หริภุญชัย มหาอาณาจักรแห่งลุ่มน้ำปิง : Spirit of Asia (10 มี.ค. 62)
HTML-код
- Опубликовано: 18 окт 2024
- ย้อนกลับไปในราวพุทธศตวรรษที่ 12 - 17 ช่วงเวลาก่อนที่อาณาจักรล้านนาจะปรากฏเป็นนครรัฐที่ยิ่งใหญ่ในภาคเหนือของไทยในอดีต มีอาณาจักรแห่งหนึ่งนามว่าหริภุญชัย ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำปิง บริเวณจังหวัดลำพูนยุคปัจจุบัน หลายตำนานเล่าขานไว้ว่าเมืองหริภุญชัยเป็นแหล่งกำเนิดอารยธรรมที่มีอิทธิพลต่อนครรัฐน้อยใหญ่ในภาคเหนือมากมาย อันรวมไปถึงอาณาจักรล้านนา ทั้งเรื่องของรูปแบบศิลปะ แนวคิดการปกครอง และผู้คนที่สืบเชื้อสายต่อกันมา ตำนานเหล่านี้อาจไม่ได้เป็นเพียงแค่เรื่องมุขปาฐะ เพราะร่องรอยของอารยธรรมเหล่านั้นยังคงปรากฏให้เราได้เห็นอยู่มาจนทุกวันนี้
ในตอนนี้ Spirit of Asia เดินทางตามรอยประวัติศาสตร์แห่งอารายธรรมหริภุญชัย ตั้งแต่อำเภอเมืองลำพูน สู่พื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ที่มีประวัติศาสตร์และหลักฐานเชื่อมโยงกัน โดยเราได้พบทั้งข้อมูลประวัติศาสตร์ โบราณสถาน โบราณวัตถุ และผู้คนที่สืบทอดวิถีชีวิตมาจากอาณาจักรนี้มายาวนานมากกว่า 1,000 ปี
ติดตามชมรายการ Spirit of Asia ตอน หริภุญชัย มหาอาณาจักรแห่งลุ่มน้ำปิง วันอาทิตย์ที่ 10 มี.ค. 62 เวลา 16.30 น. รับชมย้อนหลังทาง www.thaipbs.or....
-------------------------------------------------------
กด Subscribe
ติดตามรายการดีๆของช่อง ได้ที่ : goo.gl/hdy2ye
และ ติดตามไทยพีบีเอสออนไลน์ ได้ที่
Website : www.thaipbs.or.th
Facebook : www. Thai...
Twitter : / thaipbs
Instagram : / thaipbs
Google Plus : www.thaipbs.or....
LINE : bit.ly/2GtS44i
RUclips : / thaipbs
ลำพูน เมืองน้อยน่ารัก อยากไปอีกจัง
สุดยอดสารคดีครับ ผมลูกหลานหริภุญชัย
ลูกหลานหริภุญไชย.เหมื่อนกันค่ะ.คนล่ะปู่นจ้าว💞
เป็นวัดที่งดงามมากค่ะ ส่วนใหญวัดแถวภาคเหนืองดงามมากค่ะ
อ.ประยนต์ เคยเรียนกะอาจารย์ค่ะ สมัยอาจารย์สอนอยู่ รร ส่วนบุญ ดีใจจัง
ใช่ อ.ประยนต์ ที่มาบวชอยูที่คณะสะดือเมืองมั้ยครับ แกมาบวชหลังเกษียณ ซึ่งแกก็สอนที่ส่วนบุญเหมือนกัน ส่วนผมก็ยังทันได้เรียนกับอาจารย์อยู่ช่วงหนึ่ง
เราไปลำพูนเมื่อสัปดาห์ก่อน ก่อนไปดูช่องนี้ได้ข้อมูลดีมากค่ะ ติดตาม
ขอขอบคุณจากหัวใจค่ะที่ทำสารคดีนี้
เคยไปเที่ยว 10 ปีที่แล้ว ทำให้ทราบอีกมุมหนึ่งของลำพูนที่ไม่เคยเห็น
ขอบคุณรายการ Spirit of Asia มากค่ะ ได้ความรู้ สาระมากๆ
น่าร้าก
สาธุๆๆค่ะ
๒๔.ดีมากครับ นี่คือมรดกวัฒนธรรมอันทรงคุณค่ามหาศาลยิ่งนักครับ บรรพบุรุษของไทยในอดีตได้เฝ้าทำนุบำรุงไว้อย่างดีเยี่ยม ควรค่าแก่การอนุรักษณ์และรักษาไว้ให้ดำรงคงอยู่ตลอดกาลครับ👏👏👏👏👏👍👍👍👍👍💖💖💖💖💖
ของล้านนาไม่ใช่ของไทย
@@เด็กลําพูนครับผม-ล6ฅ ใช่ครับ แต่ก่อนคืออาณาจักรล้านนา เดี๋ยวนี้คือสยามหรือประเทศไทยครับ😎😎😎😎😎
อาณาจักรหริภุญชัย เป็นของชาวมอญ
ผมลูกหลานเจ้าแม่จามเทวี ลูกหลานคนเม็งหนองครอบครับ
ชอบผ้าไหมลำพูนมาก 👍
ชอบสารคดีแนวนี้ครับ
ชื่นชอบรายการนี้มากๆ ค่ะ
คิดถึงบ้านเลย
ขอขอบคุณครับ
i love mon iam mon from myanmar
ให้ความรู้ในยุค_สมัยนั้นได้ดีมากครับ_ลูกหลานชาวล้านนา
ขออนุญาตนำคลิปไปสอนเด็กครับ
อย่าปฏิเสธหรือเข้าข้างตัวเองเลยครับ...อาณาจักรหริภุญชัยคืออาณาจักรของคนมอญทวาราวดีที่นับถือพระพุทธศาสนาครับ.....คู่ขนานกับอาณาจักรโยนกนาคาพันธ์ที่เวียงเชียงแสน
รักเมืองนี้
ขอบคุณครับ ผมชาวลำพูนครับ
เขมร มอญ นับเลขเหมือนกัน เคยไปศึกษาดูงานโรงเรียนเขมร ใกล้ปราสาทนครวัด นครทม ครูใหญ่ใส่เสื้อยืดพูดภาษาสำเนียงมอญ มีครูรูปร่างหน้าตาคล้ายอินเดีย คล้ายลาว คล้ายไทย
แม่น้ำที่ไหลผ่านตัวเมืองหริภุญชัย(ลำพูน)คือแม่น้ำกวง แม่น้ำกวงไหลไปลงแม่น้ำปิงที่ด้านใต้ตัวเมืองลำพูนเขตตำบลปากบ่อง อำเภอป่าซาง
ส่วนแม่น้ำปิงไหลผ่านจังหวัดลำพูนตรงเขตแดนระหว่างจังหวัดเชียงใหม่กับจังหวัดลำพูน
คนลำพูนงาม.แต๊ๆๆ
❤️👍หละปูนจ้าว คนลำพูนจ้าว
ส่วนมากคนลำพูน จะพูดคำยองค่ะ ดิฉันก็พูดยองค่ะ
@@kampholjariyarak ก็คือคนไทยยองจ้าว
@@kampholjariyarak ที่จริงคนยองก็คือคนไทลื้อครับ เพียงแต่ว่าอพยพมาจากเมืองยองปัจจุบันอยู่ในประเทศพม่าเลยเรียกตนเองว่าคนยอง
@@kampholjariyarak ชาวยอง ก็คือ ชาวไทลื้อ ที่ถูกกวาดต้อนมาจากเมืองยองในพม่า มาในสมัย เจ้ากาวิละ ยุคเก็บผักใส่ซ้า เก็บข้าใส่เมือง มาอยู่ลำพูนก็เลยเรียกว่า คนยอง
Natty Smile ไม่ใช่ค่ะ มาจากสิบสองปันนาก่อน สิบสองปันนาก็มีเมืองยอง พากันอพยพมายุคพระเจ้ากาวิละ บางกลุ่มก็มาไม่ถึงจึงตั้งรกรากอยู่ที่เชียงตุงและตั้งชื่อเมืองในเชียงตุงว่า เมืองยอง เพื่อนึกถึงบ้านเมืองที่จากมาจากสิบสองปันนา กลุ่มที่มาถึงก็มาตั้งงรกรากแถบทางภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย ลำพูนก็จะเยอะหน่อย
@@lileelek7435 เป็นความรู้ที่น่าศึกษาต่อ ขอบคุณครับ
ตำรวจถ้าทำผิดจริงเป็นภัยต่อสภาพแล้วสิ่งแวดล้องจริงขอตู้คอนเทเนอร์
ถ้าผิดไม่น่าให้อภัยและขออำนาจศาลโลกพิจราณาถ้ากจหมายไม่มีในหมู่นี้เอมจะจัดการเองปากมากจะยาว...
จริงๆแล้ว แคว้นหริภุญชัยก็เกิดขึ้นรุ่นๆเดียวกันกับแคว้นโยนกเชียงแสน ทั้งสองแคว้นมีปฏิสัมพันธ์กันอย่างไรบ้างครับ เช่น มีศึกสงคราม
ธิดาขอมมั่งคับ..ได้ยินว่าธิดามอญ
เป็นธิดามอญครับ เพราะละโว้ สมัยต้น พุทธศตวรรษที่ 13 ยังเป็นมอญ ทวารวดี
ส่วนขอมพึ่งเข้ามาทีหลังประมาณพุทธศตวรรษที่ 16 นี่เองครับ ศิลาจารึก 7 หลัก ที่ขุดค้นพบในลำพูน ก็ใช้เป็นภาษามอญโบราณ
ไม่ใช่ครับ ตาประวัติศาตร์ละโว้เป็นขอมครับดูได้จากตอนไปตีสุโขทัย ก็เรียกขอม คือลพบุรีปัจจุบัน มอญเพิ่งหนีพม่าเข้ามาเมื่อสมัยอยุธยา ครับ แต่ฝรั่งชอบยกลุ่มน้ำเจ้าพระยาให้มอญ แต่ข้อมูลฝรั่งไม่น่าเชื่อถือ
ขอมดำดินไปจากเมืองละโว้ไปตีสุโขทัยใช่ป่าว_แค่ถาม
ลุ่มน้ำกวงไม่ใช่น้ำปิง❤❤🎉🎉
สมัยก่อนสายหลักเป็นน้ำปิงถูกแล้วครับ เมื่อก่อนนั่นไม่มีเชียงใหม่ มีแค่หริภุญชัย
ขอบคุณมากนะคะที่รักษาอัตลักษ์ไว้ได้
ผมเชื้อสาย ลัวะ ครับ ผมอยู่บ้านดงไฟไหม้ อ.สันป่าตอง ครับ (แค่อยากบอก)
อ้ายกะเขยสันป่าตอง แค่ไค่บอกเหมือนกั๋น555
@@ศิวะ-ม9ฬ แน่นอนแต้แต้ 555
♡♡♡♡ชอบครับ♡♡♡♡
สาธุครับ
ขอสอบถามผู้รู้หรือคนท้องที่หน่อยค่ะ คำว่า หริภุญชัย นี้ ในที่ลำพูนเองออกเสียงอย่างไรคะ ออกเสียงเป็น หะ-ริ หรือ หะ-หริ คะ เพื่อตอบคำถามเด็ก ๆ ค่ะ
คำนี้เป็นคำบาลี
มาจาก หริ = ผลสมอ
ต้องอ่านว่า หะ - ริ
รูปเขตเมืองลำพูนเป็นรูปหอยสังข์
🙏
บ้านผมอยู่ลำพูน แถวบ้านผมก็มีชื่อ เมืองก๊ะ เช่นนาเมืองก๊ะ บ่อเมืองก๊ะ แต่เหลือแต่ชื่อนะคับไม่รู้มีตำนานเก่าแก่ที่เกี่ยวข้องกันรู้ป่าว
ไม่รู้เรื่อง
อยู่ตรงไหนผ่องครับ นาเมืองก๊ะกับบ่อเมืองก๊ะ
อยู่ก่อนจะถึงกาดนัดวันติ๊ด บ้านป่าเป้านาแถวนั้นคนแก่คนเฒ่าเปิ๋นฮ้องนาเหมืองก๊ะ
ผมเคยเห็นผีทหารพ่อขุนมังรายที่คุ้มพญาเม็งราย จ.เชียงรายครับเมื่อสี่สิบปีที่แล้วมา
ควรอ่านตามป้าย ว่า ปู่แสะ ย่าแสะ มิใช่ ปู่แซะ ย่าแซะ
พระรอดเมืองลำพูน
ดูมาตลอด10กว่าปีลพ
อ้าวแต่เดิมแถบนี้ไม่ใช่คนล้านนาเหรอ ครับ
มาทีหลังครับ
ลัวะอยู่มาก่อนคนไตล้านนาครับ ลัวะมีความเกี่ยวข้องกับมอญ-เขมร
ขอเสียงคนอิศรามหน่อยเร็ว👇👇👇
ไค่เป็นเขยอิสลามคับ
เขียนผิดครับต้อง หริภุญไชย
หล่ะปูน ครับ
ชอบสารคดีแบบนี้....!!!!!
ฝั่งริมน้ำกวงครับ ไม่ใช่น้ำปิง
ฉันเป็น พูดลาว อยู่แม่สารบ้านตองจะ
ฤาษี เป็นคนในศาสนาฮินดู ไม่ยุ่งเกี่ยวกับชาวพุทธ
ทำไมได้ยินเป็นธิดามอญ เท่าที่ได้เคยอ่านท่านเป็นธิดาที่เมืองละโว้ ก็น่าจะเป็นขอมไม่ใช่มอญ...ส่วนขอมกับเขมรนี้พวกเดียวกันไหมไม่รู้ แต่มอญกับเขมรก็สายพันธฺุ์ภาษาเดียวกัน ส่วนขอมละโว้ เกี่ยวข้องแค่ไหนกับเขมร-มอญไหม อันนี้ก็ไม่รู้ ยังไม่ข้อสรุปจริงทางประวัติศาสตร์
คนดังเดิมที่อยู่ลำพูนส่วนหนึ่งก็คือมอญไง ก็ถูกแล้ว พระนางจามเทวีก็ไม่ใช่คนมอญ ท่านได้ถูกเชิญมาจากเมืองละโว้มาปกครองเมืองลำพูนไง พระนางจามเทวีไม่ได้มีเชื้อสายมอญ แต่พวกมอญก็คือให้ความเคารพในฐานะแม่เมือง เท่าทีดูมายังไม่ได้ยินนะว่าสารคดีเค้าบอกเป็นธิดามอญ
@@lileelek7435 จามเทวีเป็นคนมอญแท่ฯครับ
หลายท่านเข้าใจว่าละโว้เป็นขอม ละโว้เป็นอาณาจักรต่อจากทวาราวดี ราวพ.ศ.ที่13-18จากหลักฐานที่พบเข้าใจว่าเป็นมอญ พศ.ที่13 ละโว้ส่งพระนางจามเทวีขึ้นไปรวบรวมมอญตอนเหนือตั้งเป็นอาณาจักรหริภุญชัย ก่อนไทสิบสองปันนา อพยพลงมาตั้งอาณาจักรลา้นนา พศ.ที่ 16_18 ขอมฟูนันแผ่อำนาจเข้ามาปกครองละโว้ สร้างศาสนสถานเป็นศูนย์กลางอำนาจคือพระปรางค์สามยอดแผ่อำนาจลงทางใต้ และขึ้นเหนือถึงสุโขทัยและล้านนา
เดิมทีลำพูนมีมอญเยอะครับ ก่อนชาวไทยวน ไทลื้อ ไทยองจะอพยพตามกันมาช่วงล้านนาสร้างฐานอาณาจักรทุกวันนี้ก็มีหมู่บ้านมอญใหญ่ๆ หลายหมู่บ้าน แต่จริงๆ ก็ผสมปนเปไปทุกเผ่าพันธ์แล้ว กลายเป็นคนลำพูน หรือ คนล้านนา โดยสมบูณร์
@@narachaimk007 มีผู้สุ่มตัวอย่างชาวลำพูน ลำปาง พบว่ามี DNA แบบมอญ
แหม ไม่พูดถึงชาวยองเลยนะ ถึงจะไม่ใช่คนพื้นเพดังเดิมของเมืองลำพูน แต่ชาวยองคิดเป็นเปอร์เซ็นนี่เยอะที่สุดในลำพูนนะ เยอะกว่ามอญ เยอะกว่าลัวะ
SAD LOY โง่ละอย่ามาอวดฉลาด มึงรู้ไหม คนลำพูนทั้งจังหวัดเกือบร้อบเปอร์เซ็นเค้าเป็นคนยอง ถึงสารคดีจะพูดถึงเมืองหริภุญชัยพูดถึงชนชาติที่อยู่ก่อน แต่โดยการนับเชื้อชาติมาแต่ละช่วงเวลา ควรจะบอกและใส่ไปว่าชนชาติไหนบ้างที่มาอยู่ในเมืองลำพูนแล้วบ้าง เพื่อความกระจ่ายในการเรียนรู้ในเชิงวิชาการ ประวัติศาส เข้าใจไหมไอ้ควายสะตวง อีกอย่างมึงไม่ใช่คนลำพูน มึงอย่ามาสาระแนสู่รู้ให้มากนัก อยู่ลำปางเก็บขี้ม้ากินไปเหอะ อย่างน้อยก็เป็นประโยชน์ต่อบ้านเมืองมึง บ้านเมืองจะได้สะอาดเพราะมึงเก็บขี้ม้าไปกิน 5555555555555555555 ไอ้เหี้ยยยย
@@lileelek7435 ไม่รู้นะว่าก่อนหน้านั้นทะเลาะอะไรกันมา555
แต่คนลำพูนเป็นยองเกือบร้อย% เยอะไปรึเปล่า ให้เต็มที่ไม่เกิน60% ถ้ามีเยอะขนาดนั้นตอนผมเรียนจักรคำคงพูดยองกันหมดแล้ว ก็เห็นส่วนมากอู้คำเมืองกัน แต่จะได้ยินคำยองตอนเฉพาะที่ยองคุยกันเองเท่านั้น
@@lileelek7435 พูดจาน่าเกลียดมาก คนลำปางไปสร้างความเจ็บซ้ำน้ำใจอะไรให้คุณ ถึงมาดูหมิ่นชาวลำปางแบบนี้ แย่มาก
@@แม็คล่ามังกร บางคนบอก90% แต่บางคนบอกน้อยกว่านั้น มีหลายบ้านเป็น โยน/ยวน(เรียกตัวเองเป็นลาว พูดสำเนียงลำปาง) เช่นบ้านป่าสัก เหมืองง่า บ้านแป้น บ้านกลาง บ้านม้า ส่วนที่เป็นคน มอญ/ชุมชนและวัดมอญ อยู่ชานเมืองทางตะวันตก คนยาง(กะเหรี่ยง) อยู่ทางทิศใต้ คนลั้วะ กระจายรอบๆ
@@แม็คล่ามังกร ยองเคลื่อนย้ายมาทีหลังคับ
มาละโว้ ทำไมถึงเป็นมอญล่ะครับ ทำไมไม่เป็นขอม เป็นไทย หรือละโว้เป็นมอญ สงสัยจริงๆ
คนมอญอสายอยู่มาก้อนครับ
@@mittarmon5378 อ้อ มาจากทวาราวดี ใช่ไม๊ครับ
@@saijainaturefarm ใช่ครับ
@@prevailingwudd ทุกวันนี้คนมอญยังอยู่ครับ
ละโว้เคยเป็นเมืองหนึ่งในกลุ่มทวารวดี ซึ่งเป็นชาวมอญ แต่ต่อมาอำนาจและอิทธิพลของขอมได้แผ่เข้ามาในแคว้นละโว้ จนทำให้ละโว้เป็นแคว้นสำคัญของอาณาจักรขอมในดินแดนไทย
ว่ากันไป ปวดหัว
😀😃😄😄
😀😀😀😀
งี้ ละโว้ก็ต้องเก่าแก่กว่าหริภุญไชยใช่ไหมครับ
ไม่
ละโว้เป็นขอม ครับศึกษาได้จากเอกสารของจิตรภูมิศักดิ์ประศาสตร์หลายเล่มก็บอกว่าละโว้คือจอม ไม่เคยได้ยินละโว้เป็นมอญ ตลกดี
ละโว้เป็นขอมช่วง พุ.ศ.1500 จนถึงสุโขทัยครับ แต่ก่อนหน้านั้นยุคต้นทราวดี- พ.ศ.1500 เป็นดินแดนของชาวมอญ แล้วประมาณ พ.ศ.1900 ก็กลายเป็นไทละ ทางรายการเขาอภิบายถูงต้องแล้วครับที่พระนางจามเทวีเป็นมอญ เพราะอยู่ประมาณช่วง พ.ศ.1200
หริภุญชัยเป็นเมืองที่ขอมสร้างขึ้นไว้เก็บส่วยทางตอนเหนือ แน่นอนที่ว่า การค้า สินค้า การจับจ่ายใช้สอย เศรษฐกิจย่อมดีกว่าเมืองอื่นๆในย่านใกล้เคียง ผู้คนต้องมากกว่า มีงานมีกิจกรรมมากกว่า พระนางจามเทวีเป็นธิดากษัตริย์ขอมละโว้ถูกส่งมาปกครองเป็นพระองค์แรก สุโขทัยเป็นอีกเมืองหนึ่งที่คึกคักไม่แพ้กันเพราะเป็นแหล่งรวบรวมส่วยส่งขอมเช่นกัน บางประวัติบอกว่าพ่อขุนศรีอินทราทิตย์เป็นหัวหน้าเก็บส่วย ทั้งสองเมืองเก็บส่วยส่งมายังละโว้
👍👍👍🙏🙏🙏😀😀😀
ขออนุญาตใช้คลิปในการจัดการเรียนการสอนนะคะ
ต้นบรรพบุรุษพระไชฐาเข้าเมีองหลวงพระบาง
ชอบเรื่องราวมากค่ะรวมทั้งดนตรีที่ใช้ประกอบเพราะมากฟังเพลินและมีความสุขค่ะ
หริภุณชัยมีเศษฐกิจยังไงบ้างหรอครับ
ชื่อเมืองสมัยก่อนไพรเราะกว่าชื่อเมืองปัขุบัน