İşlemci Mimarileri: x86, RISC ve RISC-V
HTML-код
- Опубликовано: 30 сен 2024
- Hepimiz bilgisayarlarımızda x86 mimarili işlemcileri kullanıyorduk, lakin telefon ve başka bir sürü cihazdan bildiğimiz ARM işlemciler şimdi bilgisayarlarımıza da sıçradı. Üstelik, bilgisayarların geleceği bu işlemcilerin üzerinde şekillenecek gibi gözüküyor. Peki ARM ne, x86 ne? Hatta arada sırada duyduğumuz RISC, RISC-V ne anlama geliyor? Bu videoda bu temel işlemci kavramlarını, olabildiğince anlaşılır şekilde açıklamayı deniyoruz.
Ayrıcalıklardan yararlanmak için bu kanala katılın:
/ @teknoseyir
Teknolojiye dair son haberleri kaçırmamak için ABONE olun ► goo.gl/z4MuvY
Web Sitemiz: teknoseyir.com/
TeknoSeyir Ailesi Kanalları:
Otomobil Kanalımız: Otoseyir ► goo.gl/ZXgxLT
Sosyal Medya Hesaplarımız:
Twitter ► / teknoseyir
Facebook ► / teknoseyir
Instagram ► / teknoseyir
iTunes ► Haftalık Gündem Değerlendirmesi teknoseyir.com/...
iTunes ► Teknoloji ve Bilim notları teknoseyir.com...
TeknoSeyir kanalı, Türkiye’nin yeni nesil teknoloji platformu TeknoSeyir.com’un RUclips hesabıdır. En güncel ürün incelemelerine ve teknolojiyle ilgili son gelişmelere bu kanaldan ulaşabilirsiniz.
Bu gibi videolar tam manasıyla Teknoseyir farkını ortaya koyuyor. '80'liyim, '87'den itibaren C64, Amiga'lar hemen her sistemi kullandım ama bu videoda yine bilmediğim 1-2 konu çıktı. Eline sağlık Levent Pekcan.
44 yaşındasınız. Sevgiler ve saygılar hocam. Böyle ilgili insanları görmek beni mutlu ediyor. 🙂
o zaman risc minarisinin yaraticisi motorola'yi ve mc68xx islemcileri biliyorsunuzdur
@@Semih.. 44 olmadım henüz, 6 ay var daha :D
@@halilreissedyeci1956 Amiga 500 ve 1200 kullandığım için gayet yakından biliyorum.
@@full-grim yaşına olan saygımdan hocam sevgiler. Yaş 30 bende de ☹️☹️
Çok iyi video olmuş, günümüz teknoloji kanallarında(!) izine az rastlanır bilgilere değinmişsiniz. Bunun dışında, ofisin duvar kağıtları gri renklerde olduğu için videoların renkleri çok soğuk tonlarda oluyordu. Bu videoda hem t-shirtünüzün rengi hem de televizyona yansıttığınız arkaplan, stüdyonun soğuk ortam renklerini kırmış ve bence çok iyi olmuş. Videolarda sıcak renklere daha fazla yer vermeniz bence estetik açıdan daha fazla göze hitap edecektir. Teşekkürler
Efsane bir içerik teşekkürler lp
CISC ve RISC ayrımi pek kalmadı günümüz işlemcilerinde. Dediğiniz gibi kendi içinde atomik komutlara ayrılıyor. Hatta ironiktir ki arm işlemcilerde neredeyse daha fazla çeşit komut bulunuyor
Çok değerli bir içerik olmuş Levent Bey. Böyle bir içeriği Türkiye’de hazırlayabilecek pek kişi yoktur. Elinize sağlık.
İhtiyacım olduğunu bilmediğim bir video. İyi ki var Teknoseyir!
Teknoseyir farkı işte bu, işin özüne inmek. Teşekkürler teknoseyir, teşekkürler Levent abi.
Gerçekten teknolojinin tarihini öğrenmek için böyle videoları izlemek büyük bir zevk. Teknoseyir farkı..
bilgisayar kültürü videolarına devam etmen dileğiyle levent abi keyifle izliyoruz :)
Levent abinin bilgisayar kültürünü aktarmasına bayılıyorum. Böyle programlar size çok yakışıyor. Sevgiler.
Inanmiyorum sonunda geldi bu video. Hepsi okulda ogrendigimiz seyler fakat levent abiden dinlemesi daha zevkli.
Devamlarını ve uzmanlarının da misafir olduğu içerikler bekliyorum, umarım olur.
sayın Levent Pekcan muhteşem içerik olmuş. Elinize sağlık. Ansiklopedi türü bu tür yayınlarınızın devamını bekliyoruz.
Her içeriğe güzel şeyler yazınca şakşakçılık gibi gelebilir ama gerçekten Levent abi çok değerli bir adam. Teşekkür ediyorum kendi adıma.
okul yillarina goturdun abi bizi. tabi bu mimarilerin biraz daha tarihsel sure gelisi uzerine bir video olmus ancak yine de computer architecture dersinden bir kesit gibiydi :D umarim bu tarz icerikler devam eder.
Levent Hocam,
Emeğinize ve nefesinize sağlık. Yine konuyu çok güzel özetlediğiniz iyi bir içerik hazırlamışsınız. Sağolun.
Minik bir ekleme yapayım. IBM POWER işlemcileri RISC mimarisinde sunucu tarafında hala kullanıyor. Galiba şu anki son nesli de Power10. Sanallaştırma ve bulut yapıları için çok avantajları olduğunu söylüyorlar. Yine yanlış hatırlamıyorsam 1 POWER8 işlemci, 1024 sanal işlemciye bölünebiliyordu. Bir müddettir mevzudan uzak kaldım. Hatam varsa affola.
Saygılar.
Abi güzel örnek vermişsin fakat şöyle bir durumda var 1tflops arm gücü ile 1tflops x86 gücü birbirini bir türlü tutmuyor nedeninin x86nın karmaşık işleri 1 clockta haledebilmesi diye düşünüyorum.
Mobildeki performans kağıt üstünde ps4 gücüne geçmiş iken pratikte çöp grafikli 30fps çalışan oyunlar olduğunu görüyoruz malesef. x86daki karmaşık komut setlerinin kesinlikle avantajı çok diye düşünüyorum bu yüzden.
Unix System Engineer olarak bir bankada çalışıyorum, hala SPARC mimari yapıdaki Sun cihazlara (m8 özellikle) Solaris sistemler kuruluyor. Power sistemler de aktif olarak kullanımda. Ancak trend Redhat üzerinden Intel mimariye kaymış durumda.
ARM tarihçesinde 3 önemli kavşak var: En önemli kavşak, ARM'ın Acorn dışında bir cihaza ve mobile girişi: Bu 1980'lerin sonunda, Apple'ın ARM'a ortak olması ve ARM6'nın Apple ile birlikte, Newton için tasarlanması ile gerçekleşti. Aslında kullandığımız tüm mobil cihazların temelinde Apple Newton için özel tasarlanmış ARM komutları yatar. Jobs göreve geldiğinde diğer ortaklıklar gibi ARM'dan da çekilir ancak ARM tarihindeki ikinci kavşak yine Apple ile gerçekleşir. IPod ile ARM ilk kez onlarca milyon satan bir anaakım cihaza giriş yapar. 3. Kavşak ise ARM'ın Apple M1 ile anaakım kişisel bilgisayarlara girişidir. Bu tarihçe içinde 1990'lardan bu yana ARM'ın en büyük müşterisi, hep Apple'dır.
Levent Abi, bugünkü RISC ve CISC mimarileinin hic biri saf haliyle kalmadı, dolayısıyla hic bir islemci ailesi saf risc veya cisc degil şu an. Ama illaki bir kategorizasyon yaplacaksa, bugünkü risc işlemcileri risc'ten ziyade cisc'e benziyorlar. Hele hele 32-bit ARM'ın risc'le pek bir alakası yoktu, baya baya cisc yapısındaydı. Kısacası RISC mimarisi iflas etmiş bir mimari ve bugünkü adlandırmalar birer nostaljiden ibaret..
90'lı yıllarda Risc mimarisinin Cisk mimarisini ezip geçeceğini hayal ederdik. Risc işlemci makinelerin hayranıydık. Sun, DEC, Silicon Graphics gibi Risc işlemci kullanan firmaların bir gün intel tabanlı pc firmalarını ezmesini bırak, hepsi birer birer intel tabanlı firmalar tarafından yutulup kayboldular.
x86'nın (cisc) hala ölmemesinin bir sebebi de geçmişe dönük uyumluluk ile pc oyun sektörü. Özellikle oyun sektörü x86 ile öyle bir göbek bağına sahip ki değiştimeye kalkmaları için bugüne kadar ortaya koydukları tüm oyun motorları, kütüphaneleri ve know-how'u terk etmeleri gerekiyor. Bir de işin microsoft windows boyutu var ki oraya girersek çıkamayız. O nedenle kısa ve orta vadede arm işlemcilerin x86'yı devreden kaldırması zor. Belki levent abinin dediği gibi hybrid bir yapı gibi birşeyler ile çözebilirler ileride.
Levent abi böyle yayınları daha çok beğeniyorum; özellikle bilgisayar bilişim tarihi ya da bilgisayar hakkında teknik yayınlar çoğalırsa sevinirim. eminim benim gibi birçok insan tozlu raflar tadında böyle yayınlar bekliyordur
Türkiye'de bin dokuz yüz seksen yılında yüz nanometre işlemci üretilmiş.
Keşke x64 olayına da değinseydiniz. Merak edilen birşey o da. Ayrıca bir sonraki sefere de grafik mimarilerine değinmenizi isteriz. Ağzınıza, emeğinize sağlık. Allah sizi başımızdan eksik etmesin.
Harika bir anlatım teşekkür ederiz. EE101'in ilk hafta dersi gibi video olmuş. Hatırlatmak isterim ki Apple PowerPC'den Intel'e geçtiğinde, Microsoft Xbox 360 ile Intel'den PowerPC'e geçti. Hatta Xbox 360'ın tanıtım ve dev kitleri PowerMac'ti. Sony PS3 ile ve Nintendo Wii U ile IBM PowerPC'ye geçti ve dönemin tüm oyun konsolları bir anda IBM işlemci olunca teknoloji dünyası bir acaba demeye başlamıştı. IBM bir anda tüketici ürünü işlemcileri bıraktı, yapay zeka, finans servisleri, quantum, sunucu servisleri ile kurum ve devlet işlerine yöneldi, orada daha tatlı para var demek ki.
Çok güzel bir video olmuş elinize sağlık Levent Bey. Affınıza sığınarak küçük bir düzeltme yapmak istiyorum, galat-ı meşhur olarak "Komut seti" deniliyor fakat bu ifade hatalı aslında, ingilizce orijinali "instruction set" ve Oğuz Ergin Hoca mesela Türkçe olarak "Buyruk kümesi" ifadesini kullanıyor.
Belgesel tadında çok faydalı bir içerik olmuş, umarım hak ettiği ilgiyi görür ve bu tarz videolar fazlalaşır.
Verdiğiniz temel bilgiler için teşekkür ederiz, sizden dinlemek ayrı keyif
Eskiden PC Dergilerinde Sun Sparc Route 64 diye ilk 64 bitlik RISC işlemcisi adı altında reklamlar olurdu. Sun'ın işlemcileri de fena değildi o zamanlar. Bir de IBM Bipolar Transistör'lü işlemci geliştiriyordu ama onu hiç ticari bir ürün haline getiremediler sanırım. Teşekkürler Levent abi!
Elinize emeğinize sağlık, çok güzel bir video olmuş tebrik ederim, gelecekte AMD ve Intel rekabetini anlatan bir video hazırlasanız ne güzel olurdu 👍
Levent abi anlatım 10 numara. Böyle teknolojik makaleleri senin anlatımınla dinleyeceğimiz başka içeriklerde bekliyoruz. Ağzına, emeğine sağlık
Harika! Bu içerikte videolara devam edin lütfen.
güzel bilgilendirici bir içerik olmuş. Benzer içeriklerin gelmesi dileğiyle. Ağzınıza sağlık. Yaşlandığımdan mıdır tarih içeren videolar daha çok ilgimi çekmeye başladı.
Faydalı bir video olmuş. Sağolun.
sadece ürün inceleme bu işi basitçe yapanların işi
Teşekkürler.
Çok değerli ve faydalı bir yayın olmuş. Umarım benzerlerini yapacak heves ve maddi imkanlarınız hep sizinle olur.
çarşıda satılan 6GHz intel işlemci soğutucu olmadan çalışmıyor ama hocam. az kaldı klima kompresörü ile işlemci soğutacağız :D. ARM mimarili işlemciler low profile pasif soğutucuyla bugün 3.2 GHz hızlarda çalışabiliyor. ama intel aktif soğutucu olmasa 3 GHz göremez bence.
Mükemmel içerik olmuş. Sıkıldık saçma sapan hep aynı incelemeleri izlemekten. Bu tarz bilgisayar kültürüne ait bilgilendirici videolar daha fazla gelmeli bence.
Bizleri bilgilendirdiğiniz için teşekkürler.
Harddisklerin hafıza büyüklüğü bit birimiyle ifade edilir. İşlemciler harddiskleri tamamlayan donanım elemanlarıdır. Ram hafızası ise harddiskler ve işlemciler arasındaki bağlantıyı sağlar. İşlemci hafızası harddisk hafızasından farklı yapıdadır. Bilgisayar işlemleri insan düşüncesine benzerler. İnsan düşüncesi astral bir şeydir. Bu nedenle işlemci hafızasının astral yapıda olduğu söylenebilir. Astral hafıza harddisk hafızasıyla ters orantılı bir yapıdır ve astral hafızanın birimi bir bölü bit olmalıdır. Hafıza kavramı geçmiş zamanla ve astral hafıza kavramı gelecek zamanla ilgilidir. Ram hafızası ise şimdiki zamanla ilgilidir. Ram hafızasının büyüklüğü bit ve astral bit çarpımıyla ifade edilebilir.
İleride Windows bile risc v ile uyumlu OS üretebilir. Gerçekten gelecek SoC'ta. Hali hazırda pasif soğutuculu 5 yıl öncesinin masaüstü gücünde m1'ler var. İşlemci nanometresinin doğanın kanunu olarak daha da küçülemediği bir durumda risc v gibi verimli mimariler daha da öne çıkmalı.
En büyük sorunlardan birisi oyuncuların hala x86'ya mecbur kalması.
X86 mimarisini kendi adımdan daha iyi bilirim doğal olarak da x86 için assembly kodu yazmayi da .. intelin x86_64 geliştirici dokümanin hangi sayfasında ne olduğunu sayabilirim 5000 kusur PDF de :) x64 de zaten x86 nin bir uzantısı örneğin x86 da eax yazmaci denen işlemci yazmaci 32 bit dir ama 64 bit de bu genişletilmiştir rax olarak ve 64 bit olmuştur . Bugün evde kullandığımız modern bilgisayarlar ilk açıldığı zaman daha işletim sistemi , sistemi devralmadan , işlemci taaa kaç sene önceki 8086 yi taklit etmek için 16 bit modda açılır buna gerçek mod (Real mod) denir burada işletim sistemi devreye girer ve modern işlemciyi ya önce 32 bit moda yani x86 ya ki buna korumalı mod (protected mod) denir sonrada veya hiç 32bit moda almadan en son modern hali olan 64 bit moduna alır ki buna da uzun mod (long mod) denir . İşlemci mimarileri eskiye sıkı sıkı bağımlıdır hala bilgisayariniz ilk açıldığı zama 20-30 sene önceki sfefikasyonlara uyar örneğin smbios gibi . Bir sistem programcısı olarak böyle içerikler için tşk ederim
Çok güzel ve faydalı oldu. Bunlar bilinmeden bu dünyaya gitmiş sayılmayız. Devamını bekleriz. Teşekkürler.
Günümüz yayın akımların aksine, teknoloji kulturunu rahat ve genişce konuşabilen platform, işte LP ve Teknoseyir. 31.12.2023'den daha nice birlikte yeni yillara..
Teknoseyiri bu yüzden seviyoruz, sayısal büyüklüklerde boğulmadan olayın özünü anlatabilen biri👏👏👏
Sürekli duyduğum bir terimi sonunda öğrendim. Ama bu işte bir gariplik var ya bunları düşünüp yapanlar süper zekalı insanlar ya da insan olmayan Dünya dışı varlıklar😅
Enfes bir bölüm olmuş, biz böyle şeylere hasretiz, sevdiğimiz istediğimiz keyif aldığımız, Levent abimizin de bunları konuşurken gözlerinin içinin güldüğü konular bunlar. Sadece ürün inceleyip ne anlattığından kendi bile haberi olmayan, katalog okuyan tiplerden bıktık. Gerçek teknoloji sevdalılarına selamlar olsun.
Şu anda çoğu yeni Pci-express SSD'nin kontrolcüsü Risc-V işlemcili bile, ARM'ı yavaştan bırakıyorlar.
Mükemmel bir içerik. Yapay zeka bile daha iyisini yapamazdı. Devamını diliyor ve bekliyoruz.
Comodore, amiga ve 8066 yı görmüş, cyrix kullanmış bir dinazor olarak, çok beğendiğim bir video oldu. Bence bu tür yayınlara devam edin.
15 yıl önce mühendislik okurken Risc mi Cisc mi çabuk söyle diye dalga geçerdik, RISC ne zaman yakalar vs derken Apple ispatlamış oldu ne kadar RISC işlemcilerin daha verimli olduğunu, hep konuşulurdu ama windows çalışmıyor ki denirdi o da olacak inş ( şu an olan eksik arm windows değil tabii ki). ARM her zaman islemci tasarımı yapar, mimari tasarım lisansı satar, geliştirme üretim yapmaz bence o kısım çok açık olmamış ama kıymetli bilgiler teşekkürler.
Çok net açıklamışsınız, ağzınıza sağlık. Kafamda oturtamamıştım.. şimdi oldu... Teknoseyir farkı ....
Olsa ekran görüntüsü atacaktım iki gün önce deli gibi x86 arm farkı hakkındaki detaylı videolara bakmaya çalıştım Türkçe hiçbir içerik yoktu
Eksik birsey FPGA lerden bahsetmemissiniz. Ama yinede keyifle dinledik tskler. Bence FPGA konusunuda islemeniz belki azda olsa bazi arkadaslarimizi heycanlandirabilir.
Tarih, teknoloji ve kültür. 25 dakikaya işlenmiş dolu dolu bir video. Bayıldım.
Teknoseyir Tozlu rafların geçmişte işlemcileri anlattığı video gibi çok güzel olmuş.. Emeğine Sağlık Levent abi. Keyifle dinledim..
Aslında x86 mimarisini kullana mobil kanadına çıkmış arm cpu rakip bir cpu var amd z1 extreme. Rog ally bunun engüzel örneği
Şahsen hem pc hemde telefon pazarında bi standardizasyon olması gerektiğini düşünüyorum (donanım olarak) fazla çeşitlilik olunca meşakati de cok oluyor şahsen liseden sonra bilgisayarlardan çok soğudum yok ramdi ekran kartıydı işlemciydi gereksinimler sürekli değişip çeşitlenince benim bunla uğraşıcak enerjim kalmıyor
RISC'in diğer bir avantajı ise daha az güç tüketmesidir. İntel'in bugünlere gelebilmesinin nedenlerinden birisi CISC mimarisini alt tarafta RISC'e çevirebilmeleridir.
hocam amd apularda güzel becne x86 olmasına rağmen tak çalıştır kullanuılabilecek hale gelebilir. apya entegre bir ram modülü koysa amd windows için hazır sistem gibi çalışır. misal bazı mini pcler var apple mini tarzı. onlar amd apu + ram kulanıyorlar.
"Teknoloji ve Ülkemiz" diye bir seri olsa fena olmazmış. Belgesel tarzı, Levent abinin seslendireceği.
Teknoseyir farkı ❤
Levent abi adamdır.
Levent abi bunlar mükemmel içerikler lütfen devamı gelsin.Emeği geçen herkese çok teşekkürler 👍🏻💯
Çok güzel bir içerik olmuş. Kitap önerisinde de bulunmuştum. Ona dair bir içerik olmuş. Belki de kitap yerine video içerik olabilir.Teşekkürler.
Evrim ağacı kıskanacak bu sözü ama söylemek şart: Son zamanlarda izlediğim en güzel içerik. Levent abi Nördiya diye daha da derine dalan bi playlist mi yapsan acaba?
Emeğinize sağlık. Çok bilgilendirici ve keyifli bir yayın olmuş. Zevkle dinledim.
Harvard, Von neumann, RISC ve CISC üzerinede bir video hazırlayabilirsiniz.
bu video fiziksel olarak önümde dursa pamuğa sarıp saklarım o derece bir şey olmuş.
Çok hoş bir içerik. Bu tip videloarın çoğalması dileğiyle, elinize sağlık.
Bu kadar güncel bir konu hakkında Türkçe bir video buunca şaşırdım açıkçası bravo
Çok kaliteli ve çok güzel bir video olmuş. Teknoseyir ile aynı zaman dilimine denk geldiğim için kendimi şanslı hissediyorum. 😊
Çok keyifli bir videoydu, bu tarz içerikler gelsin lütfen Levent abiden dinlemek bir başka oluyor.
Bildiğimi zannettiğim ama bilmediğimi konuları anlatmışsınız.
Teşekkürler
Çok güzel olmuş bence, buna benzer daha fazla içerik olursa tadından yenmez😊
bu kanala yakışan bir içerik olmuş. çok fazla yorum yazmam. bu içeriğe yazasım geldi. elinize sağlık
Bu tür videoları görmeyi çok isterim üstat, harika bir video olmuş eline sağlık 🎉
Harika bir video, bilmem gerektiği kadar bilgi aldım. Çok detaya girmeden, kafa bulandırmadan sade ve kolay anlaşılır.
Çok merak ettiğim ve bilgi eksiğim olan bir konuydu! Çok züper über vidto olmuş
Güç seninle olsun ihtiyar.
Aselsan 10 nm altı mikro işlemci üretecek makinayı üretmede sona yaklaştı...
Çok faydalı ve güzel bir bölüm olmuş, emeğinize sağlık.
harika abi! her tozlu raflar bölümünü en az 2 kere izlemişimdir. elinize sağlık.
Levent abi çok beğendim. Sadece beğen ve yorum yapabiliyorum. 😢
Abi girişte teknik tanımlar karıştı ama tarihsel kronoloji doğru…
Hakiki bir Levent Pekcan videosu olmuş abi. Eline emeğine sağlık ❤
Abi böyle kültür yayınları devamı etsin hep incelemeden sıkıldım
Elinize saglik guzel program olmus.
Lutfen bu tur yayilar artsin.
Display controller [0380]: Intel Corporation Xeon E3-1200 v3/4th Gen Core Processor Integrated Graphics Controller [8086:0412]
❤🎉
Teşekkürler.
Teşekkürler.
Tam bir Levent Abi klasinda video, harika icerik. Lutfen devam edin bu sekilde.
İşte bu yüzden darkhardware zamanından beridir takip ediyorum
Bilgisayar kültürü videolarını özlemişiz.
Bu arada fena seyredilmemiş. Değer görmesi çok sevindirici
Çok güzel olmuş levent abi devamını bekliyoruz
İlk bilgisayarımın işlemcisi Cyrix'ti. :)