Սուրբ Ծննդյան ավանդական Ավետիսներ, խաղեր ու պարեր 🕊️💛
HTML-код
- Опубликовано: 12 сен 2024
- Ներկայացնում են գեղագիտական դաստիարակության հանրապետական կենտրոնի`«Հասկեր»,«Մարաթուկ»,«Տավրոս» մանկական ավանդական խմբերը ☀️🌿
Ղեկավարներ`Ժենյա Խաչատրյան,
Էմմա Պետրոսյան:
Ֆիլմը նկարահանվել է` «Հայկական» հեռուստատեսութունում`1983 թվականին:
Ռեժիսոր`Մեսրոպ Մովսիսյան:
______________
Հնում Սուրբ Ծննդյան ընթրիքը վերսկսվում էր,երբ դուռը
ծեծում էին ու հյուր էին գալիս Քրիստոսի ծնունդն ավետող
խմբերը,փոխարենը ստանալով յուղ, ձու, ընկույզ, այլ մթերքներ կամ մանր դրամ:
Երեխաների մի խմբում առջևից
գնում էր «շուն թակողը» մահակը ձեռքին (սա պետք է քշեր հարձակվող շներին), նրանց հետևում
էին «ալյուր տանողը»' տոպրակը շալակին, «ձու հավաքողը»' թասը գլխին և մյուսները:
Մեկ այլ
խմբում չորացած դդումի մեջ անցք են արել, հարմարեցրել, ճրագ սարքել, և այս ճրագը
երդիկից, պատուհանից կամ դռնից ներս են տանում այն բոլոր տներում, ուր նրանք այցելում են:
Նրանք գալիս են երգելով, աղմուկով: Երգի թեման ամենուր սկսվում է Քրիստոսի ծննդյան
պատմությունից, այնուհետև պատմվում է, թե ինչպես է շինվել Երուսաղեմը, ինչպես այդ
շինարարության ժամանակ սյուն ու գերանը պակասել Են, առել են սղոցն ու կացինը և գնացել
են ծառ կտրելու: Երբ կացինը ծառին կպել է, ծառը ճչացել է, երբ սղոցն է կպել, ծառից արյուն է
բխել և այլն:
Ապա երգողներն սկսում էին գովել այն տունը, որտեղ տվյալ պահին գտնվում էին,
այն նմանեցնելով Երուսաղեմին, գովելով տան գույքը և վերջապես' տան պստիկ արու
զավակին:
«Ավետիս» երգերը շատ բազմազան էին, երգվում էին դրանք տեղական բարբառով և
որպես կանոն ժողովրդական բանահյուսության արգասիքներ էին:
Դրանցում դրսևորված էին
Քրիստոսի ծննդյան ու կյանքի վերաբերյալ ժողովրդական պատկերացումները, գովերգվում էին
Փրկչի առաքինությունները, հրաշագործությունները և այլն: Սակայն կային նաև Քրիստոսի հետ
կապ չունեցող երգեր, որոնցում հնչում էր ընտանիքին արվող բարեմաղթությունների թեման և,
այնուամենայնիվ, որպես Ծննդյան տոնի երգեր, դրանք նույնպես կոչվում էին «Ավետիսներ» 🌞🌾
(📎 Սամվել Մկրտչյան`«Տոներ» )
