Архангай аймаг, ШАР НОХОЙН ТАМ

Эрт цагт энэ нутагт нэг ноён охинтойгоо амьдардаг байсан ба ноёныд улаан хөлтнийг урдуураа гишгүүлдэггүй нэг айхтар шар нохой байж. Бас нэг хүү ээжтэйгээ амьдардаг байсан ба тэр хоёр хайр сэтгэлийн холбоотой байжээ. Гэтэл ноён эцэг нь охиноо хол нутагт баян ноён хүнд эхнэр болгон өгөхөөр болоход охин нь өөрийн нутаг, хайртай залуудаа хоргодож, уйлсаар нуур болон үлдсэн нь Тэрхийн цагаан нуур гэдэг. Хайртай залуу нь уулзаж байхын тулд гол болсон ба энэ нь Суман гол гэдэг. Тэрх нуурын дундуур нэг гол урсдаг нь гайхамшигтай харагддаг бөгөөд Суман гол юм. Шар нохой нь өтлөөд галзуураад ойртсон бүхнээ урдаг болсон тул охин нь ангалд аваачиж хийгээрэй гэж захиж байсны дагуу ноён ангалд аваачиж хийхэд 3 хоног улиад үхсэн гэдэг. Энэ нь Шар нохойн там гэдэг агуй юм. Ноён охиноо санан, мөн ганцааранг нь үлдээхгүй гэсэндээ нуурын хөвөөнд үргэлж суусаар хад болон үлдсэн нь нуур луу өнгийн тогтсон одоогийн Өвгөн хад юм.
Шар нохойн там
Лаваар хучигдсан талд буй агуйг ийнхүү нэрлэдэг бөгөөд мөн ижил нэртэй баримтат киноны зургийг ч энэ газар авсан байна. Энэ агуйн нэрний талаар нутгийн ард түмний дунд нэгэн домог эрт дээр үеэс яригдсаар иржээ: нэгэн хэрцгий ноёны нохой галзуурч, амьтан хүнийг урж айлгаж эхэлжээ. Баяны охины бие ч муудаж эхэлж гэнэ. Шар нохойг агуйд хоол ундгүй хориж үгүй хийх эс тэгвээс охины бие илааршихгүй хэмээн нэгэн хүн айлджээ. Ноён ч үгэнд нь орж ёсоор болгосноор охин эдгэрсэн гэх боловч энэ цагаас эхлэн охины хайртай залуу шар нохойноос айлгүй нууцаар ирдэг болсон хэмээн энэхүү домогт өгүүлдэг байна.

[@borgilaltankhuyag4536]

Ugu,ugu nuguu honoi ni galzuu bsn gsen tgd hun idej ehleed bhar ni end hoirj zuvuusun gun.

[@mongolchint1933]

Noxoi tamalcan novsh cta

[@Nomin-]

Mmm

[@gantuyabaatar4094]

Teneg ergvv mal nohoi tamlaad

[@BErool]

domog todii shde