Rozumienie języka - jak kultura wykorzystała i zmieniła ludzkie mózgi | prof. Katarzyna Jednoróg

Поделиться
HTML-код
  • Опубликовано: 12 дек 2024

Комментарии • 147

  • @AndrewDaves
    @AndrewDaves День назад +40

    I listen to this podcast while studying Polish)

    • @andrzejwodynski
      @andrzejwodynski День назад +1

      A jakie znasz już języki?

    • @AndrewDaves
      @AndrewDaves День назад +5

      @ Angielski, Ukrainski, Rosyjski, trochę Francuski

    • @andrzejwodynski
      @andrzejwodynski День назад +4

      @@AndrewDaves jak opanowałeś już rosyjski to z polskim będzie szybko bo wywodzi się z tego języka. Powodzenia w dalszej nauce.

    • @AndrewDaves
      @AndrewDaves День назад +2

      @ Dziękuję

    • @dorotak1728
      @dorotak1728 День назад +5

      ​@@andrzejwodynskiTo chyba zart? 😅

  • @Bykun475
    @Bykun475 23 часа назад +4

    Ale świetny odcinek. Właśnie czytam Ślepowidzenie i idealnie to zgrywa się z tematem podcastu.

  • @wodzimierzjastrzebski175
    @wodzimierzjastrzebski175 День назад +4

    Ciekawy temat i cenne informacje, dziękuję i pozdrawiam!

  • @janwesolowski7320
    @janwesolowski7320 6 часов назад +1

    Wspaniały program, idealnie obrazujący moją sytuację. Miałem małe dwujęzyczne dzieci (teraz są dorosłe). Później doświadczyłem udaru, który uszkodził mi ośrodek mowy. Wszystko się zgadza.

  • @ellie8764
    @ellie8764 День назад +7

    Świetny temat 👍

  • @AgnieszkaZebraDziadek
    @AgnieszkaZebraDziadek 2 часа назад

    Szalenie ciekawe! Rozmawiałam kiedyś z przyjacielem na temat formułowania myśli i okazało się, że robimy to zupełnie inaczej - on wszystkie swoje myśli wyraża słowami i układa w głowie całe zdania, natomiast ja najczęściej używam w głowie tylko strzępów słów i formułuję myśl bez przerabiania jej na słowa. Przełożenie tej myśli na zdanie to już jest zaawansowana praca, która zajmuje znacznie więcej czasu. Myśl, pozostająca poza światem słów to tylko błysk, zbiór tych błysków to zaś coś, z czego powstaje dopiero jakaś konkluzja. Dopiero ta konkluzja jest warta przełożenia na słowa. Oboje jesteśmy dość aktywni intelektualnie :-)

  • @GoogleAccount0
    @GoogleAccount0 5 часов назад

    Proszę o więcej odcinków na ten temat. Pani Profesor mówi tak płynnie, że z przyjemnością się słucha.

  • @dariusz_k._ladziak
    @dariusz_k._ladziak 22 часа назад +2

    32:37 Korę wzrokową można skłonić do odbioru sygnałów dotykowych. Sądzę,.że u niewidomych jest to standard, jako normalnie widzacy też do tego doszedłem. Historia ciekawa - w paru kolegow właziliśmy coraz głębiej w elektronikę. I jeden z nas wybrał się do podwarszawskich Lasek, gdzie niewidome młode dziewczyny uczyły się na monterki sprzętu elektronicznego.
    Wrócił porażony tym, co zobaczył. One płytki drukowane, na ktorych miały zamontować elementy oglądały palcami... Ale szybko doszlismy do wniosku, że to konkretna, przydatna i nam umiejętnosć. Końcówka np. opornika wchodzi w płytkę drukowaną. A gdzie wyczodzi po drugiej stronie? Przecież nie widzimy. To zaczęliśmy sobie urzadzać zawody z rozpoznawania dotykiem odwrotnej strony płytki drukowanej - widzacy musi ciut popracować, ale da się dojsć do sporej sprawności... Do dziś, jak gdzieś zajrzeć nie mogę, to próbuję dotykiem obejrzeć...

  • @user-gn8ln6lg7w
    @user-gn8ln6lg7w 23 часа назад +1

    Dziękuję Pani Redaktor Karolinie za pomysł na rozmowę. Merytoryczny i w miłej formie. Pozdrawiam😊

  • @monikajurkin7836
    @monikajurkin7836 День назад +2

    Biorę się za słuchanie:) Dziękuję🥰

  • @jankohudy2290
    @jankohudy2290 День назад +4

    Aż musiałem się zatrzymać przy omawianiu czytania. Trudno mi się skupić, wyobraźnia bardzo szybko zaczyna wędrować równolegle z tekstem. Widzę sceny z tekstu, ale niemal jednocześnie tworzę alternatywę, bohater robi coś jeszcze, myśli moimi myślami i... Nagle nie wiem co czytam. Ogólnie bardzo mało czytałem, ale z ortografią nie miałem nigdy większych problemów. Ze składnią czy gramatyką podobnie. Inaczej z teorią... Męczące na tyle, że zdecydowanie wolę oglądać filmy 😉Ciekawy materiał. Bardzo 🙂Dziękuję i słucham dalej.

  • @BosviVV
    @BosviVV День назад +18

    Ja chciałbym odcinek o finansach albo o historii bankowości :D było by fajnie

    • @jacekstaszewski4023
      @jacekstaszewski4023 День назад

      Krótki tekst a jak dużo o Panu mówi. Ciekawe.

    • @januszp4829
      @januszp4829 День назад

      Akurat to chyba nie jest zbyt inspirujący temat dla Radia Naukowego 😅

  • @bartoszmolski8688
    @bartoszmolski8688 День назад +2

    Dziękuję 🎉

  • @joannakusak6498
    @joannakusak6498 23 часа назад +2

    Fascynujący temat! Jako dziecko zostałam zdiagnozowana jako dyslektyczka/ dysgraficzka. Później powtórzono badania przed maturą i okazało się że jednak nie jestem. Ciekawe czy to efekt źle przeprowadzonych badań czy tego że kocham czytać i się wyćwiczyłam

  • @piotrkurgun7677
    @piotrkurgun7677 День назад +2

    Świetny odcinek 👍

  • @HornikusHornikus-e8r
    @HornikusHornikus-e8r День назад +1

    Fenomenalny wykład ❤❤❤❤

  • @piotrfedyk74
    @piotrfedyk74 19 часов назад

    Ale ciekawe! Super!

  • @PozdrawiamMame
    @PozdrawiamMame 17 часов назад

    Z jednej strony większość wiem, bo miałam na studiach, ale z drugiej i tak fascynująco się słuchało :) Nie wiedziałam o lustrach! Bardzo ciekawe

  • @WojciechNitek-o7q
    @WojciechNitek-o7q 15 часов назад

    Dziękuję

  • @januszp4829
    @januszp4829 День назад

    Temat szalenie ciekawy, akcent Pani Profesor śliczny :))

    • @gonzogorf7019
      @gonzogorf7019 23 часа назад

      sii zamias ś
      to temat na osobny odcinek! i bylby fenomenalny!

  • @hayde75
    @hayde75 День назад +2

    Bardzo ciekawy temat, chetnie posluchalabym cos wiecej o dwu/wielojewycznosci, bo to w dzisiejszych czasach coraz czestsze zjawisko.

  • @ilcattivo13
    @ilcattivo13 День назад +4

    Dziękuję.
    Już kiedyś, przy okazji innego odcinka zahaczającego o problemy tych wszystkich dys-, jakie dziś się stwierdza u dzieci, wspominałem przypadek mojego kolegi z podstawówki. Trafił do nas w 5 klasie, gdy my mieliśmy ~12 lat, a on 15. Już wtedy miał tzw. "żółte papiery" - powiedzieć, że był głupi, to nic nie powiedzieć. Miał potworne problemy z czytaniem i pisaniem (podobnie jak z liczeniem), a jego ortografia była tak straszna, że wręcz komiczna. Za to przodował w sporcie, w każdej dyscyplinie wygrywał bezproblemowo nawet ze starszymi od siebie. W 7 klasie, wróciła z urlopu m/w nasza nauczycielka j. polskiego i stwierdziła, że w ramach przygotowania nas do egzaminów do szkoły średniej poprawi nam ortografię. Na każdej lekcji mieliśmy króciutkie dyktando, a raz w tygodniu porządne, 15-minutowe. Pod koniec roku szkolnego nasz kolega, który kilka miesięcy wcześniej nie miał innych ocen niż niedostateczne, nie schodził poniżej poziomu 3+, a zdarzały mu się nawet piątki.
    Jak to wyjaśnić?
    Mam dość mocne wrażenie, że dziś miałby pewnie stwierdzone wszelkie możliwe dysy i po poklepaniu po główce był przepuszczany do kolejnej klasy. I wylądował w dorosłości z porządną "przeszkadzajką" na całą resztę życia.

    • @lukinforward1309
      @lukinforward1309 День назад +1

      To dowodzi, że jeśli nie ma radykalnych barier fizjologicznych, to wszystko da się wyćwiczyć. W zależności od etapu rozwoju i predyspozycji będzie to tylko wymagać mniej lub więcej czasu i energii. Dowodzi również pośrednio, że w świecie zachodnim mamy taką narrację, w której większość wygodnie i bezkrytycznie się usadowiła, która najogólniej rzecz biorąc ma na celu osłabianie tkanki społecznej - nieporadność, wady, ignorancja, a nawet głupota są promowane jako cnoty i można za nie otrzymać różnorodne bonusy. Oczywiście w długim terminie to się samo uzdrowi, bo ewolucja ma ostateczną kontrolę nad każdym eksperymentem, ale koszt będzie wysoki. Natomiast masom będącym przedmiotem tego zabiegu i tak będzie wszystko jedno, nie zauważą ani procesu, ani jego konsekwencji nawet jeśli im ktoś narysuje czarno na białym.

    • @Nazzgulek
      @Nazzgulek День назад +2

      Chodziłam w podstawówki w latach 90tych, byłam drugim roczkiem idącym do gimnazjum. I w gimnazjum mieliśmy całe 2 osoby, które miały papiery na dysortografię. Nasza nauczycielka od polskiego była mocno starej daty ale to znaczyło, że była prawdziwym nauczycielem z powołania, bardzo zależało jej na nas i wynajdywała super sposoby jak nas tak nauczyć abyśmy zapamiętali (jej piosenkę uczącą deklinacji dzisiaj śpiewam moim dzieciom, a zabawy z pacynkami nauczyły nas ogólnie wszystkich części mowy). Ale do brzegu - pierwsze co powiedziała ta nauczycielka osobom z zaświadczeniami - ponieważ macie trudności z pewnymi aspektami to będziecie mieć dodatkowe zadania i będziecie ćwiczyć więcej od reszty klasy. Musili założyć dodatkowy zeszyt ze specjalnymi zadaniami, które były przygotowane tylko dla nich. Pamiętam jak regularnie pod koniec lekcji przychodzili z tymi zeszytami i ona sprawdzała ich postępy.
      A potem przyszło liceum i połowa klasy miała papiery na wszelakie "dys" co pozwoliło im mieć więcej laby ("ja nie musze umieć tego czy tamtego bo ja mam na to papiery!") a przed maturą to już spokojnie 3/4 klasy przynosiło zaświadczenia żeby mieć więcej czasu pisać egzamin....

    • @ilcattivo13
      @ilcattivo13 День назад +1

      @lukinforward1309 Mam bardzo podobne wnioski. Ewolucję można próbować oszukiwać tylko przez jakiś czas.

    • @gonzogorf7019
      @gonzogorf7019 23 часа назад

      ​@@Nazzgulekza moich czasow, trzy ortograficzne błędy, uwalały maturę, interpunkcję niewiele lepiej, chyba z 5...

    • @Kwadratura
      @Kwadratura 23 часа назад +1

      Obawiam się że jeśli faktycznie miał dysleksję to w jego przypadku to było uczenie się sekwencji liter metodą zakuć zaliczyć zapomnieć :v Chociaż nie do końca zrozumiałam, czy ten kolega był niepełnosprawny intelektualnie, czy miał problemy tylko specyficznie z pisaniem?🤨

  • @lukaszkaminski8441
    @lukaszkaminski8441 День назад

    Ja strasznie sie jakam po alkoholu, ale spiewac moge bez problemu. Dzieki za kolejna dawke wiedzy.

  • @ksasiadek27
    @ksasiadek27 День назад +3

    🧠 Temat o mózgu : Mózg a Medytacja 🧠

  • @tmazewski
    @tmazewski День назад +7

    Na ikonie odcinka jest numer 228 czyli ten sam co w zeszłym tygodniu, czuwaj.

    • @RadioNaukowe
      @RadioNaukowe  День назад +2

      Dzięki za czujność! Podmienione :) Czuwaj!

  • @ArturZbroszczyk
    @ArturZbroszczyk 16 часов назад +1

    Z treści tego podcastu wynika to że rozumienie języka jest to wielo aspektowy proces jak tez zależy od czynników biologicznych jak również kulturowych a przede wszystkim poznawczo behawioralnych.

  • @PowerPlantEng
    @PowerPlantEng 2 часа назад

    Super wywiad. Szkoda że nie padła jedna kwestia. Od lat zastanawia mnie w jaki sposób uczą się czytać osoby głuchonieme od urodzenia i czy Ci ludzie czytać potrafią.

  • @MichałRzymski-l7g
    @MichałRzymski-l7g День назад +3

    Czemu tak krótko.😢😢😢😢

  • @pawekarkosa3033
    @pawekarkosa3033 День назад +2

    Pierwszym językiem mojej córki był rosyjski.
    Dopiero w wieku ok. 5 doświadczyła ekspozycji na język polski (po przeprowadzce) i z czasem to język polski stał się tym, w którym ona formułuje myśli w głowie.
    Żona zauważyła, że nawet gdy córka mówiła w młodym wieku po angielsku, to robiła to z polskim, a nie z rosyjskim akcentem. Także jako małe dziecko przez sen zaczęła mówić po polsku.
    Tak więc ciężko zgodzić się ze wszystkimi twierdzeniami z rozmowy, np. z tymi, że dzieci po 12 miesiącu życia tracą powoli zdolność rozróżniania fonemów z różnych języków.

    • @igorm2631
      @igorm2631 День назад +2

      Ciekawy jestem odpowiedzi fachowców, ja obstawiam że słowiańskie podobieństwo języków może tu mieć znaczenie i z niemieckim by nie było tak łatwo. Oraz że rosyjski ma znacznie bardziej skompikowane akcentowanie więc w drugą stronę nie było by tak łatwo.
      Mnie ciekawi że krótka w sumie ekspozycja jako dzieciaka na melodię języka ze wsi lubelskiej, u dorosłego człowieka powoduje podświadome i niekontrolowane, zaskakujące aż do śmieszności dla mnie samego, podłapywanie tej melodii kiedy się tam znajdę. Inne akcenty tak nie wchodzą, i nie potrafię też na życzenie przypomnieć sobie tego lubelskiego zaśpiewu.

    • @AnnaBien-pl6wz
      @AnnaBien-pl6wz День назад

      Mnie uczono, że ostatecznie traci dużo później, w wieku 11 lat. Tu raczej chodzi o powolny proces, który się wtedy zaczyna.

    • @hayde75
      @hayde75 День назад +1

      Gdybysmy zupelnie tracli ta zdolnosc, to nie bylibysmy w stanie nauczyc sie zadnego innego jezyka obcego. Chodzi o to, ze dziecko powoli przestaje byc tzw. uniwersalnym sluchaczem, ucho dostosowuje sie w sposob naturalny, do jezyka/jezykow, ktore slyszy na codzien.

    • @pawekarkosa3033
      @pawekarkosa3033 19 часов назад

      @@igorm2631 o ile pamiętam, to hitlerowcy z Lebensbornu porywający słowiańskie blond-dzieci, zmieniający im imiona oraz umieszczający w niemieckich rodzinach na wychowanie, przyjmowali, że aż do 8-go roku życia można z dziecka zrobić "prawdziwego Niemca", tak by zapomniało całkiem o swoich korzeniach, zapomniało języka, a po niemiecku mówiło bezbłędnie.

  • @igorm2631
    @igorm2631 День назад +1

  • @ZariEverine
    @ZariEverine 22 часа назад +1

    Jestem osobą która ma problemy z ortografią, czasami czytanie to też wyzwanie. Mimo że dużo czytam i mam dość dobrze wyćwiczone różne umiejętności związane z pisaniem i czytaniem to wciąż robię błedy nawej w najprostszych słowach - potrafie napisac 'ktury' i jak ktoś zwróci mi uwagę ale nie powie wprost co jest błędem to patrze sie na takie slowo i nie rozumiem co jest z nim nie tak 😞Nigdy nie zostałam przebadana więc nie wiem co dokładnie mam. Niestety jak na początkach podstawówki nauczycielka zwróciła uwage mojej mamie że można to sprawdzic to mama tylko sie oburzyła, że co to za brednie i że ona (czyli ja) ma się nauczyć. A potem nasłuchałam sie jak można tego nie wiedziec i żeby tego sie w końcu nauczyła. W trakcie szkoły mój poziom frustracji z tego powodu sięgał zenitu😖Teraz jest internet więc szybko można sprawdzic ortografię co jest mega ułatwieniem

  • @dariusz_k._ladziak
    @dariusz_k._ladziak 22 часа назад

    26:50 W polskiej nomenklaturze naukowo - technicznej istnieje wręcz wyraźne dookreślenie, czym się różni kolor niebieski od błękitnego. Niebieski to waska część widma, błękitny to prawie cale widmo, narastające w stronę błękitu.

  • @dariusz_k._ladziak
    @dariusz_k._ladziak 23 часа назад

    24:40 Test lustra u psa należaloby uznać za zaliczony, jeżeli pies obraz w lustrze zignoruje.
    Podstawowym zmyslem psa jest węch. Jeżeli pies coś widzi, a to coś nie ma zapachu, to dla psa to nie istnieje, a co najmniej nie ma większego znaczenia.

  • @magorzatap.4739
    @magorzatap.4739 День назад

    Zaczynam słuchać i jestem ciekawa, czy będzie odniesienie do języka migowego

  • @abka1
    @abka1 13 часов назад

    Jak o mózgu to chętnie zobaczę odcinek o Alzheimerze i demencji oraz o tym jak się regeneruje mózg po udarze. Pozdrawiam.

  • @Nierzwa
    @Nierzwa Час назад

    51:30 dziwnym zbigiem okoliczności mi akurat brzydkie słowo sie przewinęło w głowie jako pierwsze 😅

  • @tazkforcealpha
    @tazkforcealpha 23 часа назад +1

    Mój syn (10) urodził aię w kanadzie, oboje z partnerką jesteśmy Polakami i q domu zawsze mówiliśmy po polsku, ale nasz syn nigdy nie chciał samemu używać polskiego. Chodzi tu do szkoły więc nauczył się angielskiego od samego początku. Ma akcent typowo północno amerykański, ale jako że ogląda brytyjskie bajki jak np. Peppa Pig to potrafi przełączać się na brytyjski akcent, co jest dość zabawne. Ale najlepsze jest to, że on rozumie wszystko co się do niego mówi po polsku, nawet wydawało by się skomplikowane słowa - doskonale wie co oznaczają. Z jakiegoś powodu jednak nie chce mówić po polsku. Czasem wrzuci jedno czy dwa słowa, ale ogólnie mówi tylko po angielsku. Czym to może być spowodowane? Ciekawi mnie to strasznie, bo skoro rozumie to raczej nie obawia się np popełniania błędów językowych?
    Pozdrawiam

    • @mmgs1148
      @mmgs1148 20 часов назад

      Jest mu tak wygodniej, angielski ma prostsze reguly i wymowę (miękkie r na przykład), dużo swobodniej mu mówić po angielsku bo tak rozmawia z rówieśnikami, grupa rówieśnicza ma na dziecko zawsze duży wpływ. Mówienie w innym języku niż domyślny ogólnie wymaga większego wysiłku nie tylko dla aparatu mowy ale poznawczego też, ten sam problem mają osoby uczące się obcych języków - łatwiej im zrozumieć niż mówić, bo łatwiej gotowe słowo przełożyć na znaczenie niż odwrotnie, gdy w szkole były kartkówki z angielskiego to cała klasa wolała te gdzie była lista słówek po angielsku które trzeba było przetłumaczyć, jakaś dobrze wyuczona informacja często może przeszkadzać w wydobyciu słabiej wyuczonej, tzw interferencja i ona występuje też przy nauce języków. Komunikat nadany przez kogoś innego to gotowiec więc mamy też cały kontekst w postaci innych słów co pomaga zrozumieć komunikat, co innego wyprodukowani samemu komunikatu co wymaga doboru słów i jeszcze wymowy.

    • @AnnaBien-pl6wz
      @AnnaBien-pl6wz 20 часов назад

      Bo żyje w kulturze angielskojęzycznej i czuje się jej częścią.

    • @tazkforcealpha
      @tazkforcealpha 15 часов назад

      No ale jednak j. Polski słyszał 99% czasu, od urodzenia aż do ok 6 roku życia. To jest pierwszy język jaki poznawał. Dopiero mając 6 lat zetknął się i zaczął zgłebiać angielski w trybie codziennym.

    • @heksa
      @heksa 12 часов назад

      Hym wydaje mi sie to kwestia "zanurzenia" w jezyku - podczas mieszkania za granica nie mialam kontaktu z polskim i uzywanie go zwlszcza pisanie bylo dla mnie dosc trudne, dopiero po powrocie do PL udalo mi sie wrocic do bieglosci ( mimo ze wczesniej mowilam rozbudowana polszczyzna). I mysle, ze to nie jest kwestia tego, ktory jezyk byl prostrzy. Sluchanie polskiego bylo ok, ale brak uzywania zrobil swoje. A dodam, ze wyjechalam jaki osoba dorosla

  • @dariusz_k._ladziak
    @dariusz_k._ladziak 22 часа назад

    29:01 A ja nie.
    Zmysł nieużywany ulega stępieniu. Mi wieloletnie ganianie po nocy z busolą po lesie zmysł magnetyczny odświerzyło - widać te dzieci od małego zwracały uwagę na strony świata i też skojarzyły je z odczuciami zmysłu magnetycznego.

  • @krystian4911
    @krystian4911 День назад +1

    Szkoda że nie zapytała pani o sztuczne języki bo wiąże się z nimi wiele ciekawych problemów. Pewien Amerykanin nauczył syna klingońskiego jako języka ojczystego, jednak chłopiec wrócił do angielskiego. Istnieje też wiele potwierdzonych przypadków dzieci które nigdy nie nauczyły się żadnego języka bo nikt do nich nic nie mówił. Co do hipotezy Sapiro-Whorfa nie zapytała pani jak używanie alfabetu i logogramów zmienia tok myślenia

  • @panikrystyna1
    @panikrystyna1 17 часов назад

    😀

  • @piotrpolcyn9798
    @piotrpolcyn9798 18 часов назад +1

    43:00 Do języków zachodnich barbarzyńców czyli Francuzów czy Angoli w ogóle bezsensem jest użycie zapisu alfabetycznego, równie dobrze France mogliby rzeźbić hieroglify. Tak dla fonetycznego zapisu alfabetycznego!

    • @SprytnaWybitna
      @SprytnaWybitna 17 часов назад +1

      Francuski się fajnie i łatwo zapisuje używając polskiej fonetyki. Że wuz-ą pri.

  • @ego6883
    @ego6883 День назад

    Odniosę się potem.
    Teraz uciekam przed
    śniegiem by nie być
    wykrotem.Zagadnień nieskończoność , teorii
    odwrotem. W próbach
    koncepcji ,białych plam tu totem.Niezaprzeczalny
    praktyki łomotem .
    nie drogą szarady
    ale myśli splotem !

  • @marekrejko
    @marekrejko День назад

    Super :) Veľmi zaujímavé. Veda je fascinujúca. Aj poznanie rôznych jazykov. Škoda, že AI púšťame do takej citlivej oblasti, jedinečnej, ľudskej, o veľa tým prídeme :/

  • @minibroda
    @minibroda День назад

    Ja jako stary koń zacząłem się uczyć podstawowych słów po japońsku.😎🚬 Miło się słucha ten odcinek w tytce. Adios

  • @lukag977
    @lukag977 День назад +1

    Test lustra mi trochę śmierdzi nierzetelnością. Szczególnie w przypadku psów, które właśnie po zapachu się rozpoznają. Trzebaby wymyśleć odpowiednik testu lustra dla innych zmysłów niż wzrok.

  • @dariusz_k._ladziak
    @dariusz_k._ladziak 22 часа назад

    26:05 Ale osoba wychowana w kulturze chińskiej często tak. Jak straszni mieszczanie u Tuwima - wszystko oddzielnie. Znam to z wlasnego doświadczenia - jeden obrazek, konkretnie obraz komorki logicznej w układzie scalonym, można położyć na osiem sposobów. Dla osób z kultury europejskiej zebranie tego do kupy w jedną całość to oczywistosć, dla chińczykow z Chin rzecz czasami niemożliwa...
    Co ciekawe - pierwsze badania wykazujące tę odrebność Chińczyków, ze wzgledu na zbyt rasistowski wydźwięk, powtórzono na grupie czystych genetycznie Chińczyków w USA. Wynik - świerzy imigranci jak w Chinach, ich potomstwo ciut lepiej, potomkowie chińskich budowniczych amerykańskich kolei - jak każdy w kulturze europejskiej.
    Czyli nie język, którym w domu mówili, a środowisko, które wymuszało zwracanie uwagi na zależnosci różnych rzeczy ze sobą zmieniło im zdolnosć postrzegania.

  • @RysiekQwerty
    @RysiekQwerty 19 часов назад +1

    Czy Pani gość to Polka? Bo ma delikatny akcent wschodni.

  • @ksasiadek27
    @ksasiadek27 День назад

    Ciekawym zagadnienie jest ustawianie zdarzeń na lini czasu. Cześć ludzi ma linie czasu od lewej do prawej i trochę oddalona od siebie jak by na horyzoncie i takie osoby podobno lepiej pamiętają po kolei co w ich życiu się wydarzyło a inne osoby linie czasu mają tak ze przeszłość jest za nimi a przyszłość przed nimi i te osoby gorzej pamiętają co było (bo jakby tego nie widzą)
    czy ktoś coś więcej na ten temat wie?

  • @adamsulich
    @adamsulich 20 часов назад

    Kiedy moja babcia miaała wylew i afazję i dlatgeo nie mowiła to była w stanie jednak mowić modlitwy

  • @patikrysiuk6683
    @patikrysiuk6683 День назад +2

    Współcześnie psy już przechodzą test lustra, przynajmniej niektóre. Moje psy też przechodziły bez problemu.

  • @ArturArthurus
    @ArturArthurus 18 часов назад

    Pozwolę sobie przestawić Wam, pani Karolino, pewną bardzo odległą historię, która rozegrała się z udziałem mojej dawnej znajomej. Część pierwsza: Jej początek sięga końca lat 80-tych ubiegłego wieku, gdy poznaliśmy się na pewnym młodzieżowym rajdzie. Myślę, że bardziej ja byłem zainteresowany moją nową znajomą niż ona sama zwracała na mnie uwagę. Miałem wówczas bodajże 19 lat a ona (nazwę ją tutaj Agnieszką) była kilka lat młodsza. Była piękną blond, młodą kobietą. W tzw moim typie. Nasze losy po szkole średniej rozeszły się i straciliśmy ze sobą kontakt. W roku bodajże 95'-96', po kilkuletnim pobycie w wojsku, listownie skontaktowała się ze mną jej mama, prosząc, a wręcz błagając, o pilny przejazd do nich i spotkanie z nimi. Niczego więcej w liście nie było, żadnej informacji czego miałbym się spodziewać. Jaki miałby być powód przyjazdu. Ponieważ pamiętałem dobrze wspólny czas z Agnieszką nie wahałem się ani chwili i odpisując podałem datę kiedy będę w stanie przyjechać. Cała historia dzieje się na Śląsku, tyle mogę podać bez uszczerbku dla personaliów tej rodziny. Pamiętam dobrze moment w którym zbliżałem się do osiedla mieszkaniowego, na którym mieszkała Agnieszka. Nic się nie zmieniło, mimo iż minęło bodajże 8 lat. Gdy zapukałem do drzwi lekko uchyliła je mama Agnieszki ale nie od razu wpuściła mnie do środka trzymając zaciągnięty łańcuszek na futrynie. Upewniła się, że to ja i że jestem sam, po czym dodała tylko abym był twardy i przygotował się na to co zobaczę. Wypowiedziałem parę chyba nietrafionych słów ale wiedziałem, że mój głos był słyszalny przez Agnieszkę. Kilka sekund później usłyszałem ją wewnątrz mieszkania...., a raczej usłyszałem dziwne wycie, dziwny skowyt i trzaski w jednym z pokojów. Jej mama wpuściła mnie do środka i zaprowadziła do pokoju Agnieszki. Pamiętam jak dziś, choć było to blisko 30 lat temu, jak ugięły się pode mną nogi, gdy zobaczyłem widok, którego nie zapomnę do końca życia. Pierwszy odruch, odwrócić się i uciekać. Co to miało być? Dlaczego mnie tutaj zaproszono?, co ja tutaj robię? Naprawdę musiałem usiąść, bo nogi miałem jak z waty i momentalnie cały oblałem się potem. Na metalowym łóżku, takim na poły szpitalnym, a na poły rehabilitacyjnym leżała...., przywiązana do łóżka Agnieszka. Wiem, że poznała mnie od razu, natomiast ja totalnie nie wiedziałem kto na tym łóżku leży. To znaczy wiedziałem, że to Agnieszka ale nie rozpoznawałem w niej tej młodej dziewczyny z czasów naszych wspólnych rajdów. Na łóżku leżała i szarpała się jakaś chora istota w totalnie zmienionej postaci niż to co pamiętałem. Wychudzona, z zepsutymi doszczętnie zębami, poszarpanymi włosami i z jakimś obłędem w oczach, który tylko trochę przypominał mi tamtą Agnieszkę. I pierwsze tylko co dostrzegłem gdy usiadłem obok w fotelu to jej łzy, które popłynęły jej z oczu gdy mnie zobaczyła. Zaraz potem usiadła obok mnie jej mama i razem zaczęły bardzo rzewnie płakać. Byłem przerażony i nie ukrywam, że sam miałem ściśnięte serce i uroniłem kilka łez, nadal nie wiedząc co tu się stało. Agnieszka była mocno wstrząśnięta, mocno rozdygotana i pobudzona, zapewne na mój widok. Ale dostrzegłem również coś jeszcze... Dostrzegłem jej zawstydzenie tym co widzę, a raczej tym kogo widzę. Agnieszka jak się wkrótce dowiedziałem, doznała porażenia mózgowego, była sparaliżowana od pasa w dół po nieudanym porodzie, który zakończył się cesarskim cięciem, zaraz po tym jak okazało się, że poród będzie skomplikowany i po tym jak podano jej znieczulenie lędźwiowe.
    Nikt tego w tamtych czasach nie wiedział, nikt nawet nie mógł podejrzewać, że Agnieszka jest w tej rzadkiej grupie, która jest uczulona na składnik znieczulenia. Nikt też (a być może było to bardzo rzadkie) nie robił wcześniej przed takim zastrzykiem testów. Agnieszka zapadła w śpiączkę, nie wybudzono jej w porę i nie zorientowano się, że jej mózg pozostaje przez kilka minut niedotleniony. Dziecko udało się przyjąć na świat ale Agnieszki już nie wybudzono. Stan taki trwał blisko 6 miesięcy.
    Skracając całą historię bo trwałaby zbyt długo, gdy po tych kilku miesiącach w jakiś sposób wybudzono Agnieszkę, mama postanowiła zabrać ją do domu. W tamtym czasie jej ojciec już nie żył. Przed mamą była bardzo trudne zadanie. Dziecko zostało oczywiście z ojcem, który ubezwłasnowolnił swoją żonę czyli Agnieszkę, pobierając oczywiście odpowiednie uposażenie z odpowiednich instytucji. Dbał bardzo o to aby nikt się do Agnieszki nie zbliżał, mimo iż mieszkał ze swoimi rodzicami w innym mieście. To w tamtym czasie właśnie mama Agnieszki postanowiła się ze mną skontaktować, gdyż usłyszała, że był to czas w którym interesowałem się medycyną niekonwencjonalną ale w głównej mierze radiestezją.
    Agnieszka była niedołężna od lędźwi w dół co pozwalało, że nie kontrolowała swoich czynności fizjologicznych. Oczywistym więc było, że również miała wciąż zakładanego tak zwanego pampersa ale najtrudniejsze było to, że nie można się było z nią komunikować, straciła mowę a to co z niej zostało było tylko jakimś niezrozumiałym bełkotem osoby na krawędzi obłąkania. W wyniku leczenia, przyjmowanych medykamentów jej uzębienie było w bardzo złym stanie i wymagało pilnego leczenia A to z kolei wymagałoby podawania miejscowego znieczulenia czego obawiała się jej mama.
    (Na tym etapie zakończę tą opowieść i dokończę ją w drugiej części komentarza wyjaśniając co ma wspólnego z dzisiejszym podcastem pani Karoliny... A zaznaczę, że będzie to dla was wyjątkowe zaskoczenie. Dla mnie było olbrzymim, jak i również niesamowitym odkryciem. Zamieszczę część drugą tej historii jeśli wyrazi zgodę pani Karolina. Myślę również, że ten przypadek mógłby zainteresować Gościa, panią Profesor.

  • @snog2205
    @snog2205 22 часа назад

    Dzień dobry, proszę o link do rozmowy z radia z Panią z afazją :)

    • @RadioNaukowe
      @RadioNaukowe  21 час назад

      Życie z afazją - 10 lat po udarze
      Posłuchaj:
      audycje.tokfm.pl/podcast/73545,Zycie-z-afazja-10-lat-po-udarze

  • @natalia001
    @natalia001 23 часа назад

    No to ja już nie wiem nic. Chyba u Tomka Rożka było powiedziane, że dzieci wcale nie uczą się jakoś lepiej/łatwiej języków, że to mit. 🤔

  • @axxamithaxxa4004
    @axxamithaxxa4004 Час назад

    Przynajmniej w Europie drugim obowiązkowym językiem powinno być esperanto. Wszędzie i każdy dogadały się wszędzie. A i koszta obsługi spadłyby dramatycznie.

  • @andrzejwodynski
    @andrzejwodynski 23 часа назад

    Test z kropką można też wykorzystać do sprawdzenia cnoty, wystarczy zrobić sobie czerwoną kropkę na środku różdżki i gdy wybranka się zdziwi to znaczy że cnoty już nie ma.

  • @Aercadian
    @Aercadian 16 часов назад

    Moznaby zatytuowac też: "Prof. Katarzyna Jednorog odpowiada na pytania zadane po grubym blancie."

  • @dariusz_k._ladziak
    @dariusz_k._ladziak 22 часа назад

    W niektórych czasowniki też - i programy tlumaczace z angielskiego na polski mają z tym problemy, bo czynnosć opisana w pierwszej osobie po angielsku nie definiuje rodzaju podmiotu, trzeba szerszej analizy kontekstowej. Dla ludzi normalne, dla prostych programów niekoniecznie...

  • @AnnaBien-pl6wz
    @AnnaBien-pl6wz 20 часов назад

    Dla mnie, jako dla nauczycielki angielskiego, wyjątkowo ciekawe 👍

  • @r.poaniecki6249
    @r.poaniecki6249 23 часа назад

    Ciekawe jak to jest z mowiebiem czyli spiewaniem u ptaków:))

  • @retucilianin
    @retucilianin День назад

    A skąd się wzięło tyle języków?

  • @arekl.2177
    @arekl.2177 18 часов назад

    W przestrzeni

  • @SebastianStrach-w5p
    @SebastianStrach-w5p 21 час назад

    Jak psy reagują na czerwoną kropkę w miejscu które widzą bez lustra, na przykład na łapie?

  • @Zmiana_Pogody
    @Zmiana_Pogody День назад +1

    ciekawe jak AI - np. tak świetnie tłumacząca na obce języki - wpłynie na ludzkie mózgi... czy ludzie będą inteligentniejsi, czy wręcz przeciwnie, głupsi...?

    • @adamicha4656
      @adamicha4656 День назад

      Nijak😂

    • @andrzejwodynski
      @andrzejwodynski День назад +1

      Ai dalej gubi kontekst, zobacz dokumentację windows 11 która jest na stronie Microsoftu tłumaczona przez nią i ma masę błędów i trzeba się domyślać że klawisz usuń to klawisz del.

  • @Lordofhellwolves
    @Lordofhellwolves 7 часов назад

    Babcia po udarze rozmawiała płynnie po ang, a nic po pl, mimo ze a Anglii była jak miała 20 lat.

  • @gonzogorf7019
    @gonzogorf7019 23 часа назад

    w czym problem by czytać, jeść i sluchać muzyki jednoczesnie?
    to nawet fajniejsze doznanie bo konkretne fragmentu utworu muzycznego sklejają się ze scenami z książki

    • @mmgs1148
      @mmgs1148 20 часов назад

      Interferencje, tekst piosenki przeszkadza w odbiorze tekstu czytanego

  • @wysokirafal
    @wysokirafal День назад +33

    Hola hola! A to można tak bezrefleksyjnie i bezdusznie mówić o kimś, że jest analfabetą? Chyba raczej "osoba w kryzysie czytania", albo z "deficytem literackim". Nie można tak stygmatyzować! ;-)

    • @grzegorzkowalski6477
      @grzegorzkowalski6477 День назад +4

      😅

    • @robertlaskowski4517
      @robertlaskowski4517 День назад +7

      Można. Lecz wtedy samemu zostaje się fikolkiem typu : nie trzeźwo pozytywny,rozumko-ujemny (neuronegatywny).

    • @ArturArthurus
      @ArturArthurus День назад +8

      Myślę że już zbyt mocno przesadzasz. Dla przykładu jeśli ktoś jest głuchy to będziesz zmiękczał jego jego stopień niepełnosprawności mówiąc że ma problemy ze słuchem jeśli ktoś jest głuchy to jest głuchy. A nie będziesz mówić że ma deficyt słuchu. Jeśli ktoś jest analfabetą to jest analfabetą. To bardziej diagnoza niż celowe i świadomie uraza drugiej osoby... Oczywiście język inkluzywny jest ważny i dobrze jest go stosować tam gdzie jest to konieczne ale pewne rzeczy po prostu nazywa się po imieniu i one mają dokładnie taki wydźwięk jaki mają.

    • @grzegorzkowalski6477
      @grzegorzkowalski6477 День назад +20

      ​@@ArturArthurus.to był żart. Trzeba wyczuć sarkazm

    • @adamszymczak9915
      @adamszymczak9915 День назад

      Buraku, słyszałeś o synonimach? Wróć do podstawówki.

  • @GoogleAccount0
    @GoogleAccount0 6 часов назад

    Ten test kropki, nie wiem czy to taki dobry test dla zwierząt, które przecież nie siedzą przed lustrem codziennie i kropka nie koniecznie może zaskakiwać, przykłuwać uwagę. U mnie rozumienie przestrzenne czasu ustawia przyszłość przede mną powyżej głowy, a przeszłość z tyłu za mną, poniżej bioder.

  • @Sample_Props_Official
    @Sample_Props_Official День назад

    To język macierzysty się zwie a nie ojczysty. 🫡

  • @edwardwarkus5198
    @edwardwarkus5198 20 часов назад

    O mózgu nigdy za dużo. Chiciaż fizyka khwantowa , opowuadana przez profesora Krzysztofa Meissnera jest tak samo fascynująca

  • @dorotak1728
    @dorotak1728 День назад

    Jezyk wplywa na rozumienie/myslenie czy rozumienie wplywa na to jak uksztaltowalismy (i caly czas ksztaltujemy) jezyk? Raczej to drugie... Czyli klucz w hiszpanskim "la llave" jest w rodzajniku zenskim a ze rodzajnik wplywa na postrzeganie klucza jako zenski wiec jest delikatny i gladki w ich postrzeganiu, czy raczej Hiszpanie postrzegali ten przedmiot jako delikatny i gladki wiec nadali mu rodzajnik zenski? Ja zdecydowanie chyle sie ku tej drugiej teorii wiec sie z Pania profesor nie zgadzam...

  • @NeonelLoreck
    @NeonelLoreck 16 часов назад

    czyli my...dobrze?

  • @andrzejwodynski
    @andrzejwodynski 23 часа назад

    Jak oni policzyli te 7000 języków? Wikipedia jest w 200 językach z czego sensownych tam języków jest z 25, więc gdzie oni są? Co robią Ci ludzie z pozostałych języków? są niepiśmienni? Policzyli języki zwierząt i dlatego im wyszło tyle?

    • @gdanio89
      @gdanio89 39 минут назад

      Nie. Wikipedia mówi że jest ponad siedem tysięcy języków

    • @andrzejwodynski
      @andrzejwodynski 15 минут назад

      @gdanio89 wystarczy znać 44 języki aby dogadać się we wszystkich krajach świata. Wikipedia zlicz takie języki jak Śląski, Słowacki i Czeski jako osobne liczy. Te 7000 tysięcy języków to mocno naciągane jest.

  • @magdalenam-xr4io
    @magdalenam-xr4io День назад +2

    Mnie uczono, że do 6-7 roku życia następuje stwardnienie aparatu mowy i po tym okresie nie ma szans na dostosowanie aparatu mowy do wymowy niektórych dźwięków.

    • @andrzejwodynski
      @andrzejwodynski День назад +1

      To jest nie prawda. Trzeba tylko osobę co będzie korygować wymowę i da się nauczyć.

    • @andrzejwodynski
      @andrzejwodynski День назад +1

      W szkole podstawowej więcej rzeczy które nie mają miejsca w rzeczywistości uczą

    • @magdalenam-xr4io
      @magdalenam-xr4io День назад +1

      Nie, nie da się. Do końca życia słychac, gdy ktoś jest obcokrajowcem.

    • @magdalenam-xr4io
      @magdalenam-xr4io День назад +1

      @@andrzejwodynski nie uczy się tego w szkole podstawowej, Ana studiach przygotowujących do nauczania języków obcych...

    • @andrzejwodynski
      @andrzejwodynski День назад

      @magdalenam-xr4io nie prawda, da się nauczyć akcentu a nawet stać się ekspertem od języka np. Profesor Miodek nauczył się języka polskiego tak że nie ma akcentu i zna dobrze polski. Od urodzenia posługiwał się śląskim i dopiero w dorosłości nauczył się polskiego. Jest więcej takich osób ale nie są tak znane jak on.

  • @andrzejwodynski
    @andrzejwodynski День назад +3

    Więcej gatunków potrafi mowić np. Surykatki, delfiny, wieloryby i pewnie inne. Niektóre małpy i psy opanowały cześć ludzkiej mowy.

    • @andrzejwodynski
      @andrzejwodynski 23 часа назад

      pszczoły mają jeszcze język migowy opanowany.

    • @grzegorzes6077
      @grzegorzes6077 14 часов назад

      Nigdy tego nie dowiemy się jak to dokładnie u nich funkcjonuje niestety, nie możemy wejść w świadomość tych istot.

    • @andrzejwodynski
      @andrzejwodynski 13 часов назад

      @@grzegorzes6077 ale możemy je zapytać, w innych ludzi też nie wejdziemy, do tej pory nie wiadomo czy kobiety mają świadomość.

  • @wiesawdugosz3338
    @wiesawdugosz3338 2 часа назад

    dlaczego rozmówczyni taka zdenerwowana ??? jakby na egzaminie była

  • @andrzejwodynski
    @andrzejwodynski 23 часа назад

    29:00 myślę że większość facetów czuje zawsze gdzie jest północ, nawet w budynkach, możliwe że kobiety tego nie mają.

  • @jacekstaszewski4023
    @jacekstaszewski4023 День назад

    Dziwię się, że specjalistka w temacie, a mówi z jakże fatalną intonacją, biegunowo odległą od pięknej polszczyzny prowadzącej. Nie jestem w stanie wysłuchać tego nawet do połowy.

  • @dariusz_k._ladziak
    @dariusz_k._ladziak 22 часа назад

    W niektórych czasowniki też - i programy tlumaczace z angielskiego na polski mają z tym problemy, bo czynnosć opisana w pierwszej osobie po angielsku nie definiuje rodzaju podmiotu, trzeba szerszej analizy kontekstowej. Dla ludzi normalne, dla prostych programów niekoniecznie...