Jak Bieszczady stawały się dzikie | OBLICZA LASÓW
HTML-код
- Опубликовано: 27 сен 2024
- Subskrybuj Echa Leśne: / echa leśne
Jak wyglądała Dolina Sanu w latach 50-tych? Jak te tereny zmieniły się na przestrzeni czasu? Jak bardzo wzrosła lesistość gmin bieszczadzkich i beskidzkich w stosunku do tego co było po wojnie? O tym opowiada Edward Marszałek w kolejnym odcinku cyklu "Oblicza lasów".
Prowadzący: Edward Marszałek
Reżyseria: Tomasz Zielonka
Zdjęcia: Adrian Frankowski
Zdjęcia lotnicze: Artur Bloch
Bardzo dziękuję - świetny odcinek! W całym życiu się tyle cennych rzeczy nie dowiedziałem o Bieszczadach co w te kilkanaście minut!
Pan Edward mistrz mowy polskiej Można słuchać i słuchać Pana
Na spotify są dwa odcinki podcastu z Panem Edwardem. Prawie 2h słuchania
Pięknie patrzeć na to jak odradza się nasza przyroda, szanujmy to , niech to samo zobaczą nasze dzieci i ich dzieci kochajmy las, kochajmy Polskę.
Polecam KSU - Moje Bieszczady - chłopaki już blisko 30 lat temu opowiadali historię Bieszczad :)
"Zarośnięte olchą pola dawnej wsi,
Kto je orał, kto je zasiał - nie pamięta nikt.
Skrzypią martwe świerki, to drewniany płacz.
Świat się kończy w Sokolikach, dalej tylko las".
Podpowiem tylko, że pan Bogdan Augustyn (Bohun) jest historykiem i przewodnikiem. Pięknie opowiada o cerkwiach i historii regionu.
Wychowałam się na KSU pozdrawiam serdecznie 🤗
Ale pan pięknie opowiada .
Proszę o więcej filmików
Pozdrawiam
Strasznie mi się podoba jak ten Pan opowiada, mozna słuchać i słuchać
Cudowne te stare omszone buki... Szkoda że takich drzew zostało już niewiele.
Chyba w Warszawie
Wspaniały człowiek
Wiecej Pana Edwarda!
Niezwykły wokabularz, pięknie się tego słucha.
Bardzo ciekawy film ze świetną narracją.
Pana Edwarda to zawsze warto posłuchać. Pozdrowienia od czytelnika jego książek! :)
Bardzo dziekuje za film-prosze o wiecej!Razem z Wnusiami serdecznie dziekujemy Panu rowniez za Panskie ksiazki, ktore tak wciagaja i ucza mlode pokolenie-i nie tylko! Cudna jest ta nasza OJCZYZNA =LASEM PACHNACA ...jego zywym ,tajemniczym echem wibrujaca....😍ZDROWIA....i wartkiej radosci w podziece od Matki Natury =zycze🕊🦅🐦🍀🌳🌲
To dzięki leśnikom, dziś Bieszczady są popularne!
Superr odcinek to o swiniach I wartosci lasów, coś czego nie darady zapomniec . Duzo wiadomości jakze cennych
Panie Edwardzie mogła bym Pana słuchać godzinami 😍
Jesteś idealistą i nauczycielem. Historii, przyrody i rozumu. Dziękuję. MJ
Przyjemnie sie Pana sluchalo, zapraszamy czesciej🙂
Sporo się dowiedziałem a nie miałem pojęcia mieszkając tak blisko
Super takie programy mogę słuchać oglądać bez przerwy coś pięknego.
Swietnie Pan opowiada z pasją
Panie Edwardzie dziękujemy za piękny edukacyjny film, jak zwykle z pasją oglądamy Pana opowieści. Super, gratulujemy i pozdrawiamy serdecznie.🥰😘
Prosimy o więcej tego Pana przed kamerą :)
Ja chce więcej więcej takich produkcji...😁
Super materiał. Moi przodkowie kiedyś żyli w Bieszczadach. Ja natomiast jestem w nich regularnie w lecie jak i zimą rekreacyjnie.
bardzo ciekawe te mapy pokazujące zmiany zalesienia na przestrzeni lat
Co się dzieje że tak rzadko ostatnio publikujcie filmy ? Taki ciekawy kanał, dający wiele interesujących informacji o lasach i ich pracownikach.
Popinam się pod to pytanie 😊
Pewnie dotacji nie ma 😁
Kalendarz trochę nam się rozjechał, ale pracujemy nad tym, aby znowu wskoczył na właściwe tory 😉Dziękujemy Wam za to, że z nami jesteście ❤
Bo to piękny kanał jest ❤️👍
@ Oby do wyborów ;)
Jest pan genialny, pelen wiedzy i madrosci! Takich ludzi potrzebuje swiat, Polska natura, bo powstanie nadzieja i chec walki dla przyszlych pokolen!!! Naszej matki ziemi. 😉😊❤.
Serdecznosci I dzieki 🙏🙏🙏. Ewa
Jak zawsze cudownie, szczególnie dla człowieka z nizin. Pozdrawiam.
Ależ piękny i ciekawy odcinek. A jaki wspaniały, nowy mówca na kanale! 🙂
Kocham Bieszczady. Gdybym mógł rzuciłbym wszystko i tam pojechał na stałe.
Możesz. Ograniczenia tak naprawdę nie istnieją
Przepiękny komentarz,Edwarda ,zresztą jak zwykle.
Super, więcej Pana Marszałka!
Edward Marszałek to jednak klasa sama w sobie
Ciekawy odcinek ,pasjonujący człowiek i niesamowita historia zapomnianych dziejów Bieszczad.
stęskniłam się za wami
Super ciekawy film. Nie miałam pojęcia o takiej historii Bieszczad, cieszę się, że mogłam tyle się dowiedzieć :)
Wartko minął🙂
Pozdrawiam🌷
Wspanialy film, swietnia energia
Dziękuję za tak wiele informacji ,bardzo miło było pana posłuchać. Pozdrawiam serdecznie🌲🌲🌲
Bardzo ciekawy i pouczający odcinek. Dziękuję.👍 Pozdrawiam.
Przepięknie pozdrawiam panie Edwardzie 👍🤗
SUPER KANAŁ - ciekawy film ... kiedy najlepiej odwiedzić Bieszczady (byłem 2 razy ale to za mało, za krótko), kiedy jest najmniej turystów - proszę potraktować to jako dwa oddzielne pytania ;-)
Polecam maj, czerwiec oraz przełom września i października
coś pięknego dziękuje za opowieść :)
Dziękuję serdecznie za ciekawy odcinek 😊👍⚘
Świetny materiał!!!
Wyśmienity odcinek!
Interesujący program👍
Bardzo przyjemny odcinek i mnóstwo informacji
Super,dziekuje za ten film ❤
Przyjemnie się słucha 😊
O człowieku ale jakość i tyle informacji
Dziękuję za świetny odcinek! Łapka w górę!
Ja tez z podkarpacia super odcinek pozdrawiam!
Super ❤️❤️❤️
Świetny filmik!
U mnie też las został ścięty kilka lat temu i wymarł. Teraz będzie rósł od nowa. Dokładnie tak samo jak na filmie.
Moi pradziadkowie, wraz z dziećmi (moją babcią i jej siostrami) zostali przesiedleni z tamtych okolic na pomorze. Dziwnie jest patrzeć na ten film i myśleć, że być może któreś z tych dawnych zabudowań należało do nich. Pamiętam, że pradziadek nigdy nie mogł się w pełni pogodzić z tą przeprowadzką, a kiedy własnymi rękoma budował nowy dom umieścił na nim charakterystyczne dla bieszczad zdobienia w drewnie.
Skilki lackych detyn twoj did'ko zarezał za samostijnu ukrainu?
Moją rodzinę wymordowali ukraincy. Może brali w tym udział twoi dziadkowie. R R z Baligrodu.
@@ryszardruzycki7960 W akcji wisła poza bandami UPA, przesiedlono około 140 tysięcy cywilów. Rozumiem ból po śmierci rodziny, ale nie powinien Pan dopatrywać się w każdym ze 140 tysięcy ludzi mordercow
Banderowcy sami zgotowali sobie ten los ale przeżyli,inaczej niż 200 000tyś. Polskich kobiet starców i dzieci wyrżniętych przez nich.
Świetny odcinek. Dziękujemy za dawkę wiedzy :)
Teraz to już powoli komerchą walą Bieszczacy, przez nagłaśnianie ich jako dzikich terenów. Całe szczęście są jeszcze inne miejsca, gdzie turystów praktycznie brak, a szlaki miejscami po prostu nie istnieją i taką dzicz lubię najbardziej
Świetnie wykonany materiał :)
Jakoś tak mi się odrazu skojarzyło z kanałem Cowboy Kent Rollins , bardzo fajny materiał
Bieszczady to moje miejsce na świecie. Tu się wychowałem
Uwielbiam ten kanał 🤩
Pięknie opowiedziane. Dziękuję. Ale nie byłbym sobą jakbym nie zapytał - dochodze do pozostałości wioski Sianki. Niby "koniec świata".... Ale przez granicę, nieuzbrojonym okiem, widze drogę, auta latają, linia średniego napięcia. WDF??? To tylko po polskiej stronie jest niby takie naturalno-zapomniane cudowisko. Bieszczady zostały wyludnione i takie piękne przez polityczne przepychanki.
Niesamowity film. Teraz poproszę o takie fajne wytlumaczenie akcji Wisla i kto osiedlil sie po wysiedlonych, bo widzę (widać po dyskusjach, skrawkach wypowiedzi), ze sprawa wciaz wyzwala dużo emocji, ale ani jedni, ani drudzy, kimkolwiek są, nie chcą nic więcej na ten temat mowić, tak jakby obydwie stromy mialy coś do ukrycia.
Co tu wiele mówić Bieszczady zamieszkiwali Łemkowie, Bojkowie, Zagórzanie i Podgórzanie mniejszości powstałe na skutek wielowiekowych wędrówek ludzi. W większości Prawosławni identyfikujący się jako mniejszość Ukraińska. To z tych rejonów wywodzili się terroryści którzy dokonywali ataków na obiekty wojskowe i urzędników IIRP. Stąd też wywodziły się sotnie które brały udział w tzw. Rzezi Wołyńskiej i tutaj znajdowali schronienie ludobójcy z UPA. Nie to jednak przesądziło o przesiedleniu. Tym co skłoniło do akcji "Wisła" było zabicie komunistycznego pupilka Świerczewskiego ps. „Walter”.
Komuniści wioska po wiosce pakowali całe to towarzystwo z dobytkiem do pociągów i przesiedliło ich na tzw. Ziemie Odzyskane, część wywieziono do ZSSR.
No cóż to była jedyna akcja komunistów, która nam się przysłużyła. Bowiem dziś mamy piękny i wciąż jeszcze dziki region bez szarpania się z bandytami i bez potencjalnego konfliktu z Ukrainą, która co jakiś czas wysnuwa mrzonki o "powrocie" tych ziem do terytorium Ukrainy. Warto zaznaczyć, że komuniści w akcji Wisła obchodzili się wyjątkowo delikatnie z ludnością przesiedlaną, nie tak jak miało to miejsce z "niesfornymi" polskimi wioskami. Ot w skrócie cała historia. Nie ma co ubolewać nad wszystkimi, zacznijmy skupiać się na sobie.
Wszystko pięknie opowiedziane tylko brakuje wyjaśnienia dlaczego Bieszczady opustoszały... Co sprawiło że ludzie opuścili swoje domy, po co była akcja ,, Wisła". Widać że pewnych tematów teraz poruszać nie wolno!
zdecydowanie nie wolno ... Bo urazimy uczucia ... Co my słudzy możemy?
Świetny materiał!
Świetny materiał
5.36 Jak lufa armaty 😀
👍👍👍
Piękna wstęga Sanu .Za kilkanaście lat będziemy mogli powspominać te zdjęcia patrząc na strumyk który pozostanie po tej rzece....
Piękny film, piękne widoki tylko muzyka jest nieharmonijna nie pasująca do harmonii natury. Pozdrawiam🙂
teraz dzięki dobrej zmianie staną się cywilizowane,wycinka na potęgę,ceny drewna rosną
Ceny drewna rosną nie przez wycinkę a przez eksport i przez fakt, że w latach ubiegłych sprowadzaliśmy masę drewna z Ukrainy i Białorusi.
@@piotrw2108 rozumiem zależność,co nie zmienia faktu,że Lasy państwowe są zainteresowane zyskiem ze sprzedaży,a nie ochroną,vide ostatnie wypowiedzi.Tuba pisu.Polska węglem stoi
Świetne usprawiedliwienie "rąbanki" wykonywanej przez LP. Marszałkowi chyba wzrok siadł ! ! !
rabanke to masz pan między uszami xD kolejny miastowy, który wszystko wie lepiej od miejscowych
@@1991motoboy Mieszkam w Bieszczadach barani cycku
@@jarekzaremba2717 chwalisz się czy żalisz :D
@@1991motoboy Żal to mi ciebie , idź do lasu i otwórz oczy .
@@jarekzaremba2717 mieszkam całe życie w lesie i jakoś masowej rąbanki bez opamiętania nie widzę :) także chłopcze :)
Przypadkiem przed godziną oglądałem program R. Makłowicza Bieszczadzki Smak, też z Panem Edwardem.
kanał rewelacja..leci sub.
serdeczności.
👍👍
"Dzikość" Bieszczadów można różnie rozumieć. Niekoniecznie jako puszczańskość, ale także np. jako bioróżnorodność. W tych "cywilizowanych" podobno (choć bezludnych), łąkowych Bieszczadach były np. rekordowe liczebności derkaczy (do 12 tokujących samców/ ha - "klimaty" kurnika pod gołym niebem!), a co za tym idzie, z pewnością także orlików krzykliwych. Jeśli chodzi o liczbę szeroko rozumianych orłów, to może w ówczesnymi Bieszczadami rywalizować tylko współczesny Zalew Szczeciński. Pewno tamtych, bardziej łąkowych czasów tyczy się też utożsamienie Bieszczadów z preriami.
Powstaje zresztą pytanie o dzikość lasów sztucznie sadzonych na gruntach porolnych, choć w Bieszczadach nie tylko takie lasy wyrastały po wojnie, ale i z samosiewu. Szczególnie wątpliwa jest dzikość w przypadku drzewostanów obcych gatunkowo dla danych siedlisk, przede wszystkim świerkowych, niszczących przez zacienienie i zakwaszanie miejscowe runo lub uniemożliwiających pojawienie się go. Osik i wierzb z kolei nikt raczej nie sadził; wysiewały się samorzutnie. W samych dolinach w okolicy Tworylnego lasów sadzonych zresztą nie ma, może gdzieś na obrzeżach. Wiele z tych gatunków, wymienianych jako przedplonowe, w rzeczywistości nimi nie jest, a wypadają dlatego, że są po prostu nieprzystosowane do warunków Bieszczadów. Inne znów utrzymują się stale, ale w piętrze dolin, czyli pogórza, bo w niższych partiach tych gór należą do niego stosunkowo duże obszary. Lasy piętra pogórza również obejmuje las karpacki. Jesion zresztą też jest charakterystyczny raczej dla pogórza.
Ten odcinek aż pachnie.
Szykowny kapelusz :D
Spędziłem w wojsku 6 mcy w miejscowości Łomna ( właściwie na tym co po niej zostało) koło Birczy w roku 1987 ,poligon WOPu
To już Pogórze Przemyskie. Bardzo malowniczy rejon i jeszcze nie tak zdeptany przez turystów jak Bieszczady. Jeżdżę tam raptem od 3 lat, a okolice Łomnej, Trójcy czy Jamnej to jedne z moich ulubionych. Teraz w Łomnej rządzi się Caritas Ordynariatu Polowego WP.
@@ptecza Ha! Dobrze wiedzieć ,dziękuję za informację
@@Valdek65 Już tylko wspomnienie zostało po tamtych czasach, gdy istniało tzw. księstwo arłamowskie, w którym polowali partyjni dygnitarze i ich zagraniczni goście. Nie ma już Wojskowych Gospodarstw Rolnych w Grąziowej, Łodzince czy Kwaszeninie. Tylko w Trzciańcu ostał się jeszcze poligon dla 21 Brygady Strzelców Podhalańskich. Pozdrawiam!
🙂👍
Super produkcja pzdr
Stanowczo piekniej jest dzisiaj...
Orzeszki bukowe są jadalne i bardzo smaczne.
Naturalny sposób przekazu P. Edwarda, bez przerostu formy nad treścią (tylko na początku było trochę nienaturalnego, domyślam się, że po poinstruowaniu, machania łapkami) jest wg mnie znacznie lepiej odbierany przez widownię niż wyreżyserowane, sztuczne dowcipy itp. czary. No, chyba, że tak jak P. Zdobek, który nic nie musi udawać.
bo to jest film ropagandowy jak większośc filmów wykonanych przez lasy państwowe, w tytule jest napisane, że Bieszczady stały sie dzikie, ale przecież jak mogą być dzikie skoro o tych terenach decydują leśnicy i ciągle sa tam wycinki, dzika to jest puszcza białowieska i to tylko w granicach parku narodowego a nie cała, a nie, że leśnicy powiedzą że Bieszczady są dzikie a potem urządzą sobie wycinke drzew a głupie mieszczuchy w to wszytko uwierzą, a po drugie sam ten gośc przyznał, że na tych tetenach sa prowadzone uprawy jodły i świerka i że dalej będą więc o jakich dzikich ternach tu pieprzy
Wioski w dolinie Sanu akurat niekoniecznie zostały wysiedlone w ramach Operacji "Wisła". Częściowo w ramach wymiany z ZSRS powiatów - Rawa Ruska na Ustrzyki Dolne.
Również pierwsza wojna w dużym stopniu się do tego przyczyniła.
@@KrzysWiecaw, nic mi o tym nie wiadomo. Wtedy była demolka wsi i miast, ale potem je odbudowano.
No to świetnie , ze Bieszczady dziczeją… ludzie wszędzie się wpychają - niepotrzebnie.
.... Doliny pełnej. Kolorów tych przepełnia syndrom Drzewa
Autonomiczny ON ten zwierz Biesz ale czad...
Nie opuszczone tylko wysiedlone
Banderowcy sami zgotowali sobie ten los ale przeżyli,inaczej niż 200 000tyś. Polakskich kobiet starców i dzieci wyrżniętych przez nich.
Karpacka puszcza - śmiechu warte
Mocno polemiczne czy te Bieszczady stają się dzikie, od dobrych 20 lat trwa proces odwrotny, lasów przybyło, ale domków letniskowych także.
Niestety leśnictwo w Polsce bardzo niszczy lasy.Niestety budowa dróg niszczy lasy.Niestety rozbudowa osiedli niszczy lasy.
Aż mi przykro,gdy słucham tak pięknych opowieści o regionie w którym mogła bym sie urodzić i wychować gdyby nie ,,akcja wisła"która zmusila moich dziadkow na przeniesienie się na północ kraju.
Banderowcy sami zgotowali sobie ten los ale przeżyli,inaczej niż 200 000tyś. Polskich kobiet starców i dzieci wyrżniętych przez nich.
Pan nie ma się czym chwalić wogule Po pierwsze lasy w Polsce zwiększyły się po wojnie nie tylko w Bieszczadach ale w całej Polsce w związku z dużą ilością nieużytków albo jak na wschodzie wysiedlanie wiosek miedzyinnymi ukraińskich szybkim zarobkiem drewno to fajny ekologiczny materiał fenomenalne zastępstwo dla plastiku czy betonu ale przeczytajcie do końca Po drugie trochę cięższe słowa którymi się mało kto przejmuje jak erozja czy hydrologia a jest najważniejszy kiedyś wycinano lasy górskie końmi i tylko zimą nawet jak już były maszyny to w górach w celu nie niszczenia gleby robiono to przy minusowych temperaturach W tym momencie lasy są orane harwesterami drogi zrywkowe powoduje rozpuszczanie i opadanie góry szczególnie gliny która nie jest w stanie wpić wodę ponieważ odpływa wielkim koleinami po maszynach co jest górsze niż wycinka Po trzecie kiedyś wycinki a szczególnie w Bieszczadach prowadzono w zimie z powodu że w maju nikt nie widzi dziupli i piskląt tzw sezon lęgowy które LP mają gdzieś Po czwarte niedźwiedzie w Polsce swoją największa populacje mają w Bieszczadach a wycinki odrazu obok gawr niedźwiedzich albo często 300-400 letnich drzew najczęściej jodeł powoduje brak legowisk Chodzi o ilość Jak największą Zapraszam wszystkich na FB zanim tego kom nie usuną Inicjatywa Dzikie Karpaty
Zazwyczaj nie usuwamy komentarzy, chyba, że zawierają wulgaryzmy. Dlatego też zapraszamy do wyedytowania swojego pod tym kątem :)
Wedle mojej wiedzy, także praktycznej, glina jest glebą bardzo odporną na wypłukiwanie. Natomiast "niszczenie gleby", dziwne sformułowanie, daje dogodne warunki wielu roślinom, grzybom, owadom itd. Zdaje Pan sobie sprawę, że mnóstwo gatunków do przetrwania na danym terenie wręcz potrzebuje działalności ludzkiej? Warto poczytać np. o wężu eskulapa, symbolu doliny Sanu.
Niec zyja dzikie Karpaty!!!👍👍👍. Z calego serca , Ewa
i tak najlepiej jakby wyglądał świat jak teraz bieszczady. Ale polska i świat są przeludnione, dobrze że jest trend na niską dzietność. Oraz i gospodarka łowiecka i leśna jest wreszcie racjonalna od tych 60-70lat po raz pierwszy w historii polski
🐸
OK. Ciekawa historia ale czemu nie wspominacie kto wysiedlił (i zlikwidował w brutalny sposób szczególnie ciężarne kobiety) tą ludność (dokładnie to Łemków i Bojków)? Tak trudno powiedzieć UKRAIŃSKA ARMIA POWSTAŃCZA? Czy boicie się cenzorów politycznej poprawności? 🤦♂
Bo panu nie o histoire chodzi😊
Mógł odesłać do innych materiałów na YT aby posłuchać o akcji Wisła.