za to istniały : poddani króla, gród królewski, język, poddaństwo, wierność Rzeczypospolitej. dla przykładu niejaki Kurbski uciekł spod "opieki" Ivana 4 groźnego pod jurysdykcje króla Rzeczypospolitej ON w 1564 r, więc odpowiednik obywatelstwa też istniał.
To jakieś brednie Przecież nie ma grobów ludzi królów książąt rycerzy i ich rodzin wszędzie w Polsce Nie ma grobów książek przedmiotów sprzed 300 400 lat a co dopiero 1000 lat 😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂i
@@WielkaHistoria Mam do Pana małe pytanie. W swoim artykule na temat zarobków polskiej szlachty, napisał Pan, że: "Wyliczono, że przychody typowego folwarku sięgały w latach 1560-1570 około 203 złotych polskich (florenów) rocznie. 14 proc. tej kwoty pan wydawał na pensje dla czeladzi i na najem dodatkowych, "dniówkowych" pracowników w okresach najintensywniejszych robót." I teraz troszkę nie rozumiem. Bo czy złoty polski to nie moneta srebrna w przeciwieństwie do florena, który jest monetą złotą? Z tego co się orientuje to florenem nazywano złotego czerwonego. Czy mógłby Pan naświetlić mi czy chodzi tu o złotego polskiego czy o czerwonego?
To jakieś brednie Przecież nie ma grobów ludzi królów książąt rycerzy i ich rodzin wszędzie w Polsce Nie ma grobów książek przedmiotów sprzed 300 400 lat a co dopiero 1000 lat 😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂i
Ciekawie się Pana słucha. Pochodzę z Kruszwicy, u nas zawsze powtarzali, że Kruszwica to legendarna stolica Polski i to tu został zjedzony król Popiel. Jedną z atrakcji historycznej jest właśnie Mysia Wieża, opowiadają, że to właśnie tam został zjedzony przez myszy - próbował dostać się jak najwyżej by przed nimi uciec :D
Z Kruszwicą sprawa wygląda w gruncie rzeczy dość podobnie co z Gnieznem. Tradycja jej kluczowej roli u zarania państwa Piastów została podważona przez badania archeologiczne - po prostu Kruszwicy jako grodu i dużego ośrodka wtedy jeszcze raczej nie było. Przepraszam jeśli naruszam lokalne świętości :).
To jakieś brednie Przecież nie ma grobów ludzi królów książąt rycerzy i ich rodzin wszędzie w Polsce Nie ma grobów książek przedmiotów sprzed 300 400 lat a co dopiero 1000 lat 😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂i
Dziękuje pięknie Szanowny Panie redaktorze za rzetelne informacji o ważnych sprawach naszej dawnej staropolskiej panstwowości .Te wykład jest bardzo potrzebny dla młodych roszerzania wiedzy o naszych przodkach świadomość tego jest tarczą naszej patriotycznejświadomości w jakim żyjemy świecie zmieniającym się bezprzerwy .
Jeszcze nie obejrzałem do końca ...ale Karola w roli "Orła Białego"! to się naprawdę nie spodziewałem! Najpierw muszę się trochę uspokoić! ;) przed kontynuacją! Za pomysł gratulacje! ;)
Szkoda, że tak trudno dotrzeć do prawdy, a później ja zaakceptować. Przez lata byliśmy uczeni takiej historii. Dzięki Panu, a przede wszystkim nieustającym badaniom w przystępny sposób możemy wiedzieć więcej.
Wciągnęło mnie to 🙂 od dzieciaka w miarę regularnie odwiedzam te miejsca i jestem ciekawy czy kiedykolwiek zawiąże się jakiś naukowy konsensus co do pierwszej stolicy
Czy konkretniej - tam gdzie był w stanie rezydować i rezydował przez dłuższy czas dwór. Ale to jak powiedziałem na końcu odcinka chyba dobry temat na inną okazję :). Jeśli będziecie chcieli opowiem kiedyś o tym jakie były wszystkie dawne stolice, w tym te całkiem zapomniane, jak je wybierano itp.
Pamięć o centralnej roli Giecza (jeśli faktycznie tak było) mogła łatwo przepaść choćby z uwagi na całkowite zniszczenie grodu gieckiego w trakcie najazdu Brzetysława oraz deportacja całej populacji jego mieszkańców do Czech. Ciekawe jest to, że w trakcie najazdu, który objął większość terenów państwa jakie stworzyli pierwsi Piastowie jedynie co do Giecza odnotowano przypadek deportacji całej populacji. Natomiast w kwestii Gniezna czy dokładniej Góry Lecha to wszyscy zgadzają się z tezą, że prawdopodobnie jeszcze w okresie przedpiastowskim był tam ośrodek kultowy mający znaczenie zarówno dla obszaru, który obecnie określamy jako Wielkopolskę, ale być może i obszary ościenne. Jeśli tak było to ulokowanie tam pierwszej metropolii byłoby zgodne, ze stosowaną często we wczesnym średniowieczu, praktyką "pokrywania" przedchrześcijanskich ośrodków kultu religijnego znaczącymi inwestycjami chrześcijańskimi.
Z Gieczem słuszne uzupelnienie, to też niewątpliwie miało znaczenie. Co do Gniezna - hmmm... to najszerzej przyjęta koncepcja, ale jednak nie można powiedzieć, że w nauce przyjmują ją "wszyscy". Zarówno kwestia kultowego ośrodka na górze Lecha, jak i całej idei zastępowania świątyń pogańskich chrześcijańskimi budzą kontrowersje - można odesłać np. do prac D.A. Sikorskiego, ale w żadnym razie nie on jedyny wyrażał głos odrębny :)
Brak wcześniejszych warstw w przypadku Gniezna moze oznaczać, ze nowsze budowle były większe i mialy głębsze fundamenty. Cała pierwsza zabudowa Wawelu została usunięta bo stala na zbyt płytkich fundamentach.
Cała poza rotundą NMP. Ale ogółem bardzo się cieszę, gdy rzeczy o których opowiadam przebijają się do szerszej świadomości :). Co do Gniezna - problem jest raczej innej natury. Teren grodu zniwelowano jeszcze w średniowieczu, wydaje się że zasadnicza warstwa w miejscu ewentualnego palatium mogła zostać bezpowrotnie zniszczona. Choć nie jest to zasadniczy argument za czy przeciwko - bo jednak zakładam że dla organizacji takiej imprezy jak zjazd gnieźnieński w grodzie po prostu musiała istnieć zacna siedziba.
Myślenie kategoriami "państwo", zatem i "stolica" w kontekście Piastów jest anachroniczne po prostu. Ale szukać dokumentów, artefaktów, fundamentów na potwierdzenie lub zaprzeczenie jakiejś tezie jest bardzo ok. Rozszerza wiedzę. Tylko tak nam wbito do głowy państwa narodowe, granice, stolice, że naszym umysłom trudno ruszyć w inną stronę ;-) Mnie się podoba koncepcja (własna i umotywowana wyłącznie estetycznie ;-)), że Ostrów Lednicki był siedzibą władcy.
opcje są właściwie tylko dwie w sprawie Ostrowa Lednickiego - musiał być rezydencją władcy lub biskupa. Z racji walorów obronnych raczej tylko pierwszy wariant można brać na poważnie. Pałacu nie da się natomiast dokładnie datować, a charakter grodu wyklucza rolę "stołeczną". Dużo więcej nie da się stwierdzić, choć np. Gerard Labuda stworzył niegdyś fantazyjną wizję, jakoby Chrobry trzymał na wyspie porwaną z Kijowa Przedsławę. I tylko dowodów nie miał właściwie żadnych:)
To jakieś brednie Przecież nie ma grobów ludzi królów książąt rycerzy i ich rodzin wszędzie w Polsce Nie ma grobów książek przedmiotów sprzed 300 400 lat a co dopiero 1000 lat 😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂i
przecież Poznań nawet ma formalnie tytuł Miasło stołeczne Poznań, który używa się, jak mówi Wikipedia, "dla zachowania tradycji w chwilach uroczystych". W Poznaniu pochowany jest Mieszko I i pierwszy król Bolesław Chrobry a także jest kaplica w której prawdopodobnie mogł odbyc sie slub Dobrawy i Mieszka.
Doceniam bardzo jak zmieniło się Twoje prowadzenie kanału.na przestrzeni lat. Szybkość narracji, zabawne zachęty do subsjrybcji. Bardzo na plus. Dzięki temu oglądam częściej niż kiedyś. Pozdrawiam bajkowo 🧚
Miasto stoleczne czyli te w ktorym stoi wladca . Giecz , gniezno , poznan . Jezeli nie ma edyktu wladcy wskazujacy na to , stolica jest aktualne miejsce lrzebuwania wladcy .
Witam Pana. Kolejny ciekawy odcinek. Stolicę już mamy ustaloną - oczywiście teoretycznie. Teraz musimy koniecznie zbadać pochodzenie pierwszych Piastów. Teorii jest mnóstwo mniej lub bardziej ciekawych. Ostatnio słyszałem, że byli Normanami. Wcześniej ustalano, że pochodzili z Czech, Skandynawii i Niemiec. Nikt nie chce powiedzieć, że byli "tutejsi" A co Pan o tym sądzi? Pozdrawiam serdecznie.
Myślę że byli tutejsi. Szukanie na siłę obcych początków nie ma żadnego mocnego uzasadnienia. I bazuje na fałszywym micie, że Słowianie nie byli ogółem sami zdolni się organizować. Pisałem o tym sporo w "Cywilizacji Słowian".
@@WielkaHistoria Jako "obcy" musieli by dysponować bardzo mocnym argumentem siły, by przejąć i utrzymać swoje władanie. I wszystkie zasoby państwa musiały by być skierowane do wewnątrz - na trzymanie za twarz kasztelanów i innych lokalnych władców grodowych. Takie państwo nie mogło by się rozwinąć, obejmując kolejne tereny. A nawet szybko by uległo podbojom z zewnątrz, bo dla tubylców - ten, czy tamten "obcy", narzucający siłą swą władzę, to to samo. A jako "obcy", wprowadzający siłą zapewne "obcą" wiarę i religię spowodowali by bunt na olbrzymią skalę. Taki bunt IMHO się zdarzył, ale dopiero w czasach Bolesława II Zapomnianego, a to od hipotetycznego przejęcia władzy przez Piastów, dzielą już pokolenia. Nawet po odnalezieniu 100% pochówków pierwszych Piastów badania genetyczne niewiele by wniosły, bo jednak ród władców miał większe potrzeby i szanse na włączenie przybyszów z daleka do swojej puli genów.
@@wojteksmag8286nie bardzo rozumiem taką argumentację... Co to znaczy "takie państwo nie mogłoby się utrzymać"? Wszystkie w zasadzie państwa w historii powiększały swoje tereny poprzez podbój a każdy podbój stwarzał właśnie takie relacje jakie określasz jako "niemożliwe". A mimo to imperia trwały i się rozrastały przez tysiąclecia nawet. Kasztelanów nie trzeba było trzymać za pysk tylko zlikwidować i wymienić na lojalnych. I tak dalej...
Dzisiejsza groźba naprawdę pobudziła moja wyobraźnię. Brrr... Juz słyszę te wszystkie cienko śpiewające babcie. Tylko król Karol może uratować mój dzień, obejrzę koty jeszcze raz.
Komentarz zostawiony. Jedna z tych ciekawych zagadek. Natomiast w przypadku Dagome Iudex to prawdopodobnym jest, że wymienione tam na początku civitas to nie nazwa calego państwa Pistów, tylko grodu (miasta) Szczecina - od którego zaczyna się opis przebiegu granic państwa. wskazuje na to zapis nazwy Schinesghe - łacina nie ma problemu z nazwami zaczynającymi się od GN dlatego nie byłoby potrzeby oddawania ich za pomocą dziwnej zbitki SCHIN. Natomiast tak może wyglądać próba zapisania nazwy Szczecin, jeśli skryba pochodził z Niemiec.
Ważną rolę w dziejach polskiej państwowości odegrało miejsce mocy, znane w światowej literaturze tematu jako Gate of Wisdom and Knowledge (Brama Poznania). Można je odwiedzić, ale ponieważ droga do niego jest nawet w naszych czasach dość trudna, warto zabrać ze sobą inny ciekawy artefakt: Bowl of Courage (miskę od wagi, jesli ktoś ma w kuchni wagę z miską)
A chyba jedynym dobrym wyjaśnieniem jest puenta z odcinka. Że zwyczajnie w tamtych czasach nie funkcjonowała instytucja stolicy jako takiej. Władca przebywał tam gdzie akurat musiał, a różne instytucje czy wydarzenia ustanawiano i organizowano tam gdzie były ku temu możliwości lub była taka potrzeba.
A od kiedy liczymy Polskę? Bo jeżeli ten czas umiejscowimy pod koniec rządów Mieszka I, np. od momentu włączenia Małopolski, to Gniezno może jeszcze nie jest stolicą, ale na taką jest szykowane. Wskazuje na to zarówno interpretacja Dagome Iudex (Państwo Gnieźnieńskie) jak i pochowanie Dobrawy (potencjalnej kandydatki na ołtarze) w Gnieźnie - gdzie później złożono zwłoki lepszego kandydata, czyli św. Wojciecha.
Do problemu z dagome iudex odniosłem się w odcinku. Ale pozwolę sobie jeszcze na słowo odnośnie Dobrawy - nie ma wczesnej wiarygodnej tradycji pozwalającej faktycznie sądzić, że pochowano ją w Gnieźnie. A prof. Kocka-Krenz jeśli dobrze pamiętam wykładała tezę że jej grób był w poznańskim palatium i że może nawet Czesi wykradli jej szczęki podczas najazdu Brzetysława (choć może ten drugi domysł to nie jej; piszę z pamięci)
Natrafiłem na Pana kanał przez przypadek. I proszę mnie źle nie zrozumieć - lubię historię, ale nie na tyle, żeby np zasubskrybować jakiś konkretny kanał. Jednak Pana kanał stanowił wyjątek. Doceniam nie tylko wiedzę, ale Pana się naprawdę fantastycznie słucha. Mówię bez jakiejkolwiek kpiny, żeby było jasne. Pięknie się Pan wysławia, co jest już niestety rzadkością wśród rodaków. Proszę nic nie zmieniać w formule. Jest idealna. Wiedza z wyważonym humorem. Prosiłbym jeszcze o podpowiedź - co zrobić, żeby obok nie wprowadził się żaden biskup, bo ja już zasubskrybowałem kilka odcinków temu! Da się zasubskrybować drugi raz? 😉 Pozdrawiam
Wydaje mi się, że starając się zrozumieć to co minęło i ówczesnych ludzi przykładamy do zdobywanej wiedzy zbyt "sztywną" miarkę. W dzisiejszych czasach, wśród cywilizowanych ludów jest oczywistym, że państwo MUSI mieć granice, swoje urzędy, stolicę. W świecie, w którym zasięg przemieszczania się pojedynczego człowieka uzależniony jest tylko od jego chęci i zasobności portfela takie rozumienie jest oczywiste. Właściwie warunki te nie uległy zmianie, tyle że stały się one dostępne bardzo szerokiej grupie ludzi, bez zbytniej mitręgi. Tymczasem kiedyś niewielu ludzi przemieszczało się po świecie, a przebywane odległości raczej sięgały sąsiedniej wsi, czy nieodległego miasta. Siłą rzeczy społeczności ludzkie również miały ograniczone "zasięgi" i dla mieszkańca okolic Biskupina mieszkaniec okolic obecnej Warszawy mógł być człowiekiem z obcego społeczeństwa, obcego ludu. Przecież kiedyś tak naprawdę stolica była tam gdzie akurat był w danym momencie król, a nie w jakimś stałym, wyznaczonym miejscu jak to jest obecnie. Ciekawe kiedy ukształtowało się dzisiejsze rozumienie pojęcia stolica, ale coś mi się tłucze po głowie, że mogło to być później niż "przeniesienie stolicy z Krakowa do Warszawy". Wielkie dzięki za tę bardzo ciekawą pogawędkę.
Zasadniczo stabilna stolica w sensie bliskim dzisiejszemu to w Polsce dopiero XVII stulecie. Trochę opowiadałem o tym kiedyś chyba w odcinku o przeniesieniu "stolicy" do Warszawy
Jak zaobserwowałem czytając wiele książek i map przez pół wieku, w średniowieczu (właściwie w starożytności też) poza brzegami morskimi nie było właściwie linii granicznych, ale głównie "strefy graniczne", obszary w zasadzie niczyje, składające się z terenów trudnych do przebycia (puszcze, bagna, wysokie góry, pustynie) albo MAŁE rzeki, niespławne, które stanowiły jedynie przeszkodę dla komunikacji, bo duże, żeglowne rzeki zupełnie wyjątkowo były granicami, normalnie to one były centrum państwa , głównymi arteriami transportowymi. Jednym zdaniem - to warunki geograficzne całkowicie warunkowały kształtowanie się terytoriów państwowych. Obecnie zresztą też są dalej ważne, choć chyba przeciętny człowiek mało się nad tym zastanawia.
Interesujący odcinek. Rzeczywiście obraz Gniezna jako pierwszej stolicy jest silnie zakorzeniony w kulturze. Ciekawe, czy podręczniki i programy nauczania, zostały już zupdatowane do nowego konsensusu, czy też siłą bezwładu, jadą wciąż na starej teorii.
Tam była stolica gdzie akurat rezydował władca ze swoją przyboczną załogą. W Poznaniu miał dużo większą rezydencję i więcej interesów niż w Gnieźnie stąd pewnie częściej bywał w Poznaniu niż w Gnieźnie. Gniezno było religijna stolicą, znajdowały się tam chramy najważniejszych bóstw Polan. Stąd też na ich miejscu katoliccy okupanci postawili pierwsze kościoły (ma 3 wzgórzach)
ja bym raczej obstawiał tezę, że w danym miejscu władca wraz z orszakiem (licznym przecież) przebywał na tyle długo, na ile pozwalały zasoby okolicy. Jak już zjedli i wypili wszystko co było do zjedzenia i wypicia to jechali dalej, żeby nie doprowadzić okolicy do śmierci głodowej
I co z tego? Wyobraź sobie, że dzisiaj byle cham lub potomek chama, robi stolec siedząc wygodnie na porcelanowym klopie. A kiedyś mogłeś być księciem i chlubić się, że masz w żyłach błękitną krew, a i tak biegałeś za potrzebą do sracza.
Jak zawsze znakomita pogadanka z końcówką, która ustawiła mi resztę niedzieli xD Czy poza "Cywilizacją Słowian", która jest super można się spodziewać kolejnych opracowań z naszej prehistorii i średniowiecza?
Istnieje hipoteza kaliska konkurencyjna wobec tej gieckiej. Opowiada się za nią zwłaszcza prof. A. Buko. Na razie wydaje się wciąż zbyt słabo uargumentowana - choć nowe badania archeologiczne mogą zmienić obraz rzeczy. Na pewno w rejonie Kalisza działo się w czasach wczesnopiastowskich coś bardzo zastanawiającego i trudnego do interpretacji :). Miałem nawet poruszyć dzisiaj i ten wątek, ale odcinek był już o tak o wiele zbyt długi (najdłuższy od 10 miesięcy!). Tak więc zagadkowa rola Kalisza u zarania Polski zostanie jako temat na inną okazję:)
@@WielkaHistoria Myślę, że warto poświecić jeden odcinek na czasy Siemowita i Lestka :) I tutaj warto wspomnieć Kaliszu-Zawodziu (860 r.), o hipotezie kaliskiej prof. Buko oraz o Bonikowie i innych konkurencyjnych grodach tornowskich nad Obrą. W Kaliszu i w Bonikowie odkryto artefakty z IX w. świadczące o tym, że tam przebywał, ktoś ważny, może książę, wódz. W Gieczu nic takiego nie znaleziono. Poza tym gród na Zawodziu był większy niż wczesny gród giecki. Mnie zastanawia fakt, że Piastowie ok. 920 r. niszczyli grody tornowskie nad Obrą, a Niemcy niszczyli grody tornowskie z drugiej strony zgrupowania, czyli na Łużycach. Ciekawe czy to zgrupowanie łużycko-bonikowskie było jakąś jedną siłą polityczną, czy może zbiorem kongurencyjnych grup.
@@filmylp2011 Słyszałem, że poznańska grupa genetyków, która to robi zanieczyściła próbki DNA. Tylko nie wiem, o który ich projekt chodzi. Poza tym mieli jakieś problemy z bazą danych.
Niestety, nasza arystokracja i nasz kler od zawsze traktowały Polskę jako dojną krowę, zamiast coś dawać w zamian (np rzetelne kronikarstwo, rozwój nauki i sztuki).
@@iirekmwszędzie wokół przez całe stulecia kwitł wśród władców i elit patriotyzm i troska o dobro ojczyzny. Tylko nasi byli tacy specyficzni w negatywnym kontekście...
I też był przez pewien czas naczelną stolicą Polski! - chyba najbardziej zapomnianą z tych piastowskich. Kiedyś na pewno zrobię o nim odcinek - jak tylko będę mieć okazję pojechać z kamerą do Płocka :)
Niestety w takich krótkich materiałach nie sposób powiedzieć wszystko. Ten i tak był najdłuższy od bodaj 9 miesięcy :). Ciekawe czy okaże się że ogladaliście do końca ;-)
@@WielkaHistoria Nie no, jak napisałem - materiał sztos i świetnie się ogląda, jestem fanem. Jak sobie człowiek uświadomi, że to jest jak mgnienie oka, choćby czasy kiedy ludzie się prawie nie myli, to człowiek nie dowierza. Chodzi mi o to, że pod koniec takiego odcinka można by zrobić dosłownie minutowe podsumowanie całego materiału, żeby to sobie utrwalić i ułożyć dobrze w głowie.
Najlepsze z tych miejsc do miana stolicy to Poznań, tam został pochowany Mieszko I. Miasto które powinno zostać stolicą ponownie😁 położone na zachodzie, początki państwowości, Poznańska aglomeracja to około 1 milion ludzi.
Mieszkać naprzeciw arcybiskupa, widzieć i słyszeć co tam się wyrabia, szczególnie po nocach - dziekuję, ale nie. Dlatego zostawiam komentarz i polubienie. I jeszcze dlatego, że to ciekawy materiał był.
lubie to. kiedyś o stolicach polski czytałem to się mega zdziwiłem. można ten by sobie zadać pytanie czym naprawdę jest Polska. bo to też jest ciekawe.
Raczej czym była na przestrzeni wieków. Obecnie to jest oczywiste, ale przez wieki wyglądało to całkiem inaczej. Podobnie jak z Niemcami. Inaczej za Prus, inaczej po I wojnie, inaczej w XVII wieku i inaczej w X
choćby dlatego, że technicznie rzecz biorąc w Polsce do X wieku mieliśmy prehistorię (historia według zasadniczej definicji zaczyna się wraz z pismem). No ale to wszystko etykietki, dla faktycznego rozumienia historii mają ograniczone znaczenie.
Witam Pana po raz drugi. Mam jeszcze jedno pytanie. Skąd tak naprawdę Polska przyjęła chrzest? Oficjalnie uważa się, że z Czech. Jednak są głosy, że to mit powstały w drugiej połowie XIX wieku i tak naprawdę przyjęliśmy chrzest z Niemiec. Oczywiście dla historyka najważniejsze są wiarygodne źródła pisane i ponoć takowe znajdują się w archiwach Niemiec. A co Pan o tym sądzi? Pozdrawiam serdecznie
Z Czech. W latach 60. X wieku władztwo Piastów znajdowało się jeszcze poza sferą realnego zainteresowania Rzeszy. Nie było nawet wspólnej granicy. Szukanie tu na siłę wątku niemieckiego wynikało w dużym stopniu z prlowskiej polityki historycznej.
@@WielkaHistoria Ale z tego, co kojarzę, duchowni byli głównie z Niemiec, ba Czesi jeszcze nie wykształcili tylu swoich, żeby jeszcze ich eksportować - czy są na ten temat jakieś wiarygodne źródła, czy to tylko domysły "na chłopski rozum"?
Myślę że najrzetelniej tę kwestię omawia Dariusz Sikorski w swojej "trylogii" na temat początków Kościoła. Chyba teraz można całą ściągnąć z jego profilu na academia edu. W każdym razie - wszystko wskazuje że do roku 1000 chrystianizacja dotyczyła tylko wąskich elit, pewnie w całym kraju było za czasów Mieszka I w porywach kilkunastu duchownych. Część na pewno pochodzila z Niemiec (bo Unger), ale niekoniecznie na samym początku. Tak czy siak to była garstka.
Samo pojęcie stolicy jest trudne,jakie kryterium?Miejsce pobytu władzy,miejsce jej wykonywania bez fizycznego pobytu,główne miasto czy co?Stolicą jest to co naród za stolicę uważa czy to co nią jest ?A może miejsce,które dla władcy jest centrum interesów życiowych-a to nawet nie wymusza by tam być,Kyoto było takim czymś dla Japonii-symboliczne centrum,ale niekoniecznie realni władcy tam mieszkali..Węgrzy mieli Székesfehérvár-dosłownie Białe krzesło zamek czyli królewski Białogród-tam gdzie krzesło króla tam stolica..szék to krzesło,wskazuje na funkcję-wykonywanie władzy i sądów przez władzę-to jest funkcja stołeczna.Polska przez pierwsze 2 wieki istnienia jak nie 3 nie miała żadnej jednej stolicy-funkcja była wykonywana w wielu miastach czy grodach,konieczność stolicy to fetysz nowszej epoki,dopiero uświadomiony naród potrzebuje symbolicznego centrum aby na nie się powoływać..można by rzec,że to też sprawa wojen,miasto które najmniej może upaść,które najmniej się chce utracić na rzecz wroga,o którym wszyscy-także nieprzyjaciel wiedzą,że jest ważne i stanowi owo miejsce ku któremu naród obraca oczy aby sobie powiedzieć,że skoro to nie upadło to nie jest najgorzej i należy walczyć dalej-oto stolica i jej funkcja.We wczesnym okresie to było rozproszone między Poznań,Gniezno,Kraków,Sandomierz,Biecz itp.zależy od okresu.Jednej nie było.
Myślę że Gniezno swoje znaczenie może przypisać roli biskupstwa które to na tamte czasy było niemal równoważne z władzą monarszą. Jak wskazują badania, wiele wskazuje na to że szeroko pojętymi ośrodkami, siedzibami stałymi był Giecz a teraz Poznań jednak. Choć przestrzegał bym, i to jako Poznaniak który śledzi te wątki 😉, przed naiwnym przypisywaniem sobie jakiejś patriarchalnej roli naszego miasta, pojęcie stolicy jest fantastyką na ówczesne czasy, a najważniejszym ośrodkiem był ten, w którym przebywał władca w danym momencie. Skłaniał bym co najwyżej do tezy o wiodącym znaczeniu naszego regionu, pionierskim dla losów Polski.
Władza biskupia była może i słabsza od monarszej, ale dużo bardziej stabilna - w końcu biskupi nie mordowali się w walce o władzę, ani nie dzielili biskupstw miedzy potomków wedle własnego uznania, jak to czynili książęta i królowie. W czasie rozbicia dzielnicowego to arcybiskup gnieźnieński jako jedyny wielmoża na ziemiach polskich miał wpływy we wszystkich dzielnicach równocześnie - może to było głównym powodem powstania mitu o Gnieźnie jako pierwszej stolicy Polski.
@@jacekwidor3306 Ajajaj, byłbym ostrożny z tym cnotliwym obliczem biskupim. Polecam zapoznać się z całą epopeją wczesnośredniowieczną między papiestwem a dynastią cesarską Karolingów o wpływy i kasę. Godne Gry o Tron miejscami ☝
@@jacekwidor3306 To prawda, w Polsce przypadki represji antyheretyckich i praktyk inkwizycyjnych stosowanych przez kościół odnotowano nieco później bo w XIII wieku, znamiona organizacji pojawiły się w XIV wieku na śląsku. Generalnie kościół w Polsce trafił na bogobojny i podatny grunt i mógł bezkarnie położyć swoją pazerną łapę na włościach z czego skutkami mamy do czynienia po dziś dzień. Takie "pokojowe przejęcie" w "porozumieniu" z władzą 😁, w każdym razie nikt mu specjalnie nie przeszkadzał w rozpanoszeniu się, a że cesarstwo rzymskie chyliło się ku upadkowi, tym bardziej hulaj dusza. Tak że tak.
@@jacekwidor3306 Pomijając zalążki inkwizycji i represji antyheretyckiej w XIII wieku, to poziom ambicji i możliwości ; czytaj: pazerności, widać po dzień dzisiejszy niestety. To prawda że kościół trafił na podatny grunt i bez przeszkód się rozpanoszył.
@@WielkaHistoria Chętnie posłucham o życiu codziennym ludzi na Dolnym Śląsku, w takim księstwie świdnickim, jaworskim albo bolkowskim, powiedzmy w roku 1500 do 1600.
Ponieważ nie chcę mieszkać z arcybiskupem za ścianą to by się uratować zostawiam ten komentarz: arcybiskup na pewno nie upadnie tak nisko by tam mieszkać ! ;)
Właśnie też się nad tym zastanawiałem, jaka była rola Grzybowa. Czy autor filmu byłby uprzejmy coś na ten temat więcej powiedzieć jako niewątpliwy znawca tematyki.
12:07 najpaskudniejsza defraudacja i niegospodarność naszych pieniędzy wiecznie żywa! 🙃 Tyle dobrego, że władze uległy presji społecznej i projekt logo zakopano. Ale kto miał kasę przytulić, to przytulił.
Panie szanowny, to wiemy z historii, z której to wiedzę wciskają nam od czasów zaborów, kiedy to zmieniono niemal całkowicie dzieje naszej państwowości i jej rodowód.
![Blox Fruits Dragon Rework Update [Full Stream]](http://i.ytimg.com/vi/EqDAp8udhm0/mqdefault.jpg)
![Felix "Unfair" | [Stray Kids : SKZ-PLAYER]](http://i.ytimg.com/vi/Oswujxm2Ag0/mqdefault.jpg)
W tamtych czasach nie istniały takie pojęcia jak naród ,stolica, język państwowy, obywatele, patriotyzm , itd.
Uwaga historycznego analfabety.
za to istniały : poddani króla, gród królewski, język, poddaństwo, wierność Rzeczypospolitej. dla przykładu niejaki Kurbski uciekł spod "opieki" Ivana 4 groźnego pod jurysdykcje króla Rzeczypospolitej ON w 1564 r, więc odpowiednik obywatelstwa też istniał.
@@wojciechlenardt9870 Ale chyba nie było konieczności by państwom miało stolicę.
Bardzo ciekawe materiały... uwielbiam pana słuchać... gratulacje 💪
dziękuję:)
To jakieś brednie Przecież nie ma grobów ludzi królów książąt rycerzy i ich rodzin wszędzie w Polsce Nie ma grobów książek przedmiotów sprzed 300 400 lat a co dopiero 1000 lat 😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂i
@@WielkaHistoria Mam do Pana małe pytanie.
W swoim artykule na temat zarobków polskiej szlachty, napisał Pan, że:
"Wyliczono, że przychody typowego folwarku sięgały w latach 1560-1570 około 203 złotych polskich (florenów) rocznie. 14 proc. tej kwoty pan wydawał na pensje dla czeladzi i na najem dodatkowych, "dniówkowych" pracowników w okresach najintensywniejszych robót."
I teraz troszkę nie rozumiem. Bo czy złoty polski to nie moneta srebrna w przeciwieństwie do florena, który jest monetą złotą? Z tego co się orientuje to florenem nazywano złotego czerwonego. Czy mógłby Pan naświetlić mi czy chodzi tu o złotego polskiego czy o czerwonego?
A tak nie lubiłam historii w szkole😊 Dziękuję, że rozciągasz moje horyzonty😘
Ja Kamila poznałam czytając jego książki, fajnie że teraz jest inna możliwość mówienia o historii i nie tylko.
To jakieś brednie Przecież nie ma grobów ludzi królów książąt rycerzy i ich rodzin wszędzie w Polsce Nie ma grobów książek przedmiotów sprzed 300 400 lat a co dopiero 1000 lat 😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂i
Super swietny kanal , bardzo wartosciowy . Sub i lapka w gore musi byc . Historie trzeba znac by nie popelniac błędów z przeszłości
Ciekawie się Pana słucha. Pochodzę z Kruszwicy, u nas zawsze powtarzali, że Kruszwica to legendarna stolica Polski i to tu został zjedzony król Popiel. Jedną z atrakcji historycznej jest właśnie Mysia Wieża, opowiadają, że to właśnie tam został zjedzony przez myszy - próbował dostać się jak najwyżej by przed nimi uciec :D
Z Kruszwicą sprawa wygląda w gruncie rzeczy dość podobnie co z Gnieznem. Tradycja jej kluczowej roli u zarania państwa Piastów została podważona przez badania archeologiczne - po prostu Kruszwicy jako grodu i dużego ośrodka wtedy jeszcze raczej nie było. Przepraszam jeśli naruszam lokalne świętości :).
@@WielkaHistoria Legendy to do siebie maja, że zawierają wiele zakłamań, więc przygotowałam się na taką ewentualność już jako dziecię :D
Byłam widziałam, podziwiam.
@@WielkaHistoria Grodu mogło nie być, ważne żeby była już wtedy ta restauracyjka na rogu rynku, jakaś taka kwiatkowa nazwa :-)
To jakieś brednie Przecież nie ma grobów ludzi królów książąt rycerzy i ich rodzin wszędzie w Polsce Nie ma grobów książek przedmiotów sprzed 300 400 lat a co dopiero 1000 lat 😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂i
Bardzo ciekawy materiał. Dziękuję ❤
wow, napisalam to samo nie widzac wczesniej Twojego komena. LOL
Dziękuje pięknie Szanowny Panie redaktorze za rzetelne informacji o ważnych sprawach naszej dawnej staropolskiej panstwowości .Te wykład jest bardzo potrzebny dla młodych roszerzania wiedzy o naszych przodkach świadomość tego jest tarczą naszej patriotycznejświadomości w jakim żyjemy świecie zmieniającym się bezprzerwy .
Jeszcze nie obejrzałem do końca ...ale Karola w roli "Orła Białego"! to się naprawdę nie spodziewałem! Najpierw muszę się trochę uspokoić! ;) przed kontynuacją! Za pomysł gratulacje! ;)
pomysł pomysłem, najważniejsze że aktor uzdolniony! :)
W pierwszej chwili myślałem, że w roli myszy jedzącej Popiela - tak przynajmniej zostało to zgrane z tekstem spoza kadru.
@@jacekwidor3306 Tez tak pomyslalam, ale! .. dla kota byloby obrazliwym nazywanie go mysza ;)
Szkoda, że tak trudno dotrzeć do prawdy, a później ja zaakceptować. Przez lata byliśmy uczeni takiej historii. Dzięki Panu, a przede wszystkim nieustającym badaniom w przystępny sposób możemy wiedzieć więcej.
Wciągnęło mnie to 🙂 od dzieciaka w miarę regularnie odwiedzam te miejsca i jestem ciekawy czy kiedykolwiek zawiąże się jakiś naukowy konsensus co do pierwszej stolicy
Jak zawsze za krótko:) fenomenalny materiał ❤️
Toż to najdłuższy odcinek od 10 miesięcy! :)
To prawda, jednak opowiada Pan z taką pasją, że zawsze w człowieku pozostaje niedosyt :) Dziękuję za Pana pracę.
Szanowny Panie Kamilu!
Stosuję Pańskie rady dawane na koniec każdego
odcinka i nadal żyję.
Bardzo dziękuję 😊!!!
Stolica była tam gdzie władca.
Słusznie
Zgadzam się
Czy konkretniej - tam gdzie był w stanie rezydować i rezydował przez dłuższy czas dwór. Ale to jak powiedziałem na końcu odcinka chyba dobry temat na inną okazję :). Jeśli będziecie chcieli opowiem kiedyś o tym jakie były wszystkie dawne stolice, w tym te całkiem zapomniane, jak je wybierano itp.
@@WielkaHistoria Chcemy, chcemy...
@@WielkaHistoria chcemy chcemy 🙂
Pozdrawiam z Gniezna ;)
A dziękuję, i proszę mnie nie bić jak przyjadę do was następnym razem :D
Piona z Winiar ziomuś!
Uwielbiam Twoje odkrywanie i przekazywanie historii w zupełnie inny sposób niż katowano nas w szkole.
No to się ratuję😀 Dziękuję za bardzo ciekawy filmik.
Pamięć o centralnej roli Giecza (jeśli faktycznie tak było) mogła łatwo przepaść choćby z uwagi na całkowite zniszczenie grodu gieckiego w trakcie najazdu Brzetysława oraz deportacja całej populacji jego mieszkańców do Czech. Ciekawe jest to, że w trakcie najazdu, który objął większość terenów państwa jakie stworzyli pierwsi Piastowie jedynie co do Giecza odnotowano przypadek deportacji całej populacji. Natomiast w kwestii Gniezna czy dokładniej Góry Lecha to wszyscy zgadzają się z tezą, że prawdopodobnie jeszcze w okresie przedpiastowskim był tam ośrodek kultowy mający znaczenie zarówno dla obszaru, który obecnie określamy jako Wielkopolskę, ale być może i obszary ościenne. Jeśli tak było to ulokowanie tam pierwszej metropolii byłoby zgodne, ze stosowaną często we wczesnym średniowieczu, praktyką "pokrywania" przedchrześcijanskich ośrodków kultu religijnego znaczącymi inwestycjami chrześcijańskimi.
Z Gieczem słuszne uzupelnienie, to też niewątpliwie miało znaczenie. Co do Gniezna - hmmm... to najszerzej przyjęta koncepcja, ale jednak nie można powiedzieć, że w nauce przyjmują ją "wszyscy". Zarówno kwestia kultowego ośrodka na górze Lecha, jak i całej idei zastępowania świątyń pogańskich chrześcijańskimi budzą kontrowersje - można odesłać np. do prac D.A. Sikorskiego, ale w żadnym razie nie on jedyny wyrażał głos odrębny :)
Dziękuję za ciekawy wykład.
Brak wcześniejszych warstw w przypadku Gniezna moze oznaczać, ze nowsze budowle były większe i mialy głębsze fundamenty.
Cała pierwsza zabudowa Wawelu została usunięta bo stala na zbyt płytkich fundamentach.
Cała poza rotundą NMP. Ale ogółem bardzo się cieszę, gdy rzeczy o których opowiadam przebijają się do szerszej świadomości :). Co do Gniezna - problem jest raczej innej natury. Teren grodu zniwelowano jeszcze w średniowieczu, wydaje się że zasadnicza warstwa w miejscu ewentualnego palatium mogła zostać bezpowrotnie zniszczona. Choć nie jest to zasadniczy argument za czy przeciwko - bo jednak zakładam że dla organizacji takiej imprezy jak zjazd gnieźnieński w grodzie po prostu musiała istnieć zacna siedziba.
Super material :)
Myślenie kategoriami "państwo", zatem i "stolica" w kontekście Piastów jest anachroniczne po prostu. Ale szukać dokumentów, artefaktów, fundamentów na potwierdzenie lub zaprzeczenie jakiejś tezie jest bardzo ok. Rozszerza wiedzę. Tylko tak nam wbito do głowy państwa narodowe, granice, stolice, że naszym umysłom trudno ruszyć w inną stronę ;-)
Mnie się podoba koncepcja (własna i umotywowana wyłącznie estetycznie ;-)), że Ostrów Lednicki był siedzibą władcy.
opcje są właściwie tylko dwie w sprawie Ostrowa Lednickiego - musiał być rezydencją władcy lub biskupa. Z racji walorów obronnych raczej tylko pierwszy wariant można brać na poważnie. Pałacu nie da się natomiast dokładnie datować, a charakter grodu wyklucza rolę "stołeczną". Dużo więcej nie da się stwierdzić, choć np. Gerard Labuda stworzył niegdyś fantazyjną wizję, jakoby Chrobry trzymał na wyspie porwaną z Kijowa Przedsławę. I tylko dowodów nie miał właściwie żadnych:)
Fantystyczny odcinek!
Pozdrawiam serdecznie!!!
Bardzo ciekawy materiał❤❤❤
Super odcinek 😊. Ja od dawna obstawiałem Poznań, chociaż i Giecz i Giezno też mogły konkurować o miano stolicy Piastów. Pozdrawiam serdecznie
To jakieś brednie Przecież nie ma grobów ludzi królów książąt rycerzy i ich rodzin wszędzie w Polsce Nie ma grobów książek przedmiotów sprzed 300 400 lat a co dopiero 1000 lat 😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂i
przecież Poznań nawet ma formalnie tytuł Miasło stołeczne Poznań, który używa się, jak mówi Wikipedia, "dla zachowania tradycji w chwilach uroczystych". W Poznaniu pochowany jest Mieszko I i pierwszy król Bolesław Chrobry a także jest kaplica w której prawdopodobnie mogł odbyc sie slub Dobrawy i Mieszka.
Bardzo ciekawe informacje 👍
Bardzo ciekawy materiał, Dziekuje.
Bardzo ciekawy odcinek 😊. Dziękujemy.
P.S. Może kiedyś odcinek o Brześciu Kujawskim i jego roli militarnej ??
Może, jeśli będę tam kiedyś z kamerą:)
Panie Kamilu 👏👏👏jak zawsze ciekawe opowieści z naszej historii 👍🇵🇱✌️
Superos, nawet ogłoszenia na niedzielę :)
Doceniam bardzo jak zmieniło się Twoje prowadzenie kanału.na przestrzeni lat.
Szybkość narracji, zabawne zachęty do subsjrybcji.
Bardzo na plus.
Dzięki temu oglądam częściej niż kiedyś.
Pozdrawiam bajkowo 🧚
Dzięki za , jak zwykle ciekawy materiał 🙏 szczególnie, że tworzony z tak nieocenioną pomocą 😺😾🙋🏼♀️
lubię słuchać tych opowiadań.
Gra aktorska Karola i Bolka na najwyższym poziomie 😮 spodziewaj się nominacji do Oscara 😊😅
Wszystkie cztery koty serdecznie dziękują liskowihrystuskowi za wsparcie dobrym (i słusznym) słowem pod chyba każdym odcinkiem :)
Jak tylko zostanę członkiem Amerykańskiej Akademi Filmowej cała czwórka ma już teraz mój głos zapewniony!!
Dziękuje za audycje . Moje😀 morale wzrosło wraz z bezpieczeństwem .)
Noja ulubiona lekcjia historii.
Ładnie opowiedziane 🙋
Miasto stoleczne czyli te w ktorym stoi wladca . Giecz , gniezno , poznan . Jezeli nie ma edyktu wladcy wskazujacy na to , stolica jest aktualne miejsce lrzebuwania wladcy .
Takiego "edyktu" zasadniczo nie było do rozbiorów :)
Witam Pana. Kolejny ciekawy odcinek. Stolicę już mamy ustaloną - oczywiście teoretycznie. Teraz musimy koniecznie zbadać pochodzenie pierwszych Piastów. Teorii jest mnóstwo mniej lub bardziej ciekawych. Ostatnio słyszałem, że byli Normanami. Wcześniej ustalano, że pochodzili z Czech, Skandynawii i Niemiec. Nikt nie chce powiedzieć, że byli "tutejsi" A co Pan o tym sądzi? Pozdrawiam serdecznie.
Myślę że byli tutejsi. Szukanie na siłę obcych początków nie ma żadnego mocnego uzasadnienia. I bazuje na fałszywym micie, że Słowianie nie byli ogółem sami zdolni się organizować. Pisałem o tym sporo w "Cywilizacji Słowian".
@@WielkaHistoria Jako "obcy" musieli by dysponować bardzo mocnym argumentem siły, by przejąć i utrzymać swoje władanie. I wszystkie zasoby państwa musiały by być skierowane do wewnątrz - na trzymanie za twarz kasztelanów i innych lokalnych władców grodowych. Takie państwo nie mogło by się rozwinąć, obejmując kolejne tereny. A nawet szybko by uległo podbojom z zewnątrz, bo dla tubylców - ten, czy tamten "obcy", narzucający siłą swą władzę, to to samo.
A jako "obcy", wprowadzający siłą zapewne "obcą" wiarę i religię spowodowali by bunt na olbrzymią skalę.
Taki bunt IMHO się zdarzył, ale dopiero w czasach Bolesława II Zapomnianego, a to od hipotetycznego przejęcia władzy przez Piastów, dzielą już pokolenia.
Nawet po odnalezieniu 100% pochówków pierwszych Piastów badania genetyczne niewiele by wniosły, bo jednak ród władców miał większe potrzeby i szanse na włączenie przybyszów z daleka do swojej puli genów.
Dziękuję za wszystkie odpowiedzi. Pozdrawiam serdecznie.
@@WielkaHistoriapowstanie Rusi (którego chyba nie będziemy kontestować?) nie jest "mocnym uzasadnieniem"?
@@wojteksmag8286nie bardzo rozumiem taką argumentację... Co to znaczy "takie państwo nie mogłoby się utrzymać"? Wszystkie w zasadzie państwa w historii powiększały swoje tereny poprzez podbój a każdy podbój stwarzał właśnie takie relacje jakie określasz jako "niemożliwe". A mimo to imperia trwały i się rozrastały przez tysiąclecia nawet. Kasztelanów nie trzeba było trzymać za pysk tylko zlikwidować i wymienić na lojalnych. I tak dalej...
Dzisiejsza groźba naprawdę pobudziła moja wyobraźnię. Brrr... Juz słyszę te wszystkie cienko śpiewające babcie. Tylko król Karol może uratować mój dzień, obejrzę koty jeszcze raz.
😂
Komentarz zostawiony. Jedna z tych ciekawych zagadek. Natomiast w przypadku Dagome Iudex to prawdopodobnym jest, że wymienione tam na początku civitas to nie nazwa calego państwa Pistów, tylko grodu (miasta) Szczecina - od którego zaczyna się opis przebiegu granic państwa. wskazuje na to zapis nazwy Schinesghe - łacina nie ma problemu z nazwami zaczynającymi się od GN dlatego nie byłoby potrzeby oddawania ich za pomocą dziwnej zbitki SCHIN. Natomiast tak może wyglądać próba zapisania nazwy Szczecin, jeśli skryba pochodził z Niemiec.
Ważną rolę w dziejach polskiej państwowości odegrało miejsce mocy, znane w światowej literaturze tematu jako Gate of Wisdom and Knowledge (Brama Poznania). Można je odwiedzić, ale ponieważ droga do niego jest nawet w naszych czasach dość trudna, warto zabrać ze sobą inny ciekawy artefakt: Bowl of Courage (miskę od wagi, jesli ktoś ma w kuchni wagę z miską)
Dziękuję 🎉
Ostatnio słyszałem, że Ostrów Lednicki to pierwsza "oficjalna" stolica, ale nie wiem czy ówcześni tak myśleli o tym miejscu.
To chyba była bardziej taka rezydencja. Budowana od podstaw
@@wojciechkorfanty20 Możliwe, ale gdzieś czytałem, że chrzest Polski był tam właśnie. I któreś źródło stawiało tezę, że to była wtedy stolica Polski.
A chyba jedynym dobrym wyjaśnieniem jest puenta z odcinka. Że zwyczajnie w tamtych czasach nie funkcjonowała instytucja stolicy jako takiej. Władca przebywał tam gdzie akurat musiał, a różne instytucje czy wydarzenia ustanawiano i organizowano tam gdzie były ku temu możliwości lub była taka potrzeba.
@@JoATTech opracowanie, nie źródło jeśli już
Pozdrawiam serdecznie 😊
Dziękuję
Pierwszy wladca mieszkał w Wislicy w Małopolsce 1000 lat temu.
Wynajmował tylko a to się nie liczy
A od kiedy liczymy Polskę? Bo jeżeli ten czas umiejscowimy pod koniec rządów Mieszka I, np. od momentu włączenia Małopolski, to Gniezno może jeszcze nie jest stolicą, ale na taką jest szykowane. Wskazuje na to zarówno interpretacja Dagome Iudex (Państwo Gnieźnieńskie) jak i pochowanie Dobrawy (potencjalnej kandydatki na ołtarze) w Gnieźnie - gdzie później złożono zwłoki lepszego kandydata, czyli św. Wojciecha.
Do problemu z dagome iudex odniosłem się w odcinku. Ale pozwolę sobie jeszcze na słowo odnośnie Dobrawy - nie ma wczesnej wiarygodnej tradycji pozwalającej faktycznie sądzić, że pochowano ją w Gnieźnie. A prof. Kocka-Krenz jeśli dobrze pamiętam wykładała tezę że jej grób był w poznańskim palatium i że może nawet Czesi wykradli jej szczęki podczas najazdu Brzetysława (choć może ten drugi domysł to nie jej; piszę z pamięci)
Natrafiłem na Pana kanał przez przypadek. I proszę mnie źle nie zrozumieć - lubię historię, ale nie na tyle, żeby np zasubskrybować jakiś konkretny kanał. Jednak Pana kanał stanowił wyjątek. Doceniam nie tylko wiedzę, ale Pana się naprawdę fantastycznie słucha. Mówię bez jakiejkolwiek kpiny, żeby było jasne. Pięknie się Pan wysławia, co jest już niestety rzadkością wśród rodaków. Proszę nic nie zmieniać w formule. Jest idealna. Wiedza z wyważonym humorem. Prosiłbym jeszcze o podpowiedź - co zrobić, żeby obok nie wprowadził się żaden biskup, bo ja już zasubskrybowałem kilka odcinków temu! Da się zasubskrybować drugi raz? 😉
Pozdrawiam
Dziękuję za tak miłe słowa :) potraktujmy je jako podwójną subskrypcję:)
Lubie twoje filmy sa naprawde dobre
Super pięknie dziękuję
Świetny materiał.
Dziękuję.
A przy okazji pytanie: a jaką rolę za wczesnych Piastów pełniła Ostrów Lednicka?
Proszę o odcinek o Lednicy
Kiedyś na pewno zrobię, bo mam pełno kadrów nagranych stamtąd:)
Wydaje mi się, że starając się zrozumieć to co minęło i ówczesnych ludzi przykładamy do zdobywanej wiedzy zbyt "sztywną" miarkę. W dzisiejszych czasach, wśród cywilizowanych ludów jest oczywistym, że państwo MUSI mieć granice, swoje urzędy, stolicę. W świecie, w którym zasięg przemieszczania się pojedynczego człowieka uzależniony jest tylko od jego chęci i zasobności portfela takie rozumienie jest oczywiste. Właściwie warunki te nie uległy zmianie, tyle że stały się one dostępne bardzo szerokiej grupie ludzi, bez zbytniej mitręgi. Tymczasem kiedyś niewielu ludzi przemieszczało się po świecie, a przebywane odległości raczej sięgały sąsiedniej wsi, czy nieodległego miasta. Siłą rzeczy społeczności ludzkie również miały ograniczone "zasięgi" i dla mieszkańca okolic Biskupina mieszkaniec okolic obecnej Warszawy mógł być człowiekiem z obcego społeczeństwa, obcego ludu. Przecież kiedyś tak naprawdę stolica była tam gdzie akurat był w danym momencie król, a nie w jakimś stałym, wyznaczonym miejscu jak to jest obecnie. Ciekawe kiedy ukształtowało się dzisiejsze rozumienie pojęcia stolica, ale coś mi się tłucze po głowie, że mogło to być później niż "przeniesienie stolicy z Krakowa do Warszawy".
Wielkie dzięki za tę bardzo ciekawą pogawędkę.
Zasadniczo stabilna stolica w sensie bliskim dzisiejszemu to w Polsce dopiero XVII stulecie. Trochę opowiadałem o tym kiedyś chyba w odcinku o przeniesieniu "stolicy" do Warszawy
@@WielkaHistoria To pewnie stąd "tłucze mi się to po głowie". Obejrzałem już wszystkie odcinki na YT. 😀
Gratuluję wytrwałości :)
@@WielkaHistoria Cóż..., jest w tych filmikach masa ciekawego materiału, a równocześnie łatwo dostępnego i podanego w ciekawy sposób.
Jak zaobserwowałem czytając wiele książek i map przez pół wieku, w średniowieczu (właściwie w starożytności też) poza brzegami morskimi nie było właściwie linii granicznych, ale głównie "strefy graniczne", obszary w zasadzie niczyje, składające się z terenów trudnych do przebycia (puszcze, bagna, wysokie góry, pustynie) albo MAŁE rzeki, niespławne, które stanowiły jedynie przeszkodę dla komunikacji, bo duże, żeglowne rzeki zupełnie wyjątkowo były granicami, normalnie to one były centrum państwa , głównymi arteriami transportowymi. Jednym zdaniem - to warunki geograficzne całkowicie warunkowały kształtowanie się terytoriów państwowych. Obecnie zresztą też są dalej ważne, choć chyba przeciętny człowiek mało się nad tym zastanawia.
Interesujący odcinek. Rzeczywiście obraz Gniezna jako pierwszej stolicy jest silnie zakorzeniony w kulturze. Ciekawe, czy podręczniki i programy nauczania, zostały już zupdatowane do nowego konsensusu, czy też siłą bezwładu, jadą wciąż na starej teorii.
Stolica to system Kamilu 😉
No ba! Logistyka decyduje o wielu kwestiach, w tym przypadku o usytuowaniu stolicy. A wojny rozstrzyga się w fabrykach! 😊
Dla zasiegu👍
Dziekuje bardzo
Super!
Tam była stolica gdzie akurat rezydował władca ze swoją przyboczną załogą. W Poznaniu miał dużo większą rezydencję i więcej interesów niż w Gnieźnie stąd pewnie częściej bywał w Poznaniu niż w Gnieźnie. Gniezno było religijna stolicą, znajdowały się tam chramy najważniejszych bóstw Polan. Stąd też na ich miejscu katoliccy okupanci postawili pierwsze kościoły (ma 3 wzgórzach)
I to jest właściwe określenie - katoliccy okupanci lub najeźdźcy.
@@kazimierzLenin słowiańszczyzna (jej religia) możliwe że zastąpiła inna religie i też byli "okupantami" 😅
@@HCforLife1 Możliwe jest wszystko, tylko co z tego wynika?
ja bym raczej obstawiał tezę, że w danym miejscu władca wraz z orszakiem (licznym przecież) przebywał na tyle długo, na ile pozwalały zasoby okolicy. Jak już zjedli i wypili wszystko co było do zjedzenia i wypicia to jechali dalej, żeby nie doprowadzić okolicy do śmierci głodowej
Dzisiaj każdy prawdziwy Polak wie że dawniej stolice państwa były dwie - jedna w Radomiu, druga w Sosnowcu ...
😂
I co z tego? Wyobraź sobie, że dzisiaj byle cham lub potomek chama, robi stolec siedząc wygodnie na porcelanowym klopie. A kiedyś mogłeś być księciem i chlubić się, że masz w żyłach błękitną krew, a i tak biegałeś za potrzebą do sracza.
Ale tylko w jednej części Sosnowca, w drugiej była stolica Śląska...
A Zgierz ?
W Radomiu władzę sprawował słynny polski władca "Zbyszko" - upamiętnia to słynna wigilia :D
Jak zawsze znakomita pogadanka z końcówką, która ustawiła mi resztę niedzieli xD Czy poza "Cywilizacją Słowian", która jest super można się spodziewać kolejnych opracowań z naszej prehistorii i średniowiecza?
Tak, na pewno wrócę do polskiego średniowiecza :) zajmowałem się nim też w dawnych książkach, ale to jednak literatura innego rodzaju.
@@WielkaHistoria Bardzo się cieszę i pozdrawiam!
@wielkahistoria A co z Kaliszem? Pyta Kaliszanin. Niektórzy twierdzą, że protoplastą dynastii Piastowskiej wywodzi właśnie z Kalisza.
Istnieje hipoteza kaliska konkurencyjna wobec tej gieckiej. Opowiada się za nią zwłaszcza prof. A. Buko. Na razie wydaje się wciąż zbyt słabo uargumentowana - choć nowe badania archeologiczne mogą zmienić obraz rzeczy. Na pewno w rejonie Kalisza działo się w czasach wczesnopiastowskich coś bardzo zastanawiającego i trudnego do interpretacji :). Miałem nawet poruszyć dzisiaj i ten wątek, ale odcinek był już o tak o wiele zbyt długi (najdłuższy od 10 miesięcy!). Tak więc zagadkowa rola Kalisza u zarania Polski zostanie jako temat na inną okazję:)
@@WielkaHistoria Dziękuję za odpowiedź. Podobno teraz przeprowadzają badania genetyczne pierwszych władców dynastii piastowskiej.
@@WielkaHistoria Myślę, że warto poświecić jeden odcinek na czasy Siemowita i Lestka :)
I tutaj warto wspomnieć Kaliszu-Zawodziu (860 r.), o hipotezie kaliskiej prof. Buko oraz o Bonikowie i innych konkurencyjnych grodach tornowskich nad Obrą.
W Kaliszu i w Bonikowie odkryto artefakty z IX w. świadczące o tym, że tam przebywał, ktoś ważny, może książę, wódz. W Gieczu nic takiego nie znaleziono. Poza tym gród na Zawodziu był większy niż wczesny gród giecki.
Mnie zastanawia fakt, że Piastowie ok. 920 r. niszczyli grody tornowskie nad Obrą, a Niemcy niszczyli grody tornowskie z drugiej strony zgrupowania, czyli na Łużycach.
Ciekawe czy to zgrupowanie łużycko-bonikowskie było jakąś jedną siłą polityczną, czy może zbiorem kongurencyjnych grup.
@@filmylp2011 Słyszałem, że poznańska grupa genetyków, która to robi zanieczyściła próbki DNA. Tylko nie wiem, o który ich projekt chodzi. Poza tym mieli jakieś problemy z bazą danych.
Super 😀
Jak zwykle dobry kawalek historii malo znanej dla nas.
Ciekawe Pozdrawiam
To bardzo denerwujące, że tak mało wciąż wiemy o tych wczesnych latach
Niestety, nasza arystokracja i nasz kler od zawsze traktowały Polskę jako dojną krowę, zamiast coś dawać w zamian (np rzetelne kronikarstwo, rozwój nauki i sztuki).
@iirekm Właśnie. Po co plebs ma znać swoje korzenie.
Dodam jeszcze że wychodzi na to że żyliśmy z wojen przez to może brak czasu na pisanie 😂 mieczem słabo się piszę
@@iirekmwszędzie wokół przez całe stulecia kwitł wśród władców i elit patriotyzm i troska o dobro ojczyzny. Tylko nasi byli tacy specyficzni w negatywnym kontekście...
@@Faral-kf5et może dlatego że często to byli ludzie z obcych rodów
A co by Pan powiedział o Płocku? Byłoby mi niezmiernie miło usłyszeć coś o moim rodzinnym mieście, które też ma swoją wczesną ciekawą historię.
I też był przez pewien czas naczelną stolicą Polski! - chyba najbardziej zapomnianą z tych piastowskich. Kiedyś na pewno zrobię o nim odcinek - jak tylko będę mieć okazję pojechać z kamerą do Płocka :)
@WielkaHistoria dziękuję za odpowiedź i zapraszam do Płocka.
Czyli Giecz->Poznań->Kraków? Super materiały, ale brakuje mi tu trochę takiego podsumowania.
Niestety w takich krótkich materiałach nie sposób powiedzieć wszystko. Ten i tak był najdłuższy od bodaj 9 miesięcy :). Ciekawe czy okaże się że ogladaliście do końca ;-)
@@WielkaHistoria Nie no, jak napisałem - materiał sztos i świetnie się ogląda, jestem fanem. Jak sobie człowiek uświadomi, że to jest jak mgnienie oka, choćby czasy kiedy ludzie się prawie nie myli, to człowiek nie dowierza.
Chodzi mi o to, że pod koniec takiego odcinka można by zrobić dosłownie minutowe podsumowanie całego materiału, żeby to sobie utrwalić i ułożyć dobrze w głowie.
@@tomaszpuska9576zgadzam sie
Pozdrawiam ❤
Najlepsze z tych miejsc do miana stolicy to Poznań, tam został pochowany Mieszko I. Miasto które powinno zostać stolicą ponownie😁 położone na zachodzie, początki państwowości, Poznańska aglomeracja to około 1 milion ludzi.
Dla mnie jest to właśnie koronny argument za tym, że to Poznań był najważniejszym grodem.
Mieszkać naprzeciw arcybiskupa, widzieć i słyszeć co tam się wyrabia, szczególnie po nocach - dziekuję, ale nie. Dlatego zostawiam komentarz i polubienie.
I jeszcze dlatego, że to ciekawy materiał był.
Sławianie od sławy a nie Słowianie od słowa.
lubie to. kiedyś o stolicach polski czytałem to się mega zdziwiłem. można ten by sobie zadać pytanie czym naprawdę jest Polska. bo to też jest ciekawe.
Raczej czym była na przestrzeni wieków. Obecnie to jest oczywiste, ale przez wieki wyglądało to całkiem inaczej. Podobnie jak z Niemcami. Inaczej za Prus, inaczej po I wojnie, inaczej w XVII wieku i inaczej w X
14:50 z tym wczesnym średniowieczem to bym nie przesadzał. 1492-476=1016. Jak byk wychodzi średnie średniowiecze
W polskiej historii wczesne średniowiecze liczy się zwykle do rozbicia dzielnicowego. Jednak zaczynaliśmy z opóźnieniem ;-)
@@WielkaHistorianie wiem dlaczego to jest tak liczone i "opóźnienie" dodawane na siłę w kontekście ogólnego okresu historycznego.
choćby dlatego, że technicznie rzecz biorąc w Polsce do X wieku mieliśmy prehistorię (historia według zasadniczej definicji zaczyna się wraz z pismem). No ale to wszystko etykietki, dla faktycznego rozumienia historii mają ograniczone znaczenie.
Witam Pana po raz drugi. Mam jeszcze jedno pytanie. Skąd tak naprawdę Polska przyjęła chrzest? Oficjalnie uważa się, że z Czech. Jednak są głosy, że to mit powstały w drugiej połowie XIX wieku i tak naprawdę przyjęliśmy chrzest z Niemiec. Oczywiście dla historyka najważniejsze są wiarygodne źródła pisane i ponoć takowe znajdują się w archiwach Niemiec. A co Pan o tym sądzi? Pozdrawiam serdecznie
Z Czech. W latach 60. X wieku władztwo Piastów znajdowało się jeszcze poza sferą realnego zainteresowania Rzeszy. Nie było nawet wspólnej granicy. Szukanie tu na siłę wątku niemieckiego wynikało w dużym stopniu z prlowskiej polityki historycznej.
Dziękuję. Pozdrawiam
@@WielkaHistoria Ale z tego, co kojarzę, duchowni byli głównie z Niemiec, ba Czesi jeszcze nie wykształcili tylu swoich, żeby jeszcze ich eksportować - czy są na ten temat jakieś wiarygodne źródła, czy to tylko domysły "na chłopski rozum"?
Myślę że najrzetelniej tę kwestię omawia Dariusz Sikorski w swojej "trylogii" na temat początków Kościoła. Chyba teraz można całą ściągnąć z jego profilu na academia edu. W każdym razie - wszystko wskazuje że do roku 1000 chrystianizacja dotyczyła tylko wąskich elit, pewnie w całym kraju było za czasów Mieszka I w porywach kilkunastu duchownych. Część na pewno pochodzila z Niemiec (bo Unger), ale niekoniecznie na samym początku. Tak czy siak to była garstka.
Z Rusi przyjął chrzest Popiel
Bardzo lubię Pana poczucie humoru. Koty w roli białych orłów rządzą :)!
Mieszkanie kolo pielgrzymkowej kaplicy brzmi jak doskonaly pomysl na biznes
Samo pojęcie stolicy jest trudne,jakie kryterium?Miejsce pobytu władzy,miejsce jej wykonywania bez fizycznego pobytu,główne miasto czy co?Stolicą jest to co naród za stolicę uważa czy to co nią jest ?A może miejsce,które dla władcy jest centrum interesów życiowych-a to nawet nie wymusza by tam być,Kyoto było takim czymś dla Japonii-symboliczne centrum,ale niekoniecznie realni władcy tam mieszkali..Węgrzy mieli Székesfehérvár-dosłownie Białe krzesło zamek czyli królewski Białogród-tam gdzie krzesło króla tam stolica..szék to krzesło,wskazuje na funkcję-wykonywanie władzy i sądów przez władzę-to jest funkcja stołeczna.Polska przez pierwsze 2 wieki istnienia jak nie 3 nie miała żadnej jednej stolicy-funkcja była wykonywana w wielu miastach czy grodach,konieczność stolicy to fetysz nowszej epoki,dopiero uświadomiony naród potrzebuje symbolicznego centrum aby na nie się powoływać..można by rzec,że to też sprawa wojen,miasto które najmniej może upaść,które najmniej się chce utracić na rzecz wroga,o którym wszyscy-także nieprzyjaciel wiedzą,że jest ważne i stanowi owo miejsce ku któremu naród obraca oczy aby sobie powiedzieć,że skoro to nie upadło to nie jest najgorzej i należy walczyć dalej-oto stolica i jej funkcja.We wczesnym okresie to było rozproszone między Poznań,Gniezno,Kraków,Sandomierz,Biecz itp.zależy od okresu.Jednej nie było.
prosze zrobic dla ogladajacych pana programy odcinek o swietym Wojciechu ale bez zaklaman..
Kiedy bedzie audiobook najnowszej ksiazki?
styczeń/luty, jak twierdzą w wydawnictwie :)
oO.. a ja szukałem sposobu żeby się uratować. teraz już wiem jak. pozdrawiam
Myślę że Gniezno swoje znaczenie może przypisać roli biskupstwa które to na tamte czasy było niemal równoważne z władzą monarszą. Jak wskazują badania, wiele wskazuje na to że szeroko pojętymi ośrodkami, siedzibami stałymi był Giecz a teraz Poznań jednak. Choć przestrzegał bym, i to jako Poznaniak który śledzi te wątki 😉, przed naiwnym przypisywaniem sobie jakiejś patriarchalnej roli naszego miasta, pojęcie stolicy jest fantastyką na ówczesne czasy, a najważniejszym ośrodkiem był ten, w którym przebywał władca w danym momencie. Skłaniał bym co najwyżej do tezy o wiodącym znaczeniu naszego regionu, pionierskim dla losów Polski.
Władza biskupia była może i słabsza od monarszej, ale dużo bardziej stabilna - w końcu biskupi nie mordowali się w walce o władzę, ani nie dzielili biskupstw miedzy potomków wedle własnego uznania, jak to czynili książęta i królowie. W czasie rozbicia dzielnicowego to arcybiskup gnieźnieński jako jedyny wielmoża na ziemiach polskich miał wpływy we wszystkich dzielnicach równocześnie - może to było głównym powodem powstania mitu o Gnieźnie jako pierwszej stolicy Polski.
@@jacekwidor3306 Ajajaj, byłbym ostrożny z tym cnotliwym obliczem biskupim. Polecam zapoznać się z całą epopeją wczesnośredniowieczną między papiestwem a dynastią cesarską Karolingów o wpływy i kasę. Godne Gry o Tron miejscami ☝
@@FIAGTF1 Oj, tak, ale w Polsce to jednak nie był ten poziom ambicji i możliwości.
@@jacekwidor3306 To prawda, w Polsce przypadki represji antyheretyckich i praktyk inkwizycyjnych stosowanych przez kościół odnotowano nieco później bo w XIII wieku, znamiona organizacji pojawiły się w XIV wieku na śląsku. Generalnie kościół w Polsce trafił na bogobojny i podatny grunt i mógł bezkarnie położyć swoją pazerną łapę na włościach z czego skutkami mamy do czynienia po dziś dzień. Takie "pokojowe przejęcie" w "porozumieniu" z władzą 😁, w każdym razie nikt mu specjalnie nie przeszkadzał w rozpanoszeniu się, a że cesarstwo rzymskie chyliło się ku upadkowi, tym bardziej hulaj dusza. Tak że tak.
@@jacekwidor3306 Pomijając zalążki inkwizycji i represji antyheretyckiej w XIII wieku, to poziom ambicji i możliwości ; czytaj: pazerności, widać po dzień dzisiejszy niestety. To prawda że kościół trafił na podatny grunt i bez przeszkód się rozpanoszył.
witam , a piastowie to właściwa nazwa?
Dla 30% społeczeństwa pierwszą Polską stolicą jest Berlin.
Zamiast się zastanawiać lepiej spytać Marylę Rodowicz pewnie grała koncert na otwarcie pierwszej stolicy polski 😏
fajowo
Na pewno to wszyscy umrzemy - poza tym wszystko jest , było i będzie możliwe 🤪🤪🤪
Pozdrawiam z Pierwszej Stolicy Polski, GNIEZNO
Czy mógłby pan sporządzić odcinek o Śląsku wieku XV i XVI ?
to raczej nie moja specjalność. Ale o śląskim "cudzie gospodarczym" średniowiecza albo o tym jak Śląsk "odpadł" od Polski pewnie kiedyś opowiem.
@@WielkaHistoria Chętnie posłucham o życiu codziennym ludzi na Dolnym Śląsku, w takim księstwie świdnickim, jaworskim albo bolkowskim, powiedzmy w roku 1500 do 1600.
Ponieważ nie chcę mieszkać z arcybiskupem za ścianą to by się uratować zostawiam ten komentarz: arcybiskup na pewno nie upadnie tak nisko by tam mieszkać ! ;)
Czekam na odcinek kto żył budował grody w polsce przed piastami i o najstarszych puastach
920 r domniemana budowa Grodu w Grzybowie około 30 km w kierunku wschodnim od Giecza. Gród dwu krotnie większy od Giecza.
Właśnie też się nad tym zastanawiałem, jaka była rola Grzybowa. Czy autor filmu byłby uprzejmy coś na ten temat więcej powiedzieć jako niewątpliwy znawca tematyki.
Przerażony zostawiam komentarz, bo nigdy nic nie wiadomo.
Nigdy nie napisano że w Poznaniu byli RzeziMieszko i Chrobry.
12:07 najpaskudniejsza defraudacja i niegospodarność naszych pieniędzy wiecznie żywa! 🙃 Tyle dobrego, że władze uległy presji społecznej i projekt logo zakopano. Ale kto miał kasę przytulić, to przytulił.
Między Koninem, a Poznaniem i między Kaliszem,a Gnieznem.
Poezja...
Panie szanowny, to wiemy z historii, z której to wiedzę wciskają nam od czasów zaborów, kiedy to zmieniono niemal całkowicie dzieje naszej państwowości i jej rodowód.
👍👍