Planet POLIN: Heaven’s gates. Wooden tent-like synagogues
HTML-код
- Опубликовано: 4 окт 2024
- "Planet POLIN: Multicultural Stories of Polish Jews" is a 6-episode series of documentaries. It presents how, over the centuries, Jews who lived in Poland (Polin) used to coexist with other nations, cultures and religions.
The leading motif of the Planet POLIN series is the multiculturalism of Polish Jews. They lived for centuries in the land of Polin, a true Tower of Babel, one of the most ethnically, religiously and culturally mixed states in Europe. They retained their distinctiveness while interacting on a wide scale with other residents of the Babel and with the outside world.
Episode 1. Heaven’s gates. Wooden tent-like synagogues
In this episode, we show how Islamic art and the Great Steppe’s cultural heritage influenced the architecture of Polish Jews over the centuries. The episode’s "main protagonist" is the beautifully reconstructed wooden tent-like synagogue from Gwoździec in Ukraine, one of POLIN Museum’s greatest attractions. Synagogues built in this style originated in the 18th century in Ukraine, on the border of the then Polish-Lithuanian Commonwealth with the Ottoman Empire and the Crimean Khanate. This type of Jewish temples then spread throughout East-Central Europe, growing in popularity across the entire region.
"Planet POLIN: Multicultural Stories of Polish Jews" is a 6-episode series of documentaries. It presents how, over the centuries, Jews who lived in Poland (Polin) used to coexist with other nations, cultures and religions.
Moreover, through their travels and migrations, Jews from Polin maintained intensive contacts with abroad. This meeting contributed to (often unprecedented) mutual intermingling of Polish-Jewish culture with that of other nations. As Wilhelm Berkelhammer (1889-1934), Jewish journalist and Zionist activist, rightly noted:
"[…] all nations have their peripheries, which are the meeting points with other nations, that is with other national cultures, strictly limited in geographical terms. We, Jews, scattered all over the globe, have so many peripheries that, really, that is all we have, just peripheries, I mean wherever we live, we live in the borderlands, […] we come into contact with a foreign culture everywhere."
Adam Balcer and Paweł Sulik, authors of the podcast titled "Babel. Rzeczpospolita multi-kulti" [Babel. Multicultural Commonwealth] on TOK FM radio station, are authors of the series, produced as part of POLIN Museum’s 10th birthday celebration.
Kapitalny cykl 😊. Czekam na dalsze odcinki
Wspanialy duet prowadzacych.
Super muzeum, gdy ktoś pierwszy raz to warto z przewodnikiem, potem już można wracać samodzielnie -:)
Fantastyczny pomysł na cykl. Nie mogę się doczekać dalszego ciagu
Bardzo ciekawa prezentacja.
Zastanawiam się jednak jak takie malowidła mają się do drugiego przykazania dekalogu czyli do zakazu tworzenia obrazów podobizn tego co na ziemi i tego co w niebie? Czyżby Żydzi z tamtych czasów i rejonów tak samo ignorowali przykazania jak Rzymscy Katolicy?
Jeden z motywów wymalowanych w tej synagodze jest jednorożec. Ciekawostką z tym związaną jest fakt, że jednorożec przedstawiony został w swojej legendarnej postaci. Dzisiaj zarówno Żydowscy jak i Chrześcijańscy apologeci uznają dość zgodnie, że jednorożec o którym mowa w Biblii to Nosorożec Jednorożny (Obecnie występuje tylko jeden gatunek tego typu - Nosorożec Indyjski).
Podobnie dzisiaj się przyjmuje, że opisany w księdze Hioba Behemoth to nic innego jak Hipopotam.
Szczerze mówiąc, to porównanie jakiejkolwiek synagogi do namiotu spotkań mnie zaskoczyło zupełnie. Żadna, nawet najpiękniesza i najdostojniejsza synagoga nie powinna być porównywana do Świątyni Wszechmocnego którą był Namiot Spotkań. Oczywiście był nią tylko do czasu wybudowania Świątyni Jerozolimskiej i przeniesienia do niej Arki Boga.
W opowiadaną historię wkradła się jednak pewne nieścisłość. Żydzi z Podola posługiwali się Yiddish? Posługiwali się językiem germańskim, ale z pochodzenia byli Scytami ? Czegoś tu nie rozumiem - Gdzie Podole, a gdzie Germania?
Przecież to oczywiste, że Żydzi o których mówimy zanim zasiedlili Podole musieli wcześniej zamieszkiwać tereny germańskie, bo tam powstał ich język.
To, skąd wzięli się Żydzi w Germanii i dlaczego nazywa się ich Żydami Aszkenazyjskimi to jest jednak zupełnie inna sprawa.
Faktycznie w Księdze Rodzaju mamy Aszkenaza syna Gomera i faktycznie przyjmuje się, że królestwem Aszkenaza były tereny kojażone ze Scytami, a później Słowianami.
Tyle tylko, że o tym aby Scytowie i Słowianie byli wyznawcami judaizmu raczej nie wiadomo.
Wiadomo natomiast, że na północ od gór Kaukazu w okresie lat 650-850 istniało i dość gwałtownie się rozwijało państwo Chazarskie które zamieszkiwali Żydzi, Chrześcijanie i Islamiści. Państwo to rozrosło się na zachód aż do terenów Kijowa. Nie obejmowało jednak terenów obecnie zachodniej Ukrainy.
Możliwe, że Chazarscy Żydzi po upadku państwa Chazarskiego zapewne przenieśli się na ziemie germańskie. Państwo Chazarskie zostało pobite przez Rusinów z Kijowszczyzny w połowie X wieku, można więć się spodziewać, że to właśnie przed Rusinami musieli uciekać Żydzi.
Polska w połowie X wieku była jeszcze obszarem zupełnie niecywilizowanym i raczej niepewnym. Dlatego też Żydzi Chazarscy najprawdopodonniej zdecydowali się przenieść na obszary Germańskie gdzie w ciągu kilkuset lat wytworzyli język Yiddish.
Z wiekami antysemityzm w Kościele Rzymskim tylko rósł, a władze świeckie i ludność europejska też nie pozostawały bierne - urządzali Żydom pogrom za pogromem. Kiedy więc w 1334 roku Król Kazimierz Wielki nadał Żydom przywileje i gwarancję podstawowych praw do handlu i wolności religijnej - nie ma się co dziwić, że chętnie z takiego zaproszenia skorzystali i z terenów państw niemieckich przenieśli się do Polski.
Taka interpretacja ma najwięcej sensu szczególnie, że Polska w czasach rządów Kazimierza Wielkiego zajmowała cały obszar obecnie kojarzony najbardziej z Żydami Aszkenazyjskimi - Małopolskę, Ruś Halicką (włącznie ze Lwowem) i Podole.
Żydzi Sefardyjscy niewątpliwie się w Polsce pojawiali, ale w stosunku do Aszkenazyjskich stanowili raczej mało zauważalną mniejszość. W innym wypdadku trudno by dzisiaj było mówić o Żydach Aszkenazyjskich, byłby to raczej mix Sefardyjsko - Aszkenazyjski. Po drugie taki spory napływ kulturowy odbiłby się na języku Yiddish, a ten jak wiemy jest oparty na Niemieckim, z naleciałością Polską i Rosyjską, ale raczej z niczym Łacińskim.
Poza powyższymi uwagami (w których oczywiście mogę się mylić), uważam pierwszy odcinek Planety POLIN za bardzo ciekawy. Zachęcający do dalszego oglądania.
Często słucham Nagrań Muzeum POLIN. Wspomnienia Świadków przeszłości są wspaniałą lekcją historii - nieporównywalne z wykładami nawet najlepszego profesora.
Tymbardziej się cieszę z nowej serii.
Pozdrawiam.
W Ewangelii Mateusza 24 rozdziale a 14 wersecie są takie słowa.
TA EWANGELIA CZYLI DOBRA NOWINA O KRÓLESTWIE BOŻYM BĘDZIE GŁOSZONA PO CAŁEJ ZAMIESZKANEJ ZIEMI NA ŚWIADECTWO WSZYSTKIM NARODOM A POTEM NADEJDZIE KONIEC.
Myślę że każdy powinien się dowiedzieć czym jest Królestwo Boże czym jest dobra nowina o tym Królestwie oraz czym jest koniec
Pozdrawiam serdecznie
Dziękuję.
Niestety pewnie zaraz na tym forum będzie, jak zwykle, wysyp antysemickich śmieci.
Oj Bogusławo, a cóż Ty tutaj wniosłaś swoim niepotrzebnym wpisem...podpałkę czy zapałkę ?