नेपालको संविधान भाग ५ राज्यको संरचना र राज्यशक्तिको बाँडफाँड

नेपालको संविधान, भाग ५: राज्यको संरचना र राज्यशक्तिको बाँडफाँड
नेपालको संविधानको भाग ५ "राज्यको संरचना र राज्यशक्तिको बाँडफाँड" मा संघीय लोकतान्त्रिक प्रणालीमा आधारित नेपाललाई संघ, प्रदेश, र स्थानीय तहका रूपमा विभाजित गरिएको छ। यो भागले राज्यशक्तिहरूको बाँडफाँडलाई स्पष्ट रूपमा परिभाषित गर्दै संघीय शासन प्रणालीलाई सुदृढ बनाउने उद्देश्य राखेको छ। यसले राज्यका विभिन्न तहमा समन्वय र सन्तुलन सुनिश्चित गर्नका लागि आवश्यक कानूनी आधार प्रदान गर्दछ।
यस भागमा समाविष्ट विशेष व्यवस्थाहरू निम्नानुसार छन्:
संघीय संरचना: नेपाल संघीय लोकतान्त्रिक गणराज्य हो। यो प्रणाली संघीय, प्रादेशिक, र स्थानीय तहहरूको साझेदारीमा आधारित छ।
शक्तिको बाँडफाँड: संघीय शक्तिहरू (संविधानको अनुसूची ५), प्रादेशिक शक्तिहरू (अनुसूची ६), स्थानीय तहका शक्तिहरू (अनुसूची ८), तथा साझा अधिकार क्षेत्र (अनुसूची ७ र ९) का रूपमा वर्गीकृत छन्।
अन्तर-संवाद र समन्वय: संघ, प्रदेश, र स्थानीय तहबीच सहकार्य र समन्वय कायम राख्न संघीय आयोग र अन्य नियामक निकायहरूको भूमिका उल्लेख गरिएको छ।
आफ्नै अधिकार क्षेत्र: प्रत्येक तहले आफ्नो संवैधानिक अधिकार क्षेत्रभित्र निर्णय गर्ने स्वतन्त्रता राख्छ, जसले विकेन्द्रीकरण र सशक्तिकरणको सुनिश्चितता गर्दछ।
संवैधानिक सर्वोच्चता: कुनै पनि तहको गतिविधि संविधानसँग बाझिएमा त्यसलाई असंवैधानिक मानिने व्यवस्था छ।
निष्कर्ष
यस भागले संघीय शासन प्रणालीलाई व्यवस्थित गर्दै समतामूलक र समन्वययुक्त राज्य प्रणालीको विकासलाई प्रोत्साहन गरेको छ। यसको कार्यान्वयनले नेपाललाई लोकतान्त्रिक, समावेशी, र उत्तरदायी बनाउने दिशामा अग्रसर गराउँछ।
#संविधान२०७२
#राज्यसंरचना
#संघीयव्यवस्था
#प्रदेशसरकार
#स्थानीयसरकार
#शक्तिबाँडफाँड
#संविधानकोअनुसूची
#संघप्रदेशस्थानीय
#नेपालकोसंविधान
#संविधानभाग५
#संघीयशासन
#शक्तिकाक्रम
#संवैधानिकसरकार
#विकेन्द्रितशक्ति
#स्थानीयप्रशासन
#संवैधानिकअधिकार
#संघीयता
#प्रदेशव्यवस्थापन
#संविधानिकनियम
#शासनसन्तुलन
#संविधानअनुसूची५
#अधिकारबाँडफाँड
#संघीयसन्तुलन
#नेपालसंविधान
#शक्तिसंरचना
#अधिकारक्षेत्र
#संविधानिकपद्धति
#शासनसंविधान
#सहमतिकोसंविधान
#संवैधानिकसहमति
#संवैधानिकविकास
#लोकतन्त्रकोआधार
#नेपालशक्ति
#संवैधानिकसन्तुलन
#प्रशासनिकस्वतन्त्रता
#संघीयसञ्चालन
#शासनशक्तिबाँडफाँड
#नेपालकोसंघीयता
#शक्तिसन्तुलन
#नेपालकोविकास
#संविधानकोप्रावधान
#संवैधानिकशक्ति
#संवैधानिकढाँचा
#नेपालकोप्रशासन
#शक्तिसाझेदारी
#शासनसंगठन
#संविधानकोभवन
#संघीयअधिकार
#संविधानिकलोकतन्त्र
#संविधानिकस्रोत
#शासनकोदिशा
#शक्तिकोविकास
#शासनप्रणाली
#नेपालशासन
#संवैधानिकन्याय
#संविधानद्वारा
#संघीयव्यवस्थापन
#अधिकारकोभाग
#शासनव्यवस्था
#विकेन्द्रितशासन
#प्रशासनकोस्वतन्त्रता
#नेपालप्रगति
#संवैधानिकप्रावधान
#प्रदेशसंविधान
#शासनअवधारणा
#शक्तिकोआधार
#शासनकोसंरचना
#संघीयशासनप्रणाली
#शक्ति व्यवस्थापन
#संवैधानिकढाँचाकोबाँडफाँड
#ConstitutionOfNepal
#FederalSystem
#StateStructure
#PowerDivision
#FederalNepal
#ProvincialGovernment
#LocalGovernment
#PowerDecentralization
#NepalFederalism
#ConstitutionArticle5
#NepalDemocracy
#PowerSharing
#FederalGovernance
#ConstitutionalProvision
#LocalSelfGovernance
#ConstitutionalPower
#PowerBalance
#ProvincialPowers
#FederalStates
#NepalAdministration
#FederalStructure
#Schedule5Nepal
#NepaleseGovernance
#DecentralizedPower
#PowerAllocation
#FederalRights
#StatePower
#BalancedGovernance
#DemocraticSystem
#PowerDistribution
#NepalPolicy
#FederalResponsibilities
#AdministrativeAutonomy
#ConstitutionalDivision
#FederalManagement
#GovernanceStructure
#AdministrativeStructure
#NepalGovernment
#ConstitutionalSchedule
#NepalFederation
#ConstitutionalLaw
#GovernmentSystem
#PowerSystem
#NepaleseAdministration
#FederalPrinciples
#NepaleseFederalism
#SharedGovernance
#StateResponsibilities
#FederalCollaboration
#FederalOperations
#ConstitutionalFramework
#DemocraticNepal
#PowerDynamics
#GovernanceModel
#ConstitutionalManagement
#NepalPolitics
#NepalDevelopment
#AdministrativeDecentralization
#StateAutonomy
#NepalPolicyMaking
#ProvincialAutonomy
#GovernanceReform
#RightsDistribution
#NepalGovernmentPolicy
#DemocracyAndRights
#NepalStateGovernance
#LegalFrameworkNepal
#PowerGovernanceNepal
#NepaleseProgress
#DecentralizedDemocracy
#NepalStatePolicy
#ConstitutionalNepal
#GovernanceRights
#NepalLeadership
#FederalCoordination
#PowerBalanceNepal
#GovernanceRightsNepal
#ConstitutionalDivisionNepal
#LeadershipAutonomy
#PowerAllocationNepal
#StateSharingPowers
#ConstitutionNepalFederal
#FederalismModelNepal
#AdministrativeRightsNepal
#NepalLocalGovernance
#ScheduleDivisionNepal
#NepalConstitutionalPowers
#StateShaping
#FederalOperationsNepal
#StateStructureNepal
#ConstitutionalFederalism
#PowerRolesNepal
#GovernanceAndRights
#NepalAdministrativeRights
#PowerfulConstitution
#NepaleseGovernanceStructure
#StatewiseGovernance
#ConstitutionalDivisionOfPower
#NepalFederalDemocracy
#NepaleseStateSystem