May the Almighty God bless you Mr. Dereje Haile. Keep up the good job. I have learned a lot from your show. Much respect for you. God bless you and your family.
I have followed በነገራችን ላይ program for a long time. However, so far I have not seen such intellectual like this gentleman and አቶ ጌራ former EPRP member who has integrity and confidente. Such life lived like these two intellectuals is life worth living !!! Than you sir!!!
WERENA ,Dereje demtsu becha dehna new -Le poletica hone le HIwot getemene tarikenoch intervi Bekat., chilota yelowem -gen tegabazochu Bebotaw ye neberu mayet &mesmat ok new honom gen ( DEREJE mechea yaswerachwal )
Thank you dear Derjee! You took us 50 yrs back This gives us a hint what that group look like ! & how they loved they're country ! This is dynamic & interested Story !
Thank you Prof. Gizaw. You are explaining history from time and place point of view. It is abstract for a lot of Ethiopian's. I hope your listeners take advantage of your constructive explanation. Thank you.
I am glad that Walelng didn’t become a leader in the Ethiopian politics. He would have been a complete dictator and murderer. We are now paying for the stupidity of people like him.
ደረጀ ሃይሌ ምርጥ ጋዜጠኛ፤ስለብሄርህ መረጃ የለኝም ደግሞም እንዲኖረኝ አልፈልግም ኢትዮጵያዊነት ለእኔ በቂ ነው፡፡ኮራሁብህ ወዳጄ ዕድሜና ጤና ይስጥልኝ፡፡ I was very much impressed by your interview on the topic that many judged blindly. They did it denying episodes of Walelign and his friends. Today they are criticized ignorantly for harvesting cheap popularity on expense of values of hero icons like walelign. Bravo Dere.
The reason for the mess the nation ended up in is not the questions Walelign raised, rather the tag of war that happened between that generation. Those who raised critical questions about the nation's matters couldn't manage to create a win win environment that could have been suitable for everyone, they got lost in their egos and ended up scattering in unproductive directions. We hope those years and all the negativity that resulted will be a good lesson for the new generation not to repeat negative history.
"Self determination up to cessation" is a fundamental human rights principle that no one can deny it. I really appreciate this author because he puts most of the context right. We have to appreciate our differences and need to find ways to cope-up with them. Rejecting this principle didn't help the country for 100s of years and it will not help in the future either.
Thanks Dere for making us the reality: I felt sorry about those who are sharply critisizing the pitifull Wallelign. As long as there is discrimination and lack of good governance for all the people of our country Ethiopia, raising the question of nationality issues is inevitable, so, why to curse this man too much. Rather than trying to solve the problem by avoiding, analysing and identifing the root cause and acting wisely is the better alternative, let us think wisely not emotionally.
Hello Brother…I wish I do have much words to describe how great you program is? I found myself in a free college classes. I learn a lot from your program. I believe as a nation this program is a game changer. All your guests are a treasure of our country. Never been used as a Nile for century. If our true leaders meet this people and assign to the job. Our country will be on the right track of peace and prosperity. Thank You for everything you have done. Begashaw
I remembered him when I was in 5th grade, he was 12th grade at w/o Sihin school , Wallo, Dessie, he was a mad and angry student. No matter what, he had an issue. There was always demonstration in the street, he was at the front.
Thank you for situating Walelign as a product of his time, for saving him from political fads and historical shortcuts fashions of the modern era, and from "hanging judges" !!!! Thanks again for your impartial, balanced and cross reading approach and intellectual honesty ! I wonder why and how did we get to the current ideological sinking after this legacy?
Walelign might be a product of his time. However wishing the disintegration of your country for the sake of your ideological belief was wrong then as it is wrong now. Walelign is part of a generation full of hubris and arrogance. Little did they know how socially alienated and culturally uprooted they were.
@@አልዩአምባ Walelign wasn't for disintegration of the country nor I was and I am now! He said it. His excessive use of words was part of his character and intended to provoque an effect rather than to assert a definitive statement on that sensitive issue. He just presented a "document paper" for open discussions and different interpretations. He closed his presentation by saying: "Down with fadism" and "Down with Chauvinism". Walelign had come to the universal truth: "Facts are stubborn things, they speak for themselves". It's up to you to judge Walelign and his generation (as mine) in such a partisan manner. But there's no getting away from this sensitive issue after 50 years !!!! As we use to say: "በሽታውን የደበቀ መድሀኒት አይገኝለትም". That's where we are now.
Walelgn was ahead of his time, he was a selfless truely progressive person, many feudal sentimentalists still believes he is the cause of all what’s happening today, but the truth is he takes the lion’s share of this country’s political in devour, many victims of systemic oppression have come forward to seek justice and attain their rights through just struggle.
Bless Ethiopian Digital Drones 4 ever The 3 Missiles in the Horn were droned in three days and the 3000 missiles of Gaza are looking 4 Jerusalem Drones! Bless our Digital Rosa & Samri sisters 4 ever
Dereje Haile, I really appreciate you that you have made this program and others, the struggles of " That Generation " . Where can we get the book of Mr. Gizaw Zewdu ? Is it available on Amazon ? Again Dereje Haile, please continue doing this kind of program !
What is disturbing the most for me is Walelegn’s motive without being discussed or scrutinised academically with in our context, is constitutionalised! I hope we all take a note on that.
![በነገራችን ላይ! የብሔር ጥያቄና ዋለልኝ መኮንን - ክፍል - 2 -ከደረጀ ኃይሌ ጋር - | E09 - Benegerachin Lay [Arts TV World]](http://i.ytimg.com/vi/9onDLmjDVck/mqdefault.jpg)
![በነገራችን ላይ! የብሔር ጥያቄና ዋለልኝ መኮንን - ክፍል - 2 -ከደረጀ ኃይሌ ጋር - | E09 - Benegerachin Lay [Arts TV World]](/img/tr.png)
![በነገራችን ላይ! አንዳርጋቸው ጽጌ - #01- Benegrachin Lay! - Andargachew Tsige [Arts TV World]](http://i.ytimg.com/vi/wtb9V7KtHT4/mqdefault.jpg)
ደረጀ የምታቀርባቸው ግሩም የሆኑ ሰዎች አንዳንዴ በጭንቅላታችን ውስጥ የሚመላለሱ ጥያቄዎችን የሚመልሱ በመሆናቸው በጣም እናመሰግናለን። እንግዳውን በጣም ጠንቀቅ ያለ ለስዉ የሚገባ ትንታኔ በማቅረበዎት እውቀትን ያብዛለውት እላለሁ።
ያን ትውልድ የመሰለ ከስንት ዘመን አንዴ የሚፈጠር ከአመራር እስከ አባል በአመነበት አላማ ህይወትን ሳይሰስት የስጠውን ትውልድ ማንም እየተነሳ ያትውልድ ነው ለአሁኑ ሁኔታ ተጠያቂ ከማለት አሁን በቆምበት ጊዜ ሆኖ ያ ትውልድ ምን ሰራ ብሎ
ከውድቀትም ሀነ ክስኬት ተምሮ የራሱን ጊዜ ሰርቶ ማለፍ እንጅ ማንም ሰው ያንን ትውልድ መኮነን ቀርቶ ከጥጉ አይደርስም። ሰው በመሰለው በተረዳው ልክ ነው መስራት የሚችለው። የሀብታም ልጅ ድሀን ነፃ ለማውጣት የታገለ ትውልድ ነው የፊውዳል ልጅ አባቱን ስህተት ነው ብሎ ተሟግቷል ብታነቡ የበለጡ ልትረዱት ትችላላችሁ።
ጋዜጠኛ ደረጀ ቁምነገርህናየምታቀርባቸው ቁምነገሮች ብቻ ሳይሆን ድምፅህ በራሱ ልዩ ቃና አለው አድናቂህ ነኝ
May the Almighty God bless you Mr. Dereje Haile.
Keep up the good job. I have learned a lot from your show.
Much respect for you. God bless you and your family.
ዋለልኝ የወያኔ ባንዳ እንኳንም ባጭሩ ተቀጨ
ደሬ ስወድክ እኮ የምታቀርባቸው ሰዎች የጠለቀ የፖለቲካም ይሁን የእውቀት የህይወት ልምድ ተሞክሯቸው ዘጭ እና ጥንቅቅ ያለ የምርጥ ጭንቅላት ባለቤት አንተም ፕሮግራም ስስራ ሙሉ መረጃ ማጣቀሻ የዘህ ነው የምትቀርበው ይመችህ አቦ የስደት ዘመኔን የምታጣፍጥልኝ ነህ የዘሀቸው የምተረገባቸውን መፅሀፎች በተቻለኝ አቅም እያስመጣሁ አነባቸዋለው ተባረክልኝ
I have followed በነገራችን ላይ program for a long time. However, so far I have not seen such intellectual like this gentleman and አቶ ጌራ former EPRP member who has integrity and confidente. Such life lived like these two intellectuals is life worth living !!! Than you sir!!!
I love this journalist..., he’s well educated and prepared
ደረጀ ኀይሌ አንተን የሚአህል ማን አለ ነብስ ነገር ነህ ሳናውቅ ያለፍነውን ሁሉ እንድናውቅ ታደርገን አለህ ግን አትጥፋ ብዙ ስወች አሉ እንደዚህ እያቀረብክ አሰማን ፈጣሪ ካንተ ጋር ይሁን
አለም ወደ አንድ መንደር በመጣችበት በዚህ ዘመን አፍራሽ ሀሣብ ለኛ ለኢትዮጵያውያን አይተቅመንም የማንኛውም ሰው መብት ፣ ፍትሀዊ ተጠቃሚነት ፣ በእኩል አይን መታየት ለነዚህ መብቶች መታገል መልካም ነበር! ስለመገነጣጠል ለኛ አይጠቅመንም ለነገሩ ሀሣባችሁ እየተሣካላችሁ ነው ደስ ይበላችሁ ተማሪ በየ ዩኒቨርስቲው እየሆነ ያለው ምስክር ነው !
እንዴት ነው የመጣችው? ኣንተ እንደምትለው በሃይልና በማጭበረበር ሳይሆን አእኩልናትና በመተሳሰብ ነው እንዋለልኝም ይህንን ሃሳብ ነው ያቀረቡት። በኣሁኡ ሰኣት ኣለምም በመተሳሰብ እና በመፋቃቀድ ኣንድ እየሆነች ነው። የ ናንተው ችግር ግን ኣንድነት ምን ማለት እነደሆነ ሰላልገባቹ ችግር ተፈጥራላቹ ።
በእውነት ደረጄ እንደዚህ እነዚህን የጥንት ምሁራኖች እያነጋገርክ ጥያቄም እያቀረብክ ይህ አሰታሪቂነትህን ወይም ይቅር ባይነትህ በጣም የሚያሰመሰግንህ ነው
እነሱንም ይቅርታን እንዲማሩ ወይም እነዲያደርጉ የምታደርገው ጥረት አሰደናቂ አሰተማሪ ነው
Ye Shemededa teweled russian ethiopia lay lisera sitagel yehew wetetu zare hagerachenen liyaferares chaf dersula ! Thank you both of you Derje berta !
የስታሊን እና የሌሊን ቅጂ የራሳቸው ፈጠራ የሌላቸው እንኳን ለኢትዮጵያ ለራሻም አልበጃት ያውም ከዚች ምንም resource የሌላት ሀገር ላይ
Tilahun gizaw Birhanemeskel Reda zereu kihshen dr tesfay debesay dr nigist Adane Tselote Eskiyas etc all from Tigrai fighting for Ethiopia issues ❤❤❤
Dereje, you are an excellent interviewer. Others should learn from your approach and preparation.
WERENA ,Dereje demtsu becha dehna new -Le poletica hone le HIwot getemene tarikenoch
intervi Bekat., chilota yelowem -gen tegabazochu Bebotaw ye neberu mayet &mesmat
ok new honom gen ( DEREJE mechea yaswerachwal )
ዘበአለምነህ ዋሴ
Q qwerty ww 😢
በነገራችን ላይ. ደሬ የምታቀርባቸውን ቃለ መጠይቆች በሙሉ እንደ አድቬንቸር ፊልም ነው የምከታተለው ። በጣም ያነቃቃሉ ፣ ታሪክ እንድናውቅ ያደርጋሉ ፣ መፅሀፍ እንድናነብ ይጎቶጉታሉ፣ለኢትዮጵያ ሕዝብ ድብቅ የሆኑ ጥያቄዎችን ያትታሉ...ከልብ እናመሰግናለን እግዚአብሄር ረጅም እድሜ እና ጤና ይስጥህ.
Thank you dear Derjee!
You took us 50 yrs back
This gives us a hint what that group look like ! & how they loved they're country !
This is dynamic & interested Story !
Ato Zewdu has there B qualities
B = Brilliant
B= Brave
B= balanced
Sir, Zewdu you are the best sample of intellectual of our times !!!
Dereje How Beautiful and artistic way of delivering ur Speech, Please Once in ur Life time Make a Conversation with Mengistu Hailemariam
What a gifted journalist! Besides, Dereje's voice is peculiar & attractive!
Thank you Prof. Gizaw. You are explaining history from time and place point of view. It is abstract for a lot of Ethiopian's. I hope your listeners take advantage of your constructive explanation. Thank you.
ፖ!! ደርዬ ቅዱስ እግዚአብሔር እድሜና ጤንነት ይስጥህ።
ጅል
ወለልኝ መኮንን በእውነት ሀቀኛ ለተጮቁኑ ብሒሮች በኢትዮጶያ ሕዝቦች የራስን ዕድል በራስ የመወሰን መብት እስከመገንጠል በፕሪስንቢል ደረጃ አለም አቀፋዊ እና ፊታሃዊ በዚህ ምድር አይቀሬ ነው።ታሪካዊ ሄደት ነው።
የነ ዋለልኝ መኮንን አጋንታዊ አይዶሎጅ ነበር!! እነ መለስም እንዲህ አይነት አይዶሎጅ ይዘው መተው ነው ሀገራችንን በዘር ያባሉን!! ይህን የዘር ፓለቲካ እግዚአብሔር ያጥፋልን!!!!! ሰላም ለኢትዮጵያ እና ለኢትዮጵያውያን!!! 💚💛❤🙏
ወይ ጋሼ ግዛው የፒያሳው ጎረቤታችን(ዘመዳችን) ስላየሁህ ደስ ብሎኛል
Thanks, Mr Dereje Haile, giving us a detail information about Walelinyi Mekonen, a half century ago.
ውይይቱን አድምጨ ስጨርስ በውስጤ ያለውን ዋለልኝ ይህንን ፁሁፍ በዚህ እድሜው ሊፅፍ አይችልም ይልቁንስ ከጀርባው አንድ የተጠነሰሰ ነገር አለ የሚለውን ግምቴን አረጋግጦልኛል።
Perhaps
ትክክልልልልል
በብሔር የተሞረከዘ አሰተዳደር በየክልሉ ለመገንባት የኢኮኖሚውን እና ነባራዊ ሁኔታውን ማጥናት ያሰፈልጋል
ቡዙ የኤውሮፓ ሐገሮች የፌደራል ሲሲሰተም ወይም አሰራርን የሚጠቀሙት የተሻለ ኢኮኖሚ ማህበራዊ ሁኔታ የሰለጠነ ሕብረተሰብ ሰለታቀፈ ነው
አንድ ሐገር የራሷ የሆነ ብሔራዊ ቋንቋ ኖሮአት ሌሎች በቡዙ ማህበረሰብ የሚነገሩ ቋንቋዎች የፌደራል እና የሰራ ቋንቋ ማድረግ ይቻላል እንደማንኛውም የአውሮፓ ሐገሮች በልጅም ሲውዘርላንድ ሱዊድን ኖርዌይ እሰፔን የመሳሰሉት
የእኛ ችግራችን አንድ ግለሰብ በቆንቋው ሲናገር ብሔርተኛ ጎጠኛ ማለት እንላለን
ወይም ኦነግ ሲባል የኦሮሞን ሕዝብ እንጠቀልላለን
አብን ትግራይ ሲባል እንደዛው
ከዚህ የወረደ አመለካከት መለወጥ አለብን
I like your network god job
This is a very matured abd educative inerview based on facts. Thank you!!
ማን ይናገር የነበረ ማን ያርዳ የቀበረ የሚባለውን አባባል በዚህ የፕሮግራም ዝግጅት ላይ በትክክል አግኝተናል አቅራቢውና ቀራቢዎቹ ለጆሮ የማይሰለችና በጣም አሰተማሪ የሆነ ያልተበረዘና ያልተከለሰ እውነተኛ ታሪክ ይዘው በመቅረባቸው ከፍ ያለ ምሰጋና ይገባቸዋል ተኮላ ማሞ ያላቸውን ሲናገሩ ደረጄ የመለሰላቸው መልሰ በጣም ገርሞኛል ትክክል ነው ተኮላ ( አውቀዋለሁ ) ሲናገር የቄሰ ትምህርት ቤት የቅኔ ተማሪ የነበረ ይመሰላል ።
ዋለልኝ ማለት አንክርዳድ ነው :: ተገደለ ስትለኝ አቤት ደስ አንዳለኝ :: ለነገሩ በዋለልኝ ስም ትፅፍ የነበረችው ትግሬ ተወላጅ የነበረችው የህዋህት አናት ማርታ ናት :: ይች ሴት የዋለልኝ ጉአደኛ ነበረች : ሴት የላከው ዋለልኝ ህገራችን በሽ ዓመት ወደ ሁላ አስጉአዛት ::
Its my 2nd time & still such an Amazing explanation....really thanks too much ...1Love & only 1 Ethiopia !!!!
ደረጀ አንተ ምርጥ ሰው እግዚአብሔር ይባርክህ።
በጣም ግሩም የሆነ ውይይት! ምስጋና ለ አቶ ግዛው ዘውዱ
ዕድሜና ጤና ሰጥቶኝ በዋለልኝ ስም የተሰየሙት ማናቸውንም ( እንደ ዋለልኝ ካምፓስ በወሎ መሳዮች) ማሰገድ ብንችል፣ ደስታየ ወደር የለውም። ዋለልኝና ጥራዝ ነጠቅ፣ ግብረ አበሮቹ ያመጡብን ጣጣ ነው፣ አሁን የኔ ትውልድ ፍዳ እያየን ያለነው።
Exactly I don't think him self he understand what was his vision of the country.
Mankusa እውነት ብለካል
በጣም ትክክል። የነሱ ጣጣ የትውልድ መከራ ሆኖ እስካሁን የሚያስከትለውን እልቂት ላየ በጣም አሳፋሪ ትውልዶች ናቸው።
ህዝብ ይቅርታ ተጠይቆ በዋለልኝ ስም የተሰየመ መቀየር አለበት። እሱ የአድርባይነትና ባንዳነት ቁንጮ ነው።
I am glad that Walelng didn’t become a leader in the Ethiopian politics. He would have been a complete dictator and murderer. We are now paying for the stupidity of people like him.
All ethiopia indebted to walelign mekonen....legend
Well done Dereje as always!
ደረጀ ሃይሌ ምርጥ ጋዜጠኛ፤ስለብሄርህ መረጃ የለኝም ደግሞም እንዲኖረኝ አልፈልግም ኢትዮጵያዊነት ለእኔ በቂ ነው፡፡ኮራሁብህ ወዳጄ ዕድሜና ጤና ይስጥልኝ፡፡ I was very much impressed by your interview on the topic that many judged blindly. They did it denying episodes of Walelign and his friends. Today they are criticized ignorantly for harvesting cheap popularity on expense of values of hero icons like walelign. Bravo Dere.
እጅግ ደስ የሚል በሳል ለማዳመጥ የሚስብ ውይይት ነው!!!
ደሬ በጣም አደንቅሀለሁ ታሪክን እንዳዉቅ የዛን ትዉልድ እይታወች እንዳዉቅአድርገኛል ቃለመጠይቆችህን ሁሉ እየፈለኩ እያዳመጥኩነዉ ወደኋላ ተመልሸ ክበርልኝ 🙏🙏🙏
Wow.. how deep is this discussion
የዚያን ጊዜ ጥራዝ ነጠቅ ትውልድ ኢትዮጵያን ምስቅልቅል አድርጓት ሄደ።
ርጉም የሆነ ትውልድ በጣም ነው የሚያበሳጨው!!!
You areabsolutly correct, thier knowldege a to z, mao ,chiguver thas is all
እውነት ነው !! የአባት እዳ ለልጅ ማለት ይሄ ነው !! ይሄው 50 አመት እንሰቃያለን
ዋለልኝ ለአማራዉ መጨፍጨፍ የአንበሳውን ድርሻ ይይዛል
The article of Walelegn is a typical sample of 'Little knowledge is dangerous'.
ደረጀ የአጠያየቅ ስልትህ ደስ ይላል እንግዶችህን ፈታ ያደርጋቸዋል
ዋለለኝ ምርጥ ሰው ታሪኩ ብዙዎች ገስተዎት ይመሩበታል
Nice history
ደረጀ እናመስግናለን የነበረውን ሁኔታ እንድናውቅ እና እንድናገነዝብ ሰለእፕደርግህን ።በኔ እስተሳሰብ የማይሆን ነገር ውስጥ ገብተው ለአሁኔታችን ተጠያቂ ያትውልድ ነውና አሁን ደግሞ ስራ ግን ዘር መቁጠር ጀምረናል ምን ይሻለን ይሆን እስኪ ወደ አማራው ክልል እንሄድ ጠግቦ እንኮን ያላደረ ህዝብ እንዴት አድርጎ ነዉ ስው የሚጎዳው።አረጎበዝ ውድ የት እየሄድን ነዉ እናስተውል እግዚአብሔርን እንፍራ
በአንድ ሐገር ውሰጥ ቡዙ ጎሳዎች ወይም ብሔረረብች ባሉበት ሐገር የሕዝብን ማንነት ወይም በማን መመራት እንደሚፈልግ በተወሰኑ ግለሰቦች Determinat አይደረግም
ሕዝብ የወደደውን የሚፈልገውን አሰተዳደር ሀይል የ መምረጥ መብቱ ሊከበር የገባል
ያኔ ዋለለኝ በሀያወች እድሜ ምናልባት 24 አመት
ያ ፅህፍ ከሱ ጭንቅላት የፈለቀ ሳይሆን ከሱ በፊትከኤርትራ ነፃ እውን ድርጅቶች በሴት ጓደኛው በኩል ተስጥቶት በድፍረት ያነበበው ፅህፍ ነው ያ ትውልድ ከንቱ የባዕዳን ሀይሎች መጠቀሚያ ብቻ ነበር
መጨረሻም በእውፕላን ጠላፋ ላይ በቀድሜው ወታደርበጥይት ተብሎ ፍፃሜው ሆነ
ደግ አድረገ ያ የቀድሞው መከላከያ ሀይል አባል
ነብሱን አይማር ያጭንጋፍ
ብዙዎቹ የያኔው ፊደል-ቆጠር-ትውልድ ያልተረዱት ነገር ቢኖር ኢትዮጵያን ከ 1920ቹ ጀምሮ ሲያጠኗት የነበሩት የጀርመን አንትሮፖሎጂስቶች በተቻላቸው መጠን ሀገሪቷን በብሄር ለመሸንሸን ሞክረው በስተመጨረሻም እነሡ የሚፈልጉትን አይነት ማንነት ላይ መሠረት ያደረገ የብሔር ልዮነት በህዝቦች መሀል ቅርፅና ይዘት ይዞ አላገኙትም። በስተመጨረሻም ዘመንን የተሽገረ የህዝብን ፍሰት ልክ እነደ መአበል የየራሱ የሆነውን የመድረሻ እና መመለሻ ምልክት በህዝቡ አሰፋፈር ላይ ጥሎ አልፏል የሚል ድምዳሜ ላይ ነው የደረሱት። በነሡ ጥናት መሰረት እኛ ደገኛ የምንለው በተራራ ላይ የሚኖረው የየትኛውም ብሔር ህዘብ ክፍል በሀገሪቷ ነባርና ወጥ ማንነት ሲኖረው በአነፃሩ ብዙኋኑ ቆለኛው የተቀላቀለ እና አዲስ ማንነት ያለው ውህድ ህዝብ ነው።
እናም የኢትዮ ፖለቲካ በነዋለልኝ ቅኝት ሲታይ የደገኛ ፖለቲካ ነው። አብዛኛውን እታች የለውን በንግድ፣በጋብቻ፣በብድር ተቋሟት፣በእቁብ ወዘተ የተሳሰረውን የያኔውን ቆለኛ የዛሬውን ከተሜ የማይወክልም የማይመሥልም ነው። አሁን ከዚህ ከማይመስል ነገር እንዴት የዛች ሀገር ፖለቲካ ይላቀቅ ነው። አቶ።።። እንዳለው ይህ አይነት የብሔር ደገኝነት ።ለ"ትግሬውም" "አማራውም" "ኦሮሞውም" በተግባር ተፈትሾ ወይ ከድህነት ወይም ከስደት ወይም ከሰላም እጦት አላዳነውም።
እኔ የሚመስለኝ የሶቭየት ህብረት እጅ ይኖርበታል ብዬ እገምታለሁ። ምክኛቱም ከሁለተኛው ኣለም ጦርነት በኋላ በምእራቡ ኣለምና በምስራቁ ቀዝቃዛ ጦርነት ተጀመረ። ሶቭየት ህብረት ብዙ የኣፍሪካ ኣገር ቅኝ ግዛቶችን ነፃ እንዲወጡና ወደ ሶሻሊዝም እንዲገቡ ብዙ የገንዘብና የጦር የመሳሪያ እርዳታ ታደርግ ነበረ። ኣውቶኖሚ ኣስተዳደር የሚለውም የሌኒን ኣስተሳሰብ ነው። ሶቭየት ህብረት በሚስጥር የራስዋን ኮሙኒዝምን ለማስፋፋት ከፍተኛ ወጪ ታወጣ ነበረ። በተባበሩት መንግስታት ከጣልያን ወረራ በኋላ ስለኤርትራ ጉዳይ ነፃ እራሱዋን የቻለች ኣገር እንድትሆን ድምፅ ከሰጡት ኣገሮች ኣንዱዋ ናት።
@@wulchafogebre5356 እንዲያማ ከሆነ እነዴት በዘር የመከፋፈልን ሀሳብ አውሶናል የምንለው ህብረት ከፈረሰ ቡኋላ 1991 የኢትዮ ፖለቲካ ወደዛ መጎተቱ ለምን አስፈለገ? ምናልባትም ከእርሶ የበለጠ አላውቅም ግንሳ በ1920ቹ በጀርመኖች የተጠኑ ብዙ አረቲክሎች አሉ የዘር ማንነትን አርቲኩሌት የሚያደርጉ።
@@hahudejene3613 የጀርመን የጥናት ኣርቲክሎች ሞነር ኣለመኖራቸውን ኣላስተባበልኩም። ነገር ግን የተለያዩ የኣይን ምስክሮችን ቃለ ምልልስ ኣይቼ የወስውድኩት ግምት የብሄር ጥያቄን ካነሱት ወጣቶች ኣንዱ ዋለልኝ መኮንን ነው። በተጨማሪ መሬት ላራሹ እና ፀረ ፊውዳል መፈክርም የጀመሩት ከደርግ በፊት እነሱ ነበሩ። ስለዚህ ነው የሶቭየት ህብረት እጅ ይኖርበታል ያልኩት። ሶቭየት ህብረት ኮሙኒዝምን በኣለም ለማስፋፋት ከፍተኛ የስለላ ሰራተኞችን በተለያየ ኣገር በትና ነበር። የስፔይን የርስ በርስ ጦርነት የኮርያና የቬትናም ጦርነት በጣም ጎልተው ከሚታዩን ዋናዎቹ ናቸው። በነገራችን ላይ የኣጼ ምኒሊክ ኣማካሪ ሩስኪ ነበረ
Dere Mirtu gazetegna ke Mirtu Gizawye gar,enameseginalen.
የአብዱልመጅድ ነገር ይገርማል።እሱን አስበን የዛሬውን ሙስጠፌ ስንመለከት፣ ወንድም ሶማሊያ ዘርህ ይባረክ እንላለን።
I love this! thank you, keep
it up Dereje.
ዋለልኝ❤❤❤
እንደ ዋለልኝ የመሳሰሉት በአርቆ አስተሳሰብ እና በወቅቱ በሚያደርጉት እንቅስቃሴ በመጪው ትውልድ ላይ የሚያስከትለውን ችግር ባላገናዘቡ ሰዎች የተዘራው መርዝ በእነ መለስ ዜናዊ የዲያብሎስ ቁራጭ በወያኔ ዘመን አፍርቶ ይህው ሃገራችን ኢትዮጵያ እየታመሰች ትገኛለች እግዚአብሔር ለሃገራችን ኢትዮጵያ ሰላምን ያውርድልን አሜን
የዚያን ጊዜ ጥራዝ ነጠቅ ትውልድ ኢትዮጵያን ምስቅልቅል አድርጓት ሄደ።
ርጉም የሆነ ትውልድ በጣም ነው የሚያበሳጨው!!!
Betam wub nachu geremamugesachu deasesetlu Egzabhr amelak yeabarakchu💓
አቶ ደረጀ እስከ አሁን ድርስ ስለ ዋለልኝ ና ስለ አኢሃፓዎች ብዙ አወያይትሀል ትመሰግናልህ። ሆኖም መሰረቱን ገና ስለ አላገኛችሁት ለማወቅ እና ለማሳወቅ ፍለጋው ቀጥልበት የሚተባበሩህ ሰዎች አሉ።
The reason for the mess the nation ended up in is not the questions Walelign raised, rather the tag of war that happened between that generation. Those who raised critical questions about the nation's matters couldn't manage to create a win win environment that could have been suitable for everyone, they got lost in their egos and ended up scattering in unproductive directions. We hope those years and all the negativity that resulted will be a good lesson for the new generation not to repeat negative history.
"Self determination up to cessation" is a fundamental human rights principle that no one can deny it. I really appreciate this author because he puts most of the context right. We have to appreciate our differences and need to find ways to cope-up with them. Rejecting this principle didn't help the country for 100s of years and it will not help in the future either.
I am hear to hear Deregi voice. Love love
ሁሁሁሀ በነገራችን ላይ የራስህ ድምፅ ህ በነገራችን ላይ ገዳይ ነው ፣i like it man
Me to.
እነዚያን:እርጉሞች:አንድበአንድ:እየለቀሙ:የደፏቸውን:አንቲሃይጃከሮች:እድሜ:ከጤና:ጋር:አብዝቶ:ይስጣችሁ፣ደግሞ:ዋለልኝ:ለምን:ሞተ:ብለው:ይዘምራሉ፣ምድረግልብ:የሐገር:ፀሮች፣ዕየራሳቸውን:ዕድሜም:አሳጠሩ:አገሪቷንም:መቀመቅ:ከተቷት።
ደሬ-----እኔ በግሌ የማምንበት እስካሁን ሊፈታ ላልቻለው የኢትዮጵያ የብሄር ቅራኔ ክብሪቱን የጫረው ዋለልኝ መኮንን ነው ብየ አስባለሁ፡፡በእርግጥ የዋለልኝን የግል ብቃት አልክድም፡፡እንደሚባለው ችኩል ከመሆኑ ውጭ ላመነበት ነገር ግን የግንባር ስጋ የሚባል ነው፡፡በወቅቱ ያየውን እና የሰማውን ሁሉ ወደ ተግባር ለመለወጥ ከመቸኮል ይልቅ በእርጋታ ቢያስብ ኖሮ ለሃገራችን እንደካነሰር የማይድን የብሄር በሽታ ትቶ ባላለፈ፡፡ እስር ቤት በነበረበት ጊዜ ከነ ጀኔራል ታደሰ ብሩ የሰማውን ከእስር ሲወጣ ሙሉ በሙሉ በተግባር ለመፈጸም መሞከር አልነበረበትም ፡፡ ታውቃለህ ደሬ ታደሰ ብሩ የሰላሌ ኦሮሞ ሲሆን በአንድ ወቅት ጃንሆይ እና አክሊሉ ሃብተ ወልድ የኦሮሞ ህዝብ እንዳይማር ሲዶልቱ ሰምቻለሁ ብሎ ከመንግስት ከድቶ ጫካ የገባ ሰው ነው፡፡ስለዚህ ታደሰ ብሩ የኦሮሞ ህዝብ ተጨቁኗል ብሎ የሚያምን ሰው በመሆኑ የብሄር መብት ላይ አያቀነቅንም ተብሎ አይታሰብም፡፡ስለሆነም ዋለልኝ የብሄር መብት ላይ ያቀጣጠለው እሳት አስር ላይ እያለ ከእነጀኔራል የቀሰመው ነው ብሎ ለመደምደም የሚቻል ይመስለኛል፡፡ ለማንኛውም ደሬ ይ የግል አስተያቴ ነው፡፡
የደረጀ አድናቂ ከሆንክ ልክ እንደሱ ተጨባጭ መረጃ ላይ ሳትመረኮዝ በይመስለኛል ብቻ የሰውን ስም በመጥቀስ መተቸቱ አይመችም!!
መሳሳትሽ ነው ዋልልኝ መኮነን የወሎ ኦረማነው
@@tybamohammed5817 አማረነዉ
Thanks Dere for making us the reality: I felt sorry about those who are sharply critisizing the pitifull Wallelign. As long as there is discrimination and lack of good governance for all the people of our country Ethiopia, raising the question of nationality issues is inevitable, so, why to curse this man too much. Rather than trying to solve the problem by avoiding, analysing and identifing the root cause and acting wisely is the better alternative, let us think wisely not emotionally.
Answe one question why you think United States of America is great?
የሚገርመው ነገር
የተረገመ ትውልድ ናቹ
ዋለልኝ መኵንን
ሲጀመር የብሔር ጥያቄን ከእስታሊኝ ነው የቀዳው
እሄው የእናንተ ጦስ ነው ዛሬ ሀገራችን የኢጎዝ ላቪያ ዕጣ ፈንታ የገጠማት ።
Yohannes Kassa 👏
እነሱ የዘሩትን እኛ እጭደን ፍሬዋን እየበላን ነው
really it was very good dicussion about the past student movement thank you dere!!!
ዋለልኝ የራሱ ሀሳብም ሆነ እዉቀት ያልነበረዉ ሰዉ ይመስለኛል። ምናልባት ኤርትራዊ ሰዉ ጽፎ የሰጠዉን ነዉ ያነበበዉ የሚባለዉ እዉነት ይመስለኛል። የሀገራችንን የማጭበርበር ፖለቲካ መሰረት የጣለ ሰዉ ዋልኝ!!!!!
ኣንተ ከተማርከው የውሽት ሃሳብ ጋር ስለማይስማምማ ነው። ብዙ ብሔር ቤረሰብ የሚያቀርበው ጥያቂ እኮነው። የሲዳማውን የክልል ጥያቂ ማየት ብቻ እኮ በቂ ነው።
በትክክል!!!!!!!!
የክልል ጥያቄና ለታሪካዊ ጠላቶች ፔትሮ ዶላር፣ ሀገር ገንጣዮችና በመገንጠል የሚነግዱ ፙቀሚያ ዕቃ መሆን ይለያያል። ሀገር መገነጣጠያ ፍኖተ ካርታቸውን ከግማሽ ክፍለ ዘመን በፊት ያወጀ ክፉ የኢትዮጵያ ጠላት ዋለልኝ መኮንን ነው።
@@kedirmohammedidris8140 ይህን አፈታሪክ ከመሆን ያልዘለለ ጊዜ ያለፈበት ተረት ተረት የዘለለ አይደለም !!! ገንጣይም አስገንጣይም በሌለበት ሚዳ ዝም ብሎ ቃላት መጠለዝ ብቻ ነው ትርፉ ;;
ኤርትራ የኢትዮጵያ አካል ሆና አታቅም ያትውልድ ወይም የዋለልኝ ችግር ሳይሆን ሃይለስላሴ በሽር የፈፀሙት ስህተት ነው !!!!!!
ሰው ሁሉ እንደእናንተ ደደብ ይመስላችኋል
ዋለልኝ ብዙ ጽፏል/ በራሱ የቐመና የማንንም ድጋፍ የማይፈልግ የእውነተኛ ኢትዮጵያዊ ምሳሌ ነው/ ወያኔ የሱን ጽሁፍ ስለ አጣመመው ሊወቀስ አይገባም/
ከዋለልኝ ጽሁፍ ከአዚናራው እስረኛ
ፈሪ ይኑር ጎበዝ ይሙት ቢሻው
አተላ መሸከም ይወዳል ትከሻው/
Hello Brother…I wish I do have much words to describe how great you program is? I found myself in a free college classes. I learn a lot from your program. I believe as a nation this program is a game changer. All your guests are a treasure of our country. Never been used as a Nile for century. If our true leaders meet this people and assign to the job. Our country will be on the right track of peace and prosperity.
Thank You for everything you have done.
Begashaw
ኣንድ ?
b
Teamwork Is Good At Anyhour
ዋለልኝ የሚሉትን ባንዳ በጥይት የደፋውን የቀኃሥ የደኅንነት አባል ልናውቀውና ሐውልት ልንሰራለት የሚገባ ጀግና ነው።
😤😤😤😤😤😤😤😤ባዳ አተነህ
ደረጀ ኃይሌ ምርጥ ጋዘጠኛ ነህ። የምታቀርባችው እንግዶች quality ያቸው ራሱ ትምሕርት ሰጪ ናቸው። I really enjoy your show thank you sir
ኢትዮጵያ ካሏት የአማርኛ ቋንቋ አቀናባሪ ጋዜጠኛ አንደኝነትን የሚፎካከረው የለም በምን ቢባል በብዙዙዙዙዙ መዘርዘሩ ጠያቂ ሲመጣ ነው በኛ እይታ ሚዛን ግን አንደኛ ነው በርታ በርታ በርታ!!!!!!!
I remembered him when I was in 5th grade, he was 12th grade at w/o Sihin school , Wallo, Dessie, he was a mad and angry student. No matter what, he had an issue. There was always demonstration in the street, he was at the front.
የዚያን ጊዜ ጥራዝ ነጠቅ ትውልድ ኢትዮጵያን ምስቅልቅል አድርጓት ሄደ።
ርጉም የሆነ ትውልድ በጣም ነው የሚያበሳጨው!!!
@@mulugetatesfayeteshome648 ልክ ነህ። ያልበሰሉና ንጉሱን ቅናት በተሞላ ሰይጣናዊ መንፈስ በመቃጠል አስወግደው ከነሱ አልፎ ደሀውን ገበሬ ሳይቀር ለማያባራ ረሀብና በጎጠኝነት የመጋጋጥ ችግር ዳርገው እዚህ አደረሱን። እግዜር ይይላችሁ አልልም ጎጥ የማይለየዉ አምላክ ቀድሞውኑ እርባና ቢስና ተቅበዝባዥ ውሻ አድርጓቸዋልና!!!! የመጨረሻዎቹንም ደደቢት ይቁጠራቸው።
I like your debate
ደርየየየ እደነዚህ አይነት ትልቅ ሰዎች እየያዝክ ና አትጥፋ ደርየየየ አጋፋው
Thank you for situating Walelign as a product of his time, for saving him from political fads and historical shortcuts fashions of the modern era, and from "hanging judges" !!!! Thanks again for your impartial, balanced and cross reading approach and intellectual honesty ! I wonder why and how did we get to the current ideological sinking after this legacy?
Walelign might be a product of his time. However wishing the disintegration of your country for the sake of your ideological belief was wrong then as it is wrong now. Walelign is part of a generation full of hubris and arrogance. Little did they know how socially alienated and culturally uprooted they were.
@@አልዩአምባ Walelign wasn't for disintegration of the country nor I was and I am now! He said it. His excessive use of words was part of his character and intended to provoque an effect rather than to assert a definitive statement on that sensitive issue. He just presented a "document paper" for open discussions and different interpretations. He closed his presentation by saying: "Down with fadism" and "Down with Chauvinism". Walelign had come to the universal truth: "Facts are stubborn things, they speak for themselves". It's up to you to judge Walelign and his generation (as mine) in such a partisan manner. But there's no getting away from this sensitive issue after 50 years !!!! As we use to say: "በሽታውን የደበቀ መድሀኒት አይገኝለትም". That's where we are now.
አገር ትኑር፣ብሔር ይሙት ቢሻው፣
አፈር ለመሸከም ይችላል ትክሻው።
Down with Walelegnism !
sooo INTERSTING .... Thx too much !!!!!
Change Is Not Easy
reason based answers views, I really do appreciate you Mr. Gezaw
በዛ ትውልድ ላይ ግልጽ ዕይታ እንዲኖረን ስላደረጋችሁ እናመሰግናለን!!!
Walelgn was ahead of his time, he was a selfless truely progressive person, many feudal sentimentalists still believes he is the cause of all what’s happening today, but the truth is he takes the lion’s share of this country’s political in devour, many victims of systemic oppression have come forward to seek justice and attain their rights through just struggle.
Bless Ethiopian Digital Drones 4 ever
The 3 Missiles in the Horn were droned in three days and
the 3000 missiles of Gaza are looking 4 Jerusalem Drones!
Bless our Digital Rosa & Samri sisters 4 ever
Enameseginalen ato gizaw zewdu I like every thing
Dere, to tell you the truth you are the best and my hero, that kaki goes with you and remind me of the slogan " ETHIOPIA WOYIM MOT"
ይህን ውይይት ካየሁት በሀላ አንድ ወዳጄን ዋለልኝን ያውቁታል ብዬ ስጠይቃቸው ደሴ እያለሁ ክላስ ሜቴ ነበር አሉኝና በወቅቱ 10000 ብር ሎተሪ ደርሶት ነበር አሉኝ እና ገርሞኝ እቺን ላካፍል ብዬ ነው።
ትክክል ነህ/ ገንዘቡን ደሃ ተማሪዎችን ረድቶበታል/ አስተዋይና ደግ ሰው ነበር//
የ1960 ዎቹ ከአንድ ችግር ወደ ሌላ ችግር አሸጋገሩት አንድም የፈየዱት ነገር የለም።
ዋለልኝ የኢትዮጵያ ጠላቶች ሰለባ፣ ሳይገባው ሸምድዶ በስታሊንኛ ሰክሮ የተጨናበረ፣ ከቅኝ ገዥነት ነጻ ለመውጣት ሌሎች የሚያደርጉትን ትግል ከኢትዮጵያ ሁኔታ ጋር ያላተመ፣ የነጀብሃም ሰለባ ነበር። ብቅብቅ ያለች ማሽላ አንድም ለወፍ አንድም ለወንጭፍ ነበረ ነገሩ አውሮፕላን እጠልፋለሁ ብሎ ውጥ ውጥ ሲል ቀመሰ! እስከወዲያኛውም አሸለበ!!!ከአህያ የዋለች ጊደር ምን ተምራ ትመጣለች አሉ? እስር ቤት ካሉ ጀብሃዎች አውሮፕላን መጥለፍን ተሰብኮ ወጥቶ ብዙሃንን ለመጨረስ ሲራወጥ ተራውጦ ቀረ!!! የኢትዮጵያ ጠላት ምን ጊዜም ከውጭ የሚገባ ተልካሻ የስልጣን ስካርና የጥቅመኝነት ሃሳብ ነው!!!የስታሊን ሰካራሞች ዛሬም አሉ። ጆሴፍ ስታሊን እጅግ ረጅሙን የሳይቤሪያ በረዶማ ሰቅጣጭ መንገድ ወደጉላጉል ካምፕ መሄጃ በሰው አጥንት የሰራ ግፈኛ አራጅ ነው። የሱ መጥፎ መንፈስ የተከተሉትን ሁሉ አራጅ ነው ያደረጋቸው።
አንድ እንሁን!!! Bihonim yelijun aemiro mitiket linkidew anchilim. Bicha yihe tiwulid kalefew bego begowun bimar melkam.
ደሬ በርታልን፡፡
Dere....you are so smart. The way how you're approaching. Amazing, really extraordinary preparation on the details. Much to learn.
የብሄር ጉዳይ ዓለምን ዋጋ ያስከፈለና ደም እንደጎርፍ ያስፈሰሰ ጉዳይ ሆኖ ፣ጥንታዊዋ ኢትዮጵያ የሰው ዘር ምንጭ የሆነችው ኢትዮጵያ በ21ኛው መቶ ክፍለ ዘመን ላይ ወደኋላ መመለሷና ከሌላው ዓለም አለመማር አሳዛኝ ክስተት ነው!!!
Dereje Haile,
I really appreciate you that you have made this program and others, the struggles of " That Generation " .
Where can we get the book of Mr. Gizaw Zewdu ? Is it available on Amazon ? Again Dereje Haile,
please continue doing this kind of program !
ነጭ የሰጣቸውን ሸቀጥ ተቀብለው ዛሬ ላለንበት ትርምስ ያበቁን እርጉማን እግዚአብሔር የለም ብለው የተነሱ እብዶች።
exactly
What is disturbing the most for me is Walelegn’s motive without being discussed or scrutinised academically with in our context, is constitutionalised! I hope we all take a note on that.
ለኢትዮጵያ ለአሁኑ ውጥንቅጥ እርሾው ዋለልኝ የሚባል ሰው ነው ያሁን ትውልድ ይህንን አፍራሽ የዋለልኝን ትርክት ትቶ በአንድ ኢትዮጵያ ማመን አለበት ያለ በለዚያ አገር አይኖረንም
ዋለልኝን ለመኮነን መጀመሪያ እሱ ያነሳው ሃሳብ ጥልቀት መረዳት ይጠይቃል። ያውም የችግሮቹ መሰረታዊ ምንጭ እነ ዋለልኝ የገባቸውን እውነት የገባው የፖለቲካ ና የማህበረሰብ መሪዎች የሌሉን መሆኑ ነው።
Ephrem Telele Weldegiorgis እነዋለልኝ ያነሱት ጥልቅ ሀሰብ ነው ካልክ የነሱን ጥልቅ ሀሳብ የሚረዳ ማህበረሰብ ስለሌለ ሳይሆን የተነሱበ ርዕዮት የተሳሳተ ስለ ሆነ ይኽው እኔና አንተ እንኳ መግባባት አቃተን
በታሪክ አንድ ሆና የማታዉቅን ሀገር አንድ ለማድረግ ማሰብ አይጠቅምም። ምናልባት በአንድ ላይ መሰባሰብ ለማለት ከሆነ አሪፍ ነዉ። እንደ ጥንቱም እንደ አሁኑም የሐገራት ህብረት ሆኖ መቀጠል ይቻላል።
@@zena0002 ተመልሶ ወደ ዘመነ መሳፍንት?
@@besaqneber አዎ። ሁሉም የግል ሀገሩን እያስተዳደረ በጋራ ደግሞ ኢትዮዽያዊ መሆን። ሞግዚትነቱ ሲቀር ባለፉት 28 አመታት እንደነበረዉ። ከዘመነ መሳፍንት በፊት እንደነበረዉ። ወይም እንደ አሜሪካ እና አዉሮፖ።
የሐገራት ህብረት።
መምህሩ የኢትዮጵያን የረጂም ዘመን ታሪክ በአፄ ምኒልክ ገድበውታል። ያ ትልቅ ስሕተት ነው። ሁለተኛው ታላቁ ስሕተት፣ የኢትዮጵያንና የአውሮጳን የታሪክ ሂደት እንደተመሳሳይ ሂደት ነው። ያው ጅብና አህያ አንድ ናቸው እንደማለት ነው። የሁለቱ ሂደት እጅግ በጣም የተለየ ነው። ይኸ በኢትዮጵያ ምሁራን በተደጋጋሚ እየተፈጸመ ያለ ስሕተት ነውና፣ እስኪ እዚህች ላይ ጽሑፌን ጥቂት ላንዛዛው። የአውሮጳ ኅብረተሰብ ርስበርሳቸው ባላንጣ በሆኑ፣ ባንድ አገር ቢኖሩም፣ ለየቅላቸው በፍጹም ሊታረቅ የማይችል ሕልም እያለሙ በሚያድሩ፣ ዝግ በሆኑ መደቦች እንደተዋቀረ ኅብረተሰብ ሁኖ ነው የሚታወቀው። አንዱ ወደሌላ መደብ ለመሻገር በሕልም የሚቻል ቢሆንም፣ በግብር ግን የፈረንሳይ አብዮት ፈንድቶ ሥርዐቱን እስካፈረሰው ድረስ ዕድል አልነበረም። አውሮጳውያን መዘመን የጀመሩት፣ ሂደቱ ዘመናትን የፈጀ ቢሆንም፣ ወደተግባርነት የቀየረው የፈረንሳይ አብዮት ነው ማለት ይቻላል። የዚህ አብዮት ታላቁ ቅጅት፣ ሌላው ቢቀር በአሳብ ደረጃ፣ የሁሉም ሰው እኩልነት ነው [ልብ በሉልኝ፣ ይኸ ሴቶችን አያካትትም።]። ስለዚህ በአጠቃላዩ ሲታይ፣ በአውሮጳ ሰፍኖ የነበረው የፖለቲካና ማኅበራዊ ሥርዐት በባሕርዩ አግላይ ነበር ማለት ይቻላል። የካርል ማርክስ ምርመራ መነሻው የዚህ አግላይ ሥርዐት አመጣጥ፣ መዳበርና [በፈረንሳይ አብዮት] መፍረስ ሲሆን፣ [አብዮቱ] የቀደደውም ፈር ወዴት ሊመራ እንደሚችል መተንበይ ነው።
የኢትዮጵያ ሁናቴ ግን በፍጹም የተለየ እንደመሆኑ፣ የካርል ማርክስ ትንተና፣ የመተንተንን ስልት ለመማር ካልሆነ በስተቀር፣ ለአገሪቷ ኅብረተሰብና ታሪክ ምንም ዐይነት ፋይዳ አለው ብዬ አልገምትም። የኢትዮጵያ ታሪክ እንደሚነግረን፣ የአገሪቷ ገዢ ክፍል፣ ከአውሮጳውያን በተፃረረ መልኩ፣ በባሕርዩ አዋሃጅ [እንግሊዝኛው ለሚቀናችሁ absorptive] እንጂ አግላይ የሆነበት ጊዜ ኑሮ አያውቅም ማለት ይቻላል። ይኸንን አውሮጳያን ራሳቸው ደጋግመው የሚሰብኩልን ነገር ነው። በ፲፱ኛ ዘመነምሕረት ላይ፣ የአፄ ቴዎድሮስ ታማኝ አማካሪ የነበረው እንግሊዛዊው ፕላውዴን እጅግ በመገረም የሚነግረን ነገር ቢኖር፣ በኢትዮጵያ ምድር ሌላው ይቅርና፣ የሚለብሰው ቡትቶ እንኳን የሌለው፣ አንድ ጭንጩ ድኻ በሥነልቦናው አንድ ቀን እኔም ያልፍልኛል ብሎ ያስባል። በዚሁ በፕላውዴን አባባል፣ እያንዳንዱ ኢትዮጵያዊ ስለገዛራሱ ጠንካራ አስተያየት ያለው ሲሆን፣ “የዕድልና ያለመታደል ጉዳይ ሁኖ አንዱ ከሌላው ለጊዜው እኩል ባይሆንም እንኳን፣ በኢትዮጵያ ማንኛውም ሰው በመሠረቱ ያው [እኩል] ነው። … እያንዳንዱ ኢትዮጵያዊ ራሱን ለታላቅ ዓላማ ታጭቶ የተወለደ አድርጎ ያምናል፤ በፍጹም የማትረባ ፍንጣሪም እንኳን ብልጭ ባለችበት ቊጥር ይኸንን ምኞቱን ታቀጣጥለዋለች።”
የፈረንሳይ አብዮት ባይኖር፣ ለናፖሌዎን ቦናፓርቴ ዐይነት አስደናቂ መሪ የአገሩ ጄኔራል መሆን የሕልም እንጀራ ሁኖ በቀረ። በኢትዮጵያ ግን፣ እንደነፊታውራሪ ሀብተጊዮርጊስ፣ ደጃች ባልቻ አባነፍሶ፣ "ፍርድ እንደአሉላ፣ ጽድቅ እንደላሊበላ" እየተባለ የሚዘመርለት ራስ አሉላ ለመሳሰሉት፣ ወደታላቅ አገራዊ መሪነት ደረጃ ለመድረስ ያስፈለጋቸው ብቃት እንጂ የትውልዳቸው ደረጃና ቦታ ወይንም ብሔረሰብ አይደለም። በሰገሌ ጦርነት የተማረኩት ንጉሥ ሚካኤል፣ በፊታውራሪ ሀብተጊዮርጊስ እጅ መውደቃቸው አሳፍሯቸው፣ “አንተ ባርያ” ቢሏቸው፣ “ጌታዬ እኔ ባርያ የነበርሁት ስለተማረክሁ ነው፣ አሁንማ ባርያ እኮ እርስዎ ነዎት” ብለው አፌዙባቸው። ይኸ የፊታውራሪ አባባል፣ መጥፎ አጋጣሚ ሁናቴውን እስካልቀየረ ድረስ፣ ሁሉም ሰው በተፈጥሮ እኩል መሆኑን ማሳያ ነው። ለአውሮጳያን “ብቃትና ችሎታ፣ እኩልነት” የሚሉት ፅንሰአሳቦች የፈረንሳይ አብዮት ፍሬዎች ናቸው። ለኢትዮጵያ ግን የኅብረተሰቡ የቆመበት ምሰሶ ነበሩ፣ ናቸውም ማለት ይቻላል [ደርግ፣ እጅግ በተለይም ደግሞ፣ ሕወሓት እስካልመጡ ድረስ ማለቴ ነው።] ።
ስለዚህ ዋለልኝና አድናቂዎቹ የወቅቱ ተማሪዎች የኢትዮጵያን ታሪክና የማኅበረሰቧን አወቃቀር እያዩ ያሉት በተጣመመና ምንም ዐይነት ግንኙነት በሌለው በአውሮጳ ታሪክ መነፅር ነው። ንጉሠነገሥቱ ተማሪዎቹን "ባለእንጭጭ አእምሮ" ሲሏቸው በትክክል ገልጿቸዋል ማለት ይቻላል። እንኳን የመመራመር የማመዛዘን ችሎታ እንኳን አልነበራቸውም። እንግሊዝኛ ብቻ በደምብ ስለተናገሩ ከሌላ ምህዋር የመጡ አስመሰላቸው። እኚህም ደራሲ በዚያ ሁሉ ትምህርታቸው ይኸንን ግልጽ የሆነ የሁለቱን ማኅበረሰብ ልዩነት የተረዱት እንደማይመስሉ ቃለምልልሳቸው ያሳያል። ጠያቂው/ጋዜጠኛው ስለዚህ አጥብቆ አለመጠየቁ አልገባኝም።
በኢትዮጵያ ዉስጥ ለመጀመሪያ ጊዜ ሐገር በማፍረስ , በምቀኝነት እና በግብዝነት ላይ የተመሠረተ የድንቁርና መጋረጃ ወስጥ ተጠቅልሎ የተቀበረ, አሁንሃገሪቱ ላለችበት መከራ ያበቃ, የእናት ሃገር ኢትዮጵያን መፍረስ ሳያይ የፈረሰ እኩይ እና እቡይ የሓገር ጠላት ተብሎ በታሪክ ተመዝግቧል።
ደረጀ ስለዋልኝ በቅርብ ታሪኩን የሚያቁ ሰዎች አቅርበህ በቂ መረጃ እንድናገኝ ስላደረክ ምስጋናዬ ይድረስህ እያልኩ ዋለልኝ ባልገባው ወይም በተሰጠው አጀንዳ ተጠልፎ ጃጁ የሚላቸውን የንጉሱ እድሜ ግማሹን እንኳ ሳያልፍ እና ለተቀረው ሕዝብም እስካሁን የሚንጠን የዘር ትርክት ዘርቶ በማለፉ ይከው እያየነው ነው
Feudal sentiments in Ethiopia still persists despite their defeat. This fact culminates particularly from the Amhara ethnic group.
Likom ayechelem mekeniatum ewnet selelielew haset yetem aydersem ayaderesem lebe kalachu
በሚገርም ሁኔታ አውነቱን አብራርተው የነዋለልኝን ቅዠት ፍንትው አድርገው ነው የገለጹልን thank you sir
Where and when did he say Walilegn was wrong?
እብደት ቢባል ጥሩ ነው.
ግሩም ትንታኔ ነው ከመንግሥቱ ንዋይ እስከ መሬት ላራሹ ከዛም በኃላ የነበረውን አገር አቀፍና ዓለም አቀፍ ሁኔታ የተናገሩትን በትክክል ከሰማን አንድን ግለሰብ ወይም ትውልድ ከመኮነን እንተርፋለን