Leibniz ile Ebu Hamid Gazzâlî'nin benzer görüşler ileri sürmesi çok önemli. İmam Gazzâlî milâdî 1111 vefatlı ve İslam düşüncesinin en önemli isimlerinden birisidir. Leibniz'in ''Mümkün dünyaların en iyisi bu!'' söyleminin bir benzerini ''Leyse fi'l-imkân ebda'u mimmâ kâne'' yani ''İmkânda, var olandan daha mükemmeli yoktur!'' şeklinde dile getiren Gazzâlî, Leibniz gibi hem teodise problemini bertaraf etmeye çalışmış hem de detaya inerek Tanrı'nın varlığını ispat etmiştir. İlginç olan ise Gazzâlî ile Leibniz'in hayat hikayelerinin de birbirine benzer olması... Gazzâlî de Leibniz gibi okunmaya değer bir düşünür...
Değişik radyo istasyonlarından gelen sayısız müzik yayınını hassas bir şekilde algılayarak; bunları önce güzelce ayrıştırıp, sonra da en hoşa gidecek, en doyurucu, en estetik, en güzel tınılarla izleyicinin dinlemesini sağlayacak şekilde yeniden harmanlayıp yeni bir melodi şekline dönüştüren; klasik bir radyo hazzını yaşatan; ancak, modern bir radyo estetiğinde olan çok hassas ve eşsiz bir cihaz gibisiniz. Olanak buldukça derslerini izlemekten büyük haz duyduğum, bilgilenmek açısından büyük yarar gördüğüm bir öğretmen gibisiniz. Bu güzel çaba ve verilen emek için teşekkürler. Saygılar, selamlar!
Sonsuz küçükler için önerilerim Abraham Robinson'un "Non-Standard Analysis"i ve elbette Edward Nelson'ın henüz daha tamamlamadığı ancak Princeton online kütüphanesinden bölümlerine ulaşılabilen, ismi henüz koyulmamış "Unfinished book on nonstandard analysis" çalışması. Leibniz bu sonsuz küçükler durumunu başlatmış ancak Newton'un limit fonksiyonları ile rafa kaldırılmıştı, tamamlamak 21. yüzyıla kadar gecikti. O yüzden modern çalışmalar önerdim.
Bu kanalı senin videolarını izledikte sonra youtube bana önermişti. Öncelikle bunun için çok teşekkür ederim. Ayrıca İkinizi de izlerken gerçeten tüm aptalca olaylardan uzaklaşıp içimde araştırma şevkini uyandırıyorsunuz bunun için de tekrardan teşekkür ederim.
@@pelindilaracolak Bir maddede kilogram başına, boşluktaki ışığın metre saniye−1 cinsinden hızının karesinin sayısal değeri kadar enerji (joule) düşer. vikipedia da e=mc2 formülünün tek cümle ile özetlenmiş hali. enerji birimi ne olursa olsun evrende sonsuz şekilde varlığını sürdürüyor ise ve madde enerjinin bir hali ise yine sonsuz şekilde varlığını sürdürebilecek bir yapıda olması gerekmez mi? keza lucy filminde morgan freeman ın canlandırdığı karakter hücrenin davranışı hakkında film icabı üstünkörü bir bilgi vermiş hücre isterse ölümsüz olmayı seçebilir. yani valığını her koşulda kendi imkanıyla sonsuzlaştırma becerisine sahip. sonsozluk yani zamansızlık. kimya bilimine göre enerji bir maddenin atomik, moleküler ya da bütün yapısının bir özelliğidir. bu konuda su örneği çok ilginçtir neden oluştuğunu biliyoruz ama nasıl oluştuğunu anlayamıyoruz ve kendimiz yapay bir şekilde bunu laboratuvar ortamında elde edemiyoruz tek mantıklı açıklaması dünyaya uzaydan donmuş şekilde geldiği. ama çok iyi biliyoruz ki evren ve bilim böyle cevapları kabul edemeyecek kadar ciddi hesaplamalar içermekte.
"Onlar (monadlar) önceden belirlenmiş bir ahenge göre hareket ederler." Bu açıklayıcı bir tespit olmuş . Fazlasıyla kafa gıdıklıyor, gündelik hayatın monotonluğuna karşın bu videolar oldukça zihin açıcı ve uyandırıcı . Teşekkürler.
Felsefe dersleri çok küçük yaşlarda okullarda başlamalı.. Daha düzgün bir karakter geliştirilebilir belki. Belki daha az acılı bir dünya olur .. Çünkü felsefe, kendini sorgulama açısından da önemli.. Başkasını tanırız da kendimizi hiç taniyamayiz, toz kundurmayiz kendimize..
artık o sondaki tebessümü o kadar iyi biliyorum ki :D çok teşekkürler hocam yine karma karışık oldu beynimiz ve ilginç bir şekilde bu karışıklık haz vermeye başladı...
Çok faydalı bir video olmuş yine. Çok teşekkürler. Sayenizde Leibniz'in 17.yüzyılda parçacı fiziği ve tanrı parçacığı mevzuunu bulduğunu öğrenmiş olduk. Hem de sadece düşünerek. Bu muazzam bir zeka.
Her videoda yok yok bence bu fikre karşı çıkabilirim diye izlemeye başlasam da o kadar akıcı ve sevdirerek anlatıyorsunuz ki felsefeye olan sevgim çoğalıyor :)
Aslında Einstein fiziği, monadların maddi olmayan temelini enerji olarak belirledi, hatta geçişkenliğin formülünü bile verdi (mc2). Sonrasında gelişen quantum fiziği de maddenin aynı anda farklı durumlarda olabildiğini kanıtladı ve paralel evrenler teorisine sağlam bir zemin hazırladı. Dolayısıyla, Leibniz’in gerçek bir dahi olduğu açıktır. Einstein bir Spinoza hayranıydı. Ben Spinoza’nın Leiden’daki evini ziyaret ettiğimde, cam bir bölme içinde sergilenen meşhur ziyaretçi defterinde adını ve imzasını da gördüm. Böyle büyük bir zihnin panteizm’e yakın durması ilginçtir. Ne acıdır ki çabaları atom bombasına engel olamadı ve tanrı-doğa’ya karşı büyük bir suç işlendi. Gerçi ben, Kant’ın anlattığı gibi, insan zihninin kısıtları içinde kalarak aşkın olanı kavrayamayacağımızı, sezgiye (sanata) yer açmadan gerçekliği kavrayamayacağımızı düşünerek Schopenhauer ve Bergson yolunu izliyorum. Ama bu tabi ki modern fiziğin öncüsü bu büyük zekaya duyduğum saygıyı azaltmıyor. PS1: Spinoza düşünceleri nedeniyle yahudi cemaatinden atılmıştı ve ciddi bir baskı altındaydı. O devirde üç büyük dinin tanrısını reddetmek, takdir edersiniz ki çok riskli bir işti ve Spinoza’ya verilen destek bir anda sizin de gözden düşmenize ve aldığınız ünvanların iptal edilmesine, finans kaynaklarınızın kesilmesine neden olabilirdi. Tıpkı bu gün ülkemizde olduğu gibi. PS2: Yaklaşık ondört yıldır, aldığım ilaçların yan etkisi olan kramplarla Reiki sayesinde baş edebiliyorum ve başka bir kanıta ihtiyacım yok :) Saygılar, selamlar.
Tanrı herşeydir.İnsanın bilimsel olarak kabul ettiği evrenin içinde var olan ve olacak herşeydir.Belkide evreni izah eden madde ve enerjinin ötesinde metafiziksel olarak adlandırılan farklı bi boyut,paralel evren (artık kelime dağarcığınla ne kadar düşünebiliyorsan üret) farkedebildiğin derecede insan evriminde tanrı bilincine ulaşırsın.Yani evrende dahi zerre ifade etmiyen dünyada,insanların binlerce çeşit tanrı inancı olması bilimsel olarak kaçınılmaz bi ihtiyaçdır.Bu ihtiyaç sayesinde insanlık bugünkü evrimine ulaşmış ve ömrünün yetmiyeceği sonsuz soruların cevabını aramak için ömrünü ilime,bilime adamışdır.Dünyada ilmin,bilimin başladığı ve insanın evriminin hızlandığı nokta tanrı inancı tefekkürünün başladığı noktadır.Ve bu süreçde İbrahimi dinler diye adledilen teolojik olgu insanlık sürecinde en etkili olanıdır.
tesekkurler dilara,ben 24 dakikada izleyip bitirdim fakat arka planda bu süreden daha fazla bir çaban olduğunu tahmin edebilmek zor değil.emeklerine sağlık🤚
Spinozayi danidigmda bir rahatlama hissettim, ama 100% olarak ona katılmadım. Şimdi Leibnizin düşünceleri benimkileri en çok benzemektedir. Bakalım dekart ne diyecek. Dekart geçmeden önce söylemem gereken şey, halen burada olup bitenlere sezsiz kalan yaratıcı, bunlara sessiz kalır çünkü olup bitenler anlamsız ve çok kısa bir süreligine. Belkide çok hasta birine acı hissedecek diye iylestirici iğneyi vurmamak gibi, anlık saniyelik birseydir belki tüm bu savaşlar ve haksızlıklar. Gerçekten "kötülük" yoksa iyiliği nasıl anlayabilirdik?! (bence başka bir boyuttan anlayabilirdik, çünkü biz sınırlar var diye görür, duyar, hisseder tad vs alırız...
nice deli sorulara çiğdem,dilara'nın da dediği gibi cevap bulmak zaten google'de istemediğin kadar var.önemli olan soru üretebilmek ve doğru soruları sorabilmek.
Mardin İstanbul yolunun Düzce kısmında saat sabahın 8i Leibniz dinlemek mükemmel bir zihin açıyor. Hele ki felsefede hayran olduğum •Mümkün Dünyaların en iyisi teorisinin detaylı kaynağına ulaşmak fazlaca mutmain ve huzurlu kıldı. Leibnize ve Dilara hocama selam ile😊
Muhteşem bir ilkesel hatatarla dolu bilği tasavvurunuz İbrahim’i dinler in tanrısı hakkındaki eksik bilğiniz üzerinden yaptıgınız sonuç çıkarımı bilği temelli vermek istediğiniz amaç ile muhteşem uyumsuz
Sonda ki ilahi müzik harikaydı.. takip nerede kaybolduyu düṣündürdü.. zaten düṣünebildiğim tek ṣey de buydu sonunda :-) 😀 ama yinede keyifliydi teṣekkürler Dilara
Aslında kafamda bir soru oluştu, bir parça da gecikmiş bir soru. Bilmiyorum belki cevaplanmayacak da ama sormam gerek diye hissediyorum. Leibniz'in "Mümkün Dünyalar"ına göre yaşadığımız evren Tanrı'nın zaman üstü görüşü ile en iyiliksel seçimi. Ve yaşadığımız evrendeki kötülük daha büyük bir iyiliğin tetikleyici koşulu. Ve bizler eylemlerimizin, mesela dünyayı daha iyi bir hale getirecek bir dokunuşun, sonuçlarını kestiremeyecek kadar cüzzi varlıklarsak aynı şekilde kötülüğü temel alan eylemlerimizin de sonucu bilemeyeceğimiz aşikardır. Her iki durum da özgür iradenin aksine delil sunmaz mı o halde ? Sonsuz olasılıkların okyanusunda, daha iyisi olamayacak bir senaryonun figüranlarıysak Leibniz'in bizlere atfettiği özgür irade nedir ? Ve belki de en önemli sorum bu videoya dair, Tanrı bile bütün mümkün dünyalar arasından "Seçilebilecek en iyi senaryoyu seçme. " koşuluna dayanarak yarattıysa evreni, onun da koşulsal bir iradesi olduğu söylenemez mi ? Ve yine Tanrı'nın özgür bir iradesinin olmaması başka Tanrı-üstü varlıkların olabilmesi kapısını aralamaz mı ? Elbette sorularımın cevabı olabilecek birçok görüş mevcuttur literatürde ama Leibniz bunlara nasıl cevaplar verirdi ?
Videonun başından beri dinlerken kafamdaki asıl soru neden sonsuzluğa sürekli bağlı kalınarak düşünüldüğüydü. Acıma ve hüzün uyandıran bir sonsuz olmayı başarma, bunun yolunu keşfetme, kuşatma çabası ve sonsuza bağlılığın kazandırdığı dirayeti gözlemledim.
bir agnostik olarak Leibniz felsefesi çok mantıklı geldi. Zaten tanrı varsa da ilahi dinlerdeki gibi olduğunu düşünmüyorum. Çok açıklayıcı olmuş ama kendi bilgi yetersizliğim anlamamı zorlaştırdı. Teşekkür ederim :)
şahane bir video daha, anlatım çok çok iyi, net, anlaşılır ve basit. Felsefe ya da bilim alt yapım yok fakat bikaç soru sormak istiyorum bilen arkadaşlar yanıtlarsa çok sevinirim. Monadlar atom altı parçacıklar yani elektron ve proton gibi düşünülebilir mi? Adam bunu 17. yy'da düşünerek mi keşfetmiş Bir de monadlar biraz Aristotales'in formlarına benzemiyor mu? Bilinç seviyesi konusunu iyi ki anlattın Dilara, çok hoşuma gitti o kısım! Son olarak bu dünya mümkün olan dünyaların en iyisi konusunda aklıma gelen bir tweet i paylaşmak istedim: bu dünyada yaşayıp bi de cehenneme mi gidicez üstüne yani :D
2 saattir izliyorum, basim gercekten agriyor ama olsun, videoyu bitirisiniz muhtesem, internette zaten cevaptan bol bir sey yok umarim bu videodan cevaplar degil, sorular aklinizda kalmistir.
1-Öncelikle, SONSUZ KÜÇÜKLÜK VE SONSUZ BÜYÜKLÜK(=sonsuz parça ve sonsuz bütün) ile EN KÜÇÜK VE EN BÜYÜK(=en parça/zerre ve en bütün/kül) ibarelerini asla karıştırmamak gerekir, zira SONSUZ KÜÇÜK dediğinizde, ''sonsuz küçük TANRI'dır'' demiş olursunuz; keza SONSUZ BÜYÜK dediğinizde de, ''sonsuz büyük TANRI´dır'' demiş olursunuz. 2-Dolayısıyle, TANRI´NIN SONSUZLUĞU karşısında, hiçbir manada, İKİNCİ BİR SONSUZLUK olamaz, önce bu gerçeği teslim etmek gerekir.O nedenle, yaratılanlara dair analiz yaparken, biz sadece, en büyük-en küçük, en iç-en dış, en aydınlık-en karanlık gibi EN´lerden sözedebiliriz, akılsal ve mantıksal tutarlılık gereği. 3-O halde, bu kural MÜMKÜNLÜK(=olasılık) için de geçerlidir, yani biz, ister Tanrı´nın eliyle, isterse kendiliğinden ''evren sonsuz olasılıktan doğmuştur/çıkmıştır'' diyemeyiz, zira SONSUZ OLASILIK dediğimizde, bizzat OLASILIK´ın kendisini TANRI kılmış ve ilan etmiş oluruz. 4-O nedenle, evrenin(=mahlukatın) kendiliğinden ortaya çıkma olasılığı SONSUZDA SIFIR iken, sonsuz bir Tanrı tarafından yaratılma olasılığı SONSUZDA SONSUZ´dur, dolayısıyle, evrenin mümkünlüğü Tanrı tarafından yaratılma şartına bağlıdır. 5-Bu, ''Tanrı evreni yaratabilir=Tanrı´nın evreni yaratması olasıdır=Olasılık yaratılanın mahiyeti ile değil fakat Yaratan´ın yaratma sıfatı ile ilgili birşeydir'' anlamına gelir.Yani, evrenin varlaşması bağlamında, SONSUZ OLASILIK diye birşey yoktur ama TANRI´NIN YARATMA OLASILIĞI diye birşey vardır, o nedenle ve esasen, olasılık(=mümkünlük) kavramı yaratılana değil, fakat yaratıcı Tanrı´ya nispet edilmelidir. 6-Dolayısıyle, hem olası KÜÇÜKLÜKLER bağlamında, hem olası BÜYÜKLÜKLER bağlamında ve hem de MÜMKÜNLÜK bağlamında, sonsuzluğu bildiren ya da temsil eden MONAD ya da MONADLARIN(=tözlerin) olması mümkün değildir, fakat sonsuz töz olan Tanrı´nın, töz olmayan en küçüklükleri ve büyüklükleri, yani en özleri ve biçimleri yaratması MÜMKÜN'dür.Devamı az sonra :)
Mümkün dünyaların en iyisi düşüncesi tarihsel olarak Gazzali'ye ait bir düşüncedir. Gazzali, insanın bir olgu hakkında karar verirken gözlemleyebildiği 3-5 etkeni göz önüne alarak bunu yaptığını belirtir. Oysa bütün varlıklar karşılıklı olarak nedensellik ilişkisi içinde birbirine bağlıdır. Örneğin bir bitki, köklerini saldığı topraktaki her bir yapıtaşından tek tek etkilenir: oradan geçen bir solucandan, esen rüzgardan, güneşin konumundan, güneşle arasında giren bir buluttan, yanından geçen bir canlıdan, bitişiğindeki başka bitkilerden, üzerine çıkan böcekten vs... bir tek varlık bile belki binlerce etkene maruz kalıyor. Evrendeki canlı sayısını ve karşılıklı etkileşimin matematiksel katsayısını düşündüğümüz zaman ve bu etkilerin gelecek10, 100 1000 yıl sonraki neticelerini düşündüğümüzde, hatta ölüm sonrası hayatı içeren neticeleri de işin içine kattığımızda ne kadar karmaşık bir yapı içinde yaşadığımız anlaşılır. Gazzali evrende kötülük var diyebilmek için bunların hepsini bilmemiz gerektiğini ifade eder. Oysa bu imkansızdır. Ancak mümkün olduğunu farz etsek bile var olan sisteme en ufak bir şey eklemeye (örneğin kanatları olan bir insan) veya çıkarmaya (örneğin hastalıklar) ihtiyaç duymayacağımızı söyler. Formül şudur: Olandan daha iyisinin olması mümkün değildir. Nesnel olmayan monad düşüncesi de Farabi ve İbn Sina tarafından heyula diye isimlendirilir. Hayal kelimesinden türetilmiştir ve nesnel olmadığını vurgulamak için kullanılmıştır. Şekli ve maddesi olmayan ama maddeyi oluşturma gücü olan karanlık şey. Bunları İslam filozoflarını ön plana çıkarmak için vermiyorum, yani aaa bizde var ki zaten bu düşünceler demek için değil. Ama Leibniz'de sıfırdan her şeyi keşfetmedi, zaten düşünce tarihinde söylenmiş şeyleri sistemli ve kavramsal bir tarzda yeniden sundu. Bilgiye katkı sağlayan her çaba değerlidir. Anlatımınız için teşekkürler.
Merhaba. Oncelikle belirtmek isterim ki bu gunlerde yuruyus yaparken dinledigim harika bir kanalsiniz. Emekleriniz icin cok tesekkurler. Felsefe Tarihi 29. Bolum silinmis olabilir mi acaba? Videolari sirasiyla dinlemeye calisiyorum ve 29. Bolumu bulamadim 😔 Sevgiler
monadlar için kuantum fiziğindeki sicimleri öneriyorum. sonsuz küçüklerin analizi için ise tabii ki leibniz'in yazdığı calculus ve sonlu elemanlar analizi. hem matematik/fiziksel, hem de felsefi olarak tamamını bilmek veya algılayabilmek kolay değil, ama eğlenceli. başarılarınızın devamını dilerim.
7-EVET, biz bu evrenden bahsederken, ''zorunlu/kendiliğinden Tanrı'' deyiminin karşıtı olarak ''MÜMKÜN EVREN'' deyimini kullanırız, ama bununla ''KENDİLİĞİNDEN MÜMKÜN EVREN'' anlamını değil fakat ''TANRI´NIN EVRENİ MÜMKÜN KILMASI/YARATMASI=Tanrı´nın eliyle mümkün kılınan evren'' anlamını kastetmiş oluruz. 8-Zira, eğer mümkün evren, sonsuz olasılıklar hesabı gereği, kendiliğinden HİÇLİK´ten gelmiş olsaydı, o zaman, hem bu evren bir Tanrı tarafından yaratılmamış olurdu, hem de bu evren, HİÇLİK´in içindeki SONSUZ OLASILIK´ın(=Tanrı´nın) eseri olmuş olurdu, ki dahası ve esasen, sonsuz olasılığın Tanrı´sı da bizzat sonsuz HİÇLİK olmuş olurdu, tüm bunlar PARADOKS´tan başka hiçbir anlama gelmez. 9-Dolayısıyle, ''MÜMKÜN DÜNYALARIN EN İYİSİ BU'' vargısı yerine, ''TANRI´NIN DÜNYAYI YARATMA OLASILIĞI EN SAĞLAM VE EN EKSİKSİZ OLASILIKTIR'' vargısı daha yerinde olur, zira Tanrı´nın birşeyi yaratma eylemi, zaten ve peşinen en kusursuz eylemdir, fakat bu, DÜNYA´nın ya da EVREN´in kusursuz olduğu anlamına gelmez, bu, Tanrı´nın yaratma eyleminin kusursuz olduğu anlamına gelir = KUSURSUZ TANRI, KUSURLULUĞU(=mahlukatı) EN KUSURSUZ TARZDA YARATMIŞTIR=EVREN(=kusurluluk), KUSURSUZLUĞUN(=Tanrı´nın) DOĞRULTUSUNDA İLERLEYEN KUSURSUZ KUSURLULUKTUR. 10-Ki, bu manada, Tanrı bir ayetinde mealen ''ÇEVİRİN GÖZLERİNİZİ GÖĞE, O´NUN YARATIŞINDA HERHANGİ BİR ÇATLAK BULAMAZSINIZ VE GÖZLERİNİZ/AKLINIZ SİZE YORGUN BİÇİMDE GERİ DÖNER'' demektedir. Bu ayet, yaratılanın kusursuz olduğu anlamında anlaşılıyor genelde, halbuki bu ayet yaratılanın kusursuzluğunu değil, Tanrı´nın yaratışının kusursuzluğunu vurgulamaktadır. 11-Dolayısıyle, asıl olan Tanrı´nın yarattıklarının KUSURSUZ olması değil, fakat yarattıklarının TEKAMÜL EDİYOR olmalarıdır, ki zaten, salt TEKAMÜL YASASI´nın varlığı bile, yaratıkların kusursuzluğunu değil, fakat Tanrı´nın yarattıklarını tekamül edecek biçimde yaratma tarzının kusursuzluğunu dile getirir. 12-NİHAYET, kusursuzluk salt Tanrı´ya has bir nitelik olup, bu manada övgüye layık olan sadece O´dur, ama MÜMKÜNLÜK ya da MÜMKÜN EN İYİ DÜNYA YA DA EVREN değildir, velhasılı kelam.Sağlıcakla ve dua ile :)
Monad = Karanlık madde (Enerji). His Dark Materials isimli dizide de anlatıda belirtilen hususlarla benzer nitelikte bir anlatım var. İzlemenizi tavsiye ederim.
Her şerde bir hayır vardır; Olur ki bir şey hoşunuza gitmezken o, sizin için hayırlı olur, bir şeyi de sevdiğiniz halde o da hakkınızda şer olur. Allah bilir, siz bilmezsiniz. Bakara 216 Ayet
Leibniz gerçekten bir dahiymiş. Son eleştiriyi ise ben de kendimce kabul etmiyorum. Çünki hiç bir karşı arguman üretmeden eleştiri yapmak bence sadece eleştirmek için eleştirmektir.
kopenhag a yolunuz düşerse sizinle christiana da karşılıklı oturup sohbet etmeyi çok isterdim .10 dakika kadar sonra kalabalık bir güruhun ortasında hararetli ve bir o kadar eğlenceli bir şekilde yeni video konuları bulabilirdiniz :):)
17:25 Mesela Platon'dan Hegel'e kadar felsefenin var olan tüm gedikleri kaplayan bütüncül ve kendi içinde tamamıyla tutarlı bir felsefi görüşün Türkiye sınırları dahilinde çimlenmeye başlaması ve topraktan çıkıp filizlenmesini sağlayacak bir ortamın hakim olduğu bir atmosfer...
Başta şu hususu belirterek yorumuma başlamak istiyorum. Felsefe eğitimim yok bu nedenle akademik terminolojisine hakim değilim. Yine kendi iç disiplinine de hakim değilim. Bu ön bilgiyi dikkate alarak okuyup değerlendirirseniz memnun olurum. Leibniz hakkında videonun sonuna doğru , tanrı kavramına ulaştığını ancak bunun semavi dinlerdeki tanrı anlayışından farklı olduğunu dile getirdiniz. Bu konu hakkında düşüncemi açıklayacağım. Leibniz ,tanrı kavramının varlığını ispatlamak için akıl yürütmemiştir. Akıl yürütmesi, sorduğu sorulara aradığı cevaplar tanrının var olması gerektiğine götürmüştür. Anlattıklarınızdan bunu anladım. Yani tanrının kapısına kadar gitmiş ancak kapısını çalmamış, o kapıdan içeri girmemiştir. Bence bu noktada Semavi dinlerdeki tanrı kavramıyla çelişmemekte tam tersine birbirini tanımlayan iki unsura karşılık gelmektedir. Leibniz tanrının kapısına kadar gelmiş ,kapıda tanrı yazdığını görmüş, tabiri caizse tanrıda semavi dinler aracılığıyla kapısına kadar gelen Leibniz gibi kişilere kapısını açıp, kendini tanıtmış, bu aşamadan sonraki süreçte akıl yürütme yoluyla kafalarında oluşacak muhtemel sorulara kendi üslubuyla cevap vererek, kendisi ve kurduğu düzen hakkında bilgi vererek bütünlüğün oluşmasını sağlamıştır.
Matrix'te bir sahne var. Ajan Smith, Morfeus'a ilk Matrix'in cennet seklinde olusturuldugunu ve bunun sonucunda büyük bir kaosun meydana geldigini söylüyor. Farkli denemelerden sonra en iyi sistemin gercege en yakin sistem oldugunu o yüzden Matrix'in gercek dünyadan farksiz oldugunu anlatiyor. Benim sorum su: Cennet dedigimiz hak edenlerin yeri oldugundan mi kaos cikmamasi muhtemel?
'Tabiat yasalarının zorunsuzluğu üzerine" Emile Boutroux bir video hazırlarsanız çok sevinirim. S.Hayri Bolay'ın da bu konuda çalışmaları vardı. BUnu HUME bölümüne değil de buraya yazıyorum çünkü monada "şey" dersek. Herşey şey ve iradeden ibaret olarak yorumlanabilir mi? Şey diyorum çünkü bilinç şeyi madde olarak yorumluyor bir de kendinde şey (numen) vardır vs vs
Tanrı kendini yada olanı iyi diye yarglamaz (yada biliyorsa iyi diye bilmez) sanırım. Yargı yetisi ve dolayısı ile 'iyi' insana ait değil gibi. İyi yargımız her halukarda sınırlıdır. Kolay da test edilebilir. Daha iyi bilmenin yolu yargılardan kurtulmak gibi geliyor.
Kafama takılan bir nokta oldu cevaplayabilirseniz sevinirim. Tanrıyı bir monad olarak kabul ediyorsak ve çeşitliliğin oluşmasını içsel bir belirlenimle açıklıyorsak, monadların birbirlerinden etkilenmediğini nasıl söyleyebiliriz. Leibniz e göre, Tanrı bize bu içsel belirlenimi belirleyen değil mi? O zaman temelde zaten Tanrı bir monad olarak tüm monadları etkilemiş olmuyor mu? Şimdiden Teşekkürler umarım anlatılanları çok yanlış anlamamışımdır :)
24:00 deki yargınla aynı düşüncedeyim. Önceki videoyu izledikten sonra yazdığım yorumdan kısa bir alıntı " Bence bu adam kısaca gökten bakıp hahaha falan diyen bir şeye değil de zorunluluk olduğundan açıklama yapmasına ihtiyaç duyulmayan bir şey var ve o tanrı olmalı diyor" ve buna bir eleştiri yapmıştım isteyen bulur
tanrı bütün olasılıklar arasında bu olasılığımı seçti yoksa milyarlarca olasılığı matematiksel bir denklemle o tek olasılığın üzerine mi giydirdi? zaman dediğimiz şey uzayın üzerine giydirilmiş bir astar gibi sanki. peki nedir o tek olasılık? bence tanrı anlaşılmak istiyor.
Felsefe hakkında kaliteli bi bilgi birikimim yok. Mesela bu konu hakkında pek bir şey bilmiyorum. Ama dinlemeyi seviyorum, anlıyorum. Hoşuma gidiyor.
Enis doko yu takip et ögren o zaman
felsefe insanın kendisinin bilmediği birşeyi ona öğretemez zaten. felsefe insanın bildiği şeyi anlamasının bir yolu değil midir?
@@birhaberimvar922 Enis doko mu dncjxnmx
@@birhaberimvar922 ýyçyyyyy⁵⁵c⁹⁹99
Leibniz ile Ebu Hamid Gazzâlî'nin benzer görüşler ileri sürmesi çok önemli. İmam Gazzâlî milâdî 1111 vefatlı ve İslam düşüncesinin en önemli isimlerinden birisidir. Leibniz'in ''Mümkün dünyaların en iyisi bu!'' söyleminin bir benzerini ''Leyse fi'l-imkân ebda'u mimmâ kâne'' yani ''İmkânda, var olandan daha mükemmeli yoktur!'' şeklinde dile getiren Gazzâlî, Leibniz gibi hem teodise problemini bertaraf etmeye çalışmış hem de detaya inerek Tanrı'nın varlığını ispat etmiştir. İlginç olan ise Gazzâlî ile Leibniz'in hayat hikayelerinin de birbirine benzer olması... Gazzâlî de Leibniz gibi okunmaya değer bir düşünür...
Değişik radyo istasyonlarından gelen sayısız müzik yayınını hassas bir şekilde algılayarak; bunları önce güzelce ayrıştırıp, sonra da en hoşa gidecek, en doyurucu, en estetik, en güzel tınılarla izleyicinin dinlemesini sağlayacak şekilde yeniden harmanlayıp
yeni bir melodi şekline dönüştüren; klasik bir radyo hazzını yaşatan; ancak, modern bir radyo estetiğinde olan çok hassas ve eşsiz bir cihaz gibisiniz. Olanak buldukça derslerini izlemekten büyük haz duyduğum, bilgilenmek açısından büyük yarar gördüğüm bir öğretmen gibisiniz. Bu güzel çaba ve verilen emek için teşekkürler. Saygılar, selamlar!
Sonsuz küçükler için önerilerim Abraham Robinson'un "Non-Standard Analysis"i ve elbette Edward Nelson'ın henüz daha tamamlamadığı ancak Princeton online kütüphanesinden bölümlerine ulaşılabilen, ismi henüz koyulmamış "Unfinished book on nonstandard analysis" çalışması. Leibniz bu sonsuz küçükler durumunu başlatmış ancak Newton'un limit fonksiyonları ile rafa kaldırılmıştı, tamamlamak 21. yüzyıla kadar gecikti. O yüzden modern çalışmalar önerdim.
Bu kanalı senin videolarını izledikte sonra youtube bana önermişti. Öncelikle bunun için çok teşekkür ederim. Ayrıca İkinizi de izlerken gerçeten tüm aptalca olaylardan uzaklaşıp içimde araştırma şevkini uyandırıyorsunuz bunun için de tekrardan teşekkür ederim.
@@pelindilaracolak Bir maddede kilogram başına, boşluktaki ışığın metre saniye−1 cinsinden hızının karesinin sayısal değeri kadar enerji (joule) düşer. vikipedia da e=mc2 formülünün tek cümle ile özetlenmiş hali. enerji birimi ne olursa olsun evrende sonsuz şekilde varlığını sürdürüyor ise ve madde enerjinin bir hali ise yine sonsuz şekilde varlığını sürdürebilecek bir yapıda olması gerekmez mi? keza lucy filminde morgan freeman ın canlandırdığı karakter hücrenin davranışı hakkında film icabı üstünkörü bir bilgi vermiş hücre isterse ölümsüz olmayı seçebilir. yani valığını her koşulda kendi imkanıyla sonsuzlaştırma becerisine sahip. sonsozluk yani zamansızlık. kimya bilimine göre enerji bir maddenin atomik, moleküler ya da bütün yapısının bir özelliğidir. bu konuda su örneği çok ilginçtir neden oluştuğunu biliyoruz ama nasıl oluştuğunu anlayamıyoruz ve kendimiz yapay bir şekilde bunu laboratuvar ortamında elde edemiyoruz tek mantıklı açıklaması dünyaya uzaydan donmuş şekilde geldiği. ama çok iyi biliyoruz ki evren ve bilim böyle cevapları kabul edemeyecek kadar ciddi hesaplamalar içermekte.
"Onlar (monadlar) önceden belirlenmiş bir ahenge göre hareket ederler." Bu açıklayıcı bir tespit olmuş .
Fazlasıyla kafa gıdıklıyor, gündelik hayatın monotonluğuna karşın bu videolar oldukça zihin açıcı ve uyandırıcı . Teşekkürler.
Dilara süpersin,bence youtubedaki türkçe felsefe içerikli en iyi kanal Dilozof. İyiki baştan beri seni takip ediyorum.Başarılarının devamını dilerim.🤩
Felsefe dersleri çok küçük yaşlarda okullarda başlamalı.. Daha düzgün bir karakter geliştirilebilir belki. Belki daha az acılı bir dünya olur .. Çünkü felsefe, kendini sorgulama açısından da önemli.. Başkasını tanırız da kendimizi hiç taniyamayiz, toz kundurmayiz kendimize..
artık o sondaki tebessümü o kadar iyi biliyorum ki :D çok teşekkürler hocam yine karma karışık oldu beynimiz ve ilginç bir şekilde bu karışıklık haz vermeye başladı...
“mümkün dünyaların en iyisi” teorisi hoşunuza gittiyse, 11.22.63 dizisini izlemenizi öneririm.
Çok faydalı bir video olmuş yine. Çok teşekkürler.
Sayenizde Leibniz'in 17.yüzyılda parçacı fiziği ve tanrı parçacığı mevzuunu bulduğunu öğrenmiş olduk. Hem de sadece düşünerek. Bu muazzam bir zeka.
Her videoda yok yok bence bu fikre karşı çıkabilirim diye izlemeye başlasam da o kadar akıcı ve sevdirerek anlatıyorsunuz ki felsefeye olan sevgim çoğalıyor :)
Dilara harikasın ya. Videoların çok sürükleyici. Umarım pandemi bitince sırt çantanla dünyayı gezmeni ve felsefeyle gezini harmanlamanı da izleriz :))
Dil akıcılığı, diksiyonun düzgünlüğü ve emeğinize maşallah demek istiyorum bırakmadan devam etmenizi diliyorum 😌
Maşalla mı??
Bu monadlar bildiğin quark. Düşünsel olarak böyle bir fikre ulaşmak gerçekten de muhteşem bir öngörü.
Yine çok tatlı bir video olmuş. Ben de 8. ayımı doldurmuşum, nice senelere destekçi olurum umarım. YAŞASIN!
Aslında Einstein fiziği, monadların maddi olmayan temelini enerji olarak belirledi, hatta geçişkenliğin formülünü bile verdi (mc2). Sonrasında gelişen quantum fiziği de maddenin aynı anda farklı durumlarda olabildiğini kanıtladı ve paralel evrenler teorisine sağlam bir zemin hazırladı. Dolayısıyla, Leibniz’in gerçek bir dahi olduğu açıktır.
Einstein bir Spinoza hayranıydı. Ben Spinoza’nın Leiden’daki evini ziyaret ettiğimde, cam bir bölme içinde sergilenen meşhur ziyaretçi defterinde adını ve imzasını da gördüm. Böyle büyük bir zihnin panteizm’e yakın durması ilginçtir. Ne acıdır ki çabaları atom bombasına engel olamadı ve tanrı-doğa’ya karşı büyük bir suç işlendi.
Gerçi ben, Kant’ın anlattığı gibi, insan zihninin kısıtları içinde kalarak aşkın olanı kavrayamayacağımızı, sezgiye (sanata) yer açmadan gerçekliği kavrayamayacağımızı düşünerek Schopenhauer ve Bergson yolunu izliyorum. Ama bu tabi ki modern fiziğin öncüsü bu büyük zekaya duyduğum saygıyı azaltmıyor.
PS1: Spinoza düşünceleri nedeniyle yahudi cemaatinden atılmıştı ve ciddi bir baskı altındaydı. O devirde üç büyük dinin tanrısını reddetmek, takdir edersiniz ki çok riskli bir işti ve Spinoza’ya verilen destek bir anda sizin de gözden düşmenize ve aldığınız ünvanların iptal edilmesine, finans kaynaklarınızın kesilmesine neden olabilirdi. Tıpkı bu gün ülkemizde olduğu gibi.
PS2: Yaklaşık ondört yıldır, aldığım ilaçların yan etkisi olan kramplarla Reiki sayesinde baş edebiliyorum ve başka bir kanıta ihtiyacım yok :)
Saygılar, selamlar.
Tanrı herşeydir.İnsanın bilimsel olarak kabul ettiği evrenin içinde var olan ve olacak herşeydir.Belkide evreni izah eden madde ve enerjinin ötesinde metafiziksel olarak adlandırılan farklı bi boyut,paralel evren (artık kelime dağarcığınla ne kadar düşünebiliyorsan üret) farkedebildiğin derecede insan evriminde tanrı bilincine ulaşırsın.Yani evrende dahi zerre ifade etmiyen dünyada,insanların binlerce çeşit tanrı inancı olması bilimsel olarak kaçınılmaz bi ihtiyaçdır.Bu ihtiyaç sayesinde insanlık bugünkü evrimine ulaşmış ve ömrünün yetmiyeceği sonsuz soruların cevabını aramak için ömrünü ilime,bilime adamışdır.Dünyada ilmin,bilimin başladığı ve insanın evriminin hızlandığı nokta tanrı inancı tefekkürünün başladığı noktadır.Ve bu süreçde İbrahimi dinler diye adledilen teolojik olgu insanlık sürecinde en etkili olanıdır.
tesekkurler dilara,ben 24 dakikada izleyip bitirdim fakat arka planda bu süreden daha fazla bir çaban olduğunu tahmin edebilmek zor değil.emeklerine sağlık🤚
Spinozayi danidigmda bir rahatlama hissettim, ama 100% olarak ona katılmadım. Şimdi Leibnizin düşünceleri benimkileri en çok benzemektedir. Bakalım dekart ne diyecek. Dekart geçmeden önce söylemem gereken şey, halen burada olup bitenlere sezsiz kalan yaratıcı, bunlara sessiz kalır çünkü olup bitenler anlamsız ve çok kısa bir süreligine. Belkide çok hasta birine acı hissedecek diye iylestirici iğneyi vurmamak gibi, anlık saniyelik birseydir belki tüm bu savaşlar ve haksızlıklar. Gerçekten "kötülük" yoksa iyiliği nasıl anlayabilirdik?! (bence başka bir boyuttan anlayabilirdik, çünkü biz sınırlar var diye görür, duyar, hisseder tad vs alırız...
3 hafadır beklediğim video geldi teşekkür ederim
Bazen kelimeler bir anlam ifade etmiyor , ne demeli ki teşekkür etmekten başka.Teşekkürler teşekkürler...
Dört gözle bu Leibniz videosunun ikincisini bekliyordum teşekkür ederim Sevgili Filozof
Bu videolar o kadar güzel ki :))) Teşekkürler 🎈
Dilara bizleri bilgilendirdiğin için çok teşekkürler Celal Şengör hocam sizden bahsetti son yayınlardan birinde Ben sizin olduğunuzu hemen anladım
Kıymetli bilgilerinizi, elde etmesi yoğun çaba gerektiren emeğinizi bizimle paylaştığınız için sonsuz teşekkür.
Her videonu izledikten sonra kafamda deli sorularla buluyorum kendimi sevgili Dilozof
nice deli sorulara çiğdem,dilara'nın da dediği gibi cevap bulmak zaten google'de istemediğin kadar var.önemli olan soru üretebilmek ve doğru soruları sorabilmek.
Tam felsefeden uzak kalmaya başlamıştım. Geri gönme zamanı gelmişş :)
Seni çok seviyorum çocuk,muhteşemsin.Her şey gönlünce olsun.
Mardin İstanbul yolunun Düzce kısmında saat sabahın 8i Leibniz dinlemek mükemmel bir zihin açıyor. Hele ki felsefede hayran olduğum •Mümkün Dünyaların en iyisi teorisinin detaylı kaynağına ulaşmak fazlaca mutmain ve huzurlu kıldı. Leibnize ve Dilara hocama selam ile😊
Dilaraaa bu gözlüğün markası modeli nedir acaba? Her gördüğümde düşüyorum, eski videolarına cevap vermezsin diye yazmadım. Cevaplarsan sevinirim
Muhteşem bir ilkesel hatatarla dolu bilği tasavvurunuz İbrahim’i dinler in tanrısı hakkındaki eksik bilğiniz üzerinden yaptıgınız sonuç çıkarımı bilği temelli vermek istediğiniz amaç ile muhteşem uyumsuz
Sonda ki ilahi müzik harikaydı.. takip nerede kaybolduyu düṣündürdü.. zaten düṣünebildiğim tek ṣey de buydu sonunda :-) 😀 ama yinede keyifliydi teṣekkürler Dilara
Severek izliyorum Dilara ablaa 💜🌹🤗
Aslında kafamda bir soru oluştu, bir parça da gecikmiş bir soru. Bilmiyorum belki cevaplanmayacak da ama sormam gerek diye hissediyorum.
Leibniz'in "Mümkün Dünyalar"ına göre yaşadığımız evren Tanrı'nın zaman üstü görüşü ile en iyiliksel seçimi. Ve yaşadığımız evrendeki kötülük daha büyük bir iyiliğin tetikleyici koşulu. Ve bizler eylemlerimizin, mesela dünyayı daha iyi bir hale getirecek bir dokunuşun, sonuçlarını kestiremeyecek kadar cüzzi varlıklarsak aynı şekilde kötülüğü temel alan eylemlerimizin de sonucu bilemeyeceğimiz aşikardır.
Her iki durum da özgür iradenin aksine delil sunmaz mı o halde ?
Sonsuz olasılıkların okyanusunda, daha iyisi olamayacak bir senaryonun figüranlarıysak Leibniz'in bizlere atfettiği özgür irade nedir ?
Ve belki de en önemli sorum bu videoya dair, Tanrı bile bütün mümkün dünyalar arasından "Seçilebilecek en iyi senaryoyu seçme. " koşuluna dayanarak yarattıysa evreni, onun da koşulsal bir iradesi olduğu söylenemez mi ?
Ve yine Tanrı'nın özgür bir iradesinin olmaması başka Tanrı-üstü varlıkların olabilmesi kapısını aralamaz mı ?
Elbette sorularımın cevabı olabilecek birçok görüş mevcuttur literatürde ama Leibniz bunlara nasıl cevaplar verirdi ?
Şükür geldi video
Videonun başından beri dinlerken kafamdaki asıl soru neden sonsuzluğa sürekli bağlı kalınarak düşünüldüğüydü. Acıma ve hüzün uyandıran bir sonsuz olmayı başarma, bunun yolunu keşfetme, kuşatma çabası ve sonsuza bağlılığın kazandırdığı dirayeti gözlemledim.
bir agnostik olarak Leibniz felsefesi çok mantıklı geldi. Zaten tanrı varsa da ilahi dinlerdeki gibi olduğunu düşünmüyorum. Çok açıklayıcı olmuş ama kendi bilgi yetersizliğim anlamamı zorlaştırdı. Teşekkür ederim :)
gayet anlaşılır ve kapsamlı video. emeğinize sağlık.
şahane bir video daha, anlatım çok çok iyi, net, anlaşılır ve basit. Felsefe ya da bilim alt yapım yok fakat bikaç soru sormak istiyorum bilen arkadaşlar yanıtlarsa çok sevinirim. Monadlar atom altı parçacıklar yani elektron ve proton gibi düşünülebilir mi? Adam bunu 17. yy'da düşünerek mi keşfetmiş Bir de monadlar biraz Aristotales'in formlarına benzemiyor mu? Bilinç seviyesi konusunu iyi ki anlattın Dilara, çok hoşuma gitti o kısım! Son olarak bu dünya mümkün olan dünyaların en iyisi konusunda aklıma gelen bir tweet i paylaşmak istedim: bu dünyada yaşayıp bi de cehenneme mi gidicez üstüne yani :D
Şu ana kadar düşündüklerimi Leibniz ve sizin sayenizde teyit etmiş oldum.
Teşekkürler.
2 saattir izliyorum, basim gercekten agriyor ama olsun, videoyu bitirisiniz muhtesem, internette zaten cevaptan bol bir sey yok umarim bu videodan cevaplar degil, sorular aklinizda kalmistir.
1-Öncelikle, SONSUZ KÜÇÜKLÜK VE SONSUZ BÜYÜKLÜK(=sonsuz parça ve sonsuz bütün) ile EN KÜÇÜK VE EN BÜYÜK(=en parça/zerre ve en bütün/kül) ibarelerini asla karıştırmamak gerekir, zira SONSUZ KÜÇÜK dediğinizde, ''sonsuz küçük TANRI'dır'' demiş olursunuz; keza SONSUZ BÜYÜK dediğinizde de, ''sonsuz büyük TANRI´dır'' demiş olursunuz.
2-Dolayısıyle, TANRI´NIN SONSUZLUĞU karşısında, hiçbir manada, İKİNCİ BİR SONSUZLUK olamaz, önce bu gerçeği teslim etmek gerekir.O nedenle, yaratılanlara dair analiz yaparken, biz sadece, en büyük-en küçük, en iç-en dış, en aydınlık-en karanlık gibi EN´lerden sözedebiliriz, akılsal ve mantıksal tutarlılık gereği.
3-O halde, bu kural MÜMKÜNLÜK(=olasılık) için de geçerlidir, yani biz, ister Tanrı´nın eliyle, isterse kendiliğinden ''evren sonsuz olasılıktan doğmuştur/çıkmıştır'' diyemeyiz, zira SONSUZ OLASILIK dediğimizde, bizzat OLASILIK´ın kendisini TANRI kılmış ve ilan etmiş oluruz.
4-O nedenle, evrenin(=mahlukatın) kendiliğinden ortaya çıkma olasılığı SONSUZDA SIFIR iken, sonsuz bir Tanrı tarafından yaratılma olasılığı SONSUZDA SONSUZ´dur, dolayısıyle, evrenin mümkünlüğü Tanrı tarafından yaratılma şartına bağlıdır.
5-Bu, ''Tanrı evreni yaratabilir=Tanrı´nın evreni yaratması olasıdır=Olasılık yaratılanın mahiyeti ile değil fakat Yaratan´ın yaratma sıfatı ile ilgili birşeydir'' anlamına gelir.Yani, evrenin varlaşması bağlamında, SONSUZ OLASILIK diye birşey yoktur ama TANRI´NIN YARATMA OLASILIĞI diye birşey vardır, o nedenle ve esasen, olasılık(=mümkünlük) kavramı yaratılana değil, fakat yaratıcı Tanrı´ya nispet edilmelidir.
6-Dolayısıyle, hem olası KÜÇÜKLÜKLER bağlamında, hem olası BÜYÜKLÜKLER bağlamında ve hem de MÜMKÜNLÜK bağlamında, sonsuzluğu bildiren ya da temsil eden MONAD ya da MONADLARIN(=tözlerin) olması mümkün değildir, fakat sonsuz töz olan Tanrı´nın, töz olmayan en küçüklükleri ve büyüklükleri, yani en özleri ve biçimleri yaratması MÜMKÜN'dür.Devamı az sonra :)
Çook iyi elinize sağlık
Mümkün dünyaların en iyisi düşüncesi tarihsel olarak Gazzali'ye ait bir düşüncedir. Gazzali, insanın bir olgu hakkında karar verirken gözlemleyebildiği 3-5 etkeni göz önüne alarak bunu yaptığını belirtir. Oysa bütün varlıklar karşılıklı olarak nedensellik ilişkisi içinde birbirine bağlıdır. Örneğin bir bitki, köklerini saldığı topraktaki her bir yapıtaşından tek tek etkilenir: oradan geçen bir solucandan, esen rüzgardan, güneşin konumundan, güneşle arasında giren bir buluttan, yanından geçen bir canlıdan, bitişiğindeki başka bitkilerden, üzerine çıkan böcekten vs... bir tek varlık bile belki binlerce etkene maruz kalıyor. Evrendeki canlı sayısını ve karşılıklı etkileşimin matematiksel katsayısını düşündüğümüz zaman ve bu etkilerin gelecek10, 100 1000 yıl sonraki neticelerini düşündüğümüzde, hatta ölüm sonrası hayatı içeren neticeleri de işin içine kattığımızda ne kadar karmaşık bir yapı içinde yaşadığımız anlaşılır. Gazzali evrende kötülük var diyebilmek için bunların hepsini bilmemiz gerektiğini ifade eder. Oysa bu imkansızdır. Ancak mümkün olduğunu farz etsek bile var olan sisteme en ufak bir şey eklemeye (örneğin kanatları olan bir insan) veya çıkarmaya (örneğin hastalıklar) ihtiyaç duymayacağımızı söyler. Formül şudur: Olandan daha iyisinin olması mümkün değildir.
Nesnel olmayan monad düşüncesi de Farabi ve İbn Sina tarafından heyula diye isimlendirilir. Hayal kelimesinden türetilmiştir ve nesnel olmadığını vurgulamak için kullanılmıştır. Şekli ve maddesi olmayan ama maddeyi oluşturma gücü olan karanlık şey.
Bunları İslam filozoflarını ön plana çıkarmak için vermiyorum, yani aaa bizde var ki zaten bu düşünceler demek için değil. Ama Leibniz'de sıfırdan her şeyi keşfetmedi, zaten düşünce tarihinde söylenmiş şeyleri sistemli ve kavramsal bir tarzda yeniden sundu. Bilgiye katkı sağlayan her çaba değerlidir. Anlatımınız için teşekkürler.
Merhaba. Oncelikle belirtmek isterim ki bu gunlerde yuruyus yaparken dinledigim harika bir kanalsiniz. Emekleriniz icin cok tesekkurler. Felsefe Tarihi 29. Bolum silinmis olabilir mi acaba? Videolari sirasiyla dinlemeye calisiyorum ve 29. Bolumu bulamadim 😔 Sevgiler
Bir önceki Leibniz videosu dahil bu seride şu ana kadar anladığım en zor yerdi
Hocam ufukta eşhedü enna ilahe illallah görünüyor gibi 😁😎 bakalım nereye gidiyoruz
Aaaa! Nerelerdeydiniz Dilara hanım. Özlettiniz kendiniz. Arayı bu kadar açmayalım lütfen
"MÜMKÜN EVRENLERİN EN İYİSİ BU". Daha önce söyleyen var mı bilmiyorum ancak Gazali'ye ait böyle bir söz var.
Diğer evrenlerde yaşamadığımız için "Mümkün evrenlerin en iyisi bu demek" doğru bir yaklaşım olamaz
monadlar için kuantum fiziğindeki sicimleri öneriyorum. sonsuz küçüklerin analizi için ise tabii ki leibniz'in yazdığı calculus ve sonlu elemanlar analizi. hem matematik/fiziksel, hem de felsefi olarak tamamını bilmek veya algılayabilmek kolay değil, ama eğlenceli. başarılarınızın devamını dilerim.
Teşekkürler.
Dinlemesi güzeldi. youtube sayesinde sizi tanıdım.
Slm..Leibniz'e göre tanrı sadece olasılıkları bilen midir yoksa olasılıkları vareden midir?
Mükemmel olmuş 👍
Sonraki filozoflar için sabırsızım 😥
Aaa bak burada adı geçmişken yinelemek isterim
Bir Ulus Baker videosu bekliyorum 🙏
Bence harika bir sunum... böylece tözün kumaşının aslında izafi olan zaman kavramı olduğu düşünülebilir... hatta her şeyin sebebi zaman
Ütopya ve distopya ile ilgili video gelsin lütfen 🙏😊
tekrar izlemeye gelicem teşekkürler🙋♀️
Hoop hemen nasıl da burdayım
Yahu bu felsefe ne kadar güzel birşey ya
Mü kem mel , təşəkkürlərrrr ♥️
7-EVET, biz bu evrenden bahsederken, ''zorunlu/kendiliğinden Tanrı'' deyiminin karşıtı olarak ''MÜMKÜN EVREN'' deyimini kullanırız, ama bununla ''KENDİLİĞİNDEN MÜMKÜN EVREN'' anlamını değil fakat ''TANRI´NIN EVRENİ MÜMKÜN KILMASI/YARATMASI=Tanrı´nın eliyle mümkün kılınan evren'' anlamını kastetmiş oluruz.
8-Zira, eğer mümkün evren, sonsuz olasılıklar hesabı gereği, kendiliğinden HİÇLİK´ten gelmiş olsaydı, o zaman, hem bu evren bir Tanrı tarafından yaratılmamış olurdu, hem de bu evren, HİÇLİK´in içindeki SONSUZ OLASILIK´ın(=Tanrı´nın) eseri olmuş olurdu, ki dahası ve esasen, sonsuz olasılığın Tanrı´sı da bizzat sonsuz HİÇLİK olmuş olurdu, tüm bunlar PARADOKS´tan başka hiçbir anlama gelmez.
9-Dolayısıyle, ''MÜMKÜN DÜNYALARIN EN İYİSİ BU'' vargısı yerine, ''TANRI´NIN DÜNYAYI YARATMA OLASILIĞI EN SAĞLAM VE EN EKSİKSİZ OLASILIKTIR'' vargısı daha yerinde olur, zira Tanrı´nın birşeyi yaratma eylemi, zaten ve peşinen en kusursuz eylemdir, fakat bu, DÜNYA´nın ya da EVREN´in kusursuz olduğu anlamına gelmez, bu, Tanrı´nın yaratma eyleminin kusursuz olduğu anlamına gelir = KUSURSUZ TANRI, KUSURLULUĞU(=mahlukatı) EN KUSURSUZ TARZDA YARATMIŞTIR=EVREN(=kusurluluk), KUSURSUZLUĞUN(=Tanrı´nın) DOĞRULTUSUNDA İLERLEYEN KUSURSUZ KUSURLULUKTUR.
10-Ki, bu manada, Tanrı bir ayetinde mealen ''ÇEVİRİN GÖZLERİNİZİ GÖĞE, O´NUN YARATIŞINDA HERHANGİ BİR ÇATLAK BULAMAZSINIZ VE GÖZLERİNİZ/AKLINIZ SİZE YORGUN BİÇİMDE GERİ DÖNER'' demektedir. Bu ayet, yaratılanın kusursuz olduğu anlamında anlaşılıyor genelde, halbuki bu ayet yaratılanın kusursuzluğunu değil, Tanrı´nın yaratışının kusursuzluğunu vurgulamaktadır.
11-Dolayısıyle, asıl olan Tanrı´nın yarattıklarının KUSURSUZ olması değil, fakat yarattıklarının TEKAMÜL EDİYOR olmalarıdır, ki zaten, salt TEKAMÜL YASASI´nın varlığı bile, yaratıkların kusursuzluğunu değil, fakat Tanrı´nın yarattıklarını tekamül edecek biçimde yaratma tarzının kusursuzluğunu dile getirir.
12-NİHAYET, kusursuzluk salt Tanrı´ya has bir nitelik olup, bu manada övgüye layık olan sadece O´dur, ama MÜMKÜNLÜK ya da MÜMKÜN EN İYİ DÜNYA YA DA EVREN değildir, velhasılı kelam.Sağlıcakla ve dua ile :)
Her varlığın ruhunun olması bana Mevlevilik'i hatırlattı.
Mevleviler bardağı masaya koyarken usulca koyarlar ki bardağın ruhu incinmesin.
Monad~Kuark. Neden olmasın? 🙂
"Kisi kendi bahcesini yetistirmeli" Bir Istanbul Bilgesi.
eskiden akıllıydım dünyayı değiştirmeye çalıştım. şimdi bilgeyim kendimi değiştirmeye çalışıyorum.
Monad = Karanlık madde (Enerji). His Dark Materials isimli dizide de anlatıda belirtilen hususlarla benzer nitelikte bir anlatım var. İzlemenizi tavsiye ederim.
Paraya, ekmeğe, yaşama, nihayetinde insan mutluluğuna direkt dokunan felsefe lazım, saygılar
leibniz baya ilgimi çekti , kuantum fizigini keşfetmiş maddeyi olusturan şey maddi değil bunu kuantum fiziktede görüyoruz
son günlerde Dilozof video atsa, özletti diyordum videonu görünce sevindim💞
Şimdi panpsişizm'e göre maddi evrendeki varlıklar tanrıya aşkın mı içkin mi? Kafam oraya takıldı belki kaçırdım bilmiyorum.
Harika !!!
Leibniz' in günümüzde kuantum dünyasında yaşadığını düşünsenize..
Antik dönemdeki Ateizm anlayışı ile günümüzdeki Ateizm anlayışının farklı mı?
Sizde bir meleksiniz dünyaya
Her şerde bir hayır vardır; Olur ki bir şey hoşunuza gitmezken o, sizin için hayırlı olur, bir şeyi de sevdiğiniz halde o da hakkınızda şer olur. Allah bilir, siz bilmezsiniz. Bakara 216 Ayet
Fizik, bir gün felsefenin yerini alacaktır. O ana kadar tadını çıkaralım.
Felsefe bütün bilimlerin anasıdır☺
@@borntodie4047 Haklısınız ama boynuz kulağı geçti. 🙂
Evrende her zaman bilinmeyen olacaktır çünkü sonsuzdur bu yüzden felsefe de bitmez fiziğin felsefeyi bitirdiği zaman da gelmez
Çok sağ olun.. 🙏🎂
Ya mümkün dünyaların en kötüsü buysa, Ve tüm olasılıklar arasından en iyisi değil en kötüsü olmuşsa..
Leibniz gerçekten bir dahiymiş. Son eleştiriyi ise ben de kendimce kabul etmiyorum. Çünki hiç bir karşı arguman üretmeden eleştiri yapmak bence sadece eleştirmek için eleştirmektir.
Hz dilozof. Eshedu enna ilahe illallah ve eshudu enne dilozof abduhu resulü diyerek çene kapatmak size milyon sevap verir.
'' Herkes kendi bahçesini yetiştirmeli'' diyen bilgin sanırım İstanbul'luydu.
Seni dinlemek huzur veriyor ❤
kopenhag a yolunuz düşerse sizinle christiana da karşılıklı oturup sohbet etmeyi çok isterdim .10 dakika kadar sonra kalabalık bir güruhun ortasında hararetli ve bir o kadar eğlenceli bir şekilde yeni video konuları bulabilirdiniz :):)
bu arada elimizde hali hazırda bir tek durumda olan bir tek dünya olduğundan iyi/kötü karşılaştırılması yapılabilir mi?
Bize yine teşekkür etmek düşüyor. Çok teşekkürler...
Anarşist felsefe nedir bunu da bekliyoruz ?
Geri sarıp sarıp izledim harikaydı😇
17:25 Mesela Platon'dan Hegel'e kadar felsefenin var olan tüm gedikleri kaplayan bütüncül ve kendi içinde tamamıyla tutarlı bir felsefi görüşün Türkiye sınırları dahilinde çimlenmeye başlaması ve topraktan çıkıp filizlenmesini sağlayacak bir ortamın hakim olduğu bir atmosfer...
Göktengri inancının esaslarına benziyor gayet mantıklı makul ve dogru
Başta şu hususu belirterek yorumuma başlamak istiyorum. Felsefe eğitimim yok bu nedenle akademik terminolojisine hakim değilim. Yine kendi iç disiplinine de hakim değilim. Bu ön bilgiyi dikkate alarak okuyup değerlendirirseniz memnun olurum.
Leibniz hakkında videonun sonuna doğru , tanrı kavramına ulaştığını ancak bunun semavi dinlerdeki tanrı anlayışından farklı olduğunu dile getirdiniz.
Bu konu hakkında düşüncemi açıklayacağım.
Leibniz ,tanrı kavramının varlığını ispatlamak için akıl yürütmemiştir. Akıl yürütmesi, sorduğu sorulara aradığı cevaplar tanrının var olması gerektiğine götürmüştür. Anlattıklarınızdan bunu anladım. Yani tanrının kapısına kadar gitmiş ancak kapısını çalmamış, o kapıdan içeri girmemiştir. Bence bu noktada Semavi dinlerdeki tanrı kavramıyla çelişmemekte tam tersine birbirini tanımlayan iki unsura karşılık gelmektedir. Leibniz tanrının kapısına kadar gelmiş ,kapıda tanrı yazdığını görmüş, tabiri caizse tanrıda semavi dinler aracılığıyla kapısına kadar gelen Leibniz gibi kişilere kapısını açıp, kendini tanıtmış, bu aşamadan sonraki süreçte akıl yürütme yoluyla kafalarında oluşacak muhtemel sorulara kendi üslubuyla cevap vererek, kendisi ve kurduğu düzen hakkında bilgi vererek bütünlüğün oluşmasını sağlamıştır.
Matrix'te bir sahne var. Ajan Smith, Morfeus'a ilk Matrix'in cennet seklinde olusturuldugunu ve bunun sonucunda büyük bir kaosun meydana geldigini söylüyor. Farkli denemelerden sonra en iyi sistemin gercege en yakin sistem oldugunu o yüzden Matrix'in gercek dünyadan farksiz oldugunu anlatiyor. Benim sorum su: Cennet dedigimiz hak edenlerin yeri oldugundan mi kaos cikmamasi muhtemel?
Monatlar ile Melekler ne kadar benzer. Tanrı her şeyi Melekler aracılığı ile yapmazmı?
Kafamız yeterince karışık sen en iyisi kafamızdaki karışıklıkları giderecek videolar yap :)
'Tabiat yasalarının zorunsuzluğu üzerine" Emile Boutroux bir video hazırlarsanız çok sevinirim. S.Hayri Bolay'ın da bu konuda çalışmaları vardı. BUnu HUME bölümüne değil de buraya yazıyorum çünkü monada "şey" dersek. Herşey şey ve iradeden ibaret olarak yorumlanabilir mi? Şey diyorum çünkü bilinç şeyi madde olarak yorumluyor bir de kendinde şey (numen) vardır vs vs
Community dizisinde leibnize gönderme yapıldığını şuan fark ettim :) darkest timeline
Tanrı kendini yada olanı iyi diye yarglamaz (yada biliyorsa iyi diye bilmez) sanırım. Yargı yetisi ve dolayısı ile 'iyi' insana ait değil gibi. İyi yargımız her halukarda sınırlıdır. Kolay da test edilebilir. Daha iyi bilmenin yolu yargılardan kurtulmak gibi geliyor.
Kafama takılan bir nokta oldu cevaplayabilirseniz sevinirim. Tanrıyı bir monad olarak kabul ediyorsak ve çeşitliliğin oluşmasını içsel bir belirlenimle açıklıyorsak, monadların birbirlerinden etkilenmediğini nasıl söyleyebiliriz. Leibniz e göre, Tanrı bize bu içsel belirlenimi belirleyen değil mi? O zaman temelde zaten Tanrı bir monad olarak tüm monadları etkilemiş olmuyor mu? Şimdiden Teşekkürler umarım anlatılanları çok yanlış anlamamışımdır :)
24:00 deki yargınla aynı düşüncedeyim. Önceki videoyu izledikten sonra yazdığım yorumdan kısa bir alıntı " Bence bu adam kısaca gökten bakıp hahaha falan diyen bir şeye değil de zorunluluk olduğundan açıklama yapmasına ihtiyaç duyulmayan bir şey var ve o tanrı olmalı diyor" ve buna bir eleştiri yapmıştım isteyen bulur
Filozofların izlediği filmler bile bizden çok farklı. Kendilerini harika geliştiriyorlar. Ben de hala katil palyaçolu filmler izliyorum.
Eğer Tanrı yoksa bu çok kötü fakat Tanrı varsa bu daha da kötü.
tanrı bütün olasılıklar arasında bu olasılığımı seçti yoksa milyarlarca olasılığı matematiksel bir denklemle o tek olasılığın üzerine mi giydirdi? zaman dediğimiz şey uzayın üzerine giydirilmiş bir astar gibi sanki. peki nedir o tek olasılık? bence tanrı anlaşılmak istiyor.