NHM Vertelt - Samu de Leeuw, 10 oktober 2021

Elke maand deelt een getuige zijn of haar herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog aan de hand van een interview met Esther Göbel, projectmedewerker Joods Cultureel Kwartier. Het zijn bijzondere gesprekken in aanwezigheid van publiek. De gesprekken worden vastgelegd op video en zijn op de website www.jck.nl/geefhetdoor en in het Kenniscentrum van het Joods Cultureel kwartier te bekijken. Op 10 oktober vertelt Samu de Leeuw (1941) over zijn oorlogservaringen.
Samuel de Leeuw werd op 5 november 1941 geboren in Amsterdam. Zijn ouders, David de Leeuw en Elisabeth Italiaander, werkten beiden bij textielfabriek Hollandia Kattenburg in Amsterdam-Noord. Op woensdag 11 november 1942 viel de Sicherheitsdienst (SD) de fabriek binnen en voerde de 367 joodse personeelsleden in vrachtwagens weg. Ook de familieleden van deze werknemers werden nog diezelfde avond van huis gehaald en naar Westerbork gevoerd, bij elkaar 826 mannen, vrouwen en kinderen. Zij werden naar Auschwitz gedeporteerd, slechts acht van hen overleefden de Sjoa. Een aantal van de joodse mannen, ook David de Leeuw, werd eerst nog naar de strafgevangenis in Scheveningen gebracht. Daar werden zij uitvoerig verhoord en soms ook gemarteld. Twee weken later werden zij alsnog naar Westerbork gevoerd. David de Leeuw werd op 28 februari 1943 in Auschwitz vermoord.
Elisabeth de Leeuw en zoon Samuel werden tegen de verwachting in níet van huis gehaald en doken onder. De kleine Samuel werd door leden van verzetsgroep NV (Naamloze Vennootschap) in Heerlen (Limburg) ondergebracht bij het liefdevolle en kinderloze echtpaar Jan en Mien Strating. Toen het in Heerlen te gevaarlijk werd, verhuisden zij met Samuel naar Heerlerheide. Na de oorlog werd Samuel de Leeuw herenigd met zijn moeder. Opnieuw werd hij gescheiden, dit keer van zijn pleegouders. De Leeuw: ‘Dat was best traumatisch voor mij. Ik wist niet beter dan dat die mensen mijn ouders waren en toen stond daar ineens een, voor mij vreemde mevrouw die vertelde dat zij mijn echte moeder was.’ Samen met zijn moeder, maar ook vaak alleen, en later met zijn vrouw en kinderen, bracht hij vele vakanties bij zijn pleegouders in Limburg door. Binnen de familie De Leeuw, en ook de familie Italiaander, was veel verdriet; veel familieleden waren vermoord.
Samuel de Leeuw organiseerde jarenlang de Jom Hasjoa-herdenking in de Hollandsche Schouwburg. Ongeveer 15 jaar geeft hij op basisscholen gastlessen over zijn ervaringen in en na de oorlog.
Kijk voor meer getuigenissen op: jck.nl/nl/long...