Fire in a PHOTOVOLTAIC installation. Do you want to take risks?
HTML-код
- Опубликовано: 31 мар 2024
- Fire in a PHOTOVOLTAIC installation. Do you want to take risks?
Episode #125
Prevention is better than cure, don't you think? If the photovoltaic installation has not been constructed in accordance with the art or is not serviced or periodically inspected, this unfortunately involves the risk of fire. So, is the several hundred zlotys not spent on inspection of the installation every 2-3 years, which only seem to be a saving, worth the risk? Answer yourselves.
-------------------------------------------------- -------------------------------------------------- -------------------
Traditionally, I also invite you to my partner channels. We often talk to people from these channels and record various interesting videos for you.
@PompaCieplaiPV
@DobryProjekt
@mrAkumulator
@ZeptoBoxpl
@SmartDom20
@napradpoPolce
@GLOBenergia
@BrewaPl
@TomaszZylkaPV
@PaneleFotowoltaiczne
@Luksiuelektryk
@Dzidek1
@Kenny88
@maxiservicediy
@smart-diy
@siaznatury6659
@PP.EKOTECH
@AdamAdamo
@ParagonDIY
@ProgramistycznySwiry
@victrontech
@VictronEnergyBV
@enerp6882
@suntrackvictron
@KubaMidel
@SolarEdgeTechnologies
#ecoindependent
#heat pump
#heatpumpipv
#fire
#solarstop
#fire extinguisher
#security
#firefighting
#energy
#offgrid
#mental
#home
#House
#energy
#photovoltaics
#solar
#smart
#solaredge
Link to the website of the largest Polish solution provider Victron Energy:
👉 suntrack.pl/
Link to the Polish Power Grids website:
👉 www.pse.pl
Link to DISCORD server:
👉 / discord
📨 Contact: ekoniezalezny@gmail.com
![Remble - Colors (ft. Mozzy & Stoneda5th) [Official Music Video]](http://i.ytimg.com/vi/KF-3AU9g9xg/mqdefault.jpg)
Lepiej zapobiegać niż później leczyć nie sądzicie? Jeżeli instalacja fotowoltaiczna nie została wykonana zgodnie ze sztuką lub nie jest serwisowana, nie są wykonywane jej okresowe przeglądy, to wiąże się to niestety z ryzykiem powstania pożaru. Czy zatem niewydane raz na 2-3 lata na przegląd instalacji kilkaset złotych stanowiące jedynie pozornie oszczędność warte jest tego ryzyka? Odpowiedzcie sobie sami.
Ewidentne reklamowanie produktu za pieniądze i to nie przydatnego zupełnie bo patrząc na to że większość ludzi pracuję do godziny 17 i nie ma ich w domu kiedy jest południe i szczyt produkcji więc jak będzie miało się coś spalić to się spali że nie wspomnę o psikaniu na dach 10m wysoko na panele 😂
Materiał został oznaczony jako zawierający płatną promocję, więc nie widzę tutaj żadnego problemu. Psikanie na panele na dach także nie stanowi problemu. Zasięg gaśnicy to kilkanaście metrów. Ale jak ktoś uważa, że nie ma to sensu, to już jego sprawa.
Ciekawy pomysł z tego typu gaśnicą.
Tak 😜
Czy można prosić o film jak tym się gasi instalacje na dachu? Tak z 10 metrów nad ziemią
Tak samo jak każdą inną gaśnicą. Zasięg to kilkanaście metrów, więc jeżeli dojdzie od pożaru a mamy pod ręką gaśnicę, to typowym odruchem każdego człowieka będzie najpierw wyprowadzenie z budynku swoich najbliższych a następnie telefon do straży pożarnej oraz próba gaszenia/ratowania mienia.
Super film
Dziękuję bardzo.
😁👍👍👏👏👏
Wielkie dzięki za komentarz.
Do samoczynnego gaszenia łuku o jakim mówisz jest AFCI (ale nie tylko szeregowym łukiem, bo i łukiem równoległym, doziemieniem - tzw. kombinowane AFCI również pełni rolę GFCI) - Arc Fault Circut Interrupter. AFCI wykrywa powstający łuk i rozłącza zasilanie falownika dla obwodu, gdzie wystąpił łuk, który w tym momencie gaśnie. Są falowniki mające wbudowane AFCI (np. FoxESS T10-G3), są też takie, gdzie jest to opcja przy zamawianiu (np. Sofar 5,5 KTLX - G3). Ale można też dorobić do istniejącej instalacji, co jest istotne u nas, bo choć w różnych krajach są normy w sprawie AFCI, np. NEMA - National Electrical Manufacturers Association wymaga tego zabezpieczenia przy stosowaniu PV na domach mieszkalnych - to u nas nikt tego nie pilnuje.
Jeśli ktoś tego nie ma, powinien sprawdzić, czy do jego falownika są dostępne i zamówić, a jeśli nie, to są jakieś rozwiązania na przyłączach.
Trzeba też pamiętać, że AFCI zareaguje dopiero po pierwszym łuku rozłączając obwód (najpierw sygnał musi dojść, żeby być wykrytym) i w związku z tym, można zabezpieczyć dodatkowo też wrażliwe urządzenia, przed następstwami wynikającymi z łuku.
Twoja gaśnica jest ok, ale dotyczy sytuacji, kiedy jesteś w domu i szybko zauważysz powstający na dachu pożar. Ale jeśli cię nie ma lub śpisz?
Wiadomo, że jak nikogo nie ma albo domownicy śpią, to raczej nie wiele gaśnica pomoże. Ale przezorny zawsze ubezpieczony. Do tego funkcje typu Arch Detection powinny być standardem. Bezpieczeństwo ponad wszystko. Szkoda, że ludzie tak olewniczo do tego tematu podchodzą.
@ nie wiem, czy ludzie są winni. Robiłem trochę instalacji (ale tylko off) i żaden sprzedawca nawet się nie zająknął na ten temat. Wręcz ci, co kupowali elementy do instalacji, a którym potem robiłem przyłącza, przywozili sobie _korzystne_ zamienniki z promocji bez tego zabezpieczenia. Choć im to tłumaczyłem, to hurtownik i tak potrafił przekabacić na swoje.
A prawdę mówiąc, gdyby nie to, że sam projektowałem te instalacje, więc musiałem zgłębić temat, to również bym nie zwrócił na to uwagi.
@@mpGrafik Wiesz w Polsce niestety cena czyni cuda. Wielu nie rozumie tego, że bezpieczeństwo jest najważniejsze. Zaczynają to rozumieć, gdy im się dom spali albo gdy ktoś z bliskich straci życie. Ale wtedy na ogół jest już za późno. Cóż - róbmy swoje. Zawsze znajdziemy ludzi, którzy jednak są rozsądnie myślący i dla których trochę wyższa cena nie robi aż takiej różnicy.
Miałem napisać, że "tylko on-grid" robilem a nie off. :)
@ to jest jak z ubezpieczeniami, albo kredytami. Pośrednicy zawsze wciskają to, na czym mają większą prowizję. I są wyszkoleni w sprzedawaniu. A ludzie po prostu się nie znają.
Warto przypomnieć, że instalacje PV są częścią instalacji elektrycznej i należy je przeglądać nie rzadziej niż raz na pięć lat!
Zgadzam się i osobiście uważam, że przegląd powinien być nie rzadziej niż co 2-3- lata.
Posiadam 4stringi około max 2,5kW 230V każdy. Są spięte równolegle(w domu) na dwa stringi i podpięte pod mppt victron. Zdecydowałem się poprowadzić od każdego stringa przewód 4mm i dopiero w domu połączyć je przez takie diody żeby zapobiec prądu wstecznego do drugiego stringa który akurat np ma mniej słońca. Dzięki temu że diody zamontowałem w domu dowiedziałem się że strasznie się one grzały nawet do 70stopni i zdecydowałem poszukać znacznie mocniejsze z większym radiatorem. Co myślisz o takim rozwiązaniu ? Mało się mówi o połączeniach równoległych paneli a jeżeli chodzi o victrona większość mppt jest na 150 200 max 250V. Czy dzięki temu ryzyko pożaru jest mniejsze ze względu na dużo niższe napięcie ?
To nie napięcie jest przyczyną pożaru ale źle dobrany przekroje przewodów do płynącego prądu. Im wyższe napięcie tym mniejszy prąd. Sam mam dwa stringi z mojej instalacji gruntowej zrównoleglone. Ale ja pracuję na SolarEdge. Tam napięcie pracy to 750-850VDC W związku z tym płynące prądy nie przekraczają łącznie 30A a w rozbiciu na poszczególne łańcuchy 10A. Przy przewodzie 6mm2 nie ma on prawa rozgrzewać się choćby o 1 stopnień. Przyczyną pożaru w 90% przypadków są także źle dobrane względem siebie złączki MC4. Proces jest prosty. Słaby styk, nagrzewanie się, iskrzenie, topienie plastikowej osłony, zapalenie się stopionego plastiku, pożar. Kolejnym elementem są hot spoty w panelach. Jeżeli jest ich dużo i są sporej wielkości to także może dojść do zapalenia się takiego modułu a od niego dalej do pożaru. Dlatego warto jest raz na 2-3- lata kontrolować stan instalacji i robić jej przegląd.
Chyba lepiej już wyciąć złączki i zlutować przewód? wtenczas pozbędziemy się objawów a znajdziemy przyczynę.
Ale o których złączkach mówisz? O MC4? Jeśli tak, to absolutnie nie wolno tego zrobić.
@ Tak, miałem na myśli MC4.
@@peterpiotr6558 Nie wolno ich wycinać. Będą występowały wówczas problemy z rezystancją izolacji. Może dojść do porażenia, a w przypadku jakiegoś grzania się tym bardziej cyna się roztopi, lut puści i powstanie łuk elektryczny. A dalej to już wiadomo...
@ Z tym że na złączkach Mc4 dzieje się to samo to chyba lepszy ten pożar na Mc4 :) ?
@@peterpiotr6558 Dzieje się tylko wtedy, gdy złączki się niedopasowane względem siebie (czytaj - ktoś zaoszczędził na jakości) i poskąpił kilkuset złotych. I oczywiście, może się zdarzyć, gdy instalacja nie jest serwisowana co kilka lat - choćby profilaktycznie.
Ja widziałem jak we Francji polewają z dużo większym rozmachem , tylko ciesz brunatna :)
I ździebko inny skład i aromat 😂😂😂
Jaki jest zasięg takiej gaśnicy i jak wygląda podawanie strumienia pod wiatr?
Zasięg gaśnicy to kilkanaście metrów. Jest w niej spore ciśnienie. Nie testowałem ani z wiatrem ani pod wiatr ale skoro ma dopuszczenia (certyfikaty) to znaczy, że się sprawdza w każdych warunkach a zwłaszcza tych mało sprzyjających.
Mam wrażenie, że "zwykła" gaśnica śniegowa jest bardziej celowa. Jej najważniejsza przewaga polega na tym, że błyskawicznie schładza gaszony obszar, jeśli dłużej dmuchniesz śniegiem to wręcz zamrozi sporo poniżej zera. Rzecz druga: kto przystępje do działań ratowniczych PRZED odłączeniem stringów???? Zaś ich odłączenie otwiera obwód i nie ma powodu ani do grzania ani do iskrzenia.
I wreszcie najważniejsze: gaśnica śniegowa niczego nie niszczy!!!! No chyba, że ktoś jest idiotą i bawi się w zamrażanie... Ale to już nie jest wina rodzaju gaśnicy a użyszkodnika!
A co jeśli ktoś tym szajsem strzeli przypadkowo komuś w twarz? Na ile to bezpieczne?
Szczerze mówiąc jakoś nie zrobiło na mnie wrażenia to ustrojstwo...
Gaśnica śniegowa:na dach raczej nic nie zgasi bo CO2 pójdzie z wiatrem. Skuteczna z bliskiej odległości, łuku elektrycznego nie zgasi tylko plastikową obudowę np. Prąd stały gdzie jest kilka set napięcia wytwarza łuki elektryczne na kilkanaście cm a nawet więcej. Prąd zmienny to ch....
@@Artur-Free-Energy-User Łuku nie zgasi? A ta czarna mazia zgasi? Łuku, gdy już jest zainicjowany, nie zgasisz nawet POD WODĄ, bo to jest plazma o temperaturze kilku tysięcy kelwinów która ODPARUJE WSZYSTKO! Ludzka technologia nie zna materiału, który byłby odporny na zainicjowany łuk elektryczny...
Jak rozumiem jesteś tym strażakiem który gasi pod napięciem? Brawo, brawo!
Jeśli nie wiesz jak użyć gaśnicy proszkowej/śniegowej to się nie wymądrzaj. Czynnik gaszący dozuje się POD PANELE! Między dach a panele. "Śniegowi" wystarczy kilka sekund by schłodzić ognisko ognia i odciąć tlen, a więc skutecznie zgasić ogień.
Jeśli jednak doszło do penetracji ognia pod dach to praktycznie jest musztarda po obiedzie. Zanim rozwiniesz węże z tradycyjną wodą masz już pełnoskalowy pożar więźby i strychu. I w najlepszym razie cały dach do wymiany. W najgorszym razie nie masz chałupy...
Co do zasady, zgadzam się z panem Piotrem, że lepiej zapobiegać niż ratować, gdy już na ogół jest za późno. Jak zapobiegać? Na znacznie wcześniejszym etapie, stosując TYLKO te falowniki które są wyposażone w system detekcji iskrzenia (czyłi powstawania łuku elektrycznego). I nieważne czy są to mikrofalowniki, mikroinwertery, czy falowniki z zabezpieczeniem całych stringów. Wszystkie są bardzo szybkie w działaniu a przez to równie skuteczne. A są one tak szybkie w działaniu, że co najwyżej zniszczeniu ulegnie tylko wadliwy konektor MC4 i to BEZ POŻARU!!! Bo ZAWSZE cała zabawa zaczyna się od mikro łuku o długości ułamka milimetra, a to już bez pudła wychwyci elektronika i momentalnie zapobiegawczo rozłączy obwód.
To tak samo jakby powiedzieć, że pianka do uszczelnień jest niebezpieczna, bo co jeżeli ktoś ją komuś strzeli do oka, albo ucha. Pewnych rzeczy się nie robi i tyle. Młotkiem można sobie po palcach tłuc, ale on raczej nie do tego służy. Przy czym co kto lubi.
Odłączenie stringów - w 95% przypadków ludzie nie mają żadnych rozłączników a podczas pożaru nikt o tym nie myśli. Nie ma na to czasu. Tutaj chodzi o to, aby szybko odciąć dopływ światła do paneli. Wtedy przestają one produkować energię i można śmiało próbować opanować pożar.
@ Panie Piotrze, no niech mnie pan nie dobija.... Nie pisałem o robieniu debilnych psikusów prosto w oko! Miałem raczej na myśli przypadkowy odprysk, chlapnięcie tą substancją. Wykluczy pan taką sytuację? Bo ja za to głowy bym nie dał. Dlatego ciekawi mnie jak ona pod tym względem może oddziaływać. Natomiast głowę dam za to, że gawiedź która na stówę zleci się by gapić się na czyjeś nieszczęście okularów ochronnych MIEĆ NIE BĘDZIE!
Co do odłączników. JEST PRZEPIS, w myśl którego są one obowiązkowe. Niestety tylko od jakieś mocy instalacji w kWp w górę. Kilka kilosków jakoś tak. Pan pewnie lepiej go zna.
Ja natomiast reprezentuję pogląd, że systemów zabezpieczeń nigdy dość. Stąd w moim pojęciu MUSI BYĆ centralny cypek do bezpiecznego i natychmiastowego odłączania i stringów i całej instalacji. A to po to by strażacy mogli NIEZWŁOCZNIE i BEZPIECZNIE przystąpić do gaszenia chałupy ZANIM obroci się ona w definitywne pogorzelisko. By nie musieli tracić czasu na szukanie wyłaczników, których NIE MA, by nie musieli "na rympał" ciąć przewodów toporami strażackimi, bo tylko to im zostanie w takim przypadku. Bardzo kosztowna strata czasu...
Bo nawet najbardziej finezyjne zabezpieczenia mogą dać dupy. Zaś ręcznie sterowany odłącznik, na twardo otwierający obwody w razie "W" to pewniak w każdej sytuacji.
Wie pan o tym równie dobrze jak ja. A to, że tysiące samobójców robią "po swojemu", kompletnie bez wyobraźni, nie przewidując katastrofalnej sytuacji (wręcz wypierając ją ze świadomości na zasadzie: u mnie to niemożliwe!) i nie będąc na nią przygotowani to zupełnie inna bajka.
Chodzi o to by propagować jak najlepsze zabezpieczenia, co pośrednio przecież pan robi. Dla mnie natomiast walor proponawanego przez pana środka jest dyskusyjny. A jego główną wadą jest jego niszczące działanie...
Jestem wielkim fanem gaśnic śniegowych od czasu gdy wiele lat temu widziałem z jak niesamowitą skutecznością jeden człowiek, zdecydowaną akcją zażegnał pożar, który mógł się bardzo brzydko skończyć - na własne oczy. Dosłownie kilka "strzałów" z dyszy w ogniska ognia i było po sprawie w kilka sekund. Dosłownie. I żeby było hecniej, wymiana kilku zjaranych bloków pozwoliła w kilkadziesiąt minut ponownie wszystko uruchomić!!!! No dla mnie to jest różnica!
P. S. podrzucam panau - za darmo - temat.
Jak zbudować dobrze zabezpieczoną instalację PV z baterią akumulatorów z uwzględnieniem odgromów, przepięć, zdalnego odłącznika i ppoż. i koniecznie z odłacznikami i bezpiecznikami baterii. Wie pan: taki Rolls Royce bezpieczeństwa - wzorcowy.
Zdaje się, że nosi się pan z zamiarem wymiany baterii na LFP. Czy nie jest to bardzo dobra okazja? Mam na myśli to by żaden głupkowaty hejter nie zarzucił panu: "dobra, dobra, a jak masz u siebie koleś?"
Jak masz na stringu 800-1000v to 😮 a jeśli masz na stringu 200-300v to które lepiej będzie się palić????
Piotr powiedz lub zrób material o ładowarkach victron
Czy ładowarka MPPTsmart victron RS 450/100 lub 450/200 do ładowania banku 48v może pracować samodzielnie tzn bez komunikacji z innymi falownikami. Chodzi mi oto czy wystartuje czy wywali błąd. Oczywiście ustawienia falownika i ładowarki w sumie nie przekroczą max prądu ładowania dla banku. Jak wiesz im większa pojemności banku tym wiecej energii trzeba do ładowania. Niestety instrukcja nic nie wspomina albo przeoczyłem. Próbowałeś takie konfiguracje? Chciałbym zasilać bank z kilkoma źródłami.
Normalnie będzie ładować… mam 450/100 i 450/200 -lądują same a komunikację masz też przez bluetooth.
@jacek___9236 Mam falowniki inne niz victron ale chcę ładowarke smart rs 450/100 bo ma 2 x MPPT gdzie jeden moze latac z wiatakim a drugi na pv. Ale umnie nie ma mowy komunikacji pomiedzy victron a chińczyk. Tylko ustawienia manualne. Zerknij na kanał, film o grzaniu wody pod koniec filmu widać co mam.
Ale 450/100 nie potrzebuje komunikacji żeby wystartować… dajesz baterie 48V i panele i ładuje z marszu… masz podgląd na wyświetlaczu i w aplikacji. Nie ma znaczenia jaki masz inverter i czy w ogóle go masz… ładowarka ma panel i baterie to ją ładuje tak długo jak masz w ustawieniach zapisane parametry… więc żadnych błędów nie będzie.
@@jacek___9236 Dzieki, zamawiam, będę testować
Może pracować samodzielnie. To jest tylko ładowarka (charger). Nie masz żadnej przetwornicy na 230V (invertera). Ważne jest to aby dokładnie przestrzegać parametrów prądowo-napięciowych. Tutaj nie ma tak, że jak Victron podaje 450V to można sobie dać 460V. NIE!!! Mniej może być ale więcej absolutnie. Do tego trzeba wziąć pod uwagę temperaturę pracy paneli. Im chłodniej, tym wyższe napięcie będzie możliwe. Także o takich niuansach też trzeba pamiętać.
Witam
Cześć, witam.
Za 9kg wynalazek o tytule solarstop widzę cenę 1227,54 zł. Za cenę 1227,54 zł mam 12-13 gaśnic proszkowych 6kg (z gwarancją na proszek na 25 lat), którymi ugaszę każdą instalację elektryczną do 1kV i tym bardziej PV a proszek bez problemu usunę. To bez mała tona proszku gaśniczego! Zawsze też mogę ROZŁĄCZYĆ instalację a wraz z nim przepływ prądu i wydzielanie ciepła zamiast spryskać ją "smołą" a NASTĘPNIE przejść do zasadniczego gaszenia, o ile w ogóle potrzebne. Przecież spryskanie "smołą" to postawienie zagrożenia na głowie. Słowem: czy wy jesteście normalni, towarzyszu? Czy odklejeni od rzeczywistości i kalkulacji ryzyka? Bo jeśli ten film jest owocem z umowy z dystrybutorem/producentem, zwykłym zlecony biznesem reklamowym, to nawet nie odpowiadaj - wtedy sens tego filmu zrozumiem i doceniam 🙂
To nie jest smoła i ta substancja nie ma nic wspólnego z proszkiem znanym z tradycyjnych gaśnic. Jej zadaniem jest zablokowanie dostępu światła do paneli. Wyłączenie instalacji podczas pożaru może nie być możliwe zwłaszcza u Polaków, gdzie na bezpieczeństwie każdy oszczędza jak może. A jak coś się zacznie dziać, to wtedy jest lament.
@ Mówisz o kompletnych ignorantach technicznych a wychodzisz z założenia, że będą na tyle przewidujący, że kupią "gaśnicę" za 1,3k PLN?. W mało którym domu jest gaśnica w ogóle (w moim jest 5 x 4kg, ale ja jestem "nienormalny") 🙂 Po co blokada dostępu światła, skoro przyczyną wydzielenia ciepła jest przepływ prądu w obwodzie a ten można wyłączyć jednym ruchem...? Tak się zastanawiam.... Bez sensu kompletnie ten wynalazek.
@@MinSziHo Wyłączyć można jedynie teoretycznie. Jak zaczyna się palić, to nikt nie myśli o wyłączaniu czegokolwiek, tylko każdy ucieka i ratuje życie. Zamontowałem setki instalacji fotowoltaicznych. Ludzi myślących o bezpieczeństwie było może 5%. Reszta to tylko aby taniej było i może się nie zapali. Taka jest właśnie wiedza i mentalność Polaków. Oczywiście ja montuję praktycznie tylko Solar Edge, a więc ryzyko pożaru jest w zasadzie równe zero. Ale dla tych, co mają zwykłe, tanie rozwiązania albo samoróbki tego typu gaśnica jest naprawdę polecana.
@ Umówmy się - jeśli montowałeś ty, to dlaczego ma się zapalić? 🙂
@@MinSziHo Ja jestem tylko człowiekiem i też mogę popełnić błąd. Aczkolwiek ryzyko przy stosowanych przeze mnie systemach jest minimalne.
Skomentuje to urządzenie tak "😂"
Cóż - śmiech to zdrowie.
Czyli tworzymi problem, aby potem bohatersko z nim walczyć 😂
Tak - wiele osób tworzy problem na własne życzenie. Szuka najniższej ceny, wykonuje instalacje aby szybko aby tanio, bez żadnych weryfikacji poprawności wykonania. Potem jak dojdzie do pożaru to obwiniają cały świat tylko nie siebie.
@ Chodziło mi raczej o to że najpierw instalujemy szyby na dachu tworząc problem palących się szyb, a potem rozwiązujemy ten problem, który sami stworzyliśmy
@@jerzyswizdor712 Możemy instalować "szyby na dachu". Jeżeli zrobimy to dobrze i zgodnie z wszelkimi wytycznymi i ogólnie przyjętymi zasadami, to problem nie powstanie. Jeżeli zrobimy to na odwal się - byle szybko, byle tanio to sami się prosimy o problemy, które potem leczymy.
Z tego widdać że te fotovoltajki nawet 5 groszy nie są warte.
A czy Ktoś wie , co się dzieje z
p e r o w s k i t a m i Pani Olgi Malinkiewicz ? Prawda , że już Japonia od nas to kupiła ?
ogniwa perowskitowe jeszcze wymagają dopracowania mają małą sprawność i trwałość kilka lat.
Tak można by powiedzieć o każdej jednej rzeczy czy rozwiązaniu. Dobrze wykonana i prawidłowo policzona instalacja ma ogromny sens i jest warta wydania pieniędzy. Perowskity nie zostały sprzedane i Olga z pewnością tego nie zrobi.
@@jacko4963 fotowoltaika również ma żałosną sprawność. Byle jaki parowóz ma większą od tego niby cudu techniki.
test
Test był na filmie. Gaśnica ugasiła ogień, czyli działa.