Filozofia przypadku, Michał Heller
HTML-код
- Опубликовано: 8 фев 2025
- FESTIWAL KOPERNIKA 6-11 maja 2014 Kraków
www.copernicusf...
W swoim wykładzie podczas przedostatniego dnia Festiwalu Kopernika ks. prof. Michał Heller filozoficzne rozważania na temat przypadku umieścił w kontekście kosmologicznym: Na samym początku było wielkie pole możliwości. Jednakże, żeby historia Wszechświata zaczęła się dziać, pole możliwości musiało zostać mocno zawężone: od wszystkich możliwości do tego, co miało szanse się urzeczywistnić. A ponieważ zawężenie możliwości nazywa się informacją, pewna informacja musiała zostać zakodowana w strukturze tego, co „było na początku". Informację tę nazywamy warunkami początkowymi. Skąd się one wzięły? Czy zostały odziedziczone po poprzednim cyklu kosmicznej ewolucji? Czy ustaliły się przypadkiem? Były najbardziej prawdopodobne? Tylko, co jest miarą prawdopodobieństwa w polu wszystkich możliwości?
W siatce praw przyrody są „wolne miejsca" które mogą być wypełnione przez przypadki i jest ich dokładnie tyle -- ani mniej, ani więcej -- ile jest konieczne do tego, by prawa przyrody mogły funkcjonować.
***
Ks. prof. Michał Heller to uczony, kosmolog, filozof i teolog, który w matematycznych równaniach teorii naukowych potrafi dostrzec dzieła sztuki, a wielkich fizyków uważa za genialnych artystów. Sam w swoich licznych książkach i artykułach naukowych z powodzeniem odnajduje się w obu rolach: naukowca-artysty i pisarza-uczonego. Laureat (2008) prestiżowej Nagrody Templetona, przeznaczonej na ufundowanie Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych.
Twórczość profesora Hellera od wielu lat fascynuje i intryguje. Jego dorobek naukowy i działalność publicystyczna są nie tylko najlepszym dowodem na to, że nauka i religia wcale nie muszą się wykluczać ani ze sobą konkurować. Potwierdzają również, że wybitny fizyk i matematyk może być wielkim artystą.
Czytelnikom w Polsce profesor Heller znany jest jako znakomity popularyzator nauki, zwłaszcza fizyki i kosmologii; naukowcom na całym świecie -- jako wybitny uczony, autor setek publikacji. Jest twórcą modelu kosmologicznego wykorzystującego geometrię nieprzemienną do opisu zjawisk nielokalnych, które prawdopodobnie występowały w początkowych fazach ewolucji Wszechświata. Profesor Heller, podobnie jak dziesiątki największych umysłów na całym świecie, od lat pracuje nad połączeniem dwóch najważniejszych teorii fizycznych -- Ogólnej Teorii Względności i mechaniki kwantowej.
Na polu filozofii jest przede wszystkim twórcą płodnego programu badawczego zwanego „filozofią w nauce", który rozwija razem z wieloma swoimi współpracownikami. Filozofia w nauce to idea refleksji filozoficznej prowadzonej nie w całkowitym oderwaniu od nauki (czyli wbrew heglowskiej zasadzie: jeżeli moja teoria sprzeczna jest z faktami, tym gorzej dla faktów), ale w ścisłym kontekście teorii naukowych. Jak inaczej, mawia profesor Heller, rozprawiać o naturze czasu, przestrzeni, przyczynowości, obiektów matematycznych, umyśle, wolnej woli czy języku, jeśli nie analizując to, co udało się ustalić rzeszom naukowców (również tego, co ich teorie zakładają)? Tylko taka refleksja może prowadzić do płodnych wniosków.
![Seungmin "그렇게, 천천히, 우리(As we are)" | [Stray Kids : SKZ-PLAYER]](http://i.ytimg.com/vi/kAzmhLHePqU/mqdefault.jpg)
Rzadko, a nawet bardzo rzadko piszę jakikolwiek komentarz pod jakimkolwiek filmem bez względu na to do jakiego stopnia mnie poruszył. Nie siląc się na kwieciste epitety powiem tylko tyle, że jestem zafascynowany. Dawno nie miałem styczności z tak otwartym umysłem i ogromem wiedzy... Wielkie chapeau bas!
Michal N ..piekne ale brak jednego elementu wartosci skalarnej.O tej wartosci skalarnej mowil duzo dr fizyki Janusz Grabowski ja wyglada Swiat jesli uwzgledni sie jako to zaproponiwal prof J Maxwel w swoich 20 rownan matematycznych
Już powiedziałem,że Wszechświat zimny jest bardziej uporządkowany niż gorący.Dowodem na to jest kondensat bosego-einsteina,nadciekłość ,nadprzewodność itp.Więc entropia układu -273,15 jest bardzo precyzyjna.
Księże Profesorze w dzisiejszym niesamowitym dniu tylko Pana wykład pozwoli mi zdystansować się do tego wszystkiego. Kłaniam się z wdzięcznością.
Doskonały , płynny , logiczny i ciekawy wykład , pozdrawiam SZ
. P . PROF
jedyny polski naukowiec, którego szanuję (pozdr z mini pw)
Operator kamery chyba myśli że to koncert i kręci w ważnych momentach tylko wykładowcę ... Zamiast obraz rzutnika :D
❤cykle😊zakodowane w strukuże😊wszechświata🌿😊😊☘️mistrzowski wykład
Wyklad Profesora bardzo ciekawy. jedynie prosba do realizatora zeby tak ustawil kamere zeby profesor spogladal w kamere tak zeby ogladajacy video mieli wrazenie, ze wykladowca mowi do nich,takze rotacja miedziy slajdem a wykladowca moglaby byc czestsza.
Bóg jest ponad wszelką myślą
Bog nie istnieje
@@ziomekxd9948 Jak by tak było to byś nie istniał, albo może powstałeś przypadkowo?- zapytaj mamusi.
Nigdzie i nigdy nie ma przypadków, zawsze i wszędzie musiały być przyczyny i skutki wszelkich zjawisk.
Ktoś idzie do kina , ponieważ chce zobaczyć konkretny film. W kinie poznaje swoją żonę. To, że poznał swoją żonę był czystym przypadkiem. Nie poznał ją dlatego, że było to zgodne z jego intencja, motywacja czy był to przemyślany akt wolicjonalny.
Jeżeli ktoś zapyta ; gdzie się poznaliście odpowie - w kinie.
Jeśli ktoś zapyta; co zrobiłeś , aby poznać swoją żonę, odpowie ; nic, to przypadek. W tym znaczeniu to jest przypadek i takich przypadków jest wiele.
Ciekawe wykłady, słucham chociaż 3/4 nie rozumiem.Ale to co rozumiem to dla mnie jest ważne i ciekawe
48: 20 , oczywiście że akt patrzenia na coś ( obserwacji ) daje jakąś konieczność .... dowodzi tego fizyka kwantowa . W szczególności eksperyment z dwoma szczelinami .
Mądrość. Czas to przypadek, przypadek to czas. Mądrość.
Jesteś przypadkowy zatem.
@@marekjanczewski jak kazdy :)
@@zPrzemysleń_filozofa Ja nie, a przynajmniej mam taką nadzieję :)
trochę się pomylił na początku bo powiedział że jeśli w pokoju w którym jest tylko książka nie można zrobić bałaganu a jakby porwal książke na kawałki i porozrzucal je wszędzie? ??
Profesor zalozyl ze ksiazka jest jednym elementem glabie !
Ewidentnie głąbem jesteś niestety ty, podwójnym w dodatku, bo o tym nie wiesz.
Ołówek, efekt motyla i... przypadek (albo... cud). Czy przypadek nie jest aby rodzajem pola/macierzy? Przypadek się zdarza. Mało tego. Lubi (a może uwielbia? - ananke) się zdarzać. Czy coś jest w stanie ograniczyć przypadek? Możliwa przestrzeń dla przypadku jest nieograniczona.
Kiepski przykład na uzasadnienie "przypadku" zarówno jeśli chodzi o Boecjusza , jak i Teoderyka. Wiadomo nie od dziś, że w polityce jest rządza władzy i jeden drugiego z tego powodu morduje. Szczególnie często było tak w okresie pornokracji, wtedy pontyfikaty papieży trwały wyjątkowo krótko. Nie ma tu przypadku - jest rywalizacja o władze. Rywalizacja jako zasada.
ps
Szkoda , że nie uczą o tym na lekcjach religii.... jak papieże sprawowali swa władzę...
Małe pranie mózgu mi człowiek zrobił. Ale daje nieco do myślenia i nieco do przeczytania, co jest na plus tego wykładu.
Czy wiesz co to „pranie mózgu” ?
Której religii Bóg ?
Mi się bardzo podoba,
a jak wam nie to po co komentarz?
Mi też się podoba, ale to jest sekcja komentarzy a nie pochwał, jest tu równiez miejsce na nieprzychylne słowa.
kondziu1600 Na początku zdania nie używa się " mi" tylko "mnie". Możesz powiedzieć nie podoba 'mi ' się. Ale MNIE się podoba. Odsyłam do prof. Jana Miodka i Słownika Języka polskiego.
@@kondziu1600 ađp00000ķł
Na wykladach Profesora spotyka sie inteligetnych ludzi za to w necie jak widze 90 % to trolle i infantylne glaby !!!
Święta racja
Nie ma przypadków, są tylko ruchy w nieodpowiednim kierunku. Żadna fluktuacja nie wchodzi w grę. Aczkolwiek do tego momentu mi się podoba wykład.
Oczywiście, żadna sofistyka tego nie zmieni
Nic odkrywczego w sumie. Slyszalem to juz wiele razy, choc akurat w tym wypadku wyklad w dobrej jakosci. Niestety, to rozwazania scisle teoretyczne, ktore staly sie wrecz dogmatem w nauce (i nie tylko). Wciaz slysze o przypadku. Przypadek goni przypadek. To chyba nie-przypadek?
Bóg jest ponad ludzką myślą.
Polska to kraina filozofów .Szczególnie ich aktywność można zobaczyć w parkach i pod sklepami z alkoholem .Przesiadują też na działkach,nad wodą,na balkonach .Lubią się skupiać w małe grupki i wymieniać poglądy za co nie kiedy dają sobie po pysku ,gdy jakaś teoria innemu filozofowi nie pasuje...A Niemcy się zbroją.
Rozumiem że jesteś jednym z nich.Współczuję
Więcej na temat "filozofii przypadku" tutaj. :) ruclips.net/video/xysezR_UkTQ/видео.html
Osoba która nagrywała prawdopodobnie nie miała zamiaru pokazywać nam slajdy z prezentacji i w sposób ciągły skupiała się na Profesorze. A można i jedno i drugie.
Darek Ko można. Lecz nie trzeba. Miłego dnia Darku.
Nieskazitelna retoryka... Audio za cicho.
9,52 do 10,12
Na początku nie wiadomo co to znaczy pole możliwości,
Ciąg innych zdarzeń
@@DoctorEcclesiae ciekawe jakich.
@@KAŁDUNIARZ religijno- metafizyczno- fantastycznych
@@DoctorEcclesiae ale to trzeba doprecyzować,bo ogólnikowo to sobie można mówić
@@KAŁDUNIARZ Nazywa się to ; "pierwiastki teologiczne".
Madry, inteligetny facet :) ;)
A jednak ksiądz, więc stoi nie po tej stronie co trzeba.
Ja tego nie rozumiem. :)
ciekawe
Wybitny naukowiec, jeden z ostatnich patriotów ostatnich pokoleń....
Bóg
to nie prawo newtona , to prawo natury , dlaczego tak mówimy ?
Dlaczego p. Heller nosi koloratkę skoro nie uznaje Boga jako twórcy "warunków początkowych Wszechświata"?
+8navarra
Bóg stworzył świat ale nie chodzi dosłownie. Chodzi o to, że Bóg zatrzymał to wszystko kiedy uznał, że jest dobrze. Mam nadzieję, że zrozumiałeś nie bierz wszystkiego dosłownie.
filozof wierzący w boga to człowiek mówiący o niczym istniejącym nawet jeśli wydaje się, że cokolwiek powie tonem pewności siebie rzeczywiście istnieje.
Z której religii Bóg ma być prawdziwy ? Jest co najmniej 5 silnie dominujących na świecie. To który jest prawdziwy ? Jedyna rozsądna odpowiedź to żaden !
Każdy
Nasz rzecz jasna ;-)
Ateizm jest takim samym światopoglądem jak inne religie, więc też nie jest prawdziwy idąc twoim tokiem rozumowania :D
Prawdziwy jest Bóg IDEALNY. Bo tylko BYT absolutnie IDEALNY może być BOGIEM. Tymczasem każda religia jest z konieczności tylko bardziej, lub mniej przybliżonym opisem Boga. Gdyby nie była opisem przybliżonym, byłaby bardziej skomplikowana niż cała Matematyka (w tym ta nieopracowana) i cała Fizyka (w tym ta nieodkryta). Tylko, że wtedy taka RELIGIA była absolutnie niezrozumiała nawet dla geniuszy. To pośrednio tłumaczy konieczność uzyskania OBJAWIENIA w celu nawet przybliżonego poznania częściowej prawdy o BOGU. Sam rozum nie wiele w tym pomoże...
Dodam jeszcze, że zdaniem niektórych filozofów i naukowców takie precyzyjnie sprawdzone DOŚWIADCZALNIE teorie jak Kwantowe Teorie Pola (w tym Elektrodynamika Kwantowa, Chromodynamika Kwantowa itp.) są nie tylko teoriami naukowymi, ale również ... TEOLOGIĄ. Pogląd ten wynika zarówno z filozoficznych konsekwencji tych teorii, np.: "ciągłe przejście pomiędzy istnieniem, a nieistnieniem obiektów", jak również z brutalnej obserwacji, że ... "dla niemal wszystkich ludzi uznanie konsekwencji tych teorii wymaga po prostu AKTU WIARY". A przecież każda religia też opiera się głównie na wierze w BOGA.
Książka w pokoju nie zrobi bałaganu .... wystarczy ją tam pod rzec na milion kawałków i bałagan gotowy proste
Dajcie czlowiekowi lyka wody
Jestem zawiedziony poziomem tego wystąpienia.
+Lloque Capac Dlaczego? Przecież jegomość opowiada ciekawie i z sensem.
Nie dajcie sie zwiesc temu wyslannikowi piekiel w przebraniu
Księże profesorze, tak się zwrócę, bo za chwilę wszyscy księża będą profesorami, kto rzuca tymi kamieniami? Wysłuchałem i dziękuję.
Bóg zapłać, że Kopernik zmarł nim go spaliliście na stosie za herezję - czyli naukę. Jak się Pan czuje jako przedstawiciel instytucji, która niszczyła naukę? Teraz może Pan głosić swoje nauki spokojnie, bo nikt Pana na stosie nie spali, w najgorszym wypadku ekskomunikuje. Pozdrawiam.
ale bzdury piszesz. Galileusz miał proces bo obraził papieża Urbana VIII, który wcześniej był jego zwolennikiem. Giordano Bruno oprócz tego że był filozofem był po prostu heretykiem, takie wtedy były czasy
@@kristofforos1007 kiedy wypisuję bzdury? Podążając za Twoim rozumowaniem kościół wspierał naukę? Czy utrzymywał ciemnotę z zapałką w ręku?
@@andrzewo7721 kościół wspierał naukę ale tępił herezje. Wszystkie szkoły były kościelne a na uniwersytetach średniowiecznych była spora swoboda, jak na epokę rzecz jasna. Niestety heretycy nie mogli liczyć na żadną tolerancję, i to w każdej religii na świecie
Po ziole jest raka rozkmina że nie polecam
Na początku był Chaos i tak już pozostało
:)
Wyklad zaczyna sie od .....Na poczatku bylo nieograniczone pole mozliwosci .....Coz za bzdura !! Jak mozna stwierdzic fakt istnienia czegokolwiek ( w tym wypadku pola ) nie majac zadnych mozliwosci aby tego dowiesc ? A jezeli ktos stwierdzi iz to pole bylo z ograniczonymi mozliwosciami ? Jak ten profesor moze stwierdzic cokolwiek jezeli pojecie mozliwosci nie jest zbadane w zaden sposob ? Aby ujac precyzyjnie poczatek trzeba miec ku temu mocne podstawy .
Polecam ten wyklad z powodu ciekawego slownictwa.
A czym chcesz ograniczyć ilość przypadków na jakie mogły potoczyć się losy świata?
Doktorku a prawdopodobienstwo abiogenezy znasz?
Powiedział prymityw.
Piotr Fret Napisał jak coś.Głąbie okolicznościowy!
Co to ma do rzeczy?
jak można słuchać na poważnie i naukowo kogoś - kto ma koloratkę na szyi!!!!? może w Afganistanie czy Egipcie to by przeszło owszem, ale tu jest Europa! Dajcie już spokój z religią w życiu publicznym! To nie powinno mieć miejsca! Religia ok - ale zdala od sfery publicznej.
@jack 3.5mm Bo jesteś mało rozumny i pochodzisz z cywilizacji turańskiej, a nie łacińskiej, bo wtedy byś zrozumiał że cała cywilizacja europejska była związana z Kościołem. Przykładem w kontekście nauki jest chociażby Kopernik, który też był duchownym KK, jak zresztą wielu badaczy i naukowców wykształconych na katolickich uniwersytetach.
Kopernik też był księdzem.
@jack 3.5mm Też uważasz że wszechświat powstał z niczego?, A może wytłumaczysz mi czym jest nieskończoność? - na dzień dzisiejszy nauka jest w d.. jeśli chodzi o te aspekty, a większość filozofów akceptuje istnienie absolutu, jako wyjaśnienie istoty bytu- i co Ty na to?
Panie Heller , jestes naukowiec albo agent kosciola?
Dopóki nie wyprzesz się publicznie tej kociej wiary nalezysz dla mnie do wierzacych.Zawsze gdy porusza sie temat wiary, pojawia sie perdolony agnostyk, jakas hybryda, agent kosciola, przekonujacy ,że niewiara jest takze wiara tylka gorsza od swietej wiary.
Ksiądz, który ma szerokie horyzonty. Nikt ci nie każe go słuchać.
Argus625
Jesteś ignorantem...lub idiotą...
Ale ty jestes glupi glupi tchurzliwy i ochydny chetnie spralbym cie za ten tekst infantylny glabie !
Argus
Ważna wiadomość
ruclips.net/video/XRCXLnN4FyA/видео.html
Bóg jest ponad wszelką myślą