Tolerans Birikmesinin Beklenmeyen Olumsuz Sonuçları / Unexpected Results of Tolerance Accumulation

Makina parçaları üzerinde, özellikle montajda kullanılan eksenli unsurlar (delik, pim, diş çekilmiş delik, kama kanalı vb.) olduğunda, bu eksenlerin yerlerini (KONUM) gösterirken +/- tolerans kullanıldığında tolerans birikmeleri kaçınılmazdır. Bu birikmeler doğru öngörülmez ise montaj problemleri yaşanır. Tolerans birikmelerini azaltmak için ilk akla gelen yöntem ise toleransları daraltmaktır. Ancak toleranslar daraltıldıkça, özellikle aslında gereksiz olan dar toleranslar verildikçe maliyetler artmaktadır. Bu durumda ne yapılabilir?

[@orcunozcan8781]

Atila Bey, Elinize sağlık yine çok faydalı bir eğitim olmuş.

Teşekkür ederim

[@fatihkoca5600]

Gerçekten çok önemli bir değersiniz hocam, elinize ağzınıza sağlık. Çok sağolasınız. Her akşam hap bilgi niyetine bir doz videonuzdan alıyorum :)

Teşekkür ederim

[@hancar8142]

Hocam merhabalar. Öncelikler değerli bilgileriniz için teşekkür ederim. Anlamadığım bir noktayı sormak istiyorum. 19:48 de toleransları birisi + birisi - yönde dediniz. Neden ikiside - yönde olamıyor. Örneğin; 59 ölçüsü 59,1 iken 10,50 ölçüleri de 10,45 olamaz mı ikisi de? Eğer ikisi de 10,45 olursa delik eksenleri arasındaki mesafe 38,2 oluyor yani tolerans içerisinde.

Sizin sorunu gözümden kaçmış, kusura bakmayın lütfen. Bir boyuta tolerans verildiği zaman bu boyut verilmiş olan toleransı kullanarak hesaplanabilecek bir en büyük bir de en küçük iki değer arasında değişir. Sizin de belirttiğiniz gibi toleranların boyutlar üzerindeki etkisi herhangi bir yönde olabilir (hepsi + veya hepsi - ya da bazıları + bazıları - olabilir). Tasarımcı ise tolerans verdiğinde her zaman en kötü durumu düşünür. Örneğin bir mil bir deliğe geçecek ise, en kötü durum mil toleransının + yönde, delik toleransının ise - yönde çalıştığı durum göz önüne alınır. Bu durumda mil deliğe geçebiliyorsa diğer tüm durumlarda da geçer. Burada da en kötü durumda ne olabilir çalışması yapılmıştır. Kuşkusuz diğer durumlar da olabilir. Ancak önemli olan en kötü durumda olacakları önceden görmektir. İyi çalışmalar dilerim.

[@hancar8142]

@ estagfrullah hocam, çok teşekkür ederim.

[@frattokul9734]

Bu video için çok tesekkur ederim. Iki sorum olacakti. Paracalarin delik ya da pim fark etmez olculeri sagdan ve soldan olacak sekilde verilmis. Bu asiri olculendime olmuyor mu? Demek istedigim ustteki parca icin mesela nominal durumdaki olculer (10.5+38+10.5) ki bu 59 ediyor. Bu 10.5 lerden birinin ya da 59 un referans olcu olmasi gerekmez mi?(Cunku diger olculer kuanilarak elde ediliyor). Nitekim bu tolerans problemi icin eger delik konumlarini ust parca icin sadece bir 10.5 ve alt parca icin sadece bir 11 olcusu ile kontrol ettigimiz de, 38 mm olcusunun toleransini +-0.1 yaptigimizda her kosulda montaj saglamaz miyiz? Ayrica sadexe bir olcu toleransini darlastirarak ekstra maliyet yukune de katlanmamis oluruz.
Simdiden tesekkurler.

Fırat Bey merajınız için çok teşekkürler. Sizin de çok doğru olarak belirtmiş olduğunuz gibi, örneğin üstteki parçada iki adet 10,5 ölçüsü ile 38 ve 59 ölçülerinin tümüne tolerans vermek yanlıştır. Burada boyutlardan herhangi birinin REFERANS olması gerekir çünkü boyutlardan herhangi biri diğer üç boyuttan hesaplanabilir. Bu durumda her zaman referans olarak belirtilen boyut üzerinde diğer boyutların toleransı birikir. Bu videoda bunu anlatmaya çalıştım aslında. Bu nedenle tüm boyutları, aslında doğru olmadığı halde, toleranslandırdım. Hangisi toleranssız olabilir, yani hangisinde tolerans birikmesine izin verilebilir? Amaç bunu düşündürmek ve tolerans birikmesinin kaçınılmazlığını gösterebilmek. Sorunuzun ikinci bölümünde siz de tolerans birikmesini azaltmak için bazı boyutların toleranslarını daraltmayı öneriyorsunuz. Bu da doğru ve mantıklı. Ancak soru şu: Toleransları, özellikle kritik olmayan boyutların toleranslarını daraltmadan montajı sağlamanın bir yolu olamaz mı? Bunun yanıtını da 'Tolerans Birikmesi Problemi İçin Bir Yol: GD&T' adlı videoda anlatmaya çalıştım. İzlemediyseniz izlemenizi öneririm, sonra tekrar görüşelim:) İyi çalışmalar dilerim.

[@frattokul9734]

Çok teşekkür ederim detaylı cevabınız için, videonuzuda en kısa zamanda izleyeceğim😊