Nauka o wyobraźni | Wyobraźnia #5
HTML-код
- Опубликовано: 4 фев 2025
- Wyobraźnia jest przedmiotem intensywnych badań naukowych od lat 70. ubiegłego stulecia. Szczególnie ożywiona dyskusja dotyczy natury naszych wyobrażeń - czyli tego, co "widzimy oczami wyobraźni". Dwie kluczowe postaci tej dyskusji to psychologowie Stephen Kosslyn i Zenon Pylyshyn - to oni stali się głównymi stronami tzw. "imagery debate". W tym odcinku przyjrzymy się najważniejszym stanowiskom w tej debacie, przeanalizujemy kilka eksperymentów behawioralnych, a także zastanowimy się, czy dwa - na pierwszy rzut oka przeciwstawne - stanowiska można w jakiś sposób pogodzić.
Prowadzenie: Marek Jakubiec
Produkcja: Piotr Urbańczyk
Literatura:
Kosslyn S., Image and Mind, Cambridge, MA: Harvard University Press 1980.
Kosslyn, S. et al. The Case for Mental Imagery, Oxford: Oxford University Press 2006.
Francuz P. Teoria wyobraźni Stephena Kosslyna. Próba reinterpretacji [w:] Obrazy w umyśle. Studia nad percepcją i wyobraźnią, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2007.
Shepard, R. N., Metzler J., 1971, Mental rotation of three- dimensional objects, Science, 1971 (171).
Nanay B., Mental Imagery, Stanford Encyclopedia of Philosophy 2021: plato.stanford...
Zeman A. et al., Loss of imagery phenomenology with intact visuo-spatial task performance: A case of ‘blind imagination, Neuropsychologia, 2010 (48).
Zeman A. et al., Reflections on Apfantasia, Cortex 2016 (74).
Brogaard P., Gatzia D.E., Unconscious Imagination and the Mental Imagery Debate, Frontiers in Psychology 2017: www.frontiersi...
Pylyshyn, Z., The imagery debate: Analogue media versus tacit knowledge, Psychological Review, 1981 (88).
Paivio A., Imagery and verbal processes, New York: Holt, Rinehart & Winston 1971.
Dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach projektu „Otwarta Nauka w Centrum Kopernika".
***
W materiale skorzystano z utworu "Mountain Spirit (orchestral, ambient)" autorstwa Vadima Krakhmala na podstawie licencji CC-BY.
Jak profesor zaczal tak pieknie mowic to az babcia przyszla z drugiego pokoju posluchac. Jeszcze staruszki nie widzialem tak poruszonej, natchnionej.
JAK PIĘKNIE SFILMOWANY JEST WSTĘP !
I to jest niestety tylko wstęp, bo potem jest niestrawność.
Cieszę się, że powstała ta seria 😊 bardzo dobrze przedstawione zagadnienia
ruclips.net/video/fxQ_JsXLMJ0/видео.html
"(...) [about neural networks] You need to be able to perform program synthesis. you need to be able to backtrack in this operations that you perform. this thing needs a model of what it's currently doing. And I think, this is exactly the purpose of Our Own consciousness."
wyraz "purpose" bardzo mi nie pasuje w tym cytacie. rozumne wyciąganie wniosków jest raczej narzędziem świadomości (w sensie bytu), niż celem samym w sobie :)
W filmie jest użyty w bardziej technicznym kontekście.
22:29 Dawno temu odpowiedziałem sobie na pytanie gdzie są myśli, gdzie ich szukać i analogia dobra jest do prądu - to nie jest coś co można wskazać palcem kiedy zatrzymamy czas, bo to właśnie ZMIANY są prądem - a nasze myśli to elektryczność przechodząca przez neurony.
Podoba mi się to Wszystko!😁
Pozdrawiam :)
Czy istnieją może badania/tekst filozoficzne, które zajmują się wpływem wyobraźni nad zachowania moralne jednostki oraz wpływem wyobraźni na szczęście?
Zawsze mnie fascynowało to, że jak z kimś rozmawiam, albo coś zobaczę to potem będąc gdzie indziej z kim innym jestem w stanie odtworzyć obraz czy słowa - bo one gdzieś fizycznie zapisały się w mózgu jak dane na dysku.
21:50 u mnie z wiekiem się zmniejsza pojemność wyobraźni, kiedyś potrafiłem sobie wyobrażać więcej bardziej złożonych elementów teraz muszę się mocniej skupić aby to zrobić
Temat arcyciekawy. Przydałoby sie pare zdań o praktycznym zastowaniu fantazji w grach wyobraźni, Role Playing Games. Wielu współczesnych graczy, 20-30latków ma problemy z tego typu rozrywką, ich kreacje są pozbawione głebi i detalu z racji tego że nie "karmili" swoich umysłów literaturą, odtwarzają jedynie na podstawie filmów które widzieli. Gra sie z nimi ciężko choć nadal zdecydowanie lepiej niż z osobami, chciałbym użyć określenia cierpiącymi, lecz oni nie cierpią obciążonymi afantazją.
Co z niewidomymi ktorzy nigdy nie odbierali zmyslami wzroku otoczenia? Czy potrafią sobie wyobrazić kolory, i przestrzeń?
ponoć niewidomi mogą czuć przeszkody jeśli mają oczy sprawne i tylko kora wzrokowa jest uszkodzona. Możliwe że każda część mózgu ma swoją korę wzrokową a świadomością czujemy tylko niektóre
Panie Marku, niech Pan sobie wyobrazi, że słucha Pan zajmującego wykładu. Wykładowca zaczyna mówić, Pan się skupia, aby wszystko zrozumieć, robi Pan notatki... Wykład jest trudny wymagający wyobraźni. A tu nagle siada obok wykładowcy, jakiś gość i zaczyna grać na flecie. Obok stoi pianino i jakaś panienka i zaczyna brzdąkać na klawiszach itd. Przerywają i ktoś otwiera okna i do sali wykładowej i wpadają głośne dźwięki z wielkomiejskiej ulicy...Wykładowca jakimś cudem kontynuuje... Dalej nie piszę, gdyż przez szacunek dla Pana nie będę używał słów powszechnie uznawanych za...
Dla mnie to jest bardzo dziwne, że można mieć afantazję i doświadczać marzeń sennych. Być może trzeba oddzielić od siebie wyobrażenia abstrakcyjne np. manipulację czystymi figurami geometrycznymi czy pojęcia typu wolność, społeczeństwo itd. od odtwarzania obrazów. Mnie się wydaje, że to jest bardziej a priori. Jeśli sobie wymyślę samochód z kołami od roweru, to mogę, a takiego obrazu nie mogłem zapamiętać z rzeczywistości.
Czyżby teraz trzeba było uczyć o wyobraźni? Czyżby smartfony tak zniszczyły wyobraźń i wyprały mózgi ?🤔