Cała prawda o badaniach prenatalnych - rozmowa z dr Tomaszem Orlińskim

Ciąża to czas wielkiego oczekiwania na upragnionego potomka, ale też czas wątpliwości i niepokoju - zwłaszcza o jego rozwój na etapie płodowym. Dlatego tak kluczową rolę spełnia tu diagnostyka prenatalna, która daje informację o zdrowiu dziecka oraz szacuje m.in. ryzyko wad rozwojowych czy chorób genetycznych. Badania prenatalne to aktualnie nie możliwość, ale konieczność, jeśli zależy nam na bezpiecznej i komfortowej ciąży.
Mimo to, diagnostyka prenatalna budzi sporo lęku wśród kobiet ciężarnych. Czy to bezpieczne? Czy skuteczne?
Wciąż w świadomości przyszłych mam przebija wizja zabiegów tylko inwazyjnych, które mogą uszkodzić płód, albo ich wynik musi oznaczać najgorsze.
Wokół badań prenatalnych wciąż istnieje wiele mitów, które powodują, że kobiety z lękiem podejmują ich temat i niechętnie poddają się takiej diagnostyce. Z drugiej strony - zapomina się, że wiele badań obowiązkowych, jakim poddaje się ciężarna, to właśnie badania prenatalne.
O faktach, mitach, wątpliwościach związanych z badaniami prenatalnymi mówić dziś będzie mój gość - dr n. med. Tomasz Orliński, ginekolog-położnik, specjalista endokrynologii ginekologicznej i rozrodczości w Centrum Leczenia Niepłodności Angelius.
Witam Panie Doktorze.
- Czy badania prenatalne są bezpieczne? Czy trzeba je koniecznie robić? - to dwa chyba najczęstsze pytania, jakie padają w grupach społecznościowych i na forach dla przyszłych mam. Zadam je więc specjaliście - panie doktorze: jak to jest z tymi badaniami: i może zacznijmy od samej definicji badań prenatalnych, a potem proszę powiedzieć, czy rzeczywiście badania prenatalne to aktualnie nie możliwość, ale konieczność?
- Usystematyzujmy teraz badania prenatalne nieinwazyjne i inwazyjne - proszę powiedzieć, jakie zaliczamy do pierwszej, a jakie do drugiej grupy. I czym jest test zintegrowany I trymestru.
- Jakie wskazania są do inwazyjnych badań? Czy istnieje jakaś grupa kobiet, które „na starcie” są w grupie ryzyka ciąży zagrożonej wadami genetycznymi?
- W jakim stopniu badania prenatalne są wiarygodne - tzn. na ile ich wynik można traktować jako pewny - i w jedną, i w drugą stronę. Pytam, bo są historie (może nie tak liczne, ale jednak działające na wyobraźnię kobiety), które zasiewają ziarnko nieufności co do wiarygodności takich badań - gdy np. okazuje się, że mimo wykonania badań i „czystego” wyniku, dziecko rodzi się z jakąś wadą lub odwrotnie - mimo złej prognozy, maluch rodzi się niemal zdrowy.
- Jakie wyniki i jakich badań oraz wykonywanych na jakim etapie ciąży dają jednoznaczną pewność, że dziecko urodzi się z Zespołem Downa? [wyjaśnijmy też, co to jest przezierność karkowa]
- W którym momencie ciąży wykonuje się poszczególne badania prenatalne - tak nieinwazyjne, jak inwazyjne. Czy robienie tych drugich w trzecim trymestrze nie zagraża życiu dziecka? W jakich przypadkach konieczna jest taka diagnostyka na zaawansowanym poziomie ciąży?
- Wyliczenie daty takiego badania jest niezwykle ważne - głównie ze względu na ryzyko. Proszę opowiedzieć więcej, jak taką datę się wylicza i o jakim ryzyku mówimy?
- Czy badanie USG 4D musi zrobić każda kobieta w ciąży czy jest to wybór opcjonalny? Czym różni się takie badanie od klasycznego usg w ciąży? W którym tygodniu wykonuje się USG 4D i co na jego podstawie może stwierdzić lekarz? Czy zawsze udaje się na nim wszystko zobaczyć i od czego to zależy?
- Czy ciąża z in vitro lub medyczna historia leczenia niepłodności są wskazaniem do jakiejś szczególnej diagnostyki prenatalnej?
- Czy przed wadami wrodzonymi dziecka można się uchronić? Jak to jest z tą suplementacją kwasu foliowego - czy rzeczywiście jest w stanie uchronić przed wadami cewy nerwowej? O ile zmniejsza ryzyko wystąpienia wad rozwojowych?
- Jak się przygotować do badań prenatalnych?