Լոռվա գութաներգ. Կոմիտաս (Armenian folk)

Լոռվա գութաներգն է՝ Հայաստանի պետական կամերային երգչախմբի կատարմամբ: Խմբավար՝ Ռոբերտ Մլքեյան: Մշակումը՝ Կոմիտասի:
Ռոբերտ Մլքեյանն այս երգի մասին պատմեց.
«Այս երգում Կոմիտասը մի ակադեմիական լրջագույն գիտական աշխատանք է կատարել, որն այսօր համաշխարհային գիտական աշխատանքներից է, որի մեջ կա տիեզերականից մինչև աշխարհիկ կապը, վերլուծվում են պրոֆեսիոնալ երաժշտական, հոգեբանական, մարդասիրական, մարդկային թուլությունների և ուժերի, ուրախութոյւնների ու տխրությունների, երիտասարդների սիրո կողմերը: Այս երգի մասին կարող ենք ասել, որ ունենք բացառիկ երաժշտական մի աշխատություն, որ արել է Կոմիտասը: Այս երգն իր հնչողությամբ դուրս է գալիս ռեալական ընկալողականությունից և մարդիկ ապշում են: Այլազգիները որ լսում են, ուղղակի հուզվում են ու արտասվում, ինչպես «Ել, ել»-ի ժամանակ, չեն կարողանում էմոցիաները պահել: Է՛լ Ֆրանսիայում, է՛լ Շվեյցարիայում, է՛լ Անգլիայում ու Գերմանիայում, որտեղ էլ երգել ենք, տեսել ենք հանդիսատեսի այլայլվելը:
Լոռիում սովորություն կար, որ մեկ հոգի չէր անում վարը, այլ ընտանիքներ էին միանում, 12 ընտանիք՝ իրենց եզներով: Եւ ամենակարևորը գութան ունեցողն էր, քանի որ բոլորը չէին կարող ունենալ: Լոռվա գութանը տարբերվում էր մյուս շրջանների գութանից, դրանով մեկ հոգին չէր կարող վար անել: Հսկա գութան էր և մի քանի խոփ ուներ: Դրա համար 12 եզ էր պետք և այդքան էլ տղամարդ: Այնտեղ դրվագներ կան եզան հետ խոսելու, մարդը մարդու հետ խոսելու, արտի սկիզբն ու ավարտը ասելու մասին: աշխատանքը սկսել են առավոտ կանուխ՝ 4-ին, 5-ին և սկսել են առաջինը գութանի տիրոջ արտից, հետո՝ մաճկալների: Նման համագործակցություն միայն Լոռիում է եղել, դրա համար էլ, եթե «Ել, ել»-ի կամ մյուս նմանատիպ երգերի համար չի նշված գրառման վայրը, այս մեկինը շեշտված է: Մնացած բոլոր գավառներում մեկ հոգի է վարել արտը»:
Armenian folk work-song from Lori "Lorva gutanerg". Processing by Komitas. Performs The National chamber choir of Armenia. Conductor Robert Mlqeyan.
Երգի խոսքերը`
Հո՜: -
Օրհնյալ է Աստված,
Հիշյալ է Աստված:
Հո՛, հո՜,
Յո՛-ա՜, հո՛, հո՛, հո՜, հո՛, հո՜
Պռե՛րե, գոմեշ,
Հո-հո՜յ, յո-ա՜,
Ա՛ռ, հա՛ գոմեշ
Հո-հո՜յ, յո-ա՜,
Տա՛ր, հա՛ գոմեշ,
Հո՜ - հո՜յ, յո՜:
Լուսը լուսացավ,
Հա՛, հա՛,
Փա՜ռք Քեզ, Տեր,
Բարին շատացավ:
Հե՜, հե՜, հե՜, հե՜, հո՜-հո՜յ,
Յո՛-ա՜, հո՛, հո՛, հո՜, հո՛, հո՜:
Պռե՜րե, ջա՜ն, հո՜, պռո՛րո~,
Հո՜, պռյո՛ւգի, ջա՜ն.
Հո՛, ռո՜լ, ա՜յ, հո՜, ռո՜լ, ա՜յ,
Քե՛ մատաղ.
Շի՛մա՜լ, ջա՜ն, հո՜, ռո՛լ, ա՜յ,
Քե՛ մեռնիմ.
Լա՛չի՜ն, ջա՜ն, հո՜, ռո՛լ, ա՜յ,
Հո՛, ռո՜լ, ա՜յ, հո՜, ռո՛լ, օ՜:
Հո՜յ, դուս ելավ, հո -ա՜,
Հո՜յ, դուս ելավ, հո -ա՜,
Հո՜յ, դուս ելավ, հո -ա՜.
Հո՛ -ռո, հո՛ -ռո, հո՛, հո՛ -ռո, հո՛ -ռո, հո՛, հո՛ -ռո՜,
Հո՛ -ռո, հո՛ -ռո, հո՛, հո՛ -ռո, հո՛ -ռո, հո՛, հո՛ -ռո՜.
Հո՜յ, ռա՛վել ա, հո՜ -ա,
Հո՜յ, ռա՛վել ա, հո՜ -ա,
Հո՜յ, ռա՛վել ա, հո՜ -ա.
Հո՛ -ռո, հո՛ -ռո, հո՛, հո՛ -ռո, հո՛ -ռո, հո՛, հո՛ -ռո՜,
Հո՛ -ռո, հո՛ -ռո, հո՛, հո՛ -ռո, հո՛ -ռո, հո՛, հո՛ -ռո՜.
Հո՜, դուս ելավ, հո՜:

[@TheAkaboyboy]

A song sang by Armenian farmers during the harvest.
Հո~: -
Օրհնյալ է Աստված,
Հիշյալ է Աստված:
Հո՛, հո~,
Յո՛-ա~, հո՛, հո՛, հո~, հո՛, հո~:
Պռե՛րե, գոմեշ,
Հո-հո~յ, յո-ա~,
Ա՛ռ, հա՛ գոմեշ
Հո-հո~յ, յո-ա~,
Տա՛ր, հա՛ գոմեշ,
Հո~ - հո~յ, յո~:
Լուսը լուսացավ,
Հա՛, հա՛,
Փա~ռք Քեզ, Տեր,
Բարին շատացավ:
Հե~, հե~, հե~, հե~, հո~-հո~յ,
Յո՛-ա~, հո՛, հո՛, հո~, հո՛, հո~:
Պռե~րե, ջա~ն, հո~, պռո՛րո~,
Հո~, պռյո՛ւգի, ջա~ն.
Հո՛, ռո~լ, ա~յ, հո~, ռո~լ, ա~յ,
Քե՛ մատաղ.
Շի՛մա~լ, ջա~ն, հո~, ռո՛լ, ա~յ,
Քե՛ մեռնիմ.
Լա՛չի~ն, ջա~ն, հո~, ռո՛լ, ա~յ,
Հո՛, ռո~լ, ա~յ, հո~, ռո՛լ, օ~:
Հո~յ, դուս ելավ, հո -ա~,
Հո~յ, դուս ելավ, հո -ա~,
Հո~յ, դուս ելավ, հո -ա~.
Հո՛ -ռո, հո՛ -ռո, հո՛, հո՛ -ռո, հո՛ -ռո, հո՛, հո՛ -ռո~,
Հո՛ -ռո, հո՛ -ռո, հո՛, հո՛ -ռո, հո՛ -ռո, հո՛, հո՛ -ռո~.
Հո~յ, ռա՛վել ա, հո~ -ա,
Հո~յ, ռա՛վել ա, հո~ -ա,
Հո~յ, ռա՛վել ա, հո~ -ա.
Հո՛ -ռո, հո՛ -ռո, հո՛, հո՛ -ռո, հո՛ -ռո, հո՛, հո՛ -ռո~,
Հո՛ -ռո, հո՛ -ռո, հո՛, հո՛ -ռո, հո՛ -ռո, հո՛, հո՛ -ռո~.
Հո~, դուս ելավ, հո~:

[@mirrors1]

Very very beautiful.