HTML-код
- Опубликовано: 27 сен 2024
- Ad Verbrugge in gesprek met Sezgin Cihangir van het Nederlands Mathematisch Instituut over de stand van het rekenonderwijs in Nederland.
Op 22 mei wordt er een bijeenkomst over het rekenonderwijs door het NMI. Meld je hier aan: www.mathematis...
Kom op 28 juni naar De Nacht van De Nieuwe Wereld. Bestel je kaarten hier: dnw.eventgoose...
- Een eerder gesprek met Sezgin Cihangir: • #432: 'Rekenonderwijs ...
- Een eerder gesprek over het rekenonderwijs met Peter Langerak: • #1540: "Het rekenonder...
- Het rapport van de onderwijsinspectie: www.onderwijsi...
- Beter Onderwijs Nederland: www.beteronder...
- Over de lesmethode 'Wetenswaardig': www.mathematis...
--
Steun De Nieuwe Wereld. Word patroon op petjeaf.com/de... of doneer op NL61 RABO 0357 5828 61 t.n.v. Stichting De Nieuwe Wereld.
Alvast bedankt.
--
De Nieuwe Wereld TV is een platform dat mensen uit verschillende disciplines bij elkaar brengt om na te denken over grote veranderingen die op komst zijn door een combinatie van snelle technologische ontwikkelingen en globalisering. Het is een initiatief van filosoof Ad Verbrugge in samenwerking met anchors Jelle van Baardewijk en Marlies Dekkers.
De Nieuwe Wereld TV wordt gemaakt in samenwerking met de Filosofische School Nederland.
Onze website: denieuwewereld...
DNW heeft ook een Substack. Meld je hier aan: denieuwewereld...
Erg verfrissend! Bedankt hiervoor. Ik merk al lang dat mijn omgeving dommer is geworden. Dan heb ik het over artsen, leraren, juristen, etc. Je gaat denken dat jij de gekke Henkie bent. Jullie items zijn voor mij een feest van herkenning. Volgens Rutte is alles in Nederland "het beste". We gingen van een zesjescultuur naar een vijfjescultuur.
Naar een dikke onvoldoende.....
Fortuin zei het al, donder die computers het raam uit, gewoon weer ouderwets leren schrijven, lezen, communiceren, rekenen met pen en papier. Heel simpel, maar oh zo moeilijk voor de beleidmakers/bepalers...
Naar mijn idee moet het volgende gebeuren:
1. De lts moet weer terug komen en ook de andere instellingen uit die tijd, bijv. de huishoudschool;
2. De basisschool moet weer worden gesplitst in kleuter- en lager onderwijs;
3. De ROC's moeten worden afgeschaft. We moeten weer terug naar kleinere specifieke scholen;
4. De centrale examens Nederlands, Engels en wiskunde voor het mbo moeten worden vervangen door eigen examens. Dat was vroeger ook zo en ik weet waarom men ertoe overgegaan is om landelijke examens te introduceren, maar die examens zijn veel te eenvoudig;
5. Googlescholen afschaffen, maar de computer moet ook op andere scholen een veel minder grote rol krijgen. Leerlingen moeten weer aantekeningen maken met de hand;
6. In havo en vwo moet literatuur een veel grotere rol spelen. Er zullen meer boeken moeten worden gelezen. Het centrale examen leesvaardigheid moet plaats maken voor het schrijven van een essay;
7. Tenslotte: het allerbelangrijkste is: daag de leerling uit!
Het veelvuldig gebruik van het woord moeten, verwijst naar geloven in dwang als mogelijkheid tot realisatie.
Mij is dat op de lagere school, ik ben van 1952, nog geleerd.
Geen enkel kind of volwassene, wordt uitgedaagd middels dwang.
Ik blijf geloven in ontmoeting, ondanks dat dwangmatige taal, zich steeds verder invreet, in onze eens zo mooie moerstaal.
Vrede zij u allen.
@@joopvandermast In bepaalde opzichten hebt u gelijk. Een kind zou je niet moeten dwingen, niettemin MOET een kind wel leren zichzelf te handhaven in deze wereld. Hiertoe is het nodig dat het zich ontwikkelt.
Ik ben drie jaar jonger en geef nog steeds les. In de loop der tijd heb ik geconstateerd dat jongeren vrijwel niets meer hoeven te leren. De slogan was: zelfsturend onderwijs, d.w.z. dat de jongere zelf zou moeten vragen om lesstof die hij of zij interessant vindt. Dat werkt niet. Een gemotiveerde vwo'er zou wellicht in dit plaatje passen, maar het merendeel van de jongeren heeft toch wel enige sturing nodig. Wat mij betreft is uitdaging het toverwoord.
De teneur van mijn betoogje komt hierop neer dat al die veranderingen in het onderwijs alleen maar hebben geleid tot verslechtering.
Speciaal Onderwijs mag ook weer uitgebreid worden met LOM e.d. Geen rugzakgedoe meer.
En waar ouders vroeger hun kind n boek gaven, krijgen ze nu een computerspel. Oftewel "thuis" heeft "geen tijd" meer voor (de lees- en taalontwikkeling) van het kind.
De meeste jongeren reageren veel beter op het woord dienen, als onderbouwing van hun handelen.
Ook het woord sturen zie ik liever vervangen door leiding.
Dit zijn echter ouderwetse woorden en de meeste mensen zijn zo geïndoctrineerd, dat ze deze woorden horen en verstaan, als inferieur.
Liever spreken we dus maar progressieve taal die ons richting toekomst brengt waar de afgrond ligt. Taal is fundamenteel en Witgenstein wist dit ons ook al duidelijk te maken.
Vrede zij u allen.
Mijn dochter op middelbare vertelt ook dat een over groten deel docenten tijdens een les:
- tijd verspillen met schermen
- niet bewust aanwezig is,
- overbodig en non-specifiek uitleg geeft,
- les materiaal woord onverschillig gepresenteerd; geen animatie, emotie, of uitdruk, dus gen indruk, geheugen of impressie van materiaal.
Dit heeft grote gevolgen van verslechtering van engagement, recall and interest.
Het wordt hoog tijd dat jij eens Nederlands leert.
@@caskraker Ik ben oorspronkelijk Australische en woon hier 4 jaar, ik doe het best goed! Ga jij maar wat manners leren.
@@shiracohenyoga3492 Kleine Casje is hier het scheldende "huistrolletje", alleen maar reageren als u dat amusant vindt.
@@shiracohenyoga3492 U doet het bewonderenswaardig, fantastisch, hartstikke goed ! 😉
@@shiracohenyoga3492 Je zou hulp in kunnen roepen van google translate.
Ere wie ere toekomt! Grote klasse Sezgin Cihangir!
Eens.
Dacht zal ik reageren of niet!? Ik zit al 38 jaar als OOPer in het onderwijs en het is zienderogen achteruit gegaan. Vroeger was leraar een ambt, nu is het een baantje in het onderwijs.
Moeten ze die kinderen nu ook al lastig vallen net object oriented programming?
@@AsklepiosvanApollo Dan leren ze tenminste nog nuttige talen ipv Duits. 😉
@@edwinschaap5532 Achterad vind ik het wel leuk om een beetje Deutsch zu sprechen
Ik heb in mijn leven het meest geleerd van mensen, die aanzienlijk intelligenter waren.
Ja, we hebben de afgelopen dagen kunnen zien dat het daar aan ontbreekt bij de leraren op de universiteiten.
Misschien bang om hun baantje te verliezen als ze niet meedoen. Wiens brood men eet, diens taal men spreekt. Populair willwn zijn bij de studenten ? De redenen kunnen legio zijn.
Zou de grootschalige migratie hier iets mee te maken hebben? Of gaan we het hier de komende vijftig jaar weer niet over hebben!
Zeker. We hebben slimme mensen nodig om al die domme schapen die achter charlatans aanlopen te vervangen.
Dat is het grote 'hier kunnen we het niet over hebben' taboe.
@@MoniqueHoogduin Nee hoor, je mag het er best over hebben. Maar ik denk dat je er gewoon niets van weet.
Gelukkig zijn er Ukranians nu ook. (Strenge, ambitieuze Russische onderwijssysteem gericht op resultaten)
Als dat iets met iets te maken heeft, natuurlijk.
Caskraker is een troll, niet op letten!
Mooie uitzending! Het schrift terug en wat dacht en jullie van de brief? Opa's en oma's, kleinkinderen en een mooie doos postpapier, schrijven maar! Wordt de postzegel ook weer goedkoper van.
Bedankt voor het blijvend adresseren van dit onderwerp. Ik zie met lede ogen toe hoe mijn eigen kinderen hier veel nadeel van ervaren. Naar aanleiding van een eerdere uitzending over deze problematiek heb ik laatst het geweldige boek "Nog wat geleerd vandaag?" van Maarten Huygen gelezen. Bij deze van harte aanbevolen.
De oplossing is heel simpel. Staats Examens. Ik heb zelf MBA en SPD gedaan en daar was het systeem zo dat scholen deden lesgeven en de examens werden gegeven via een externe landelijke stichting waar de scholen geen invloed op hadden. SPD had een gemiddelde slagingspercentage van 30% maar daar lag de lat gewoon heel hoog. Haalde je het examen dan had je ook wat gepresteerd en de scholen deden ook hun uiterste best om dat slagingspercentage te halen via goed onderwijs..
49ste minuut: Duits: ik heb gezien dat bij Duits hooguit nog twee of drie boeken moeten worden gelezen. (vwo). Ik moest vroeger minstens tien boeken lezen en ik deed mondeling examen in het Duits. Dat hoeft tegenwoordig ook al niet meer.
Op het VWO geldt/gold hetzelfde voor Frans.
@@mariadamen7886 Inderdaad. Ik las vroeger Sartre en Camus voor mijn lijst en deed examen in het Frans. De leerling wordt helemaal niet meer uitgedaagd. Laat ze Kafka lezen en bespreek dan de relatie tussen 'Het proces' en de Sovjetsamenleving.
Op de PABO worden veel docenten aangenomen die voor vernieuwend onderwijs zijn. Stagiaires op de bsisschool hebben geen kennis van leerlijnen.
Veel methodes richten zich ook op vernieuwend onderwijs.
Laat de inspectie eerst eens beginnen met aangeven welke methodes voldoen.
De computer de klas uit is een mooie tweede.
Ik zit momenteel op de pabo en kan dit beamen. Veel docenten hebben een achtergrond als onderwijskundige. Bij rekenen voor het oudere kind moet je aantonen dat je een les kunt geven met zelf ontdekkend leren, een model kunt toepassen. Je mag GEEN instructie voorafgaand aan het verplicht werken in groepjes geven. Dit werkt misschien op een school waar kinderen met een zeer hoog kennisniveau (dankzij hun ouders) terechtkomen. Doe je dit wel dan haal je het vak niet.
Elementaire vragen die als zij-instromer centraal staan worden niet aangeboden:
-hoe hou je orde
-hoe geef je een instructie
-hoe stuur je leerlingen aan die het moeilijk vinden
‘Je moet zelf ontdekken wat bij jou past’
Het rekenniveau moet omhoog, terecht. Maar wat is de oplossing? Een toets. Punt. Zonder lessen of verplichte voorbereiding, laat staan dat de didactische kant wordt toegelicht. Een intranet pagina met verwijzing naar boeken die je kunt kopen, wat oefentoetsen en het advies een planning te maken.
Studenten en met name zij-instromers leveren geld op. Zo simpel is het.
verwaarloosd ......... lijkt meer op willens en wetens afbreken, misschien een geschiedenis les nemen hoe het leermateriaal tot stand is gekomen de laatste eeuw .
Ik was een dromertje op school. Het blijven zitten was niet erg voor mij. Het overdoen van een jaar gaf me veel zelfvertrouwen. Ik spreek nu over 1960😊
In 1982 haalde ik mijn 1e graads bevoegdheid na 7 jaar lesgegeven te hebben met 2e graads. Van medestudenten hoorde ik dat ik moest oppassen met het melden van mijn diploma, want sommigen gingen er in salaris op achteruit. Bij mij bleek dit niet zo te zijn. Ik kwam in schaal 1c, oudere zittende collega 's zaten in 1a of 1b. Voor hetzelfde werk had ik de slechtste voorwaarden. Dit is alleen maar erger geworden. Het onderwijs drijft nu op zij-instromers.
die lerarentekorten zijn grotendeels een fabel. Misschien hebben we een tekort aan leraren basisonderwijs, maar voor het voortgezet onderwijs geldt dat zeker niet. Als iemand solliciteert naar de functie van docent Nederlands en hij of zij heeft de juiste diploma's, moeten er nog steeds gesprekken worden gevoerd.
Dat lijkt me logisch. Ze gaan geen stukadoor aannemen.
Het onderwijs verslechtert niet, het zijn de deelnemers die achteruit gaan.
Je draait het om, door bezuinigingen en het verdwijnen van bv het speciaal onderwijs wordt aan de leerlingen van het VMBO lagere eisen gesteld. Wanneer een leerling aangenomen wordt door de school is het ook de bedoeling dat ze binnen uiterlijk 5 jaar een diploma in de zak hebben. Dat systeem breidt zich uit naar andere niveaus.
@@mariadamen7886 Ik ontken dat niet. Ik zal mijn commentaar moeten aanpassen. Het kan best zijn dat het onderwijs achteruit gaat, maar er speelt daarnaast nog een andere, misschien wel veel significantere kwestie:
ruclips.net/video/X5EynjBZRZo/видео.htmlsi=eb2yqi0k5-JrQn-f
@@AsklepiosvanApollo En hier zit precies het probleem. Als meer dan de helft naar het hoger onderwijs gaat betekend dat dat daar leerlingen tussen zitten met een IQ onder het gemiddelde van 100. Het schoolsysteem beloond vlijt en niet intelligentie. Daarom doen meisjes het ook beter.
@@edwinschaap5532Het schoolsysteem beloond vlijt én intelligentie. Mijn neefje is heel slim, nooit een donder uitgevoerd maar wel iedere keer met de hakken over de sloot door hele kleine maar gerichte inspanningen.
@@HubertLR Dan je neefje gewoon onder zijn niveau gezeten.
Ik begrijp uit dit gesprek dat het onderwijs nu individueel gegeven wordt. Ik als top-down denker zou in mn element zijn. Toen ik onderwijs genoot, bestond het niet, ( zeker niet bij meisjes) ik werd gewoon als zijnde dom gekwalificeerd. Is levensbepalend geweest!
1:43 dat is op zich goed nieuws 🤣
Ik denk dat we nog meer geld eraan uit moeten geven. Dat is het probleem.
Zijn er nog instanties waar je prive onderwijs voor je kind kunt verkrijgen in lijn met de oude methodes? Misschien een onderzoeker hierover interviewen zodat ik als ouder ook meteen in de praktijk kan bijsturen? Alles wat wordt gezegd is zo herkenbaar, alleen mijn kind heeft nu hulp nodig.
Goed gesprek! vraagje:Welke rol speelt Unesco hierin?
Als leerlingen weer aantekeningen moet gaan opschrijven moet de Apple Pencil maar verplicht worden..
Mijn opa leerde nog Frans op de lagere school!
ik ook, in klas 4/groep 6
Door een docent die de taal meester was?
Ceci n'est pas une pipe.
Dat was vast in de tijd dat Lodewijk Napoleon onze koning was.
Was dat niet alleen op de "betere" scholen destijds ?
Beste incognito, Je hebt gelijk, maar ik noem EEN van de mogelijke oorzaken. Misschien vergis ik mij daarin. Mvg Ad
Als ik kijk naar de VMBO versie van mijn beroep, het is om te janken. Die schrijven gewoon fonetisch....mjah dan hoef je dus echt niet met wiskunde aan te komen he.
Danku D66
Toobs
Iedereen een betere toekomst geven is wensdenken.
.
49:20 Duits 😂 Kom op Ad, laten we gewoon allemaal de eigen taal en Engels leren. De vertaal computer heeft langer op zich laten wachten dan ik had verwacht, maar die is er nu. Leerlingen kunnen hun tijd veel beter besteden aan andere vakken dan Duits. (En dan nog iets. Leraren Duits zijn toch wel hele rare figuren. Is er iemand die een normale leraar Duits heeft gehad?)
Ja, ik
@@AsklepiosvanApollo Oh, dat is wel heel bijzonder. Schrijf er een boek over dan kan je er bij DNW over komen vertellen. 😉
ik heb eens gehoord dat mensen die goed kunnen rekenen ,op latere leeftijd niet demens worden !
Maar ze gaan wel typefouten maken 😂
Nee, die blijven aap.
Dat komt omdat ze heel goed kun koolhydraat inname kunnen tellen. 😉
@@edwinschaap5532 Kijk, ik wil best geloven dat koolhydraten niet denderend zijn voor je lichaam, vooral voor je darmen, maar er moeten toch meer oorzaken zijn dat mensen steeds obeser en ongezonder worden.
In de jaren '70 en '80 vrat iedereen zich een breuk aan brood en waren de mensen veel fitter dan nu (gemiddeld) en slanker.
Nu heb je twee extremen, dikke blubber lijven of de fitness homo.
Ik had gereageerd, maar het is weer eens verwijderd. Tyfus platform
Ik heb gezien dat testen niet overeenkomen. De een zegt het kind is hoogbegaafd. De ander zegt hoogintelligent. Weer een ander nuanseerd een disbalans tot een gemiddelde score en plak er autisme bij. Op de lagere school getest is geen vast blijvend advies. Op de middelbare school word het kind opnieuw getest. Sommige kinderen kunnnen een hoge intilligentie hebben met een breed pallet aan talenten. Die horen niet op de VWO.
Blijven zitten... hou toch op met psychologiseren.... ik ben blijven zitten en geëindigd op de universiteit... doe toch normaal als je niet over een sloot ksn springen laat het dan
Wat een geseur r is niets aan de hant
Daar gaat het niet om! Concurreren is uit! Samen werken, dáár gaat het om! Alleen de titel al betekent dat ik niet hoef te kijken. De volgende stap is NOOIT plannen! Uit!
Interessant perspectief.
"Samen werken, dáár gaat het om!"
Om volwaardig te kunnen samenwerken moet je wel ook iets van niveau te bieden hebben.
Gast kan zelf niet eens fatsoenlijk Nederlands 🎉
Denkt u echt dat een Nederlander in Frankrijk, Italië of Spanje Frans, Italiaans of Spaans spreekt met de perfecte uitspraak en accent? U bent niet te goeder trouw...
Ook op de lagere school vindt de infantilisering plaats. Afronden op duizendtallen bv. Het is ook bijzonder vreemd en jammer dat je uitspreken over bepaalde oorzaken hiervoor in de taboehoek is geschoven of zelfs strafbaar is gemaakt.
De samenstelling van onze bevolking is ingrijpend veranderd.
@@adhoogenboezem6718 Klopt, en wat kennis en kunde betreft niet ten goede.
@@adhoogenboezem6718
Daarom alleen al zou er een beter onderwijs nodig zijn, om iedereen een betere toekomst te kunnen geven. De samenstelling is niet het probleem, het als probleem zien wel.
@@adhoogenboezem6718 Je snapt het niet he? HET LIGT AAN HET SOORT ONDERWIJS OOK OP EEN WITTE SCHOOL IS HET ZEER SLECHT.
@@mrtoobs Zoals mijn opa altijd al zei, je kunt van een dubbeltje geen kwartje maken. Als je je eens af zou vragen waarom ze er in het land van herkomst niks van bakken en dat vergelijkt waarom het overgrote gedeelte er hier niets van bakt, vind je veel overeenkomsten.
De heer Cihangir voordragen als minister van onderwijs !!
Immigratie heeft het niveau ook naar beneden getrokken.
Integendeel. Migratie zorgt voor meer slimme mensen die bereid zijn om te werken. Maar als je zelf niet zo pienter bent zie je dat natuurlijk niet. Xenofobie maakt blind.
@@caskraker Dat komt omdat onze jeugd bewust word gebrainwashd door het groot kapitaal
@biekken849 ...Onzin, heb migranten uit India, Ghana, Malaysie, Hong Kong mee gemaakt die veel hoger ontwikkeld waren dan vele Nederlanders. Inclusief Nederlanders die beamen ''hoogopgeleid'' te zijn.
@@onlineonlineaccount2368 JA WE MOETEN GODVERDOMME HET NEDERLANDSE NIVEAU OMHOOG KRIKKEN.
@@caskraker Migratie zorgt niet alleen voor slimme mensen. Er komen ook grote aantallen die dat niet zijn. Om gelijk xenofobie te noemen is uiterst overdreven, als het waar is (ik heb de data immers niet), zou het maar een constatering vanuit data zijn. Graag zou ik van u data willen zien waar uit blijkt dat er meer hoogopgeleiden dan laagopgeleiden hier naartoe komen. Alleen dan kan uw claim bevestigd worden want dat zorgt immers voor een netto verhoging van het niveau.
Kernprobleem is bestuur en grootschaligheid. Negatieve synergie. De bureaucratie. Ontbreken van liefde voor spel, leren en mens door het te gieten in een mal van steriel proces denken. Waarbij de onderliggende kennis, ervaring en liefde ontbreekt.
Er is een systematisch management probleem dat dwars door de gehele maatschappij woekert. Alles kapot regelen....
Of Nederlandse studenten nog kunnen concurreren met China of India ? Dan is het antwoord duidelijk NEE ⛔ Chinezen en Indiërs opereren in een heel ander onderwijssystemen waar cognitieve vaardigheden heel erg word benadrukt. Ook is meritocratie is van essentieel belang. Mensen met de beste expertise en kennis krijgen ook de banen om zo danig ook het onderwijs weer veder te ontwikkelen naar een hoog niveau. China en India staan hoog in de STEM rangorde terwijl veel westerse landen afzakken. Landen in Afrika zoals Nigeria, Ghana en Kenia zijn ook hard op weg met de STEM afgestudeerde. Je hebt in Nederland bijvoorbeeld vele STEM afgestudeerden Nigerianen die werken voor Shell of Total in Haaglanden regio. De wereld veranderd snel, en het Westen kan dit niet meer bij benen. Het onderwijs in de VS, VK en EU loopt al jaren achteruit en erodeert ook als maar meer.
Natuurlijk ben ik het met U eens. De toekomst zal het moeten uitwijzen maar ik verwacht dat cognitieve vaardigheden veel minder van belang zullen zijn omdat AI dit hele spectrum gaat overnemen. Het gaat veel meer om creatieve waarden en conceptuele vaardigheden en die zullen doorslaggevend worden in de toekomst.
@@stofjes4204 "cognitieve vaardigheden veel minder van belang zullen zijn omdat AI dit hele spectrum gaat overnemen."
Cognitieve vaardigheden blijven in ieder geval toch nodig om efficient en doelgericht met AI om te kunnen gaan. (om over het verder ontwikkelen van AI nog maar te zwijgen)
Dat zien we vandaag de dag ook al met het computergebruik.
@@HubertLR Dat is juist mijn hele punt. Dat heb je dus juist niet meer nodig
Hoe dommer de leerling, hoe belangrijker links. Mag men eens over nadenken. Afhankelijkheid, de basis voor links. Het verheffen van de burger is ver weg van links.
Ad: Soviet leerpsychologen hadden als uitgangspunt dat je "eerst moest grijpen en dan begrijpen". Dus leren met al je zintuigen. Niet voor niets was dit onderwijssysteem het beste ter wereld.
Voreger bij ons werd er elke dag minimaal een uur rekenen en een uur aan taal gedaan en vanaf klas 3 (nu groep 5) was het elke dag sommen maken/oefenen de hele lagere school door en er bestond nog geen rekenmachine dus leerde je uit je hoofd rekenen, Frans werd in klas 6 (nu groep 8) een jaar gegeven. Neem van mij aan dat tegen de tijd dat je naar de mavo/havo/vwo/gymnasium of lts ging dat je alle normale rekenvaardigheden beheerste net als fatsoenlijk kunnen lezen en schrijven. Ik zag m'n zoon op de middelbare school sommen maken die ik vroeger al in klas 4 en 5 had gedaan, ik weet niet waar ze zich tegenwoordig mee bezighouden op school maar goed is het niet.
EN WILDERS BEZUINIGD DAAR OP ,WAT EEN VERSCHRIKKING.
En dat schrijft u met een grammaticale fout.
Of ligt dat ook aan Wilders…
Geld is niet het probleem. Snap je het nog steeds niet?
Eerst de linkse woke meuk purgeren uit het onderwijs systeem. Daarna is het weer vrij om eindelijk te investeren in onderwijs. Zolang de linkse shit daar heeft het geen zin. Richt alleen meer schade aan. Pas als Woke ☠️ is kunnen we opnieuw opbouwen. Net als de NPO die volledig moet worden gesaneerd.
@@Waterdiver3900 Meer geld is niet altijd een oplossing, maar minder geld is zeker wel een probleem.
@@jellesnietes2887 Wat een onzin kijk waar het geld naar toe gaat? In plaatst van goed onderwijs geven.