Ριζίτικη παρέα στον Καλλικράτη Σφακίων-Χριστέ,να 'σπουσαν οι φλακές να φύγω 'πού το κάστρο
HTML-код
- Опубликовано: 18 окт 2024
- Ένα Χιλιοτραγουδησμένο και συγκλονιστικό Ριζίτικο από τα,(Ιστορικά),που αναφέρεται στον μεγάλο Επαναστάτη και Εθνομαρτυρα Δάσκαλογιαννη και στους φυλακισμενους συμπολεμιστες του και στον μεγάλο τους πόθο να φύγουν από την φυλακή που ήταν στο μεγάλο κάστρο και να γυρίσουνε στα Σφακιά.Εξαιρετική η απόδοση από την Ριζίτικη παρέα του Καλλικράτη,αλλά και με μια κορυφαία ερμηνεία από τον μονωδό τον Νίκο τον Μανουσέλη.
Την ανάρτηση αυτή να μου επιτρέψετε νατην αφιερώσω στην μνήμη της Γιαγιάς μου Χαρίκλειας Γιανναράκη που είχε καταγωγή από τον Ηρωικό Καλλικράτη Σφακίων των Χανίων,αλλά και στα αείμνηστα αδέρφια της Νίκο και Μανούσο.
Το βίντεο είναι από την Νέα Τηλεόραση και την σπουδαία εκπομπή....Παρέαμε την Αριστέα....της φίλης της Αριστέας Καλογρίδη
!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!
Τι υπέροχο ριζίτικο!Τι ωραία μερακλιδικη παρέα!Ευχαριστώ σας και για τις ιστορικές πληροφορίες!Αθάνατος ο Δασκαλογιάννης και οι υπόλοιποι ήρωες των Σφακίων!
Καλημερα σας,καλά να 'στε,ότι μπορουμε κανουμε για να διατηρήσουμε και να διαδώσουμε αυτό τον ανεκτίμητο Πολιτιστικό μας πλούτο που λέγεται Ριζίτικο και γενικά η Κρητική παράδοση....Αθάνατος ο ήρωας Δασκαλογιάννης κι όσοι διαχρονικα πολεμήσανε για ελευθερία και δημοκρατία σε αυτό τον τοπο
Γειά σου μπρε Χωριανάκι
Χαιρετώ σε Πρινιωτη Άρχοντα
Συγκλονιστικό
Πραγματικά φίλε ανατριχιαστικό,ώρα καλή χαιρετώ σε
Χριστέ να σπουσαν οι φλακές να φύγω 'πού το Κάστρο,
να πάρω δίπλα τσι κορφές να βγώ στον Ψηλορείτη,
να μου βγορίσουν τα Σφακιά τ' αρμί του Καλλικράτη,
ν' ακούσω αρμάτω ταραχή.
Αντι:
1 Ο 1ος στίχος αποδίδεται και αντι:....Χριστέ,να 'σπουσαν οι φλακές να φύγω 'πού το κάστρο....ως:Χριστέ,και να 'σπουν τη φλακή να ' φεύγα 'που το Κάστρο.
2 Σύμφωνα με τον σπουδαίο αειμνηστο λαογράφο και άνθρωπο Ιδομενέα Παπαγρηγοράκη από το Ροδοβανι Σελίνου των Χανίων στο περίφημο βιβλίο του.. Τα Κρητικά Ριζίτικα τραγούδια....του 1957 ο 2ος στίχος αποδίδεται και αντι:....να πάρω δίπλα τσι κορφές να βγώ στον Ψηλορείτη....ως:
να πάρω δίπλα τα βουνά να βγώ στον Ψηλορείτη.
3 Σύμφωνα με τον άλλο μεγάλο Λαογράφο και Άνθρωπο Πάρη Κελαιδη στο βιβλίο του....Ριζιτικα για τα Σφακιά του 1983-1984 ο 3ος στίχος αποδιδεται και αντί:...να μου βγορίσουν τα Σφακιά τ' αρμί του Καλλικράτη....ως:να μου βγορίσουν τα Σφακιά τσ' Ανώπολης ο κάμπος.
1. Κάστρο=Σημερινό Ηράκλειο Κρήτης
2. Πάρω δίπλα=Να τα ανέβω να τα περπατήσω
2. Βγορίσουν=Να μου φανούν,να τα δω
3. Αρμί=Κορυφογραμή με απότομο γκρεμνό από κάτω
4. Καλλικράτη=Ηρωικό χωριό των Σφακίων στα Χανιά της Κρήτης τόπος καταγωγής μεγάλων Καπετανιων
5. Ανώπολης=Ιστορικό χωριό καταγωγής πολλών Καπετανιων στα Σφακιά Χανίων της Κρήτης
6. Ταραχή=Φασαρία,ένταση
Στο τέλος η εκπληκτική μαντιναδα:
Αχι παντέρμο μου χωριό,καημένε Καλλικράτη,
πόσες φορές δεν έγινες για την Πατρίδα στάχτη
Την ανάρτηση αυτή να μου επιτρέψετε νατην αφιερώσω στην μνήμη της Γιαγιάς μου Χαρίκλειας Γιανναράκη που είχε καταγωγή από τον Ηρωικό Καλλικράτη Σφακίων των Χανίων,αλλά και στα αείμνηστα αδέρφια της Νίκο και Μανούσο.
Το βίντεο είναι από την Νέα τηλεόραση και την σπουδαία εκπομπή... παρέα με την Αριστέα....της φίλης της Αριστέας Καλογρίδη
Αθάνατος ο Δασκαρογιάννης και όλοι οι Σφακιανοί συμπολεμιστές του.. Τους αγαπώ ιδιαίτερα. Για πολλούς λόγους.
Αναπαημένη η ψυχή τση λάλης σου Σήφη. Ευχαριστούμε για την πλούσια ανἀλυση των παραλλαγών στσι στίχους και την ιστορική πραγματικότητα που μας αναφέρεις. Πολλούς χαιρετισμούς
Ο Δασκαλογιάννης
1.Γεννιέται ανάμεσα στα 1722 και στα 1730. Αδιευκρίνιστη μέχρι σήμερα η ημερομηνία αυτή. Τόπος του η Ανώπολη Σφακίων και τ΄ όνομά του λένε πως ήταν Ιωάννης Βλάχος αλλά επειδή ήταν πολύ μορφωμένος τον αποκαλούσαν Δάσκαλο και επειδή τα προσωνύμια ή παρατσούκλια, όπως τα λέμε στην Κρήτη, ήταν πολύ συνηθισμένα από τότε στο νησί, τον αποκαλούσαν κάποιες φορές Δασκαλογιάννη ή τουλάχιστον έτσι έφτασε ως τις μέρες μας. Πολυταξιδεμένος Σφακιανός, με πατέρα πλούσιο και καραβοκύρη που τον σπούδασε όπως έκαναν τότε οι εύπορες οικογένειες στην Ιταλία και λέγανε πως ήταν ρήτορας δεινός. Μιλούσε άπταιστα Ιταλικά και Ρώσικα. Είχε μέτριο ανάστημα και ήταν χαρούμενος άνθρωπος. Η φήμη του είχε περάσει τα σύνορα του νησιού μας μα και της χώρας του κι έφτανε ως την Ρωσία και την αυλή της αυτοκράτειρας Αικατερίνης της Β΄. Είχε τέσσερα αδέρφια, το Νικόλαο ή Χατζή Σγουρομάλλη, τον Παύλο, το Μανούσο και τον Γεώργιο. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Σγουρομαλλίνη ή Ξανθομαλλίνη. Καταγόταν από το Ρέθυμνο και είχαν αποκτήσει 6 παιδιά, τέσσερις κόρες και δύο γιους. Τη Μαρία, την Ανθούσα, την Ελευθερούσα, το όνομα της τέταρτης δεν έγινε ποτέ γνωστό στα γραπτά που διασώζονται, τον Ανδρέα και το Νικολάκη.
Σαν έμπορος και καραβοκύρης και ο ίδιος είχε τέσσερα τρικάταρτα καράβια και μαζί με τ’ αδέρφια του, ναυτικά «πρακτορεία» στα κυριότερα λιμάνια και σε πολλά ελεύθερα ελληνικά νησιά, όπως ήταν τα Κύθηρα.
Λόγω της ιδιοσυγκρασίας, της μόρφωσης και των ιδεών του ανακατεύτηκε στα περίφημα Ορλωφικά και δέχτηκε να συμμετέχει στο επαναστατικό κίνημα.Έτσι υποκινεί την γνωστή επανάσταση των Σφακίων ή του Δασκαλογιάννη όπως την γνωρίζουμε στα 1770.
Ήταν 25 του Μάρτη όταν υψώθηκε η σημαία της επανάστασης στην Ανώπολη Σφακίων.Ο Δασκαλογιάννης δείχνοντας αμέριστο θάρρος δίνει μια από τις πιο μεγάλες του μάχες στα στενά της Νίμπρου για δύο ολόκληρες ημέρες. Δίνει εντολή στα γυναικόπαιδα να επιβιβασθούν στα καράβια, πληροφορία που αμέσως μαθαίνουν οι Τούρκοι και ένας πολυάριθμος στρατός 6000 αντρών καταφθάνει στην περιοχή με σκοπό να τους εμποδίσουν. Ακολουθεί σφοδρή μάχη όπου σκοτώνονται 300 Σφακιανοί από μια δύναμη 700 ανδρών στην περιοχή του σημερινού Λουτρού και οι Τούρκοι εισβάλουν στην Ανώπολη. Σκοτώνονται όλοι σχεδόν οι Κρητικοί που ήταν εκεί. Μόνο εκατό γυναικόπαιδα που αιχμαλώτισαν οι Τούρκοι επέζησαν από τούτο το άγριο μακελειό. Η μανία των Τούρκων που επιτέλους εισβάλουν στην δύσβατη περιοχή δεν εξαντλείται στην αφαίρεση τόσον ψυχών αλλά συνεχίζει και εκτονώνεται και στην γη, κόβοντας δέντρα και ξεριζώνοντας ακόμα και τα αμπέλια με τις ελιές. Όσους άνδρες συλλάμβαναν τους έσφαζαν επί τόπου, ενώ τις γυναίκες, τα παιδιά και τους γέρους τους έριχναν σε γκρεμούς για να διασκεδάσουν.
Από τούτη την φονική μάχη δεν γλιτώνουν ούτε τα αγόρια του Δασκαλογιάννη αλλά ούτε και η γυναίκα του με τις δύο μεγάλες του κόρες που βρίσκονταν ανάμεσα στα γυναικόπαιδα που θα αποβιβάζονταν στα καράβια. Τραυματίζεται η Σγουρομαλλίνη και οι δύο της κόρες πέφτουν στα χέρια των Τούρκων που όταν έμαθαν ότι είναι κόρες του, τις παρέδωσαν στο σερασκέρη*. Τότε κι εκείνος αποφασίζει να παραδοθεί στον Πασά. Οι άλλοι αρχηγοί έχουν αντίθετη γνώμη, όμως αυτός υποκύπτει στις υποσχέσεις του Τούρκου Πάσα πως δεν θα πειράξει καθόλου τα Σφακιά αν παραδοθεί. Η συνέλευση των αρχηγών της περιοχής ολόκληρης αποφασίζει να μην γίνει αυτή η παράδοση και τότε οι Τούρκοι τους περικυκλώνουν στο φαράγγι της Αράδαινας και ακλουθεί ένα δεύτερο μεγάλο μακελειό που κράτησε μέρες με πολλές βιαιοπραγίες ανάμεσα σε Τούρκους και Κρητικούς ή μη, που βρίσκονταν εκεί για βοήθεια. Τότε ο Δασκαλογιάννης φέροντας το βάρος όλης της ευθύνης για την ανελέητη καταστροφή αποφασίζει την οριστική παράδοσή του στον Πασά. Εκείνος πάλι στέλνοντας μια επιστολή μηνύει σε όλους τους αρχηγούς τα παρακάτω :
"Προς τους καπεταναίους των Σφακίων.
Με το γενικό αρχηγό σας τον οποίο θεωρώ φίλο και όχι αιχμάλωτο έδωσα τις ακόλουθες συμφωνίες που πρέπει να παραδεχτείτε όλοι, αλλιώς θα σας καταστρέψομε εντελώς.
Πρώτον: Ο αρχηγός Δασκαλογιάννης δεν θα επιστρέψει στα Σφακιά αλλά θα παραμείνει μαζί μας, για τρία χρόνια, με την περιποίηση φυσικά που απαιτεί η θέση του.
Δεύτερον : Πρέπει να δηλώσουν οι Σφακιανοί εγγράφως ότι αναγνωρίζουν την τούρκικη κυβέρνηση της Κρήτης.
Τρίτον : Οι Σφακιανοί θα εξακολουθούν να έχουν τα όπλα τους, θα διοικούνται σύμφωνα με τα έθιμά τους, και θα πληρώνουν κάθε χρόνο 5000 γρόσια."
Τα περιθώρια στενεύουν, οι αρχηγοί δέχονται την συμφωνία την οποία επικυρώνουν στέλνοντας την απάντησή τους και 500 πρόβατα δώρο και παρουσιάζονται οι ίδιοι στον Χασάν Πασά. 75 οπλαρχηγοί, ο Πρωτόπαππας και άλλοι έξι παπάδες. Όμως εκείνος τους συλλαμβάνει και του οδηγεί στο Μεγάλο Κάστρο, το σημερινό Ηράκλειο, έγκλειστους και με πολλά βασανιστήρια στις φυλακές του φρουρίου του Κούλε.
Αθάνατοι Ηρωες
Αθάνατοι ολοι
χαιρετοσας παρεα μερακληδων
Ώρα καλή κι υγεία
Αθάνατοι
Αθάνατοι
Α Θ Α Ν Α Τ Ο Ι.......
Αθάνατοι όλοι ετσα ακριβώς....Και... Σταγόνες απ' τη θάλασσα λίγο ουρανό όντε βρέχει κι απο τα δάση χρώματα το κοίταγμα τζη έχει.....Χαιρετώ σε Ζάχαρη Παπαδάκη με μια μαντινάδα σου,συγχαρητήρια για την προσφορά σου στην Κρητική μουσική αλλά και το ήθος σου τόσα χρόνια που παρακολουθώ μαντιναδολογους και Κρητικούς καλλιτέχνες.Ωρα καλή από Χανιά.
2.Ο Στέφανος Ξανθουδίδης γράφει σχετικά με την τελευταία πράξη αυτού του δράματος :
… αφού εφόνευσεν τον αδελφόν του Δασκαλογιάννη Νικόλαον και άλλους τινάς, τον Δασκαλογιάννην εκράτησεν ιδιαιτέρως εις το Κονάκι, την δε κόρην του Μαρίαν έδωκεν εις τον Δεφτεντάρην. Εν έτος κατόπιν αφού μάτην δια δολίων μέσων πρασπαθήσας να φέρη εκ Κυθήρων, όπου είχον καταφύγει, και τους δύο άλλους αδελφούς του Δασκαλογιάννη απέτυχε, διατάσσει να θανατώσωσι εκδέροντες αυτόν ζώντα. Το περιστατικόν διηγήθη κατά το 1838 γέρων Οθωμανός αυτόπτης μάρτυς του τρτου τραγικού θεάματος. Εις την Πλατείαν των Τριών Καμαρών επήξαν θρόνιον ξύλινον, και αφού τον πρόσεδεσαν επ΄ αυτό, ώστε να μη δύναται να κινηθή, ήρχισεν ο δήμιος να τον εκδέρη από της κεφαλής αποσπών το δέρμα κατά λωρίδας εν μέσω των καγχασμών του Τούρκικου όχλου. Εις άλλος εκράτει καθρέπτην προ των οφθαλμών του θύματος, ερωτών, αν είναι ωραίος με τα κόκκινα και χωρίς τομάρι.Το θύμα ετήρει σιγήν μορφάζον μόνον ενίοτε εκ των φοβερών αλγηδόνων του προσήγαγον τότε και τον αδελφόν του Χατζή Σγουρομάλλην, και μόνον τότε και οι δύο αδελφοί οικτείραντες την δυστυχίαν των εξέβαλον δυνατούς μυκηθμούς. Αφού κατ ΄αυτόν τον τρόπον εθανατώθη ο μάρτυς αυτός της κρητικής ελευθερίας, αφέθη εκεί το σώμα του επί δύο ημέρας, και κατόπιν έδωκαν την άδειαν εις τέσσαρας Χριστιανούς και το έφεραν και το έθαψαν εις λάκκον, ως διηγείτο ο γέρων Οθωμανός, περί τα 10 - 15 βήματα από την Ν.Α. γωνίαν του φρουρίου Ακ- Τάμπιας.
Ήταν 17 Ιουνίου 1771…σε μια πλατεία του Χάνδακα ή του Μεγάλου Κάστρου,Ηράκλειο
Στην παραπάνω διήγηση αναφέρεται επίσης πως οι άνδρες που είχαν φυλακιστεί στον Κούλε έμειναν εκεί ακόμα 3 χρόνια με φοβερά βασανιστήρια, εργαζόμενοι αλυσοδεμένοι και την διάρκεια της νύχτας σε καταναγκαστικά έργα. Στερημένοι τροφής και ύστερα από πολλές κακουχίες κατόρθωσαν κάποτε κάποιοι να αποδράσουν από την δυτική παραλία, βαδίζοντας πάνω σε βράχους ή κολυμπώντας και όσοι δεν συνελήφθησαν, κατάφεραν ύστερα από μέρες ταλαιπωριών να φτάσουν στην Μεσαρά , όπου ο Κουρμούλης τους παρέλαβε και τους έκρυψε σε σπήλαια. Εκεί απεβίωσε και ο Πρωτόπαππας. Ελάχιστοι κατάφεραν να φτάσουν στα Σφακιά.
Το 1939 το άγαλμα του ήρωα Δασκαλογιάννη τοποθετήθηκε στην πλατεία που έφερε πλέον και το όνομά του.
Αθάνατος και αθάνατοι όλοι όσοι πολεμήσανε και όσοι θυσιάστηκανε για την Ελευθερία της Πατρίδας μας.
Μανουσέλης δύναμη!
Καλημέρα από τα Χανιά,πραγματικά εξαιρετική και γνήσια Ριζιτικη φωνή ο Μανουσέλης ο Νίκος,χαιρετώ
Φωνάρα ο Νικόλας και σπάνιος άνθρωπος
Αθάνατοι
!!!!!!!!!!!