo? Nic? :)
Oczywiście że można! Można tez wołać w innej temperaturze i dobrać do niej czas. 38 stopni jest jednym ze standardowych przepisów używanym w procesorach rotacyjnych, który ja odtwarzam manualnie. Żeby utrzymać temperaturę, ważne żeby rozgrzać koreks w pierwszej kąpieli i później czas samego wołania, który jest kluczowy, jest na tyle krótki, że temperatura nie zdąży się radykalnie obniżyć. Inaczej przy procesie czarno-białym, gdzie film w wywoływaczu potrafi się moczyć paręnaście minut.
@@mateusz.zimnoch A czyli to ułatwia w sumie proces jeśli ten czas na bieżąco można korygować do temperatury a nie trzymać się stałych wartości bo trudno je czasem utrzymać :) No chyba że użyjemy lodu lub wrzątku żeby szybko regulować temperaturę ale to wymaga wprawy i jakichś proporcji wody itd :D Moze się moczyć i dwie godziny jak ktoś chce akutancyjnie, chyba tak się to nazywa bo częściej mam do czynienia z angielskim "stand development" :D chodzi o B&W rzecz jasna :) No ostatecznie myślę że przyjdzie wkoncu pora żeby spróbować robić kolor bo fotograf w moim mieście to... filmy porysowane jak klamki w samochodzie przez babę :D A jeszcze mu muszę dać koszulki żeby pociął na paski bo on nie ma xD I zwija spowrotem do pojemnika film o zgrozo :D
Gwarantuję, że świeża chemia wynagradza lekkie błędy temperatury. Lepiej zrobić to ręcznie w świeżej chemii, niż dostać od labu film potraktowany starą chemią w turboprecyzyjnym procesorze. A jeśli już faktycznie warunki, w jakich działamy, są tak bardzo niestabilne, można wydłużyć wołanie o 30 sekund i w najgorszym razie wyjdzie nam push +1EV.
Prostych, gotowych rozwiązań - niestety - nie ma. Ale da się znaleźć termostaty, które można spiąć z grzałką. Druga opcja to przeliczenie czasów kąpieli pod niższą temperaturę. Tetenal podaje czasy pod 30 stopni w instrukcji.
Ja się nie przejmowałem i używałem jej po terminie. Ale chyba nigdy nie przekroczyłem 10 miesięcy. Trzeba, po prostu, liczyć się z większym ryzykiem, że coś pójdzie nie tak. Polecam tylko zagazowywać butelki z roztworami tym specyfikiem Tetenala, żeby nie miały kontaktu z powietrzem.
Cześć, super film! W tym tygodniu chce wywołać pierwszy film. Chciałem dopytać od którego do którego momentu liczysz czas? W instrukcji tetenala jest napisane, że uwzględnia 10s na wylanie - czyli liczymy od całkowitego napełnienia i 10s przed końcem rozpoczynamy wylewanie? Czy może czas liczymy już od początku wlewania? Drugie pytanie - blix agitujesz jak wywoływacz? Myślisz że użycie wody destylowanej do dwóch ostatnich dolewek podczas płukania zminimalizuje zacieki (gdzieś czytałem, że to zanieczyszczenia z wody). Dziękuje i pozdrawiam
P.S. 4. Czy przy wołaniu 1 filmu lepiej wlewać tyle chemii co na dwa czy wg zaleceń koreksu polowe? Czy wtedy nie byłoby lepiej agitować tylko rotacją - więcej pustych przestrzeni to większa szansa na pienienie w koreksie.
Cześć! Czas liczę od momentu rozpoczęcia wlewania do momentu zakończenia wylewania, ale mając świadomość niewielkiej precyzji w przypadku braku procesora rotacyjnego, czasem celowo przedłużam dla bezpieczeństwa wołanie o ok. 10-15 sek. Wszystkie roztwory agituję tak samo, poza stabilizatorem, gdzie tylko zalewam koreks, mieszam szpulą przez 30 sekund, odstawiam koreks na kolejne 30 sekund i zlewam roztwór. Użycie wody destylowanej to jest coś, czego nigdy nie robiłem - ale nie ma wątpliwości, że może ograniczyć zacieki na filmie. Przy wołaniu 1 filmu i tak napełniam cały koreks właśnie po to, żeby uniknąć sytuacji, którą opisujesz :)
Nie musi - wraz z każdą kolejną kąpielą widełki temperaturowe rosną. Najtrudniejsza jest pierwsza kąpiel, gdzie musimy utrzymać temperaturę z dokładnością do 0,3 stopnia. Przy płukaniu można już zejść nawet do 30 stopni.
Teoretycznie poszczególne koncentraty mają ważność między 6 a 12 tygodni, natomiast ja wiele razy przekraczałem te czasy i nie zauważyłem spadku jakości wołania. Staram się zawsze zużyć wszystko w ciągu maksymalnie pół roku.
Pytanko: Co robisz ze zużytymi odczynnikami? Ja np. się teraz bujam z dwoma litrami przeterminowanej chemii. W punktach selektywnej zbiórki odpadów odpowiedzieli mi, że nie przyjmują odpadów fotochemicznych. Gdy poszedłem do salonu foto, też odmówili przyjęcia chemii, bo nie mogą mieć żadnych nadwyżek. Spróbuję zapytać jeszcze w innych punktach, ale póki co, słabo to wygląda...
Niektóre większe fotolaby powinny bez problemu się zgodzić na tak niewielkie ilości. A jeśli mimo wszystko będzie problem, to są firmy zajmujące się odpłatnie utylizacją 😌
@@mateusz.zimnoch Ale czy to nie jest tak, że takie firmy odbierają odczynniki tylko w większych ilościach, wyłącznie od zakładów foto (czyli odbiór od osoby fizycznej nie wchodzi w grę)? Byłbym też wdzięczny, gdybyś mógł podać przykład/przykłady firm utylizujących fotochemię.
Może trudno byłoby oczekiwać, że ktoś przyjedzie po pół litra przeterminowanego wywoływacza, ale jak Ci się zbierze kilka litrów (polecam zlewać wszystko do 5-litrowych baniaków np. po wodzie mineralnej), to nie powinno być problemu. Ja kiedy miałem jeszcze ciemnię, to byłem dogadany z zaprzyjaźnionym, nieistniejącym już labem, dlatego nie mam gotowego rozwiązania. Ale 2 minuty w Googlu wystarczyły, żeby znaleźć firmę zajmującą się utylizacją odpadów chemicznych od 0,1kg na terenie całego kraju. Jeśli nie chce Ci się samodzielnie szukać, to wrzuć może pytanie na którejś grupce na fb - pewnie tam Cię pokierują w konkretne miejsca 😌
Nie mam pojęcia, czym jest PP, ale bez problemu znajdziesz w sieci butelki przeznaczone pod tego rodzaju chemię. Polecam sklep Czarno-Białe albo Fotociemnia.pl 😌
Ziom, ale po to są butelki harmonijkowe żeby nie było w nich powietrza, więc dlaczego mówisz że nie przydadzą się przy wołaniu c41 a w zamian polecasz szprej?
@@Jomaha_Jomaso bo szprej przydaje się do butelek nieharmonijkowych - na przykład takich ze składowymi poszczególnych kąpieli, jeśli chcemy robić je w litrowych porcjach z dużego zestawu na galon 😌 Do gotowych kąpieli harmonijkowe butelki przy C-41 nie są konieczne, podobnie jak szprej.
@@mateusz.zimnoch oko. A tak na marginesie, kiedyś wpadła mi w łapy przeźroczysta harmonijka, którą postanowiłem wykorzystać i trzymać w ciemnej puszce... jak zlałem do niej wywoływacz i zobaczyłem ile w takich butelkach gromadzi się powietrza w postaci mniejszych i większych bombli, które chowają się w tych harmonijkowych rowach i nie chcą się odczepić bo im wygodnie pod takim kątem się trzymać to zrezygnowałem na rzecz takich plastikowo-workowych z ali. Taka ciekawostka, uważam że te butelki to niezły scam. Pozdro.
Po tym filmie mam mocne parcie na wywoływanie w domu. Tylko że z tego co znalazłem w internecie to roztwór wywoływacza wytrzymuje na jakieś 3 miechy, a wybielacz i stabilizator to nawet pół roku. Jak z terminem przydatności nierozrobionych płynów (tych z których dopiero przygotowywujemy roztwór)? Bo, jak kolega z komentarzy, potrzebuje wywołać 1-2 rolki w miesiącu i muszę wykalkulować jak bardzo na zapas opłaca mi się tą chemię kupować I drugie pytanie, może trochę głupie ale dopiero z tym wszystkim zaczynam. W opisie koreksu jest napisane że na jeden film małoobrazkowy trzeba jakieś 300 ml chemii, czy są jakieś przeciwwskazania żeby taką małą ilość sobie przygotowywać? Starczy to na jakieś 6 rolek, czyli akurat na trzy miesiące byłoby szykownie. Tylko że wtedy chemia na 2,5 litra mogłaby leżeć nawet 2 lata, stąd moje pytanie o termin przydatności „nieaktywowanej” chemii.
Te czasy dotyczą samego koncentratu po rozpieczętowaniu butelki, a nie gotowego roztworu. Osobiście przy filmach wołanych na własny użytek grubo przekraczam terminy wskazane przez producenta i jestem zadowolony z efektów. Niedługo planuję na próbę rozrobić resztkę chemii otwartej rok temu i sprawdzić efekt - dam znać, gdyby okazało się to przegięciem :) Przy bardzo małych ilościach filmów mimo wszystko sugerowałbym korzystanie z dobrego, sprawdzonego labu - choćby wysyłkowo.
![FORTNITE CLASSICS IS BACK! Fortnite Item Shop [November 15th, 2024] (Fortnite Chapter 5)](http://i.ytimg.com/vi/RbQURbeFwqs/mqdefault.jpg)
Dlaczego tak dobry kanał ma tak mały zasięg jesteście chłopaki najlepsi róbcie to dalej bo zajebiscie wam to wychodzi 👌💪
🖤🖤🖤
Super że powstał taki film, zawsze bałem się wołać kolor ale po tym filmiku, chyba przełamie strach. Wielkie dzięki 👍
Absolutnie nie ma się czego bać! Kwestia kontrolowania temperatury jest mocno onieśmielająca, ale nawet bez grzałek (o których wspominam w filmie) da się to ogarnąć :)
Ja - jako cykor przerażony dokładnością przepisu na wołanie, temperaturami, czasami - polecam gorąco, serio trudno jest coś zepsuć w tej zabawie.
Świetny film. Czekam teraz na materiał z "napełniania" tych dwóch rolek. :D
Dobry film - polecę moim uczniom :)
Świetny film! Super wyjaśniłeś cały proces i dziękuję za wskazówki ❤
Dzięki! I nie ma za co :3
Dziękuję .....spróbuję .....pozdrawiam ✌️
Świetny film 🤩
To teraz zróbcie film o robieniu odbitek😀
W tym temacie jeszcze sporo nauki przede mną - ale za jakiś czas zrobimy!
@@mateusz.zimnoch mam literaturę o tym (co prawda do ORWO) ale mogę się dokopać i wysłać jakieś skany. Widzę, że powiększalnik z głowicą do koloru jest w tle ;)
Super dzięki wczoraj właśnie się odważyłem po obejrzeniu waszego filmu i się super udało Jeszcze raz Wielkie DZIĘKI
Super, gratulacje!
Bardzo dobry material
🥰
@@mateusz.zimnoch dobry mikołaj przyniesie mi w tym roku koreks i chemie na start. Fakt, wywołałem w labie już kolejny czarno biały film i czuje niedosyt. Zatem do roboty. 🤠
Dobry film, wiele rozjaśnia.
Dzięki!
Zazdroszczę ciemni!
:3
jedyne co mnie wstrzymuje jeszcze przed wołaniem c41 to duża cena color kitu, jednak w labie za piątaka opłaca się bardziej. :) ale fajnie to wyłożyłeś krok po kroku. 5!
W labie za piątaka zazwyczaj wykorzystują chemię do cna i przy takim jej używaniu to kit tetenala też wyjdzie taniej :(
(200 zł, 40 rolek wg producenta, wychodzi 5 zł za rolkę - oczywiście do tego dochodzi koszt koreksu i innych rzeczy)
Dzisiaj spróbowałem swoich sił z kolorem. Coś tam wyszło :D Póki co film schnie. Zobaczymy po zeskanowaniu. Dzięki za poradnik!
Brawo! Mam nadzieję, że efekty Cię pozytywnie zaskoczą 😌
Mam pytania:
1.Gdzie najtaniej kupować filmy?
2.Znasz może jakieś kolorowe filmy na średni format które są tańsze od portry/ektara?
1. Ja kupuję na Allegro, czasem pojawiają się partie nieco tańsze, niż w sprzedaży detalicznej. Oczywiście, są też inne opcje, np. kupowanie filmów ciętych z rolki lub samodzielne cięcie do kasetek albo używanie filmów z remjetem ciętych z taśmy filmowej (sprzedaje je np. Northern Film Lab na ebayu).
2. Niestety pod średni format wybór jest mocno ograniczony. Jest Portra, Ektar, Fuji 400H Pro, cokolwiek co akurat ma w sprzedaży Lomography no i slajdy: Provia, Velvia i Ektachrome. Można natomiast w miarę często spotkać na aukcjach przeterminowane filmy z lodówki w znośnych cenach.
Dzięki Tobie grubo zastanawiam się nad wywoływaniem filmów w domu. Oddaje je do laba póki co, mieszkam w jukej więc dla mnie koszt całej chemii nie jest drogi. Póki co zagłębie się jeszcze w teorię i obejrzę więcej Twoich filmów :)
Cieszę się ogromnie! W razie jakichkolwiek pytań wal jak w dym :)
super film a teraz co dalej :D
Grzegorz Kędra będzie też wideo o skanowaniu, będzie o robieniu odbitek :)
Mam jeszcze pytanie w jakim procesie wywołuje się film czarno biały Fomapan Classic 100 i czy wywołają mi go w normalnym labie w którym wywoływałem kolorowe filmy w c41.
Filmy czarno-białe można wołać na różne sposoby (tzn. różnymi wywoływaczami). Niektóre wywoływacze lepiej pracują z konkretnymi filmami, inne gorzej. Różne są też czasy wołania w zależności od filmu i chemii.
Duża część labów woła w Rodinalu 1:100, bo w tym procesie czasy wołania są w miarę wyrównane i można wrzucić do takiej kąpieli wszystkie filmy czarno-białe na raz. Daje to akceptowalne rezultaty, ale przy indywidualnym podejściu do danego filmu da się uzyskać znacznie lepsze, dlatego wiele osób woła samodzielnie w domu. Moim zdaniem bezpieczną opcją jeśli chce się korzystać z usług labu jest używanie Ilforda XP2, który jest filmem czarno-białym przeznaczonym pod C41.
Jak Ci powiem jak ja czasami przerzucam film do tanka to padniesz.
Zamykam się w pokoju, kładę kurtkę, zapinam, wrzucam koreks nożyce otwieracz i film. Przykrywam i przerzucam w dzień XD Tak wiem.... już dawno powinienem kupić sobie rękaw XDDDDDDDDD
Mam Tank Patersona i on nie będzie przeciekał jeżeli użyjesz specjalnego odnawiacza do uszczelek samochodowych. Serio polecam bo przez wodę to wysycha. Każdy tank z gumowymi uszczelkami będzie przeciekał jeżeli nie będziesz dbać o uszczelki ;)
Pozdrawiam serdecznie. Dzięki za naukę procesu.
O, nie pomyślałem o takim specyfiku do uszczelek - dzięki za radę!
Bardzo dobry materiał. Mam trochę inne patenty. Ładowanie koreksu filmem małoobrazkowym - przycinam na półokrągło, wsuwam początek do spirali, gaszę światło i ładuję, końcówkę odrywam, potem składam koreks i włączam światło. Spiralą kręcę wyłącznie pod włos (niejednemu się koreks zablokował i był płacz) - wówczas kąpiel krąży po emulsji. Po wlaniu można uderzać (z wyczuciem) spiralą o dno koreksu (polskie Krokusy). Szczypiec nie używam bo się boję - mokra emulsja jest bardzo lepka. Ewentualne ślady po stabilizatorze (jest on również zwilżaczem, dlatego się pieni) usuwałem po całkowitym wyschnięciu ścierką z mikrofibry nasączoną delikatnie w izopropanolu (nie powoduje pęcznienia emulsji). Suszarek nie używam, takie dmuchające mogą siać drobinkami kurzu.
Ale mam pytanie: tutaj po wywoływaczu nie wykonuje się płukania? Przy E-6 wystarczy kropla innego roztworu i kwalifikuje się on tylko do wylania.
Instrukcja Tetenala sugeruje, że można wprowadzić płukanie, o którym mówisz, ale nie jest to konieczne. Przy E6 rzeczywiście konieczne jest płukanie po każdej kąpieli.
podziwiam to, w jaki sposób, płynnie się wypowiadasz :)
🙃
czyli cytując wieszcza:
"Żadnej lampy, żadnej świécy,
W oknach zawieście całuny.
Niech księżyca jasność blada
Szczelinami tu nie wpada."
Ciemno wszędzie, głucho wszędzie,
koreks szczelny był i będzie 🤘🏻
Bardzo przydatny film , świetnie opisany proces wywoływania :) dopiero zaczynam przygodę z fotografią analogową i jestem narazie na etapie zapełniania kliszy zdjęciami , stąd moje pytanie - ile czasu i w jaki sposób najlepiej taki świeżo „wypstrykany” film przechowywać do czasu wywołania? Mieszkam w Szwecji i niestety wszystkie laby są nie dość, że daleko ode mnie to jeszcze „najtańsze” wywołanie to koszt około 70-80 zł.. Dlatego chcę spróbować zrobić to samodzielnie lub kilka pierwszych filmów wywołać jak będę okazyjnie w PL i ciekawi mnie kwestia przechowywania tych świeżo wyjętych z aparatu :) pozdrawiam!
Dla bezpieczeństwa możesz wrzucić naświetlone filmy do lodówki, ale jeśli mówimy o okresie 2-3 miesięcy, to i poza nią nic nie powinno się stać :)
Studio analogowe A w co mogę je zapakować, tak by były dobrze zabezpieczone, w lodówce jak i poza nią? (Chodzi mi także o podróże samolotem z filmami w bagażu) I jaki skaner do odbitek w domowym zaciszu polecasz? :)
Możesz je trzymać w tych plastikowych pojemniczkach, w których się je kupuje. Nic złego się nie powinno stać.
Jeśli chodzi o podróżowanie, to pamiętaj, żeby filmów absolutnie nie wrzucać do bagażu rejestrowanego, bo skanery na lotnisku je uszkodzą. Najlepiej zabrać je do bagażu podręcznego i poprosić o kontrolę ręczną, tak żeby uniknąć jakiegokolwiek promieniowania. Większość skanerów do bagażu podręcznego nie powinna uszkodzić filmów, ale są takie, które mogą to zrobić.
Temat skanowania w domowym zaciszu jest bardzo szeroki i uzależniony od mnóstwa czynników, jak budżet, rodzaj fotografii (mały obrazek / średni format / polaroid etc.), miejsce i forma publikacji zdjęć i kilka innych. Jako uniwersalną i przyzwoitą cenowo opcję na początek mogę polecić Epsona V550 Photo.
Studio analogowe Ok, dobrze wiedzieć :) serdecznie dziękuję za pomoc! Pozdrawiam! ;)
Jakiej używasz grzałki z termostatem? Większość dostępnych podgrzewa wodę maksymalnie do 30-35 stopni.
Kolejny etap to KOLOR ... już wywołuje cz-b wiec przejscie do koloru bedzie łatwiejsze :-) ,,,,TRZA się z tym przespać :-) Filmik GiT :-)
Polecam mocno, poza kwestią temperatury specjalnie się to nie różni pod względem stopnia trudności :)
Pytanie, czy wspomniany specyfik przeciw zaciekom to wysuszacz, czy jakiś specyfik do czyszczenia negatywu?
Może inaczej. Mam klaster z negatywami, niby im tam cicho, ciemno i ciepło, ale jak się któryś wybrudzi, to jak to bezpiecznie czyścić? Wilgotna szmatka będzie ok, czy jakaś chemia do tego?
To jest specyfik do czyszczenia, coś na bazie alkoholu, ale niestety nie znam się na tyle, żeby dokładnie wyjaśnić jego sposób działania.
Jeśli chodzi o czyszczenie wilgotną szmatką, to chyba bym to odradzał... raczej wypłukałbym film (przy C-41 w stabilizatorze, przy czarno-białym w zmiękczaczu lub po prostu wodzie z dwiema kroplami płynu do naczyń), rozwinął do suszenia i delikatnie usunął nadmiar wody papierowym ręcznikiem od strony podłoża. Bardziej dokładne czyszczenie wymagałoby już raczej specyfiku, o którym mówiłem w filmie.
jest w planach jakiś film o robieniu odbitek barwnych? Super ciekawy temat :D
Powiem tylko tyle, że od 2 tygodni jestem szczęśliwym posiadaczem powiększalnika z głowicą kolorową i 113 metrów papieru od Fuji. Resztę już wiesz 😌
Fajny film .A kiedy kolorowe odbitki?
Dzięki! Z kolorem planuję niebawem spróbować, ale na ten moment moje doświadczenie z RA4 jest zerowe 😒
@@mateusz.zimnoch Dzięki za odpowiedź. Robię odbitki B&W ale chcę spróbować z kolorem. W necie jest tylko o wywołaniu filmu kolor chemią Tetenal C-41Colortec ale nie ma nic o chemi i procesie robienia odbitek.
Jakie grzałki polecasz , bo z tego co widzę to ciężko znaleźć coś co będzie grzało do 38 stopni
Dzięki za instruktaż :) Wywołuję bw, ale w kolorze boję się właśnie nieutrzymania temp. Co się stanie jeżeli ta temp nie będzie precyzyjna? Zdarzyło Ci się tak kiedyś?
Prawdopodobnie zdarzało mi się za każdym razem 😌
To jest, po prostu, jedna ze zmiennych w procesie. Jak masz dostęp do bardzo dobrego, sprawdzonego labu pilnującego świeżości chemii, jest to lepsza opcja. Ale nawet nieprecyzyjne wołanie w domu jest lepsze, niż byle jaki lab.
Czy przykładowo wywoływacz z koreksu nie lepiej byłoby zlewać do oddzielnej butelki tak aby nie mieszać używanej z chemii z tą nieużywaną? W ten sposób zwiększając ilość rolek wywołanych na jednym zestawie. Czy producent nie przewiduje takiego rozwiązania.
To jest raczej bez znaczenia. Litr roztworu pozwala wg producenta wywołać 16 rolek filmu. Pół litra wystarcza na 8, a 2 litry wystarczą na 32 - nieważne, jaką jej ilość jednorazowo wlejemy do koreksu.
@@mateusz.zimnoch A jak wygląda trwałość wywoływacza przy użyciu tego sprayu zabezpieczającego? W instrukcji trwałość koncentratu określają na 12 tygodni, jak zmienia się ona przy użyciu sprayu? Zazwyczaj robię 1-2 rolki filmu w miesiącu, przez co musiałbym czekać aż uzbieram wystarczająco wiele materiału żeby nie zmarnować tej chemii, co nie ukrywam byłoby dla mnie ciężkie, bo przeważnie nie mogę się doczekać gotowych fotek. W takim wypadku chyba lepiej kolor wywoływać w labie , a do samodzielnego wywoływania przerzucić się na klisze czarno-białą tak aby pobawić się w ciemni nie marnując jednocześnie dużej ilości chemii?
Czy to prawda, że tworzenie odbitek kolorowych jest znacznie bardziej skomplikowana od czarno-białych i w zasadzie mało kto robi to w warunkach domowych?
Czy możecie polecić jakiś skaner, który daje dość zadowalające efekty przy studenckim budżecie?
Te czasy (12 tygodni dla wywoływacza) dotyczą butelek już zabezpieczonych Protectanem, czyli tym sprejem o którym mowa. W praktyce przekraczałem te 3 miesiące i nie zauważyłem różnicy w jakości wołania.
Rozpoczęcie zabawy od filmów czarno-białych jest dobrym pomysłem, bo łatwiej można zapanować nad świeżością chemii. Takie D76 jest w proszku, więc można przygotowywać dokładnie tyle świeżego roztworu, ile w danym momencie jest potrzebne. Jeśli jednak decydowałbyś się wołać bnw w domu a kolor w labie, koniecznie korzystaj z zaufanego labu, bo w wielu miejscach używają bardzo starej chemii. Możesz też podsyłać filmy do mnie, dopóki nie są to taśmowe ilości :)
Odbitki kolorowe to trudny temat i faktycznie niewiele osób je robi w warunkach domowych, ale da się to ogarnąć jeśli się chce. Ja nigdy w życiu tego nie robiłem i trudno mi się wypowiedzieć z własnego doświadczenia :(
Budżetowy skaner to używany Epson 4990, z nowych opcji - Epson V550 lub wyżej. Przy używkach pamiętaj przed zakupem żeby się upewnić, czy skaner zadziała z Twoim systemem operacyjnym, bo może być kłopot ze sterownikami.
Inna budżetowa opcja to skanowanie aparatem cyfrowym. Potrzebujesz wtedy podświetlarki (np. tabletu), aparatu cyfrowego, statywu i obiektywu makro lub pierścieni makro. I czegoś, co pozwoli odsunąć błonę od powierzchni podświetlarki o parę milimetrów. Na naszej grupie analogowej na fejsie ktoś niedawno wrzucał też swój własny projekt adaptera do skanowania błon cyfrówką, możesz tam zajrzeć :)
No dobrze temperatura 38⁰C.
Przy B&W jeśli założymy sobie temperaturę wywołania 23⁰C to jej się trzymamy. Ale no niestety bywa często ze ta temperatura się zmieni od samego wlania wywoławcza do koreksu (fizyka hehe)
Wtedy jeśli temperatura się zmieni to możemy manipulować czasem wywołania - skrocic czas lub wydłużyć. Ostatnio tak miałem to też użyłem kalkulatora czasu i temperatury.
Wiec co się stanie w wywoływaniu koloru jesli ta temperatura się zmieni nawet o 1⁰C? Nie można tego korygować czasowo? Nic? :)
Oczywiście że można! Można tez wołać w innej temperaturze i dobrać do niej czas. 38 stopni jest jednym ze standardowych przepisów używanym w procesorach rotacyjnych, który ja odtwarzam manualnie. Żeby utrzymać temperaturę, ważne żeby rozgrzać koreks w pierwszej kąpieli i później czas samego wołania, który jest kluczowy, jest na tyle krótki, że temperatura nie zdąży się radykalnie obniżyć. Inaczej przy procesie czarno-białym, gdzie film w wywoływaczu potrafi się moczyć paręnaście minut.
@@mateusz.zimnoch A czyli to ułatwia w sumie proces jeśli ten czas na bieżąco można korygować do temperatury a nie trzymać się stałych wartości bo trudno je czasem utrzymać :)
No chyba że użyjemy lodu lub wrzątku żeby szybko regulować temperaturę ale to wymaga wprawy i jakichś proporcji wody itd :D
Moze się moczyć i dwie godziny jak ktoś chce akutancyjnie, chyba tak się to nazywa bo częściej mam do czynienia z angielskim "stand development" :D chodzi o B&W rzecz jasna :)
No ostatecznie myślę że przyjdzie wkoncu pora żeby spróbować robić kolor bo fotograf w moim mieście to... filmy porysowane jak klamki w samochodzie przez babę :D A jeszcze mu muszę dać koszulki żeby pociął na paski bo on nie ma xD I zwija spowrotem do pojemnika film o zgrozo :D
Gwarantuję, że świeża chemia wynagradza lekkie błędy temperatury. Lepiej zrobić to ręcznie w świeżej chemii, niż dostać od labu film potraktowany starą chemią w turboprecyzyjnym procesorze. A jeśli już faktycznie warunki, w jakich działamy, są tak bardzo niestabilne, można wydłużyć wołanie o 30 sekund i w najgorszym razie wyjdzie nam push +1EV.
Gdzie znalezc grzalke z termostatem, ktora mozna ustawic na 38 stopni? :D szukam i maksymalnie widze 33-34
Prostych, gotowych rozwiązań - niestety - nie ma. Ale da się znaleźć termostaty, które można spiąć z grzałką. Druga opcja to przeliczenie czasów kąpieli pod niższą temperaturę. Tetenal podaje czasy pod 30 stopni w instrukcji.
Czy chemia rozrobiona rzeczywiście ma taki krótki czas przydatności? Nie zawsze zrobię te 16 rolek w 6 miesięcy. Poradnik super!
Ja się nie przejmowałem i używałem jej po terminie. Ale chyba nigdy nie przekroczyłem 10 miesięcy. Trzeba, po prostu, liczyć się z większym ryzykiem, że coś pójdzie nie tak. Polecam tylko zagazowywać butelki z roztworami tym specyfikiem Tetenala, żeby nie miały kontaktu z powietrzem.
Cześć, super film! W tym tygodniu chce wywołać pierwszy film. Chciałem dopytać od którego do którego momentu liczysz czas? W instrukcji tetenala jest napisane, że uwzględnia 10s na wylanie - czyli liczymy od całkowitego napełnienia i 10s przed końcem rozpoczynamy wylewanie? Czy może czas liczymy już od początku wlewania? Drugie pytanie - blix agitujesz jak wywoływacz? Myślisz że użycie wody destylowanej do dwóch ostatnich dolewek podczas płukania zminimalizuje zacieki (gdzieś czytałem, że to zanieczyszczenia z wody). Dziękuje i pozdrawiam
P.S. 4. Czy przy wołaniu 1 filmu lepiej wlewać tyle chemii co na dwa czy wg zaleceń koreksu polowe? Czy wtedy nie byłoby lepiej agitować tylko rotacją - więcej pustych przestrzeni to większa szansa na pienienie w koreksie.
Cześć! Czas liczę od momentu rozpoczęcia wlewania do momentu zakończenia wylewania, ale mając świadomość niewielkiej precyzji w przypadku braku procesora rotacyjnego, czasem celowo przedłużam dla bezpieczeństwa wołanie o ok. 10-15 sek.
Wszystkie roztwory agituję tak samo, poza stabilizatorem, gdzie tylko zalewam koreks, mieszam szpulą przez 30 sekund, odstawiam koreks na kolejne 30 sekund i zlewam roztwór.
Użycie wody destylowanej to jest coś, czego nigdy nie robiłem - ale nie ma wątpliwości, że może ograniczyć zacieki na filmie.
Przy wołaniu 1 filmu i tak napełniam cały koreks właśnie po to, żeby uniknąć sytuacji, którą opisujesz :)
Czy woda przy płukaniu też musi mięć 38 stopni?
Nie musi - wraz z każdą kolejną kąpielą widełki temperaturowe rosną. Najtrudniejsza jest pierwsza kąpiel, gdzie musimy utrzymać temperaturę z dokładnością do 0,3 stopnia. Przy płukaniu można już zejść nawet do 30 stopni.
Jak długo można przechowywać taką chemię ?
Teoretycznie poszczególne koncentraty mają ważność między 6 a 12 tygodni, natomiast ja wiele razy przekraczałem te czasy i nie zauważyłem spadku jakości wołania. Staram się zawsze zużyć wszystko w ciągu maksymalnie pół roku.
Pytanko: Co robisz ze zużytymi odczynnikami?
Ja np. się teraz bujam z dwoma litrami przeterminowanej chemii. W punktach selektywnej zbiórki odpadów odpowiedzieli mi, że nie przyjmują odpadów fotochemicznych. Gdy poszedłem do salonu foto, też odmówili przyjęcia chemii, bo nie mogą mieć żadnych nadwyżek. Spróbuję zapytać jeszcze w innych punktach, ale póki co, słabo to wygląda...
Niektóre większe fotolaby powinny bez problemu się zgodzić na tak niewielkie ilości. A jeśli mimo wszystko będzie problem, to są firmy zajmujące się odpłatnie utylizacją 😌
@@mateusz.zimnoch Ale czy to nie jest tak, że takie firmy odbierają odczynniki tylko w większych ilościach, wyłącznie od zakładów foto (czyli odbiór od osoby fizycznej nie wchodzi w grę)? Byłbym też wdzięczny, gdybyś mógł podać przykład/przykłady firm utylizujących fotochemię.
Może trudno byłoby oczekiwać, że ktoś przyjedzie po pół litra przeterminowanego wywoływacza, ale jak Ci się zbierze kilka litrów (polecam zlewać wszystko do 5-litrowych baniaków np. po wodzie mineralnej), to nie powinno być problemu. Ja kiedy miałem jeszcze ciemnię, to byłem dogadany z zaprzyjaźnionym, nieistniejącym już labem, dlatego nie mam gotowego rozwiązania. Ale 2 minuty w Googlu wystarczyły, żeby znaleźć firmę zajmującą się utylizacją odpadów chemicznych od 0,1kg na terenie całego kraju.
Jeśli nie chce Ci się samodzielnie szukać, to wrzuć może pytanie na którejś grupce na fb - pewnie tam Cię pokierują w konkretne miejsca 😌
@@mateusz.zimnoch Dzięki wielkie za porady. Pozdrawiam :)
Jakiego rodzaju powinny być to butelki na chemie? PP?
Nie mam pojęcia, czym jest PP, ale bez problemu znajdziesz w sieci butelki przeznaczone pod tego rodzaju chemię. Polecam sklep Czarno-Białe albo Fotociemnia.pl 😌
Witam, co się robi z chemia po zużyciu?
Powinno się utylizować - nie należy jej zlewać do ścieku. Aczkolwiek nie każdy się do tego stosuje 🤷🏻♂️
Ziom, ale po to są butelki harmonijkowe żeby nie było w nich powietrza, więc dlaczego mówisz że nie przydadzą się przy wołaniu c41 a w zamian polecasz szprej?
@@Jomaha_Jomaso bo szprej przydaje się do butelek nieharmonijkowych - na przykład takich ze składowymi poszczególnych kąpieli, jeśli chcemy robić je w litrowych porcjach z dużego zestawu na galon 😌 Do gotowych kąpieli harmonijkowe butelki przy C-41 nie są konieczne, podobnie jak szprej.
@@mateusz.zimnoch oko. A tak na marginesie, kiedyś wpadła mi w łapy przeźroczysta harmonijka, którą postanowiłem wykorzystać i trzymać w ciemnej puszce... jak zlałem do niej wywoływacz i zobaczyłem ile w takich butelkach gromadzi się powietrza w postaci mniejszych i większych bombli, które chowają się w tych harmonijkowych rowach i nie chcą się odczepić bo im wygodnie pod takim kątem się trzymać to zrezygnowałem na rzecz takich plastikowo-workowych z ali. Taka ciekawostka, uważam że te butelki to niezły scam. Pozdro.
A co i to za proces color E-2???
Nie ma procesu E-2, jest E-6 (dla filmów pozytywowych) i ECN-2 (dla taśmy filmowej).
Po tym filmie mam mocne parcie na wywoływanie w domu. Tylko że z tego co znalazłem w internecie to roztwór wywoływacza wytrzymuje na jakieś 3 miechy, a wybielacz i stabilizator to nawet pół roku. Jak z terminem przydatności nierozrobionych płynów (tych z których dopiero przygotowywujemy roztwór)? Bo, jak kolega z komentarzy, potrzebuje wywołać 1-2 rolki w miesiącu i muszę wykalkulować jak bardzo na zapas opłaca mi się tą chemię kupować
I drugie pytanie, może trochę głupie ale dopiero z tym wszystkim zaczynam. W opisie koreksu jest napisane że na jeden film małoobrazkowy trzeba jakieś 300 ml chemii, czy są jakieś przeciwwskazania żeby taką małą ilość sobie przygotowywać? Starczy to na jakieś 6 rolek, czyli akurat na trzy miesiące byłoby szykownie. Tylko że wtedy chemia na 2,5 litra mogłaby leżeć nawet 2 lata, stąd moje pytanie o termin przydatności „nieaktywowanej” chemii.
Te czasy dotyczą samego koncentratu po rozpieczętowaniu butelki, a nie gotowego roztworu. Osobiście przy filmach wołanych na własny użytek grubo przekraczam terminy wskazane przez producenta i jestem zadowolony z efektów. Niedługo planuję na próbę rozrobić resztkę chemii otwartej rok temu i sprawdzić efekt - dam znać, gdyby okazało się to przegięciem :)
Przy bardzo małych ilościach filmów mimo wszystko sugerowałbym korzystanie z dobrego, sprawdzonego labu - choćby wysyłkowo.
W takim razie czekam, najwyżej znajdę jakiegoś kompana do kupienia chemii na spółkę albo któremu też będę mógł wywoływać. Coś się wymyśli
analogowe Hej i jak wyszło wywołanie starą przeterminowana chemia?
Dalej czekam na odpowiedź
@@jakubrybarski3890 To ja poczekam też :D
Oglądałam już z 2 razy ale 3 nie zaszkodzi
Czy można tak samo mieszać film w koreksie w procesie wywoływania filmów cz-b?
Tak, zasada jest wspólna dla wszystkich procesów :)