PASJA WEDŁUG ŁUKASZA | Matka Boska Bolesna, odc. 3

Z jednej strony boska, heroiczna, z drugiej strony ludzka i tak bliska - Matka Boska ma w naszej kulturze ogromne znaczenie. Jednym z tego przejawów jest kult Matki Boskiej Bolesnej, rozkwitły zwłaszcza w średniowieczu, mający w polskiej sztuce ludowej wiele fascynujących realizacji. O nich Łukasz Ciemiński mówił w sobotnim wydaniu audycji z cyklu "Pasja według Łukasza".
- Dłoń przyłożona do skroni jako wyraz boleści, a także chustka, która służyła do ocierania łez - to najpowszechniej znane atrybuty Bolesnej. Na Zachodzie wśród nich jest też miecz boleści, często w liczbie pięciu albo siedmiu.
🖌
Przykładem tego motywu na północy Polski jest kult Matki Boskiej Chełmińskiej. Jej wizerunek znajdował się na bramie grudziądzkiej. Z nią związane jest podanie o niewidomym chłopcu cudownym źródełku, dzięki któremu dziecko odzyskało wzrok. Ważnym dniem w tym kulcie był odpust dawnej Matki Boskiej Jagodnej, który wyznaczał początek żniw.
🖼Artyści neoludowi, którzy sięgnęli po ten rzadki motyw to np. Piotr Woliński, Tadeusz Adamski, Grzegorz Król, Danuta Styperek, Jakub Sobczak.
ZDJĘCIA:
1. Matka Boska Bolesna,1890 -1910, obraz na szkle, Muzeum Narodowe w Lublinie, E/16842/ML, domena publiczna
2. Kapliczka z Pietą, XIX w., drewno polichromowane, Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem, E/4937/MT, domena publiczna,RPD MIK, projekt Wirtualna Małopolska
3. Matka Boska Bolesna wg Carlo Dolciego, drukarnia Braci May, Frankfurt nad Menem, ok. 1900, chromolitografia, Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu
4. Matka Boska Chełmińska, ok. 1850, olej na płótnie, Muzeum Etnograficzne w Toruniu, fot. Marian Kosicki, za zgodą Dyrekcji MET
5. Matka Boska Chełmińska, Piotr Woliński, 2020, drewno lipowe polichromowane, ze zbiorów Łukasza Ciemińskiego
6. Matka Boska Chełmińska, Jakub Sobczak, 2024, tempera na desce, ze zbiorów Łukasza Ciemińskiego