ประมวลยมกปกรณ์ (หลักสูตรมหา-ตรี) ครั้งที่ ๙ - วันที่ ๒๐ มกราคม ๒๕๖๘

อนุปุ. เยเกจิ กุสลา ธมฺมา, สพฺเพ เต กุสลมูลาติ?
วิ. ตีเณว กุสลมูลานิ, (กุ.มูล 3)
อวเสสา กุสลา ธมฺมา น กุสลมูลา.
ฉะนั้นคำถามบทนี้เป็น "ปริปุณณปัญหา" ถามว่า ธรรมเหล่าใดเหล่าหนึ่งที่เป็นกุศลมีอยู่, ธรรมเหล่านั้นทั้งหมดชื่อว่ากุศลมูลใช่ไหม ?
พระองค์จึงทรงแก้ด้วยการยกเอากุศลมูล ๓ ซึ่งเป็นองค์ธรรมของสันนิฏฐานบท และสังสยบทได้ทั้งสอง ขึ้นไว้ในปุริมโกฏฐาสะ ไม่มีการปฏิเสธสังสยบท ดังแสดงว่า "ตีเณว กุสลมูลานิ"
แล้วทรงยกเอากุศลจิต ๒๑ เจตสิก ๓๕ (เว้นกุศลมูล ๓) ซึ่งเป็นองค์ธรรมของสันนิฏฐานบทได้บทเดียว ขึ้นไว้ในปัจฉิมโกฏฐาส มีการปฏิเสธสังสยบท ดังแสดงว่า "อวเสสา กุสลา ธมฺมา น กุสลมูลา"
คำวิสัชนาในอนุโลมปุจฉานี้เป็น สรูปทัสสนวิสัชนาที่มีวิภังค์ โดยอ้อม. (มี น ปฏิเสธในปัจฉิมโกฏฐาส)