“Gerçeküstücülerin düşlerinde ne vardı?” (I)

“Kültür ve Psikanaliz Söyleşileri”nin üçüncü ayında sanat tarihinin önemli akımlarından olan Gerçeküstücülüğün psikanalize olan bakışını ele alıyoruz.
Gerçeküstücülerin düşlerle ilişkisine sanat dünyası çok ilgi göstermemiş olsa da bu akımın öncülerinin psikanalizden ve özellikle Sigmund Freud’un 1900 tarihli “Düşün Yorumu” başlıklı yapıtından hayli etkilendikleri bilinmektedir. Ayrıca düşü kavrayışları onları diğer sanatsal yaklaşımlardan ayıran belirli özelliklere sahiptirler. Öte yandan Gerçeküstücüler Freud’a tümüyle sadık izleyiciler de olmamışlar ve düşü yaşamın diğer yarısı olarak görmüşlerdir. Onlar için düş uyanık yaşamdan farklı bir deneyim düzeyidir ve ana hedeflerini oluşturan zihinsel yaşamın zenginleştirilmesi ve güçlendirilmesine etki etmektedir. Gerçeküstücülükte düş bir boşluk değil, tersine zihinsel etkinliğin az ya da çok gizli "diğer ekseni" olarak görülür.
Sanat tarihçisi ve küratör Fırat Arapoğlu’nun konuk olduğu bu iki söyleşide sanat tarihi bağlamında gerçeküstücü sanatçıların düş ve psikanalizle olan ilişkileri ele alınıyor.
İki oturumda gerçekleşen söyleşinin ikinci bölümünü kanalımızdan izleyebilirsiniz: ruclips.net/user/liveopeBSV4t...
Fırat Arapoğlu sanat tarihçisi, eleştirmen ve bağımsız küratör olarak İstanbul’da yaşamakta ve Altınbaş Üniversitesi’nde Ortak Dersler Bölümü’nde Doç. Dr. olarak çalışmaktadır. Türkiye ve yurtdışında birçok serginin küratörlüğünü yapmıştır. Yakın tarihli projeleri arasında Bir Rüya Açılır, Aida Mahmudova solo sergi (2024, Vision Art Platform, İstanbul), Fire, Albena Baeva solo sergi (2024, Collect Gallery, İstanbul), Çoklu Perspektifte, Grup Sergisi (2022-2023, YARAT, Bakü) Diğer Kentsel Düzen(ler), Sophia Grancharova solo sergi (2022, the ICA, Sofya), Kazı İzleri, Uluslararası Gezici Sergi (2022, İstanbul, Dundee, Barcelona), 6. Uluslararası İstanbul Çocuk ve Gençlik Bienali (2022, İstanbul), “Unutulmayan Gelecek”, Krassimir Terziev solo sergi (2019, Versus Art Projects, İstanbul) sayılabilir. 3. Çanakkale Bienali, 3. ve 4. Uluslararası Mardin Bienalleri ve 1. Akdeniz Çağdaş Sanat Bienali’nin eş-küratörlüğünü yapmıştır. Türkiye’de ve yurtdışında katkıda bulunduğu sanat dergileri arasında Sanat Dünyamız, Genç Sanat, Art-İst Modern & Actual, ICE, ARTAM, Art Unlimited, Eleştirel Kültür, RH+, İstanbul Art News, Artdog İstanbul, Varlık ve Flash Art sayılabilir. Ayrıca Birgün, Cumhuriyet ve SOL gazetelerinde yazıları yayınlanmıştır. Sanat ve sanat eğitimi üzerine makaleler yazmış, ulusal ve uluslararası sempozyumlarda bildiriler sunmuş ve kitap bölümleri kaleme almıştır. İstanbul Modern Sanat Müzesi, Moda Sahnesi, Atölye Maçka, Narmanlı Sanat, Nazım Hikmet Kültür Merkezi ve İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde konuşmalar ve atölyeler gerçekleştirmiştir. Uluslararası Sanat Eleştirmenleri Derneği üyesidir.
Talat Parman İstanbul Psikanaliz Derneği kurucu üyesi, formatör analist. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde tıp eğitimi ve Paris René Descartes Üniversitesi’nde psikiyatri uzmanlığı eğitimi aldı. Yirmi yıl boyunca İstanbul Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsü Adolesans Bilim Dalı’nda çocuklar, ergenler ve aileleriyle çalıştı. Psikiyatri doçentidir. Ergenlik ve psikanaliz konularında yazılmış kitapları ve J.B. Pontalis’ten yaptığı kitap çevirileri vardır. YKY’den çıkan “Psikanaliz Defterleri” dizisinin yayın kurulu üyesidir.