ΣΤΗΣ ΔΕΡΟΠΟΛΗΣ ΤΟΝ ΚΑΜΠΟ - Πολυφωνικό Βορείου Ηπείρου

Πολύ παλιό, πολυφωνικό τραγούδι της περιοχής της Βορείου Ηπείρου (σημερινή νότια Αλβανία), γνωστό στα περισσότερα ελληνόφωνα χωριά της ευρύτερης περιοχής. Ανήκει στην κατηγορία των τραγουδιών του Ακριτικού κύκλου και απηχεί ένα πανάρχαιο θρύλο, ο οποίος όμως δεν είναι ακριβώς γνωστός. Ανάλογες ιστορίες, με τον λαβωμένο πολεμιστή και το άλογό του συντροφιά βρίσκονται και στη Μακεδονία ("Στου Βαρδάρη, στου Βαρδάρη και στου Βαρδαριού τον κάμπο") καθώς και στην Ανατολική Ρωμυλία ή Βόρεια Θράκη ("Σήκω Γιάννη Μπαλκανιώτη"). Χρονικά, ανάγεται στην εποχή των ακριτικών τραγουδιών, που μιλούν για τον πολεμικό βίο των Ακριτών στα σύνορα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, κάτω στον Ευφράτη ποταμό.
Η Δρόπολη (αναφέρεται και ως Δερόπολη· αλβανική Dropull «Ντροπούλ») είναι περιοχή της Βορείου Ηπείρου, που από το 1913 έχει επιδικαστεί στην Αλβανία. Συγκεκριμένα, η περιοχή εκτείνεται από τα Ελληνο-αλβανικά σύνορα στο ύψος της Κακαβιάς ως τα νότια της πόλης του Αργυροκάστρου, κατά μήκος της κεντρικής οδού.
Η περιοχή αποτελεί τμήμα της Βορείου Ηπείρου, που έχει αναγνωριστεί από το αλβανικό κράτος ως "ελληνική μειονοτική ζώνη", που δίνει έτσι το δικαίωμα για την ίδρυση ελληνόγλωσσων σχολείων. Ο πληθυσμός της περιοχής αποτελείται στη συντριπτική του πλειοψηφία από κατοίκους που μιλούν την ελληνική ως μητρική γλώσσα, παρ'όλα αυτά, υπάρχουν και εμβόλιμα χωριά, όπως επί παραδείγματι το Λαζαράτι, η Νεπραβίστα και το μεγαλύτερο μέρος της Λιμποχόβας, όπου μιλούν αλβανικά και είναι μουσουλμάνοι.
Τραγούδι: Σέας Γκίκας και πολυφωνικό συγκρότημα
Κλαρίνο: Ναπολέων Δάμος
Φωτογραφίες: Παλιές φωτογραφίες της Δερόπολης και κυρίως του χωριού Δερβιτσάνη.
Οι στίχοι:
Στης Δερόπολης τον κάμπο,
μώρε Μπιρμπιλιώ*, μώρε κιαϊμελιώ*.
Δέντρος ήταν φυτεμένος
Γρίβας ήταν δεμένος
και ο Γιάννος ξαπλωμένος
Σήκου Γιάννο, καβαλίκα*
Γρίβα δεν μπορώ
(γιατί είμαι λαβωμένος
και βαριά τραυματισμένος).
*μπιρμπιλιώ = αηδόνι και
*κιαϊμελιώ = κλάψε με δάκρυα
(αλβανικές γλωσσικές επιρροές στο ελληνόγλωσσο τραγούδι).