Łowcy-zbieracze - czy nasi przodkowie wiedli sielskie życie? | prof. Iwona Sobkowiak-Tabaka

Поделиться
HTML-код
  • Опубликовано: 2 фев 2025

Комментарии • 299

  • @mrpiolho1987
    @mrpiolho1987 2 года назад +56

    Odcinki po około godzinę, a słucha się jak by minęło 15 minut.
    To jest właśnie to, pasja, wiedza, ciekawe zagadnienia przedstawiane w przystępnej formie.
    Szkoda ze yt dopiero dzisiaj polecił mi ten kanał na głównej, jestem szczerze zafascynowany, jeden odcinek mnie kupił, teraz z wielkim zainteresowaniem i ciekawościa słucham trzeci.

    • @chodzposuchaj3740
      @chodzposuchaj3740 2 года назад +4

      Ja podobnie, odkryłam kanał półtora tygodnia temu i żałuję, że tak późno. Masowo nadrabiam odcinki :)

    • @jakubzemla1227
      @jakubzemla1227 Год назад

      ​@@chodzposuchaj3740😊

  • @krecilapka69
    @krecilapka69 2 года назад +42

    Piątek 17, a ja dalej ryje w korpo bez widoków na szybki finisz. A tacy łowcy uganiali się za jedzonkiem 10 h mniej niż rolnicy! I to na świeżym powietrzu - ech jak mi to dzisiaj imponuje. Takiego tematu potrzebowałem na dzisiejszy wieczór do pracy. Dziekuję i gratuluję umiejętności tak wdzięcznego ogarnięcia tematu.

    • @patapatatai3429
      @patapatatai3429 Год назад +8

      To idź zimą do puszczy ubrany w skóry, pomiędzy wilki itp. uganiać się za jedzeniem.

    • @adrianpiex7006
      @adrianpiex7006 Год назад +1

      podobno 2-3 godziny dziennie "pracowali"..

    • @ukaszkopec5265
      @ukaszkopec5265 Год назад

      Zacząć można od kury, złapać chociaż

    • @patapatatai3429
      @patapatatai3429 Год назад +1

      @@ukaszkopec5265 Próbowałeś kiedyś złapać ptaka w lesie? o.O :)))))) A nawet jeśli się uda - na jak długo taki ptak wystarczy? Obijać to się mogły ludy myśliwskie w ciepłym klimacie. W zimniejszym tak łatwo nie jest.

    • @ukaszkopec5265
      @ukaszkopec5265 Год назад

      @@patapatatai3429 no ba, bażanty zimą, nie zawsze sie uda, nie zawsze legalnie

  • @dariasz8163
    @dariasz8163 2 года назад +43

    Uwielbiam nagrania o życiu przodków. Liczę, że jeszcze jakieś się pojawią.

  • @zofiaagnieszkabiernacka826
    @zofiaagnieszkabiernacka826 2 года назад +43

    Rewolucja rolnicza i początki cywilizacji to jest super ciekawy temat. Chętnie posłuchalabym o tym więcej. Pani Karolino rozmowa świetna jak zwykle😀

    • @slawomirciempiel
      @slawomirciempiel 2 года назад +2

      Jeśli interesuje Cie tamten okres poszukaj podcastu Nerdy Nocą. Mają ciekawą serię o epoce brązu i pierwszych cywilizacjach.

    • @zofiaagnieszkabiernacka826
      @zofiaagnieszkabiernacka826 2 года назад +3

      @@slawomirciempiel dziękuję serdecznie😀

    • @zofiaagnieszkabiernacka826
      @zofiaagnieszkabiernacka826 2 года назад +2

      @@slawomirciempiel słuchaj, przesłuchałam pierwszy odcinek, to jest extra, jeszcze raz dziękuję 😀

    • @marcinbreczko4777
      @marcinbreczko4777 2 года назад +3

      @@slawomirciempiel Ja przy okazji też dziękuję. Nie znałem, a wporzo.

  • @anna4152
    @anna4152 Год назад +13

    Dopiero odkryłam ten kanał. I jestem zachwycona 🙂

    • @israelhands7511
      @israelhands7511 4 месяца назад

      tesz tak miołem. Jeszcze jest tak 50/50, ale i tak Karolina rozświetala swoją cudownością te słabszą połowę.

  • @bs9675
    @bs9675 2 года назад +51

    Uwielbiam takie tematy. Proszę o więcej.

    • @jameshetfield5781
      @jameshetfield5781 2 года назад +5

      Ja też. Od małego interesowałem się praczłowiekiem

  • @marianmrozinski8123
    @marianmrozinski8123 Год назад +4

    Droga Pani Karolino, kiedy trafiam na materiały współtworzone, lub tworzone przez Panią to dla mnie duża radość. Pani i redaktor Łasiczką jesteście słoneczkami na pochmurnym niebie naszej rzetelności.

  • @KoszmarnyPaweTheNightmare
    @KoszmarnyPaweTheNightmare 2 года назад +9

    Bardzo lubię w czasie pracy unikać sobie czas Twoimi podcastami, świetna robota

  • @maciekchwirut2815
    @maciekchwirut2815 2 года назад +8

    Świetny materiał! :) W pełni podzielam Pani fascynację i ciekawość realiów minionego życia ludzi i dorzuciłbym tu jeszcze temat poziomu ich świadomości..

  • @Grzegorz2109
    @Grzegorz2109 2 года назад +34

    Sugeruję by zaprosiła Pani do programu wspomnianego prof. Ł. Łuczaja. Co prawda jada wszystko oprócz papy i drutu kolczastego ale wiedzy i stylu nie można Mu odmówić ;-)

  • @ArcheologiaZywa
    @ArcheologiaZywa 2 года назад +24

    Wspaniały odcinek!

  • @marcinkrzyzynski5894
    @marcinkrzyzynski5894 2 года назад +12

    kolejny Mega odcinek
    pozdrawiam

  • @matmapolka314
    @matmapolka314 Год назад +2

    Proszę Pani, Pani robi świetną robotę ! Dziękuję :)

  • @hitomisaiko
    @hitomisaiko Год назад

    Bardzo ciekawy i wciągający temat, dziękuję. 😊

  • @grzegorzgrzywaczewski5266
    @grzegorzgrzywaczewski5266 2 года назад +5

    Ogrom wiedzy. Jestem pełen podziwu.

  • @mariolascieglinska1837
    @mariolascieglinska1837 2 года назад +8

    Super program 👍😀
    Nowa fanka 😍🤓🤩💝

  • @agnieszkarussek3986
    @agnieszkarussek3986 2 года назад +7

    Świetny temat. Dziękuję!

  • @TheFranekMaly
    @TheFranekMaly 2 года назад +6

    Macie kochane Panie wiedzę ale głos... wystarczyło jak to w radyjku zamknąć oczy 🌹🌻💐

  • @tadeksykta3215
    @tadeksykta3215 2 года назад +5

    Super odcinek . Inne też. Słucham wszyskie po kilka razy namiętnie!

  • @leszekksiezarczyk277
    @leszekksiezarczyk277 11 месяцев назад

    Wciąż uważam że Pani wywiady są niesamowicie inspirujące ❤

  • @mariuszpoleszczuk8177
    @mariuszpoleszczuk8177 2 года назад +6

    Super odcinek, wspaniałe się słuchało

  • @emee7224
    @emee7224 Год назад +1

    Wspaniały podcast. Świetny przekaz. 👍🙂

  • @exequtor7991
    @exequtor7991 Год назад +3

    Spodobała mi się teza o pierwszej rewolucji kobiecej. Jestem laikiem ale jestem głęboko przekonany że w społeczności łowieckiej myśliwi najczęściej mężczyźni decydują o sposobie podziału zdobyczy pomiędzy członkami społeczności w kulturze rolniczej tę rolę zapewne przejmowały kobiety dzieliły w końcu owoce swojej własnej pracy a to oznaczało niezależność kobiet. Jak tu nie wiedzieć podobieństwa do sufrażystek.

  • @ZdzichaJedziesz
    @ZdzichaJedziesz 2 года назад +6

    No nareszcie! Ile można czekać na kolejny odcinek ? 🙂

    • @RadioNaukowe
      @RadioNaukowe  2 года назад +5

      Zawsze można zerknąć co się dzieje w LAMU: ruclips.net/user/LAMULetniaAkademiaM%C5%82odychUmys%C5%82%C3%B3w
      Co poniedziałek nowy odcinek 🙂

    • @PominReklamy
      @PominReklamy 2 года назад +1

      @@RadioNaukowe Szanowna Pani Karolino, czy będzie Pani rada popełnić podcast dotyczący ptaszników ? Jest to bodajrze najpopularniejsza fobia odzwierzęca. A przypomnę, że tarantula ukraińska już odważnie wkracza na Mazowsze. Pozdrowienia

  • @marcintomczak3727
    @marcintomczak3727 2 года назад +3

    Odkryłem to radio dziś, wow, więcej proszę

  • @AmaatooR
    @AmaatooR 2 года назад +3

    Świetny odcinek. Dziękuję.

  • @smogpodwawelski444
    @smogpodwawelski444 Год назад

    Super kanał.

  • @michapatyna4143
    @michapatyna4143 Год назад

    Dzięki za każdy odcinek

  • @marekchudy8893
    @marekchudy8893 2 года назад +1

    Dziękuję I pozdrawiam

  • @DzikNajemnik
    @DzikNajemnik 2 года назад +2

    Świetny kanał i świetny materiał :) Pozdrowienia z Trzebnicy 6:15 :P

  • @avahiresport5349
    @avahiresport5349 Год назад

    Fajny odcinek daje okejke

  • @krzysztofpiotrowski1298
    @krzysztofpiotrowski1298 6 месяцев назад

    Miło trafić na swoją Panią profesor po paru latach od studiów przypadkiem napotkaną w podcaście :D Serdecznie pozdrawiam

  • @sebapl114
    @sebapl114 2 года назад +3

    Polecam zapoznać się z książką Pana Łukasza Łuczaja Dzika Kuchnia oraz jego kanałem na YT. To fascynująca postać. Sam jestem w szoku ile roslin na moim podwórku jest jadalnych. To co jedli nasi przodkowie dziś wzbudza strach! Jak przyrządzam potrawy z chwastów to patrzą na mnie jak na wariata. Bedzie Pani oczarowana i zaczarowana osobą i wiedzą Pana Łukasza!

    • @szwejo1
      @szwejo1 2 года назад

      @@dawidkowal4582 patrząc na historię zbieraczy i rolników ,to raczej wyginiesz zdominowany przez kulturę konformistów i tych ubezwłasnowolnionych.

  • @ThePeppus
    @ThePeppus 2 года назад +1

    Dzięki

  • @444lus
    @444lus Месяц назад +1

    Zbieracze i łowcy nie pozostawili po sobie żadnych widocznych śladów świadczących o ich zadowoleniu z życia. Zmiany klimatu, zmiany poszycia lesnego, transgresje morskie zapewne nie były dla nich powodem do radości. Cała ich „prehistoria” jest krótka i niemal niewidoczna na tle ogromu czasu, co utrudnia formułowanie tak śmiałych tez.

  • @RAK-photo
    @RAK-photo 2 года назад +4

    Przesłuchałem uważnie i zauważyłem brak jednego waznego elementu który widziałem już w comajmniej 2 pracach i jednym dokumencie. A mianowicie o BABCIACH. Spełniały one niewiarygodnie ważny element nauki bo to one zajmowały się faktuczna edukacja dzieci. Wynikało z tego ze matki były bardziej jak takie inkubatory mające na celu duża reprodukcje. A formę nauczyciela/wychowawcy nabywały dopiero na starość. Jest to o tyle ważny temat ze relanie wiedzą była przekazywana od starszyzny dla dzieci z pominięciem bezpośrednich rodziców zajętych sprawami bieżącymi.

    • @israelhands7511
      @israelhands7511 4 месяца назад

      no tak, żeby dostrzec szkodliwość w wymiarze społeczeństwa amerykańskiego lat'80-'90 zaniku instytucji rodziny wielopokoleniowej Kurt Vonnegut przywoływał afrykańskie plemię - bodajże - Ibów. Nie musiał przecież tak daleko się udawać, bo tradycja wielopokoleniowej rodziny towarzyszy stale Innuitom, indigenom Ameryki Łacińskiej, Południowej, sąsiadującymi z USA wyspami.
      Więc w tym miejscu należałoby zadać pytanie (jedyne racjonalnie możliwe):
      - jaki to mechanizm przyczynił się w USA (i w oparciu o lansowane w nich wzorce - pozostałych państwach tzw. kultury tzw. zachodu) do odejścia i zaniku tej instytucji?
      Co jest tego skutkiem, ale rzecz jasna przede wszystkim - przyczyną?
      Podpowiedź (z tzw. offu): - wmawianie od najmłodszych lat nastoletnim klientom (in spe) banków ich doskonałej gotowości do prowadzenia odpowiedzialnego społecznie indywidualnego życia na koszt sponsorującego im to życie banku?
      Ale - ad rebus - jakim to cudem udało się z tego niezwykle istotnego instrumentu społecznego - rodziny wielopokoleniowej, standardu pozostałych populacyjnie ok. 80% indywiduów ludzkich - wyłączyć dziadków?
      Szwendają się, powsigiry, po sąsiednich domostwach i raczą się cudzymi babciami/matkami/córkami/wnuczkami?
      Ja rozumiem dążność ekshibicjonistycznie masochistycznej gotowości brania współcześnie przez samców przedstawicieli gatunku ludzkiego odpowiedzialności za cywilizacyjny regres tego gatunku, na skutek mniej lub bardziej urojonych użalań nad sobą i utyskiwań w przestrzeni publicznej przedstawicielek tej tzw. pięknej części tego gatunku, ale - czy nie jest to przepadkiem zbyt dużo? Co będzie następne - wnioski o zmianę płci? Pobudka!

  • @basiajatjebja4463
    @basiajatjebja4463 2 года назад +3

    Świetny, sto piąty odcinek.
    Co do smaków i smaczków - to skoro zostało wspomniane o kiszonkach w żołądkach zwierząt... to pamiętajmy, że kiszonka to fermentacja, zaś fermentacja, to..... :) :)

  • @leszeknaziemiec2987
    @leszeknaziemiec2987 Год назад +1

    Świetna audycja!

  • @chrisexpert2573
    @chrisexpert2573 Год назад +3

    Przodkowie wiedli idealne życie. Bez państwa opiekuńczego pobierającego podatek nie było żadnych zmartwień ani pragnień związanych z wyższymi wartościami.
    Każdy dzień był przepełniony radością że jeszcze jeden dzień udało się przeżyć.

    • @israelhands7511
      @israelhands7511 4 месяца назад

      to reminiscencje z własnych doznań czy jak? Brak higieny jeszcze na poczatku 20w. był główną przyczyną śmierci niemowląt ludzkich.

  • @malinaczekoladowa
    @malinaczekoladowa 6 месяцев назад

    ❤❤❤

  • @nihilistycznyateista
    @nihilistycznyateista 2 года назад +12

    A ja bym tu poszedł za hipotezą (bo chyba nadal nie można o tym mówić jak o fakcie, ale są głębokie przesłanki za) antropologicznej przyczyny wymierania te 40-15 tyś lat temu i wyginięcie mgafauny na przykład australijskiej. Dlaczego o tym wspominam? No bo fajnie się mówi, że zbieracz-łowca tak krótko pracował i tak mu się fajnie żyło i w sumie głupio człowiek zrobił, że został rolnikiem (w zasadzie taką tezę można przypisać Harariemu, w jego pierwszej książce "Sapiens"), bo to wielki koszt i w ogóle... tylko nie zauważamy pewnej zależności - otóż plemiona zbierackie albo były małe, albo wyeksploatowały swoje otoczenie praktycznie do cna. W środowisku było coraz mniej zwierzyny, a jako skutek uboczny coraz więcej, bardziej śmiałych drapieżników, bo te przez naruszanie łowisk i po prostu głód - polowały nawet zapewne na człowieka. Być może nawet udomowienie wilka to skutek działania amerykańskiej maksymy "jak nie możesz wygrać to się przyłącz" i to była ich strategia przetrwania, bo jako konkurencja na tych samych terenach łowieckich z człowiekiem nie miały szans...
    Jednym słowem - to, do czego zmierzam, to hipoteza, że rolnictwo było koniecznością, tak jak choćby dzisiaj odejście od paliw kopalnych - bo dalsza tak intensywna eksploatacja nie tylko wykończy źródła, ale i wpływa negatywnie na środowisko. Dokładnie to by było z człowiekiem w sytuacji zwiększania populacji bez wynalezienia rolnictwa, a zwłaszcza hodowli zwierząt - zwyczajnie doprowadzilibyśmy do redukcji potencjalnych źródeł pożywienia i wpłynęli na kształt środowiska... Pewnie wyginąć, byśmy nie wyginęli, ale no to życie byłoby coraz mniej fajne, wędrówki coraz dłuższe, konflikty między grupami częstsze, co wymagałoby większych grup, silniejszej technologii wojskowej, więc więcej pracy i pętla się zamyka - obwarowanie w rolniczym mieście dawało większe korzyści w sytuacji małej ilości zasobów. Można jedynie przyjąć dwie strategie - albo konkurować o nie z innymi grupami, albo samodzielnie zacząć je produkować...

    • @dariuszgaat5771
      @dariuszgaat5771 Год назад +1

      Rolnictwo nie było koniecznością, bo w częściach świata w których nie było odpowiednich zwierząt i roślin do udomowienia, łowiecko-zbieracki styl życia przetrwał aż do czasów nowożytnych, jak np. w całej Australii, albo nawet do dziś (Buszmeni z Kalahari).

    • @nihilistycznyateista
      @nihilistycznyateista Год назад

      @@dariuszgaat5771 to o czym piszesz nie obala, a potwierdza mój argument - zauważ, jaka jest wielkość tych grup, ,które nadal są zbieraczami i na jakim terenie operują. Tu właśnie o to chodzi - rolnictwo powstało tam, gdzie było dużo ludzi na małym terenie i nie koniecznie bogatym w zwierzynę i odpowiednią roślinność. Np słynny żyzny półksiężyc to prawie wyłącznie jakieś pustynne krzaki, trawa i kozy, ale za to zajebiste gleby nad Nilem. I tam mniej więcej powstało rolnictwo.

    • @dariuszgaat5771
      @dariuszgaat5771 Год назад

      @@nihilistycznyateista Klimat Żyznego Półksiężyca znacznie się różnił od obecnego kilkanaście tysięcy lat temu. Był znacznie bardziej wilgotny.

    • @nihilistycznyateista
      @nihilistycznyateista Год назад

      @@dariuszgaat5771 nie szkodzi. Dalej nie rosły tam zboża i drzewa owocowe, a zwierzyna nie była aż tak powszechna. A co do klimatu - to przede wszystkim było o wiele zimniej.

    • @nihilistycznyateista
      @nihilistycznyateista Год назад

      @@dariuszgaat5771 i tak swoją drogą to nie jedyne miejsce początków rolnictwa - mamy jeszcze Nową Gwineę, Egipt, Chiny i Amerykę Środkową. Wszędzie mniej więcej 10500 one plus minus 1500 lat

  • @katarzynakrzyzanowska6803
    @katarzynakrzyzanowska6803 2 года назад +1

    Bardzo dziękuję, zadka PERŁA ;) właściwie klejnot w korronie Unii Polski i Ukrainy..Lubuszanka z Nowej Soli...znad Morza Czarnego pozdrawiam , z wyboru życiowego przebywam w Odesie, zapraszamy ...na aaaaa , coś się znajdzie na plaży ;) na pewno i do zjedzenia i gitarka a asa może i na flecie ktoś ;) zagra

  • @ryszardduawa7639
    @ryszardduawa7639 2 года назад

    Znów ciekawie! 👌

  • @patapatatai3429
    @patapatatai3429 Год назад +2

    Szczęśliwi czy nie - to już opinia subiektywna. Skoro włożono tak duzo wysiłku w rozwój rolnictwa znaczy, że nie było ono bezcelowe.

  • @norbertcccp9089
    @norbertcccp9089 2 года назад

    Bravo dobry temat

  • @ukaszmorawiec5348
    @ukaszmorawiec5348 Год назад +1

    A dziś mamy powrót do korzeni. Większość naszego społeczeństwa przecież nie zajmuje sie rolnictwem. To raczej łowcy/zbieracze promocji

  • @januszzdeb7721
    @januszzdeb7721 2 года назад +3

    Kolejny, bardzo interesujący temat o historii naszych przodków sięgający granicy możliwości poznania. Jednak trudno mi wyobrazić sobie skład osobników tworzących grupy zbieracko łowieckie 500 tys lat temu!?

    • @kapsssel
      @kapsssel 2 года назад +1

      na stówę chodziło o 50k

    • @ZdzichaJedziesz
      @ZdzichaJedziesz 2 года назад +2

      Myślę że bez problemu możemy sobie wyobrazić taką grupę. Kobiety, mężczyźni, dzieci 😄

    • @januszzdeb7721
      @januszzdeb7721 2 года назад +1

      @@kapsssel Mowa była o 500 tys ale możliwe że to przejęzyczenie.

    • @jaroslawokragy6830
      @jaroslawokragy6830 2 года назад +1

      przeczytaj "seks dzikich" Bronisława Malinowskiego

    • @januszzdeb7721
      @januszzdeb7721 2 года назад

      lub dotyczy to Neandertalczyków których w ostatnich czasach trochę zrehabilitowano pod względem ich możliwości intelektualnych.

  • @kamilx212
    @kamilx212 2 года назад +1

    Bardzo bym prosil o wywiad z panem prof Łukaszem Łuczajem

  • @antysynteza777
    @antysynteza777 2 года назад +1

    Dopiero zacząłem oglądać, a już skomentuję, zobaczymy na końcu, czy coś o tym było. Rolnictwo wymyślili ludzie (elity), którym zależało na kontrolowaniu pozostałych. Amen.

    • @hunahakuna
      @hunahakuna 2 года назад +3

      Rolnictwo wymyślili ludzie, którzy chcieli ułatwić sobie życie, ustabilizować je. Okazało się jednak, że stali się niewolnikami pszenicy. Tak jak my teraz jesteśmy niewolnikami technologii, która również miała nam ułatwić życie.

    • @ZdzichaJedziesz
      @ZdzichaJedziesz 2 года назад

      Zabawny jesteś. Nie znam się ale się wypowiem 😄😄😄

    • @PominReklamy
      @PominReklamy 2 года назад +1

      rolnictwo było wprowadzane siłą, nawet mitologia Sumerów oraz biblia to potwierdzają, gdzie pismo głosi że bogowie stworzyli ludzi aby uprawiali ziemię bo bogowie nie chcą więcej pracować. Inny przykład to Asyria. Ich sztuka przedstawia ogromną ilość zwierzyny łownej. Nie musieli urawiać ziemi ale tak było korzystniej dla elit, które żyły z pracy chłopów.

    • @ZdzichaJedziesz
      @ZdzichaJedziesz 2 года назад

      Pomiń, bredzisz jak po zastrzyku ze Sputnika trollu Putina udający Polaka na YT 🤣🤣🤣🤣
      Elity wladzy były wytworem społeczeństw i plemion rolniczych.
      Wróć do podręczników historii trollu.
      Rolnictwo jest dużo starsze w Mezopotami nawet od państw Sumerów .

    • @PominReklamy
      @PominReklamy 2 года назад

      @@ZdzichaJedziesz masz rację ale tylko w momencie nie uwzględnienia skrótu myślowego z mej strony, przejście na rolnictwo było procesem i eksperymentem, które wprowadziło jednak ostatecznie niepokój i zawiść między homo sapiensów. A co do sputnmika, jeśli jestem trollem to ciebie w ogóle nie ma jest wypryskiem mojej wyobraźni.

  • @kontowielorazowe
    @kontowielorazowe 10 месяцев назад

    "krzemień czekoladowy" - w świętokrzyskim jest krzemień pasiasty.

  • @kmiecioslaw
    @kmiecioslaw 2 года назад +1

    Pani Karolino, jestem wielkim fanem. Mam Pani plakat w pokoju na ścianie

  • @jankula3819
    @jankula3819 2 года назад

    Witam serdecznie.

  • @zenustajmir5609
    @zenustajmir5609 2 года назад +1

    Polecam kanał Łukasza Łuczaja o którym mowa w materiale. Pan Łukasz organizuje również warsztaty z kuchni "dzikiej". Pozdrawiam.

  • @polefrompole4428
    @polefrompole4428 Год назад

    Tak na chłopski rozum to mogło tak właśnie być że to kobiety "wymyśliły" rolnictwo bo to one wszak odpowiadały za zbieractwo które jest trochę rolnictwu pokrewne. Rolnictwo ma to do siebie że zmniejsza ruchliwość grup ludzkich które a to zmniejszenie ruchliwości prowadzi z czasem do powstawania osad wiejskich a na dalszym etapie miast (grodów i podgrodzi) które stanowią podstawę naszej cywilizacji. Zdaje się że od rolnika łatwiej ściągnąć podatki (choćby w zbożu) niż z łowcy zbieracza który jak tylko coś mu sie nie spodoba to po prostu ucieknie. Warte podkreslenia jest to że z pewnością rolnicy przez długi czas byli też trochę lub więcej niż trochę łowcami zbieraczami. I tak trochę humorystycznie podsumowując elity rządzące rolnikami z reguły byly łowcami zbieraczami i hodowcami bowiem z reguły gustowały w łowiectwie, wojnach i polowaniach na niewolnika a do tego hodowały obok swoich stad zwierzat stada swoich poddanych - podatników, dostawców siły roboczej, rąk do walki i towaru na sprzedaż. Zagadnienia te są ciekawe i skomplikowane, warte lasu, ogniska i niewielkiej ilości dobrego bimbru:)

  • @arkagdynia6465
    @arkagdynia6465 2 года назад +2

    Podobnie wokół osiedli rolnych budowano obserwatoria by precyzyjnie określać termin zabiegów agrotechnicznych.
    Tylko tak bez ŚOR można uzyskiwać względnie stabilne zbiory,co też przekładało się na bezpieczeństwo żywieniowe.

  • @adam-nc2hn
    @adam-nc2hn 2 года назад +1

    Jest łowcą i zbieraczem ...👍❤️

  • @mariannakot1361
    @mariannakot1361 2 года назад

    38:00 pozostałości instrumentów muzycznych

  • @marta9127
    @marta9127 Год назад +1

    Ja wiem, że to nie na temat, ale po prostu muszę o tym, trochę ironicznie napomknąć... Ależ musiała być emisja CO2, że ten lądolód ustąpił ;) Ówczesne fabryki, samochody i... fuj, przemysłowe hodowle krów 😅
    I troszkę poważniej: wniosek jest jeden - nasza własna przeszłość i przeszłość naszej planety demaskuje dzisiejsze ideologie. Zmiany klimatyczne, o wiele potężniejsze niż obecne, miały miejsce, gdyśmy jeszcze biegali po lasach. Człowiek nie jest szkodnikiem, a nasz wpływ na klimat nie jest aż tak wszechogarniający jak to się nam wmawia

    • @Sattivasa
      @Sattivasa Год назад

      Ulituj się nad sobą i udawaj, że Cię tu nigdy nie było. Ośmieszyłaś się bardziej, niż Polska Norma przewiduje.

    • @kameuszvatowiecki533
      @kameuszvatowiecki533 4 месяца назад

      ​@@Sattivasaulituj się nad innymi i przestań oddychać

    • @Sattivasa
      @Sattivasa 4 месяца назад

      @@kameuszvatowiecki533
      Bardzo się przejąlem, bardzo🤣🤣🤣

  • @ZdzichaJedziesz
    @ZdzichaJedziesz 2 года назад +3

    Pani Karolino. Jak już jesteśmy przy takiej tematyce to proponuję kolejny podcast: Podręcznik łowiecko wędkarski dla dziewcząt 😄😄😄

    • @Grzegorz2109
      @Grzegorz2109 2 года назад +2

      Do garów i pieluch a nie łowiectwo i wędkarstwo kurde ! To tematy TYLKO dla mężczyzn.

    • @wodzimierzzurek6434
      @wodzimierzzurek6434 2 года назад +1

      @@Grzegorz2109 Tylko dla PRAWDZIWYCH MĘŻCZYZN.

    • @konradhenrykowicz1859
      @konradhenrykowicz1859 2 года назад

      Kobiety mają znacznie ważniejsze sprawy do ogarnięcia. Bagatelki w rodzaju orka albo polowanie zostawmy facetom. Do tego się akurat najlepiej nadają.

    • @ZdzichaJedziesz
      @ZdzichaJedziesz 2 года назад

      To raczej nie wy Grzegorz i Włodek, prawdziwi mężczyźni nie klikają na YT , tylko ida na wojnę , rosyjskie głupki udające Polaków 😄😄😄
      Gińcie jak mężczyźni za chorą Rosję i cara złodzieja Putina 😄😄😄
      Ukraina bez Putina ⚡
      Demokratyczna Rosja też bez Putina

    • @Grzegorz2109
      @Grzegorz2109 2 года назад

      @@konradhenrykowicz1859 - jesteś kobietą, która nazywa się jak facet czy co ?

  • @kubakorbiel
    @kubakorbiel 2 года назад +8

    Znakomicie się słucha takiej rozmowy, na taki temat.

  • @boberm567
    @boberm567 2 года назад +5

    Doskonałe. Jak zwykle-:-)) . BTW: A moze by tak coś w klimatach archeologii śródziemnomorskiej - np gwałtowny i burzliwy koniec epoki brązu pod koniec 1000 pne?

  • @Andrzej-ve3rc
    @Andrzej-ve3rc 2 года назад +2

    To co te Panie opowiadają to jest kolekcja półprawd modnych aktualnie w nurcie tak zwanej postępowej nauki. Najbardziej mnie rozbawił już na wstępie fragment że byli szczęśliwsi i mieli czas na rozmnażanie bo mieli więcej czasu (mniej pracowali) czego konsekwencją o dziwo było to że te "społeczności charakteryzowały się dużo niższą liczebnością". Na ten temat jest już bogata literatura. Proszę komentujących o zapoznanie się z nią. Słuchanie miłych głosów sympatycznych Pań nie zastąpi krytycznego myślenia.

  • @lucjanhajszkregupiekie5873
    @lucjanhajszkregupiekie5873 2 года назад +2

    Łowcy zbieracze nie mieli takich dylematów oni aktywnie spędzali czas ale nikt ich nie gonił do pracy ale pracować musieli tyle żeby przeżyć a nie umrzeć od razu czyli byli na swoim i nie placili podatków dlatego byli raczej pewni siebie .

  • @bohenastowell112
    @bohenastowell112 2 года назад +1

    Pozdrawiam:)

  • @wojciechkmiotek2780
    @wojciechkmiotek2780 2 года назад +4

    Polecam 1,5x

    • @szwejo1
      @szwejo1 2 года назад +1

      Faktycznie lepiej się słucha

  • @stasialastowka8111
    @stasialastowka8111 2 года назад +2

    Czy byli szczesliwi? Sw.p. Jan Kaczmarek juz dawno temu odpowiedzial na to pytanie. "Pero, pe-ero, bilans (szczesc i nieszczesc) musi wyjsc na zero.

  • @GGplayerOne
    @GGplayerOne 2 года назад +2

    i jak to było tych społecznościach? z ilu pułci się składały?

    • @annabien2517
      @annabien2517 2 года назад +1

      Płci

    • @cepheus9340
      @cepheus9340 2 года назад

      Kiedyś o takich pierdołach nie filozofowano XX i XY

    • @kontrwywiadobywatelski
      @kontrwywiadobywatelski 2 года назад

      Są tylko dwie płcie więc, tak jak i teraz, te społeczności składały się z mężczyzn i kobiet.

  • @mala2189
    @mala2189 2 года назад +1

    Komentarz z góry dla zasięgów :)

  • @hexx555
    @hexx555 2 года назад +2

    Pani profesor mówiła bardzo ciekawie :) Natomiast prowadzącą rozmowę irytująca. Niech pani przestanie szukać urojonych "stereotypów".

  • @adambors4658
    @adambors4658 2 года назад +2

    Polecam film dokumentalny o społecznościach zbieracko-łowieckich pod tytułem "Rrrrrrrrrrrrrrrr" 🤪

  • @Blaszczu89
    @Blaszczu89 6 месяцев назад +1

    Najstarsze osadnictwo na terenie Polski 500tys lat wstecz? Wydawało mi się, że istnienie ludzkości datuje się na 200tysiecy lat? Coś pomyliłem czy o co chodzi?

  • @ukaszlotek3380
    @ukaszlotek3380 2 года назад +1

    Może zaprosić prof. Łuczaja do programu. On jest osobowością

    • @astat1
      @astat1 2 года назад

      A ma coś ciekawego do przekazania?

  • @jarosawrzepecki
    @jarosawrzepecki 2 года назад +4

    Ciekawy zbieg okoliczności. Kilka dni temu odebrałem wyniki badania DNA wykonanych pod kątem pochodzenia. To zaprowadziło mnie do "studiowania" prehistorii, a tu taka audycja :)

    • @szwejo1
      @szwejo1 2 года назад

      A gdzie takie badania można wykonać i jakim kosztem?

    • @jarosawrzepecki
      @jarosawrzepecki 2 года назад

      @@szwejo1 polecam to porównanie ruclips.net/video/R4jZvfbEmZo/видео.html

    • @jarosawrzepecki
      @jarosawrzepecki 2 года назад +1

      @@szwejo1 Wybrałem 23andMe za około 500zł.

  • @ZdzichaJedziesz
    @ZdzichaJedziesz 2 года назад +3

    Jak masz chęć
    To się wkręć
    W podcast nr sto pięć 😄

  • @zdzichumarchewka7699
    @zdzichumarchewka7699 2 года назад +2

    Ten odcinek to atak na rolnictwo :P

  • @arkagdynia6465
    @arkagdynia6465 2 года назад +1

    Ja twierdzę, że kluczowe znaczenie miał DOM.
    myśliwi musieli albo szukać albo budować wciąż nowe mieszkania,a rolnicy zaś budowali raz a trwale,by nie poświęcać więcej energi na kolejne budowy. Ta oszczędność energi zaś kierowana była na pozyskanie nowych areałów ,co zwiekszslo bezpieczeństwo żywieniowe.

    • @jaroslawokragy6830
      @jaroslawokragy6830 2 года назад +1

      upolowali mamuta, jedzenia mieli na 6 miesięcy (tona mięsa), Kopali ziemiankę, półziemiankę i żyli (bez pracy)
      rolnicy mieszkali w kurnych chatach, (dym w calym pomieszczeniu), ciezka praca na roli po czy trzeba pilnowac by nikt nie ukradł zboża czy krów albo i spalil

    • @jaroslawokragy6830
      @jaroslawokragy6830 2 года назад +1

      @@arkagdynia6465 w epoce kamienia nie bylo wojen, bardzo slabo sie rozmnażaliśmy, kobiety rodziły co 7 lat (jak orangutany) bylo nas 1 mln na calym świecie, przez 1 mln lat, gdy zostaliśmy rolnikami co rok prorok (mleko dla niemowlaka od krowy), liczba ludzi wystrzeliła w kosmos i z tego byly wojny, cierpienie

    • @arkagdynia6465
      @arkagdynia6465 2 года назад +1

      @@jaroslawokragy6830 pokaż dowody

    • @courtneysalander3437
      @courtneysalander3437 2 года назад +2

      @@jaroslawokragy6830 A czy "ponadprogramowe" noworodki nie były po prostu porzucane w społecznościach łowców - zbieraczy? W sensie że nie musi chodzić o rzadką owulację u kobiet.

    • @jaroslawokragy6830
      @jaroslawokragy6830 2 года назад +1

      @@courtneysalander3437 dzika kobieta, matka dziecka nosiła je 24h/dobę, skóra do skóry + karmienie piersią na żądanie, w tym czasie była bezpłodna
      dzisiaj, skarmiamy niemowlaki paszą, wozimy w wózkach, spimy w oddzielnych łóżkach, pokojach, wtedy jest płodna, może rodzić co rok prorok

  • @maciejsobocinski3514
    @maciejsobocinski3514 2 года назад +4

    Ciekawy temat co jedli nasi przodkowie, kłącza pałek wodnych, zioła, no może o tym🤔😉

    • @ZdzichaJedziesz
      @ZdzichaJedziesz 2 года назад +2

      Myślę że jedli wszystko co im nie uciekło 😄

  • @PominReklamy
    @PominReklamy 2 года назад +5

    Odejście od zbierackiego stylu życia to największy błąd w historii wszechświata. A religie antropomorficzne istnieją by podtrzymywać rolnictwo i hierarchię.

    • @jaroslawokragy6830
      @jaroslawokragy6830 2 года назад +1

      wszystko jest tak jak ma być (determinizm)

    • @PominReklamy
      @PominReklamy 2 года назад +3

      @Henryk G to prawda, lecz nie ilość a jakość tu ma znaczenie ponadto te lasy w Polsce obecnie to praktycznie pustynia w 70 monokultura sosny na piaskach. U zarania dziejów to były puszcze podobne dp Białowieży

  • @wiewiorkaoswicie558
    @wiewiorkaoswicie558 2 года назад +2

    Szybsze odstawienie od piersi na rzecz zbóż i mleka zwierząt hodowlanych to ,,wspaniały projekt"? ;) 23:50 To chyba niezbyt naukowo.

  • @jarosawwartacz1864
    @jarosawwartacz1864 2 года назад +2

    Pół miliona lat temu? To jaki gatunek tworzył te społeczności?

  • @robertmilczarek3169
    @robertmilczarek3169 2 года назад +1

    Podział zysków z pracy był wtedy sprawiedliwy

  • @lukasznazwisko4175
    @lukasznazwisko4175 2 года назад +5

    Podobno wg naukowcow lowcy-zbieracze odzywiali sie lepiej i pracowali max 4h dziennie

    • @ZdzichaJedziesz
      @ZdzichaJedziesz 2 года назад

      Głównie pracowały kobiety, mężczyźni brali na siebie tylko najbardziej niebezpieczne zajęcie w postaci polowań albo walki z innymi grupami.
      Generalnie faceci zawsze byli leniami 😄

    • @ZdzichaJedziesz
      @ZdzichaJedziesz 2 года назад +1

      No i zyli krótko z tego szczęścia , średnia wieku to jakieś 40 lat 😄😄😄

    • @jaroslawokragy6830
      @jaroslawokragy6830 2 года назад +1

      @@ZdzichaJedziesz
      kobiety w 90% zapewnialy sobie i dzieciom pożywienie. Żyliśmy w rajskiej galeri handlowej, wchodzisz i bierzesz. Dzisiaj my i nasze zwierzęta udomowione stanowimy 99% biomasy, wtedy bylo odwrotnie. My to 0.001 % biomasy i otaczały nas zwierzęta które sie nas nie bały

    • @ZdzichaJedziesz
      @ZdzichaJedziesz 2 года назад +1

      @@jaroslawokragy6830
      Gdyby było tak dobrze z tym pożywieniem to by nie powstało rolnictwo

    • @jaroslawokragy6830
      @jaroslawokragy6830 2 года назад +2

      @@ZdzichaJedziesz
      a znasz pojęcie egoistyczny gen? on nie dba o ciebie tylko by sie jak najbardziej powielać, dzikie kobiety rodziły co 7lat, a udomowione co rok. OGROMNA RÓŻNICA, dzisiaj mamy 8 000 000 000, w raju było nas 10 000 x mniej

  • @dariuszjazowski6479
    @dariuszjazowski6479 2 года назад +1

    Ja mysle ze dawno temu to byla walka o przetrwanie

  • @davianwilk6594
    @davianwilk6594 2 года назад +2

    Może coś o obecnym kryzysie płciowy?

    • @ZdzichaJedziesz
      @ZdzichaJedziesz 2 года назад +3

      Jeżeli masz taki kryzys to skonsultuj się ze specjalistą 😄😄😄

    • @JERZ69G
      @JERZ69G 2 года назад

      @@ZdzichaJedziesz specjalisci maja jeszcze wieksze problemy dlatego najwazniejsze jest ruchac baby i miec je w dupie

  • @jaroslawokragy6830
    @jaroslawokragy6830 2 года назад +3

    pytanie z początku- PO CO ROLNICTWO?
    wygral samolubny gen, dzikie kobiety rodzily co 7 lat, udomowione co rok (prorok)
    podobnie jest z zwierzętami hodowlanymi, rodzą 7 x więcej niż ich dzikie odpowiedniki np świnia - dzik

  • @wojciechaugustyn4691
    @wojciechaugustyn4691 2 года назад +2

    Raczej człowiek nie był i nie jest padlinożercą. Przemawia za tym niska odporność człowieka na mikroby i produkty rozkładu ciała padliny. Ptaki osiągnęły wysoką odporność na czynniki z padliny, która jest częstym pożywieniem wielu ptaków.

  • @jezuschrystus.onlycash
    @jezuschrystus.onlycash 2 года назад +2

    6:00 500 000??? Nie 966? Oj, tatko nie będzie zachwycony.

    • @ZdzichaJedziesz
      @ZdzichaJedziesz 2 года назад +2

      966 to nie jest dobry rocznik. To zakamuflowana opcja szatańska: 666 😄

  • @przemm1874
    @przemm1874 2 года назад +3

    Osobiście sądzę, że powodem który skłaniał ludzi do osiadania była starość i niepełnosprawność. Z czasem osoby takie wyrabiały na tyle silną pozycję, że potrafiły skłonić do zmniejszenia ruchliwości plemiennej jeśli tylko warunki były sprzyjające.

  • @stasialastowka8111
    @stasialastowka8111 2 года назад +3

    Czy to nie dam Bog Jahwe wypedzil Adama z Eden na pole aby w pocie czola zapieprzal caly dzien z motyka, w pocie czla. Jak widac tworcy mitow mieli swoje pojecie o archeologii i antropologii.

  • @krystankurwiec5140
    @krystankurwiec5140 Год назад +1

    33:00

  • @karolm7405
    @karolm7405 2 года назад +4

    Czyli mieli więcej czasu dla siebie, mieli muzykę i inne rozrywki bez większych technologii. Medyk, szaman czy zielarz musiał wyleczyć członków plemienia, bo inaczej sam by nie miał co jeść a wódz w podobnym interesie dbać o członków swojego plemienia. Później przyszli politycy, telewizja i cyk ludzie zasuwają od rana do wieczora mając najnowsze technologie i oddają 70% dochodu wodzowi, który ma ich głęboko a im bardziej są schorowani tym więcej medyk zarabia. Jeśli chodzi o nasz gatunek to teoria ewolucji działa w drugą stronę.

  • @jacekjankowski3761
    @jacekjankowski3761 2 года назад +2

    Najprędzej to owoce fermentowały i wtedy dopiero była imprezka, z domieszką alkoholu 🥂🤗

  • @mariahehmann8517
    @mariahehmann8517 2 года назад +1

    w czasach zbieractwa kobiety byly niezalezne czy dobrowolanie zrezygnowaly z niej?...

    • @szwejo1
      @szwejo1 2 года назад +1

      raczej nie miały świadomości tego,że mogą być niezależne.Inna sprawa po co by im to było?Tylko grupa z jakimiś zasadami dawała szanse na przetrwanie w takich czasach,samotnik ginął szybko.

  • @TheRagamaga
    @TheRagamaga 2 года назад +2

    "Patronek" brzmi dość śmiesznie

    • @RadioNaukowe
      @RadioNaukowe  2 года назад +2

      Patronką mojej szkoły była królowa Jadwiga. Nie wiem czemu, nikt się nie śmiał 🫣

    • @TheRagamaga
      @TheRagamaga 2 года назад +2

      @@RadioNaukowe ja też nie wiem. "Matronka" byłaby chyba lepsza.

  • @amysurname9036
    @amysurname9036 2 года назад +2

    Świetny temat, niestety 6swiadamia to że silniesi ludzie udomowili słabszych dla korzysci

    • @MrTadzimierz
      @MrTadzimierz 2 года назад

      interesujące uświadomienie, bardzo Pani dziękuję..
      mam nawet wrażenie, że to jedno zdanie może być, dla mnie, nawet ważniejsze niż cała powyższa rozmowa, swoją drogą bardzo dobra (choć jakiś niedosyt odczuwam)
      Pozdrawiam

  • @gosiahali
    @gosiahali 2 года назад +3

    Jak to możliwe, że otwarcie kopalni złota na początku XX wieku spowodowało zmianę szlaków wędrówek reniferów i zmianę wędrówek łowców w prehistorii, o czym dowiadujemy się w 3 minucie? Chyba ktoś mocno pokręcony edytował ten podkast.

    • @RadioNaukowe
      @RadioNaukowe  2 года назад +3

      Przecież społeczności łowiecko-zbierackie żyją jeszcze współcześnie.

    • @gosiahali
      @gosiahali 2 года назад +2

      @@RadioNaukowe Faktycznie. Mimo wszystko to zdanie brzmi groteskowo, jakby nagle nadleciał wehikuł czasu.

  • @stasialastowka8111
    @stasialastowka8111 2 года назад +1

    Pisarz Jared Diamond stwierdzil, ze przejscie na rolnictwo bylo najwiekszym bledem ludzkosci. Potem dlugo probowal sie z tego wycofac aby nie stracic twarzy.

  • @lofocky
    @lofocky Год назад +1

    A co to jest nizina polska?

  • @bedmat666
    @bedmat666 2 года назад +1

    Dalej jestem lowca zbieraczem

  • @chodzsiepowoczymy1892
    @chodzsiepowoczymy1892 2 года назад +1

    06:00 Jak 500 000 lat temu jeśli gatunek H. sapiens na dzień dzisiejszy ma 300 000 lat....