İstanbul'un, İlki 1918 İkincisi 1920 Olmak Üzere İki Kez İşgal Edilişinin Görüntüleri
HTML-код
- Опубликовано: 15 май 2024
- İstanbul'un, İlki 1918 İkincisi 1920 Olmak Üzere İki Kez İşgal Edilişinin Görüntüleri #eskiistanbul #osmanlı
Müttefik kuvvetler İstanbul’daki hâkimiyetin yeterli olmadığını ve işgalin I. Cihan Harbi’nin mağlubu devletlerin ve memleketlerin uysal havasına zıt bir şekilde problem yarattığını görmüşlerdi. Uzun müzakerelerde işgal kuvvetlerinin yüksek komiseri de Robeck’in kabineyi tehdidi bizzat hariciye nazırını Anadolu hareketi dolayısıyla İstanbul Hükümeti’ni mesul tutacaklarını bildirmesi neticeyi değiştiremiyordu. Şurası bir gerçek ki İstanbul’daki hükümetlerin Anadolucu tutumu yanında hiç öyle olmayan Damat Ferit hükümetlerinin de fazla bir müdahale imkânı olmamıştır. Anadolu’da meclis hükümeti ortaya çıkana ve düzenli ordu teşkiline kadar Damat Ferit hükümetlerinin örgütlediği Kuvâ-yi İnzibâtiye gibi yandaş hareketler de aynı şekilde Çerkez Ethem gibi kuvvetler tarafından bastırılmıştır.
İstanbul’un 2. işgali bakanlıkların ve ardından 12 Ocak’ta teşkil edilip Misak-ı Milli kararı alan son Osmanlı Meclis-i Mebusan’ın üyelerinin tevkifi ve Malta’ya sürülmesiyle neticelendi. Asıl önemlisi karakol ve kışlaları basmışlardı. İşgal 16 Mart’ta Şehzadebaşı’ndaki karakola gece yarısı yapılan baskın sırasında olaylardan haberi olmayan savunmasız erlerin katliyle başladı. Şehzadebaşı askeri kurallara uymayan, işgalin statüsü içinde de hukuk ve askeri edebin ihlali demek olan bir hareketti. Ne yazık ki Kurtuluş Savaşı’nın bu önemli abidesi 1950’lilerin şaşkın imar hareketlerinde bilhassa bugün bir zevksizlik abidesi olarak İstanbul’a dikilen Saraçhane başındaki belediye binasının yapımı dolayısıyla istimlak edilmiş, yok edilmiştir (benzer şekilde o bölgede mevcut konaklar ve en hazini Acemioğlanları Kışlası da aynı akıbete uğramıştır).
İşgal günlerinde İstanbul’un asayişini İngiltere’nin sağlayamadığı görüldü. Fransızlar hiç de müttefiklerinin beklediği desteği sağlamadılar. İtalya ise karşı hareketi, Anadolu’yu destekledi. Hiç şüphesiz ki Sevr Antlaşması’na giden şartlar dikte edilmişti. Ermenistan’ın kurulacağı, İstanbul’dan padişahın bırakılacağı beyan edilmesine rağmen Boğazlar’ın kesinlikle enternasyonal bir alan haline çevrileceği, Çatalca’dan itibaren bütün Trakya’nın Yunanistan’a bırakılacağı ve İzmir merkez olmak üzere eski Aydın vilayetinin yani Denizli’ye kadar uzanan bölgenin Yunanistan’ın geçici işgaline bırakılacağı beyan edilmişti. Bu geçici işgalin Yunanistan anakarasından yapılan iskân desteğiyle yakın bir gelecekte bir ilhaka dönüşeceği planlanıyordu.
Bu, sır değildi. Öte yandan 16 Mart sabahı Britanya komiserinin sadrazama işgalin geçici olduğunu, saltanatın kaldırılmayacağını, İstanbul’u almayı düşünmediklerini (ki Lord Curzon’un bu bildirimden sonra hemen itiraz ettiği nokta) bildirmesine rağmen, 16 Mart 1920 günü meşum bir gün olarak tarihe geçmiştir. Heyet-i Temsiliye adına aynı gün Mustafa Kemal Paşa vilayetlere ve livalara, kolordu komutanlarına fevkalade salahiyetli bir meclisin toplanmasını için seçimleri yapılmasını bildirmiştir. 3 Mart’ta Rıza Paşa Kabinesi istifa etmişti. Eski Bahriye Nazırı Salih Paşa sadrazam olmuştu, müttefikler ültimatomu ona da yenileyerek verdiler. Ne var ki Salih Paşa da 3 Nisan 1920’de istifa etti. Yeni kabineyi tekrardan işgalci devletlerin istediği Damat Ferit kurdu. Damat Ferit’in Kuva-yi İnzibâtıye’yi teşkili bu döneme rastlamaktadır. Fransız İşgal Kuvvetleri Komutanı Franchet d’Esperey Şubat 1919’dan beri karargâhını İstanbul sur içine nakletmişti.
Kaynak: Pro.Dr. İlber Ortaylı
Görüntü kaynağı: Fransız Film Arşivi
Seslendiren: Ata Taşpınar
İçerik hazırlama, renklendirme, düzenleme: AkifTanrıkulu
Hiçbir zaman unutulmamalı
Ama unutanlar çok ve fesli kadir denen kişinin söylediklerine bile neredeyse ödül verenler oldu!
Bu bilgiler için teşekkürler:)❤
Ellerinize saglik
❤
MUSTAFA KEMAL ATATÜRK ♥️
Padişah efendimiz ne yapmış acaba?
1918'de Sultan Reşat vefat etmiş yerine Vahdettin geçmiştir. Tabi çok vasfı yoktur, güçlü değildir lakin suçu da yoktur. Suçu ordudan korkan, donanmaları demirleyen Abdülhamid'de bulabiliriz
Zorla sapka taktiriyormus o aralar. Asma idam etme. Ezan yasaklama falan isleriyle ugrasmis padisah.
Vatansızları mı soruyorsun!
ATATÜRK Gibi Bir Lider
Bir Deha Bin Yılda
Bir Gelir ♥️