Instalacja „Czarna Dama” Roberta Sadło prezentowana w parku przy Zamku w Janowcu | PJM

Zamek w Janowcu oddział Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym realizuje projekt „Historia Polski pisana sztuką krajobrazu” dofinansowany ze środków Muzeum Historii Polski w ramach programu Patriotyzm Jutra” Edycja 2024
Zadanie stanowi innowacyjną inicjatywę artystyczno-edukacyjną, której celem jest opowiedzenie historii poprzez landart.
Landart jest obszarem sztuki wykorzystującym materiały z bezpośredniego otoczenia naturalnego. Głównym budulcem dzieł jest kamień, drewno, piasek, ziemia. Artyści swoją sztuką ingerują w pejzaż, przekształcają go, nadają nową formę, wykorzystują procesy zachodzące w przyrodzie.
Celem projektu jest edukacja historyczna oraz inspiracja do refleksji nad dziedzictwem kulturowym naszego kraju.
W ramach zadania przewidziano cykl działań edukacyjnych tj. lekcje muzealne dla młodzieży, podczas których młodzież zapoznała się z historią i architekturą zamkową połączone z warsztatami tworzenia makiet landart.
Najciekawsze z prac zostały wybrane i zrealizowane jako unikalne instalacje artystyczne w otoczeniu Zamku w Janowcu. Instalacje te wizualnie opowiadają o ważnych wydarzeniach z historii Polski, łącząc elementy sztuki i natury w jedną, spójną narrację.
Instalacja „Czarna Dama”
Instalacja landartowa, przed którą się znajdujesz, nawiązuje do lokalnej legendy o Czarnej Damie. Centralnym elementem rzeźby jest bezgłowa postać, która symbolizuje nieszczęśliwą miłość arystokratki do biednego rybaka. Brak głowy wyraża rozpacz, jaka towarzyszyła tej zakazanej miłości.
Obok postaci znajduje się ułożone na ziemi okno, będące metaforą końca ich związku oraz dramatycznego upadku Heleny, która według legendy wypadła przez okno, kończąc swoje życie w tragicznych okolicznościach.
Instalacja "Czarna Dama" może być również odczytywana w szerszym kontekście, jako metafora patriotyzmu i miłości do ojczyzny. Bezgłowa postać symbolizuje gotowość poświęcenia tego, co najcenniejsze, w imię wyższych wartości. Strata głowy staje się tutaj znakiem oddania - oddania wszystkiego, co najważniejsze, dla dobra przyszłych pokoleń. Podobnie jak Helena Lubomirska, która straciła życie z powodu miłości, instalacja przypomina o gotowości do poświęceń, które często towarzyszyły walce o wolność i lepsze jutro. To subtelne pytanie o to, czy jako społeczeństwo jesteśmy w stanie złożyć tak wielką ofiarę, aby przyszłe pokolenia mogły żyć w pokoju i dostatku.
Autorami projektu są: uczniowie Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. C.K. Norwida w Lublinie
Prace prowadzone były pod okiem: Roberta Sadło
Robert Sadło - rzeźbiarz z Gręzówki, tworzy od 1997 r. w drewnie i metalu, głównie formy wielkoformatowe. Zrzeszony jako twórca Ludowy w STL Lublin. Ma na koncie liczne nagrody w konkursach rzeźby. Brał udział w kilkudziesięciu plenerach rzeźbiarskich w kraju i za granicą. Odznaczony przez ministra kultury odznaką zasłużony dla kultury.