Του γιοφυριού της Άρτας-Δόμνα Μέγγα- Καμάρα Σκιάθου- Kamara dance- Skiathos island -Domna Megga live
HTML-код
- Опубликовано: 18 авг 2022
- Ζωντανή ηχογράφηση (Λαογραφικός Όμιλος Παπάφη).
Πασχαλινός χορός της Σκιάθου με το χιλιοτραγουδισμένο γιοφύρι της Άρτας σε σκιαθίτικη παραλλαγή που χορευόταν στην παλιά πρωτεύουσα του νησιού, το Κάστρο (14ος αι.- 1827), στο βορειότερο άκρο της Σκιάθου.
Σήμερα χορεύεται ύστερα από την δεύτερη Ανάσταση και στη γιορτή του Αγίου Γεωργίου έξω από την εκκλησία της Αγίας Τριάδος, όπου τον χορό σέρνει ο ιερέας.
Το ποίημα ανήκει στην κατηγορία της Παραλογής* και έχει ρυθμό, Ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο.
Ο Ίαμβος αποτελεί αρχαίο ελληνικό μέτρο με βασική μονάδα, τον ιαμβικό πόδα που δομείται από μια βραχεία και από μια μακρά συλλαβή (_ ΄_). Ο ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος είναι ο συνηθέστερος ρυθμός στα δημοτικά μας τραγούδια.
(Παραλογή* - ο αρχαιότερος τύπος των δημοτικών μας τραγουδιών)
Βιολί: Γιάννης Τσέπας.
Λαούτο: Περικλής Κουσίογλου.
Κρουστά: Τσιμπραηλίδης Σταύρος.
Τραγούδι: Δόμνα Μέγγα.
(Από το αρχείο του Νίκου Αβαγιανού)
ΣΤΙΧΟΙ
Σαρανταπέντε μάστοροι κι εξήντα μαθητάδες
καμάρα χτίζουν στο γιαλό, στης Άρτας το ποτάμι.
Καμάρα χτίζουν στο γιαλό, καμάρα δε στεργιώνει.
Ολημερίς το χτίζανε, το βράδυ γκρεμιζόταν.
Μοιριολογούν οι μάστορες και κλαίν' οι μαθητάδες.
- Αλλίμονο στους κόπους μας, κρίμα στη δούλεψή μας,
ολημερίς να χτίζουμε το βράδυ να γκρεμιέται.
"Πουλάκι εδιάβη κι έκατσεν, αντίκρυ στο ποτάμι,
δεν εκελάηδε σαν πουλί, μηδέ σα χελιδόνι,
παρά εκελάηδε κι έλεγε ανθρώπινη λαλίτσα:
-Αν δε στοιχειώσετε άνθρωπο, γιοφύρι δε στεριώνει
και μη στοιχειώσετε ορφανό, μη ξένο, μη διαβάτη,
παρά του πρωτομάστορα την όμορφη γυναίκα,
που έρχεται αργά τ' αποταχύ* και πάρωρα το γιόμα*.
"Τ' άκουσ' ο πρωτομάστορας και του θανάτου πέφτει.
Πιάνει, μηνάει της λυγερής με το πουλί τ' αηδόνι.
Αργά ντυθεί, αργά αλλαχτεί, αργά να πάει το γιόμα,
αργά να πάει να διαβεί της Άρτας το γιοφύρι.
Και το πουλί παράκουσε κι αλλιώς επήγε κι είπε:
-Γοργά ντύσου, γοργά άλλαξε, γοργά να πας το γιόμα,
γοργά να πας και να διαβείς της Άρτας το γιοφύρι.
"Να τηνε και ξεπρόβαλε από την άσπρη στράτα.
Την είδ' ο πρωτομάστορας, ραγίζεται η καρδιά του.
Από μακριά τους χαιρετά κι από κοντά τους λέγει:
-Γειά σας χαρά σας μάστοροι και σεις οι μαθητάδες!
Σαν τί έχει ο πρωτομάστορας και είναι βαργομισμένος;
-Το δαχτυλίδι του 'πεσε στην πρώτη την καμάρα
και ποιός να μπει και ποιός να βγει, το δαχτυλίδι να 'βρει;
-Μάστορα, μην πικραίνεσαι κι εγώ να πά' σ' το φέρω,
εγώ να μπω, εγώ να βγω, το δαχτυλίδι να 'βρω.
Μηδέ καλά κατέβηκε, μηδέ στη μέση επήγε.
-Τράβα καλέ μ' τον άλυσο, τράβα την αλυσίδα
τι όλον κόσμο ανάγυρα και τίποτας δεν ηύρα.
Ένας πηχάει με το μυστρί κι άλλος με τον ασβέστη,
παίρνει κι ο πρωτομάστορας και ρίχνει μέγα λίθο.
-Αλίμονο στη μοίρα μας, κρίμα στο ριζικό μας!
Τρεις αδερφάδες ήμαστε κι οι τρεις κακογραμμένες.
Η μιά 'χτισε το Δούναβη κι η άλλη τον Αφράτη
κι εγώ η πιο στερνότερη της Άρτας το γιοφύρι.
Ως τρέμει το καρυόφυλλο, να τρέμει το γιοφύρι
κι ως πέφτουν τα δεντρόφυλλα, να πέφτουν οι διαβάτες.
-Κόρη, το λόγον άλλαξε κι άλλη κατάρα δώσε,
τι έχεις μονάκριβο αδελφό, μη λάχει και περάσει.
Κι αυτή το λόγον άλλαξε κι άλλη κατάρα δίνει.
- Ως τρέμουν τ' άγρια βουνά, να τρέμει το γιοφύρι
κι ως πέφτουν τ' άγρια πουλιά, να πέφτουν οι διαβάτες,
'τί έχω αδερφό στην ξενιτιά, μη λάχει και περάσει.
*αποταχύ= το πρωΐ. Επίσης ταχινό ,ταχιά.
*γιόμα= το μεσημέρι. 
Видеоклипы
Εδώ αναφέρεται καμάρα στο γυαλό κι απ' την άλλη γεφύρι της Άρτας. Μάλλον είναι φθαρμένο, το τραγούδι.
Πολλές φορές στα δημοτικά μας τραγούδια, το ποτάμι και γενικά το νερό αναφέρεται ως γιαλός ή θάλασσα. Χαρακτηριστικά εδώ αλλά και αλλού όπως σε τραγούδι της Θράκης: " Δε σε θαρρούσα θάλασσα, νερό να κατεβάσεις
κι εσύ νερό κατέβασες, δέντρα ξερριζωμένα", ή το τραγούδι της Βέργως: ....Έμ έκλαιγε εμ έλεγε, πώςς θα περάσ' τρία νερά,
Τρία νερά, τρεις θάλασσες...
( και εννοεί τρία ποτάμια).
Πολύ εύστοχη η παρατήρηση.. Σου αναφέρω κάποια συμπεράσματα μέσα από άλλα δημοτικά τραγούδια.
@@Domna_Megga Αν είναι έτσι, παραμένει λοιπόν γεφύρι της Άρτας, αν και παραλλαγή Σκιάθου. Πάντως στην Κρήτη υπάρχει παραλλαγή του τραγουδιού, που αναφέρεται όμως σε τοποθεσία του νησού, που προσδιορίζεται επακριβώς. "Στην πέρα μπάντα τω Χανιώ, στην άκρα του Ρεθύμνου" και "Στην πέρα μπάντα τω Σφακιώ, στην άκρα του Ρεθύμνου". Δλδ στο σύνορο Χανιών και Ρεθύμνου, εκεί που καταλήγει και δρόμος από τη Νότια Κρήτη.