Super, to mi się podoba, o to chodzi :) Czuję, że u Marcina Iwucia skończyłem szkołę średnią, a między innymi tutaj zaczynam studia inwestycyjne. Mam nadzieję, że znajdę kilka takich smaczków w Twojej książce Mateusz. Ze względu na to, że mam jeszcze 2 inne, czasochłonne hobby oprócz inwestowania, bardzo doceniam tego typu materiały. Sam nie miałbym na takie analizy czasu i chyba również ochoty, a takie filmy to świetna pomoc przy podejmowaniu decyzji przy oszczędności czasu.
Ja mam wrażenie, że Iwuć mówi ciągle o tym samym, do tego, to takie totalne podstawy podstaw. I swoje filmy targetuje głównie do Januszy inwestowania, chociaż nie dziwie się, takim ludziom najłatwiej opchnąć te jego kursy.
Hej Patryk, Bardzo mi miło. Oczywiście w książce będzie sporo niuansów i smaczków. Inaczej nie byłaby to moja książka :). No ja właśnie mam ochotę na takie i podobne analizy, ale nie do każdego one trafią, bo jest tu sporo liczb, a mało emocji. Pozdrawiam, Mateusz
Dzięki Mateusz za interesujący odcinek, zwierający przydatne informacje , wskazówki i porady, dobrze omówiony temat, wszystkie zagadnienia dobrze wytłumaczone, fajnie się oglądało i słuchało🙂🤔😯👍🙏👏 Ja na koncie IKE posiadam ETF Vanguard FTSE All-World UCITS Acc, nie wybrałem 2 ETF-ów jeden na rynki rozwinięte , a drugi na rynki wschodzące ponieważ uważam , że firma Vanguard w 1 ETF -ie dokona lepszego podziału ode mnie, nie wiem czy dobrze myślę
Dziękuję, Tomek! No o tyle dobrze myslisz,że nie tyle co firma Vanguard, a sam indeks FTSE All-World uwzględni zmiany sił/równowagi na świecie. Vanguard nie ma nic do gadania, ale algorytm za indeksem FTSE już ma.
Super analiza 👍 miałem właśnie nieco wiecej EM niz DM, ale poszedłem po rozum do głowy i posprzątałem wiele ETFów do 1 funduszu: VWRA :) pozdrawiam w oczekiwaniu na przesyłkę książki:)
Dzięki za docenienie analizy! Jak dobrze pójdzie, to druk książki będzie gotowy w tym tygodniu i do piątku zacznę je podpisywać. Wysyłka między 27.11 a 5.12 powinna się udać (a tak obiecywałem).
Dzięki Mateusz. Mocny materiał. Ciekaw jestem jak to się potoczy dalej. Mam trochę rozwiniętych kupionych na początku mojej drogi, ale od dawna jadę ACWI, wiec rozcieńczam tą pozycję.
Dzięki za kolejny super materiał. Inwestując pasywnie postawiłem na V80 i US Small Cap Value. Nie jestem wielkim zwolennikiem przeważani EM. Zdecydowanie preferuję DM, a ostatnio słuchany podcast Williama Green’a z Anthony Kingsley umacnia mnie w tym przekonaniu. Miłego dnia !
Ciąg dalszy nadrabiania Twojego kanału i kolejne wartościowe znalezisko, dzięki :) . Już przed obejrzeniem tego materiału miałem przeświadczenie, że EM jeśli już w portfelu to w znacznie mniejszym procencie niż np DM. Teraz jednak zaczynam się zastanawiać czy w ogóle powinien się tam znaleźć. Nie widać na horyzoncie cykliczności, hossy miały różne przyczyny i nie ma tak na prawdę podstaw żeby ładować jakiś % kapitału w EM. Nadzieja, że będzie drożej bo teraz jest tanio.. to już chyba nie inwestycja tylko spekulacja, a w długoterminowym portfelu nie bardzo widzę spekulację. Do jesieni czekam na przeniesienie IKE na jakiś rachunek maklerski, wtedy ulokuję w ETFach swoje środki. Cały czas jednak waham się co do jego składu i proporcji. Na dzień dzisiejszy mam następującą koncepcję: DM 50% S&P 20% ETC GOLD 15% EM 15% Tak wiem.. duża ekspozycja na USA.
@@Inwestomat Ta rozbieżność wynika z mojego niezdecydowania i niechęci do lokowania środków w nieprzemyślany sposób. Jak wspominałem w komentarzu materiału o rankingu kont, który przygotowałeś - czekam jeszcze z założeniem konta maklerskiego w ramach IKE. Czekam do październikana XTB (jak nie XTB to bossa) i do tego czasu staram się zdobyć rozeznanie i podjąć świadomą decyzję. Podejrzewam, że pozostanę przy powyższej proporcji. Tutaj lepsze są decyzje na chłodno, po wielu nocach z tematem :)
Poziom wykładów jeśli można tak to nazwać - klasa światowa. Dostałeś lajka po pierwszym filmie pomimo, że ja już mam spore doświadczenie i na SII wiedziałem o wszystkim o czym mówiłeś, szanuję wkład jaki dajesz w edukację Polaków. Ponieważ niestety nie rozumiemy nie raz, że bogaty sąsiad to dobry sąsiad - pomoże jak się nam noga powinie...
Hej Konrad, No w moich materiałach masz dużo więcej "mięsa" niż jestem w stanie przekazać w wywiadzie gdziekolwiek. Rozmówcy zwykle zadają dość proste pytania, więc zachęcałbym do oglądania moich materiałów :). Tak - bogaty sąsiad, to dobry i mało zawistny sąsiad :).
Dziekuje Mateusz za merytoryczny (jak zwykle) material! Dla mnie bardzo istotny byl wykres, gdzie powiedziales, ze EM sa obecnie w 5 (bodajze) percentylu. Wiec pytanie, czy moze byc gorzej niz obecnie i jak dlugo moze to trwac. Lub inaczej, czy moze byc taniej niz obecie i jak dlugo zainwestowane pieniadze beda "lezec" bez zysku. P.S. Ksiazke kupie "bankowo"😊
Dziekuję, Marek! EM mają problem stagnacji przychodów i zysków. Do tego na te giełdy nie wchodzi już zbyt wiele nowych spółek, a to nie napędza wzrostów.
Chyba najważniejszy wniosek płynący z tego wykładu to, że powinniśmy inwestować w spółki lub rynki finansowe, które najsliniej i stabilnie zwiększają swoje zyski. Przynajmniej dlamnie jest to ciekawe spostrzeżenie.
Oczywiście przeszli zwycięzcy mogą być przyszłymi przegranymi, ale wyrażone w USD, rynki wschozące są przegranymi (w kwestii wyników finansowych) już od dobrych kilkunastu lat.
@@Inwestomat Z drugiej strony wielu inwestorów kupuje te rynki które oberwały najbardziej i są według nich niedowartościowane i czekają na odbicie do sredniej. Nie jest pewien bo dawno czytalem, ale nawet Benjamin Graham opierał się na takim założeniu, że w danym sektorze należy wybierać właśnie według niskiej ceny do wartości i czekać. Na pewno Benjamin Graham nie kupił by Nvidia. :)
Tym razem w Twojej analizie znalazłem potwierdzenie iż wyceny na S&P500 są przewartościowane o ok 60%, EM są niedowartościowane, sa w fazie akumulacji, a rynek EM wystrzeli wraz z ceną złota po przejściu na nowy system monetarny krajów BRICS. Rozpoczyna się właśnie 800 letni cykl cywilizacyjny wschód-zachód o którym mało kto mówi. Wiele na to wskazuje, że tak może być. Ja inwestuje w EM w długiej perspektywie czasu.
800-letnie cykle cywilizacyjne to z pewnością coś, na czym powinniśmy opierać swoje inwestycje. Przepraszam, ale czy Ty żartujesz? Widziałeś zyski spółek z indeksu MSCI EM?
@@Inwestomat oczywiście rozgłos nie dla samego rozgłosu, ale dlatego że tworzysz bardzo wartościowe treści. Materiał bardzo wartościowy, jak po każdym twoim materiale wpadło sporo wiedzy i nowe przemyślenia.
Cześć! Jak zawsze świetny materiał :) Odnośnie ETFów mam jedno pytanie. Jak w ETFach akumulujących mogę sprawdzić ile środków zostało już reinwestowane? Mam konto w XTB i nie wiem jak to sprawdzić :/
To nie broker rozlicza akumulację tylko dostawca etf. Więc tego nie da się sprawdzić bez samodzielnego porównania do identycznego etf tylko dystrybuującego. Z niego możesz sobie spisać, ile było "wypłaconej" dywidendy albo poprostu, po kilku latach o ile % bądź ułamków procenta, różnią się wyniki między etfami. Można też próbować kontaktu z dostawcą etf czyli np z Ishares, choć wątpię by to coś dało (ale może udzielają danych na takie zapytania).
Dziękuję! Najlepiej wstecz - przeglądając sprawozdanie roczne funduszu. Raportują oni ile dywidend otrzymali z których spółek. Jeszcze lepszy sposób - porównaj notowania (np. na justETF) do tego samego funduszu, ale w wersji distributing/wypłacającej.
Mam do Pana ogromną prośbę. Czy zechciałby Pan rozłożyć na czynniki pierwsze ofertę pierwszego polskiego robodoradcy? Opłaty, benchmarki, strategie inwestycyjne i tp. Z góry dziękuję. Wojciech S.
Ja tam lubię prostotę, więc MSCI ACWI. Wydaje się, że od tego czy opcja EM, czy DM jest lepsza, ważniejszym czynnikiem jest długość inwestowania, bo to bardziej maraton niż sprint. Druga sprawa to pokrowce antypodatkowe jak IKE i IKZE, dzięki którym wartość środków na końcu ma szanse być wyższa.
Ja też lubię prostotę i rozumiem Twoje podejście. I faktycznie nad prowizjami i podatkami (patrz: IKE i IKZE) mamy kontrolę, a nad przyszłymi stopami zwrotu indeksów nie, więc chociaż rozsądnie wybierajmy to, co kontrolujemy.
Czy te zestawienia mogłyby wyglądać znacząco inaczej, jeżeli zamiast MSCI wybrać FTSE i odpowiadające im indeksy? Jest jakaś przewaga MSCI nad FTSE jeżeli chodzi o all world/em?
Byłaby bardzo mała różnica, ale danych długoterminowych dla FTSE nie mam (pytałem ich, ale nie udostępniają). Opierając się na ETF-ach i ich historii, różnica byłaby marginalna. Przewaga - nie. Masz podcasty - rankingi ETF-ów, więc sam zobacz.
Wina Iwucia! 😂 ale trzeba zaznaczyć, że niedawno sam Marcin w jednym z podcastów przyznał, że przestaje przeważać EM a do tego to też pewnie wina Tradera21 bo w jednej z jego książek była mowa o cyklach EM/DM 😀. W naszym kraju to są wpływowi finfluencerzy z dużymi zasięgami.
Brzmi jak "Wina . Ale polityka na bok - na pewno obie osoby miały wpływ na to, że teraz dużo osób właściwie nie wie, czemu, ale ma 50-100% EM w portfelu. Ciekawe, bo jeszcze nikt nie wziął tu w obronę EM, widząc ich zyski z ostatnich 25 lat wyrażone w USD.
@@Inwestomat Twoje argumenty były bardzo racjonalne i przekazane stanowczo dlatego ja nie zamierzam bronic EM :) zwłaszcza jeśli moim celem jest maksymalne upraszczanie portfela długoterminowego.
@@grbx4325 Ja właśnie od początku nie byłem przekonany do proporcji EM/DM w portfelu Marcina, ale nie miałem za tym "namacalnych" argumentów, ten materiał bardzo fajnie je przedstawił. Oczywiście jak to w inwestowaniu, może się okazać, że podejście Marcina ma sens i wyjdzie na tym dobrze. :D
@@alacris110 no Marcin w jednym z ostatnich podcastów sam stwierdził, że po długich analizach zdecydował się zmienić to podejście i w swoim portfelu będzie wychodził z ETFu na EM :)
Niestety dywidenda to nie wszystko, bo jest przecież odcinana od kursu spółek w momencie wypłaty ETF-owi. Ważne jest ujęcie całkowite, czyli Total Return, które porównywałem w tym klipie. EM niestety "leżą" jeśli o to chodzi wobec DM, a złaszcza USA.
Świetny materiał! Sam mam FTSE All World, także nie obstawiam proporcji. Mam także pewne przemyślenie, co do "popularności EM". Może się do tego przykładać Marcin Iwuć, od którego dużo ludzi zaczyna swoją przygodę z inwestowaniem (np. ja), on jest dużym fanem EM i w swoim portfolio ma ich więcej niż DM. Co więcej, są "egzotyczne" i przez to może ciekawsze/bardziej emocjonujące. No i to co słusznie zauważyłeś, PKB != giełda, o czym ludzie nie wiedzą/zapominają.
@@Inwestomat rosnąca siła Chin, tanie akcje, perspektywa lepszego wzrostu na tle DM Ja sam się nad tym kiedyś zastanawiałem, ale trafił do mnie jeden z Twoich argumentów, że te główne kraje i tak kiedyś wpadną do DM Ale żeby nie było, to przedstawili również argumenty przeciwko temu
Materiał dobry, ciekawy. Tylko uważam że ma jeden zasadniczy błąd z góry zakładasz że scenariuszem bazowym jest cały świat przynajmniej tak to odbieram. Wszyscy jesteśmy spekulantami nawet pasywni bo zakładamy ze świat pójdzie do przodu.
@@piotrdrazkowski6797ja w ogóle tak tego nie odbieram. Wiadomo, że to tylko przykład, który ma obrazować, no nie wiem ogólną kondycje rynków wschodzących. Jakby autor miał wziąć wszystkie scenariusze pod uwagę, to ten film trwałby z 3 godziny
Akurat nie masz co żałować w tej sposób, bo przecież nikt nie wiedział, które ETF-y jak sobie poradzą. Równie dobrze za 5 lat możesz żałować (znowu), że nie miałeś więcej w EM. Mądry inwestor zapyta siebie "dlaczego miałem tyle w EM i czy chcę mieć tyle dalej?" "Jakie mam ku temu powody? Co obstawiam?".
@@Inwestomat takie pytanie zadałem i bardzo zmniejszyłem udział EM w portfelu. Jedynie patrząc długoterminowo na stopy zwrotu, to DM zawsze większy zwrot % pokazuje historycznie.
@@Pawel_Agro No to nie jest prawda, bo od 1988 roku EM dały łącznie wyższą stopę zwrotu od DM (w USD). Jest to pokazane w poprzednim materiale o EM (koniec 2022 na moim kanale).
@@WojciechSzymecki Nie znam tego materiału, ale nie są robodradcą, bo to nie usługa zarządzania kapitałem tylko zwykły fundusz inwestycyjny od TFI. Mają KIID więc są funduszeminwestycyjnym.
Tak, jest to możliwe, ale głównie dlatego, że ich giełdy nie byłyby wystarczająco otwarte/rozwinięte. Akurat co do Indii to wątpię, bo myślę, że blokuje ich głównie niski dochód per capita. Co do Chin, to "gra" tu też polityka i mała otwartość.
@@Inwestomat To dla mnie odkrywcze, nieznacznie modyfikuję swoją strategię nie tyle co przez proporcję, co aktywa. Doszedłem do wniosku, że w mojej niewielkiej 5% procentowej części portfela przeznaczonej na samodzielne dobieranie spółek 2,5 procenta przeznaczę na technologiczne małe spółki z Indii i Chin zachowując wysokie przeważnie technologii na xdwt, czyli rynkach rozwiniętych, jednak mając na uwadze, że ten sektor mógłby zanurkować na nawet 16 lat i 80 procent, co bardzo zaszkodziłoby w przejściu na moje FIRE, tak 16 lat przed moim planowanym przejściem zmienię proporcję na odpowiednio 10 procent. Analogicznie mógłby wcześniej upaść, wówczas pozostałoby mi konsekwentnie uśredniać i czekać trzymając ten sektor na ike i robiąc rebalancing raz pod koniec roku. Nie skrywam faktu, że aktywnie doszukuje się nieścisłości w moim planie, bo mam teraz na to najlepszy czas inwestując regularnie zaledwie od 3 miesięcy, więc cenię jakiekolwiek zadania domowe z zagadnień do odrobienia, które mogłyby zmienić moją perspektywę. Bardzo ciekawym, ale wymagającym tematem na odcinek mógłby być ,, sposoby na konsumpcje podczas FIRE ". Ja przewiduje fazę przejściową, w której przechodzę ze 100 procent akcji na 50 % obligacji chociaż wizja samodzielnego wypłacania sobie dywidend przez sprzedaż akcji nie przemawia do mnie w pełni, a dokonanie sprzedaży potencjalnie wysokiej kwoty i tym samym zapłacenie bardzo wysokiego podatku, by zakupić obligacje poddaje pod wątpliwość szukając bardziej optymalnych klasycznych rozwiązań. Pozdrawiam Cię :)
@@Inwestomat To dla mnie odkrywcze, nieznacznie modyfikuję swoją strategię, nie tyle co przez proporcję, co aktywa. Doszedłem do wniosku, że w mojej niewielkiej 5 % części portfela przeznaczonej na samodzielne dobieranie spółek 2,5% przeznaczę na technologiczne małe spółki z Indii i Chin zachowując wysokie przeważanie technologii na xdwt, czyli rynkach rozwiniętych, jednak mając na uwadze, że ten sektor mógłby zanurkować na nawet 16 lat i 80 procent, co bardzo zaszkodziłoby w przejściu na moje FIRE, tak 16 lat przed moim planowanym przejściem zmienię proporcję na odpowiednio 10 procent. Analogicznie mógłby wcześniej upaść, wówczas pozostałoby mi konsekwentnie uśredniać i czekać trzymając ten sektor na ike I robiąc rebalancing raz pod koniec roku. Nie skrywam faktu, że aktywnie doszukuje nieścisłości w moim planie, bo mam teraz na to najlepszy czas inwestując regularnie zaledwie od 3 miesięcy, więc cenię jakiekolwiek zadania domowe do odrobienia z zagadnień, które mogłyby zmienić moją perspektywę.
@@Inwestomat Bardzo ważnym tematem na odcinek mógłby być ,, sposoby na konsumpcję podczas FIRE ". Przewiduję fazę przejściową, w której przechodzę ze 100 procent akcji na 50 procent obligacji, chociaż wizja samodzielnego wypłacania sobie dywidend przez sprzedaż akcji nie przemawia do mnie w sposób stanowczy, a dokonanie sprzedaży, za potencjalnie wysoką kwotę i tym samym uiszczenie bardzo wysokiego podatku, by zakupić obligacje poddaje pod wątpliwość szukając bardziej optymalnych, klasycznych rozwiązań. Pozdrawiam Cię :)
Jeśli 90% (kapitalizacji) stałoby w miejscu, to indeks by nie rósł. Masz na myśli wyniki spółek za 2022 i 2023 czy tylko to "co rośnie" w kwestii ceny na giełdzie?
@@Inwestomat miałem na myśli bardziej ceny na giełdzie. Szczególnie sytuację oddaje strona 9 (Figure 15) chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/www.yardeni.com/pub/faangms.pdf
Przewidywanie przyszłości jest słabe. Stosując strategię momentum można wyskoczyć z pociągu który zwalnia i wskoczyć do pociągu który zaczyna jechać szybciej (EM) :).
@@grzegorz123 Stosowanie lub nie stosowane strategii przez milionerów (tej czy innej) nie jest żadnym wyznacznikiem czy strategia jest dobra. Backtesty pokazują że jest dobra dla zapracowanych którzy mogą poświęcić na nią 30 min. w miesiącu. Nie znalazłem na kanale Mateusza o tej strategii. Strategia GEM oraz AEM jest dobrze opisana na kanale System Trader ze wszystkimi zaletami i wadami.
Pewnie, że można reagować, a nie przewidywać, ale: 1) Skąd będziesz wiedział, jakie indeksy "porównać" w momentum? 2) Skąd będziesz wiedział, jakie okresy (1m/3m/6m/12m) porównywać w kwestii wyników indeksów w momentum? 3) Najważniejsze - czy na koncie opodatkowanym/poza parasolem funduszy (bo możemy mocno oberwać od podatku od zysków kapitałowych). Poza tym - pewnie - droga wolna.
@@Inwestomat 1) Skąd będziesz wiedział, jakie indeksy "porównać" w momentum? Porównuje etfy na największe rynki czyli SP500, all word ex us, etf momentum, brk.b (prawie jak etf), nasdaq oraz na obligacje AGG. Z ciekawości sprawdzałem jak sektorowe etfy wypadają pod momentum i źle to wygląda. 2) Skąd będziesz wiedział, jakie okresy (1m/3m/6m/12m) porównywać w kwestii wyników indeksów w momentum? 6M wybrałem bo to taki złoty środek :) (momentum liczymy od 3 do 12M). Jacek wspomina że można stosować średnią między 6 a 12M albo stosować dual momentum ale to już za bardzo skomplikowane się robi. 3) Najważniejsze - czy na koncie opodatkowanym/poza parasolem funduszy (bo możemy mocno oberwać od podatku od zysków kapitałowych). IKE to podstawa. Ale także małą kwotą na xtb. Poza IKE mam obligacje inflacyjne. Głowna zalety tej strategii wg mnie to maksymalna utrata wartości portfela: -17.8% (w backtestach przeprowadzonych przez Jacka) i nie wymaga dużo wagi. PS Nie jestem naganiaczem na tą strategię. Jest tyle portfeli aktywnych, pasywnych, że każdy znajdzie coś dal siebie.
Super, to mi się podoba, o to chodzi :) Czuję, że u Marcina Iwucia skończyłem szkołę średnią, a między innymi tutaj zaczynam studia inwestycyjne. Mam nadzieję, że znajdę kilka takich smaczków w Twojej książce Mateusz. Ze względu na to, że mam jeszcze 2 inne, czasochłonne hobby oprócz inwestowania, bardzo doceniam tego typu materiały. Sam nie miałbym na takie analizy czasu i chyba również ochoty, a takie filmy to świetna pomoc przy podejmowaniu decyzji przy oszczędności czasu.
Ja mam wrażenie, że Iwuć mówi ciągle o tym samym, do tego, to takie totalne podstawy podstaw. I swoje filmy targetuje głównie do Januszy inwestowania, chociaż nie dziwie się, takim ludziom najłatwiej opchnąć te jego kursy.
Hej Patryk,
Bardzo mi miło. Oczywiście w książce będzie sporo niuansów i smaczków. Inaczej nie byłaby to moja książka :).
No ja właśnie mam ochotę na takie i podobne analizy, ale nie do każdego one trafią, bo jest tu sporo liczb, a mało emocji.
Pozdrawiam,
Mateusz
Wg mnie Iwuć to bardziej temat oszczędzania i wychodzenia z długów. Jak dla mnie inwestuje jak dziadek.
Wyłącz emocje, włącz myślenie - jedna z najtrudniejszych rzeczy w inwestowaniu *własnych* pieniędzy. 🙂
Dokładnie@@wysmok
Swietny materiał. Naprawdę wysoka jakość.
Dziękuję Ci i cieszę się, że się podobał.
Dzięki Mateusz za interesujący odcinek, zwierający przydatne informacje , wskazówki i porady, dobrze omówiony temat, wszystkie zagadnienia dobrze wytłumaczone, fajnie się oglądało i słuchało🙂🤔😯👍🙏👏
Ja na koncie IKE posiadam ETF Vanguard FTSE All-World UCITS Acc, nie wybrałem 2 ETF-ów jeden na rynki rozwinięte , a drugi na rynki wschodzące ponieważ uważam , że firma Vanguard w 1 ETF -ie dokona lepszego podziału ode mnie, nie wiem czy dobrze myślę
Dziękuję, Tomek!
No o tyle dobrze myslisz,że nie tyle co firma Vanguard, a sam indeks FTSE All-World uwzględni zmiany sił/równowagi na świecie. Vanguard nie ma nic do gadania, ale algorytm za indeksem FTSE już ma.
Ok, rozumiem, dzięki za przydatną informacje👍🙂
Posiadam w portfelu etf na rynki rozwijające sie, ale dzieki temu materialowi zrozumiałem wiele mechanizmow stojących za zachowaniem cen, dziekuje.
Nie ma sprawy, bardzo mi miło, że materiał się przydał!
Jako investor pasywny akumulujacy mój przyszły kapitał emerytalny na IKE Vanguard FTSE All World UCITS ETF accumulated i problem z głowy 😊
Oczywiście rozwiązuje to kwestie kombinowania.
Super analiza 👍 miałem właśnie nieco wiecej EM niz DM, ale poszedłem po rozum do głowy i posprzątałem wiele ETFów do 1 funduszu: VWRA :) pozdrawiam w oczekiwaniu na przesyłkę książki:)
Dzięki za docenienie analizy! Jak dobrze pójdzie, to druk książki będzie gotowy w tym tygodniu i do piątku zacznę je podpisywać. Wysyłka między 27.11 a 5.12 powinna się udać (a tak obiecywałem).
Dziękuję za materiał i pozdrawiam !
Dzięki za komentarz, Maciek!
Świetny materiał! 👍
Dzięki!
Cześć Mateusz dzięki za materiał ❤
Cześć, Adam! A ja dziękuję za miły komentarz i mam nadzieję, że materiał się przydał.
Dzięki Mateusz. Mocny materiał. Ciekaw jestem jak to się potoczy dalej. Mam trochę rozwiniętych kupionych na początku mojej drogi, ale od dawna jadę ACWI, wiec rozcieńczam tą pozycję.
Dzięki, Przemek,
Niektórzy ACWI + EM budują celowo, aby właśnie zwiększyć udział EM w prostym portfelu.
Świetny materiał !
Dzięki, Kasia!
Dzięki za kolejny super materiał. Inwestując pasywnie postawiłem na V80 i US Small Cap Value. Nie jestem wielkim zwolennikiem przeważani EM. Zdecydowanie preferuję DM, a ostatnio słuchany podcast Williama Green’a z Anthony Kingsley umacnia mnie w tym przekonaniu. Miłego dnia !
Hej Mirek, dzięki!
Ciekawe, że interesujesz się small cap value, bo to bardzo naukowe podejście do inwestowania.
Moje zainteresowanie wzięło się dzięki takim osobom jak Ty czy Jacek Lempart. Także jeszcze raz wielkie dzięki!@@Inwestomat
@@mirekperfetto8084 Super, miło mi. Pozdrawiam!
Ciąg dalszy nadrabiania Twojego kanału i kolejne wartościowe znalezisko, dzięki :) . Już przed obejrzeniem tego materiału miałem przeświadczenie, że EM jeśli już w portfelu to w znacznie mniejszym procencie niż np DM. Teraz jednak zaczynam się zastanawiać czy w ogóle powinien się tam znaleźć. Nie widać na horyzoncie cykliczności, hossy miały różne przyczyny i nie ma tak na prawdę podstaw żeby ładować jakiś % kapitału w EM. Nadzieja, że będzie drożej bo teraz jest tanio.. to już chyba nie inwestycja tylko spekulacja, a w długoterminowym portfelu nie bardzo widzę spekulację.
Do jesieni czekam na przeniesienie IKE na jakiś rachunek maklerski, wtedy ulokuję w ETFach swoje środki. Cały czas jednak waham się co do jego składu i proporcji. Na dzień dzisiejszy mam następującą koncepcję:
DM 50%
S&P 20%
ETC GOLD 15%
EM 15%
Tak wiem.. duża ekspozycja na USA.
Może i duża, ale skoro taki portfel Ci pasuje, to czemu nie.
Ciekawe, że piszesz o wycięciu EM, a dalej masz je w koncepcji. Dlaczego?
@@Inwestomat Ta rozbieżność wynika z mojego niezdecydowania i niechęci do lokowania środków w nieprzemyślany sposób. Jak wspominałem w komentarzu materiału o rankingu kont, który przygotowałeś - czekam jeszcze z założeniem konta maklerskiego w ramach IKE. Czekam do październikana XTB (jak nie XTB to bossa) i do tego czasu staram się zdobyć rozeznanie i podjąć świadomą decyzję. Podejrzewam, że pozostanę przy powyższej proporcji. Tutaj lepsze są decyzje na chłodno, po wielu nocach z tematem :)
@@maciejkrzesinski8679 Ok, rozumiem. Bardzo dobrze robisz, że się nie spieszysz. Popieram.
Poziom wykładów jeśli można tak to nazwać - klasa światowa. Dostałeś lajka po pierwszym filmie pomimo, że ja już mam spore doświadczenie i na SII wiedziałem o wszystkim o czym mówiłeś, szanuję wkład jaki dajesz w edukację Polaków. Ponieważ niestety nie rozumiemy nie raz, że bogaty sąsiad to dobry sąsiad - pomoże jak się nam noga powinie...
Hej Konrad,
No w moich materiałach masz dużo więcej "mięsa" niż jestem w stanie przekazać w wywiadzie gdziekolwiek. Rozmówcy zwykle zadają dość proste pytania, więc zachęcałbym do oglądania moich materiałów :).
Tak - bogaty sąsiad, to dobry i mało zawistny sąsiad :).
Dla zasięgów, dobra robota.
Dzięki!
Super jak zawsze 👍
Dzięki, Tomek!
Jak zawsze świetna robota Mateusz! I zdecydowanie DM :)
Dzięki za docenienie materiału, Grzesiek!
Dziekuje Mateusz za merytoryczny (jak zwykle) material! Dla mnie bardzo istotny byl wykres, gdzie powiedziales, ze EM sa obecnie w 5 (bodajze) percentylu. Wiec pytanie, czy moze byc gorzej niz obecnie i jak dlugo moze to trwac. Lub inaczej, czy moze byc taniej niz obecie i jak dlugo zainwestowane pieniadze beda "lezec" bez zysku. P.S. Ksiazke kupie "bankowo"😊
Dziekuję, Marek!
EM mają problem stagnacji przychodów i zysków. Do tego na te giełdy nie wchodzi już zbyt wiele nowych spółek, a to nie napędza wzrostów.
Chyba najważniejszy wniosek płynący z tego wykładu to, że powinniśmy inwestować w spółki lub rynki finansowe, które najsliniej i stabilnie zwiększają swoje zyski. Przynajmniej dlamnie jest to ciekawe spostrzeżenie.
Oczywiście przeszli zwycięzcy mogą być przyszłymi przegranymi, ale wyrażone w USD, rynki wschozące są przegranymi (w kwestii wyników finansowych) już od dobrych kilkunastu lat.
@@Inwestomat Z drugiej strony wielu inwestorów kupuje te rynki które oberwały najbardziej i są według nich niedowartościowane i czekają na odbicie do sredniej. Nie jest pewien bo dawno czytalem, ale nawet Benjamin Graham opierał się na takim założeniu, że w danym sektorze należy wybierać właśnie według niskiej ceny do wartości i czekać. Na pewno Benjamin Graham nie kupił by Nvidia. :)
@@Rav600R Tylko fakt, że coś najmocniej oberwało nie czyni z tego automatycznie okazji cenowej. Tego wielu inwestorów nie rozumie.
Tym razem w Twojej analizie znalazłem potwierdzenie iż wyceny na S&P500 są przewartościowane o ok 60%, EM są niedowartościowane, sa w fazie akumulacji, a rynek EM wystrzeli wraz z ceną złota po przejściu na nowy system monetarny krajów BRICS. Rozpoczyna się właśnie 800 letni cykl cywilizacyjny wschód-zachód o którym mało kto mówi. Wiele na to wskazuje, że tak może być. Ja inwestuje w EM w długiej perspektywie czasu.
800-letnie cykle cywilizacyjne to z pewnością coś, na czym powinniśmy opierać swoje inwestycje. Przepraszam, ale czy Ty żartujesz? Widziałeś zyski spółek z indeksu MSCI EM?
@@Inwestomat widziałem
Komentarz dla statystyk, bo twój kanał zasługuje na rozgłos!
Dzięki! Mam nadzieję, że materiał sę podobał. A rozgłos - zostawmy to widzom :).
@@Inwestomat oczywiście rozgłos nie dla samego rozgłosu, ale dlatego że tworzysz bardzo wartościowe treści.
Materiał bardzo wartościowy, jak po każdym twoim materiale wpadło sporo wiedzy i nowe przemyślenia.
@@alacris110 Dziękuję, miło mi!
Zaraz zapinam rower, odpalam trenażer i jedziemy z tematem 🚴
Git good 💪
Mam nadzieję, że trening był udany!
Cześć! Jak zawsze świetny materiał :) Odnośnie ETFów mam jedno pytanie. Jak w ETFach akumulujących mogę sprawdzić ile środków zostało już reinwestowane? Mam konto w XTB i nie wiem jak to sprawdzić :/
Sam bym się chętnie dowiedział, ale coś mi się wydaję, że nie ma takiej informacji :/
Też się podpinam pod pytanie
To nie broker rozlicza akumulację tylko dostawca etf. Więc tego nie da się sprawdzić bez samodzielnego porównania do identycznego etf tylko dystrybuującego. Z niego możesz sobie spisać, ile było "wypłaconej" dywidendy albo poprostu, po kilku latach o ile % bądź ułamków procenta, różnią się wyniki między etfami. Można też próbować kontaktu z dostawcą etf czyli np z Ishares, choć wątpię by to coś dało (ale może udzielają danych na takie zapytania).
Dziękuję!
Najlepiej wstecz - przeglądając sprawozdanie roczne funduszu. Raportują oni ile dywidend otrzymali z których spółek.
Jeszcze lepszy sposób - porównaj notowania (np. na justETF) do tego samego funduszu, ale w wersji distributing/wypłacającej.
@@LimboNoir Jest - w sprawozdaniu funduszu ETF (np. rocznym) - mówiłem o tym w serii o ETF-ach.
Mam do Pana ogromną prośbę. Czy zechciałby Pan rozłożyć na czynniki pierwsze ofertę pierwszego polskiego robodoradcy? Opłaty, benchmarki, strategie inwestycyjne i tp. Z góry dziękuję. Wojciech S.
Dzień dobry,
Nie ma w Polsce robodoradców, więc nie mam czego rozbijać.
Pozdrawiam,
Mateusz
Ja tam lubię prostotę, więc MSCI ACWI. Wydaje się, że od tego czy opcja EM, czy DM jest lepsza, ważniejszym czynnikiem jest długość inwestowania, bo to bardziej maraton niż sprint. Druga sprawa to pokrowce antypodatkowe jak IKE i IKZE, dzięki którym wartość środków na końcu ma szanse być wyższa.
Ja też lubię prostotę i rozumiem Twoje podejście. I faktycznie nad prowizjami i podatkami (patrz: IKE i IKZE) mamy kontrolę, a nad przyszłymi stopami zwrotu indeksów nie, więc chociaż rozsądnie wybierajmy to, co kontrolujemy.
Czy te zestawienia mogłyby wyglądać znacząco inaczej, jeżeli zamiast MSCI wybrać FTSE i odpowiadające im indeksy? Jest jakaś przewaga MSCI nad FTSE jeżeli chodzi o all world/em?
Byłaby bardzo mała różnica, ale danych długoterminowych dla FTSE nie mam (pytałem ich, ale nie udostępniają).
Opierając się na ETF-ach i ich historii, różnica byłaby marginalna.
Przewaga - nie. Masz podcasty - rankingi ETF-ów, więc sam zobacz.
Wina Iwucia! 😂 ale trzeba zaznaczyć, że niedawno sam Marcin w jednym z podcastów przyznał, że przestaje przeważać EM a do tego to też pewnie wina Tradera21 bo w jednej z jego książek była mowa o cyklach EM/DM 😀. W naszym kraju to są wpływowi finfluencerzy z dużymi zasięgami.
Brzmi jak "Wina . Ale polityka na bok - na pewno obie osoby miały wpływ na to, że teraz dużo osób właściwie nie wie, czemu, ale ma 50-100% EM w portfelu. Ciekawe, bo jeszcze nikt nie wziął tu w obronę EM, widząc ich zyski z ostatnich 25 lat wyrażone w USD.
@@Inwestomat Twoje argumenty były bardzo racjonalne i przekazane stanowczo dlatego ja nie zamierzam bronic EM :) zwłaszcza jeśli moim celem jest maksymalne upraszczanie portfela długoterminowego.
@@grbx4325 Ja właśnie od początku nie byłem przekonany do proporcji EM/DM w portfelu Marcina, ale nie miałem za tym "namacalnych" argumentów, ten materiał bardzo fajnie je przedstawił. Oczywiście jak to w inwestowaniu, może się okazać, że podejście Marcina ma sens i wyjdzie na tym dobrze. :D
@@alacris110 no Marcin w jednym z ostatnich podcastów sam stwierdził, że po długich analizach zdecydował się zmienić to podejście i w swoim portfelu będzie wychodził z ETFu na EM :)
@@grbx4325 O to nie wiedziałem, muszę odszukać, bo ostatnio nie oglądałem Marcina, dzięki za informację!
Wysoka jakość materiału to mało powiedziane !
Bardzo dziękuję, Rafał!
Zadawala mnie duża dywidenda z EM, więc ekspozycja na EM głównie poprzez ETF dywidendowy i polskie spółki, ale zdecydowanie powyżej 10%, błąd?
Niestety dywidenda to nie wszystko, bo jest przecież odcinana od kursu spółek w momencie wypłaty ETF-owi. Ważne jest ujęcie całkowite, czyli Total Return, które porównywałem w tym klipie. EM niestety "leżą" jeśli o to chodzi wobec DM, a złaszcza USA.
Świetny materiał!
Sam mam FTSE All World, także nie obstawiam proporcji.
Mam także pewne przemyślenie, co do "popularności EM". Może się do tego przykładać Marcin Iwuć, od którego dużo ludzi zaczyna swoją przygodę z inwestowaniem (np. ja), on jest dużym fanem EM i w swoim portfolio ma ich więcej niż DM. Co więcej, są "egzotyczne" i przez to może ciekawsze/bardziej emocjonujące. No i to co słusznie zauważyłeś, PKB != giełda, o czym ludzie nie wiedzą/zapominają.
Marcin Iwuć o ile pamiętam, już jakiś czas temu zapowiedział redukcję EM w swoim portfelu ;)
@@sawomirharner8382 może tak być, ja pamiętam stan sprzed pół roku kiedy czytałem Fortecę
Dzięki, Tomek! A jak Marcin argumentował to przeważanie EM? Po prostu "dreszczykiem emocji"?
@@Inwestomat rosnąca siła Chin, tanie akcje, perspektywa lepszego wzrostu na tle DM
Ja sam się nad tym kiedyś zastanawiałem, ale trafił do mnie jeden z Twoich argumentów, że te główne kraje i tak kiedyś wpadną do DM
Ale żeby nie było, to przedstawili również argumenty przeciwko temu
@@tomaszgasior9027 Ok, rozumiem.
Materiał dobry, ciekawy. Tylko uważam że ma jeden zasadniczy błąd z góry zakładasz że scenariuszem bazowym jest cały świat przynajmniej tak to odbieram. Wszyscy jesteśmy spekulantami nawet pasywni bo zakładamy ze świat pójdzie do przodu.
Dziękuję za słowa docenienia. A co innego niż cały świat powinno być Twoim zdaniem scenariuszem bazowym?
@@Inwestomat Każdy ma swój indywidualny zgodny ze swoim celem i horyzontem czasowym
@@piotrdrazkowski6797ja w ogóle tak tego nie odbieram. Wiadomo, że to tylko przykład, który ma obrazować, no nie wiem ogólną kondycje rynków wschodzących. Jakby autor miał wziąć wszystkie scenariusze pod uwagę, to ten film trwałby z 3 godziny
Ja żałuję, że kupowałem etfy na EM. Mogłem 100% ładować w DM i tak teraz robię, a jako rynki wschodzące kupuje sobie spółki dywidendowe gpw.
Akurat nie masz co żałować w tej sposób, bo przecież nikt nie wiedział, które ETF-y jak sobie poradzą.
Równie dobrze za 5 lat możesz żałować (znowu), że nie miałeś więcej w EM. Mądry inwestor zapyta siebie "dlaczego miałem tyle w EM i czy chcę mieć tyle dalej?" "Jakie mam ku temu powody? Co obstawiam?".
@@Inwestomat takie pytanie zadałem i bardzo zmniejszyłem udział EM w portfelu. Jedynie patrząc długoterminowo na stopy zwrotu, to DM zawsze większy zwrot % pokazuje historycznie.
@@Pawel_Agro No to nie jest prawda, bo od 1988 roku EM dały łącznie wyższą stopę zwrotu od DM (w USD). Jest to pokazane w poprzednim materiale o EM (koniec 2022 na moim kanale).
Przepraszam zapomniałem napisać, że chodzi mi o BeGlobal.
BeGlobal to fundusze inwestycyjne Rockbridge, które nie mają niczego wspólnego z robodoradztwem.
@@Inwestomat Reklamują się jako pierwszy polski robodoradca w materiale na RUclips. Tworzą portwel z etf-ów.
@@WojciechSzymecki Nie znam tego materiału, ale nie są robodradcą, bo to nie usługa zarządzania kapitałem tylko zwykły fundusz inwestycyjny od TFI. Mają KIID więc są funduszeminwestycyjnym.
@@Inwestomat Ok. Dziękuję.
Nie ma sprawy@@WojciechSzymecki
Możliwe, że chiny i indie nigdy nie migrują do rynków rozwiniętych, tym samym do msci world?
Tak, jest to możliwe, ale głównie dlatego, że ich giełdy nie byłyby wystarczająco otwarte/rozwinięte. Akurat co do Indii to wątpię, bo myślę, że blokuje ich głównie niski dochód per capita. Co do Chin, to "gra" tu też polityka i mała otwartość.
@@Inwestomat To dla mnie odkrywcze, nieznacznie modyfikuję swoją strategię nie tyle co przez proporcję, co aktywa.
Doszedłem do wniosku, że w mojej niewielkiej 5% procentowej części portfela przeznaczonej na samodzielne dobieranie spółek 2,5 procenta przeznaczę na technologiczne małe spółki z Indii i Chin zachowując wysokie przeważnie technologii na xdwt, czyli rynkach rozwiniętych, jednak mając na uwadze, że ten sektor mógłby zanurkować na nawet 16 lat i 80 procent, co bardzo zaszkodziłoby w przejściu na moje FIRE, tak 16 lat przed moim planowanym przejściem zmienię proporcję na odpowiednio 10 procent. Analogicznie mógłby wcześniej upaść, wówczas pozostałoby mi konsekwentnie uśredniać i czekać trzymając ten sektor na ike i robiąc rebalancing raz pod koniec roku. Nie skrywam faktu, że aktywnie doszukuje się nieścisłości w moim planie, bo mam teraz na to najlepszy czas inwestując regularnie zaledwie od 3 miesięcy, więc cenię jakiekolwiek zadania domowe z zagadnień do odrobienia, które mogłyby zmienić moją perspektywę. Bardzo ciekawym, ale wymagającym tematem na odcinek mógłby być ,, sposoby na konsumpcje podczas FIRE ". Ja przewiduje fazę przejściową, w której przechodzę ze 100 procent akcji na 50 % obligacji chociaż wizja samodzielnego wypłacania sobie dywidend przez sprzedaż akcji nie przemawia do mnie w pełni, a dokonanie sprzedaży potencjalnie wysokiej kwoty i tym samym zapłacenie bardzo wysokiego podatku, by zakupić obligacje poddaje pod wątpliwość szukając bardziej optymalnych klasycznych rozwiązań. Pozdrawiam Cię :)
@@Inwestomat To dla mnie odkrywcze, nieznacznie modyfikuję swoją strategię, nie tyle co przez proporcję, co aktywa. Doszedłem do wniosku, że w mojej niewielkiej 5 % części portfela przeznaczonej na samodzielne dobieranie spółek 2,5% przeznaczę na technologiczne małe spółki z Indii i Chin zachowując wysokie przeważanie technologii na xdwt, czyli rynkach rozwiniętych, jednak mając na uwadze, że ten sektor mógłby zanurkować na nawet 16 lat i 80 procent, co bardzo zaszkodziłoby w przejściu na moje FIRE, tak 16 lat przed moim planowanym przejściem zmienię proporcję na odpowiednio 10 procent. Analogicznie mógłby wcześniej upaść, wówczas pozostałoby mi konsekwentnie uśredniać i czekać trzymając ten sektor na ike I robiąc rebalancing raz pod koniec roku. Nie skrywam faktu, że aktywnie doszukuje nieścisłości w moim planie, bo mam teraz na to najlepszy czas inwestując regularnie zaledwie od 3 miesięcy, więc cenię jakiekolwiek zadania domowe do odrobienia z zagadnień, które mogłyby zmienić moją perspektywę.
@@Inwestomat Bardzo ważnym tematem na odcinek mógłby być ,, sposoby na konsumpcję podczas FIRE ". Przewiduję fazę przejściową, w której przechodzę ze 100 procent akcji na 50 procent obligacji, chociaż wizja samodzielnego wypłacania sobie dywidend przez sprzedaż akcji nie przemawia do mnie w sposób stanowczy, a dokonanie sprzedaży, za potencjalnie wysoką kwotę i tym samym uiszczenie bardzo wysokiego podatku, by zakupić obligacje poddaje pod wątpliwość szukając bardziej optymalnych, klasycznych rozwiązań. Pozdrawiam Cię :)
@@mattcarbon7509 Będzie taki temat na blogu. Daj mi czas ;). Planuję wiele wpisów/materiałów o fazie dystrybucji.
Ciekawe że Portugalia to rynek rozwinięty a Korea i Tajwan to wschodzące.
Tak, trochę czasu zajmuje awans/degradacja.
No ok ale na takim S&P bardzo czesto za hosse tez odpowiadaja tylko FAANG a reszta czyli ponad 90% potrafi stac w mjescu lub sie delikatnie osuwać.
Tak było wcześniej ale nie ostatni miesiąc. Teraz ruszył cały rynek
Jeśli 90% (kapitalizacji) stałoby w miejscu, to indeks by nie rósł.
Masz na myśli wyniki spółek za 2022 i 2023 czy tylko to "co rośnie" w kwestii ceny na giełdzie?
@@Inwestomat miałem na myśli bardziej ceny na giełdzie. Szczególnie sytuację oddaje strona 9 (Figure 15)
chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/www.yardeni.com/pub/faangms.pdf
Przewidywanie przyszłości jest słabe. Stosując strategię momentum można wyskoczyć z pociągu który zwalnia i wskoczyć do pociągu który zaczyna jechać szybciej (EM) :).
Taaa 😂 I gdzie ci milionerzy w Polsce i na świecie stosujący tę strategię?
@@grzegorz123 Stosowanie lub nie stosowane strategii przez milionerów (tej czy innej) nie jest żadnym wyznacznikiem czy strategia jest dobra. Backtesty pokazują że jest dobra dla zapracowanych którzy mogą poświęcić na nią 30 min. w miesiącu. Nie znalazłem na kanale Mateusza o tej strategii. Strategia GEM oraz AEM jest dobrze opisana na kanale System Trader ze wszystkimi zaletami i wadami.
Pewnie, że można reagować, a nie przewidywać, ale:
1) Skąd będziesz wiedział, jakie indeksy "porównać" w momentum?
2) Skąd będziesz wiedział, jakie okresy (1m/3m/6m/12m) porównywać w kwestii wyników indeksów w momentum?
3) Najważniejsze - czy na koncie opodatkowanym/poza parasolem funduszy (bo możemy mocno oberwać od podatku od zysków kapitałowych).
Poza tym - pewnie - droga wolna.
@@Inwestomat 1) Skąd będziesz wiedział, jakie indeksy "porównać" w momentum?
Porównuje etfy na największe rynki czyli SP500, all word ex us, etf momentum, brk.b (prawie jak etf), nasdaq oraz na obligacje AGG. Z ciekawości sprawdzałem jak sektorowe etfy wypadają pod momentum i źle to wygląda.
2) Skąd będziesz wiedział, jakie okresy (1m/3m/6m/12m) porównywać w kwestii wyników indeksów w momentum?
6M wybrałem bo to taki złoty środek :) (momentum liczymy od 3 do 12M). Jacek wspomina że można stosować średnią między 6 a 12M albo stosować dual momentum ale to już za bardzo skomplikowane się robi.
3) Najważniejsze - czy na koncie opodatkowanym/poza parasolem funduszy (bo możemy mocno oberwać od podatku od zysków kapitałowych).
IKE to podstawa. Ale także małą kwotą na xtb. Poza IKE mam obligacje inflacyjne.
Głowna zalety tej strategii wg mnie to maksymalna utrata wartości portfela: -17.8% (w backtestach przeprowadzonych przez Jacka) i nie wymaga dużo wagi.
PS
Nie jestem naganiaczem na tą strategię. Jest tyle portfeli aktywnych, pasywnych, że każdy znajdzie coś dal siebie.
Ok, brzmi dobrze@@waldi680