Jestem zachwycona kanałem i możliwością poznania innego świata niż mój. Bardzo za to dziękuję. Jest mi też wstyd za komentarze oceniające cudze przekonania, wiarę, tradycje... Nie rozumiem, jak można komentować sprawy, o których poniekąd nie ma się pojęcia i które właściwie nas nie dotyczą. Nikomu też nie szkodzą. Pozdrawiam serdecznie wspaniałego Elego
Zastanawiam się czy kiedykolwiek miał pan taką refleksję - czy dla wszechmocnego i nieskończonego Boga , który stworzył miliardy galaktyk faktycznie ma znaczenie to , żeby w szabes otwierać butelki w destrukcyjny sposób lub odrywać papier toaletowy zębami poza perforacją. Czy takie bardzo szczegółowe interpretacje nie stawiają rabinów ponad samym Bogiem. Pytam zupełnie na serio i przesyłam wyrazy szacunku.
Bardzo podoba mi sie, ze moge w ten sposob poznac kuture, religie i zwyczaje Zydowskie. Swietny blog! Nie wiem dlaczego tak duzo ludzi krytykuje zwyczaje kultury zydowskiej. Kazdy narod ma prawo do wlasnej religii, kultury, zachowan, pod jednym warunkiem, ze nie szkodzi to innym nacjom!
Nie rozumiem tego oburzenia w komentarzach. Co wam ludzie przeszkadza, że facet żyje sobie według zasad religii w którą wierzy? Każdy z nas ma prawo wierzyć w to co chce. Chcesz wierzyć, że po śmierci będziesz sarną? Proszę bardzo. Nikt z nas tak naprawdę nie wie co nas czeka po śmierci, jeśli ten Pan wierzy, że jego wiara i zasady w niej panujące dają mu wieczny spokój to nic nam do tego. Powinnismy podziękować, że postanowił się z nami podzielić swoją kulturą, religią i ich tajemnicami. Jeśli kogoś temat nie interesuje może śmiało wyjść. Pan was nie namawia na przejście na Judaizm, wiec wy nie próbujcie go przekonywać do swoich religii czy poglądów. Ja Panu bardzo dziękuje za tak ciekawe filmy, jestem chrześcijanką, ale chętnie poznaje nowe światy, dzięki Panu mogę poznać Pana świat ;) pozdrawiam serdecznie i życzę dużo zdrowia i wytrwałości na yt!
Ale min się dobrze ogląda pana tłumaczenie religii i kultury żydowskiej. Doskonały pomysł na przedstawienie obecnym polakom jak to na prawde wygląda. Zdrowia życzę i wytrwałości ;)
To wszystko jest może trochę skomplikowane , ale nigdy nie powiem , że śmieszne,czy głupie.To,że nie ma nic ważniejszego od ludzkiego życia,jest piękną zasadą.To,że nie ma nic ważniejszego od szabasu jest dla mnie zrozumiałe i oczywiste.Odnoszę tylko wrażenie,że momentami można się trochę pogubić w szczegółach.Pozdrawiam.
A fotografować się? Jak zwykle zabawnie. Czekam na drugą część :) Pięknie mówisz po polsku, wielu naszych rodaków ma problem z włączyć i wyłączyć ( mówią włanczć/włonczać i wyłanczać/wyłonczać). Pozdrawiam.
jesli ktos ktos, osoba nie pochodzenia zydowskiego zrobi mi zdjecie to nie ma problemu ale jednak nalezy tego unikac fotografowania. Moja grzeczna rada zeby w czasie swiat i Szabasu poszanowac tradycje i nie fotografowac Zydow
ok co z zapalaniem zarowek przed szabasem jak licznik odmierzajacy prad zacznie dzialac i robimy business,tzn ktos daje nam prad a my dajemy mu cos w zamian tzn wymieniamy sie ?
To ja czytałem o dwóch sposobach na pewne czynności w szabas, dodam że jest to interpretacja rabina Menasze Lewartowa. Pierwsze dotyczyło co jeśli przyjdzie kurier z paczką - wiec możemy wystawić ręce za próg, bo to nie praca i on nam może położyć ta paczkę, a my możemy ja odłożyć na ziemie bo to też nie praca. Kolejnym ciekawą sytuacją opisaną był pożar (tam był przypadek domu, nie mieszkania), otóż ratowanie dobytku to praca ale właściciel może dać ten dobytek sąsiadom jako prezent wtedy wyniesienie go nie jest pracą, a oni po wszystkim mogą mu z powrotem dać je w prezencie. Ale pewnie wszystko zależy od danej tradycji.
rozumiem ten koncept aby wszystko robic z mysla o bogu ale szczerze nie wiem, jak dajecie rade, pewnie trzeba sie w tym urodzic i uczyc od malego, tak sie jeszcze zastanawiam, czy bog wymagalby od czlowieka takiego poswiecenia? takiego zycia? troche jak roboty, ktore dzialaja zaprogramowane regulami i zasadami
Dziękuje za klarowny przekaz. Nie bardzo rozumiałem, jako dziecko dlaczego moja babcia zawsze otwierała puszkę do połowy. Wygrzebywała ryby na talerz a puszkę chyba wyrzucała. Jaką ją pytałem dlaczego tak robi, odpowiadała, że tak trzeba. Może to właśnie z tradycji żydowskiej wynikało.
Gdy byłem na studiach jedna z moich wykładowczyń opowiadała historię, jak oprowadzała wycieczkę Żydów po krakowskim Kazimierzu, a później mieli pojechać do Auschwitz. Był to szabes (przepraszam, nie wiem czy dobrze napisałem). Gdy mieli wsiąść do autobusu i odjechać okazało się że Żydzi odmówili, bo nie mogą jeździć. Zadzwoniła do starszego przewodnika z pytaniem co ma robić, a ten jej powiedział żeby poszła do sklepu, kupiła miski, rozłożyła je pod fotelami i nalała do nich wody. Żydzi dopiero wtedy weszli do autobusu, włożyli nogi do misek i stwierdzili że teraz mogą się przemieszczać, bo płyną. Nie chciało mi się w to wierzyć ale teraz jak mam okazję to zapytam, czy to jest możliwe i czy to jest prawda?
Dziękuję, bardzo ciekawy odcinek i szanuję Wasze prawo. Z naszej strony wygląda to tak: «Czy nigdy nie czytaliście, co uczynił Dawid, kiedy znalazł się w potrzebie, i był głodny on i jego towarzysze? Jak wszedł do domu Bożego za Abiatara, najwyższego kapłana, i jadł chleby pokładne, które tylko kapłanom jeść wolno; i dał również swoim towarzyszom». I dodał: «To szabat został ustanowiony dla człowieka, a nie człowiek dla szabatu. Zatem Syn Człowieczy jest panem szabatu».
Mój teść opowiadał mi o swoim ojcu mieszkającym przed wojną w okolicach Tarnopola i mający za sąsiadów Żydów. Mianowicie w szabes chodził do sąsiadów, aby zapalić w piecu (za drobną opłatą).
Witam Mam pytanie odnosnie dzielenia ch;eba w Szabes. Czy to nie jest tozdzieranie?? W filmie o kolacji szabesowej mówił Pan że w Pana tradycji nie używa się noża do dzielenia chałki. A właśnie - używanie sztućców? Cięcie, rozdzieranie itp. Czy kurczak podawany w Szabes musi być pozbawiony kości (oddzielanie dobrego od złego jest zabronione). Jak to z tym jest?
o matko jakie to wszystko skomplikowane! ;-) Jestem katolikiem, nie wyobrażam sobie żeby tak komplikować sobie życie ;-) U nas nie ma takich zakazów, pozdrawiam serdecznie z Polski ;-) Z Suwałk.
Bardzo interesujace informacje. Dziekuje :) Jak wyglada sprawa religijnych Żydow pracujacych jako pielegniarz badz lekarz, jesli pojawia sie koniecznosc wykonywania dyzurow takze w sobote?
Mam pytanie odnośnie mierzenia i ważenia: czy ten zakaz dotyczy też parametrów życiowych typu poziom cukru we krwi, ciśnienie krwi, saturacja czy inne pomiary, które zalecił robić lekarz? Czy np. osoba chorująca na cukrzycę może w Szabes zmierzyć sobie glukometrem poziom cukru po to, żeby podać odpowiednią dawkę insuliny, która przecież jest jej potrzebna do życia?
I dlatego zbudowano wokół 10 przykazań 603 inne by religijny żyd nie złamał tego jednego, lecz był człowiek który wykazał że nikt z ludzi nie jest w stanie WYPEŁNIĆ nawet jednego przykazania, a nawet pokazał poszczególne przykazania i innym świetle, Tanach mówi: Nie zabijaj. A ów nauczyciel powiedział: Każdy kto patrzy z nienawiścią na drugiego człowieka jest jego mordercą w sercu swoim, inne przykazanie mówi: Nie cudzołóż, a nauczyciel powiedział: Każdy kto z pożądliwością patrzy na kobietę ten cudzołoży z nią w sercu swoim, tak i Rabini złamali Tanach gdy zmienili nakazy HaShem względem pochodzenia, Hashem nakazał że potomkowie mają się wywodzić od mężczyzny, a Rabini wymyślili że od kobiety, i tak złamali nakazy HaShem, a współcześni rabini powielają te kłamstwa, więc jak mam wierzyć współczesnym rabinom, jedynie Rambam był blisko prawdy ale do niej nie dotarł.
Przychodzę tu zaraz po filmie o Szabesie ogólnie i na początek chciałabym się odnieść do porównań do naszej Wigilii. Ja też nazwałabym ją winem. Mogłabym opisać jej koloryt, pochodzenie, to z czego się składa. Ale żeby poczuć jej prawdziwą atmosferę/smak trzeba ją przeżyć/spróbować samemu. To urocze porównanie na które powinien wpaść każdy mądry ale nie koniecznie religijny umysł. Bo tyczy się praktycznie wszystkiego co piękne i wyjątkowe. Jak miłość choćby. Ale mimo to nie chciałabym obchodzić Wigilii co tydzień. Na pewne rzeczy czasem trzeba poczekać i nie bez powodu obchodzimy jej raz w roku. Jak urodziny czy Nowy Rok. Nie świętujemy też co tydzień takich rzeczy jak ''rocznica" wesela czy czegokolwiek innego. To przecież byłoby bardzo męczące i koniec końców straciłoby aż taką wielkość i wyjątkowość (Proszę sobie wyobrazić jakby Szabes był tylko raz w roku i szykowało się do niego przez co najmniej tydzień albo dłużej). W dodatku z tyloma zasadami... W tamtym filmie powiedział Pan że jest ich 39. I tak też pomyślałam. Wiadomo w każdej społeczności są jakieś zakazy i nakazy i ogólnie ludzie potrzebują jakichś konkretnych zasad, za którymi mogą podążać, tak samo jak wszystkie inne stworzenia tego świata. Wtedy jest nam po prostu łatwiej. Ale kiedy od razu z ciekawości weszłam tutaj, to rzeczywiście doznałam szoku. Za jednym zakazem stoi 50 innych. Proszę nie zrozumieć mnie źle ale dla mnie to wygląda trochę jak prosta droga do obłędu. Albo scenariusz na film science fiction ;) Na każdym kroku zastanawiać się czy nie popełniłam grzechu. Choćby siedząc na muszli klozetowej. I tak co tydzień... Rozumiem że człowiek który żyje z tym na co dzień inaczej na to patrzy. Jest to dla niego prostsze, poza tym zawsze ma nauczycieli i księgi do pomocy. Ale jeśli ten Szabes jest tak wyjątkowy to dlaczego trzeba się aż tak męczyć, kombinować? Zamiast skupić się po prostu na rodzinie i atmosferze, i cieszyć się nią bez trosk. Chyba tego najbardziej chciałby ojciec dla swoich dzieci. Ja jestem Agnostykiem. Wieżę w życie po śmierci, ale nie potrzebuję do tego ani książek, ani duchownych, ani świątyń. Wydaje mi się że nie sa one w stanie tak na prawdę zrozumieć i opisać czym jest Bog. Tego możemy doświadczyć jedynie sami. Wieżę że Boga można znaleźć wszędzie we wszystkim co piękne i dobre. Bo to sprawia nam radość, tak samo i jak bliskość Boga. Ale i także w złych rzeczach, jak w ludziach którzy popełniają nawet największe błędy. Bo nie stało się to bez przyczyny. Oni też swoje przeszli, albo mają zwyczajnie problemy natury psychicznej, na co wpływu nie mają. Przyszli po to byśmy my mogli uczyć się na ich błędach. A poza tym nikt nie rodzi się zły, wszyscy jesteśmy częścią Boga i dlatego też nie możemy zgrzeszyć. Ale to już inna sprawa. Mój własny punkt widzenia. W każdym razie muszę przyznać że nie podoba mi się to jak te wszystkie religie wpływają na codzienne zwykłe życie i indywidualność każdego człowieka. Owszem są rzeczy których robić nie wolno i już. Jak krzywdzenie, zabijanie. Za to warto jest wybaczać nawet największym wrogom. I szanować tą odrębność innych. Po prostu pewne rzeczy naprawdę nie są potrzebne. Ale to już właśnie sprawa indywidualna. Ja tego nie piszę by coś komukolwiek narzucać. Tak więc jak już mówiłam mnie nie cieszyłaby taka Wigilia co tydzień, jeszcze w dodatku tak ortodoksyjna i podczas której musiałabym spędzać 3 godziny w kościele. Czy to też trochę nie za długo? Dla dzieci szczególnie? Za to chciałabym zapytać czy mógłby Pan powiedzieć dlaczego w ogóle takie zakazy? I chodzi mi o te główne, bo pośrednie to wiem że stanowią one rodzaj buforu dla tamtych. Ja rozumiem że ogólnie są one po to by tak ja Bóg nie wykonywano żadnej pracy tego dnia. Ale właściwie dlaczego trzeba go w tym naśladować? Co to ma na celu? Bo on tak chciał? A jeśli tak to dlaczego miałby tak chcieć? A może jest inny powód? I dlaczego te nakazy są aż tak wyszczególnione? Dlaczego nie wystarczy jedynie zrezygnować z pracy jako takiej, czy czynności wymagających większego wysiłku? Zabrakło mi trochę tego rozwinięcia. A tak poza tym to cieszę się że tutaj trafiłam. Lubię poznawać nowe kultury, miejsca, religie a dzięki Youtubowi można to robić w najlepszy możliwy sposób. Poznając ludzi którzy takowe reprezentują. To tak jak z tym winem właśnie. Żadna teoria nie nauczy cię tyle do praktyka. A uważam że warto znać świat w którym się żyje. Szanować go, doceniać i cieszyć takim jaki jest :) Tak na koniec to nawet nie wiem co się życzy w takie święto, bo to już. Wesołego Szabesu może? ;)
W Nowym Jorku jest tzw. Hatzolah czyli cos w rodzaju ochotoniczego pogotowia ratunkowego i Shomrim czyli cos w stylu patrolu obywatelskiego ale dzialajacego razem z NYPD wiec z wlasnych obserwacji obydwie organizacje pracuja normalnie w Szabas i zaznaczam ze personel sklada sie wylacznie z Hasydow wiec pewnie jest odejscie od reguly i poprostu jest to jako zapewnienie bezpieczenstwa i ochrona zycia innych osob
A jak ma się prawo Szabesu do funkcjonowania państwa.Cz te prawo dotyczy służb które muszą być w gotowości do pracy .Mam na myśli wojsko ,policję służby ratunkowe.
Z tego, co wiem, takie osoby mogą normalnie pracować, jeśli akurat wtedy wypada ich zmiana. Ale na przykład powinny pewne rzeczy odkładać na inny dzień, np. wypełnianie dokumentów nie jest konieczne do zrobienia natychmiast tego dnia (w przeciwieństwie do ratowania życia przez ratownika-Żyda), więc osoba go obchodząca może to zrobić następnego dnia, albo może poprosić kogoś innego o zrobienie takiej rzeczy. Ale generalnie służby ratujące życie pracują normalnie :)
nie mozna zwracac uwagi komus w takim wypadku, Prawo zydowskie zabrania interesowania sie czyims zycie. To tylko jego sprawa czy lamie, jak lamie i jakie ma do tego powody. Nie przestrzeganie Szabasu to najwieksze przestepstwo przeciwko B-gu jaka jest za to kara? To juz jest skomplikowany temat, ktorego nie da sie omiwc w sekcji komentarzy niestety.
Żydzi nie mogą wymawiać imienia boskiego poza nielicznymi sytuacjami np.modlitwa Haszem oznacza ,,jego imię'' To jak z Voldemortem w książkach o Harrym Potterze, tyle że związane z religią 😀
Mam pytanie. Kiedy byłem w Izraelu zauważyłem że co poniektórzy ortodoksi noszą takie wielkie czapy i są ubrani w futra mimo że na dworzu ponad 30 stopni. Kiedy spytaliśmy przewodnika o co chodzi to Pan Józio w Wałbrzycha ( nasz przewodnik) odparł że wynika to z jakiejś tradycji, po czym stwierdził że " gdyby z tradycji wynikało że mają chodzić z wiadrem na głowie to by chodzili", generalnie Pan Józio nie lubił ortodoksów, zawsze powtarzał jak ich widział " widzicie jak on się śmieje ze mnie, a wiecie dlaczego? Bo żyje za moje podatki". Także o co chodzi z tymi czapami?
Słuchając o zasadach korzystania z elektryczności w domu nasunęło mi się pewne pytanie. Poprzez analogię do korzystania z samochodu jako pasażer - że powoduje m.in. większe zużycie paliwa. Czy nie jest podobnie z prądem? Choć światła nie włącza się ani nie wyłącza to jednak. skoro tak długo jest włączone ilość zużytego prądu zdecydowanie wzrasta. Pozdrawiam
Witaj Eli. Mam pytanie odnośnie ćwiczeń w Szabas. Załóżmy że biegasz dla zdrowia i jest to dla Ciebie przyjemność nie wykonujesz pracy jako takiej. Czy można wykonywać ćwiczenia? Druga możliwość to ćwiczenie rehabilitacyjne dla poprawy zdrowia. Można je wykonywać czy jest zakaz? Pozdrawiam
W Szabes nie chodzi o niepracowanie. MOzna w domu meble przestawiac jak chcesz ale nie mozna wyjsc z domu z kawalkiem papieru w kieszeni, tu nie chodzi o prace, to jest bardzo bledne rozumowanie. Wszystko co odciaga twoja uwage od Szabasu jest mukce wiec cwiczenia podchodza pod kategorie mukce. Samo w sobie cwiczenie nie jest problemem problemem jest wszystko co jest z tym zwiazane: jak na przyklad: recznik ktorym sie wytrzesz, butelka wody. Po bieganiu dobrze by sie bylo wykapac no ale w Szabes to ogromny problem bo: wytrzec recznikiem sie nie mozesz, cieplej wody nie uzyjesz. W szabas nie cwiczymy, nie biegamy :) Znam osobiscie jednego zawodowego biegacza maratonow, ktory co Szabes idzie 3 godziny do Szula i pozniej 3 godziny do domu :) bo nie moze treningu zrobic to sobie "spacer" robi w ramach treningu :)
Dla mnie masakra tydzień trzeba spędzić by nie złamać zakazów w jeden dzień tygodnia.A i tak nie mamy gwarancji ,że czegoś tam z zakazów nie przeoczymy.Tak myślę,że Żydzi od urodzenia uczą się bycia doskonałym i trwa to aż do śmierci.Czyli próbując zadowolić Boga swoją pilnością w przestrzeganiu zakazów tak naprawdę nie mają czasu żyć normalnie .Ale to tylko moje wnioski.
to bardzo trudne pytanie, jedne beda mukce inne nie, nie podejme sie odpowiedzi na to pytanie w formie komentarza na RUclips bo to powazne sprawa i wymaga glebszej analizy. Jesli chcesz zapytac o apple watch to zdecydowanie mukce :)
Powiem tak: Wedlug mojej tradycji zaden zegarek w Shabbos nie jest dozwolony. Wedlug tradycji wielu zegarek ktory nosisz na codzien jest ok, niektorzy nawet nie zdejmuja zegarka jak zakladaja tefillin poniewaz zegarek jest uwazany z "czesc nas" bo zawsze go nosimy i nie zdjemujemy
Dziękuję za filmy! Mam kilka pytań w temacie. Jak zakaz zapalania światła ma się do światła na fotokomórkę? Czy żyd może mieć takie w domu? Jeśli jest takie w jakimś miejscu publicznym to nie może się tam pojawiać w szabat? A, i czy może korzystać z tego, że gojów szabas nie obowiązuję czy jest to jednak oszustwo i nie wolno tego robić?
@@TajemniczyŚwiatŻydów to tak trochę jakby właściciel firmy przed Szabas wlaczyl maszyne i po Szabas wylaczyl. Sprzedaje produkt następnego dnia i jest dobrze bo nie zarabiał? Dobrze mysle? Teraz sa takie maszyny co zdalnie je obsługujemy albo automatycznie coś robia. Internetowe biznesy tak działają ze robia cos "same" pod jakis algorytm ustawiony przez wlasciciela. Ciezko bedzie to powstrzymać i chyba Rabini maja pełne rece roboty przy wychodzeniu naprzeciw teraźniejszym czasom- jezeli myślimy o przesteganiu tych praw. Super kanal i ogladam z zaciekawieniem
@@paniczewicz4424 musisz zrozumiec ze to co przedstawiam w swoich filmach i podcast jest uproszczone w przekazie to totalnego maksimum. Te prawa sa duzo bardziej zawile i rozbudowane. jesli cos wyprodukujesz jako wlasciciel w Shabbos to nie mozesz z tego czerpac zysku, dlatego zautomatyzowana fabryka nie spelnia zasad prawa zydowskiego. Strony internetowe sprzedajace cos w Shabbos albo sa wylaczone albo zamowienie nie dochodzi do wlasciciela w czasie Shabbosu i nie mzoe byc zatwierdzone, takie zamowienie istnieje tylko po drugiej stronie i jest w "poczekalni"
@@TajemniczyŚwiatŻydów dziekuje za odp... Staram sie zrozumiec te "walke" miedzy rzeczywistością a prawami których musicie przestrzegać. Wiadomo zapewne ze świadomość i intencje maja największe znaczenie i jak mniemam sumienny i bogobojny starszy brat w wierze nie bedzie nawet myslal o kombinowaniu jak tu nie zlamac zasad. Dziękuję za kanal bo jest bardzo potrzebny w dzisiejszych czasach bo wielu moich rówieśników ma uprzedzenia do Ortodoksyjnych (przepraszam ale innej nazwy nie znam na okreslenie). Bardzo serdecznie pozdrawiam
Jak wygląda Szabas, kiedy jest się lekarzem i się pracuje w szpitalu? Czy lekarze dostają wynagrodzenie za ten dzień? A jak z życiem zwierząt, czy jeśli Żyd ma np. psa i ten pies znajdzie się w stanie zagrożenia życia to może z nim pojechać do weterynarza?
Zycie zwierzat nie jest priorytetem wiec nie mozna zlamac z tego powodu Szabasu. Zycie ludzkie jest ponad wszelkie prawa wiec lekarz jesli ratuje zycie to moze lamac Szabas w caasie pracy.
Wszystko super odnicek o uboju rytualnym i kobietach w chasydyzmie bardzo merytoryczne i fascynująca perspektywa życia , mam tylko jedno pytanie co do prawa szabasowego mianowicie Po Co ? Bo jako położna najlepiej rozumiem że kobieta jest dawcą życia rozumiem jak ważne jest humanitarne zabijanie zwierząt a pomysł żeby jeść mięso tylko w szabas i święta w ogóle super ale te zasady są porostu bez sensu zamiast skupić się naprawdę na Bogu bez tych wszystkich zasad poświęcić mu i rodzinie jeden dzień to musicie to wszystko pamiętać trochę tego nie rozumiem
Jesteś wariat Eli, a Twoja religia jest zabawna xD Po co to wszystko? xD Pozdrawiam i życzę szczęścia i zdrowia. Obyś osiągnął to czego pragniesz. Sympatyczny z Ciebie człowiek. Nieco dziwny, ale sympatyczny ;-)
4 года назад+2
Jaka jest różnica między ultraortodoksyjnymi żydami a ortodoksyjnymi żydami?
to tylko nazewnictwo wymyslone przez nie zydow dla ulatwienia przekazu ze to niby jedni bardziej a drudzy mniej religijni. Jest to kompletna bzdura oczywiscie bo Judaizm jest jeden i nie ma takiego podzialu. Ja w tej nomenklaturze trafiam do koszyka "ultra" co jeszcze raz powiem, jest kompletna bzdura :)
Ujęłabym to trochę inaczej.. Faktycznie Judaizm jest jeden, ale wyróżniamy trzy tradycje: ortodoksyjną, konserwatywną i liberalną (reformowaną). W Izraelu osoby praktykujące tradycję "ultraortodoksyjną" (teoretycznie nie ma takiej tradycji, ale można by powiedzieć, że to bardzo religijne osoby praktykujące tradycję ortodoksyjną) odznaczają się tym, że to co jest zapisane w Torze jest najważniejsze i jest ważniejsze nawet od prawa państwa w którym mieszkają (przynajmniej tam gdzie ja mieszkałam)
Nie... nie ma judaizmu reformowanego czy konaerwatywnego, to inne zupelnie religie bazujace na Judaizmie ale same Judaizmem nie sa, nie moga byc. Jak grajac w siatkowke podmienisz pilke ma koszykowa to to juz nie jest gra w siatkowke. Wszelkie reformowane zgromadzenia nie sa Judaizmem, judaizm jest jeden...
To świecenie światła dzień wcześniej jest trochę jak niektórzy muzułmanie pijący alkohol od stołem "Bo tam Allah nie widzi" - czyli takie oszukiwanie systemu. Przechytrzanie prawa na własną korzyść. W takim razie, czy to się godzi? Moim zdaniem zbyt "wynaciągane" są te prawa - w sensie np. powód dlaczego nie można jeździć samochodem. W dzisiejszych czasach z tym tempem postępu jest to zbyt uwłaczające i potrzebna by była aktualizacja - np. Papierz Franciszek stwierdził, że masturbacja to jednak nie grzech, kiedy ten akt zawsze w Chrześcijaństwie uważany za wielką nieczystość. I wiadomo w tym przykładzie to nie była kwestia czasów tylko samej czynności, jednak pokazuj,e że każdy się kiedyś omylić może. I brak włączania światła, bo to przerwanie obwodu elektrycznego, czyli wykańczanie jeeeest baaardzo naciągnie i ktoś musiał się na tym sporo zastanowić, by stwierdzić... "Hmmmm tego też nie możemy". Ale nie jest to moja religia i nic mi to do tego.
Bylam z kolezanka na rozmowie kfalifikacyjnej, u osoby,ktora byla tak ortodoksyjna,ze nie odbierala telefonu w Shabbes,ale rano brala prysznic i kolezanka prala jej reczniki ,bo zastawaly na podlodze e lazienkach
A co jeśli, mamy samochód elektryczny, który jest w ciągłym trybie standby, a odblokowywany i włączany jest elektronicznie automatycznie, a prowadzony autonomicznie? Oświetlenie ma LEDowe. Nie krzesamy ognia. Nie nosimy przedmiotów w domenie publicznej. Niczego nie wykańczamy. Szach mat, rabini.
Za szybko z tym matem. Wyjechac nim nie mozesz na ulice bo to domena publiczna, kierunkowskazu nie mozesz wlaczyc, a co jwsli ktos cie stuknie? Co z wycieraczkami jeslibpada deszcz no i chocbys wszystko jakos rozwiaz to w Shabbos sie niepodrozuje, samochod nie jest czescia celebrowania Shabbos... po bledzie tracisz meterial a w koncow mat dwoma goncami i krolem... mat... nie cwaniakuje bo to o czym ja opowiadam to zaledwie promil prawa Shabbasu.
@@TajemniczyŚwiatŻydów wyjechać mogę, bo ejruw chacerot albo ejruw tchumim, w autonomicznym wycieraczki i kierunkowskazy włączają się same, a poza tym mój kolega goj trzyma mi naładowany pistolet przy głowie, więc i tak nie mam wyboru :D gwoli pamięci, przypomnę, za Safrinem, dowcip niniejszy: >Uczniowie dwóch cadyków spierali się, który lepszy. - Mój mistrz jest taki święty, że ubiegłej wiosny, kiedy lały deszcze i całe miasto spływało wodą, w uznaniu dla jego niezwykłej pobożności Pan umieścił ponad głową mojego mistrza takie kółko, w którym nie spadła ani kropla, tylko świeciło słońce. - To jeszcze nic w porównaniu z moim - odparł drugi. - Co ty wygadujesz? - oburzył się pierwszy. - W ubiegłe święto Jom Kipur widziałem, jak spożywał kanapkę z szynką. - Otóż to. Wszędzie obowiązywał ścisły post, a nad głową mojego mistrza Pan umieścił kółko, w którym był już dzień po Jom Kipur, i jeszcze zesłał mu na szynkę świnię przeżuwającą.
@@vaxquis systemy mogą włączać się same, ale Ty swoją podróżną powodujesz ich działanie. A to już chyba się liczy. Gdybyś nigdzie nie wyjechał, wycieraczki nie miały by szansy włączenia się. Poza tym z tym brakiem ognia w autach elektrycznych to nie jest takie oczywiste. Zależnie od modelu mogą być wykorzystywane silniki indukcyjne lub prądu stałego. Pierwszy rodzaj jest np. stosowany w modelu S Tesli, a drugi w modelu 3. O ile silniki AC są z reguły komutowane elektronicznie, to wersje na prąd stały mogą zawierać komutator szczotkowy. A tutaj zjawisko iskrzenia na szczotkach jest nieuniknione i niemal stale obecne, choćby w niewielkiej skali. Iskra elektryczna może chyba być uznana za ogień przez judaizm?
@@sodaris22 o ile mi wiadomo, nie tylko "może być uznana", ale po prostu "jest" w konserwatywnym judaizmie XD natomiast co do wycieraczek - ustawiam dzień wcześniej, żeby włączały się niezależnie od tego, czy jadę, czy nie, i bach XD
@@vaxquis no tak, ale pozostaje jeszcze kwestia ognia i aut elektrycznych, o której wspomniałem w innym komentarzu. To nie jest tak, że w elektrykach ogień nie występuje. Może iskrzyć na komutacji chociażby. No chyba, że iskra elektryczna nie jest uznawana za ogień.
nie rozumiesz koncepcji zakazow w Szabes. One nie maja NIC wspolnego z praca to raz dwa to sa to 39 czynnosci zakazane, ktore byly wykonywane w mishkan. Sex nie jest praca a w Szabes mozesz nawert meble w domu przestawiac
Czy można grać na instrumentach w czasie szabatu? Ostatnio byłam na chasydzkim szabacie i moja koleżanka wyciągnęła gitarę a on jest powiedział, że to zakazane.
Granie na instrumentach jest zabronione w czasie Shabbosu, nie mozna tez tworzyc istrumentow czyli nie mozna zagrac na lisciu, gwizdac w gwizdek, gwizdac na palcach etc.
Zakaz ten jest wziety z kilku praw. Granie na instrumentachw Shabbos lamie kilka z 39 zakazow Shabbosowych jak i zakaz noszenia z miejsca do miejsca, instrumenty tez podlegaja pod prawo muktze, jedne mniej inne bardziej. Granie na instrumentach w Shabbas jest kategorycznie zabronione.
Dobra czyli watpliwosci te same co w Chrzescijaństwie bo przepraszam bardzo "7 dnia odpoczol" czyli co równamy się do Boga ? Czy przez 6 dni stworzyliśmy świat ?
no bo tylko ortodoksyjny rabin jest autorytetem w tej dziedzinie i tylko ortodoksyjny rabin moze na podstawie prawa dac tobie odopwiedz, ktorej mozesz ufac.
OMG, zaczynasz gonić w piętkę i popadać w paranoję... jak oglądam już o samej jeździe samochodem, czuję się zdegustowany..nazwijmy to..brakiem rozsądku (doceń grzeczność). A co z zakazem zagaszania? Masz pożar i co? Ma się wypalić????
Kierują muzułmanie, "mądralo". W piątek, kiedy muzułmanie świętują, kierują żydzi. W niedzielę odpoczywają chrześcijanie, więc kierują żydzi i muzułmanie.
Dziękuję za kolejny, mądry wykład Rebe. Mówisz mądrze i bardzo kulturalnie o swojej Wierze i Religii.
Jestem zachwycona kanałem i możliwością poznania innego świata niż mój. Bardzo za to dziękuję. Jest mi też wstyd za komentarze oceniające cudze przekonania, wiarę, tradycje... Nie rozumiem, jak można komentować sprawy, o których poniekąd nie ma się pojęcia i które właściwie nas nie dotyczą. Nikomu też nie szkodzą. Pozdrawiam serdecznie wspaniałego Elego
Zastanawiam się czy kiedykolwiek miał pan taką refleksję - czy dla wszechmocnego i nieskończonego Boga , który stworzył miliardy galaktyk faktycznie ma znaczenie to , żeby w szabes otwierać butelki w destrukcyjny sposób lub odrywać papier toaletowy zębami poza perforacją. Czy takie bardzo szczegółowe interpretacje nie stawiają rabinów ponad samym Bogiem. Pytam zupełnie na serio i przesyłam wyrazy szacunku.
Fantastyczny,uroczy,zabawny.....świetny język polski....cieszę sie ze cię znalazłam.
Fascynujące są te Twoje pogadanki - zawierają tyle ciekawych informacji, porządkują moją fragmentaryczną wiedzę o Judaiźmie.
Dziękuję!
Uff Jak słucham to mi już ciężko a co dopiero żyć według tych zasad Pozdrawiam serdecznie
Bardzo podoba mi sie, ze moge w ten sposob poznac kuture, religie i zwyczaje Zydowskie. Swietny blog! Nie wiem dlaczego tak duzo ludzi krytykuje zwyczaje kultury zydowskiej. Kazdy narod ma prawo do wlasnej religii, kultury, zachowan, pod jednym warunkiem, ze nie szkodzi to innym nacjom!
Nie rozumiem tego oburzenia w komentarzach. Co wam ludzie przeszkadza, że facet żyje sobie według zasad religii w którą wierzy? Każdy z nas ma prawo wierzyć w to co chce. Chcesz wierzyć, że po śmierci będziesz sarną? Proszę bardzo. Nikt z nas tak naprawdę nie wie co nas czeka po śmierci, jeśli ten Pan wierzy, że jego wiara i zasady w niej panujące dają mu wieczny spokój to nic nam do tego. Powinnismy podziękować, że postanowił się z nami podzielić swoją kulturą, religią i ich tajemnicami. Jeśli kogoś temat nie interesuje może śmiało wyjść. Pan was nie namawia na przejście na Judaizm, wiec wy nie próbujcie go przekonywać do swoich religii czy poglądów. Ja Panu bardzo dziękuje za tak ciekawe filmy, jestem chrześcijanką, ale chętnie poznaje nowe światy, dzięki Panu mogę poznać Pana świat ;) pozdrawiam serdecznie i życzę dużo zdrowia i wytrwałości na yt!
Martynaa Iks de BRAWO!!!
Wspaniale napisane. Mam nadzieję że jest Pani nauczycielką i przekaze Panie ten światopogląd swoim uczniom!!
Fascynujące jak dla mnie, szanuję
Ale min się dobrze ogląda pana tłumaczenie religii i kultury żydowskiej. Doskonały pomysł na przedstawienie obecnym polakom jak to na prawde wygląda. Zdrowia życzę i wytrwałości ;)
To wszystko jest może trochę skomplikowane , ale nigdy nie powiem , że śmieszne,czy głupie.To,że nie ma nic ważniejszego od ludzkiego życia,jest piękną zasadą.To,że nie ma nic ważniejszego od szabasu jest dla mnie zrozumiałe i oczywiste.Odnoszę tylko wrażenie,że momentami można się trochę pogubić w szczegółach.Pozdrawiam.
Eli, nawet nie wiesz jak mnie boli fakt, że zbliżamy się do końca...
Czy można zjeść jajo które kura zniosła w Szabes ?
A fotografować się? Jak zwykle zabawnie. Czekam na drugą część :) Pięknie mówisz po polsku, wielu naszych rodaków ma problem z włączyć i wyłączyć ( mówią włanczć/włonczać i wyłanczać/wyłonczać). Pozdrawiam.
jesli ktos ktos, osoba nie pochodzenia zydowskiego zrobi mi zdjecie to nie ma problemu ale jednak nalezy tego unikac fotografowania. Moja grzeczna rada zeby w czasie swiat i Szabasu poszanowac tradycje i nie fotografowac Zydow
Nie jest łatwo być religijnym Żydem. Z niecierpliwością czekam na następny odcinek ☺.
Wspaniała seria, dziękuje za nią :)
Pozdrawiam ciepło. Bardzo dobre filmy
uwielbiam ten kanal. mega ciekawy. dziekuje!
Ja również
ok co z zapalaniem zarowek przed szabasem jak licznik odmierzajacy prad zacznie dzialac i robimy business,tzn ktos daje nam prad a my dajemy mu cos w zamian tzn wymieniamy sie ?
To ja czytałem o dwóch sposobach na pewne czynności w szabas, dodam że jest to interpretacja rabina Menasze Lewartowa.
Pierwsze dotyczyło co jeśli przyjdzie kurier z paczką - wiec możemy wystawić ręce za próg, bo to nie praca i on nam może położyć ta paczkę, a my możemy ja odłożyć na ziemie bo to też nie praca.
Kolejnym ciekawą sytuacją opisaną był pożar (tam był przypadek domu, nie mieszkania), otóż ratowanie dobytku to praca ale właściciel może dać ten dobytek sąsiadom jako prezent wtedy wyniesienie go nie jest pracą, a oni po wszystkim mogą mu z powrotem dać je w prezencie.
Ale pewnie wszystko zależy od danej tradycji.
W Szabes nie chodzi o prace, bo mozna w domu meble przestawiac a nie mozna wyjsc po za dom z wyklaczka w kieszeni
Dawno to czytałem wiec mogłem pokręcić co do szczegółów.
rozumiem ten koncept aby wszystko robic z mysla o bogu ale szczerze nie wiem, jak dajecie rade, pewnie trzeba sie w tym urodzic i uczyc od malego, tak sie jeszcze zastanawiam, czy bog wymagalby od czlowieka takiego poswiecenia? takiego zycia? troche jak roboty, ktore dzialaja zaprogramowane regulami i zasadami
Dziękuje za klarowny przekaz. Nie bardzo rozumiałem, jako dziecko dlaczego moja babcia zawsze otwierała puszkę do połowy. Wygrzebywała ryby na talerz a puszkę chyba wyrzucała. Jaką ją pytałem dlaczego tak robi, odpowiadała, że tak trzeba. Może to właśnie z tradycji żydowskiej wynikało.
Gdy byłem na studiach jedna z moich wykładowczyń opowiadała historię, jak oprowadzała wycieczkę Żydów po krakowskim Kazimierzu, a później mieli pojechać do Auschwitz. Był to szabes (przepraszam, nie wiem czy dobrze napisałem). Gdy mieli wsiąść do autobusu i odjechać okazało się że Żydzi odmówili, bo nie mogą jeździć. Zadzwoniła do starszego przewodnika z pytaniem co ma robić, a ten jej powiedział żeby poszła do sklepu, kupiła miski, rozłożyła je pod fotelami i nalała do nich wody. Żydzi dopiero wtedy weszli do autobusu, włożyli nogi do misek i stwierdzili że teraz mogą się przemieszczać, bo płyną. Nie chciało mi się w to wierzyć ale teraz jak mam okazję to zapytam, czy to jest możliwe i czy to jest prawda?
Bzdura, ktora slysze nie pierwszy raz.
@@TajemniczyŚwiatŻydów dziękuję! Dobrego dnia! :)
Dziękuję, bardzo ciekawy odcinek i szanuję Wasze prawo. Z naszej strony wygląda to tak: «Czy nigdy nie czytaliście, co uczynił Dawid, kiedy znalazł się w potrzebie, i był głodny on i jego towarzysze? Jak wszedł do domu Bożego za Abiatara, najwyższego kapłana, i jadł chleby pokładne, które tylko kapłanom jeść wolno; i dał również swoim towarzyszom». I dodał: «To szabat został ustanowiony dla człowieka, a nie człowiek dla szabatu. Zatem Syn Człowieczy jest panem szabatu».
Cóż z tego że masz już papier toaletowy, skoro nie możesz zacierać i wykańczać obiektu.
Mój teść opowiadał mi o swoim ojcu mieszkającym przed wojną w okolicach Tarnopola i mający za sąsiadów Żydów. Mianowicie w szabes chodził do sąsiadów, aby zapalić w piecu (za drobną opłatą).
Witam
Mam pytanie odnosnie dzielenia ch;eba w Szabes. Czy to nie jest tozdzieranie?? W filmie o kolacji szabesowej mówił Pan że w Pana tradycji nie używa się noża do dzielenia chałki. A właśnie - używanie sztućców? Cięcie, rozdzieranie itp. Czy kurczak podawany w Szabes musi być pozbawiony kości (oddzielanie dobrego od złego jest zabronione). Jak to z tym jest?
wychodzi, że ortodoksyjni Żydzi są dobrymi klientami elektrowni ;-)
Heheheh sa sa :)
Ale się uśmiałam:):):) fajne te filmy robisz, to lepsze niż kabaret:)
o matko jakie to wszystko skomplikowane! ;-) Jestem katolikiem, nie wyobrażam sobie żeby tak komplikować sobie życie ;-) U nas nie ma takich zakazów, pozdrawiam serdecznie z Polski ;-) Z Suwałk.
A jak wygląda sprawa koszerności odnośnie whisky i wódką? Czy jest sklep online, godny polecenia, w którym móglbym kupić koszerne produkty?
Życie Żyda nie jest łatwe... Pozdrawiam z Polski!
Bardzo interesujace informacje. Dziekuje :) Jak wyglada sprawa religijnych Żydow pracujacych jako pielegniarz badz lekarz, jesli pojawia sie koniecznosc wykonywania dyzurow takze w sobote?
Ratowanie zycia jest priorytetem, wiec kazdy kto pracuje ratujac zycie jest w czasie ratowania zycia zwolniony z wszelkich restrykcji Shabbosowych
A jeśli światło zapala się na czujnik np. ?
Mam pytanie odnośnie mierzenia i ważenia: czy ten zakaz dotyczy też parametrów życiowych typu poziom cukru we krwi, ciśnienie krwi, saturacja czy inne pomiary, które zalecił robić lekarz? Czy np. osoba chorująca na cukrzycę może w Szabes zmierzyć sobie glukometrem poziom cukru po to, żeby podać odpowiednią dawkę insuliny, która przecież jest jej potrzebna do życia?
Zycie jest ponad zasady i prawo, wszystkie czynnosci ratujace zycie, prewencyjne sa dozwolone bez problemu
Bardzo ciekawy odcinek. Niech bedzie blogoslawiony swiety Pawel z Tarsu ;-).
I dlatego zbudowano wokół 10 przykazań 603 inne by religijny żyd nie złamał tego jednego, lecz był człowiek który wykazał że nikt z ludzi nie jest w stanie WYPEŁNIĆ nawet jednego przykazania, a nawet pokazał poszczególne przykazania i innym świetle, Tanach mówi: Nie zabijaj. A ów nauczyciel powiedział: Każdy kto patrzy z nienawiścią na drugiego człowieka jest jego mordercą w sercu swoim, inne przykazanie mówi: Nie cudzołóż, a nauczyciel powiedział: Każdy kto z pożądliwością patrzy na kobietę ten cudzołoży z nią w sercu swoim, tak i Rabini złamali Tanach gdy zmienili nakazy HaShem względem pochodzenia, Hashem nakazał że potomkowie mają się wywodzić od mężczyzny, a Rabini wymyślili że od kobiety, i tak złamali nakazy HaShem, a współcześni rabini powielają te kłamstwa, więc jak mam wierzyć współczesnym rabinom, jedynie Rambam był blisko prawdy ale do niej nie dotarł.
Jesteś chrześcijaninem?
dzięki Bracie
Przychodzę tu zaraz po filmie o Szabesie ogólnie i na początek chciałabym się odnieść do porównań do naszej Wigilii. Ja też nazwałabym ją winem. Mogłabym opisać jej koloryt, pochodzenie, to z czego się składa. Ale żeby poczuć jej prawdziwą atmosferę/smak trzeba ją przeżyć/spróbować samemu. To urocze porównanie na które powinien wpaść każdy mądry ale nie koniecznie religijny umysł. Bo tyczy się praktycznie wszystkiego co piękne i wyjątkowe. Jak miłość choćby. Ale mimo to nie chciałabym obchodzić Wigilii co tydzień. Na pewne rzeczy czasem trzeba poczekać i nie bez powodu obchodzimy jej raz w roku. Jak urodziny czy Nowy Rok. Nie świętujemy też co tydzień takich rzeczy jak ''rocznica" wesela czy czegokolwiek innego. To przecież byłoby bardzo męczące i koniec końców straciłoby aż taką wielkość i wyjątkowość (Proszę sobie wyobrazić jakby Szabes był tylko raz w roku i szykowało się do niego przez co najmniej tydzień albo dłużej).
W dodatku z tyloma zasadami... W tamtym filmie powiedział Pan że jest ich 39. I tak też pomyślałam. Wiadomo w każdej społeczności są jakieś zakazy i nakazy i ogólnie ludzie potrzebują jakichś konkretnych zasad, za którymi mogą podążać, tak samo jak wszystkie inne stworzenia tego świata. Wtedy jest nam po prostu łatwiej. Ale kiedy od razu z ciekawości weszłam tutaj, to rzeczywiście doznałam szoku. Za jednym zakazem stoi 50 innych. Proszę nie zrozumieć mnie źle ale dla mnie to wygląda trochę jak prosta droga do obłędu. Albo scenariusz na film science fiction ;)
Na każdym kroku zastanawiać się czy nie popełniłam grzechu. Choćby siedząc na muszli klozetowej. I tak co tydzień... Rozumiem że człowiek który żyje z tym na co dzień inaczej na to patrzy. Jest to dla niego prostsze, poza tym zawsze ma nauczycieli i księgi do pomocy. Ale jeśli ten Szabes jest tak wyjątkowy to dlaczego trzeba się aż tak męczyć, kombinować? Zamiast skupić się po prostu na rodzinie i atmosferze, i cieszyć się nią bez trosk. Chyba tego najbardziej chciałby ojciec dla swoich dzieci.
Ja jestem Agnostykiem. Wieżę w życie po śmierci, ale nie potrzebuję do tego ani książek, ani duchownych, ani świątyń. Wydaje mi się że nie sa one w stanie tak na prawdę zrozumieć i opisać czym jest Bog. Tego możemy doświadczyć jedynie sami. Wieżę że Boga można znaleźć wszędzie we wszystkim co piękne i dobre. Bo to sprawia nam radość, tak samo i jak bliskość Boga. Ale i także w złych rzeczach, jak w ludziach którzy popełniają nawet największe błędy. Bo nie stało się to bez przyczyny. Oni też swoje przeszli, albo mają zwyczajnie problemy natury psychicznej, na co wpływu nie mają. Przyszli po to byśmy my mogli uczyć się na ich błędach. A poza tym nikt nie rodzi się zły, wszyscy jesteśmy częścią Boga i dlatego też nie możemy zgrzeszyć. Ale to już inna sprawa. Mój własny punkt widzenia.
W każdym razie muszę przyznać że nie podoba mi się to jak te wszystkie religie wpływają na codzienne zwykłe życie i indywidualność każdego człowieka. Owszem są rzeczy których robić nie wolno i już. Jak krzywdzenie, zabijanie. Za to warto jest wybaczać nawet największym wrogom. I szanować tą odrębność innych. Po prostu pewne rzeczy naprawdę nie są potrzebne. Ale to już właśnie sprawa indywidualna. Ja tego nie piszę by coś komukolwiek narzucać.
Tak więc jak już mówiłam mnie nie cieszyłaby taka Wigilia co tydzień, jeszcze w dodatku tak ortodoksyjna i podczas której musiałabym spędzać 3 godziny w kościele. Czy to też trochę nie za długo? Dla dzieci szczególnie? Za to chciałabym zapytać czy mógłby Pan powiedzieć dlaczego w ogóle takie zakazy? I chodzi mi o te główne, bo pośrednie to wiem że stanowią one rodzaj buforu dla tamtych. Ja rozumiem że ogólnie są one po to by tak ja Bóg nie wykonywano żadnej pracy tego dnia. Ale właściwie dlaczego trzeba go w tym naśladować? Co to ma na celu? Bo on tak chciał? A jeśli tak to dlaczego miałby tak chcieć? A może jest inny powód? I dlaczego te nakazy są aż tak wyszczególnione? Dlaczego nie wystarczy jedynie zrezygnować z pracy jako takiej, czy czynności wymagających większego wysiłku? Zabrakło mi trochę tego rozwinięcia.
A tak poza tym to cieszę się że tutaj trafiłam. Lubię poznawać nowe kultury, miejsca, religie a dzięki Youtubowi można to robić w najlepszy możliwy sposób. Poznając ludzi którzy takowe reprezentują. To tak jak z tym winem właśnie. Żadna teoria nie nauczy cię tyle do praktyka. A uważam że warto znać świat w którym się żyje. Szanować go, doceniać i cieszyć takim jaki jest :) Tak na koniec to nawet nie wiem co się życzy w takie święto, bo to już. Wesołego Szabesu może? ;)
A co z policją patrolująca ulice np Izraela ? Widziałem że w Szabes patrole poruszają się autami ulicami Izraela
W Nowym Jorku jest tzw. Hatzolah czyli cos w rodzaju ochotoniczego pogotowia ratunkowego i Shomrim czyli cos w stylu patrolu obywatelskiego ale dzialajacego razem z NYPD wiec z wlasnych obserwacji obydwie organizacje pracuja normalnie w Szabas i zaznaczam ze personel sklada sie wylacznie z Hasydow wiec pewnie jest odejscie od reguly i poprostu jest to jako zapewnienie bezpieczenstwa i ochrona zycia innych osob
A jak ma się prawo Szabesu do funkcjonowania państwa.Cz te prawo dotyczy służb które muszą być w gotowości do pracy .Mam na myśli wojsko ,policję służby ratunkowe.
Z tego, co wiem, takie osoby mogą normalnie pracować, jeśli akurat wtedy wypada ich zmiana. Ale na przykład powinny pewne rzeczy odkładać na inny dzień, np. wypełnianie dokumentów nie jest konieczne do zrobienia natychmiast tego dnia (w przeciwieństwie do ratowania życia przez ratownika-Żyda), więc osoba go obchodząca może to zrobić następnego dnia, albo może poprosić kogoś innego o zrobienie takiej rzeczy. Ale generalnie służby ratujące życie pracują normalnie :)
Mam automat zegarowy który nakręcam raz na tydzień i on mi w szabas włącza i wyłącza oświetlenie i nie tylko mogę go używać w szabas?
Też chciałem zadać to pytanie, czy automatyka w tym przypadku może być stosowana? :D
Co się dzieje z osobą która łamie zasady Szabes ? Czy ktoś jej zwraca uwagę ? Czy jest karana lub wykluczana ze społeczności ?
nie mozna zwracac uwagi komus w takim wypadku, Prawo zydowskie zabrania interesowania sie czyims zycie. To tylko jego sprawa czy lamie, jak lamie i jakie ma do tego powody. Nie przestrzeganie Szabasu to najwieksze przestepstwo przeciwko B-gu jaka jest za to kara? To juz jest skomplikowany temat, ktorego nie da sie omiwc w sekcji komentarzy niestety.
czy to ludzie karzą za złamanie szabasu czy Bóg ?
Dzień Dobry. Pewnie wyjaśnił pan to w innym odcinku, ale to moje pierwsze wejście tutaj.
Dlaczego nazywa pan Boga "Hashem" ?
Żydzi nie mogą wymawiać imienia boskiego poza nielicznymi sytuacjami np.modlitwa
Haszem oznacza ,,jego imię''
To jak z Voldemortem w książkach o Harrym Potterze, tyle że związane z religią 😀
Mam pytanie. Kiedy byłem w Izraelu zauważyłem że co poniektórzy ortodoksi noszą takie wielkie czapy i są ubrani w futra mimo że na dworzu ponad 30 stopni. Kiedy spytaliśmy przewodnika o co chodzi to Pan Józio w Wałbrzycha ( nasz przewodnik) odparł że wynika to z jakiejś tradycji, po czym stwierdził że " gdyby z tradycji wynikało że mają chodzić z wiadrem na głowie to by chodzili", generalnie Pan Józio nie lubił ortodoksów, zawsze powtarzał jak ich widział " widzicie jak on się śmieje ze mnie, a wiecie dlaczego? Bo żyje za moje podatki".
Także o co chodzi z tymi czapami?
No to co można jak nic nie można😀.
Słuchając o zasadach korzystania z elektryczności w domu nasunęło mi się pewne pytanie. Poprzez analogię do korzystania z samochodu jako pasażer - że powoduje m.in. większe zużycie paliwa. Czy nie jest podobnie z prądem? Choć światła nie włącza się ani nie wyłącza to jednak. skoro tak długo jest włączone ilość zużytego prądu zdecydowanie wzrasta. Pozdrawiam
Witaj Eli. Mam pytanie odnośnie ćwiczeń w Szabas. Załóżmy że biegasz dla zdrowia i jest to dla Ciebie przyjemność nie wykonujesz pracy jako takiej. Czy można wykonywać ćwiczenia? Druga możliwość to ćwiczenie rehabilitacyjne dla poprawy zdrowia. Można je wykonywać czy jest zakaz? Pozdrawiam
W Szabes nie chodzi o niepracowanie. MOzna w domu meble przestawiac jak chcesz ale nie mozna wyjsc z domu z kawalkiem papieru w kieszeni, tu nie chodzi o prace, to jest bardzo bledne rozumowanie. Wszystko co odciaga twoja uwage od Szabasu jest mukce wiec cwiczenia podchodza pod kategorie mukce. Samo w sobie cwiczenie nie jest problemem problemem jest wszystko co jest z tym zwiazane: jak na przyklad: recznik ktorym sie wytrzesz, butelka wody. Po bieganiu dobrze by sie bylo wykapac no ale w Szabes to ogromny problem bo: wytrzec recznikiem sie nie mozesz, cieplej wody nie uzyjesz.
W szabas nie cwiczymy, nie biegamy :) Znam osobiscie jednego zawodowego biegacza maratonow, ktory co Szabes idzie 3 godziny do Szula i pozniej 3 godziny do domu :) bo nie moze treningu zrobic to sobie "spacer" robi w ramach treningu :)
Dzięki za odpowiedź.
Czy w Szabas można nakręcać zegar, zegarki?
Bardzo ciekawy odcinek:)
Dla mnie masakra tydzień trzeba spędzić by nie złamać zakazów w jeden dzień tygodnia.A i tak nie mamy gwarancji ,że czegoś tam z zakazów nie przeoczymy.Tak myślę,że Żydzi od urodzenia uczą się bycia doskonałym i trwa to aż do śmierci.Czyli próbując zadowolić Boga swoją pilnością w przestrzeganiu zakazów tak naprawdę nie mają czasu żyć normalnie .Ale to tylko moje wnioski.
Eli, czy zegarek naręczny jest mukce ?
to bardzo trudne pytanie, jedne beda mukce inne nie, nie podejme sie odpowiedzi na to pytanie w formie komentarza na RUclips bo to powazne sprawa i wymaga glebszej analizy. Jesli chcesz zapytac o apple watch to zdecydowanie mukce :)
Pytałem, o klasyczny, nakręcany zegarek i ewentualnie kwarcowy. Oba w wersji wskazówkowej
Powiem tak: Wedlug mojej tradycji zaden zegarek w Shabbos nie jest dozwolony. Wedlug tradycji wielu zegarek ktory nosisz na codzien jest ok, niektorzy nawet nie zdejmuja zegarka jak zakladaja tefillin poniewaz zegarek jest uwazany z "czesc nas" bo zawsze go nosimy i nie zdjemujemy
@@TajemniczyŚwiatŻydów a
Dziękuję za filmy! Mam kilka pytań w temacie.
Jak zakaz zapalania światła ma się do światła na fotokomórkę? Czy żyd może mieć takie w domu? Jeśli jest takie w jakimś miejscu publicznym to nie może się tam pojawiać w szabat? A, i czy może korzystać z tego, że gojów szabas nie obowiązuję czy jest to jednak oszustwo i nie wolno tego robić?
nie mozna powodowac, czyli wlaczac swiatla i go wylaczac. W pewnych okreslonych sytuacjach goj moze pomoc, jest o tym film na kanale
@@TajemniczyŚwiatŻydów to tak trochę jakby właściciel firmy przed Szabas wlaczyl maszyne i po Szabas wylaczyl. Sprzedaje produkt następnego dnia i jest dobrze bo nie zarabiał? Dobrze mysle? Teraz sa takie maszyny co zdalnie je obsługujemy albo automatycznie coś robia. Internetowe biznesy tak działają ze robia cos "same" pod jakis algorytm ustawiony przez wlasciciela. Ciezko bedzie to powstrzymać i chyba Rabini maja pełne rece roboty przy wychodzeniu naprzeciw teraźniejszym czasom- jezeli myślimy o przesteganiu tych praw. Super kanal i ogladam z zaciekawieniem
@@paniczewicz4424 musisz zrozumiec ze to co przedstawiam w swoich filmach i podcast jest uproszczone w przekazie to totalnego maksimum. Te prawa sa duzo bardziej zawile i rozbudowane. jesli cos wyprodukujesz jako wlasciciel w Shabbos to nie mozesz z tego czerpac zysku, dlatego zautomatyzowana fabryka nie spelnia zasad prawa zydowskiego. Strony internetowe sprzedajace cos w Shabbos albo sa wylaczone albo zamowienie nie dochodzi do wlasciciela w czasie Shabbosu i nie mzoe byc zatwierdzone, takie zamowienie istnieje tylko po drugiej stronie i jest w "poczekalni"
@@TajemniczyŚwiatŻydów dziekuje za odp... Staram sie zrozumiec te "walke" miedzy rzeczywistością a prawami których musicie przestrzegać. Wiadomo zapewne ze świadomość i intencje maja największe znaczenie i jak mniemam sumienny i bogobojny starszy brat w wierze nie bedzie nawet myslal o kombinowaniu jak tu nie zlamac zasad. Dziękuję za kanal bo jest bardzo potrzebny w dzisiejszych czasach bo wielu moich rówieśników ma uprzedzenia do Ortodoksyjnych (przepraszam ale innej nazwy nie znam na okreslenie). Bardzo serdecznie pozdrawiam
Bardzo ciekawy film, włączam już drugą cześć z niecierpliwością :)
Jak wygląda Szabas, kiedy jest się lekarzem i się pracuje w szpitalu? Czy lekarze dostają wynagrodzenie za ten dzień? A jak z życiem zwierząt, czy jeśli Żyd ma np. psa i ten pies znajdzie się w stanie zagrożenia życia to może z nim pojechać do weterynarza?
Zycie zwierzat nie jest priorytetem wiec nie mozna zlamac z tego powodu Szabasu. Zycie ludzkie jest ponad wszelkie prawa wiec lekarz jesli ratuje zycie to moze lamac Szabas w caasie pracy.
💚♥️💛
Jest Pan cudowny!!!!!
Strasznie dużo ograniczeń :) Przynajmniej dla osoby z zewnątrz to tak wygląda.
Wszystko super odnicek o uboju rytualnym i kobietach w chasydyzmie bardzo merytoryczne i fascynująca perspektywa życia , mam tylko jedno pytanie co do prawa szabasowego mianowicie Po Co ? Bo jako położna najlepiej rozumiem że kobieta jest dawcą życia rozumiem jak ważne jest humanitarne zabijanie zwierząt a pomysł żeby jeść mięso tylko w szabas i święta w ogóle super ale te zasady są porostu bez sensu zamiast skupić się naprawdę na Bogu bez tych wszystkich zasad poświęcić mu i rodzinie jeden dzień to musicie to wszystko pamiętać trochę tego nie rozumiem
Dobra, to ja mam pytanie - a czy można w Szabat obierać ugotowane jajko? ;>
Jajko mozna ale za to jablko juz nie :)
A co z termostatem w lodówce, który włącza i wyłącza agregat zamykając obwód elektryczny?
niektóre lodówki mają tryb szabasowy, podobnie wiele innych urządzeń
@@bartoszjasinski w trybie szabasowym żarówka pali się oczywiście cały czas
A jeśli nie złożymy książki tylko przechowujemy ją grzbietem do góry, otwartą jak dzikusy albo nastoletni ja ? :D
Otwierając ją niszczysz słowo lub literę. Nie można.
Jesteś wariat Eli, a Twoja religia jest zabawna xD Po co to wszystko? xD
Pozdrawiam i życzę szczęścia i zdrowia. Obyś osiągnął to czego pragniesz. Sympatyczny z Ciebie człowiek. Nieco dziwny, ale sympatyczny ;-)
Jaka jest różnica między ultraortodoksyjnymi żydami a ortodoksyjnymi żydami?
to tylko nazewnictwo wymyslone przez nie zydow dla ulatwienia przekazu ze to niby jedni bardziej a drudzy mniej religijni. Jest to kompletna bzdura oczywiscie bo Judaizm jest jeden i nie ma takiego podzialu. Ja w tej nomenklaturze trafiam do koszyka "ultra" co jeszcze raz powiem, jest kompletna bzdura :)
Ujęłabym to trochę inaczej.. Faktycznie Judaizm jest jeden, ale wyróżniamy trzy tradycje: ortodoksyjną, konserwatywną i liberalną (reformowaną). W Izraelu osoby praktykujące tradycję "ultraortodoksyjną" (teoretycznie nie ma takiej tradycji, ale można by powiedzieć, że to bardzo religijne osoby praktykujące tradycję ortodoksyjną) odznaczają się tym, że to co jest zapisane w Torze jest najważniejsze i jest ważniejsze nawet od prawa państwa w którym mieszkają (przynajmniej tam gdzie ja mieszkałam)
Nie... nie ma judaizmu reformowanego czy konaerwatywnego, to inne zupelnie religie bazujace na Judaizmie ale same Judaizmem nie sa, nie moga byc. Jak grajac w siatkowke podmienisz pilke ma koszykowa to to juz nie jest gra w siatkowke. Wszelkie reformowane zgromadzenia nie sa Judaizmem, judaizm jest jeden...
@@TajemniczyŚwiatŻydów .
To świecenie światła dzień wcześniej jest trochę jak niektórzy muzułmanie pijący alkohol od stołem "Bo tam Allah nie widzi" - czyli takie oszukiwanie systemu. Przechytrzanie prawa na własną korzyść. W takim razie, czy to się godzi? Moim zdaniem zbyt "wynaciągane" są te prawa - w sensie np. powód dlaczego nie można jeździć samochodem. W dzisiejszych czasach z tym tempem postępu jest to zbyt uwłaczające i potrzebna by była aktualizacja - np. Papierz Franciszek stwierdził, że masturbacja to jednak nie grzech, kiedy ten akt zawsze w Chrześcijaństwie uważany za wielką nieczystość. I wiadomo w tym przykładzie to nie była kwestia czasów tylko samej czynności, jednak pokazuj,e że każdy się kiedyś omylić może. I brak włączania światła, bo to przerwanie obwodu elektrycznego, czyli wykańczanie jeeeest baaardzo naciągnie i ktoś musiał się na tym sporo zastanowić, by stwierdzić... "Hmmmm tego też nie możemy".
Ale nie jest to moja religia i nic mi to do tego.
Bylam z kolezanka na rozmowie kfalifikacyjnej, u osoby,ktora byla tak ortodoksyjna,ze nie odbierala telefonu w Shabbes,ale rano brala prysznic i kolezanka prala jej reczniki ,bo zastawaly na podlodze e lazienkach
A co jeśli, mamy samochód elektryczny, który jest w ciągłym trybie standby, a odblokowywany i włączany jest elektronicznie automatycznie, a prowadzony autonomicznie? Oświetlenie ma LEDowe. Nie krzesamy ognia. Nie nosimy przedmiotów w domenie publicznej. Niczego nie wykańczamy.
Szach mat, rabini.
Za szybko z tym matem. Wyjechac nim nie mozesz na ulice bo to domena publiczna, kierunkowskazu nie mozesz wlaczyc, a co jwsli ktos cie stuknie? Co z wycieraczkami jeslibpada deszcz no i chocbys wszystko jakos rozwiaz to w Shabbos sie niepodrozuje, samochod nie jest czescia celebrowania Shabbos... po bledzie tracisz meterial a w koncow mat dwoma goncami i krolem... mat... nie cwaniakuje bo to o czym ja opowiadam to zaledwie promil prawa Shabbasu.
@@TajemniczyŚwiatŻydów wyjechać mogę, bo ejruw chacerot albo ejruw tchumim, w autonomicznym wycieraczki i kierunkowskazy włączają się same, a poza tym mój kolega goj trzyma mi naładowany pistolet przy głowie, więc i tak nie mam wyboru :D gwoli pamięci, przypomnę, za Safrinem, dowcip niniejszy:
>Uczniowie dwóch cadyków spierali się, który lepszy. - Mój mistrz jest taki święty, że ubiegłej wiosny, kiedy lały deszcze i całe miasto spływało wodą, w uznaniu dla jego niezwykłej pobożności Pan umieścił ponad głową mojego mistrza takie kółko, w którym nie spadła ani kropla, tylko świeciło słońce. - To jeszcze nic w porównaniu z moim - odparł drugi. - Co ty wygadujesz? - oburzył się pierwszy. - W ubiegłe święto Jom Kipur widziałem, jak spożywał kanapkę z szynką. - Otóż to. Wszędzie obowiązywał ścisły post, a nad głową mojego mistrza Pan umieścił kółko, w którym był już dzień po Jom Kipur, i jeszcze zesłał mu na szynkę świnię przeżuwającą.
@@vaxquis systemy mogą włączać się same, ale Ty swoją podróżną powodujesz ich działanie. A to już chyba się liczy. Gdybyś nigdzie nie wyjechał, wycieraczki nie miały by szansy włączenia się. Poza tym z tym brakiem ognia w autach elektrycznych to nie jest takie oczywiste. Zależnie od modelu mogą być wykorzystywane silniki indukcyjne lub prądu stałego. Pierwszy rodzaj jest np. stosowany w modelu S Tesli, a drugi w modelu 3. O ile silniki AC są z reguły komutowane elektronicznie, to wersje na prąd stały mogą zawierać komutator szczotkowy. A tutaj zjawisko iskrzenia na szczotkach jest nieuniknione i niemal stale obecne, choćby w niewielkiej skali. Iskra elektryczna może chyba być uznana za ogień przez judaizm?
@@sodaris22 o ile mi wiadomo, nie tylko "może być uznana", ale po prostu "jest" w konserwatywnym judaizmie XD natomiast co do wycieraczek - ustawiam dzień wcześniej, żeby włączały się niezależnie od tego, czy jadę, czy nie, i bach XD
@@vaxquis no tak, ale pozostaje jeszcze kwestia ognia i aut elektrycznych, o której wspomniałem w innym komentarzu. To nie jest tak, że w elektrykach ogień nie występuje. Może iskrzyć na komutacji chociażby. No chyba, że iskra elektryczna nie jest uznawana za ogień.
To ja mam takie pytanie jeżeli nie wolno pisać a czytanie może nas zachęcać nas do zanotowania czegoś to nie jest to grzechem?
Zapomniałeś o ciekawej kontrowersji.....a co można robić w szabat?? No jest taka jedna praca, praca która coś tworzy. Sex, płodzenie dzieci:)))
nie rozumiesz koncepcji zakazow w Szabes. One nie maja NIC wspolnego z praca to raz dwa to sa to 39 czynnosci zakazane, ktore byly wykonywane w mishkan. Sex nie jest praca a w Szabes mozesz nawert meble w domu przestawiac
A co z ogrzaniem mieszkania w szabas - w momencie gdzie jedynym źródłem ciepła jak kominek?
Nie mozna dokladac do ognia ani regulowac temperatury elwktronicznie w czasie Shabbosu
Mam pytanie ktore nasunelo mi sie przy rozdzieraniu. Co z orwarciem wina, sciagnieciem banderoli z korka w czasie Szabatu?
Ech, co mi się pojawia w proponowanych czytam: "Czy można w Szabes ratować tonącego gNoja?". Jestem chyba za bardzo polakiem :D
💛💚♥️
zapalic papierosa tez nie mozna?
Nie mozesz, to bzdura
Czyli można wezwać ambulans i można udać się nim do szpitala. Mozna też jechać innym samochodem do szpitala.
trzeba.... a nie mozna....
W Szabas nie można gasić ognia? A co jeśli wybuchnie pożar? 🤔
Odpowiedź prosta "ratowanie zdrowia i życia".
@@MakaroniarzPL ja rozumiem, ale chodzi mi raczej o sytuację gdy zagrożone nie są zdrowie i życie a rzeczy materialne/majątek 😉
Czy można grać na instrumentach w czasie szabatu? Ostatnio byłam na chasydzkim szabacie i moja koleżanka wyciągnęła gitarę a on jest powiedział, że to zakazane.
Granie na instrumentach jest zabronione w czasie Shabbosu, nie mozna tez tworzyc istrumentow czyli nie mozna zagrac na lisciu, gwizdac w gwizdek, gwizdac na palcach etc.
Tajemniczy Świat Żydów a można zapytać dlaczego? Pod które prawo to podchodzi ??
Zakaz ten jest wziety z kilku praw. Granie na instrumentachw Shabbos lamie kilka z 39 zakazow Shabbosowych jak i zakaz noszenia z miejsca do miejsca, instrumenty tez podlegaja pod prawo muktze, jedne mniej inne bardziej. Granie na instrumentach w Shabbas jest kategorycznie zabronione.
nie otwieraj chipsów ani w szabas ani nigdy,
Mówisz idealnie po polsku prócz nadużywania biernika.
Przeciez on jest Polakiem urodzonym i wychowanym w Polsce, to jak ma mówić? xD
Shalom 🌸🌸
Dobra czyli watpliwosci te same co w Chrzescijaństwie bo przepraszam bardzo "7 dnia odpoczol" czyli co równamy się do Boga ? Czy przez 6 dni stworzyliśmy świat ?
dla czystej ciekawości - dlaczego podkreślasz, że jedynie ortodoksyjny rabin potrafi interpretować prawo żydowskie ?.
no bo tylko ortodoksyjny rabin jest autorytetem w tej dziedzinie i tylko ortodoksyjny rabin moze na podstawie prawa dac tobie odopwiedz, ktorej mozesz ufac.
hehehe, to czysta groteska, już wiem dlaczego G. Braun ich tak nie lubi ;)
OMG, zaczynasz gonić w piętkę i popadać w paranoję... jak oglądam już o samej jeździe samochodem, czuję się zdegustowany..nazwijmy to..brakiem rozsądku (doceń grzeczność). A co z zakazem zagaszania? Masz pożar i co? Ma się wypalić????
Tutaj wchodzi na przykład nakaz ratowania życia za wszelką cenę.
Tak nie ma Boga 5397 zakazów i 6039 nakazow rebe jest bogiem
Widziałem filmik prosto z izraela z dzielnicy ortodoksyjnej i jezdziły tam auta w szabas madralo...
Kierują muzułmanie, "mądralo".
W piątek, kiedy muzułmanie świętują, kierują żydzi.
W niedzielę odpoczywają chrześcijanie, więc kierują żydzi i muzułmanie.
Chyba przestaje mnie bawić oglądanie fanatyka bez krzty własnego myślenia... przykro mi,że na taką osobę w sieci trafiłem.
Mam wrażenie, że nigdy nie widziałeś fanatyka... To, o czym opowiadane, to tradycja. Też wiara. Nie można tego oceniać racjonalnie