Czytamy naturę #84 | Sztuczny człowiek in vitro - Księżyc i miesiączka - Turbulentne mydliny

Поделиться
HTML-код
  • Опубликовано: 2 окт 2024
  • W 84. odcinku "Czytamy naturę" będzie o:
    1) 00:55 połączeniu kilku mini-organów zbudowanych z prawdziwych komórek ludzkich (organoidów) tak, że zaczynają udawać cały organizm;
    2) 10:58 związkach między snem, ale przede wszystkim cyklem miesiączkowym, a fazami księżyca;
    3) 23:17 nowych odkryciach w dziedzinie płynącej membrany mydlanej.
    Źródła:
    1) Trapecar, M., Wogram, E., Svoboda, D., Communal, C., Omer, A., Lungjangwa, T., ... & Griffith, L. G. (2021). Human physiomimetic model integrating microphysiological systems of the gut, liver, and brain for studies of neurodegenerative diseases. Science Advances, 7(5), eabd1707; advances.scien...
    2A) Casiraghi, L., Spiousas, I., Dunster, G. P., McGlothlen, K., Fernández-Duque, E., Valeggia, C., & Horacio, O. (2021). Moonstruck sleep: Synchronization of human sleep with the moon cycle under field conditions. Science Advances, 7(5), eabe0465; advances.scien...
    2B) Helfrich-Förster, C., Monecke, S., Spiousas, I., Hovestadt, T., Mitesser, O., & Wehr, T. A. (2021). Women temporarily synchronize their menstrual cycles with the luminance and gravimetric cycles of the Moon. Science Advances, 7(5), eabe1358; advances.scien...
    3) Vilquin, A., Jagielka, J., Djambov, S., Herouard, H., Fisher, P., Bruneau, C. H., ... & Kellay, H. (2021). Asymptotic turbulent friction in 2D rough-walled flows. Science Advances, 7(5), eabc6234; advances.scien...
    Materiał powstał dzięki dofinansowaniu ze środków Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim.

Комментарии • 117

  • @LukaszApaczKielin
    @LukaszApaczKielin 3 года назад +23

    Panie Łukaszu,
    Dziękuję za Pańską pracę, wytrwałość i chęci!
    Wzbogaca Pan mnie i moje poniedziałki =)

  • @teresalesniak4521
    @teresalesniak4521 3 года назад +5

    Łukaszu, dziękuję za to, źe zadałeś sobie trud zrelacjonowania tych badań oraz za powaźne i solidne podejście do tematu. W całym odcinku nie było teź mowy nt. badań z wykorzystaniem zwierząt👍. Jestem przekonana, źe naukowcy rzadko czują potrzebę szukania etycznych, alternatywnych sposobów prowadzenia badań bez udziału zwierząt, bo zadawanie im cierpienia i śmierci stało się dla nich banalne i niedostrzegalne. Z uwagą i przyjemnością wysłucham kolejnych odcinków nt. rezultatów badań bez udziału zwierząt. Serdecznie pozdrawiam💚

  • @onufrywyrwikufel7569
    @onufrywyrwikufel7569 3 года назад +1

    Świetna seria Panie Łukaszu, życzę panu (i oczywiście widzom) jak najdłuższej jej kontynuacji

  • @Tracer527
    @Tracer527 3 года назад +1

    Mam dzisiaj luźniejszy dzień w pracy, niezwykle miło było Cię posłuchać Panie Łukaszu podczas porządkowania dokumentów. Pozdrawiam serdecznie.

  • @sebastianstefaniak6526
    @sebastianstefaniak6526 3 года назад +13

    Od razu poniedziałek lepszy! I to jako pierwszy! Już myślałem, że się nie doczekam :D

  • @MrFemex
    @MrFemex 3 года назад +9

    "Moją ulubioną literką 'R' " Śmiechłem c:

    • @leszekgotom6660
      @leszekgotom6660 3 года назад +4

      Pan Łukasz - moją ulubioną literką L
      Ja - hmm... To pewnie od nazwiska
      Pan Łukasz - Jak Ryszard
      Ja - ...

  • @Martyna-lj2rv
    @Martyna-lj2rv 3 года назад

    29 minut oraz 12 sekund i poniedziałek od razu lepszy! :)

  • @zscorporation
    @zscorporation 3 года назад

    Bardzo dziś ciekawie :) Mechaniką Płynów zaimponowałeś !!! SUPER :)

    • @LukaszLamza
      @LukaszLamza 3 года назад

      Odhaczam sobie kolejno dyscypliny naukowe, żeby nie było, że kogoś pominąłem. ;)

  • @fafiklata
    @fafiklata 3 года назад +3

    Za ten pierwszy temat, to Kaja Godek Cie dojedzie. :-D

  • @tatraaaaa
    @tatraaaaa 3 года назад

    Jak zawsze ciekawie 👍

  • @paprukas
    @paprukas 3 года назад +1

    Kawka wypita i słuchamy Nature

  • @miszczuskc
    @miszczuskc 3 года назад

    Zawsze super!

  • @michazlublina9649
    @michazlublina9649 3 года назад +2

    Ehh, na III roku symulowaliśmy wiry za pomocą tensorów. Na Politechnice Lubelskiej. Nie uczą już tego na sposób matematyczny? Tylko numerycznie? Tyle, że to lata 90-te. Przedmiot: mechanika ośrodków ciągłych.

    • @LukaszLamza
      @LukaszLamza 3 года назад

      Nie no, są oczywiście na to rozmaite narzędzia matematyczne - na przykład "dokleja się" do zwykłych równań Naviera-Stokesa człony odpowiadające za turbulencję, zgodnie ze zmierzonym empirycznie skalowaniem wielkości i energii wirów. Nie śledzę tego na bieżąco, ale pamiętam, że ostatnio, kiedy patrzyłem, wciąż korzystali z kaskady Kołmogorowa. Pewnie są na to setki różnych półempirycznych metod.

  • @maciejszymanski2386
    @maciejszymanski2386 3 года назад +3

    Mojej byłej narzeczonej okres się spóźniał. Gdy minęło dziesięć dni od spodziewanej miesiączki, a tej nadal nie było, wyprawiłem huczną imprezę (taki wieczór kawalerski plus pępkowe). Następnego dnia rano narzeczona dzwoni i wypowiada ustalone hasło: "ciotka przyjechała". Wyprawiłem więc huczne poprawiny i odwołałem alarm...

  • @kw265
    @kw265 3 года назад +2

    Następny super odcinek serii "czytamy naturę"
    … tylko jedno "ale"...... Od jakiegoś czasu słyszę dziwne klikanie językiem?
    Coś strasznego.

    • @LukaszLamza
      @LukaszLamza 3 года назад +3

      Kurczę, znowu? :/ Wiem, o co chodzi, czasami mikrofon wybitnie mocno wyłapuje moment otwierania paszczy przy rozpoczynaniu nowej frazy. Odkryłem nawet sposób pracy z jamą paszczową, który to niweluje i działało, póki o tym pamiętałem. Pozdrawiam i obiecuję poprawę!

  • @aluette1
    @aluette1 3 года назад +4

    Ale dlaczego "za przeproszeniem" cykl miesiączkowy? 🤔

    • @sewerynkaminski1116
      @sewerynkaminski1116 3 года назад

      no ja za przeproszeniem nie wiem

    • @aluette1
      @aluette1 3 года назад

      @@sewerynkaminski1116
      Hehehe 😂

    • @arthy27
      @arthy27 3 года назад +2

      Żeby się żaden snowflake przypadkiem nie obraził

    • @LukaszLamza
      @LukaszLamza 3 года назад

      Tak powiedziałem? Hm. Dziwne. W każdy razie nie z potrzeby serca.

    • @aluette1
      @aluette1 3 года назад

      @@arthy27 dobre, dobre!

  • @cybergranie4214
    @cybergranie4214 3 года назад +1

    Okrążam Słońce już blisko 40 razy, a z kolejną odsłoną "Czytamy naturę" dowiaduję się co rusz nowych i bardzo ciekawych rzeczy.
    Dzięki Kapitanie za wartościowy content.

  • @antekkrakowiak1487
    @antekkrakowiak1487 3 года назад +2

    Wreszcie coś dobrego w ten poniedziałek

  • @emde2137
    @emde2137 3 года назад

    mooncalendar.astro-seek.com/
    W ramach ciekawostki:
    Odnośnie księżyca chciałem dorzucić ,że w Astrologii *
    (*tak tak wiem ,pseudonauka , ok)
    cykl księżycowy nawiązuje też do ryzyka nieudanej operacji [link]

  • @GenderWoman666
    @GenderWoman666 3 года назад +3

    Tak, ja zapisuję swoje okresy w kalendarzu kieszonkowym, w którym są zapisane fazy księżyca. Góra cztery-pięć miesięcy może być w okolicy danej fazy. Ponieważ na to, kiedy jest okres, wpływa data owulacji - oraz setka różnych czynników: dieta, poziom stresu w danym czasie, aktywność seksualna itp. Trzeba by wieść życie całkiem jak w zegarku, by doszło do pełnej synchronizacji. _No-can-do's-ville, baby doll_ 😅

    • @MrouhAga
      @MrouhAga 3 года назад

      Potwierdzam, też odnotowuje czasowe synchronizację, kilka-kilkanaście miesięcy się zdarza, częściej zauważam tę z pełnią, bo sama pełnia bardziej spektakularna. Ale własnie różne życiowe turbulencje- choroby, stres czy podróże, a nawet w moim przypadku pogoda (upały) potrafią zburzyć porządek.

  • @wujeksmietanko
    @wujeksmietanko 3 года назад

    Pierwszy temat mógłby stanowić kanwę niezłego horroru SF. A propos komórek macierzystych to czytałem kiedyś, że są problemy z ich pozyskiwaniem (moralne) - może to jest jedną z przeszkód na drodze do rozwoju tej techniki?

  • @leszczuk2047
    @leszczuk2047 3 года назад

    Moja HIPOTEZA co do cykli grawitacyjnych powiązanych z miesiączką: Może chodzić o powiązanie grawitacji ze stężeniem żelaza we krwi.

  • @GromKuba
    @GromKuba 3 года назад +1

    Zastanawia mnie, czy ten wpływ księżyca jest też powiązany z widocznością księżyca. Z wakacyjnych wyjazdów do rodziny, na wsi, gdzie jeszcze nie było latarni pamiętam, że w okolicach pełni można było dłużej się zasiedzieć w sklepie czy na dyskotece, bo miało się świadomość, że będzie można późno wrócić bez problemu, bo w takich wiejskich warunkach księżyc robi za wielką latarnię. Ale to działało wtedy, gdy było bezchmurnie. Księżyc blisko pełni zachęca do aktywności po zmroku, bo jest jaśniej. A niektórym zagląda wtedy prosto w okna około północy.

    • @Karol_Jaźwiński
      @Karol_Jaźwiński 3 года назад

      Trzeba by zbadać to dwa razy na tej samej grupie, ale w innych warunkach. 1) W pomieszczeniach zamkniętych, bez dostępu światła księżyca 2) W pomieszczeniach gdzie księżyc faktycznie daje więcej światła. Chyba nawet były już kiedyś takie badania i nic nie wykazały. Muszę poczytać ten artykuł, bo już od jakiegoś czasu szukam odpowiedzi na to pytanie i nadal nie wiem.

    • @blebleble87x15
      @blebleble87x15 3 года назад

      @@Karol_Jaźwiński znalazłeś coś może? Też co jakiś czas trapi mnie to pytanie. A korelacja jest bezsprzeczna - w okresie 12 miesięcznym = 12 okresów. Pozdrawiam

  • @kamika5710
    @kamika5710 3 года назад

    Księżyc ma wpływ na pływy wody a człowiek w większości składa się z wody, z tąd wpływ na człowieka i miesiączki. Ciekawy materiał, dziękuję i pozdrawiam.

  • @katogoria
    @katogoria 3 года назад +1

    Jeszcze bardziej wierzę w Boga Stwórcę.

  • @kosmatydziadu
    @kosmatydziadu 3 года назад +3

    Żona mnie woła, że mój program już jest :D

  • @majkimajki1147
    @majkimajki1147 3 года назад +2

    Na studiach miałem mechanikę cieczy , nie wspominam tego dobrze ( cztery razy do egzaminu podchodziłem 😅)😎

  • @mateuszmczerniawski
    @mateuszmczerniawski 3 года назад

    Od tak wielu pokoleń lunatyków, osoby chorujące na bezsenność łaczono z cyklami Księżyca i dopiero teraz zrobiono badania w tym kierunku?

  • @agaagusia4726
    @agaagusia4726 3 года назад

    Bardzo mi się podobało:) Czasem do śniadania, a tym razem przy obieraniu ziemniaków:)

  • @grossibp
    @grossibp 3 года назад

    W Polsce na autostradach to są same turbulencje, nie ma liniowego przepływu aut. Skody, niemieckie marki i busy turbulentnują non stop...

  • @Marcins7710
    @Marcins7710 3 года назад

    Niestety cyklu miesiączkowego sobie nie zmierzę, wiadomego powodu. Ale bańki mydlane jak najbardziej zrobię, bo mogę.

  • @ratunkuuu
    @ratunkuuu 3 года назад +2

    Slicznie dziekuje! i juz ide do akwarium z moim organoidem

    • @katogoria
      @katogoria 3 года назад

      A jak to się dziękuje ślicznie?

  • @PLumisko
    @PLumisko 3 года назад

    Kurcze "El" jak Ryszard, od razu mi się w głowie przypomniał kawał odnośnie "R"owe"r"ek ..... ale aby nie było - nie czepiam możliwe też że po prostu głośniki z laptopa coś przekłamały.... tak czy siak - dziękuję za kolejne wydania "czytamy naturę" i pozdrawiam!.

  • @MrDanielo798
    @MrDanielo798 3 года назад

    Mam drukarke 3D idę robić teraz organoidy i stworzę człowieka nara przegrywy.

  • @olafxdd8201
    @olafxdd8201 3 года назад +1

    Ten 1 dislike to chyba missclick :)

  • @AnetaGierasimowicz
    @AnetaGierasimowicz 3 года назад

    Ciekawe z tym księżycem. W szpitalach jest przesąd, że w czasie pełni na porodówce i na sorze jest zawsze duże obłożenie. Osobiście nie sprawdzałam, ale pogląd mocno zakorzeniony :)

  • @wasiu5988
    @wasiu5988 2 года назад

    Lecisz razem z Astrofazą? XD

  • @johnsmith-vz3vr
    @johnsmith-vz3vr 3 года назад

    Kusi Pan statkiem kosmicznym, a odcinek o miesiączce, trzeba było lepsze tło dobrać

  • @gogogun4151
    @gogogun4151 2 года назад

    To krok do straszności

  • @SzalonyChedozeniec
    @SzalonyChedozeniec 3 года назад

    Dziękuję za rzetelną pracę i wkład w popularyzację nauki!

  • @kigen7c
    @kigen7c 3 года назад

    Ahh ta mechanika płynów... Prześladowała na studiach 😅

  • @andrzejklaus3948
    @andrzejklaus3948 3 года назад

    Ja bym chcial zeby Polska kiedykolwiek byla w stanie wyslac choc gwozdzia na orbite.

  • @lialis3858
    @lialis3858 3 года назад +1

    Gdzie idzie dostać taka fajną koszulkę ?

    • @zarzykzgr
      @zarzykzgr 3 года назад +1

      W zeszłym roku widziałem podobną w house-ie.

  • @weronikaitylenatenteman5670
    @weronikaitylenatenteman5670 3 года назад

    12:30 sen jest krótszy w okolicach pełni, sen zaczyna się później w okolicach pełni

  • @StaP876
    @StaP876 3 года назад

    Dokładam sobie słowo Miesiąc do listy obok słowa Światło (świat-tło).

  • @vampert6449
    @vampert6449 2 года назад

    L nie jest jak Ryszard

  • @adambogusawski9269
    @adambogusawski9269 3 года назад +1

    Dla zasięgu

  • @pawkapawka-yv1np
    @pawkapawka-yv1np 3 года назад

    Ciekawe jak przebiegają miesiączki u pań znajdujących się na ISS. Takie badanie miałoby znaczenie dla potencjalnej możliwości reprodukcji człowieka w kosmosie. Podobno badano reprodukcję u myszy w stanie nieważkości i badanie dało negatywny wynik.

    • @AnetaGierasimowicz
      @AnetaGierasimowicz 3 года назад

      To jest bardzo ciekawe. Też kiedyś się nad tym zastanawiałam. Problem by był z grupą badawczą. Z tego co słyszałam, jak dotąd kobiety wybierały raczej zatrzymywanie miesiączki na czas pobytu na ISS.

  • @pawciog9413
    @pawciog9413 3 года назад

    Co tam chrypa! Przejebane te wyrazy z "r".

  • @bartekbartek7036
    @bartekbartek7036 3 года назад

    Pozdrawiam

  • @kubekjacobo
    @kubekjacobo 2 года назад

    Oj dużo wam brakuje

  • @olafxdd8201
    @olafxdd8201 3 года назад

    Z jakiegoś powodu strona www.copernicuscollege.pl wam nie działa i nie można kursu zobaczyć :/

  • @Zbygniew1234
    @Zbygniew1234 3 года назад

    Komentarz dla zasięgu! Dzięki!!

  • @MaciekMedyj
    @MaciekMedyj 3 года назад

    środa ;-P

  • @nikolasmarch715
    @nikolasmarch715 3 года назад

    Pierwszy a co reszta pewnie udaje ze pracuje Hahha

  • @TheOutlander82
    @TheOutlander82 3 года назад +1

    Jest czystsza metoda, bardziej etyczna.. Trzeba wytargać te pasożyty okupujące biały budynek przy ulicy wiejskiej. Jedno słowo, a pakuje walizę i lecę wam pomóc zdobyć te pomoce naukowe.

  • @MarekMazurkiewicz1988pl
    @MarekMazurkiewicz1988pl 3 года назад

    Dziękuję serdecznie za ten materiał! Może będzie podkast?

    • @LukaszLamza
      @LukaszLamza 3 года назад

      Jak zawsze będzie mój podkast dla "Tygodnika Powszechnego", zwykle o tematach, które są też w "Czytamy": www.tygodnikpowszechny.pl/podkast

  • @damianiwanowicz9420
    @damianiwanowicz9420 3 года назад

    Kiedy 2 odcinek człowieka w kosmosie :) ?

  • @midnight.blue42
    @midnight.blue42 3 года назад

    E nie sądzę żeby fazy księżyca miały wpłwym na miesiączkę. Niby jak. To pewnie przypadek, za mało osób było, powinno wziąć udział o wiele więcej kobiet.

    • @marekking7847
      @marekking7847 3 года назад

      Oczywiście, że nie ma. Bo wtedy wszystkie kobiety miały by okres w tym samym czasie. Zdrad by nie było. Natomiast czy księżyc ma jakiś wpływ na metabolizm w ogóle? Możliwe, że tak. Bo skoro człowiek składa się z 70% z wody, a księżyc bierze udział w przyciąganiu wody, to jak najbardziej może oddziaływać na ludzi np. poprzez większy niepokój, problem ze snem itp.

  • @michallaskowski5147
    @michallaskowski5147 3 года назад

    w kuchni :D

  • @Cm8919
    @Cm8919 3 года назад +1

    Picie i chrypanie jest obrzydliwe. Takie dźwięki w materiale powodują u mnie ciarki na plecach. Z całym szacunkiem..

  • @malleusmaleficarum9248
    @malleusmaleficarum9248 3 года назад +2

    9:06 Dwa pytania:
    1. Czy taka platforma może mieć już duszę?
    2. Od którego momentu przysługuje jej zasiłek 500+?

  • @panikrystyna1
    @panikrystyna1 3 года назад

    Nie wierzę w wpływ grawitacji na cykl miesiączkowy. Już moja prababcia wytłumaczyła mi dlaczego jest związany z księżycem.

    • @blebleble87x15
      @blebleble87x15 3 года назад

      Może się Pani podzielić informacją?

    • @panikrystyna1
      @panikrystyna1 3 года назад

      @@blebleble87x15 Księżyc był jedynym dostępnym kalendarzem. Kobieta miesiączkująca stawała się łupem drapieżników częściej od innych. Dalej trzeba się domyślić.

    • @blebleble87x15
      @blebleble87x15 3 года назад

      @@panikrystyna1 czyli sugeruje Pani, że kobieta (a właściwie całe pokolenia,stopniowo) ewolucyjnie dostroiła swój organizm do księżyca, żeby móc wcześniej zaplanować bezpieczne schronienie? Czyli wcześniej następowały nieregularne miesiączki? Temat bardzo mało przebadany współcześnie, pozdrawiam

    • @panikrystyna1
      @panikrystyna1 3 года назад

      @@blebleble87x15 Tak właśnie twierdziła prababcia. Kobiety mające możliwość datowania mogły się w odpowiednim czasie ukryć.

  • @AARTpl
    @AARTpl 3 года назад

    Myślę, że bardzo duży potencjał do analiz statystycznych mogą dawać dane zbierane przez aplikacje do monitorowania cykli miesiączkowych.

  • @prjk7339
    @prjk7339 3 года назад

    chrypa nie rozprasza ale mowienie o niej tak

  • @savedemperor8024
    @savedemperor8024 3 года назад

    Myszy i szczury to zwykłe szkodniki więc ludzie są głupi jeśli się martwią że jakiś byle szkodnik cierpi w laboratorium

    • @AnetaGierasimowicz
      @AnetaGierasimowicz 3 года назад

      Akurat największy szkodnik na tej planecie to człowiek.

    • @savedemperor8024
      @savedemperor8024 3 года назад

      @@AnetaGierasimowicz to coś zrób z tym i zacznij od siebie 🤣

    • @AnetaGierasimowicz
      @AnetaGierasimowicz 3 года назад

      @@savedemperor8024 ale co mam zacząć od siebie? :D coś Ci za daleko myśli poszły niż to, co napisałam. Jeśli chodzi o ograniczanie szkód jakie wyrządzamy planecie i innym, to akurat zaczęłam od siebie, Tobie też polecam.

    • @savedemperor8024
      @savedemperor8024 3 года назад

      @@AnetaGierasimowicz Jesteś przecież szkodnikiem a nie wiesz co się ze szkodnikami robi?

    • @savedemperor8024
      @savedemperor8024 3 года назад +2

      @@AnetaGierasimowicz ziemia to zwykły kawał skały a skale zbytnio nie da się wyrządzić szkody
      A człowiek jest jedyną istotą rozumną więc on rządzi i będzie się rozwijał tak jak chce a jeśli przy tym jakieś zwierzęta będą cierpieć lub nawet wyginą to cóż cell uświęca środki

  • @lubomirpetrowpahuta
    @lubomirpetrowpahuta 3 года назад +2

    Już widzę kolejny "bastion" wiedzy atakowany przez katolickich wyznawców prolive. Dopatrzą się w tym podważania boskiego aktu stworzenia, kreacji "człowieka" poza organizmem matki, intencjonalnej zaprogramowanej aborcji. Ogólnie, szatańskiego wpływu. No bo jak można naprawiać, ba, nawet sprawdzać boski cud stworzenia.

    • @dorotasadurska4367
      @dorotasadurska4367 3 года назад

      Raz że to kwestia, która wcale z religią nie musi być związana. Dwa, rozumiem że jak coś jest katolickie to od razu złe i niesłuszne? Dość to wygodne. Ale czy prawdziwe? No cóż...

  • @VanellusV
    @VanellusV 3 года назад

    L jak Ryszard? ;D

    • @LukaszLamza
      @LukaszLamza 3 года назад +4

      A co miałem powiedzieć? "R jak Lucjan"? ;)

  • @GenderWoman666
    @GenderWoman666 3 года назад

    Ale się kiedyś niektórzy zdziwią, jak się uda stworzyć w laboratorium całego żywego świadomego człowieka 🤩😂

    • @LukaszLamza
      @LukaszLamza 3 года назад +1

      Ja bym już się nie zdziwił...

    • @GenderWoman666
      @GenderWoman666 3 года назад

      @@LukaszLamza ja też nie. Ucieszyłabym się. Ale już widzę tłumy modlące się pod laboratorium o duszę dla golema 👀😅

    • @itakpowiem
      @itakpowiem 3 года назад

      Takiego malutkiego

    • @GenderWoman666
      @GenderWoman666 3 года назад

      @Aenye Cerbin znasz książkę "Pozytronowy człowiek"? Już klasyka SF rozważała, kiedy można kogoś uznać za człowieka.