Inwazja Obcych i Zmutowanych RAKÓW Na Polskę
HTML-код
- Опубликовано: 26 июл 2022
- Jeszcze przed wojną w Polsce aż roiło się od raków szlachetnych, a nasz kraj słynął z ich eksportu na zachód. Dziś w wielu miejscach kraju znów zaroiło się od raków, ale tym razem mowa tu o gatunkach inwazyjnych, najczęściej nieprzydatnych gospodarczo i wypierających nasze rodzime. Jest wśród nich nawet pewien zmutowany gatunek rozmnażający się w tak zastraszającym tempie, że błyskawicznie podbija nowe akweny. Czy to koniec naszych rodzimych raków? W jaki sposób doszło do tej inwazji?
👉 Patronite ► patronite.pl/magia_natury
__________
Autor kanału nie rości sobie praw do materiałów wykorzystanych w filmie. Materiały wykorzystane są w ramach prawa dozwolonego użytku w celu zobrazowania, edukowania i lepszego zrozumienia zagadnienia lub pochodzą z serwisów udostępniających darmowe materiały. 
Животные
Takie kanały to jest właśnie piękna strona internetu.
@@aureliuszklemens 🤣🤣🤣
(Pawel) DOKŁADNIE!✅👍
dobrze ujete👍
To Ty chyba na Pornhub nie byłeś 😅
@@duzebonio7084 dokładnie, co pokazują suby
Prowadź ten kanał bez zmian. Oglądanie twoich materiałów to czysta przyjemność.
Na Biotad Plus lecimy?
Co w tym przyjemnego ?😃
Lata temu pisałam o tym pracę magisterską, kolega z kolei brał udział w badaniach reintrodukcji raka szlachetnego w rzekach, ponieważ nasze raki są zagrożone wyginięciem i praktycznie nie ma już dla nich szans.... Generalnie obecnie nawet jeśli nie ma inwazyjnego raka w rzece, to grzyb powodujący chorobę już w większości tak. No smutne, ale fajnie, że ktoś to nagłaśnia. Pozdrawiam serdecznie
Pare lat temu znalazłem raka szlachetnego w Śniardwach w okolicach Niedźwiedziego Rogu.
Ja się dopiero dowiedziałem że w Polsce są raki, to jest smutne xD
Mieszkam w okolicy Mikołajek przy Śniardwach, i widziałem może z 4 razy raka szlachetnego, pamiętam jak byłem mały to cała wioska się nimi objadala.
Witam a czy istnieje możliwość wyłapania wszystkich raków calkiem tych inwazyjnych a potem reintrodukcja raków szlachetnych w dużej liczbie? Logistycznie obszarowo na całą Polskę to chyba na pewno niemożliwe
Mój tata urodził się w wiosce 30km od Rzeszowa. Opowiada, że w dzieciństwie nie dało się wejść do potoku bo tyle było raków! Już w czasie mojego dzieciństwa 1990-2000 nie było ich wcale :(
Mała rzeczka 300 m od mojego domu rodzinnego, szeroka na 2-3m. 15-20 lat temu z dziadkiem rękami lapalismy duże sztuki i był pyszny obiad. Było ich od groma, ryby były a teraz ta rzeka jest wymarła. Wszystkie inwazyjne usmiarcam, a szlachetnego wypuszczam, wiem że jest smaczny ale mam świadomość że praktycznie już u nas nie występuje tak jak kiedyś
A dlaczego tych raków inwazyjnych nie można jeść?
Nie są jadalne dla człowieka?
Te inwazyjne też można jeść ;)
@@butu2005 mi nie smakują wolę humanitarnie nożyk pod pancerz i w krzaki
Świetny, ale i smutny odcinek, bo możliwość utraty rodzimych gatunków zawsze boli. Fajnie, że w miarę często publikujesz materiały ;)
Dzięki :)
@@magianatury GMO a nie smieszny raki niech będzie inwazja xd xd xd
@@marcinkowalski4460 A JAKBY CIEBIE I TWOJĄ RODZINĘ ZABIŁA JAKAŚ INWAZJA !!!!! I co to takie ŚMIESZNE!!!!???l😳🤔🤔🤔🤔🤔
czemu smutny? jeśli się gatunek nie potrafi przuystosowac, to niech ginie. po landach tez byś płakał?
@@simongrushka983 glupi wpis i niepoprawny po polsku.
W skandynawi znaleźli sposòb na raki.inwazyjne.Zjadają je w wielkich ilościach.Przez całe lato je oławiają z jezior i jedzą popijając piwem
No to super.... nie straszny nam nadchodzący głód 😀
elegancki film - 2 lata temu raczki brały na wędkę na czerwone i białe robaki w mojej okolicy -- dziś na tej samej wodzie ani śladu po nich może woda zanieczyszczona albo co innego -- super film !! dzieki
Czy są jakieś aktywne inicjatywy mające na celu ochronę raka szlachetnego? Jakieś izolowane zbiorniki wodne?
Tak są. Słyszałem o takiej inicjatywie z izolowanymi stawami, ale nie wiem jakie są rezultaty.
Lowca obcych :)
Tak, tak! Izolowane zbiorniki wodne i zaszczepione raki w maseczkach. Ty to chyba przyrodę znasz tylko z filmów Disneya.
Można kupić Raki szlachetne i zaraczyć sobie staw ;-)
@@zawada21 ...i padną trupem po pojawieniu się tego obcego raka (nie masz na to wpływu). Gdyby to było takie proste: jakiś gatunek ginie, to miejmy go w ogródku i po bólu.
A mówiły ludy, że Obcy przyjdą z kosmosu! A to jednak z głębin...
Kolejny świetny film! Cieszę się, że znalazłem twój kanał.
Cały SZAJS w Europie jest pochodzenia amerykanskiego
@@jadwigapachtyna1320 Nie XD
Nie z kosmosu a z ludzkie głupoty
@@wojciechgierszak4020 taaaaaaaaaakkkk!!!!!!!❌❌❌❌👎👎👎
To wszystko co dzieje się w naszych wodach jest winą człowieka. Jeżdżą na wycieczki, przemycają różnego rodzaju zwierzęta, czego mamy przykład. Pozdrawiam serdecznie 🇵🇱
To prawda
Ja sądzę , że to celowe działania w celu zniszczenia natury i wprowadzanie zmanipulowanych genetycznie gatunków. To były początki że zwierzętami a obecnie wzięli się za człowieka-szczepionki na srowida z MRNa.
Dzień dobry państwu koleżeństwu 😀😎👍 brawo dla twórcy 👊🖐️
💪😎👍
Na jeziorze rakowym niedaleko kosciernicy się roi od tych raków,pamiętam za dzieciaka wyłapywalem je i zbierałem do wiaderka a później wrzucałem do wody,czytając o nich kilka lat później dowiedziałem się że są gatunkiem inwazyjnym,ale nie miałem pojęcia, iż mamy obywatelski obowiązek ich wybijania,uwielbiam twoja twórczość i śledzę twój kanał od jakiegoś czasu.Pozdro robisz dobrą robotę
Obowiązek to mocno powiedziane... dokładnie to zakaz wypuszczania schwytanego osobnika, no i pod warunkiem, że ma się pewność, że jest to rak z gatunku inwazyjnego.
Dzięki :) Pozdrawiam
Może troszkę wyolbrzymione z mojej strony,ale przekaz zrozumiany :D
Na Twoim miejscu obowiazkowo lapalbym te raki,a potem gotowal i jadl z odpowiednim ,pikantnym sosem (najlepiej takim jak do krewetek ale moze byc takze keczup).W polskiej tradycji raki byly
niegdys docenianym smakolykiem.
Teraz niestety ludzie pozeraja glownie swinie i rzadziej krowy.
@@jaset362 smacznego zatem kolego,te raki o których mowa nie są smakowitym kąskiem,co innego nasz polski rak szlachetny,pozdrawiam miłego dnia życzę
@@ysywonsz Czyli kolega woli zezrec "szlachetnego" raka i pomoc w ten sposob rakowemu najezdzcy zajac nisze w ktorej ten
"szlachetny" do tej pory sobie zyl.
Smak "raczego" miesa zalezy od sposobu przygotowania (przypraw) I dodatkowe w postaci odpowiedniego sosu (tak jak w przypadku krewetek -jesli kolega mial okazje konsumowac).Nie ma niesmacznych rakow,natomiast czesto zdarza sie ,ze ludzie nie wiedza jak je przygotowac do spozycia.Krewetki bardzo lubie.Najczesciej zjadam je bez pancerza ale czasem zjadam je w calosci jesli sa odpowiednio ugotowane (w pancerzu jest najwiecej selenu,ale nie wiem czy tak samo jest w przypadku rakow slodkowodnych).Raki najlepiej lapac
po wylince zanim mowy pancerz stwardnieje bo wtedy po ugotowaniu
mozna raka zjesc w calosci (po usunieciu czulkow i nog.Szczypce tez wtedy latwiej rozlupac.
Miło, że zaktualizowałeś to powiedzenie z czystością wody i rakami ! Często słyszałem go kiedyś, teraz odziwo rzadziej, ale to właściwie dobrze. Super filmik
Pamiętam jak w przydomowej strudze roiło się od raków i od małż. Łapaliśmy je. Teraz są sporadyczne. Sądziłem że to świadczy o czystości wody, ale już wiem, że nie bo były to często te pręgowane no i czarne. Ciekawe jak jest z małżami, one też uchodziły za świadectwo czystej wody
3:40 - podobna sytuacja była z winoroślą. Europejska "zwykła" winorośl czyli Vitis vinifera, nie jest odporna na pasożyty Phylloxera. Gdy do Europy trafiły sadzonki amerykańskiej winorośli Vitis labrusca, które były odporne na tego pasożyta, trafiły one właśnie razem z tym pasożytem... i spowodowały epidemię tego owada niszczącego uprawy winoroścli w całej Europie.
Uwielbiam słuchać twoich komentarzy są w pełni wyczerpujące dany temat.Dziekuje.pieknie za trud który wkładasz w przygotowanie reportażu.
Dzięki za wytężoną pracę. Przyjemnie się ogląda i od razu kombinuję jak by to naprawić, ale chyba kontrolowane hodowle szlachetnego, zaszczepionego coś by dały. No ale koszty...
Pozyskanie raków szlachetnych nie powinno stanowić problemu, bo są hodowle zajmujące się sprzedażą raków. Problem w tym, że po pierwsze wody są zanieczyszczone, a po drugie są w nich inwazyjne raki, które opanowały wiele akwenów i do tego roznoszą dżumę. Samo wpuszczenie raków szlachetnych nie zmieni sytuacji.
Dzięki :) pozdrawiam
Ciekawy pomysł z tym szczepieniem
@@adamszymanski6449 Obaj oglądajcie więcej telewizji. Tam się roi od takich "ciekawych pomysłów".
@@grzegorzslezak4359 wzajemnie
@@adamszymanski6449 A czy szczepienie nie będzie miało wpływu na inne gatunki?
Очень рад, что нашел такой интересный канал, спасибо!
Jakim trzeba być nieodpowiedzialnym człowiekiem- żeby wypuszczać egzotyczne zwierzaki do swoich jezior.
Jest to dla mnie szokujące.
@RepCiaK Dziś niestety też dosyć często się to zdarza.
A czemu
Ale już dla mnie nie... #Okoń #Węgorz #NorkaAmerykańska
Jak dla mnie to nie jest rak, tylko polski skorpion 🤌. Mega praca ,mega kanał. Dziękuję za możliwość oglądania tak fajnej/pięknej twórczości 👌
Dziękujemy za kolejny ciekawy odcinek! Akurat o rakach nic do tej pory nie wiedzieliśmy, więc tym większe podziękowania 😃 Aj, z tymi gatunkami inwazyjnymi😑 Pozdrawiamy!
Film zaciekawił mnie mimo że nie interesuje się rakami. Dzięki autor !
Racza dżuma... Ciągle mnie coś zaskakuje. Znakomity materiał!
Wspaniałe kompendium wiedzy o rakach w polskich wodach. Pozdrawiam.
Dziękujemy Mistrzu !
💪😎👍
Hej. Piękny kanał, niesamowicie fajnie wszystko tłumaczysz. Ale czy mógłbyś na sam koniec kiedy napisałeś dwa raki polskie i cztery inwazyjne pokazać miniaturowo każdego z nich? Fajnie było by widzieć różnicę jako utrwalenie na samym końcu :)
Ostatnio trafiłem na ten kanał i muszę powiedzieć, że to jest profesjonalnie zrobiona robota. Będę zaglądał częściej. Pozdrawiam!
Jeszcze nie obejrzałem i muszę przyznać, że ostatnio właśnie ten temat mnie zainteresował bardzo i liczyłem na film z twojej strony, a tu proszę jest i film
Super, edukacja na 100 % aż mnie zatkalo.
Pozdrawiam
Może zrób filmik o ciekawych rozwiązaniach w miastach z zastosowaniem zwierząt. W Mogilnie jest jezioro przy którym jest pełno oznaczonych kaczek, które filtrują wodę i tam prawie nie śmierdzi.
O, Mogilniak!
@@jarekkulczak8048 nie, byłem niedawno u lekarza tam 😃
@@bonumpatri8333 😔 Mam nadzieję że zdrówko ok. 👍😀
@@jarekkulczak8048 Hej
Jak cena energii i opału nie spadnie to znajdzie się dla niego zastosowanie, np: jako opał na zimę po uprzednim wysuszeniu😃albo jako pasza po uprzednim zmieleniu jako dodatek do paszy dla innych zwierząt.😉
Przez przypadek trafiłem na ten kanał. Dobra robota, a i nawet nie wiedziałem że takie rzeczy dzieją się z naszymi rakami
Jak zawsze sztos 👍👍👍👍 tak trzymać takich kanałów na RUclips potrzeba a nie jakieś patologię typu MMA KSW itp
Bardzo dziękuję za możliwość oglądać filmy!
Wspaniały materiał, bardzo fajnie przekazane informacje Dziękuje. ;)
Przez 25 lat jak żyje nigdy nie widziałem raka w Polsce, ba wcale nie widziałem nigdy na żywo
Dziękuję że jesteś ;) robisz dobra robote
Jak zawsze świetny materiał! 👏
Jak zwykle bardzo ciekawy materiał👍
Super film, dzięki
Dziękuję za super odcinek. Idealnie na poprawę humoru. Miłego wieczoru
Dzięki za obejrzenie :) miłego
Bardzo interesujący materiał! Niestety ludzie mogą wszystko zepsuć...
słusznie☹️
@@emiliarajkowska1947 Na szczęście możemy też wiele naprawić, potrzeba jedynie chęci do działania!
@@mirromarnicco3162 masz racje👍
@@emiliarajkowska1947 :)
Aaaa świetnie nie mogłem się doczekać nowego odcinka uwielbiam cię
😉👍
Nie spodziewałbym się tak ciekawego filmu o rakach 👍😉😎
To teraz wiem co likwidować ! Pozdrawiam
super kanał brawo dobrze wiedziec i dobrze zeby wiecej ludzi sie dowiedzialo
Bardzo ciekawy materiał. BRAWO!
Bardzo przyjemnie się to ogląda:)
Niestety, z żółwiami jest podobnie,nasz błotny jest wypierany.
Nagrałbyś kiedyś film o jeleniach lub dzikach ? Jeśli już takie nagrałeś to nie było pytania :D
Nie i nie
Świetny odcinek. Jeśli chodzi o gatunki inwazyjne, co powiesz na zmorę ogrodników? Ślinika luzytańskiego?
To jest dopiero rak
@@manhunt7777777 Te paskudne bez skorupy....
W ubiegłym roku pożary mojej znajomej wszystkie czerwone buraki, chyba te paskudztwo to jest wszystkożerne:) mam na musli warzywa.
@@barbarasz9291 tak jest wszystkożerne, zje własnego kompana, odchody, a nawet...pisklęta. Były takie zarejestrowane przypadki...
Bardzo ciekawy film. Nie byłam świadoma, że jest tak źle.
dobra robota. Wartościowy materiał 🇵🇱💪👌🇵🇱
Super odcinek , cieszę się z filmu kajakowego jak 2 lata temu
Dzięki :) pozdrawiam
Dzieki za naprawde solidne przygotowanie kazdego materialu , pozdrawiam z Chicago.
Stasek baranie wracej do kraju
Ludzie w calych dziejach popełnili wiele błędów, szkoda że w większości przypadków cierpi na tym przyroda. Pozdrawiam cześć 👍 :)
Wreszcie jedna osoba ma odwagę wyrazić odmienne zdanie i skrytykować ludzi którzy popełniają błędy przyczyniając się do anomalii Ingerując w przyrodę niszczymy nieodwracalnie i już obraca się to przeciwko nam
@@karinamm5330 Dobrze też że jest ktoś kto sie ze mna zgadza. Jestem wielbicielem przyrody, wykopalem wlasny stawik maly wprawdzie ale mój żaby są i obsadzilem dzewami narazie z 10 arow ale co rok nad tym pracyje. U mnie wróble czy sierpowki jedza jadna pasze czy zboże razem z kurczetami i nikt nie ma prawa ich odganiac no chyba ze kwoka hihi no i mam 3 gniazda jaskółek, to po prostu piekne jest. Pozdrawiam :)
@@koddavinci5170 super ulżyło mi że ktoś jednak umie cieszyć się przyroda i pomaga zwierzakom Ja mam tylko mały ogródek zlatują się na papu sroki sierpówki wieczorem bezdomne koty które dostają jedzenie z puszek kocich więc nie polują Widać różne gatunki a jednak potrafią żyć w zgodzie Zauważyłam że instynktownie unikają ludzi i to mnie smuci że musiały mieć już przykre doświadczenia Z drugiej strony może i lepiej że są czujne skoro ludzie tak reagują Przebywając że zwierzakami i wśród roślin odprężam się szybko Nie widzę od dłuższego czasu ropuch i coraz mniej pszczół pewnie przez chemię która wokół stosują niektórzy Życzę zdrówka i wytrwałości
@@karinamm5330 Hihi uwierz mi ze świata nie naprawisz żebyś nie wiem co robiła (z nicku domyslam sie że kobieta czy dziewczyna jeszcze). To co pisalem stawik wlasny las? Ja osobiscie nie robie tego dla kogoś bo to niewiele zmieni, robie to dla siebie aby miec satysfakcje że nie przyczyniam sie do degradacji przyrody. Mam 0,5 ha dzialki i co mam zrobić? Zbyt malo aby być rolnikiem i cos uprawiać zbyt wiele aby sam trawnik kosic choć troche go mam bo jak lepki byly male to male boiski mieli, niestety już wyfruneli z gniazda i został problem. Cześć nawet juz nie kosze i fajnie bo jest tam mnóstwo kopcow mrówek a one tez potrzebne. Przyrodę lubie wiec o nią dbam ale tą moją bo wiecej nie jestem w stanie zrobić i Ty tez aż tak bardzo się nie przejmuj, rób swoje. Pozdrawiam
@@karinamm5330 i jeszcze geoinżynieria....
Trafiłem dziś na jasną stronę internetu dziękuję 😉
a i tak najlepsze jest to że pierwszy raz w rzyciu dzień przed tym filmem rak mnie udziobał . ale zbieg okoliczności
Bardzo wartosciowy materiał. Pozdrawiam.
Kiedyś były dzielone na szewce /rak szlachetny/ i krawce/rak błotny/, w zależności od długości szczypiec :)
Konkretnie i na temat, super film :)
Rewelacyjny film o rakach! Dzięki! 🦂
Jak zawsze świetnie.
Jak zwykle cudowny film i bbb ciekawy. Ano właśnie kilka dni temu nakręcilam krótki filmik z rakiem i nie wiem jaki to rak - mąż twierdzi, że to jest rak szlachetny - nie wiem może i tak bo to jest jezioro bez dopływów. A tak na marginesie: b się ucieszyłam ze w tym jeziorze zobaczyłam raki - bbb długo ich tam nie było. Dziękuję za piękny i ciekawy film😘👏👏
o odcineczek po pracy :D
z chęcią obejrzałbym odcinek na temat europejskich gatunków inwazyjnych w ameryce
kryptonim
Europejski gatunek inwazyjny w Ameryce to biały człowiek, czyli europejczyk.
Leć na Floryde tam jest niemal wszytko :) takie zoo tylko że zwierzęta żyją na wolności
Super materiał!!
Jak zwykle super!
Bardzo dobry ale i smutny film. Może warto pociągnąć temat inwazyjnych gatunków i opowiedzieć o żółwiach błotnych i ich smutnym losie.
Bardzo ciekawy.filmik dziękuję
Jak zwykle super odcinek. Tym bardziej, że jestem wędkarzem.
Pozdrawiam
A ja muszę sie pochwalić, w jeziorze miedaleko którego mieszkam, żyje ogromna populacja raka szlachetnego. Cieszę sie że są u nas w polsce jeszcze takie miejsca
Hanka to Ty żyjesz? Czy piszesz z zaświatów?
@@mikele89 Dobre😆🤣🤣
Dzięki za ten film 😎👍🇵🇱🎥
super odcinek
Bardzo często jeżdżę na ryby i prawie zawsze spotykam raka albo raki które przypływają do rozsypanej zanęty przy brzegu
Tak jak myślałem super odcinek
Dałbyś rade zrobić odcinek o zwierzętach Bałtyku w stylu skorupiaków, ukwiałów czy krewetek ?
bardzo ciekawe😉🌷
Witam
Siema!
Bardzo ciekawy odcinek 😃
Dzięki :) pozdrawiam
O tym że raków brak to już zauważyłem ale żeby inwazja trwała to nie wiedziałem. Ciekawy materiał
Dziękuję za film
Może jakiś odcinek o tym jakie europejskie gatunki są inwazyjne na innych kontynentach? Bo ma razie mam wrażenie że europejskie gatunki tylko dostają wciry od innych.
Lis rudy w Australii na przykład.
Europejskie gatunki niszczą rodzime gatunki Australii i Nowej Zelandii - robią to lisy, króliki, jelenie i łosie.
Wróble i mysz domowa w Stanach
Dzik euroazjatycki w obu Amerykach i Australii
Królik europejski w Australii
Super material
Jak zawsze Super . Na ostatnim moim filmiku mam urywek jak czapla siwa łapie właśnie raka .
Bardzo Ciekawy odcinek ;)
Jeśli te INWAZYJNE w takiej ilości są jadalne to będzie "ekskluzywny" dodatek do miski ryżu podgrzanej wiązką chrustu z ORLENU ;) Taki "polski homar" na nasze możliwości ;) :D:D
..... Nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło 😀
Podobno nie aż tak smaczny ale hej, rak to rak cos by się z nim ugotowało
Świetny materiał, szacunek. Tak trzymać. 💪
Dzięki 😎👍
@@magianatury Jak wszystko na kanale. 👍
I tj info trafione w sete.
Dzięki za pracę.
Czasami łowię na czosnek, z ogniska są przepyszne 🥰
Są pod ochroną.
Chyba że te inwazyjne zjadasz mam nadzieję :/
Fajny film pozdrawiam😃😀
naszego rodzimego raka nie widzialem od... 20 lat może? W kanale augustowskim było ich mnóstwo, dziś nie ma żadnego, po stronie polskiej... po białoruskiej są, tak samo jak krystalicznie czysta woda :)
Skąd wiesz że po białoruskiej są, skoro nie widziałeś żadnego od 20lat :D
@@michalmichal8724 w Polsce nie widziałem ;) tam jednak trochę inna czystość wody :(
Ciekawe, dziękuję, ;-)
świetny odcinek
Super odcinek 👍
Dobry materiał... Ciekawy... 👍
Jesteś kox i szef totalny, dzięki za tą rakową wiedzę !
Kurde ile wyświetleń prężnie się rozwijasz, oby jak najlepiej bo takich kanałów jest nie mało
Będzie w tym roku jeszcze jakieś video ze spływu kajakowego? Świetnie się to ogląda. Pozdrawiam.
Nie będzie i siedź cicho na dupie
@@sunbe Masz jakieś problemy z głową? Wiesz, teraz bardzo dobrze leczą takie rzeczy. Może nie jest za późno...
Moja głowa moje sprawy marne życie i zabawy
Kilkanaście lat temu chodząc z kolegami po rzeczce, która płynie przez moją miejscowość, szeroka na około dwa metry, głęboka do kolan. Co kilkanaście metrów natrafialiśmy na szczypce raka gdzieś na brzegu... Powiedzieliśmy o tym dziadkowi, to wspominał, że podczas jego dzieciństwa raki łapano na kawałek kurczaka na sznurku, łapał z kolegami również żółwie błotne z dla zabawy i wypuszczali. Tydzień temu byłem na spływie kajakowym po Tanwi i poczułem jak coś drapie mnie po stopie, podczas postoju w wodzie, woda była płytka i czysta zobaczyłem raka miał około 10-15cm żałuję, że nie wyciągnołem go do zdjęcia, kilometr dalej na brzegu leżały szczypce raka.