birilerinin bunları anlatıyor olması çok iyi gerçekten. ezber mantığının dışında bir şeylerin gerçekten ne olduğunu gösterdiğiniz için teşekkürler. lütfen devam edin
Hocam bu anlattıklarınıza dayanarak biraz düşündüğümde, 4. boyutu zaman kabul etmenin mantıklı olduğuna karar veriyorum. Fakat ilginç bir durum ortaya çıkıyor. Evrenin zamanın en küçük yapıtaşında, yani tek bir anında görüntüsünü aldığımızda aslında 3 boyutlu bir fotoğraf elde etmiş oluyoruz. Bu mekan yani zamanın akmadığı evren tam anlamıyla 3 boyutlu bir evren. Hareketin olmadığı, herşeyin durduğu bir an. İşte bu 3 boyutlu zamansız evreni iç içe geçirdiğimizde, önceki an'daki evreni terk edip, evrenin bir sonraki anını evrenin yerine koyduğumuzda bir boyut oluşuyor. Evren iç içe geçmiş oluyor. İşte bu şekil de bir boyut daha kazanabiliyoruz. Ama bunu hesaplamaya kalkınca işler biraz garipleşiyor. Diyelim ki 3 boyutlu evreni düşünüyoruz, yani zamanın olmadığı evreni. Burada 3 boyut söz konusu. Bu evrenin hacmini 4/3.pi.r^3 ile hesaplıyoruz. 3 boyutlu evren, 4 boyutlu evrenin yapıtaşı olacaksa, 4 boyutlu evrenin türevi, zamansız 3 boyutlu evren olmalı. O halde 4/3.pi.r^3'ün 4 boyutlu evrenin türevi olduğunu düşünürsek, 4 boyutlu evrenin hacim formülünü pi/3.r^4 olarak buluyoruz. Burada şöyle yapalım. 4/3.pi.r^3'ü dört boyutlu evrenin hacim formülü içine yerleştirelim. Adım adım yapacak olursak ilk adımda 4pi/3.r^3 bulucaz. Bunu biraz düzenleyip (r/4).(4pi.r3/3) elde edebiliriz. (4pi.r3/3) zaten 3 boyutlu zamansız evrendi. O halde zaman boyutunu ekleyebilmek için en az r/4 kadar evrene ihtiyacımız var. Ben bu sonuca bakarak şunu diyorum. Evrenin zamanda yolculuğu kısıtlı ve tek yönlü olduğundan, bu kısıtlı ve tek yönlü zaman boyutunu sadece 2 adet zamansız evrenle oluşturabileceğimizden, zamanın aslında algıladığımızdan çok daha fazlası olduğunu çıkarımlayabiliriz? Burada fikirlerinizi merak ediyorum doğrusu.
Yorumunuz ilginç şeyler içeriyor fakat zaman konusunda bir yanılsama var gibi.Çünkü zaman 4. boyut değildir.(x,y,z,t) dörtlü vektöründeki t aslında ct dir. Doğrusu (x,y,z,ct) dir. Işık hızı çok büyük bir değer olduğundan hesaplarda kolaylık olsun diye kaldırılır ve sonradan hesaplara eklenir.Yani oradaki koordinat hız x zaman çarpımı olarak yine yol verir. c.t aslında bir mesafedir. Zaman boyutlardan bağımsız ilerler. Örneğin 3 d uzay içinde uçan bir sineğin tek boyutlu rotası için veya bu sineğin tek boyutlu hız vektörünün x,y,z eksenlerindeki tek tek her bileşeninin zamanı aynıdır.R(x,y,z) gibi 3 değişkenli bir rotayı aynı(t) zaman parametresi ile sadece R(t) olarak yazabiliriz. Bu her boyuttaki zaman parametresinin aynı olduğu anlamına gelir.4d uzaydaki zamanın 1,2,3. boyutlarda da benzer parametrik izdüşümü vardır ve zaman aynı yönde ilerleyen zamandır.Daha genişletelim.Örneğin bir elektronun bir kompleks düzlemdeki alansal hareketinde (1,i) veya bir fotonun bir kompleks hacimdeki hacimsel hareketinde (1,i,j) de zaman vardır ve bu zaman reel eksen (1) de veya i,j sanal eksenlerinde de hep aynıdır.Biraz daha genişletirsek Quaterninonlarla (1,i,j,k) çalıştığımız 4d bir kompleks uzaydaki bir hareketin 1.,2.,3.,4., boyutlarda da aynı zamanın izdüşümleri vardır. Mutlak Zaman her boyut için ezelidir.Sadece zamansal izafi değişimden söz edebilir ki o da boyutlara göre değil nesnelerin birbirlerine ve Evren'e göre izafi hareketleriyle değişebilir.Ki bu izafiyet de Evrensel değil insanın 2 algısıyla ilgilidir.Kısaca zaman tüm Evren için veya daha özelde herhangi iki nesne için aynı işler. Ama bu aynılık nesneler arasında zamansal izafi fark olmasına engel değildir.
@@NeandertalAcademyNA Bazı yerlerde kullandığınız bazı terimleri affınıza sığınarak pek anlayamadım. Bu da benim bilgi eksikliğimden kaynaklanıyor, fakat anlatmak istediklerinizi doğru anladığımı varsayarak fikirlerimi paylaşmak isterim. Zamanın bildiğimiz anlamda bir boyut olmadığını söyleminizi çok iyi anlıyorum. Hatta eğer zaman kastettiğim gibi bir boyut olsaydı, zamanın izafiyeti sayesinde aralarında zamansal akış farkı bulunan iki nesnenin aynı uzay zaman içerisinde bulunmaya devam etmesi mümkün olmazdı. Örnek olarak, bir karadeliğin yörüngesinde dönen bir x gezegeninde geçen 1 saatin, Dünyamızda ki zamana kıyasla 1 haftaya tekabül ettiğini düşünelim. Böyle bir durumda, zamanın farklı hareket ettiği x gezegenini Dünya'dan gözlemlediğimizde, x gezegeninin zaman boyutunda ki farklı hızda seyahat etmesinden kaynaklı bizden daha farklı bir uzay zamana geçişimi gözlemlememiz gerekirdi. Fakat bu olmuyor. Aynı gezegen, aynı yerde durmaya devam ediyor. Yani zaman farklı bile olsa x için, hala onu gözlemlemeye devam edebiliyoruz. Ortadan kaybolmuyor. Zaten yukarıda yaptığım yorumda, bunu hesaplamaya kalktığımızda tuhaf bir durumun ortaya çıktığını söyledim. Zamanı tıpkı x ekseni gibi, yada y ekseni gibi 2 boyutlu olarak düşündüğümüzde zamana 4. bir boyut gibi bakamıyoruz. Fakat zamanın gözlemlediğimiz gibi 2 boyutlu olduğu fikrini bir kenara bırakıp, örneğin 4 boyutlu olarak düşündüğümüzde, bir çok meseleyi açıklayabilir hale geliyoruz. Zamanın yatay eksendeki hareketi değişmiyor. Sadece ileri yönlü değişken hareket ediyor. Değişim malum, izafiyet demek. Fakat sadece yatay eksende olan bu hareket, nesnelerin zamandaki hızının sabit olmamasına rağmen aynı uzay zaman içinde kalmalarına yeterli oluyor. Tek boyutlu zaman, tek bir uzay zaman demek oluyor aslında. Zamanın birde dikey ekseni olduğunu farz edersek, konuyla bir çok paradoksa çözüm bulabilir hale geliyoruz. Zamanın dikey ekseninde hareket etmek demek, belki de evrenin bir nevi geçmişini ve geleceğini değiştirmek anlamına geliyordur. Zamanın yatay eksenine Zx, dikey eksenine Zy dersek, Zx'teki hareket devamlı ve sürekli hareket halinde ise, bizler Zy ekseninde hareket etmiyoruz demek oluyor. Zamanın yalnızca bir boyutunu algılıyor, yalnızca 1 boyutunu hissedebiliyoruz. Zy ise bildiğimiz anlamda 5. boyut bile olabilir. Zy'deki en ufak bir hareket, büyük patlamanın dahi şeklini, mahiyetini değiştirebilir, tüm evrenin gerçekleşmemiş tüm olasılıklarını Zy ekseninde bulabilirdik diyorum. Paralel evrenler fikrine pek inanmayan biri olarak bu fikrin ona çok benzediğinin farkındayım :) Tabi bütün bunlar, yalnızca beyin egzersizi benim için. Anlattığım şeylere doğrudur diyemiyorum, nerden bilebilirim ki. Ama bakış açısını değiştirebilmek, bilirsiniz güzel bir şeydir. Belki bilgi olarak pek bir şey katmaz ama, en azından üzerine düşünülecek bir materyal olarak bu fikir belki işe yarayabilir. :)
@@mstfsalih fikrine bir şeyler kattıysan bizimle paylaşır mısın ? Sizden kendime birkaç şey pad edinebilirsem benim de fikirlerime öncülük etmiş olursunuz.
Bu kanal beni üzüyor. Okullarda insanlara verilen bilgilerin ne kadar ezber üzerine olduğunu fark ediyorum çünkü. Bu şekilde verseler dersleri, inanın öğrencilerin ilgisi çok artar.
Kucuklugumden beri matematikci veya kuantum fizikci olmak istedim ama aile cevre Turkiye sartlari derken tibba yonelmek zorunda kaldim. Matematik cokk guzeeeelll :,(
Emeğiniz için teşekkür ederim. Ben şöyle anlıyorum: NOKTA ölçülebilen bir niceliğe sahip olmadığından BOYUTSUZ, DOĞRU PARÇASI ölçülebilen bir niceliğe (uzunluk) sahip olduğundan TEK BOYUTLU (Dolayısıyla çember, kare üçgen ... gibi geometrik şekiller tek boyutlu çünkü sadece bir niceliğe sahipler ve bunların bir düzlem üzerinde gösterimi onları iki boyutlu yapmaz.), DAİRE ise İKİ BOYUTLUDUR (Düzlemsel bir bölgeyi anlatır, düzlemde uzunluklar vardır fakat noktanın boyutu olmadığından düzlemin yüksekliği yoktur, yani 3 boyutlu olamaz.), KÜRE veya KÜP ise ÜÇ BOYUTLUDUR (Sonsuz düzlemsel bölgelerin birleşiminden oluşmuştur şeklinde düşünebiliriz.)
Sizin vidiolardan sonra gerçekten matematik olsun fizik olsun artık sıkıcı formüller olarak diyil anlayarak hiss ederek biliyorum emeyinize için çok teşekürler deyerli Hocam.
Güzel bir soru tebrikler.Fakat bu sorunun cevabını burada birkaç cümle ile açıklamak yeterli olmasa da kısaca; 3 boyutlu dünyada insan beyninin konum değişikliğini ve boyutları algılayabildiği tek kavram çizgisel yol yani uzunluk(mesafe) kavramıdır.Oysa gerçekte yol kavramı alansal veya hacimsel özellikte gösterebilir.4. boyutun kolay anlaşılabilir olması adına insan beynini kolayca anlayabildiği x uzunluk kavramına izdüşümü anlatılmıştır.İlerde alansal yol ve hacimsel yol kavramlarının neye benzediğini açıklamaya çalışacağımız videolar geldikçe 4. boyutun 3. boyuta izdüşümünü tekrar ele alabiliriz.Fakat bu videoların izleyici tarafından daha kolay anlaşılabilmesi adına tensör analizi ve kuantum mekaniği konusunda bir alt yapı gereklidir.Bu konularda da videolar yayınlayacağız.Alansal veya hacimsel yol(mesafe) kavramı ile ne denmek istendiği neye benzeyebileceği konusunda sadece bir fikir vermesi açısından Yol-Zaman videomuza bir göz atmanız faydalı olabilir.Yorum katkınız için teşekkürler.
@@NeandertalAcademyNA hocam merhaba benim bir sorum var birinci boyuta ikinci boyuta biz hep sabit bir noktadan bakıyoruz peki hızımız varken bakarsak ne olur yani sabit iken bakmıs oldugumuz cisim ile hızlı iken baktıgımız şey farklı mıdır ? kısacası bu boyutların belirlenmesinde hızın ivmenin bir etkisi var mıdır ?
@@hidekiyukawa8800 Boyut ve nicelik farklı şeyler.Boyut niceliğin temsil edildiği uzayla ilgilidir. Boyut ; hız veya ivme, uzunluk,momentum,kuvvet vb farklı niceliklerin izdüşümlerinin temsil edildiği uzayın bir özelliğidir.Örneğin niceliğimiz şişen bir balon olsun. 3. boyutta şişen bir balonun, 2. boyuttaki izdüşümü büyüyen bir çember, 1. boyuttaki izdüşümü ise birbirinden uzaklaşan iki noktadır.Balon yerine içi dolu bir küre(yuvar) olsaydı bu sefer 2. boyutta büyüyen bir daire,1. boyutta büyüyen bir doğru parçası bizim küremizi temsil edecekti.Kısaca boyutun nicelikle ilişkisi sadece niceliğin lineer bağımsız bileşenlerinin sayısıyla ilgilidir.Bir vektör tek boyutludur ama, tek boyutlu uzayda 1, 2 boyutlu uzayda 2, 3 boyutlu uzayda 3, n boyutlu uzayda ise n bileşenle temsil edilebilir.Umarız cevap yeterli olmuştur.
@@NeandertalAcademyNA hocam ilginiz için teşekkür ediyorum.Ancak kafamda ki soru işaretleri gitmedi :) Soru işaretime bir örnek verecek olursam bir ip aldıgımızda bu ipi hızlı birşekilde döndürelim ip sanki bize çember gibi görülecek veya bir kalemin ucundan tutup dalgalı birşekilde sallarsak sanki kalem dalgalıymiş gibi görünecek yada dönen DVD 'nin üstüne böcek koydugumuzda onun bakışıyla bizim boyuta bakışımız farklı olmayacakmıdır ,bu durumda aynı elektrik ve manyetizma birleşmesi gibi boyut ile hızın birleşmesi olmıyacak midir ? bu arada sadece sabit hızda degil yani bunun hızlanan ivmesi var yavaşlayan ivmesi var . yada çok mu hayalperestim bilemedim :DDD
Ben ve 8 yaşındaki oğlum kosegenleri tartisiyorduk. Lafı uzatmayayım. Vardigimiz sonuc 3. Boyutt an sonraki boyutların 3. Boyut içindeki köşegen sayıları kadar olduğu kanaatine vardık. İşin özü sonsuz boyut ancak küre şekli olmaktadır ki onun da başlangıç noktasına döndüğü aşikardır. Yani sonun bir başlangıç olduğu bir gerçektir. Aynı ölümün bir son olmayıp sonsuz bir boyuta geçmesi gibi.
Boyut kavramını sadece en boy ve yükseklik olarak sınırlandırmayalım. Ağırlık, yerçekimi ve zaman gibi kavramlar da ileri seviye boyutları oluşturuyor olabilir. Intersteller filminde 5 boyutlu bir yer konu ediliyordu mesela. Zamanda ileri veya geriye gidebilmek, 5 boyutlu gerçekliği tanımlıyordu. Daha fütüristik ve sınırsız düşünmek lazım.
Boyutu ben anlatırken hadi beyin fırtınası yapalım diyorum ve başlıyorum. Nokta : 0. boyut sağ solu ölçülemez. Doğru : noktaların birleşimi ve mesafe olarak tek yönlü ölçüm yapabiliriz yani kalınlığını ölçemeyiz. Düzlem: 2 farklı yerini ölçebiliyoruz. enini ve boyunu olarak. uzay: 3 boyutlu yani enini boyunu ve yüksekliğini ölçebiliyoruz. Hadi o zaman 4. boyut da Einstain diye bir adam demiş. ve o da en-boy-yük.-ve zaman ölçebiliyoruz. falan diye yan tarafına parantez içinde eistain yazıyorum. 5. boyutu ölçmeye çalışalım. ortaya bir sandalye koyup 15-20 dk bunu tartışıyoruz. Bunu nasıl tarif ederim hangi birimleri kullanabilirim diye. mesela renk, özkütle , ses, kinetik enejisi, v.s. diye devam ediyor ve bulanların ismini parantez içinde yine yazıyorum ki biraz da olsa gaza gelsinler :). amaç sandalyeyi tarif etmek diye anlatım yapıyorum ve öğrencilere geometriyi az daha yapılabilirliğini ve sevecenliğini gösteriyorum :)
Abraham Robinsonun Doğrusal Olmayan Analiz adlı çalışmasında geçen infinitesimal varsayımından istifade etmişsiniz, fakat 1 den küçük, 0 dan büyük en küçük sayı kabulüyle temellendirme yapıyorsanız tek boyutluluğu art arda dizilmiş küçük özdeş toplardan ziyade hiç tükenmeyen mandelbrot animasyonuyla tasvir etmeliydiniz. Toplam uzunluk değişmese bile, seçtiğiniz ardışık iki top için, daha küçük ölçeklere yaklaştığınızda sınırsız sayıda top görmeliydiniz.
Her ne kadar 0. boyut ta desek orada da 3 boyutluluk(genişlik, yükseklik, derinlik) söz konusu. Atom altı parçacıklara baktığımızda görebiliriz. Onların bir üst boyutu bir çizgiye yerleşmelerinden oluşmuyor ki. Direk iç içe geçerek ve de yan yana dizilerek (fakat tek bir doğrultu üzerinde değil 3 boyutlu şekilde, üstüne, yanına, altına, çaprazına vs.) daha büyük hacimlenmelerinden oluşuyor. Belki de fraktal bir yapıdan söz edebiliriz tüm evren için. Daha doğrusu olaya tersten yaklaşacak olursak, bir nesneye yaklaştığımızda (nano metre ölçeklerinde) onun da başka başka yapılardan oluştuğunu görürüz, daha atom altı yapıya inmemize gerek bile kalmadan. Yani, ben buradaki 1. boyut ya da 2. boyut kavramına uyan hiç bir yapı bilmiyorum. Siz biliyor musunuz? Sakın doğru ve düzlem demeyin lütfen. Bu evrende hiç bir şey doğru ve düzlemden oluşmuyor ki, onlar hayali kavramlar. Onların yerine çizgi ve yüzey dersek gerçeklerden konuşmuş oluruz. İşte bu çizgi ve yüzey 3 boyuttan oluşur. Her ne kadar onları küçük dilimlerine indirgersek indirgeyelim yine de hala 3 boyutu olacaktır. Yine de gerçeği bulmak uğruna doğru ve düzlemleri işin içine katacak olursak, hala gerçeklikten bahsedebilir miyiz? Böyle bir şey yaparsak bu sadece belli durumlar çerçevesindeki bazı durumları açıklardı ve bizi kendi gerçekliğimiz içinde (Dipnot: Mutlak gerçeklik değil) sadece belli bir yere kadar götürebilir. Ki öyle devam ediyor: Mühendislik. Yani siz bu olguyu tüm olayların özünde yatana uygulayamazsınız: Evrenin yasalarına (Fizik). Evreni daha iyi anlamak istiyorsak bazı kavramları değiştirmemiz gerek, ki bir çok şeyi üstüne inşa ettiğimiz bu videonun konusu olan boyut gibi kavramları özellikle. Belki de madde dediğimiz yapıdadır yanıltıcılık. Hiç yoktur belki de. Belki sadece olan enerjidir. Bizim algımızda madde oluşuyor olamaz mı?. Ek olarak şöyle bir varsayımda bulunmak istiyorum: 2. boyuta ait bir şey gölge olabilir belki? Zorladıkça aklıma bu geldi ama 1. boyuta örnek verebileceğim bir şey yok. Ama bu 1. ve 2. boyut yapılara baktığımızda, özellikle gölgeye, bu 3. boyutu oluşturabilecek bir unsur değil. Tam tersi 3. boyuttan yansıyan bir unsur olarak duruyor. Tabii bir de aynadaki görüntümüz var :)
Düşünceleriniz sorgulayıcı ve güzel. 1. ve 2. boyutlar bize bildiğimiz anlamda madde olarak değil; çevremizdeki maddelerin hareketlerinin cinsi, etki yönleri ve büyüklüklükleri açısından anlamlı. 3. boyutun altına veya herhangi bir alt boyuta "türevle" kolayca ulaşıp işlemler yapabiliyoruz. Türevi dx gibi doğrusal bir skalerle çarparak 1. boyutaki, dxdy alansal skaler ile çarparak 2. boyuttaki etkiler hakkında hesaplar yapabiliyoruz. Rank1(vektör) ve Rank2(matris) tensörlerle yine 3. boyutun altında rahatlıkla çalışabiliyoruz.Ama sonuçta sizin de dediğiniz gibi her şey özünde aynı şey( iç içe matruşkalar veya fraktallar şeklinde) olabilir.Madde bizim 2 boyutlu ve kısıtlı algısı olan beynimizde algıladığımızdan daha farklı formda da olabilir.Madde dediğimiz şey bir enerji olduğuna göre neden boyutlardan bağımsız olamasın ki.
bence herşey 3 boyutludur çünkü 1 veya 2 boyutlu bir şey daha önce hiç görmedik ve göremeyeceğiz de, kağıda çizdiğimiz çizginin de uzunluğu, boyu ve eni vardır çok küçük olsa bile vardır en kçük yapı taşının bile ondan küçük yapı taşları vardır ve hepsinin uzunluğu boyu ve eni vardır
Burada işte türev devreye giriyor ve bize üst boyutlar hakkında bir ipucu veriyor.Nasıl ki çizginin türevi nokta,karenin türevi çizgi gibi veya küpün türevini kare gibi sezinliyorsak X^5 in yapı taşıda 4. boyut olduğundan biz üç boyutlu algımızla bu durumu ancak 4 aşamalı döngüler halinde tasarlayabiliriz.Bu aşamlardan 4. sü bir üst boyutumuz olan 4. boyutun türevidir. 4. boyutu ancak tıpkı çizginin türevi nokta olması gibi 5. boyutun yapı taşı olarak gözümüzde hayal edebiliyoruz.Çünkü insan beynimizin ve keşfettiğimiz Matematiğin doğasına en uygun durum bu.Sizin bu konuda başka bakış açılarınız olabilir.Ama bakış açımızı kısıtlayan şeyler var. Bu da dediğimiz gibi üç boyutlu algımıza uygun türevlenmeye, uygunluk olmalı.Çünkü biz üst boyutları ancak türevleri ile sezinleyebiliriz. Neden x uzunluğuna bağlı kaldığımıza gelince bizim üç boyutlu algımızda bildiğimiz tek şey doğrusal uzunluk yani mesafe kavramıdır.Daha üst boyutlarda alansal veya hacimsel mesafeler, uzunluklar olabilir.Alansal veya hacimsel uzunlukların neye benzeyebileceği konusunda ilerde videolar yapmayı düşünüyoruz.Türev nedir? ve alansal yol ve hacimsel yol hakkında bir fikir verdiğimiz yol zaman videlarına bir bakmanızı öneririz.Soru güzeldi umarım cevapta size güzel gelmiştir.Soru ve yorum katkınız için teşekkürler.
Abi, Türevi öğreten öğretmenler Türevin bu işe yaradığını bırak konusunu anlatmayı beceremiyorlar. Eğitim sistemi rezalet olmasa dünyada çok büyük işler başarırız
Şu an kullandığımız matematik teorileri ve bunları oluşturan teoremler gibi, sonsuz sayıda aksiyom seti mevcut, ve belki de bazıları fiziksel dünyayı açıklama konusunda bizimkinden daha iyi çalışıyor. Ve belki de on binlerce sayfa süren akıl yürütmelerle tek bir denklemi doğrulayacak bilişsel yeterliliğe sahip olmadığımız için bunları keşfedemeyeceğiz.
Fizik mikro evrenden ,makro evrene kadar çok geniş bir kavram.İlgilendiğiniz fiziğin hangi dalı ya da daha doğrusu hangi konular?Yorum katkınız için teşekkürler.
O halde x üzeri 5in türevini bilemememiz lazım değil mi sonuçta 4.boyutun tam olarak şeklini bilmiyoruz ve minimum büyüme oranının kaç tane 4. Boyutlu şekilden oluşacağını da bilemeyiz ?
Dediğiniz gibi 4. boyutun türevi dışında, daha üst boyutların ve türevlerinin gerçekte neye benzediğini bilmiyoruz.Ama 4. ve daha üst boyutlu nicelikleri notasyon olarak tensör şeklinde yazabildiğimizden ve hesaplar yapabildiğimizden, bunların neye benzeyebileceklerini, 2 boyutlu algımızın kapasitesi kadar bizim boyutumuzdaki izdüşümlerini, şematik olarak tasarlıyabiliyoruz o kadar.Yorum katkınız için teşekkürler.
Öyle bir yön ki küpün 6 yüzünüde aynı anda görmeni sağlayabiliyor.Bizim 6 yüzüde aynı anda görmemiz için saydam bir küp olması gerek,ama 4. Boyuttaki canlı mat bir küpün 6 farklı yüzünüde aynı anda görebilir.Bizler ise mat bir küpün aynı anda en fazla sadece 3 tarafını görebiliriz.Tavanını görürken taban kısmını göremeyiz,ön yüzünü görürken arka yüzünü göremeyiz,sağ yüzünü görürken sol yüzünü aynı anda göremeyiz.Bilim adamları bu eksenin içeriye doğru olduğunu düşünüyorlar,böyle düşünmeleri ise küpün 6 yüzünün aynı anda görülebilmesi için küpün içinden bakmak gerektiğini düşünüyorlar.Bu yüzden 4.boyutun makro evrende değil mikro olan kuantum evreninde işlediğini düşünüyorlar.muhtemelen 4. Boyuttaki şeyler atom altı parçaçıklar olmalı,süperpozisyon halinde aynı anda iki yerde olan parçaçıklar aslında 4.eksende yer değiştiriyor olabilir.bizim 3 boyut algılayan beynimiz ise o parçaçıkları aynı anda iki yerde yada ışınlanıyormuş gibi zannetmemize neden olabilir.Hiçbir teori kesin değil tabikide çünkü 4.boyuta geçmeden 4. Boyutu algılamamız imkansız😂
Neandertal Akademi olarak çok yeniyiz.Daha bebek evremizde You tube gibi okyanuslarda kaybolmamak için ilk videolar İngilizce.Tüm videolar Neandertal Academy üretimidir.
Boyutlar arttikca izafiyette nasil bir degisiklik olur , mesafe,boyut iliski ne olur?Boyle bir degisiklik sonucunda,her boyutta kesinlikle bir takim olcusel degisiklik olur, ornegin mikroskop,gordugumuz artik ilk baktigimizmidir ?Enerji olarak boyut enerji direnc iliskisi icinde assamalar degistikce enerji baska bir enerjiye donusmez ise kayip mi olur ayrica enerjinin depolanma alani nesneler mi?
Sorularınızın hepsini detaylı olarak burada bir çırpıda yanıtlamak çok zor.Bu sorularınıza kısmen yanıt bulabileceğiniz M Teoresi ve Kuantum mekaniği ve benzer ilgili videolarımız ilerde olacak.Yinede özet olarak birkaç cümle söylersek Boyuta bağımsız salt bir kavram, mesafeye ise boyut içi izafi bir kavram olarak bakabiliriz. Böyle baktığımızda her boyutun kendi içinde sınırsız mesafeler barındırmasının neye benzediğini daha kolay kavrayabiliriz. Evrensel bir mesafe düşündüğümüzde ise Aslında tüm boyutları iç içe girmiş bir nokta gibi alırsak her evrenin kapsadığı boyutlar için zaten boyutlar arası bir mesafe ölçek veya çeşitliliğinden söz edemeyiz. Çünkü her boyutun içindeki nicelikler, aslında bir üst boyutun yansımalarıdır.1. boyutaki bir durum aynı zamanda 10. boyutun bir parçası yansımasıdır. Her şey özünde aynı şeymiş gibi düşünebilirsiniz.Bu sebeple birinci boyuttaki bir değişimi evreni oluşturan kaç boyut varsa hisseder de diyebiliriz.Ya da tam tersi birinci boyuttaki bir değişim aslında 10. boyutta olan değişimin yansıması sonucudur da diyebiliriz.Enerjinin depolanmasına gelince nesneden kastınız 3. boyuttaki nicelikler ise "nesneler enerji depolama alanıdır" dediğimizde enerjiyi belli boyutlara hapsetmiş oluruz.Bu sebeple tanımlama eksik kalabilir.Çünkü enerji nihai ve salt bir kavram ve farklı boyutlarda farklı görünümleri olabilir. 3 boyutlu dünyamızdaki Nesnelere enerji depolama alanı değilde salt varlık olan enerjinin 3. boyuttaki görünümü demek daha doğru olabilir.Umarız bu söylediklerimiz kafanızdaki sorulara bir fayda sağlamıştır.Sorunuz ve yorum katkınız için teşekkürler
Bu videodan anladığım kadarıyla en alt boyut olan bir boyut seçiliyor ve sıfır denilip diğer boyutların inşası yapılıyor dördüncü beşinci ve hakkında bilgi sahibi olmadığımız ve neye benzediğini bilmediğimiz bu boyutlar hakkında diğer boyutların bilgileri kullanılıp devam ettiriliyor peki bu bilmediğimiz boyutlar kabul se sıfır olan boyut hakkında olan ve kesin denilip sistemsele bağlanan boyut kavrami tamamiyle tahmin midir?
Buna benzer soruları daha önce bir çok kez yanıtladık.Aslında boyut skalasında salt veya mutlak diye bir şey yoktur.Boyut skalası izafidir.Bizim için 0. boyut bir başka nicelik için n. boyut olabilir.İnsan beyni ancak 3 boyutu gözünde canlandırabiliyor.Bu sebeple üst boyutları ancak böyle üçlü katmanlar(manifoldlar)olarak tasarlayabiliyoruz.Bir başka gösterimde soyut olarak tensörel ifade edilebilir.0. boyut bizim 3 boyutlu dünyamıza göre bir referanstır o kadar.
Sayın hocam paylaşımlarınız çok güzel devamını canı gönülden dilerim. İzninizle kısa bir şey soracağım size. Manyetik alanın bir kuvvet olması yerine bir boyut etkisi olma olasılığı var mıdır?
4. boyutun içindekiler iç içe 3d küpler ama kendisi değil. 4d yi küp şeklinde sadece sembolik olarak gösteriyoruz. Herhangi bir şekilde de gösterebilirdik. Bu sebeple üzerine 4d diye yazıyoruz. İlk 2 boyutun yan yana dizilmesi de beynimizin sadece 1d, 2d boyuta kadar olan dizilimleri algılayabilmesi. 2d dizilimle 3d ye ulaşabiliriz ama mevcut beyin kapasitemizle 3d dizilim yapamayız.Yapabilsek 4d yi daha iyi kavrayabilirdik. Fakat 3d dizilim yapamasak bile, 3d dizilimlerin hepsinin 4d diye temsil ettiğimiz bir geometrinin ( küp gibi gösterilmesi sadece semboldür) içinde olduğunu sezinleriz. Ama bu 4d kapalı kutu içinde ne olduğunu asla bilemeyiz. Kuantum dünyasındakiler gibi sadece olasılık tahminleri yapabiliriz. Kısaca: İnsan beyni her şeyi en fazla 2d olarak algılayabilir.Örneğin , nesneleri ancak 2d görebiliriz. 3d göremeyiz. Çünkü nesnelerin arkasını göremeyiz. Nesnelerin 3d olup olmadığını ise ancak, gölge,ışık vb durumlarını , çocukluktan itibaren öğrenerek algılayabiliriz. Nesneler üzerine düşen ışık ve gölgeleri değerlendirmeyi daha öğrenememiş bir bebek, babasının birebir aynı boyutlu 2d fotoğrafı ile gerçeğini ayıramaz.
Mükemmel bir sunum. "4. boyuta geçiyoruz" isimli bir sunumda biraz eksiklik vardı. Şimdiki "Boyut nedir? - 4.boyut nedir? - Boyut analizi" ile karşılaştırın. Çam sakızı, çoban armağanı misali, "4. boyuta geçiyoruz" sunumu için yazdığım yorumu yeniden sunuyorum: Galileo Galilei der ki: "Evren matematik dilinde yazılmıştır." Matematikte "arka arkaya noktalar, yanyana noktalar" deyimleri saçmalıktır (Ortalarındaki nokta ne olacak?) Fizikte nokta nedir bilemem. Olguları anlama-anlatmada, yani modellemede matematik kullanırız. Olgular dünyasında matematikteki gibi noktalar yoktur, çünkü fizikteki olgularda uzunluk belli bir değerin (Planck uzunluğu) altına inmez. Olgular ile modelleri karıştırılmamalı.
Neandertal Academy NA yani 4. Boyut aslında 6. Boyutun birinci boyutu mu? 4. Boyutu birinci boyut kabul edersek 3. Boyut noktayı mı oluşturuyor? Kenarları x olan birbirinin aynısı küplerin nasıl iç içe geçtiğini anlayamıyorum. Bir de zaman ile ilgili video çekecek misiniz? Zamanın akması sadece bir ilizyon mu ?
Boyut skalası izafidir.Bu mantıkla bakarsak aynen dediğiniz gibi. n. boyutun yapı taşı (n-1). boyuttur.Küplerin iç içe geçme olayındaki çelişkiniz ise normal,çünkü insan beyninin iki boyuttan daha fazla boyutlardaki değişimleri algılaması zordur. Böyle düşünmenizin sebebi boyut kavramını, bildiğimiz anlamda enerjinin evrene göre simetrisi bozulmuş yavaşlamış bir görüntüsü olan hacimsel madde olarak düşünmenizdir. İkisi çok farklı kavramlardır..Madde dediğimiz şey aslında yavaşlamış simetrisi bozulmuş enerjinin bir görüntüsüdür. Boyutlar ise mutlak konumun altan ve üssten sınırsız alt kümeleridirler.Boyut miktar belirtmez.Boyutlar enerji halindeki niceliklerin izdüşümlerini yansıtan aynalar gibidir.Enerjinin ise bildiğimiz anlamda hacmi ve kütlesi yoktur.Böyle düşünürseniz iç içe geçme olayını biraz daha kafanızda canlandırabilirsiniz.Zaman ile ilgili kısaca değindiğimiz yol zaman adlı bir videomuz zaten var.Bakmanızı tavsiye ederiz.
Hocam bu kavramların doğruluğundan yola çıkarak 4. 5. 6. vs boyutların gerçekliğinden nasıl emin olabiliriz? İnsan zihninin bu kavramları oluşturması gerçek olduğu anlamına mı gelir? Ya değilse ya hepsi yanlışsa. Cevap verirseniz çok mutlu olurum şimdiden teşekkürler.
İnsan beyni izafi düşünür.Bu sebeple salt ve mutlak gerçekliği algılamamız zor.Bizi mutlak gerçekliğe yaklaştıran tek done doğadır.insanlığın bilim tarihi aslında insan üretimi değil bir tecrübe, deneme- yanılma ve keşifler tarihidir. Boyut konusuna gelince bizim için doğal bir kavram var yani türev yani doğanın bir gerçeği olan değişim gerçeği var. Biz 3. boyutta yaşayan canlılar olarak 2. 1. ve 0. boyutun varlığı konusunda türev kullanarak fikir yürütebiliriz.Örneğin bizim 3. boyut içindeki yer değiştirme yani yol kavramımız tek boyutludur.Fakat evrensel yol kavramı sadece çizgisel değil hem alansal hem hacimsel veya daha üst boyutlarda olabilir.Nihayetinde Kuantum mertebesinde elektron foton gibi parçacıkların böyle davrandıklarını hissedebiliyoruz. Kuantum belirsizliği veya dalga parçacık ikilemi, dolanıklık, olarak hissettiğimiz olaylar aslında parçacıkların bu farklı boyutlarda hareketleri yapabilmesinden kaynaklanır.Örneğin bir foton hem çizgisel hem alansal hem de hacimsel(kendine dik) hareket edebilir.Bunu biliyoruz ama 3. boyutlu dünyamızda gösteremiyoruz.Örneğin alansal yol alan(dalga hareketi) 1/2 spinli bir elektronu fiziksel dünyamızda ancak yarım turunda bir görebiliriz.Diğer durumları bizim yaşam düzlemimizin dışında olduğu için kompleks(içinde sanal sayı olan) sayıları kullanarak hesaplar yapabiliriz. İşte bu alansal yol bize bizim yaşam düzlemimiz yani 3. boyutun üstünde bir boyutun varlığı açısından bir fikir verir.Bu bize 4. boyutu düşündürür.Foton hem çizgisel hem alansal hemde hacimsel yol alabilir dedik.Bu hacimsel yani bulunduğu düzleme dik hareketi fotonun hacimsel hareketini bize hissettiren bir donedir.Bu hacimsel hareket ise bize 5. boyutu düşündürür.Konu hakkında söylenecek çok şey var.Burada yazılamayacak kadar uzun.Umarız yazılanlar bir fikir vermiştir.Güzel sorunuz için teşekkürler.
Aşağıda bu soruya pek çok kez cevap verdik ama bir kez daha kısaca açıklarsak; Boyutla zaman farklı kavramlardır.İki kavram genellikle karıştırılır.Bizce bunu sebebi Einstein Genel Görelilik Kuramındaki ünlü dörtlü vektörde bulunan (t,x,y,z) deki ( t) nin zaman boyutu olarak algılanmasıdır.Oysa t 'nin yanında bir de c ışık hızı vardır.Yani aslında vektör (ct,x,y,z) şeklindedir.Buradaki ct nin anlamı ise klasik fizikten bildiğimiz gibi( hız x zaman) yani yol, kısaca yine bir konum belirtir.Bu c ışık hızı işlemler yapılırken kolaylık olsun diye hesaplarda görünmez ama hesabın sonunda eklenir.Zaman boyutlardan bağımsız işleyen bir mekanizmadır.Tüm boyutları kapsayan ve yönün evrenin çok boyutlu genişlemesinin gradyan vektörü yönünde tek boyutlu mutlak bir kavramdır.Burada bir şeyi belirtmekte fayda var.Zaman boyutlardan bağımsızdır fakat her boyut üzerindeki mutlak zaman vektörünün gradyan vektörünün bileşenleri yani gradyan vektörün izdüşümü farklıdır.Buradan da her boyut için farklı zaman algısı vardır diyebiliriz. Yorum katkınız için teşekkürler.
4.boyutden gelen bir şekil 3 boyutta görülebilir ama tıpkı 2 boyutlu bir evrende 3 boyutlu bir şekile baktığımızda onun birazını görebiliriz yani 3 boyutlu bir evrende 4 boyutlu bir şekili birazını görebiliriz.
Haklısınız.Zaman ve boyut farklı şeyler.Bu yanılgının altında Einstein'nin (x,y,z,t) 4 lü vektöründeki t nin yanlış anlaşılması yatıyor. Oradaki t aslından yalnız değildir başında c ışık hızı vardır.Yani vektör aslında (x,y,z,ct) şeklindedir. Işık hızı büyük bir sayısal değer ifade ettiğinden işlemlerin en sonunda konması için t yalnız alınır. Burada ct ise artık zamanı değil bildiğiniz gibi x,y,z gibi bir mesafe yani yol temsil eder.Yorum katkınız için teşekkürler.
Evrende spin ve kuark rengi boyutlu sürekli mi süreksiz (kesikli) boyut mudur? Bunu biraz pixellere benzetiyorum: ekran x yönü, y yönü, zamansal öteleme ise ekran tazeleme, pixel rengi kesikli boyut olup, sari, kırmızı ve mavi rengi, (spin veya kuark rengi gibi veya temel parçacıgin eylemsiz kütlesi gibi veya elektron yükü gibi, veya kuark tipi gibi ), ekranları birleştiğinde ise gözlemciye gore değişen görüntü oluşur. (Ekran düzlemi küre, kare, silindir, yamuk silindir,...). Ayni şekilde atomları birleştiğinde uzaysal nesneyi gözlemciye gore şekillenmiş olur. ( göreceli uzay oluşur.) Aslında benzerlikleri kullanarak anlatma daha mantıklıdır. Hem de anlamak kolaylasir, 4 boyutlu nesne insan (gözlemci, atom) yaşamıdır. Veya ekrandaki filme benzer.
Boyut kavramı doğrudan evrenin çok boyutlu genişlemesi ile ilgili bir kavram.Bu konuda kısmi bir kronolojik sıra yaparsak; Fermiyonlar (kuark,lepton) ve bozonlar(foton,gluon,higgs) gibi temel parçacıklardan başlayarak daha sonra bunların ve diğer egzotik temel parçacıkların bileşimleri olan Baryon,hadron,mezon vb daha sonra atomlar ve bildiğimiz maddeye kadar her enerji alanının hareketlerinin evrenin bu çok boyutlu hareketinde belli izdüşümleri vardır.Bu boyutlarda yaşayanların gördükleri o enerji alanının mutlak hali değil izdüşümleridir.Örneğin biz kendi yaşam düzlemimizde bir fotonun gerçek hareketini tam olarak göremeyiz.Gördüğümüz tek boyutlu hareketidir.Birde ancak yaklaşık hesap yapabildiğimiz dalga hareketini(alansal yol) hissedebiliriz o kadar. Bigbang den başlayarak temel parçacıklar,bileşik parçacıklar, atomlar ve günümüzdeki maddenin davranışlarına kadar olan bir süreci farklı bir bakış açısıyla anlatacağımız videolarımız gelecek.Yorum katkınız için teşekkürler.
Bizim 3 boyutlu algımızda uzunluk yani "konum değiştirme" kavramı tek boyutlu bir kavram olduğu için x boyutu anlamlıdır.Fakat evrende boyut sayısı arttıkça konum değişimi alansal hacimsel hatta daha farklı formlarda olabilir.Bu sebeple aslında bizim 3. boyuttan daha üst boyutları algımız 4. boyutun türevi dışında ancak sembolik olabilir.Burada 4. ve daha üst boyutların küpler şeklinde tasarlanması ancak üst boyutları bir şeylere benzetebilmemiz neye benziyor olabileceklerini en azından türevlerinin, türevlerinin neye benzeyebileceğini hissetmemiz içindir. Yoksa x boyutuna takılmayın çünkü uzunluk kavramı sadece bizim 3 boyutlu dünyamızda konum değişimini algımızla ilgili bir şey.Alansal konum değişimine bizim dünyamızdan bir örnek verirsek örneğin ses dalgaları bir kaynaktan üretilen ses dalgası maddi bir nokta gibi tek boyutlu bir çizgi veya hat üzerinde ilerlemez ses dalgaları dairesel alansal ilerler ve aynı anda o alan içindeki farklı konumlardaki kişiler tarafından hissedilirler.Yani aynı anda alansal olarak her yerde olabilirler.Örneğin biz insanoğlu olarak alansal yol alabilseydik yeryüzünde aynı anda birçok yerde olabilirdik.Foton elektron gibi parçacıklarda hem çizgisel,hem dalgalar gibi alansal hemde kendilerine dik konumda hacimsel yol alabilir konum değiştirebilirler.
O zaman 3. boyut 4. Boyutun sadece bir kenarı dır dersek doğru olur mu? Nasıl 2. Boyut olan kare 3. Boyutlu küpün sadece bir kenarı ise. Dediğim gibi 3. Boyut olan bir cisimde 4. Boyut lu bir cismin sadece bir kenarı mıdır?
Köşe(nokta),kenar,yüzey,hacim.Bunlar sırasıyla 0.,1.,2. ve 3. boyut elemanlarıdır. 0. boyuta ait nokta bir çizginin,karenin,küpün köşesi olabilir,Tek boyutlu çizgi, karenin,küpün bir kenarı olabilir.Fakat kare, küpün kenarı değil yüzeyidir.Çünkü kare iki boyutludur, kenar ise tek boyutlu bir kavramdır.Aynı şekilde Küpte 4. boyutun tek boyutlu kenarı değil, kapsadığı 3 boyutlu hacimdir.Yorum katkınız için teşekkürler.
nope bu yanlış, dikkat edersen her dimension boyutunda obje fiziksel olarak evrim geçiriyor, ilk olarak nokta sonra 2d sonra ise tamamen fizikselleşip 3d boyutuna yani her açıdan görülebilir bir objeye dönüşüyor, 4. boyutta bunun daha da değişmesi gerekir sen ise sadece aynı boyutu kullanarak fiziğini büyütmüşsün.
Biraz dikkat lütfen.Video'da da söylendiği gibi 4. boyutun neye benzediğini 3. boyutta yaşayanlar olarak bilemeyiz.Ancak bizim için anlamlı olan şekilde modelleyebiliriz. Bu sebeple orada içinde sonsuza yakın küp barındıran küp benzeri görünüm 4. boyutun bizzat kendisi değil bizim insan aklımızla anlayabileceğimiz şekilde sembolik bir gösterimidir.Ama yine de içinin tam olarak neye benzediğini bilmesek te içeriğinin sınırlı bir sonsuzlukta 3. boyut barındırdığını 4. boyutun türevinden(bknz. Türev Nedir? videosu) tahmin edebiliyoruz.Yorum katkınız için teşekkürler.
Hata var bence.X-kupun turevi 3x-kare diyoruz.Amma en kuchik degishim ichin 3 tane tarafi x olan kare yetersiz kalioyor.Ornek vereyim:tarafi 3 olan kupu tarafi 4 olan kupe vidyoda gosterilen gibi 3 tane tarafi 3 olan kare artirarak alamazsiniz.onceki taraf 3 oldugunda hacim 27,sonra 4 olunca 64 oluyor.amma siz soylediginiz gibi bakildiginda 27+3 tane 3 kare yani 27,bu da 54 yapar.ortada 10 birim hacim yok
2. boyut 1 boyutun bir yönüıyle sıfır olduğunu gösterir 3. boyut da 2 boyutu sıfırlar.... galiba 4. boyut da 3 boyutu sıfırlar. sıfırlanmamak için uğraşsak da nafile her nefis ölümü tadacaktır. zaman bence sonuncu boyuttur.. artık kaç boyut varsa
şimdi biraz beyin yaktırayım: ve bazı kardeşlerede kapı veya ilham olması açısından açıklama: noktaya 1.boyut diyor geneli.asıl itibarıyla nokta daha küçük mikroorganizmanın gözünde 1 boyut değildir ve 6 ana yönü bunların arasında hatır sayılır miktarlarda ara yönler mevcuttur.tabii büyük organizma olarak bakınca tek derinliği yok diye bakılıyor.ana yön derken sağ-sol arka ön yukarı aşağı...tabii bu yine görecelidir.alt neye göre gibi. ufak bir nokta birim küre gibi düşününüz.mikro boyutunda dahi öyledir.2.boyuta gelirsek aralarına çizgi çekmek tabiri kullanılıyor çoğunda buda asıl itibariyle çizgi değildir.milyonlarca noktaların birleşmesi ile oluşan ve yine bize değilde mikro organizma veya elektron gözünde silindiriktir.yani 6 yönlüdür.mesela ip 2 boyutlu deniyor.tamam üzerinde ileri geri hareket edecek bir 2 boyutluya göre.pekiyi karıncaya göre? bizim dünyamız gibidir işte:).yani karınca bu çizgi dediğimiz yerde alta üstte ve yanlara da gider.yani yine mikro makro organizmalara göre bakılır.bu şekilde devam edilir ise 3.boyut dediğimiz olay zaten ilk 2sinde anlatmak istediğime bu boyutta erişiliyor bu anlatımı yapanlara göre.ve ayrıca 1-2-3. boyut yani yön:) bunların hepsinde zaman geçerlidir.ve görecelidir.neye göre bize göre güneş.neden? o sistemdeyiz.yani aslında tüm canlılar 3 boyut ve ayrıca zaman ile yaşar.yani bu anlatımların tabiri ile 4 boyutta.ama 3 boyut görür.pek iyi insana göre ? insanda mana vardır.yani iç alem.içten dışa akma var.yani içine doğan gelen ses var ama beyin ve kalp algılar bunu ama sesi dış alemimiz işitmez.pek iyi o vakit manevi kalbinde gözü var kulağı var der isek yalan söylememiş oluruz.organik dil oynatılmadan içinden manevi kalpten gizli zikir de yapılır konuşursunda.ama dış alem bunu bilmez.neyse konuyu şöyle bağlantılamak gerekir.elektornlara mikro organizmalara göre ve bize göre hepsi bizim dünyamız gibi tabirinizle 3 boyuttadır.ve zaman vardır ek olarak hepsinde.yani şöyle örneklersek senin bedenin dünyaları olabiliyor.akyuvar örneği...hücre atom örneği birleşirler doku birleşirler organ.ama damar kan içinde bu zerre dolaşır.ileri geri değil??!!? her yöne.damardan organa vs.ve atom denilen yapı güneş sistemi gibi.etrafında elektronlar protonlar dolaşır belli yörüngede ve doldurur bir noktada da diyemeyiz.güneş çekirdek atomdaki gezegenlerde elektron oluvermiş.iç içe..yani bir hücreden bir atomdan veya bir noktadan tüme varım yöntemi gibi bişey.umarım 1-2-3 boyut dedikleri şeyi aslında hepsi zerre küçük içinde derinlikli olduğu ama bizim göremediğimizi anlatabilmişizdir.sizde galaksi sisteminde noktasınız.eee noktasında kardeşim vucudun sana göre derinlikli yapı yani 3 boyutu var ve zamanında var.tayyi mekan tayyi zaman yapan büyüklerden birisi size belki daha net açıklar.ama bilim illa Allah'ı n koyduğu ilimi anlatacaktır.bir mikro yapı sanki dile gelip onu anlatacaktır.sizler umarım buradan alıp daha da çözümsel ilhamlara ulaşıp deneysel olarakta ispatlayıp çığır açarsınız.unutmayınazim ederseniz yaparsınız...ahhhhhh kendinizi bi bilseniz bunun ve ötesinin dahi zor olmadığını ve daha neler yapabileceğinizi bileceksiniz.
ve ayrıca çift yarık deneyinde elektronların hareketlerini bi inceleyiniz.ne oluyor??? dolu su gibi davranıyor değil mi? yani parçacık değil aralarında boşluk yok...bu mevzzuda aslında bir nevi ispatlandı yani uzayda dahi boşluk yoktur karanlık madde dedikleri şey...o elektronlar 2 delikten geçiyorda sanki geçtikten sonra etkileşiyorda su gibi dalgalar yaparak yüzeye çarpıyor.üstte anlatılanlar ve bu deneye dikkat ediniz.bir de o deneyde kamera konulunca da bir şeyler oluyor.ne oluyor elektronlar gözlendiğini görüldüğünü biliyor.ve olması beklenen davranışı yapıyor ...yani aralarında boşluk varmış gibi ayrı gibi davranıp 2 çizgi oluşturuyor.yani gören varsa görülende var yani 2lik oldu o yüzden:).bir de bir olmak karanlıkta sevgili olmak...onu bilmek ama öyle nefs ile değil ..çıkar postu aradan kalsın yaradan..mevlana ben bir kulum der iken dahi ikilik olur der iken yani bir kul ve yaratıcısı...kamera kaldırılınca gören -görülen ikilemi olmayınca elektronlar su gibi dolgun oluyorda dalga oluşturuyor ve 2 delikten çıkıp birleşerek çoklu çizgiler oluşturuoyr.gurban olayım tasaffuv da ilerlemiş bir güzel fizikcimiz bunalrdan faydalanıp çözsün.anlasın ve anlatsın zaten madde anlatıyor.anlayana.
Hocam bence biz 4 5 6 7 boyuta ılaşabilriz çünkü bunlar bizim sayı dogrumuzda yeri beli ama biz sonsuza ulaşamayız 4 boyuta ulaşmanın ve 5 ve 6 kordinat sistemi degişikligi Benim düşünceme göre 0 boyut sonsuzdur 1 noktadır aynı şekil sonsuz boyutta 1 noktadır aynı evren gibi sonu ve başı belirsizlik Bir atomun milyon kere çarpıştırsak yine degişik ve daha küçük oarçalar çıkacak aynı evrenin sonsuzluğu demek istediğim adlandırmamız yanlış biz sayı doğrusunda 0 dayız ve sonsuza yaklaşabiliriz ama göremeyiz . Aynı dediginiz gibi insan verileni düşünebilir diğer türlü imkansız ama biz 4 ü görebiliyoruz ve tasarlayabiliriz ve birçok yerde 4 boyuta herşeyi görebiliriz yazıyor bence x^sonsuz da mümkün bu
Evrensel Boyut Skalası izafi bir kavram gibi görünüyor.Bizim için 0.(sıfırıncı boyut) bir başka yapı için n. boyut olabilir.İnsan beyni 3. boyuttan sonrasını gözünde tam olarak canlandıramıyor.4. boyutu ise 4. boyutun yapı taşı 3. boyuta ait türeviyle algılayabiliyor.7. boyuta kadar bazı şeyleri gözümüzde canlandırma cesareti ise yine 3 boyutlu algı sınırları içerisinde bir olgudur.Biz onların gerçekte düşünebildiklerimizin bile ötesinde çok çok farklı yapılarda olabileceklerini biliyoruz.Ama 3 boyutlu algımızla,3 boyutlu algının sınırları içinde, olabilecek en yakın durumlarını 7. boyuta kadar sınıflandırabiliyoruz.
Hocam müzik gitmemiş sesiniz yeter sadece. Müzik duygusalmı duygusal olmaz hocam öyle. Olabildiğince sadeleştirin ama video çok yararlı ve öğretici emeğinize sağlık.
Bir cop adam sadece 2.boyutu goruyor sersek 3.boyutu gornek onun icin hir bilinmezlik ve imkansizliktir. Biz 3 boyutlu canlilsrin 4.boyutu kavrayip onu ogrenmeye calismasi bir tavugun matematik yapmasi gibi bir seyfir.Bosuna yormanin cevabi yok bu sorunun
Sayın My best friend FLOWEY Türev nedir?4. boyut nedir? videosunu izlerseniz sorunuza cevap bulacağınızdan eminiz.Orada 4. boyutun içinde ne var göremeyiz ama 4. boyutun türevini yani 3 boyutlu küpü algılayabiliriz denmektedir.Benzer şekilde 2. boyuttaki biride küpün ne olduğunu bilemez ama 2. boyuttaki kesitini, yani izdüşümünü, kısaca türevi olan kareyi algılayabilir.
4. Boyut frrkans farkıdır bence 1 nesnenin aynı anda 2 farklı şekilde titreşmesi. Onu farklı şekillere sokar. X frekansjnda titreşirken küpü küpx olarak görürix fakat y frekandından titreşimce belki o küpü yuvarlak olarak görürüx oda küpy olur. Gibi
![Seungmin "그렇게, 천천히, 우리(As we are)" | [Stray Kids : SKZ-PLAYER]](http://i.ytimg.com/vi/kAzmhLHePqU/mqdefault.jpg)
4 ü bilmeme ama 5. boyutta salih abi var
O kim anlamadım
@@user-rg3yu1bo7m hayret nasıl anlamadın
@@ardaaras3004 anladım kardeşim unutmuşum czcscdfd
Kes lan fetocü
salih amel
Keşke lisede her konu için ezber değilde bu şekilde anlatılıp neyin ne olduğunu anlayabilmemiz için bir şans verilseydi.
Video hızını 0,5 yapınca ramiz dayı oluyor . Mesele boyut değil yeğen !
Ağlayarak izledim hocam sağolun.
HASJASJFSHAFJASF
😀😀😀😀😀
Gerçekten insan bu fon müziğiyle bir hüzüne kapılıyor. Hocam çok sağolun güzel anlattınız ama içimiz gittibe hocam o nasıl bir fon muzigidir.
birilerinin bunları anlatıyor olması çok iyi gerçekten. ezber mantığının dışında bir şeylerin gerçekten ne olduğunu gösterdiğiniz için teşekkürler. lütfen devam edin
bi dal yaktım hocam
Hocam bu anlattıklarınıza dayanarak biraz düşündüğümde, 4. boyutu zaman kabul etmenin mantıklı olduğuna karar veriyorum. Fakat ilginç bir durum ortaya çıkıyor.
Evrenin zamanın en küçük yapıtaşında, yani tek bir anında görüntüsünü aldığımızda aslında 3 boyutlu bir fotoğraf elde etmiş oluyoruz. Bu mekan yani zamanın akmadığı evren tam anlamıyla 3 boyutlu bir evren. Hareketin olmadığı, herşeyin durduğu bir an. İşte bu 3 boyutlu zamansız evreni iç içe geçirdiğimizde, önceki an'daki evreni terk edip, evrenin bir sonraki anını evrenin yerine koyduğumuzda bir boyut oluşuyor. Evren iç içe geçmiş oluyor. İşte bu şekil de bir boyut daha kazanabiliyoruz.
Ama bunu hesaplamaya kalkınca işler biraz garipleşiyor. Diyelim ki 3 boyutlu evreni düşünüyoruz, yani zamanın olmadığı evreni. Burada 3 boyut söz konusu. Bu evrenin hacmini 4/3.pi.r^3 ile hesaplıyoruz. 3 boyutlu evren, 4 boyutlu evrenin yapıtaşı olacaksa, 4 boyutlu evrenin türevi, zamansız 3 boyutlu evren olmalı. O halde 4/3.pi.r^3'ün 4 boyutlu evrenin türevi olduğunu düşünürsek, 4 boyutlu evrenin hacim formülünü pi/3.r^4 olarak buluyoruz.
Burada şöyle yapalım. 4/3.pi.r^3'ü dört boyutlu evrenin hacim formülü içine yerleştirelim. Adım adım yapacak olursak ilk adımda 4pi/3.r^3 bulucaz. Bunu biraz düzenleyip (r/4).(4pi.r3/3) elde edebiliriz. (4pi.r3/3) zaten 3 boyutlu zamansız evrendi. O halde zaman boyutunu ekleyebilmek için en az r/4 kadar evrene ihtiyacımız var.
Ben bu sonuca bakarak şunu diyorum. Evrenin zamanda yolculuğu kısıtlı ve tek yönlü olduğundan, bu kısıtlı ve tek yönlü zaman boyutunu sadece 2 adet zamansız evrenle oluşturabileceğimizden, zamanın aslında algıladığımızdan çok daha fazlası olduğunu çıkarımlayabiliriz? Burada fikirlerinizi merak ediyorum doğrusu.
Yorumunuz ilginç şeyler içeriyor fakat zaman konusunda bir yanılsama var gibi.Çünkü zaman 4. boyut değildir.(x,y,z,t) dörtlü vektöründeki t aslında ct dir. Doğrusu (x,y,z,ct) dir. Işık hızı çok büyük bir değer olduğundan hesaplarda kolaylık olsun diye kaldırılır ve sonradan hesaplara eklenir.Yani oradaki koordinat hız x zaman çarpımı olarak yine yol verir. c.t aslında bir mesafedir.
Zaman boyutlardan bağımsız ilerler. Örneğin 3 d uzay içinde uçan bir sineğin tek boyutlu rotası için veya bu sineğin tek boyutlu hız vektörünün x,y,z eksenlerindeki tek tek her bileşeninin zamanı aynıdır.R(x,y,z) gibi 3 değişkenli bir rotayı aynı(t) zaman parametresi ile sadece R(t) olarak yazabiliriz. Bu her boyuttaki zaman parametresinin aynı olduğu anlamına gelir.4d uzaydaki zamanın 1,2,3. boyutlarda da benzer parametrik izdüşümü vardır ve zaman aynı yönde ilerleyen zamandır.Daha genişletelim.Örneğin bir elektronun bir kompleks düzlemdeki alansal hareketinde (1,i) veya bir fotonun bir kompleks hacimdeki hacimsel hareketinde (1,i,j) de zaman vardır ve bu zaman reel eksen (1) de veya i,j sanal eksenlerinde de hep aynıdır.Biraz daha genişletirsek Quaterninonlarla (1,i,j,k) çalıştığımız 4d bir kompleks uzaydaki bir hareketin 1.,2.,3.,4., boyutlarda da aynı zamanın izdüşümleri vardır. Mutlak Zaman her boyut için ezelidir.Sadece zamansal izafi değişimden söz edebilir ki o da boyutlara göre değil nesnelerin birbirlerine ve Evren'e göre izafi hareketleriyle değişebilir.Ki bu izafiyet de Evrensel değil insanın 2 algısıyla ilgilidir.Kısaca zaman tüm Evren için veya daha özelde herhangi iki nesne için aynı işler. Ama bu aynılık nesneler arasında zamansal izafi fark olmasına engel değildir.
@@NeandertalAcademyNA Bazı yerlerde kullandığınız bazı terimleri affınıza sığınarak pek anlayamadım. Bu da benim bilgi eksikliğimden kaynaklanıyor, fakat anlatmak istediklerinizi doğru anladığımı varsayarak fikirlerimi paylaşmak isterim.
Zamanın bildiğimiz anlamda bir boyut olmadığını söyleminizi çok iyi anlıyorum. Hatta eğer zaman kastettiğim gibi bir boyut olsaydı, zamanın izafiyeti sayesinde aralarında zamansal akış farkı bulunan iki nesnenin aynı uzay zaman içerisinde bulunmaya devam etmesi mümkün olmazdı. Örnek olarak, bir karadeliğin yörüngesinde dönen bir x gezegeninde geçen 1 saatin, Dünyamızda ki zamana kıyasla 1 haftaya tekabül ettiğini düşünelim. Böyle bir durumda, zamanın farklı hareket ettiği x gezegenini Dünya'dan gözlemlediğimizde, x gezegeninin zaman boyutunda ki farklı hızda seyahat etmesinden kaynaklı bizden daha farklı bir uzay zamana geçişimi gözlemlememiz gerekirdi. Fakat bu olmuyor. Aynı gezegen, aynı yerde durmaya devam ediyor. Yani zaman farklı bile olsa x için, hala onu gözlemlemeye devam edebiliyoruz. Ortadan kaybolmuyor.
Zaten yukarıda yaptığım yorumda, bunu hesaplamaya kalktığımızda tuhaf bir durumun ortaya çıktığını söyledim. Zamanı tıpkı x ekseni gibi, yada y ekseni gibi 2 boyutlu olarak düşündüğümüzde zamana 4. bir boyut gibi bakamıyoruz. Fakat zamanın gözlemlediğimiz gibi 2 boyutlu olduğu fikrini bir kenara bırakıp, örneğin 4 boyutlu olarak düşündüğümüzde, bir çok meseleyi açıklayabilir hale geliyoruz. Zamanın yatay eksendeki hareketi değişmiyor. Sadece ileri yönlü değişken hareket ediyor. Değişim malum, izafiyet demek. Fakat sadece yatay eksende olan bu hareket, nesnelerin zamandaki hızının sabit olmamasına rağmen aynı uzay zaman içinde kalmalarına yeterli oluyor. Tek boyutlu zaman, tek bir uzay zaman demek oluyor aslında. Zamanın birde dikey ekseni olduğunu farz edersek, konuyla bir çok paradoksa çözüm bulabilir hale geliyoruz. Zamanın dikey ekseninde hareket etmek demek, belki de evrenin bir nevi geçmişini ve geleceğini değiştirmek anlamına geliyordur. Zamanın yatay eksenine Zx, dikey eksenine Zy dersek, Zx'teki hareket devamlı ve sürekli hareket halinde ise, bizler Zy ekseninde hareket etmiyoruz demek oluyor. Zamanın yalnızca bir boyutunu algılıyor, yalnızca 1 boyutunu hissedebiliyoruz. Zy ise bildiğimiz anlamda 5. boyut bile olabilir. Zy'deki en ufak bir hareket, büyük patlamanın dahi şeklini, mahiyetini değiştirebilir, tüm evrenin gerçekleşmemiş tüm olasılıklarını Zy ekseninde bulabilirdik diyorum. Paralel evrenler fikrine pek inanmayan biri olarak bu fikrin ona çok benzediğinin farkındayım :)
Tabi bütün bunlar, yalnızca beyin egzersizi benim için. Anlattığım şeylere doğrudur diyemiyorum, nerden bilebilirim ki. Ama bakış açısını değiştirebilmek, bilirsiniz güzel bir şeydir. Belki bilgi olarak pek bir şey katmaz ama, en azından üzerine düşünülecek bir materyal olarak bu fikir belki işe yarayabilir. :)
@@mstfsalih fikrine bir şeyler kattıysan bizimle paylaşır mısın ? Sizden kendime birkaç şey pad edinebilirsem benim de fikirlerime öncülük etmiş olursunuz.
Bu kanal beni üzüyor.
Okullarda insanlara verilen bilgilerin ne kadar ezber üzerine olduğunu fark ediyorum çünkü. Bu şekilde verseler dersleri, inanın öğrencilerin ilgisi çok artar.
Kucuklugumden beri matematikci veya kuantum fizikci olmak istedim ama aile cevre Turkiye sartlari derken tibba yonelmek zorunda kaldim. Matematik cokk guzeeeelll :,(
Tıp okuyan kızlar genellikle kelimenin sonunu uzatarak yazmaz
Emeğiniz için teşekkür ederim. Ben şöyle anlıyorum: NOKTA ölçülebilen bir niceliğe sahip olmadığından BOYUTSUZ, DOĞRU PARÇASI ölçülebilen bir niceliğe (uzunluk) sahip olduğundan TEK BOYUTLU (Dolayısıyla çember, kare üçgen ... gibi geometrik şekiller tek boyutlu çünkü sadece bir niceliğe sahipler ve bunların bir düzlem üzerinde gösterimi onları iki boyutlu yapmaz.), DAİRE ise İKİ BOYUTLUDUR (Düzlemsel bir bölgeyi anlatır, düzlemde uzunluklar vardır fakat noktanın boyutu olmadığından düzlemin yüksekliği yoktur, yani 3 boyutlu olamaz.), KÜRE veya KÜP ise ÜÇ BOYUTLUDUR (Sonsuz düzlemsel bölgelerin birleşiminden oluşmuştur şeklinde düşünebiliriz.)
Sizin vidiolardan sonra gerçekten matematik olsun fizik olsun artık sıkıcı formüller olarak diyil anlayarak hiss ederek biliyorum emeyinize için çok teşekürler deyerli Hocam.
Mukemmel emekleriniz bosa cikmasin
Teşekkürler
Neden 4. Boyut, 3. Boyut’un içiçe girmiş hali oluyor? 3. Boyut, 2. Boyutun içiçe girmiş hali değil ki?
Güzel bir soru tebrikler.Fakat bu sorunun cevabını burada birkaç cümle ile açıklamak yeterli olmasa da kısaca;
3 boyutlu dünyada insan beyninin konum değişikliğini ve boyutları algılayabildiği tek kavram çizgisel yol yani uzunluk(mesafe) kavramıdır.Oysa gerçekte yol kavramı alansal veya hacimsel özellikte gösterebilir.4. boyutun kolay anlaşılabilir olması adına insan beynini kolayca anlayabildiği x uzunluk kavramına izdüşümü anlatılmıştır.İlerde alansal yol ve hacimsel yol kavramlarının neye benzediğini açıklamaya çalışacağımız videolar geldikçe 4. boyutun 3. boyuta izdüşümünü tekrar ele alabiliriz.Fakat bu videoların izleyici tarafından daha kolay anlaşılabilmesi adına tensör analizi ve kuantum mekaniği konusunda bir alt yapı gereklidir.Bu konularda da videolar yayınlayacağız.Alansal veya hacimsel yol(mesafe) kavramı ile ne denmek istendiği neye benzeyebileceği konusunda sadece bir fikir vermesi açısından Yol-Zaman videomuza bir göz atmanız faydalı olabilir.Yorum katkınız için teşekkürler.
@@NeandertalAcademyNA hocam merhaba benim bir sorum var birinci boyuta ikinci boyuta biz hep sabit bir noktadan bakıyoruz peki hızımız varken bakarsak ne olur yani sabit iken bakmıs oldugumuz cisim ile hızlı iken baktıgımız şey farklı mıdır ? kısacası bu boyutların belirlenmesinde hızın ivmenin bir etkisi var mıdır ?
@@hidekiyukawa8800 Boyut ve nicelik farklı şeyler.Boyut niceliğin temsil edildiği uzayla ilgilidir. Boyut ; hız veya ivme, uzunluk,momentum,kuvvet vb farklı niceliklerin izdüşümlerinin temsil edildiği uzayın bir özelliğidir.Örneğin niceliğimiz şişen bir balon olsun. 3. boyutta şişen bir balonun, 2. boyuttaki izdüşümü büyüyen bir çember, 1. boyuttaki izdüşümü ise birbirinden uzaklaşan iki noktadır.Balon yerine içi dolu bir küre(yuvar) olsaydı bu sefer 2. boyutta büyüyen bir daire,1. boyutta büyüyen bir doğru parçası bizim küremizi temsil edecekti.Kısaca boyutun nicelikle ilişkisi sadece niceliğin lineer bağımsız bileşenlerinin sayısıyla ilgilidir.Bir vektör tek boyutludur ama, tek boyutlu uzayda 1, 2 boyutlu uzayda 2, 3 boyutlu uzayda 3, n boyutlu uzayda ise n bileşenle temsil edilebilir.Umarız cevap yeterli olmuştur.
@@emirhanaydin1088 İlginç bir bakış açısı.Tebrikler.
@@NeandertalAcademyNA hocam ilginiz için teşekkür ediyorum.Ancak kafamda ki soru işaretleri gitmedi :) Soru işaretime bir örnek verecek olursam bir ip aldıgımızda bu ipi hızlı birşekilde döndürelim ip sanki bize çember gibi görülecek veya bir kalemin ucundan tutup dalgalı birşekilde sallarsak sanki kalem dalgalıymiş gibi görünecek yada dönen DVD 'nin üstüne böcek koydugumuzda onun bakışıyla bizim boyuta bakışımız farklı olmayacakmıdır ,bu durumda aynı elektrik ve manyetizma birleşmesi gibi boyut ile hızın birleşmesi olmıyacak midir ? bu arada sadece sabit hızda degil yani bunun hızlanan ivmesi var yavaşlayan ivmesi var . yada çok mu hayalperestim bilemedim :DDD
O zaman 4. Boyuttaki bir kişi bizim içimizi görebilrmi yada herhangi birşeyin
Ben ve 8 yaşındaki oğlum kosegenleri tartisiyorduk. Lafı uzatmayayım. Vardigimiz sonuc 3. Boyutt an sonraki boyutların 3. Boyut içindeki köşegen sayıları kadar olduğu kanaatine vardık. İşin özü sonsuz boyut ancak küre şekli olmaktadır ki onun da başlangıç noktasına döndüğü aşikardır. Yani sonun bir başlangıç olduğu bir gerçektir. Aynı ölümün bir son olmayıp sonsuz bir boyuta geçmesi gibi.
emeklerinze saglik
kimo?
harika anlatım elinize emeğinize sağlık. ben anladım.
Harika! Marifetten Muhabbet boyutuna!
Boyut kavramını sadece en boy ve yükseklik olarak sınırlandırmayalım. Ağırlık, yerçekimi ve zaman gibi kavramlar da ileri seviye boyutları oluşturuyor olabilir. Intersteller filminde 5 boyutlu bir yer konu ediliyordu mesela. Zamanda ileri veya geriye gidebilmek, 5 boyutlu gerçekliği tanımlıyordu. Daha fütüristik ve sınırsız düşünmek lazım.
Matematiksel kavramı anlattığı için öyle veriyor herhalde,yoksa fizik ile matematigi iç içe harmanlamak gerek zaten çok bağlantılı bilimler
Yerçekimi dediğimiz şey zaten yüksekliğe bağlı bir şey değil mi ?
Boyutu ben anlatırken hadi beyin fırtınası yapalım diyorum ve başlıyorum.
Nokta : 0. boyut sağ solu ölçülemez.
Doğru : noktaların birleşimi ve mesafe olarak tek yönlü ölçüm yapabiliriz yani kalınlığını ölçemeyiz.
Düzlem: 2 farklı yerini ölçebiliyoruz. enini ve boyunu olarak.
uzay: 3 boyutlu yani enini boyunu ve yüksekliğini ölçebiliyoruz.
Hadi o zaman 4. boyut da Einstain diye bir adam demiş. ve o da en-boy-yük.-ve zaman ölçebiliyoruz. falan diye yan tarafına parantez içinde eistain yazıyorum.
5. boyutu ölçmeye çalışalım. ortaya bir sandalye koyup 15-20 dk bunu tartışıyoruz. Bunu nasıl tarif ederim hangi birimleri kullanabilirim diye.
mesela renk, özkütle , ses, kinetik enejisi, v.s. diye devam ediyor ve bulanların ismini parantez içinde yine yazıyorum ki biraz da olsa gaza gelsinler :). amaç sandalyeyi tarif etmek diye anlatım yapıyorum ve öğrencilere geometriyi az daha yapılabilirliğini ve sevecenliğini gösteriyorum :)
3.boyutta sıkışmış canlılarız. 3. boyutun gölgesi 2. boyuttur. 4.boyutun gölgesiyiz biz.
Abraham Robinsonun Doğrusal Olmayan Analiz adlı çalışmasında geçen infinitesimal varsayımından istifade etmişsiniz, fakat 1 den küçük, 0 dan büyük en küçük sayı kabulüyle temellendirme yapıyorsanız tek boyutluluğu art arda dizilmiş küçük özdeş toplardan ziyade hiç tükenmeyen mandelbrot animasyonuyla tasvir etmeliydiniz. Toplam uzunluk değişmese bile, seçtiğiniz ardışık iki top için, daha küçük ölçeklere yaklaştığınızda sınırsız sayıda top görmeliydiniz.
Her ne kadar 0. boyut ta desek orada da 3 boyutluluk(genişlik, yükseklik, derinlik) söz konusu. Atom altı parçacıklara baktığımızda görebiliriz. Onların bir üst boyutu bir çizgiye yerleşmelerinden oluşmuyor ki. Direk iç içe geçerek ve de yan yana dizilerek (fakat tek bir doğrultu üzerinde değil 3 boyutlu şekilde, üstüne, yanına, altına, çaprazına vs.) daha büyük hacimlenmelerinden oluşuyor. Belki de fraktal bir yapıdan söz edebiliriz tüm evren için. Daha doğrusu olaya tersten yaklaşacak olursak, bir nesneye yaklaştığımızda (nano metre ölçeklerinde) onun da başka başka yapılardan oluştuğunu görürüz, daha atom altı yapıya inmemize gerek bile kalmadan. Yani, ben buradaki 1. boyut ya da 2. boyut kavramına uyan hiç bir yapı bilmiyorum. Siz biliyor musunuz? Sakın doğru ve düzlem demeyin lütfen. Bu evrende hiç bir şey doğru ve düzlemden oluşmuyor ki, onlar hayali kavramlar. Onların yerine çizgi ve yüzey dersek gerçeklerden konuşmuş oluruz. İşte bu çizgi ve yüzey 3 boyuttan oluşur. Her ne kadar onları küçük dilimlerine indirgersek indirgeyelim yine de hala 3 boyutu olacaktır. Yine de gerçeği bulmak uğruna doğru ve düzlemleri işin içine katacak olursak, hala gerçeklikten bahsedebilir miyiz? Böyle bir şey yaparsak bu sadece belli durumlar çerçevesindeki bazı durumları açıklardı ve bizi kendi gerçekliğimiz içinde (Dipnot: Mutlak gerçeklik değil) sadece belli bir yere kadar götürebilir. Ki öyle devam ediyor: Mühendislik. Yani siz bu olguyu tüm olayların özünde yatana uygulayamazsınız: Evrenin yasalarına (Fizik). Evreni daha iyi anlamak istiyorsak bazı kavramları değiştirmemiz gerek, ki bir çok şeyi üstüne inşa ettiğimiz bu videonun konusu olan boyut gibi kavramları özellikle. Belki de madde dediğimiz yapıdadır yanıltıcılık. Hiç yoktur belki de. Belki sadece olan enerjidir. Bizim algımızda madde oluşuyor olamaz mı?.
Ek olarak şöyle bir varsayımda bulunmak istiyorum: 2. boyuta ait bir şey gölge olabilir belki? Zorladıkça aklıma bu geldi ama 1. boyuta örnek verebileceğim bir şey yok. Ama bu 1. ve 2. boyut yapılara baktığımızda, özellikle gölgeye, bu 3. boyutu oluşturabilecek bir unsur değil. Tam tersi 3. boyuttan yansıyan bir unsur olarak duruyor.
Tabii bir de aynadaki görüntümüz var :)
Düşünceleriniz sorgulayıcı ve güzel.
1. ve 2. boyutlar bize bildiğimiz anlamda madde olarak değil; çevremizdeki maddelerin hareketlerinin cinsi, etki yönleri ve büyüklüklükleri açısından anlamlı. 3. boyutun altına veya herhangi bir alt boyuta "türevle" kolayca ulaşıp işlemler yapabiliyoruz. Türevi dx gibi doğrusal bir skalerle çarparak 1. boyutaki, dxdy alansal skaler ile çarparak 2. boyuttaki etkiler hakkında hesaplar yapabiliyoruz. Rank1(vektör) ve Rank2(matris) tensörlerle yine 3. boyutun altında rahatlıkla çalışabiliyoruz.Ama sonuçta sizin de dediğiniz gibi her şey özünde aynı şey( iç içe matruşkalar veya fraktallar şeklinde) olabilir.Madde bizim 2 boyutlu ve kısıtlı algısı olan beynimizde algıladığımızdan daha farklı formda da olabilir.Madde dediğimiz şey bir enerji olduğuna göre neden boyutlardan bağımsız olamasın ki.
bence herşey 3 boyutludur çünkü 1 veya 2 boyutlu bir şey daha önce hiç görmedik ve göremeyeceğiz de, kağıda çizdiğimiz çizginin de uzunluğu, boyu ve eni vardır çok küçük olsa bile vardır en kçük yapı taşının bile ondan küçük yapı taşları vardır ve hepsinin uzunluğu boyu ve eni vardır
4.boyutu oluşturmak için x uzunluğuna bağlı kalmayı tercih ediyoruz ama neden 5. ve 6. Boyutlarda bunu uygulamıyoruz anlamış değilim.
Burada işte türev devreye giriyor ve bize üst boyutlar hakkında bir ipucu veriyor.Nasıl ki çizginin türevi nokta,karenin türevi çizgi gibi veya küpün türevini kare gibi sezinliyorsak X^5 in yapı taşıda 4. boyut olduğundan biz üç boyutlu algımızla bu durumu ancak 4 aşamalı döngüler halinde tasarlayabiliriz.Bu aşamlardan 4. sü bir üst boyutumuz olan 4. boyutun türevidir. 4. boyutu ancak tıpkı çizginin türevi nokta olması gibi 5. boyutun yapı taşı olarak gözümüzde hayal edebiliyoruz.Çünkü insan beynimizin ve keşfettiğimiz Matematiğin doğasına en uygun durum bu.Sizin bu konuda başka bakış açılarınız olabilir.Ama bakış açımızı kısıtlayan şeyler var. Bu da dediğimiz gibi üç boyutlu algımıza uygun türevlenmeye, uygunluk olmalı.Çünkü biz üst boyutları ancak türevleri ile sezinleyebiliriz. Neden x uzunluğuna bağlı kaldığımıza gelince bizim üç boyutlu algımızda bildiğimiz tek şey doğrusal uzunluk yani mesafe kavramıdır.Daha üst boyutlarda alansal veya hacimsel mesafeler, uzunluklar olabilir.Alansal veya hacimsel uzunlukların neye benzeyebileceği konusunda ilerde videolar yapmayı düşünüyoruz.Türev nedir? ve alansal yol ve hacimsel yol hakkında bir fikir verdiğimiz yol zaman videlarına bir bakmanızı öneririz.Soru güzeldi umarım cevapta size güzel gelmiştir.Soru ve yorum katkınız için teşekkürler.
Abi, Türevi öğreten öğretmenler Türevin bu işe yaradığını bırak konusunu anlatmayı beceremiyorlar. Eğitim sistemi rezalet olmasa dünyada çok büyük işler başarırız
@@NeandertalAcademyNA .
Tesekkur ler 1 beyin hucrem vardı oda gitti tsk
hocam acıklamalarınız anlatımlarınız cok guzel anlamadıgım bır cok seyı ve dıger vıdeolarda anladım tesekkurler
Daha fazla video bekliyoruz
Şu an kullandığımız matematik teorileri ve bunları oluşturan teoremler gibi, sonsuz sayıda aksiyom seti mevcut, ve belki de bazıları fiziksel dünyayı açıklama konusunda bizimkinden daha iyi çalışıyor. Ve belki de on binlerce sayfa süren akıl yürütmelerle tek bir denklemi doğrulayacak bilişsel yeterliliğe sahip olmadığımız için bunları keşfedemeyeceğiz.
fizikide öğreten iyi kanal oslaydı superdi
Fizik mikro evrenden ,makro evrene kadar çok geniş bir kavram.İlgilendiğiniz fiziğin hangi dalı ya da daha doğrusu hangi konular?Yorum katkınız için teşekkürler.
@@NeandertalAcademyNA elektronik ve elektroteknik olan
O halde x üzeri 5in türevini bilemememiz lazım değil mi sonuçta 4.boyutun tam olarak şeklini bilmiyoruz ve minimum büyüme oranının kaç tane 4. Boyutlu şekilden oluşacağını da bilemeyiz ?
Dediğiniz gibi 4. boyutun türevi dışında, daha üst boyutların ve türevlerinin gerçekte neye benzediğini bilmiyoruz.Ama 4. ve daha üst boyutlu nicelikleri notasyon olarak tensör şeklinde yazabildiğimizden ve hesaplar yapabildiğimizden, bunların neye benzeyebileceklerini, 2 boyutlu algımızın kapasitesi kadar bizim boyutumuzdaki izdüşümlerini, şematik olarak tasarlıyabiliyoruz o kadar.Yorum katkınız için teşekkürler.
Öyle bir yön ki küpün 6 yüzünüde aynı anda görmeni sağlayabiliyor.Bizim 6 yüzüde aynı anda görmemiz için saydam bir küp olması gerek,ama 4. Boyuttaki canlı mat bir küpün 6 farklı yüzünüde aynı anda görebilir.Bizler ise mat bir küpün aynı anda en fazla sadece 3 tarafını görebiliriz.Tavanını görürken taban kısmını göremeyiz,ön yüzünü görürken arka yüzünü göremeyiz,sağ yüzünü görürken sol yüzünü aynı anda göremeyiz.Bilim adamları bu eksenin içeriye doğru olduğunu düşünüyorlar,böyle düşünmeleri ise küpün 6 yüzünün aynı anda görülebilmesi için küpün içinden bakmak gerektiğini düşünüyorlar.Bu yüzden 4.boyutun makro evrende değil mikro olan kuantum evreninde işlediğini düşünüyorlar.muhtemelen 4. Boyuttaki şeyler atom altı parçaçıklar olmalı,süperpozisyon halinde aynı anda iki yerde olan parçaçıklar aslında 4.eksende yer değiştiriyor olabilir.bizim 3 boyut algılayan beynimiz ise o parçaçıkları aynı anda iki yerde yada ışınlanıyormuş gibi zannetmemize neden olabilir.Hiçbir teori kesin değil tabikide çünkü 4.boyuta geçmeden 4. Boyutu algılamamız imkansız😂
işte şimdi interstaler filmi kafamda anlam kazandı
kanal efsane.
Hocam ben anlamadım niye 4. boyutu elde etmek için 3. boyuttaki küpleri iç içe koyduk?
harıka !
Videoları siz mi hazırlıyorsunuz, yoksa bir kaynağınız var mı? Siz hazırlıyorsanız neden türkçe değil?
Neandertal Akademi olarak çok yeniyiz.Daha bebek evremizde You tube gibi okyanuslarda kaybolmamak için ilk videolar İngilizce.Tüm videolar Neandertal Academy üretimidir.
arkada çalan müziğe nasıl erişebilirim ?
Boyutlar arttikca izafiyette nasil bir degisiklik olur , mesafe,boyut iliski ne olur?Boyle bir degisiklik sonucunda,her boyutta kesinlikle bir takim olcusel degisiklik olur, ornegin mikroskop,gordugumuz artik ilk baktigimizmidir ?Enerji olarak boyut enerji direnc iliskisi icinde assamalar degistikce enerji baska bir enerjiye donusmez ise kayip mi olur ayrica enerjinin depolanma alani nesneler mi?
Sorularınızın hepsini detaylı olarak burada bir çırpıda yanıtlamak çok zor.Bu sorularınıza kısmen yanıt bulabileceğiniz M Teoresi ve Kuantum mekaniği ve benzer ilgili videolarımız ilerde olacak.Yinede özet olarak birkaç cümle söylersek Boyuta bağımsız salt bir kavram, mesafeye ise boyut içi izafi bir kavram olarak bakabiliriz. Böyle baktığımızda her boyutun kendi içinde sınırsız mesafeler barındırmasının neye benzediğini daha kolay kavrayabiliriz. Evrensel bir mesafe düşündüğümüzde ise Aslında tüm boyutları iç içe girmiş bir nokta gibi alırsak her evrenin kapsadığı boyutlar için zaten boyutlar arası bir mesafe ölçek veya çeşitliliğinden söz edemeyiz. Çünkü her boyutun içindeki nicelikler, aslında bir üst boyutun yansımalarıdır.1. boyutaki bir durum aynı zamanda 10. boyutun bir parçası yansımasıdır. Her şey özünde aynı şeymiş gibi düşünebilirsiniz.Bu sebeple birinci boyuttaki bir değişimi evreni oluşturan kaç boyut varsa hisseder de diyebiliriz.Ya da tam tersi birinci boyuttaki bir değişim aslında 10. boyutta olan değişimin yansıması sonucudur da diyebiliriz.Enerjinin depolanmasına gelince nesneden kastınız 3. boyuttaki nicelikler ise "nesneler enerji depolama alanıdır" dediğimizde enerjiyi belli boyutlara hapsetmiş oluruz.Bu sebeple tanımlama eksik kalabilir.Çünkü enerji nihai ve salt bir kavram ve farklı boyutlarda farklı görünümleri olabilir.
3 boyutlu dünyamızdaki Nesnelere enerji depolama alanı değilde salt varlık olan enerjinin 3. boyuttaki görünümü demek daha doğru olabilir.Umarız bu söylediklerimiz kafanızdaki sorulara bir fayda sağlamıştır.Sorunuz ve yorum katkınız için teşekkürler
Bu videodan anladığım kadarıyla en alt boyut olan bir boyut seçiliyor ve sıfır denilip diğer boyutların inşası yapılıyor dördüncü beşinci ve hakkında bilgi sahibi olmadığımız ve neye benzediğini bilmediğimiz bu boyutlar hakkında diğer boyutların bilgileri kullanılıp devam ettiriliyor peki bu bilmediğimiz boyutlar kabul se sıfır olan boyut hakkında olan ve kesin denilip sistemsele bağlanan boyut kavrami tamamiyle tahmin midir?
Buna benzer soruları daha önce bir çok kez yanıtladık.Aslında boyut skalasında salt veya mutlak diye bir şey yoktur.Boyut skalası izafidir.Bizim için 0. boyut bir başka nicelik için n. boyut olabilir.İnsan beyni ancak 3 boyutu gözünde canlandırabiliyor.Bu sebeple üst boyutları ancak böyle üçlü katmanlar(manifoldlar)olarak tasarlayabiliyoruz.Bir başka gösterimde soyut olarak tensörel ifade edilebilir.0. boyut bizim 3 boyutlu dünyamıza göre bir referanstır o kadar.
Sayın hocam paylaşımlarınız çok güzel devamını canı gönülden dilerim. İzninizle kısa bir şey soracağım size. Manyetik alanın bir kuvvet olması yerine bir boyut etkisi olma olasılığı var mıdır?
Elektrik, manyetik alan ve elektromanyetik dalga üzerine bir çalışma yapacağız.Sorunuzun detaylı cevabını orada bulabilirsiniz.
farketmez. deneyle varlığı kabul edildiği ve davranışı bilindiği için onunda türevi alınır.
Kaç adet Epsilon bize X i verir? Bunu hiç sorgulamayı denediniz mi? : ) Kullandığınız animasyon mantıksal bir çelişki içeriyor.
Reis videoyu izlerken efkarlandım valla
❤❤❤
Süper.
✔️🙏👍📝📖
Hocam lütfen cevaplayın. İlk 3 boyut yan yana dizilmiş. 4. Boyut da yanyana dizilmiş küplerden oluşsa ne olur neden iç içe geçmek zorunda?
4. boyutun içindekiler iç içe 3d küpler ama kendisi değil. 4d yi küp şeklinde sadece sembolik olarak gösteriyoruz. Herhangi bir şekilde de gösterebilirdik. Bu sebeple üzerine 4d diye yazıyoruz. İlk 2 boyutun yan yana dizilmesi de beynimizin sadece 1d, 2d boyuta kadar olan dizilimleri algılayabilmesi. 2d dizilimle 3d ye ulaşabiliriz ama mevcut beyin kapasitemizle 3d dizilim yapamayız.Yapabilsek 4d yi daha iyi kavrayabilirdik. Fakat 3d dizilim yapamasak bile, 3d dizilimlerin hepsinin 4d diye temsil ettiğimiz bir geometrinin ( küp gibi gösterilmesi sadece semboldür) içinde olduğunu sezinleriz. Ama bu 4d kapalı kutu içinde ne olduğunu asla bilemeyiz. Kuantum dünyasındakiler gibi sadece olasılık tahminleri yapabiliriz. Kısaca: İnsan beyni her şeyi en fazla 2d olarak algılayabilir.Örneğin , nesneleri ancak 2d görebiliriz. 3d göremeyiz. Çünkü nesnelerin arkasını göremeyiz. Nesnelerin 3d olup olmadığını ise ancak, gölge,ışık vb durumlarını , çocukluktan itibaren öğrenerek algılayabiliriz. Nesneler üzerine düşen ışık ve gölgeleri değerlendirmeyi daha öğrenememiş bir bebek, babasının birebir aynı boyutlu 2d fotoğrafı ile gerçeğini ayıramaz.
Tamam reis sen kızma öğreneceğiz
Mükemmel bir sunum. "4. boyuta geçiyoruz" isimli bir sunumda biraz eksiklik vardı. Şimdiki "Boyut nedir? - 4.boyut nedir? - Boyut analizi" ile karşılaştırın. Çam sakızı, çoban armağanı misali, "4. boyuta geçiyoruz" sunumu için yazdığım yorumu yeniden sunuyorum:
Galileo Galilei der ki: "Evren matematik dilinde yazılmıştır." Matematikte "arka arkaya noktalar, yanyana noktalar" deyimleri saçmalıktır (Ortalarındaki nokta ne olacak?) Fizikte nokta nedir bilemem. Olguları anlama-anlatmada, yani modellemede matematik kullanırız. Olgular dünyasında matematikteki gibi noktalar yoktur, çünkü fizikteki olgularda uzunluk belli bir değerin (Planck uzunluğu) altına inmez. Olgular ile modelleri karıştırılmamalı.
İlk defa matematiği gördüm
Ben iç içe geçen küpleri anlamadım. Nasıl oluyor yani sonsuz büyüklükte sonsuz küp mü var?
Sonsuz büyüklükte değil , kenar boyutları x olan, iç içe sonsuza yakın sayıda küp.
Neandertal Academy NA yani 4. Boyut aslında 6. Boyutun birinci boyutu mu? 4. Boyutu birinci boyut kabul edersek 3. Boyut noktayı mı oluşturuyor? Kenarları x olan birbirinin aynısı küplerin nasıl iç içe geçtiğini anlayamıyorum. Bir de zaman ile ilgili video çekecek misiniz? Zamanın akması sadece bir ilizyon mu ?
Boyut skalası izafidir.Bu mantıkla bakarsak aynen dediğiniz gibi. n. boyutun yapı taşı (n-1). boyuttur.Küplerin iç içe geçme olayındaki çelişkiniz ise normal,çünkü insan beyninin iki boyuttan daha fazla boyutlardaki değişimleri algılaması zordur. Böyle düşünmenizin sebebi boyut kavramını, bildiğimiz anlamda enerjinin evrene göre simetrisi bozulmuş yavaşlamış bir görüntüsü olan hacimsel madde olarak düşünmenizdir. İkisi çok farklı kavramlardır..Madde dediğimiz şey aslında yavaşlamış simetrisi bozulmuş enerjinin bir görüntüsüdür. Boyutlar ise mutlak konumun altan ve üssten sınırsız alt kümeleridirler.Boyut miktar belirtmez.Boyutlar enerji halindeki niceliklerin izdüşümlerini yansıtan aynalar gibidir.Enerjinin ise bildiğimiz anlamda hacmi ve kütlesi yoktur.Böyle düşünürseniz iç içe geçme olayını biraz daha kafanızda canlandırabilirsiniz.Zaman ile ilgili kısaca değindiğimiz yol zaman adlı bir videomuz zaten var.Bakmanızı tavsiye ederiz.
Neandertal Academy NA cevap için teşekkür ederim.
Hocam bu kavramların doğruluğundan yola çıkarak 4. 5. 6. vs boyutların gerçekliğinden nasıl emin olabiliriz? İnsan zihninin bu kavramları oluşturması gerçek olduğu anlamına mı gelir? Ya değilse ya hepsi yanlışsa. Cevap verirseniz çok mutlu olurum şimdiden teşekkürler.
İnsan beyni izafi düşünür.Bu sebeple salt ve mutlak gerçekliği algılamamız zor.Bizi mutlak gerçekliğe yaklaştıran tek done doğadır.insanlığın bilim tarihi aslında insan üretimi değil bir tecrübe, deneme- yanılma ve keşifler tarihidir.
Boyut konusuna gelince bizim için doğal bir kavram var yani türev yani doğanın bir gerçeği olan değişim gerçeği var. Biz 3. boyutta yaşayan canlılar olarak 2. 1. ve 0. boyutun varlığı konusunda türev kullanarak fikir yürütebiliriz.Örneğin bizim 3. boyut içindeki yer değiştirme yani yol kavramımız tek boyutludur.Fakat evrensel yol kavramı sadece çizgisel değil hem alansal hem hacimsel veya daha üst boyutlarda olabilir.Nihayetinde Kuantum mertebesinde elektron foton gibi parçacıkların böyle davrandıklarını hissedebiliyoruz. Kuantum belirsizliği veya dalga parçacık ikilemi, dolanıklık, olarak hissettiğimiz olaylar aslında parçacıkların bu farklı boyutlarda hareketleri yapabilmesinden kaynaklanır.Örneğin bir foton hem çizgisel hem alansal hem de hacimsel(kendine dik) hareket edebilir.Bunu biliyoruz ama 3. boyutlu dünyamızda gösteremiyoruz.Örneğin alansal yol alan(dalga hareketi) 1/2 spinli bir elektronu fiziksel dünyamızda ancak yarım turunda bir görebiliriz.Diğer durumları bizim yaşam düzlemimizin dışında olduğu için kompleks(içinde sanal sayı olan) sayıları kullanarak hesaplar yapabiliriz. İşte bu alansal yol bize bizim yaşam düzlemimiz yani 3. boyutun üstünde bir boyutun varlığı açısından bir fikir verir.Bu bize 4. boyutu düşündürür.Foton hem çizgisel hem alansal hemde hacimsel yol alabilir dedik.Bu hacimsel yani bulunduğu düzleme dik hareketi fotonun hacimsel hareketini bize hissettiren bir donedir.Bu hacimsel hareket ise bize 5. boyutu düşündürür.Konu hakkında söylenecek çok şey var.Burada yazılamayacak kadar uzun.Umarız yazılanlar bir fikir vermiştir.Güzel sorunuz için teşekkürler.
Neandertal Academy NA Değerli cevabınız için teşekkürler.
Birkere 6 yön vardır
6 yönün parelleri de vardır
Eger boyut bir cismin görünüm olayı ise çok boyut vardır demektir
müzik lütfen ?? :))
İsim süper
4 . Boyut zaman olabilir mi
Aşağıda bu soruya pek çok kez cevap verdik ama bir kez daha kısaca açıklarsak;
Boyutla zaman farklı kavramlardır.İki kavram genellikle karıştırılır.Bizce bunu sebebi Einstein Genel Görelilik Kuramındaki ünlü dörtlü vektörde bulunan (t,x,y,z) deki ( t) nin zaman boyutu olarak algılanmasıdır.Oysa t 'nin yanında bir de c ışık hızı vardır.Yani aslında vektör (ct,x,y,z) şeklindedir.Buradaki ct nin anlamı ise klasik fizikten bildiğimiz gibi( hız x zaman) yani yol, kısaca yine bir konum belirtir.Bu c ışık hızı işlemler yapılırken kolaylık olsun diye hesaplarda görünmez ama hesabın sonunda eklenir.Zaman boyutlardan bağımsız işleyen bir mekanizmadır.Tüm boyutları kapsayan ve yönün evrenin çok boyutlu genişlemesinin gradyan vektörü yönünde tek boyutlu mutlak bir kavramdır.Burada bir şeyi belirtmekte fayda var.Zaman boyutlardan bağımsızdır fakat her boyut üzerindeki mutlak zaman vektörünün gradyan vektörünün bileşenleri yani gradyan vektörün izdüşümü farklıdır.Buradan da her boyut için farklı zaman algısı vardır diyebiliriz. Yorum katkınız için teşekkürler.
Hocam 4. Ve ilerdeki boyutlar 3 boyutlu olan evrende görülüyor mu. Nasıl göründüğüne bakıcağız demişsinz
4.boyutden gelen bir şekil 3 boyutta görülebilir ama tıpkı 2 boyutlu bir evrende 3 boyutlu bir şekile baktığımızda onun birazını görebiliriz yani 3 boyutlu bir evrende 4 boyutlu bir şekili birazını görebiliriz.
Hocam 1. Boyutun ekseni uzunluk, 2. boyutun genişlik, 3. Boyutun hacim ise 4. Boyutun ki nedir(zaman diyenleri duydum ama mantıksız geliyor.)
Haklısınız.Zaman ve boyut farklı şeyler.Bu yanılgının altında Einstein'nin (x,y,z,t) 4 lü vektöründeki t nin yanlış anlaşılması yatıyor. Oradaki t aslından yalnız değildir başında c ışık hızı vardır.Yani vektör aslında (x,y,z,ct) şeklindedir. Işık hızı büyük bir sayısal değer ifade ettiğinden işlemlerin en sonunda konması için t yalnız alınır. Burada ct ise artık zamanı değil bildiğiniz gibi x,y,z gibi bir mesafe yani yol temsil eder.Yorum katkınız için teşekkürler.
Evrende spin ve kuark rengi boyutlu sürekli mi süreksiz (kesikli) boyut mudur?
Bunu biraz pixellere benzetiyorum: ekran x yönü, y yönü, zamansal öteleme ise ekran tazeleme, pixel rengi kesikli boyut olup, sari, kırmızı ve mavi rengi, (spin veya kuark rengi gibi veya temel parçacıgin eylemsiz kütlesi gibi veya elektron yükü gibi, veya kuark tipi gibi ), ekranları birleştiğinde ise gözlemciye gore değişen görüntü oluşur. (Ekran düzlemi küre, kare, silindir, yamuk silindir,...). Ayni şekilde atomları birleştiğinde uzaysal nesneyi gözlemciye gore şekillenmiş olur. ( göreceli uzay oluşur.)
Aslında benzerlikleri kullanarak anlatma daha mantıklıdır. Hem de anlamak kolaylasir, 4 boyutlu nesne insan (gözlemci, atom) yaşamıdır. Veya ekrandaki filme benzer.
Boyut kavramı doğrudan evrenin çok boyutlu genişlemesi ile ilgili bir kavram.Bu konuda kısmi bir kronolojik sıra yaparsak; Fermiyonlar (kuark,lepton) ve bozonlar(foton,gluon,higgs) gibi temel parçacıklardan başlayarak daha sonra bunların ve diğer egzotik temel parçacıkların bileşimleri olan Baryon,hadron,mezon vb daha sonra atomlar ve bildiğimiz maddeye kadar her enerji alanının hareketlerinin evrenin bu çok boyutlu hareketinde belli izdüşümleri vardır.Bu boyutlarda yaşayanların gördükleri o enerji alanının mutlak hali değil izdüşümleridir.Örneğin biz kendi yaşam düzlemimizde bir fotonun gerçek hareketini tam olarak göremeyiz.Gördüğümüz tek boyutlu hareketidir.Birde ancak yaklaşık hesap yapabildiğimiz dalga hareketini(alansal yol) hissedebiliriz o kadar. Bigbang den başlayarak temel parçacıklar,bileşik parçacıklar, atomlar ve günümüzdeki maddenin davranışlarına kadar olan bir süreci farklı bir bakış açısıyla anlatacağımız videolarımız gelecek.Yorum katkınız için teşekkürler.
Ustam bu çalıştığın 3 boyutlu işlemler yapabildiğimiz programın adı ne mobilde böyle uygulamalar var da biliyor musun
Matematikde ve fizikte boyut tanımı farklımı
4. Ve Tüm Boyutları Gören Tek Varlık Allah'tır.
4.boyut tayız biz zaten avanak
@@jexypwc3511 biz 4 . Boyutta miyiz hahaha
Belki allah dediğiniz, 4. Boyuttan bi varlım ve 5. Boyuttan birisi allahı yarattı?
@@alttab804 Allah'i kim yaratti? 🤔
Anlamadığım nokta neden 5. Boyut x uzunluğunu aştı
Bizim 3 boyutlu algımızda uzunluk yani "konum değiştirme" kavramı tek boyutlu bir kavram olduğu için x boyutu anlamlıdır.Fakat evrende boyut sayısı arttıkça konum değişimi alansal hacimsel hatta daha farklı formlarda olabilir.Bu sebeple aslında bizim 3. boyuttan daha üst boyutları algımız 4. boyutun türevi dışında ancak sembolik olabilir.Burada 4. ve daha üst boyutların küpler şeklinde tasarlanması ancak üst boyutları bir şeylere benzetebilmemiz neye benziyor olabileceklerini en azından türevlerinin, türevlerinin neye benzeyebileceğini hissetmemiz içindir. Yoksa x boyutuna takılmayın çünkü uzunluk kavramı sadece bizim 3 boyutlu dünyamızda konum değişimini algımızla ilgili bir şey.Alansal konum değişimine bizim dünyamızdan bir örnek verirsek örneğin ses dalgaları bir kaynaktan üretilen ses dalgası maddi bir nokta gibi tek boyutlu bir çizgi veya hat üzerinde ilerlemez ses dalgaları dairesel alansal ilerler ve aynı anda o alan içindeki farklı konumlardaki kişiler tarafından hissedilirler.Yani aynı anda alansal olarak her yerde olabilirler.Örneğin biz insanoğlu olarak alansal yol alabilseydik yeryüzünde aynı anda birçok yerde olabilirdik.Foton elektron gibi parçacıklarda hem çizgisel,hem dalgalar gibi alansal hemde kendilerine dik konumda hacimsel yol alabilir konum değiştirebilirler.
Adam adam:)
O zaman 3. boyut 4. Boyutun sadece bir kenarı dır dersek doğru olur mu? Nasıl 2. Boyut olan kare 3. Boyutlu küpün sadece bir kenarı ise. Dediğim gibi 3. Boyut olan bir cisimde 4. Boyut lu bir cismin sadece bir kenarı mıdır?
Köşe(nokta),kenar,yüzey,hacim.Bunlar sırasıyla 0.,1.,2. ve 3. boyut elemanlarıdır.
0. boyuta ait nokta bir çizginin,karenin,küpün köşesi olabilir,Tek boyutlu çizgi, karenin,küpün bir kenarı olabilir.Fakat kare, küpün kenarı değil yüzeyidir.Çünkü kare iki boyutludur, kenar ise tek boyutlu bir kavramdır.Aynı şekilde Küpte 4. boyutun tek boyutlu kenarı değil, kapsadığı 3 boyutlu hacimdir.Yorum katkınız için teşekkürler.
nope bu yanlış, dikkat edersen her dimension boyutunda obje fiziksel olarak evrim geçiriyor, ilk olarak nokta sonra 2d sonra ise tamamen fizikselleşip 3d boyutuna yani her açıdan görülebilir bir objeye dönüşüyor, 4. boyutta bunun daha da değişmesi gerekir sen ise sadece aynı boyutu kullanarak fiziğini büyütmüşsün.
Biraz dikkat lütfen.Video'da da söylendiği gibi 4. boyutun neye benzediğini 3. boyutta yaşayanlar olarak bilemeyiz.Ancak bizim için anlamlı olan şekilde modelleyebiliriz. Bu sebeple orada içinde sonsuza yakın küp barındıran küp benzeri görünüm 4. boyutun bizzat kendisi değil bizim insan aklımızla anlayabileceğimiz şekilde sembolik bir gösterimidir.Ama yine de içinin tam olarak neye benzediğini bilmesek te içeriğinin sınırlı bir sonsuzlukta 3. boyut barındırdığını 4. boyutun türevinden(bknz. Türev Nedir? videosu) tahmin edebiliyoruz.Yorum katkınız için teşekkürler.
4 5 6 7 8......... 'nci boyutlar ''hiçliğin, 1.boyut, 2.boyut ve 3. boyut'un hayalleri gibi
NaPer Va bunu bilemezsin çünkü 4. Boyutu göremiyorsun ancak varlığını anlarsın
ama o zaman boyut kavramı sonsuz oluyor
Niye bu müzik
Hata var bence.X-kupun turevi 3x-kare diyoruz.Amma en kuchik degishim ichin 3 tane tarafi x olan kare yetersiz kalioyor.Ornek vereyim:tarafi 3 olan kupu tarafi 4 olan kupe vidyoda gosterilen gibi 3 tane tarafi 3 olan kare artirarak alamazsiniz.onceki taraf 3 oldugunda hacim 27,sonra 4 olunca 64 oluyor.amma siz soylediginiz gibi bakildiginda 27+3 tane 3 kare yani 27,bu da 54 yapar.ortada 10 birim hacim yok
Ozur dilerim,turev-3 vidyosunda achiklama verilmish
2. boyut 1 boyutun bir yönüıyle sıfır olduğunu gösterir 3. boyut da 2 boyutu sıfırlar.... galiba 4. boyut da 3 boyutu sıfırlar. sıfırlanmamak için uğraşsak da nafile her nefis ölümü tadacaktır. zaman bence sonuncu boyuttur.. artık kaç boyut varsa
Abi alttaki müziği kaldırda da odaklanalım lütfen. Sırf şunu dinlememek için sesi kapatıp yazıları okuyorum. İngilizcem pekişiyor.
Insanlarin konunun neresinde oldugunu anlamak icindi sanirim muzik!
şimdi biraz beyin yaktırayım: ve bazı kardeşlerede kapı veya ilham olması açısından açıklama: noktaya 1.boyut diyor geneli.asıl itibarıyla nokta daha küçük mikroorganizmanın gözünde 1 boyut değildir ve 6 ana yönü bunların arasında hatır sayılır miktarlarda ara yönler mevcuttur.tabii büyük organizma olarak bakınca tek derinliği yok diye bakılıyor.ana yön derken sağ-sol arka ön yukarı aşağı...tabii bu yine görecelidir.alt neye göre gibi.
ufak bir nokta birim küre gibi düşününüz.mikro boyutunda dahi öyledir.2.boyuta gelirsek aralarına çizgi çekmek tabiri kullanılıyor çoğunda buda asıl itibariyle çizgi değildir.milyonlarca noktaların birleşmesi ile oluşan ve yine bize değilde mikro organizma veya elektron gözünde silindiriktir.yani 6 yönlüdür.mesela ip 2 boyutlu deniyor.tamam üzerinde ileri geri hareket edecek bir 2 boyutluya göre.pekiyi karıncaya göre? bizim dünyamız gibidir işte:).yani karınca bu çizgi dediğimiz yerde alta üstte ve yanlara da gider.yani yine mikro makro organizmalara göre bakılır.bu şekilde devam edilir ise 3.boyut dediğimiz olay zaten ilk 2sinde anlatmak istediğime bu boyutta erişiliyor bu anlatımı yapanlara göre.ve ayrıca 1-2-3. boyut yani yön:) bunların hepsinde zaman geçerlidir.ve görecelidir.neye göre bize göre güneş.neden? o sistemdeyiz.yani aslında tüm canlılar 3 boyut ve ayrıca zaman ile yaşar.yani bu anlatımların tabiri ile 4 boyutta.ama 3 boyut görür.pek iyi insana göre ? insanda mana vardır.yani iç alem.içten dışa akma var.yani içine doğan gelen ses var ama beyin ve kalp algılar bunu ama sesi dış alemimiz işitmez.pek iyi o vakit manevi kalbinde gözü var kulağı var der isek yalan söylememiş oluruz.organik dil oynatılmadan içinden manevi kalpten gizli zikir de yapılır konuşursunda.ama dış alem bunu bilmez.neyse konuyu şöyle bağlantılamak gerekir.elektornlara mikro organizmalara göre ve bize göre hepsi bizim dünyamız gibi tabirinizle 3 boyuttadır.ve zaman vardır ek olarak hepsinde.yani şöyle örneklersek senin bedenin dünyaları olabiliyor.akyuvar örneği...hücre atom örneği birleşirler doku birleşirler organ.ama damar kan içinde bu zerre dolaşır.ileri geri değil??!!? her yöne.damardan organa vs.ve atom denilen yapı güneş sistemi gibi.etrafında elektronlar protonlar dolaşır belli yörüngede ve doldurur bir noktada da diyemeyiz.güneş çekirdek atomdaki gezegenlerde elektron oluvermiş.iç içe..yani bir hücreden bir atomdan veya bir noktadan tüme varım yöntemi gibi bişey.umarım 1-2-3 boyut dedikleri şeyi aslında hepsi zerre küçük içinde derinlikli olduğu ama bizim göremediğimizi anlatabilmişizdir.sizde galaksi sisteminde noktasınız.eee noktasında kardeşim vucudun sana göre derinlikli yapı yani 3 boyutu var ve zamanında var.tayyi mekan tayyi zaman yapan büyüklerden birisi size belki daha net açıklar.ama bilim illa Allah'ı n koyduğu ilimi anlatacaktır.bir mikro yapı sanki dile gelip onu anlatacaktır.sizler umarım buradan alıp daha da çözümsel ilhamlara ulaşıp deneysel olarakta ispatlayıp çığır açarsınız.unutmayınazim ederseniz yaparsınız...ahhhhhh kendinizi bi bilseniz bunun ve ötesinin dahi zor olmadığını ve daha neler yapabileceğinizi bileceksiniz.
ve ayrıca çift yarık deneyinde elektronların hareketlerini bi inceleyiniz.ne oluyor??? dolu su gibi davranıyor değil mi? yani parçacık değil aralarında boşluk yok...bu mevzzuda aslında bir nevi ispatlandı yani uzayda dahi boşluk yoktur karanlık madde dedikleri şey...o elektronlar 2 delikten geçiyorda sanki geçtikten sonra etkileşiyorda su gibi dalgalar yaparak yüzeye çarpıyor.üstte anlatılanlar ve bu deneye dikkat ediniz.bir de o deneyde kamera konulunca da bir şeyler oluyor.ne oluyor elektronlar gözlendiğini görüldüğünü biliyor.ve olması beklenen davranışı yapıyor ...yani aralarında boşluk varmış gibi ayrı gibi davranıp 2 çizgi oluşturuyor.yani gören varsa görülende var yani 2lik oldu o yüzden:).bir de bir olmak karanlıkta sevgili olmak...onu bilmek ama öyle nefs ile değil ..çıkar postu aradan kalsın yaradan..mevlana ben bir kulum der iken dahi ikilik olur der iken yani bir kul ve yaratıcısı...kamera kaldırılınca gören -görülen ikilemi olmayınca elektronlar su gibi dolgun oluyorda dalga oluşturuyor ve 2 delikten çıkıp birleşerek çoklu çizgiler oluşturuoyr.gurban olayım tasaffuv da ilerlemiş bir güzel fizikcimiz bunalrdan faydalanıp çözsün.anlasın ve anlatsın zaten madde anlatıyor.anlayana.
biraz anladım
güzel
Bu mehmet civelek'in sesi değilmi ya
Hocam bence biz 4 5 6 7 boyuta ılaşabilriz çünkü bunlar bizim sayı dogrumuzda yeri beli ama biz sonsuza ulaşamayız 4 boyuta ulaşmanın ve 5 ve 6 kordinat sistemi degişikligi
Benim düşünceme göre
0 boyut sonsuzdur 1 noktadır aynı şekil sonsuz boyutta 1 noktadır aynı evren gibi sonu ve başı belirsizlik
Bir atomun milyon kere çarpıştırsak yine degişik ve daha küçük oarçalar çıkacak aynı evrenin sonsuzluğu demek istediğim adlandırmamız yanlış biz sayı doğrusunda 0 dayız ve sonsuza yaklaşabiliriz ama göremeyiz .
Aynı dediginiz gibi insan verileni düşünebilir diğer türlü imkansız ama biz 4 ü görebiliyoruz ve tasarlayabiliriz ve birçok yerde 4 boyuta herşeyi görebiliriz yazıyor bence x^sonsuz da mümkün bu
Evrensel Boyut Skalası izafi bir kavram gibi görünüyor.Bizim için 0.(sıfırıncı boyut) bir başka yapı için n. boyut olabilir.İnsan beyni 3. boyuttan sonrasını gözünde tam olarak canlandıramıyor.4. boyutu ise 4. boyutun yapı taşı 3. boyuta ait türeviyle algılayabiliyor.7. boyuta kadar bazı şeyleri gözümüzde canlandırma cesareti ise yine 3 boyutlu algı sınırları içerisinde bir olgudur.Biz onların gerçekte düşünebildiklerimizin bile ötesinde çok çok farklı yapılarda olabileceklerini biliyoruz.Ama 3 boyutlu algımızla,3 boyutlu algının sınırları içinde, olabilecek en yakın durumlarını 7. boyuta kadar sınıflandırabiliyoruz.
Ben her zaman kavram geliştiriyor hoca yanlış diyo
hocam 4.boyutta ic ice kuplerden bahsetmissiniz.Bunu birer birim küçülerek sonsuza giden kupler olarak mi dusunmeliyiz
yoksa çakışık kupler olarak mi
Bir x uzunluğuna dizilmiş bir kenarı x olan sonsuza yakın sayıda küp. Çakışık küplerde diyebiliriz.
Hocam müzik gitmemiş sesiniz yeter sadece. Müzik duygusalmı duygusal olmaz hocam öyle. Olabildiğince sadeleştirin ama video çok yararlı ve öğretici emeğinize sağlık.
Daha 4. boyutu açıklayamadan 5 6 ve 7. boyutlara geçmişsiniz
👏🔳🔳◼️◾▪️📄✍️
4.boyut zaman kavramıdır
Bir cop adam sadece 2.boyutu goruyor sersek 3.boyutu gornek onun icin hir bilinmezlik ve imkansizliktir.
Biz 3 boyutlu canlilsrin 4.boyutu kavrayip onu ogrenmeye calismasi bir tavugun matematik yapmasi gibi bir seyfir.Bosuna yormanin cevabi yok bu sorunun
Sayın My best friend FLOWEY Türev nedir?4. boyut nedir? videosunu izlerseniz sorunuza cevap bulacağınızdan eminiz.Orada 4. boyutun içinde ne var göremeyiz ama 4. boyutun türevini yani 3 boyutlu küpü algılayabiliriz denmektedir.Benzer şekilde 2. boyuttaki biride küpün ne olduğunu bilemez ama 2. boyuttaki kesitini, yani izdüşümünü, kısaca türevi olan kareyi algılayabilir.
Bişey anladiysam arap oliyim
Yakın sigaraları...
Türev videosundan gelenler like
Şaka lan şaka
4 üncü boyut bir kara delik
3.boyuttan sonra hepsi yanlış 4.boyut sestir
Ses bildiğin titreşimdir. Ne alaka
4. Boyut frrkans farkıdır bence
1 nesnenin aynı anda 2 farklı şekilde titreşmesi. Onu farklı şekillere sokar. X frekansjnda titreşirken küpü küpx olarak görürix fakat y frekandından titreşimce belki o küpü yuvarlak olarak görürüx oda küpy olur.
Gibi
Abi 3. Boyuttan sonrasi bilinmezlik neden zorluyosunuzki
daha cok ceviri daha çok
Beynim bana küfür ediyo şuan
keşke beynim olsaydı da seni anlasaydım ama 2 gram var onuda nefes alarak harcıyorum sjsjsjsjsjsjjs
Ağladım
4.boyut böyle bir şey değil. yanlış bir video bu.
Dördüncü boyut saçmalık, 4 ve sonrası ilk üçün tekrarı
Allah'ım ne kadar büyük sün yarabbi