Jet Uçak Motorları Nasıl Çalışır? Turbo Jet Motor Çalışma Prensibi ve Parçalarının Tanıtımı
HTML-код
- Опубликовано: 11 сен 2024
- Jet Uçak Motorları Nasıl Çalışır? Turbo Jet Motor Çalışma Prensibi ve Parçalarının Tanıtımı
Uçak motoru denildiğinde Jet Motoru aklımıza gelmesine rağmen uçaklarda kullanılan motorların bir çok çeşidi bulunmaktadır.
Öncelikle motor sınıflandırmasına çok kısa bir şekilde göz atmamız bütünsel olarak konuyu kavramamıza yardımcı olacaktr. Uçak motorları arabalarda da günümüze kadar yaygın olarak kullanılan pistonlu motorlar ve gaz türbinli motorlar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Gaz türbinli uçak motorları turbojet, turbofan, turbo prop ve turbo şaft olarak dörde ayrılmaktadır. Jet motorları olarak da isimlendirilen gaz türbinli motorların isim babası turbojet motordan gelmektedir. İsterseniz turbojet motorun veya jet motorun çalışma prensibine geçmeden hangi bölümlerden oluştuğuna bakalım.
Tipik bir turbojet motoru;
• Hava alığı kısmı,
• Kompresör kısmı,
• Yanma odası kısmı,
• Türbin kısmı,
• Egzos kısmı,
• Aksesuar kısımlarından oluşmaktadır.
Hava alığı kısmı motorun içerisine giren havanın belirli bir akış sağlayacak şekilde yönlendirilmesine imkan sağlamaktadır. Yolcu uçaklarının motorlarında hava alıkları çok kısa mesafeli iken özelikle savaş uçaklarının motor hava alıkları oldukça uzun bir şekilde imal edilmektedir.
Resimlerde hava alığı kısmına girerek motorda hasar olup olmadığının kontrolünü yapan teknisyeni görüyorsunuz. Her uçuş sonrasında hava alığının içerisine girilerek gözle kontrol yapılması gerekmektedir.
Kompresör kısmı havayı belirli oranda sıkıştırmak için kullanılmaktadır. Pistonlu motorlarda pistonun yukarı doğru hareketi ile sıkıştırma sağlanırken jet motorlarda pallerin havayı yönlendirmesi havanın sıkıştırılmasını sağlamaktadır.
Pallerin üretim aşaması da çok çeşitli şekillerde olabilmektedir. Bu üretim yöntemlerinden bazılarını görüyorsunuz.
Yanma odası adı üstünde hava ve yakıtın buluştuğu ve ateşlenerek yanmanın oluştuğu bölümdür. Bu bölümde yakıt püskürtme memeleri yakıtı yanma odasının içerisini pülverize halinde yani sprey şeklinde de diyebileceğimiz şekilde göndermeyi sağlar. Yanma odalarının içerisinde çok yüksek ısılarda çatlaklar oluşmasını önlemek için seramik veya özel alaşım mazlzemelerle kaplama yapılmaktadır.
Türbin kısmı yanma odasında yakıt ve hava karışımının yanması sonrasında alevin doğrudan çarparak dönüşün elde edildiği ısının harekete çevrildiği bölümdür. Uçak motorlarının üretimdeki zorluğu da özellikle türbin kısımlarının çok özel alaşımlı malzemelerden üretilmek zorunda olmasından kaynaklanmaktadır. Hem yüksek devirlerde dönü sağlanacak hem ısıya dayanacak hem de hafif olacak.
Türbin kısımlarının soğutulmasında resimde görülen nokta nokta deliklerden soğuk hava akışı sağlanmaktadır. Bu hava akışı türbin kısmının soğutularak dayanımının artmasına katkı sağlamaktadır. Bleed air olarak isimlendirilen bu hava akışı genellikle kompresör kısmından yanma odasına girmeden gelen soğuk havadır.
Son olarak egzoz kısmının amacı çıkan yüksek ısıdaki gazın motora zarar vermeden uygun şekilde dağıtılmasıdır. Kısacası düzenli hava akışının sağlanmasından sorumlu bölümdür. Yolcu uçaklarında çok basit bir yapıda imal edilirken özellikle jet avcı uçaklarında kullanılan motorlarda sonradan yanma denilen bir bölüm egzoz kısmına yerleştirilmektedir.
Savaş uçaklarında dikkatinizi çekmiştir. Egzoz kısmından dışarı doğru alev topu oluşmaktadır. Bu konuda ayrı bir sunumda ayrıntılı bilgi verildiği için ayrıntılarına girmeyeceğim. Konu ile ilgili merak ettiğiniz hususlarda bu sunumu izleyebilirsiniz.
Aksesuar kısmı olarak isimlendirilen bölüm de motorun stabil çalışmasını sağlayan motor kontrol, yağlama, havalandırma vb. sistemleri oluşturan parçalardan oluşmaktadır.
Genellikle hava alığı ve kompresör kısmı soğuk kısım olarak; yanma odası, türbin ve egzoz kısımları ise sıcak kısım olarak da isimlendirilmektedir.
MÜZİK
• Background Cinematic E...
Cinematic No Copyright Music by Infraction - No Copyright Music | Creative Commons Atıf lisansı (yeniden kullanılabilir)
keyifle izlediğim bir kanaldı uzun zamandır paylaşım olmuyodu umarım bundan sonra devamlı paylaşımlar görürüz :)
Döndürüp döndürüp sizin videolarınızı izlemek zorundayım sanırım. Çok güzel bir kanaldınız. Maalesef yeni videolarınız gelmiyor nedense?
Çok teşekkürler ederim çok güzel bir anlatımdı sağ olasın var olasın
Geri döndüğünüz için çok sevinçliyiz...
etkileyici bilim dalı emeginize saglık
çok güzel ve net bir anlatım. tşk.
TurboFan motor çalışma videosu da istiyoruz.
RUclips ‘u bırakmasaydı, MMU hakkında ne kadar ayrıntılı bildiler verecekti kimbilir.
RUclips ara verdim diyebiliriz. Bırakmadım. Selamlar..
@@havacilik_egitim Bırakmamış olmanıza çok sevindim. En kısa sürede dönmeniz dileklerimle.
Abim nerelerdeydin ya
Eski video dimi
Konu benzer ama geliştirilmiş ve daha profesyonel hazırlanmış bir sunum. İçerik daha gelişmiş.
t.c. single kristal dökpm yapa biliyor artik.
🎉
hocam bir sorum olacaktı cevaplarsanız sevinirim:
TURBO-Fan motorlarda hava girişi nasıl bir yapıya sahiptir? stabil,aksak/yakınsak,ıraksak
Turbofan motorların core kısmı stabil yapıda diyebiliriz. İki hava akışından dolayı ıraksak diyebiliriz.
@@havacilik_egitim hocam “iş ve ticari jetler” yazıyor turbofan kastedilmiştir diye düşünüyorum
Haklısınız, günümüzde jetlerde genellikle turbofan motorlar kullanılıyor.
@@havacilik_egitim sonuç olarak IRAKSAK mı diyebiliriz hocam?
👍👍👍
Video işlerini bıraktınız mı
Merhaba Ercan Bey, youtube işine kitabımdaki konuları görsel olarak ele almak için başladım. Halihazırda ikinci kitabımın çalışmasına yoğunluk verdim. O nedenle biraz ara verdim.
kitabınızın adı nedir@@havacilik_egitim