Tháp cổ Bình Thạnh thuộc nền văn hóc Óc Eo trên đất Tây Ninh

Tháp Bình Thạnh nằm tại xã Bình Thạnh, thị xã Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh, cách trung tâm thành phố Tây Ninh khoảng bốn mươi lăm đến năm mươi ki lô mét. Đây là một trong những di tích cổ thuộc nền văn hóa Óc Eo hoặc hậu Óc Eo, ra đời trong khoảng thế kỷ thứ 8 đến thế kỷ thứ 9. Công trình được xây bằng gạch nung, với kỹ thuật ghép khít độc đáo, bên trong có bệ thờ Yoni thể hiện ảnh hưởng tôn giáo Ấn Độ giáo.
Tháp chính qua thời gian và nhiều lần trùng tu vẫn giữ được kiểu dáng tổng quát, tuy nhiên bề mặt gạch đã xỉn màu do tác động tự nhiên. Cách vài bước chân, có một nền móng tháp khác nay chỉ còn tàn tích gạch vỡ, được che bởi mái tôn nhằm bảo vệ khỏi mưa nắng. Hai công trình này có thể từng hợp thành một quần thể thờ tự rộng lớn, phản ánh sinh hoạt tín ngưỡng cổ xưa.
Di tích được công nhận cấp quốc gia, đánh dấu giá trị lịch sử lẫn văn hóa của khu vực. Dù từng có tài liệu cũ đề cập tháp “nằm ven sông Vàm Cỏ Đông”, hiện nay xác định vị trí tháp không sát bờ sông, mà gần chợ Bình Thạnh và khá gần biên giới Việt Nam - Campuchia. Trong khuôn viên, còn có ngôi đình Trung - Bình Thạnh, xây dựng vào giai đoạn sau, đứng sát cổng vào, phần nào tạo nên sự pha trộn phong cách kiến trúc.
Những nỗ lực bảo tồn hiện tập trung vào việc chỉnh trang cảnh quan, xây thêm nhà thông tin và nhà vệ sinh phục vụ du khách. Tuy nhiên, tình trạng khách ngồi, leo lên bệ tháp gây ảnh hưởng đến di tích vẫn cần được ngăn chặn. Tháp Bình Thạnh là minh chứng cho bề dày lịch sử của Tây Ninh, tiếp tục lưu giữ và kể câu chuyện về quá trình giao thoa tôn giáo, văn hóa của vùng đất này.