İşçi Alacakları ve Tazminat Çeşitleri (Altyazılı)

Ofisimiz avukatlarından Sevcan ÇOLAK videoda sizler için anlatıyor. ✍🏼 ⚖️
00:00 Giriş & Intro
İşçi alacaklarının tanımıyla söze başlayacak olursak, İşçi alacakları, 4857 Sayılı İş Kanununda düzenlenmiş olan, işçinin, iş sözleşmesinin sona ermesi sonucunda ortaya çıkan, bazı hak ve alacakları olarak tanımlanmaktadır. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesi hükümlerine göre işçinin haklı nedenle işten çıkması halinde işverenin tazminat ödemesi gerekmektedir.
İşçi alacakları ve tazminat türleri genel olarak, feshe bağlı olanlar ve feshe bağlı olmayanlar olarak, ikili bir ayrıma tabii tutulur. Feshe bağlı alacaklar, iş akdinin son bulmasıyla talep edilebilir kalemlerdir. Feshe bağlı olmayan alacaklar ise, iş akdi feshedilmiş olsun veya olmasın işçinin hak kazandığı zaman talep edebileceği alacak kalemleridir.
Feshe bağlı işçi alacakları;
· Kıdem tazminatı,
· ihbar tazminatı,
· yıllık izin ücreti alacağı, ve
· kötü niyet tazminatıdır.
Feshe bağlı olmayan işçi alacakları ise
· Ücret,
· fazla mesai ücreti,
· ulusal bayram ve genel tatili ücret alacağı, ve
· hafta tatili ücret alacağıdır.
4857 Sayılı İş Kanunu’nda yer alan işçi alacaklarını açıklayacak olursak; öncelikle kıdem tazminatı ile söze başlayalım;
Kıdem tazminatı; işçinin iş yerinden ayrılırken belli koşulları sağlaması durumunda, işveren tarafından, geçmiş hizmetlerine karşılık, kanunen ödemesi gereken toplu paradır. Diğer bir ifadeyle Kıdem tazminatı, asgari bir çalışma süresini dolduran işçinin iş sözleşmesinin, İş Kanununda sayılan nedenlerden biriyle son bulması halinde, her geçen tam yıl için işverence 30 günlük ücret tutarında ödenen tazminattır.
Kıdem tazminat alacağına hak kazanabilmeniz için bir takım şartlar gerekmektedir bu şartlar;....
Kıdem tazminatı olarak, her yıl için 1 aylık giydirilmiş brüt ücret tutarında tazminat verilir ve bir yıldan artan süreler için de, aynı oran üzerinden ödeme yapılır.
Peki Kanunda Kıdem Tazminatı Ödenmesi Gereken Başlıca Haller Nelerdir?
İş sözleşmesinin işçi tarafından haklı nedenle feshedilmesi,
Bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla işten ayrılması,
İşçinin muvazzaf askerlik nedeniyle işten ayrılması,
Kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile iş akdini sona erdirmesi,
İşçinin sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak, yaş koşulu nedeniyle emeklilik hakkını kazanamamış olsa bile kendi istekleri ile işten ayrılması, ve son olarak
İşçinin ölümü sebebiyle iş akdinin son bulmasıdır.
Kıdem Tazminatı Ödenmeyecek Haller İse;
İşçinin kendi rızası ile işten ayrılması yani (istifa etmesi) ve İşverenin iş akdini haklı nedenle sonlandırmasıdır.
... Kural olarak belirsiz süreli iş sözleşmesinde, iş akdi feshedilirken işçi ve işverenin, kanunda belirtilen sürelere uyması öngörülmüş, aksi takdirde ise ihlal eden tarafın tazminat ödeyeceği kararlaştırılmıştır. İhbar tazminatı olarak adlandırılan bu tazminat, belirsiz süreli iş sözleşmesini haklı bir neden olmaksızın fesheden tarafın, karşı tarafa ödemesi gereken bir tazminattır.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. Maddesi 4. fıkrasında sadece işveren ya da işçi olarak değil bildirim koşuluna uymayan tarafın bu tazminatı ödeyeceği belirtilmiştir. Nitekim hiçbir zarar doğmasa dahi koşulları oluştuğunda ihbar tazminatı talep edilebilecektir. Bunun için yalnızca bildirim koşuluna uyulmadan iş akdinin feshedildiğinin ispatı yeterlidir.
İş sözleşmeleri fesih süreleri İş kanunu 17. Maddede belirtilmiş olup, içeriğimizin sağ kısmında yer alan bu süreler asgari sürelerdir ve sözleşmeler ile artırılabilir. (GRAFİK) Bildirim şartına uymayan taraf ise belirtilen bildirim sürelerine ilişkin, ücret tutarında, tazminat ödemek zorunda kalacaktır.
Sözlerimizi tamamlamadan önce önemle ve ekseriyetle belirtmek isteriz ki; işçi alacaklarının tazmini için 1 Ocak 2018 tarihi itibariyle işçi alacakları ve tazminat davaları için zorunlu arabuluculuk şartı getirilmiştir. Mevzuata göre başvurucu taraf öncelikle arabulucuya başvurusunu yapacak, arabuluculuk müessesinde tarafların uzlaşamaması halinde başvurucu iş davasını açabilecektir. Hal böyleyken arabuluculuğun, iş davasının açılmasının ön koşulu haline getirildiğini hatırlatmakta fayda görüyoruz.
İşçi alacakları ve tazminat çeşitleri adlı içeriğimizin ilk bölümünde işçi alacağının tanımından başlayarak, feshe bağlı olan işçi alacaklarından Kıdem ve İhbar Tazminatını inceledik. İçeriğimizin diğer bölümlerinde ise yıllık izin ücreti alacağı ve kötü niyet tazminatından söz ederek akabinde, feshe bağlı olmayan işçi alacaklarını ele alacağız
...Bu yönüyle, iş hukuku davalarına ilişkin süreçte hak kaybına uğramamak için liyakatine ve sadakatine güvendiğiniz bir hukukçuya danışarak destek almanızı öneririz.

[@a.d-13541]

Merhaba avukat hanim benim ise giris tarihim 2019 fakat isveren beni 2021 olarak gosterip yillik iznimi buna göre veriyor e devlette 2019 dan sonra girisler cikislar gozukuyor fakat bunlar 16 koduyla yapilmis bu durum hak kaybina neden olur mu ? Birde sendika sozlesmesinde gece zammi var ve bunu isveren odemiyor yaklasik 5 yildir araliksiz aksam 6 sabah 8 calisiyorum bu mağduriyetim hakli fesih nedeni olur mu ?

[@özgüreyi]

merhaba avukat hanim benim sicilim 2006 toplamda 5600 primim var ve kesintisiz 15 yildir ayni fanrikadayim tazminati alabilir yazisi alabilirmiyim?

[@av.ahmetburakyalcin]

Merhaba. Sorunuzun hukuki yanini anlayamadik. Talep edip sansinizi deneyebilirsiniz. 👍🏻⚖️