The mystery of Mozart's Requiem

Het Requiem van Mozart is wereldberoemd, maar toch was het niet Mozart zelf die de dodenmis voltooide. Wie dan wel? Sander vertelt je meer
Wolfgang Amadeus Mozart was amper 35 toen hij op 7 december 1791 stierf ten gevolge van een ziekte of een vergiftiging, dat weten we nog altijd niet zeker.
Het was een pijnlijk en bescheiden einde voor de jonge componist. Zijn leven was niet voltooid. Net zoals zijn laatste grote meesterwerk. Op het moment van zijn dood had Mozart namelijk nog 1 work in progress: het Requiem. En toch, kunnen we vandaag toch genieten, van dat laatste werk van Wolfgang Amadeus Mozart. Hoe kan dat?
Het mysterie van Mozarts Requiem begint bij de dood van gravin Anna von Walsegg op 14 februari 1791. Haar man, graaf Franz von Walsegg, wilde haar waardig herdenken daarom schakelde hij Mozart in voor het componeren van een dodenmis: Een Requiem.
Von Walsegg had de gewoonte om werk van andere componisten te laten doorgaan voor eigen creaties. En bij Mozart, was dat niet anders Hij gaf de opdracht voor het Requiem dan ook in de vorm van een anonieme brief. Mozart ontving een voorschot en zou de rest van het geld ontvangen wanneer de partituur klaar was. En dat geld,
dat is later in ons verhaal nog heel belangrijk.
Even over het werk zelf. Mozart wind geen doeken om de boodschap. De toon is somber en traag. Het requiem begint alsof je de kerk binnenstapt, of zelfs de kist binnen draagt. Je ziet het in de baslijnen in de partituur zelf. Je leest echt: STAP / RUST / STAP / RUST.
Dit is eigenlijk het enige deel dat Mozart helemaal heeft uitgeschreven. En maar goed ook, want Mozart laat al meteen een heel bijzonder instrument horen: de bassethoorn. Een klarinet die iets lager klonk dan een gewone klarinet, waardoor de toon van het werk donkerder werd. Die bassethoorn was een redelijk nieuw instrument en had het zo een unieke klank dat Mozart zelfs besloot om de hobo’s in dit requiem weg te laten.
Van alle andere fragmenten kennen we alleen maar de koorpartijen, de begeleidende baslijnen (basso continuo (cello, bas, orgel)) en een paar instructies voor de blazers, zoals in het Tuba Mirum Even luisteren. Al de rest is na (beat) de dood van Mozart toegevoegd.
Wolfgang Amadeus Mozart stierf in mysterieuze omstandigheden, voor hij het Requiem kon afwerken. Enkel het begin, het introïtus, het openingsdeel van het Requiem, was volledig klaar. Van de negen andere delen waren er alleen maar schetsen. Enkel de ruwbouw stond nog maar op papier.
Nu, uit die stukken die Mozart wel zelf schreef, kunnen we ook afleiden dat hij niet bang was om zich te laten inspireren. Wat je nu hoort, is de Messiah van Händel. “And with His stripes we are healed”
Duidelijk patroon. Eén stem zet in, de andere volgen en beginnen zich door elkaar te verweven. Hmm...En nu even het tweede deel van het Requiem ernaast leggen, het Kyrie Eleison. Niet toevallig, want Mozart had in z’n leven ook een Duitstalige herwerking moeten maken van De Messiah van Händel, een componist van voor zijn tijd.
En dat Kyrie Eleison van Mozart doet trouwens ook denken aan muziek van componist, die Mozart heel goed kende: van Joseph Haydn. Zo zie je maar: zelfs een Mozart haalt zijn inspiratie ook bij anderen. Mozart schreef nog schetsen en aanwijzingen voor negen andere delen na het introïtus. Hij schreef niet chronologisch, alles door elkaar. En zo zijn ook enkel de eerste paar maten van het welbekende Lacrimose van zijn hand.
De allerlaatste woorden van Mozart in de partituur vinden we iets verder in de partituur… Quam olim da Capo...voor in het Hostias-deel. dat was een kleine aanwijzing in de hoek van die laatste pagina.
Een klein mysterie rond het Requiem, maar niet het grootste. Mozart was dood en er moesten nog enkele delen toegevoegd worden om de hele dodenmis op muziek te kunnen zetten. Sanctus / Benedictus / Agnus Dei / Communio. Maar wie deed dat dan?
Maria Constanze Mozart. De echtgenote van onze beroemde componist. Dat geld dat onze graaf Franz von Walsegg wilde betalen voor het Requiem, dat kon Constanze goed gebruiken. En ze ging het niet krijgen met een onafgewerkt Requiem.
Ze riep de hulp in van twee Weense collega’s componisten, Joseph Eybler en Franz Xaver Süβmayr. De eerste deed de orkestratie van de begindelen van het requiem, maar de moed zakte hem in de schoenen en dan werd Franz Xaver Süβmayr ingeschakeld. Hij was zelf leerling bij Mozart, en slaagde erin om in de stijl van zijn meester het werk te vervolledigen. De vermoedens zijn dat Mozart nog meerdere aanwijzingen achterliet (op een klein papiertje in zijn bureau), waarmee de componisten aan de slag konden. Maar wat die aanwijzingen waren? Ook daar weer, een mysterie.

[@martiglesias60]

Reclame maken voor Karajan met de dodenmis van Mozart.??

[@jsb7975]

Er is een foto van rond 1840 waar constanze op staat! Weinig mensen weten dit.

[@servaisgeurts7499]

kijk jij de comments?