Lianne Hoogeveen - De sociale en emotionele effecten van versnellen

Presentatie 'De sociale en emotionele effecten van versnellen' door Lianne Hoogeveen tijdens de conferentie 'Bijzonder Begaafd' op 12 oktober 2017 in Nieuwegein, georganiseerd door het Informatiepunt Onderwijs & Talentontwikkeling (SLO).
Veel mensen zijn bezorgd als het gaat om versnellen in de schoolloopbaan. Ze vrezen dat dit problemen op zal leveren, met name op het sociaal emotionele vlak. Deze bezorgdheid is begrijpelijk, maar door deze bezorgdheid worden soms belangrijke zaken over het hoofd gezien. (Hoog)begaafde leerlingen hebben door hun cognitieve voorsprong vaak andere interesses en sociale verwachtingen en competenties dan leerlingen van hun eigen leeftijd. Daarom kan het zijn dat leerlingen geïsoleerd raken in hun groep. Dit kan tot gedrag leiden waardoor het lijkt dat leerlingen achterlopen in hun sociaal-emotionele ontwikkeling, terwijl in de praktijk vaak blijkt dat leerlingen na een versnelling in dit opzicht juist beter gaan functioneren, omdat zij in cognitief, maar ook in sociaal en emotioneel opzicht, makkelijker aansluiting vindt bij wat oudere leerlingen.
Uit internationaal onderzoek bij (hoog)begaafde leerlingen die versneld waren naar een volgende groep blijkt dat dit in het algemeen een effectieve onderwijsaanpassing is. Versnelde hoogintelligente leerlingen functioneren zeker niet minder en soms zelfs beter op sociaal emotioneel gebied dan niet versnelde hoogintelligente leerlingen. Er blijken nauwelijks verschillen in zelfconcept te bestaan en versnelde leerlingen functioneren beter op cognitief gebied. Ze hebben niet meer of minder contacten of andere activiteiten dan niet versnelde hoogintelligente leerlingen en worden door hun ouders en leerkrachten hetzelfde of positiever beoordeeld als niet versnelde hoogintelligente leerlingen wat betreft de meeste gedragskenmerken.
Versnellen lijkt dus een effectieve onderwijsaanpassing te zijn, maar dat betekent niet dat versnellen voor iedere individuele (hoog)begaafde leerling een positief effect heeft. Iedereen kent wel een versnelde leerling waar het helemaal niet goed mee gaat. Ook deze leerling komt voorbij tijdens deze workshop, waarbij de deelnemers worden uitgenodigd casussen van leerlingen (versneld en (nog) niet versneld) mee te nemen. Dat kunnen leerlingen zijn waar het goed of juist minder goed mee gaat. Met de expliciete, maar ook impliciete doelen, van onderwijs in gedachte gaan we samen proberen tot een passend antwoord te komen op de vraag hoe we deze leerlingen het beste onderwijs kunnen bieden, en hoe een versnelling (of, wanneer en hoe) daar een rol in kan spelen.

[@zafneder7793]

Helaas worden leerlingen wel eens gepest. Toevallig is dat dan een leerlingen dat versnelt doet.
,jongste van de klas.
De school en leraar kan dat pesten protocole niet volgen en daardoor wel alles verkeert gaat.
Sociaal emotioneel kan best goed gaan als leraar /school het harmonie in de klas goed handhaafd.

[@francisimanuel7121]

Jammer dat er geen onderzoek is gedaan naar kinderen van imigranten, die achtergehouden werden ook al waren ze hoogbegaafdheid.