ศ.ดร.ชัยวัฒน์ สถาอานันท์ ปาฐกถาดิเรกทอล์ก รัฐอากาศยาน (13 มิ.ย.2562)

เทกออฟ-แลนดิ้ง|รัฐอากาศยาน
"ถ้าอากาศยานเป็นรัฐ รัฐจะเป็นทุกสิ่ง อำนาจเหนือทุกชีวิตก็เข้มข้นไพศาลไปด้วย ถ้าทยานขึ้นฟ้า รัฐจะแปลงร่างเป็นระบบสมบูรณาญาสิทธิ์ในมือผู้ควบคุมอากาศยาน"
.
ศ.ดร.ชัยวัฒน์ สถาอานันท์ ปาฐกถาในหัวข้อเรื่อง "รัฐอากาศยาน" ในงานดิเรก ทอล์ค เนื่องในโอกาสครบรอบ 70 ปี คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
.
ศ.ดร.ชัยวัฒน์ เริ่มต้นเปรียบเปรยความเป็นรัฐตั้งแต่อดีตว่าเป็นเหมือนเรือลำหนึ่ง และเข้าไปดูบทบาทของคนบนเรือ โดยเฉพาะผู้โดยสาร ฝีพาย นายท้าย และกัปตันเรือว่าจะพาเรือ และทุกคนฝ่าลมพายุ หรือคลื่นสงบไปได้อย่างไร ในนาม "รัฐนาวา" ซึ่งต่อมาในหลายๆ ยุค "รัฐ" ถูกเปรียบเปรยผ่าน "เรือ" ตลอด ด้วยคำถามที่แตกต่างออกไป
.
ในโลกที่เทคโนโลยีเปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว การเปรียบเปรยรัฐด้วยเป็น "รัฐนาวา" ของ ศ.ดร.ชัยวัฒน์ ถูกอัพเกรดเป็น "อากาศยาน" เพื่อให้เข้ากับยุคสมัยให้มากขึ้น
.
ศ.ดร.ชัยวัฒน์ ฉายภาพให้เห็นการควบคุม กฎระเบียบ อำนาจการตรวจสอบ ในพื้นที่สนามบินของรัฐ และเจ้าหน้าที่สายการบิน โดยเฉพาะเมื่ออยู่ในอากาศยาน ประตูเครื่องบินปิด และทยานขึ้นสู่ท้องฟ้า
ผู้ที่ควบคุมอากาศยาน หรือกัปตัน มีอำนาจในการควบคุมทุกอย่าง ออกซิเจน อุณหภูมิ อาหาร การเคลื่อนย้าย ทิศทางการยิน สามารถออกคำสั่ง หรือลงโทษกากระทำที่ผิดระเบียบได้ เป็นต้น
.
"ถ้าอากาศยานเป็นรัฐ รัฐจะเป็นทุกสิ่ง อำนาจเหนือทุกชีวิตก็เข้มข้นไพศาลไปด้วย ถ้าทยานขึ้นฟ้า รัฐจะแปลงร่างเป็นระบบสมบูรณาญาสิทธิ์ในมือผู้ควบคุมอากาศยาน"
.
คำถามต่อมา คือ แล้วเราจะอยู่กันอย่างไร ศ.ดร.ชัยวัฒน์ บอกว่า "แม้อำนาจรัฐอากาศยานจะดูเบ็ดเสร็จ แต่ก็เป็นเช่นนั้นเมื่อทยานขึ้นฟ้า เมื่อใดที่ลงสู่พื้นดิน อำนาจเบ็ดเสร็จต้องสิ้นสุดลงเมื่อประตูท่าอากาศยานเปิดออก เมื่อนั้นลมหายใจของเสรีภาพกลับคืนมา"
.
ส่วนหนึ่งจาก งานสัมมนา #ดิเรกทอล์ค Direk Talk 2562: “รัฐศาสตร์ในยุคสมัยของความท้าทายและทางเลือก” #รัฐอากาศยาน #Decode #Decode.plus #ThaiPBS #ดิเรกทอล์ค