Videoyu hazırlarken kullandığım kaynakları şöyle bırakayım arkadaşlar. Kaynakça: -Kuran, T. (2004). Why the Middle East is economically underdeveloped: historical mechanisms of institutional stagnation. Journal of economic perspectives, 18(3), 71-90. -Kuran, T. (1997). Islam and underdevelopment: an old puzzle revisited. Journal of Institutional and Theoretical Economics (JITE)/Zeitschrift für die gesamte Staatswissenschaft, 41-71. -Kuru, A. T. (2019). Islam, authoritarianism, and underdevelopment: A global and historical comparison. Cambridge University Press. -Said, E. W. (1979). Orientalism. Vintage. -Cohen, H. J. (1970). The Economic Background and the Secular Occupations of Muslim Jurisprudents and Traditionists in the Classical Period of Islam:(Until the Middle of the Eleventh Century). Journal of the Economic and Social History of the Orient/Journal de l'histoire economique et sociale de l'Orient, 16-61. -Marx, K., & Engels, F. (2004). Tesis sobre Feuerbach. El Cid Editor. -Zelizer, Viviana A. "From Useful to Useless." The Children's Culture Reader (1998): pp., 81-90. Ayrıca kullandığım veya izlediğim videoların linklerini de videonun açıklamasında bulabilirsiniz. Önemli noktalar: Timur Kuran Max Weber imperial overstretch anakronizm Oryantalizm
Tarz anlayışına bayıldım, görünüş konusunda bile araştırma yapmaktan çekilmiyorsun belli ki!! ❤❤❤ Köşeli ve structured bir suratın olduğu için, orta boy yuvarlak gözlükler ve çene hizzanda yuvarlak küpelerle suratını dengelemişsin ✨✨✨
Kaynaklarının içinde İbn Haludun gibi bir ismin olmaması senin ilami doğru anlamadığını gösdermekdedir . Görüşlerine kısmen katılsamda , bu tamamı diyil . Keşke Faizi ön pilanda tutan ve gelişmişgibi görünen ülkelerin , aslında halkının aclık ve ya sefaletde olduğunu söylesen ve ya gelişmek için başka milletleri sömürerek adda kendini modernist gösferen arka pilanda milyonları katlliyama sürükleyen batı avrupasınıda anlatsan . İbn Haludun Mukeddimesini , Ali Bulaç çağdaş kavramlar ve Düzenler kitabını oku sonra bir daha bu vidiyoyu hazırla .. Salıcakla.
Öncelikle çok güzel bir video olduğunu belirtmek isterim. Gördüğüm kadarıyla youtube için en geniş kapsamlı içeriklerden fakat videoda benim zihnim açısından eksik kalan tek bir kısım var. Lost Englightenment kitabında yer alanlar da tartışmaya çok büyük katkı sağlayabilirdi. Örneğin İslam öncesi Orta Doğu insanının nitelikli olduğunu gösteren arkeolojik kalıntılar, İslam Aydınlanması isimlerinin genelde Arabistan dışı bölgelerin insanları olması, İslam devletlerinin bölgeler üzerinde hakimiyetinin seyrekleştiği dönemler ve baskınlaştığı dönemler arasındaki karşılaştırmalar bu tartışmaya benim için büyük katkı sağlayabilecek veriler.
Baya dolu bir literatür paylaşımı, üzerine bir de senin yorumlarını dinlemek zihin açıcı oldu. meseleyi kurumsallaşma, kurumsallaştıkça da yeniliğe kapanma üzerinden okumak daha doğru bence. 12. yüzyıldan sonra ulemanın Cox'a atıfla "eleştirel" yani sistemi sorgulayan değil, "sorun-çözücü" yani mevcut sistemi güçlendirme ve koruma gibi bir fonksiyonu olduğu söylenebilir. kurumsallaşmasını tamamlayan bir yapı içindeyken "kutunun dışından düşünmek" zorlaşıyor. Batıysa bir yandan doğudaki gelişmeleri alıp kendinde uygulamaya (catch-up effect) bir yandan da feodal düzenin verimsizliğini kırmak için yeni ekonomik formlar üretmeye müsait. bahsettiğin İtalyan tüccarlar ya da Flaman veya İngiliz tüccarlar onları burjuvaziye dönüştüren imtiyazları lütuf olarak elde etmediler. zayıf bir merkezi otoritenin boşluğunu kullandılar. normalde bir zaaf olan merkezi otoritenin zayıflığı sonuçları itibariyle bir fırsata dönüşmüş oldu. belki de aynı sebepten bugün Avrupa'da bir ekonomik doygunluk ve durgunluk varken Doğu Asya'da güçlü atılımlar görüyoruz.
Abi olaya bence farklı bakıyorsun. Evet birkaç yüzyıl önce gerçekten de osmanlı babür ve safevi devletleri nispeten daha gelişmişti ama bu avrupanın üstüne koyup da bilimsel anlamda bir çağ atlattıkları için değil bence. Avrupa hristiyanlığın ve kilisenin baskıcı tavrı nedeniyle geride kaldığı için bize osmanlı gelişmiş gibi geliyor. Avrupa malesef ki çoğu zaman doğuya göre daha iyiydi. Tek kötü olduğu ortaçağda ise hristiyanlığın skolastik zihniyetinin hakim olması tesadüf değil bence. Kısacası demek istediğim o zamanlar osmanlı iyi değildi avrupa kötüydü.
Sadece İslam'ın değil, diğer dinlerin de dogmatik biçimlerde yaşanmasının toplumların gelişimine engel olduğu görüşündeyim. Bu dinler insanların 24 saatine hükmediyor, ne kadar ılımlı hale getirilirlerse etki ettikleri toplumların gerçekçi düşünebilme kabiliyetine o kadar az zarar verirler.
İslamiyetin gelişmeye engel olduğunu gösteren bir ayet yada hadis söyler misin? Peygamberimiz ilim çindede olsa alın derken, müslüman yaptığı en iyi şekilde yapmaya çalışır derken , Allah c.c bir işi bitirdiğinizde hemen diğerine geçin derken ve buna benzer daha bir çok hadis ve ayet olduğu halde İslamiyet nasıl gelişmeye engel olabiliyor? Peygamberimiz hayatında hep sebeplere yapışmayı öğretiyor. Eğer İslamiyet gelişmeye engel olsaydı. Dünyada güçlü bir yere İslami devletler kurulamazdı. Aynı zamanda Abbasilere, Endülüs Emevilerine, Selçuklukara ve Osmanlıara baktığımızda sanat, mimari, edebiyat vb. alanlarda çok ileri olduklarını görüyoruz. Orta doğunun zamanında Avrupadan bilimde daha önde olduğunu da hatırlatırım. Bence islam devletlerinin gelişmesinin sebebi islam değil. İslamı inananların peygamberden sonra görüş ayrılıklarına düşmesi ve farklı mezheplerin ortaya çıkmasıdır. Mezheplerin de birbirlerini kafirlşkle suçlaması ve birbirleriyle yıllarca savaşmış olması orta doğunun gelmemesine neden olmuştur. Ve bu hala devam etmektedir. Diğer bir sebebi de milliyetçilik tir. Diğer bir sebebi de orta doğunun yer altı kaynaklarının zengin olmasından kaynaklı sömürü haline gelmesidir. Bu ve bunun gibi sebeplerden dolayı buralarda savaş bitmiyor. Bu da orta doğunun gelmesine engelliyor. Buralardaki toplumlar İslama inandığı içinde sanki İslam gelişmeye engel miş gibi Algı yapılıyor. Şimdi burda dinin suçu ne?
Söz konusu meseleseyi neredeyse 40 yıldır anlamaya çalışıyorum. Kanaatimi sizlerle paylaşayım; İslam inananları tarafından çok fazla ciddiye alınan bir din olduğu için Müslümanların mevcut durumda olduğunu düşünüyorum. Aslında hangi dinie yada inanca ( tüm ideolojiler de dahil) iman derecesi artırılırsa benzer sonuçları doğuracak diye düşünüyorum.
Öncelikle çok güzel bir video olmuş, bunun için teşekkür etmeliyim. Bu kadar güzel ama bir o kadar da karmaşık bir konuyu farklı açılardan ve oldukça geniş bir literatür ile açıklamışsınız. Buradaki « Neden ‘Batı’ gelişti? » veya « Neden ‘Doğu’ geri kaldı? » gibi bir karşılaştırmaya verilebilecek materyalist cevaplara ek olarak gözden kaçırılmaması gereken üç argüman da ben eklemek istiyorum izninizle: Bunlardan birincisi coğrafi determinizm. Bunu « Coğrafya kaderdir. » gibi klişeleşmiş bir laf olarak söylemiyorum. Coğrafi konum jeopolitik olarak bir devlete iyi bir avantaj sağlıyor. Büyük Britanya’yı örnek alalım. Sadece bir ada ülkesi olması onu hem Doğu ülkelerinden, hem de Batı Avrupa ülkelerinden oldukça üstün bir konuma getiriyordu. Sadece güçlü bir deniz gücüne sahip olduğu sürece kendini neredeyse bütün savaşlardan koruyabiliyordu. Avrupa ülkeleri sürekli savaşlarla boğuşurken ve o büyük savaşlar sonrası toparlanmak zorunda kalırken, Büyük Britanya İkinci Dünya Savaşı’na kadar kendi topraklarında uzunca bir süre hiç istila görmedi. Ancak İkinci Dünya Savaşı’nda savaş uçaklarının kullanılmaya başlamasıyla ciddi bir zarar görmeye ve artık o coğrafi avantajı kaybetmeye başladı. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra da benzeri bir avantaja sahip olan ABD’nin yükselişini göreceğiz. Bu ülkenin kendi topraklarında yaşadığı tek savaş, Pearl Harbor Saldırısı’nı saymazsak, Amerikan İç Savaşı. İkinci Dünya Savaşı’nda ABD, Büyük Britanya da dahil olmak üzere diğer Avrupa ülkelerinin aksine hiç Nazi Almanyası’nın işgaline uğramadı ve dolayısıyla İkinci Dünya Savaşı’nda en karlı çıkan ülke olarak savaş sonrası dönemde Batı’nın Sovyetler Birliği’ne karşı dik duran tek büyük gücü oldu. Üstelik artık yeni savaş dinamiklerine de kendini adapte etmiş, dünyanın en büyük hava gücüne sahip olduğu gibi NATO aracılığıyla da neredeyse her noktada bir askeri üssü bulunmakta. Unutulmaması gereken ikinci materyalist sebep ise geride kalmışlığın vermiş olduğu girişimcilik. Stanford Üniversitesi Arkeoloji bölümünden Ian Morris bu argümanı « Why the West Rules? - For Now (Türkçe’ye « Batı Neden Dünyaya Hükmediyor: Şimdilik » adıyla çevrildi) » kitabında Batı’nın, özellikle Büyük Britanya’nın, geride kalmışlığının onu başarıya ulaştırdığını söyler. Kitap biraz metodolojik açıdan problemli bir kitap olsa da (eski çağ uygarlıklarının bir şekilde Sosyal Kalkınma Endeksini ölçüp günümüz modern uygarlıklarla ve günümüz devletleri ile kıyaslıyor, sanki eski dönemde sosyal devlet varmış gibi) Osmanlı İmparatorluğu’nun ve Çin İmparatorluğu’nun ekonomiyi domine etmesi sebebiyle geride kalan Batı devletleri bir şekilde ayakta kalabilmek ve hatta daha güçlü olabilmek için coğrafi keşifleri yaptığını ve bu sayede büyük deniz aşırı imparatorluklar kurabildiğini söylüyor. Yoksa Çin İmparatorluğu’nun 15. yüzyılda yeni kıtaları keşfedecek deniz gücü vardı ama buna hiç ihtiyaç duymadı çünkü kendini zaten ekonomik olarak en üstün imparatorluk olarak görüyordu. Benzeri şeyi Osmanlı için de söyleyebiliriz. Matbaanın geç gelmesinde de Emrah Safa Gürkan benzer bir argüman kullanır. Osmanlı’da matbaanın oluşması için bir ihtiyaç veya talep yoktu. Zaten imparatorluğun büyük bir kısmı okuma-yazma bilmiyordu. Dolayısıyla kitap basılsa okuyacak insan sayısı pek yoktu. Kısacası geride kalmış ülkeler ancak yenilikçi atılımlar yapabiliyor, çünkü rekabet etmek zorundalar. Bir dönem zaten güçlü olan devletlerin aklına ise o dönem yenilikçilik pek gelmiyor, çünkü dönemin uluslararasi konjontüründe varolan piramidin en tepesinde olduklarından buna pek ihtiyaç duymuyorlar. Son olarak da Immanuel Wallerstein, Theda Skocpol veya Giovanni Arrighi gibi tarihsel sosyologların özellikle altını çizdiği gibi sosyal yapıların oluşmasında ve geçirdiği dönüşümlerde tarihselliği de göz ardı etmemek gerektiği kanısındayım. Bir devlette burjuva nasıl gelişiyor ve daha sonra nasıl gücü ele geçirip kapitalist sistemi mevcut bir norm haline getiriyor ve toprak ağalarını (aristokrasiyi) nasıl ekarte ediyor, buna bakmak önemli. Örneğin Ulrich Wehler’in « The German Empire, 1871-1918 » kitabını ele alalım. Burada Almanya diğer Batılı ülkeler gibi bir ulusal burjuva devrimi yaşamadığı, onun yerine daha farklı bir patikaya gittiğini söylüyor. Normalde Batı ülkeleri bir burjuva devrimi yaşarken ve feodal toprak ağası sınıfı siyasi gücünü kaybederken; gerek İngiliz Devrimi, gerek Fransız Devrimi, gerekse Amerikan İç Savaşı, Almanya’da tam tersine Otto von Bismarck aracılığı sayesinde burjuva ile toprak ağası çatışmaktansa bir çeşit ittifaka giriyor ve ortak düşman olan Sosyal Demokratlara karşı anti-Semitizm, anti-socialism ve anti-Katolisizm üzerine kurulu bir ideolojik entegrasyon sağlanıyor ki bu da Almanya’da hem otoriter bir devlet yapısını oluşturuyor, hem de aslında Nazizme giden yolu açmış oluyor. Benzer bir argüman belki Amerikan İç Savaşı için de yapılabilir. Eğer Abraham Lincoln savaşın çıkmasına engel olmak için orta yolu bulabilseydi ve Güneyli köle sahibi toprak ağaları ile Kuzeyli burjuvaziyi uzlaştırabilseydi elimizde demokrat ve liberal bir ABD değil, daha çok faşizme yakın ve oldukça otoriter bir ABD olacaktı. Buradaki tarihselliği tabi uluslararası ilişkiler bağlamında da ele almak lazım, sadece devletlerin kendi iç dinamikleri bağlamında değil. Bunu yaparken de emperyalizm faktörünü unutmamak gerekiyor. Soğuk Savaş döneminde birçok ‘Üçüncü Dünya’ devleti kendi yolunu çizmeye çalıştı ama Soğuk Savaş’ın büyük güçleri tarafından kendilerine sürekli müdahale edildi. Özellikle burada en güzel örneği Latin Amerika’dan verebiliriz. Guatemala’da, Brezilya’da ve Şili’de komünizm geliyor veya komünizmle işbirliği yapan sol ulusçu rejimler kuruluyor diye ABD’nin desteklediği darbeler yapıldı sırasıyla 1954, 1964 ve 1971 yıllarında. Buralarda kurulan otoriter rejimler sadece ekonomik olarak zarar vermedi, oradaki toplumda derin yaralar açtı ve şu an bu ülkeler demokrasi mücadelesi verirken bu ABD destekli cuntaların açtığı yaraları sarmaya çalışıyor. Üstelik günümüzde de hemen hemen bütün Latin Amerika ülkelerine ABD'nin reddedilemez baskıları halen mevcut. Benzer bir şekilde Türkiye’de de 1980’de darbe oldu. Burada direk ABD’nin desteği var mı yok mu elimizde sert bir kanıt yok, ama bir NATO ülkesinin askerlerinin kendi başına hareket etmediklerini tahmin edebiliriz. Darbe emri gelmediyse bile ABD'nin darbeden mutlaka haberi vardır ve darbe olduktan sonra da ABD de, birçok ‘Batı’ ülkesi de Kenan Evren rejimini destekledi. Komünizm geliyor, sağ-sol çatışması var, hükümet kurulmuyor bahaneleriyle iki senelik otoriter bir rejim ve o rejimi kurumsallaştıran bir anayasa geçti bu ülkeden. Ve şu anda aşırı milliyetçi, militarist ve dini endoktrinasyon üzerine kurulu eğitim sistemimizden seçim barajına, konuşma özgürlüğünün kısıtlanmasından ve insan haklarının yok sayılmasından YÖK’ün varlığı ve rektörleri cumhurbaşkanı onayıyla atamasında kadar günümüzde yaşadığımız birçok sorun bu tarihimizde yaşadığımız o kara olaydan kaynaklanan bir şey. 2020 yılında bile halen bu enkaz ile uğraşıyoruz. Yani kısacası her ülkenin gelişmesine sebep olan koşullar da aynı değil ne yazık ki. ‘Batılı’ olmayan ülkelerin geri kalmasında hem ‘Batılı’ ülkelerin kolonyalizmi, hem de Soğuk Savaş’ta ortaya çıkan neo-kolonyalizmi etki ediyor ister istemez. ‘Batı’ ülkeleri rahat rahat Soğuk Savaş döneminde zaten var olan zenginliklerine zenginlik katarken, ‘Batılı’ olmayan devletler büyük güçlerin üzerinde nüfuz yarışına girdiği satranç tahtasıydı. Kısacası bu yarışta eşit koşullarda olmuyorlar bir süreden sonra. Ahistoric (tarihselciliği dışlayacak) bir şekilde sadece kültüre veya materyalist sebeplere bakmamak gerekir diye düşünüyorum.
Şahsen ben genel olarak materyalist sebeplerin daha öncelikli olduğunu düşünen birisiyim ama kültürel faktörleri de reddetmemek lazım diye düşünüyorum. İslam dininin içeriği hakkında pek bir bilgim yok, o sebeple İslam ne emrediyor, ne söylüyor tartışmalarına girmem doğru olmaz. O kısım benim uzmanlık alanım değil. Fakat şunu da unutmamak lazım, kültür asla tek tip bir şey değil. Videoda da bahsettiğiniz gibi tek bir İslam kültürü yok bir sürü farklı İslam kültürü var. Hatta şeriat olan Körfez ülkelerine gittiğinizde bile kanunların bir ülkeden ötekine değiştiğini görebilirsiniz. Halbuki kanunları yaratırken referans aldıkları kitap aynı kitap. Benzer bir şekilde daha önceden de Pakistan ve Bangladeş gibi İslam cumhuriyetlerinde normalde kafamızdaki İslam düşüncesi ile hiç uyuşmayacak, "Hijra" adıyla bilinen trans bireylerin toplumda bulunduğundan bahsetmiştim. Ayrıca kültüre özcü bakışlar da oldukça yanlış. Kültür sabit bir şey değil, sürekli değişen bir şey. Bugün İslamcıların asla uzlaşmaz olduğumuz şeyler geçmişte kabul edilebilir şeyler olabiliyor ya da tam tersi. Örneğin günümüz İslamcıları asla eşcinsellikle uzlaşamaz görülüyorlar ama Osmanlı İmparatorluğu’nda eşcinsel ilişkiler gayet sıradan bir olaydı. Zenne ve Köçek gibi hiç günümüzdeki toplumsal cinsiyet kalıplarına uymayan dans sanatı vardı. Hatta içkiye bakış çok olumsuz değil, esrar ise tamamen yasal bir şeydi. Bu günümüzde dinen haram, yasak gözüken iki ürün de birçok padişahın, diğer bir ünvanı İslam Halifesi olan kişilerin, tükettiği ürünlerdi. Edward Said’in de « Orientalism » kitabındaki argümanlar videoda çok güzel özetlenmiş. ‘Batı’ medeni, varlıklı ve rasyonel olarak yüceltilirken, ‘Doğu’ tam tersine barbar, fakir ve irrasyonal olarak yansıtılıyor. Fakat, kitapta Said bunu özellikle Batı’nın emperyalizmin meşrulaştırılması için yaratılmış kavramlar olduğunun, gerçek veya doğal olmadıklarının altını çiziyor. Batılılarca kimi zaman bilinçli bir şekilde devlet propagandaları ile, kimi zaman da bilinçsiz bir şekilde edinilmiş önyargılarla tekrar tekrar üretiliyor. Burada önemli nokta emperyalizmin sadece sert güç (hard power) kullanarak askeri işgal ve ekonomik bağımlılıkla değil, aynı zamanda yumuşak güç (soft power) kullanarak yani kültüre ve hatta dile etki ederek bu emperyalizmi uyguladığı. Bu kullandıkları yumuşak güç sayesinde kendi kolonizasyon politikalarını « barbar toplumları medenileştirme görevi » olarak meşrulaştırırken, kolonize edilmiş toplumların da direnişlerini kırıyorlar. Edward Said’in Post-Colonialism perspektifinden etkilenen Güney Asyalı akademisyenlerin öncülük ettiği Subaltern Studies (Madun Çalışmaları) ekolü bunu daha da ileriye götürerek Batı’nın kolonyal kavramları ile düşünmekten kaçınıp, kendi kavramları ile bir anti-emperyalist yaklaşım oluşturmaya çalışırlar. Onlara göre ancak bu şekilde Batılıların yarattığı elitist ve Avrupa merkezci (Eurocentric) anlatılardan kurtulabiliriz. Unutmamak gerekir ki bu oryantalist bakışı sadece Batılılar değil, Batı’nın kolonize ettiği toplumlar da aldıkları eğitim ve maruz kaldıkları kültürel emperyalizm sebebiyle de ister istemez benimsemiş durumdalar. Örneğin Hindistan ve Pakistan’da bu iki ülkenin kuruluşunda yer alan Mahatma Gandhi, Cevahirlal Nehru ve Muhammed Ali Cinnah da Said’in bahsettiği tipte bir oryantalist bakışa sahipti. Kendi toplumlarını geri kalmış görüyor ve farklı kültürleri anlamak veya anti-emperyalist bir tavır takınmak yerine bir Batılı ulus devlet modelini benimsiyor, sürekli bir savaş zihniyetinde aşırı derecede militaristleşiyor ve milliyetçileşiyor, hızlı bir şekilde endüstriyelleşme ve hatta mümkünse emperyalist bir devlet olma arzusu taşıyor. Bu da Subaltern Çalışmaları ekolüne göre koloniden kurtulup bağımsızlığını kazanmış bu devletler sadece kendilerini sömürmek için yaratılmış emperyalizmin bakış açısını benimsemekle kalmıyor, aynı zamanda o emperyalizmin yarattığı toplumdaki bölünmüşlüğü daha da derinleştirdiği gibi onlara bir çözüm de üretmiyor.
Bu ‘Batılı' emperyalizmin kavramlarıyla düşünme meselesine önem veren birisiyim. Örneğin ülkemizde sert bir biçimde oryantalist bir aşırı milliyetçilik var. Oldukça militarist, hipermaskülen, otoriter ve dışlayıcı bir aşırı milliyetçilik. Kolay kolay konuşma özgürlüğünü tartışamıyoruz, demokrasiyi tartışamıyoruz, hukukun üstünlüğünü, azınlık meselelerini veya insan haklarını tartışamıyoruz. Çünkü hepsi bir « Ulusal Güvenlik » paradigması çerçevesinden bakılıyor. Vatan hep saldırı altında, hem iç mihraklar hem de dış mihraklar tarafından, dolayısıyla az önce saydığımız bütün kavramlar sadece düşmanlara yarayacak şeyler olarak bakılıyor. Halen modernleşme veya kalkınma denilince fabrikalar ve nükleer santraller açmak akla geliyor, yeşil enerji akla gelmiyor. Takıntılı bir şekilde ABD veya Almanya olma hayalimiz var, kendi yolumuzu çizmek yerine. Halen eğitimimizin içeriğini değil de çocuklarımızın PISA gibi standardize edilmiş sınavlarda ne dereceler yaptığını konuşuyoruz. Bilimsel gelişmeler bile yaşadığımızda bunu evrensel değerlerle değil de « Türk’ün gücünü dünyaya göstermek » olarak görüyoruz. Buna aslında çok şaşırmamak gerekir. Sürekli olarak ülkemizi diğer ülkelerden ‘geri kalmış’ görüyor ve ancak sert bir şekilde savaştaymışcasına mobilizasyon ortamı sağlarsak bir gün ‘Batılı’ devletler gibi gelişeceğimize inanıyoruz. Bunun için de kimseyi suçlamıyorum, eğitim sistemimiz zaten direk bu militarist aşırı milliyetçi mantığa dayalı. Tarih derslerimiz sadece Türk tarihindeki ‘Büyük Adamların’ yaptığı savaşlar ve anlaşmalardan ibaret. İçinde sınıflar, halklar, kültürler, kadınlar, LGBTİ+lar yok; insanların ve toplumların hayatlarında yaptıkları diğer aktiviteler yok. Varsa yoksa sadece devletimizin diğer devletlerle yaptıkları kavga var. Edebiyat derslerimiz yine aşırı milliyetçi yazarların isimlerini ve yazdıkları eserlerin isimlerini ezberlemek üzerine kurulu. Geniş bir perspektiften bakmamızı sağlayabilecek, farklı kültürleri tanımamızı sağlayabilecek karşılaştırmalı bir dünya edebiyatı içeriği olmadığı gibi, edebiyat eserlerine eleştiri yazısı yazmak yok. Felsefe derslerinde de yine birkaç kişinin hangi grupta olduğunu ezberliyoruz, birçok kavramı tartışmıyoruz bile. Düşünün, « Ahlak » denince insanların aklına halen ya seks ya da din geliyor, bir şeyin ahlaken doğru ya da yanlış olması gelmiyor. Onu geçtim, müfredatın dışında herhangi bir konu konuşulamıyor, ucundan bile siyasete girişilmesinden korkuluyor. Hal böyle olunca bu aşırı milliyetçi paradigmalardan bakmak insanlara çok büyük ihtimal doğal geliyor ama bunlar doğal değil, tam aksine toplumsal olarak inşa edilmiş şeyler. Eğer ülkede eleştirel düşüncenin gelişmesini istiyorsak bu paradigmalardan uzaklaşmak zorundayız diye düşünüyorum. Yapılması zor ve uzun süreç alan şeyler, ama imkansız değil. Son olarak videoyu çok beğendiğimi tekrardan söyleyerek bitirmek istiyorum. Videodaki argümanların hemen hemen hepsine katılıyorum. Sadece birkaç farklı perspektifin de reddedilmemesini düşündüğüm için bu uzun yorumu yazdım. Sıraladığım argümanların hepsi kesin doğrudur diyemesem de haklılık paylarının oluştuğunu düşünüyorum. Yalnızca videonun son kısmına çok katıldığımı söyleyemeyeceğim. O Yaşar’ın karanlık bir müzik eşliğinde neden Said’in zamanının dolduğunu düşündüğü kısımdan bahsediyorum. Bir yandan kabul ediyorum, Said’in post-colonialism yaklaşımı veya Subaltern Çalışmaları ekolünün yaklaşımı yanlış şekilde kullanıldığında anlamsız bir Oksidentalizm'e veya Üçüncü Dünya Faşizmine dönüşebiliyor, böyle gerici bir tehlikesi var ama yine de bizim önyargılarımızı kırmamız gerektiğini gösterdikleri için oldukça gerekli çalışmalar olduğunu düşünüyorum. Hepimizin reddedemeyeceği oryantalist önyargıları var mevcut emperyalist düzen sebebiyle ve bunları aşabilmek için postcolonial yaklaşımın önerdiği « Conscious Unlearning (Bilinçli bir şekilde öğrendiklerini unutmak) » dediğimiz bir epistemolojik yapısöküme ihtiyacımız var. Ben şahsen devletlerin ‘Doğu’ ve ‘Batı’ olarak ayrılmasına oldukça karşıyım, çünkü bunların kendisi Said’in anlattığı gibi sosyal olarak inşa edilmiş kavramlar. Videonun sonunda Yaşar Doğu’ya baktığımızda « baskıcı tek adam rejimi, nedenselliği reddetmiş teslimiyetçilik, ekonomik anlamda rantiye yapıları, birbirine güvenmeme, kadının toplumdan dışlanması » sayıyor ama bu çok siyah-beyaz bir bakış ve oldukça önyargılı genellemelere dayalı bir seçicilikle yapılmış bir yorum gibi. Örneğin ABD’de de halen silah yasağını geçiremiyoruz, çünkü NRA denilen bir silah şirketlerinin lobisi var ve bunlar sürekli bir biçimde Cumhuriyetçi Parti’li siyasetçilere uçuk miktarda bağışlar yaparak yasanın geçmesini engelliyorlar. Bu Ukrayna’da, Türkiye’de ya da Rusya’da yaşansa hemen « yolsuzluk » veya « rüşvet » olarak adlandırılır. ABD’de ise buna « lobicilik » diyorlar ve bir şekilde yasal gözüküyor. Veya kadının toplumdaki yerinden bahsediyoruz ama ABD’de bir tane kadın başkan bile olmadı. Ruanda ise %61 ile en fazla kadın milletvekiline sahip ülke ve üstelik bunu İsveç gibi %50 kadın kotası koymaya gerek kalmadan yapıyor. Bu gibi siyah-beyaz önyargılarımızı yanlışlayan ve aslında o ülkelerin belli konularda grinin daha koyu, belli konularda ise daha açık tonu olduğunu gösteren gerçekler var. Kısacası, karşılaştırmalı çalışma yaparken hep o yanlış dikotomi içerisinde düşünmekten kaçınmalı, önyargılarımızın olduğunu kabul etmeli ve yapısal eşitsizliği görerek eleştirel bir yaklaşımla bakmak gerek diye düşünüyorum. Bunun için de postcolonialism’e bence oldukça ihtiyacımız var.
@@tanberkak6188 eğitim konusu çok doğru felsefe dersinde hoca topu bana atıyor ben de kendi tezimi kendim çürütüyorum diğerleri de izlemekle yetiniyor din konusu zaten açılacak yer değil direk cadı avına kurban ediliyorsunuz edebiyat en saçma ders zaten herhangi bir eserde anlatılanın üstünde durmak yerine sadece eserin adını ezberleme amacıyla işlenen ders
Osmanlı'da okuma yazma için ruclips.net/user/shortsrgx_X1t-1HA daha kapsamlı bilgi için de ruclips.net/video/l9cVmCHmt5Y/видео.html Dini bir öğretilendirmenin varlığından çok yokluğundan söz etmek gerek. Bir iki sure ezberlemekle İslam'ın ne olduğunu anlamış olmaz kişi. Zaten nerdeyse yok hükmünde olan "din kültürü" dersinin bir baskı aracı olduğunu söyleyip de Kemalizmin sürekli gözümüze gözümüze sokulduğu gerçeğini göz ardı etmişsin. Türkiye'nin temel sorunu aslında gerçek anlamda bir temsili demokrasi olmasından ileri geliyor. Yapısal sorunları aşırı şiddetli olan bir sistem demokrasi. Temsilde adalet ve yönetimde istikrar ilkelerinin çatışmasını önlemek büyük özveri gerektiriyor. Çoğunlukla da gizli bir oligarşiye dönüşüyor demokrasi dediğimiz yapılar. ABD, Britanya, Fransa ve Almanya böyle demokrasi gibi görünen oligarşilerdir. Said'in kendisi de belli ölçülerde modernizme dolayısı ile batılı "ilerlemeci" söyleme boyun eğdiği için sözleri abartılı görülebilir. O nedenle sorunun açıklamasında daha derine inen Wael Bin Hallaq'ın "İmkansız Devlet (ruclips.net/video/Bm2UyQMK3Ig/видео.html İngilizcesi olanlar buradan giriş yapabilir)"i daha isabetli bir çözümleme sunuyor kanımca. Üstelik Batıda hala üstüne yattıkları bir batılı adamın Batı Roma'nın yıkılmasından sonra Rönesans ve Reforma kadar süren gizili gelişim süreci ve şu an göz ardı ettiğimiz çığır açıcı düzeyde icat üretme konusunda bir kısırlaşma söz konusu 1950lerden bu yana. O açıdan örneğin Moore kanunu da aslında gerçeği yansıtmıyor. Ancak baskı ve söylem nedense Müslümanlar üstüne yoğunlaşmış durumda. En ufak hatalı hareketimiz en şiddetli biçimde eleştiriliyor ve yaptırıma uğruyor. Yine de bir gerçek var o da İslam hızla yükseliyor özellikle düşünme becerisini ahlakla birleştiren kişilerin ortak yönelim noktası oluyor. Ancak batının geçirdiği süreci güzel özetlemişsin, demokratikleşme ve otoriterleşmeyi de iyi anlatmışsın. Batının müdahaleciliğini ve sonuçlarını da genel olarak güzel örneklendirmişsin.
“hizmetine ömrümü harcadığım memlekette dostlarım kalmadı gibi bir şey. adeta yapayalnızım, boşluktayım ve adeta etrafımdakilerden başka bir dünyadayım. insanın düşkünlüğünü, sefaletini bilirdim ama ruh sefaletinin bu kadar karanlığını görmemiştim. insan diyerek emek verdiklerimin hemen hepsi de ruh ve mana mefhumuna yabancı, menfaat kölesi birtakım haşerelermiş. ahlaksızlığın ummanı olan bu şarkı yaşadıkça tanıyorum. burada insanı fenerle arayanlar yanılmamışlar. 'müslümanız' diyen insan yığını yok mu? onlar şarkın en aşağı tabakasını teşkil ediyor. müslümanlık, yaşanan şekliyle müslümanlık şarkı bitirmiş. buraya artık ne ilim girer ne ahlak, ne de allah uzanır bunlara. bunların önce her şeyi bırakıp insanlık devrine girmeleri lazım.” nureddin topçu, 11 nisan 1965
Tez gibi video olmuş, eline sağlık Yaşar. Valla bu sorunun cevabı çok zor. Ateist biri olarak Türkiye'deki seküler islamın gelişmeye engel olduğunu düşünmüyorum. Gelişmeyi engelleyen din dışında pek çok neden var. Genel islam coğrafyasının gelişememesinde islamın büyük payı var ancak İslam'ın belli gruplar tarafından baskı için kullanılması sebebiyle olduğunu düşünüyorum. Avrupa'daki gelişimin hızlanması dinin devlet ve kamusal alandaki gücünün azalmasıyla birlikte oldu. Türkiye'de bu değişim şehirlerde öyle yada böyle yaşandı ancak benzer bir değişimin doğuda da yaşanması gerek. Bu konuda maalesef İslam coğrafyası daha da geride.
İslam gelişmeyi kesinlikle engeller. Türkiye islam ile yönetilmediği için Afganistan gibi yerine çakılıp kalmıyor. İslam ile yönetilen bir ülke Afganistanvari bir görünüme bürünür. Şimdi modernist islamcılar en güncel ve modern mealleri ile gelip itiraz edecekler. Arkadaşlar siz gidin önce miras hesabı yapmayı öğrenin. Her şeyi güncellediniz bi onu düzeltemediniz.
Islamın ilk çıkışında hür düşünce vardı İslamı sorgulayabiliyordun İbn rüşd gibi çoğu deist denecek kadar Müslümanlık anlayışları vardı ama kimse onları yargılamıyordu
Nacizane bir eleştirim olucak :)) Yaşar çoğu kaynaktan güzel bilgiler vermiş. Ama tek taraflı gibi sanki. Yaşar konuyu anlatırken bile içinde bir sitem sezdim. Çok donanımlı bir insan ufuk da açıcı ama Yaşar'ı dinlerken çoğu yerde katılsa bile insanın savunma yapası geliyor. Ömer bunun ayarlamasını iyi yapıyor. Objektif bir şekilde kendi görüşünü gram bile farkettirmeden, dayatmadan karşıdakinin ufkunu açıp ikna edebiliyor. Ve sürekli İslam'a doğu-batı üzerinden değinildi ki zaten ordan değinmemek imkansız ama madem böyle bir video fikri düşünülüp çekildi diğer türlüsünü de görmek isteriz. Çünkü Batı şuan ki birikiminin temellerini zamanında doğudan götürdükleriyle, örnek aldıklarıyla yaptı. İki yöndende objektif bir şekilde değinilmesini isterdim. Ömer Gemalmaz eksikliğini hissettik.
Teşekkür ederim eleştirileriniz için. Olabildiğince eleştirel olmaya çalıştım. Bir argümanı daha öne çıkardığımı pek düşünmüyorum açıkcası ama belki anlatma üslubum ya da konuşma tarzım öyle hissettirmiş olabilir. Batı nasıl batı oldu da güzel bir konu. Düşünelim :)
yaşar'ı tebrik ediyorum. kanaldaki en hazırlık yapılmış en içi dolu video buydu bana kalırsa. fikir çok güzel, hazırlanma aşaması çok başarılı geçmiş, sunum çok güzel. gerçekten tebrikler 👏🏿
Bu konuyu bir de Ömer abiyle tartışarak çekseniz efsane olsa ikinix her zaman ki gibi farklı görüşleri savunarak Çünkü biz bunu ön bilgilendirme diye aldık hocam
Bu videodaki pek çok görüşe katılmıyorum. Osmanlı'da ne kadar kişinin okur yazar olduğu belli değil. Belirtildiği gibi yüzde bir %2 diye bir istatistik yok.
Emeği takdir etmekle birlikte bence çok kritik olan şu sorunun tartışılmaması büyük bir eksiklik: Kalkınma nedir? Gelişmişlik nedir? Bunların tanımlarında en azından uzlaşılmalı. Ardından bu hedef için tek model kapitalizm ve onun hüküm sürdüğü batı coğrafyası mıdır, bu uğurda "ahlaksızlık" mübah mıdır? Gibi soruların cevaplarını irdelenmeli diye düşünüyorum.
Türkiye yılda 800 milyar dolar gayri safi milli hasılaya sahip. Bu rakam üretim ve servislerin toplam değeri, net kar değil yani. Giderlerini düştükten sonra bu rakam ortalama 150 milyar doları kar gibi düşünebiliriz. Ülkemizi bir şirket gibi düşünürsek, her yıl ülkecek kasamıza giren net para bu 150 milyar dolar. Afrikada 54 adet ülke var. 27 tanesinin resmi dili fransızca, bu size neyi anlatıyor? Bana anlattığı şey şu, adamlar net bir şekilde coğrafi keşifler sonrası sömürü düzenini kurumsallaştırmışlar. Bir kısmı güney afrikaya dadanmış, bir kısmı afrikaya, bir kısmı hindistana vs. Dünyanın bugünki halini almasının en büyük sebebi budur. Gelişmiş diyince batıyı düşünmemizin sebebi budur. Temelde coğrafi keşifler, dolaylı olarak ise sömürü düzeni ve gelirleri. Aksini düşünenin argümanını dinlemeyi çok isterim. En basitiyle Fransa nın afrika kıtasından halihazırda sömürü gelirinin yıllık 400-500 milyar dolar arasında olduğu düşünülüyor. Rakama bakın!! Kaddafi bu parayı azaltmaya yeltendi ve bedelini canıyla ödedi. Düşünsenize yüzyıllardır bu paralar, bu sömürü paraları çeşitli avrupalı ülkelere oluk oluk aktı, akıyor. Gelişmişlikte nasıl rekabet edeceksiniz, çok çalışarak mı?
İŞTEEE cidden emek verilmiş insanlara bir şeyler öğretmek için hazırlanmış didaktik bir video keşke Türk halkı daha fazla bu tür içerikler istese de medya arz-talepten dolayı daha fazla video veya doküman üretse .Ben daha 18 yaşında bir Türk genciyim ve saçma sapan sabah kuşağı veya akşam dizilerinde sıkıldım sizleri başından beri takip ediyor ve destekliyorum sayın abilerim, ablalarım umarım daha büyük kitlelere hitap edebilirsiniz
Naçizane bazı fikirlerinize katılsam da eleştirim olacak. Batının ekonomik gelişmesinde sömürgecilik hiç yokmuş gibi sadece bankacılık ve şirketleşme varmış gibi bir sunum olmuş. Amerika, Afrika Çin ve Hindistan gibi coğrafyaların bütün kaynakları ile sömüren batı büyük zenginliğe sahip olmuştur. Bu da atlanacak bir veri değil sanki
Haklısınız. Videonun bir yerinde sömürgecilik, ham madde transferi vs. bunlar çok önemli sebepler ve bambaşka bir literatür diyorum. Bu banka ve şirket tartışmasını şu soruyla değerlendirebiliriz. Neden yeni kıtaları Batılılar "keşfetti?". Bu soruyu catch-up effect olarak okuyan da var şirket & banka gibi kurumsal etkilerden de. Muhtemelen ikisi de önemlidir.
insanı kısıtlayan her şey kesin olan her şey gelişime engeldir. üstün insan her şeyi sever ama hiçbir şeyin avucunun içinde olmaz. üstün insan kuşku barındıran tüm doğruları dener ve uçar gider.
Hegel 'Beni bir kişi anladı, o da yanlış anladı' sözünü ölümüne yakın bir zamanda öğrencisi Karl Ludwig Michelet için söylemiştir. Hegel öldüğünde Marx henüz 13 yaşındaydı zaten.
Fransız adamın tezi hatalı olabilir ama bizim askeri alanda kültürel alanda başarımızı islama indirgemek büyük hata Sultan Atilla Mete Han döneminde öncü olunan birçok inovasyonun devamı Selçuklularda görülmüş. Hazar Yahudileri de Türk kökenli olmakla birlikte ticarette ve birçok alanda iyiydiler
İşimde daha iyi olmak için sürekli geliştiriyorum kendimi dinle alakası olmayan arkadaşlarım yerinde sayıyorlar yıllardır, konunun dinle alakası yok. Bir Müslüman olarak yapıyorum bunu.
13.27 hegel' in marx beni anladi ama yanlis anladi demesi' nin şaka oldugu anlasilmayabilir, hem genel izleyicinin bilgisizlik duzeyi nedeniyle hem de videoda başka bir şaka ornegi yok gibi: hegel ebediyete göçtüğünde marx sadece 13 yasindaydi.
Video için çok teşekkürler ellerine sağlık Yaşar. Fikirler harika bir şekilde düzenlemiş ve eleştirilerin de oldukça yerindeydi. Fakat videoyu izlerken bir detay dikkatimi çekti: Anlatımında sürekli Batı-Doğu dediğinde bu bana aslında birbirinden tamamen iki izole toplum varmış gibi hissettirdi. İslamiyet’teki krizin sebeplerine baktığımızda İslam ülkelerinin Batıdan otoriterleşme metotlarını da ithal edebileceğini göz ardı etmemeliyiz. Bunu askeri cuntadan popülist otoriter rejimlere kadar genelleyebileceğimizi düşünüyorum. En azından şu soruyu sormamız gerekiyor: İslam dünyasında şiddeti öven akımların güçlenmesinde Batının sorumluluğu ne ölçüde geçerlidir? Bernard Lewis’in İnanç ve İktidar, Ortadoğu’da Din ve Siyaset kitabında yukarıda bahsettiğimle paralel argümanlar okumuştum bu video bana bu kitabı hatırlattı.
Çok haklısın Alptuğ, kolaylık olsun diye Doğu veya Batı diye söylediğimiz kavramlar birbirinden o kadar kopuk olmayabilirler. Nitekim Fransa, geç orta çağ döneminde Osmanlı'nın en yakın müttefikiydi. Aralarında bir ilişki kesinlikle var.
Çok yönlü faydalı bir çalışma olmuş gerçekten. Yaşar çok güzel hazırlanmış. Uzun uzun bi yorum yazmaya üşeniyorum :D literatüre fazladan bir perpespektif de katabilir 'belki' düşüncesiyle Wael Hallaq ismini zikredebilirim.
Osmanlı da okuma yazma oranı yüzde 1'di.. Bugün biz Türklerin neredeyse tamamına yakını okuma yazma biliyor peki kaçı okuyup kaçı yazıyor? Osmanlı zamanında okullarda okuma öğretilirdi, yazma da yazacak adama öğretilirdi. Dolayısıyla Osmanlı zamanında yazma da bilen insanlar gerçekten "yazan" insanlardı. Şu okuma yazma oranını gelişmişlik düzeyiyle ilişkilendirme olayını terk edin artık. Evet belki Osmanlı'nın son dönemlerinde gerileme yaşandı bu herkesin kabul ettiği bir durum. Ama neden yaşandı? bir o kadar Osmanlı; ilk ve orta dönemlerinde dünyanın en gelişmiş ve medeniyet sahibi devleti iken? Bunun tonlarca sebebi var tek bir sebebe bağlı kalınarak açıklamak en büyük aptallıktır ne yazık ki. Oysa ki Osmanlı gerçek manada İslama uyduğu vakit bu onu dünyada en zirvelere taşıdı çünkü İslamın ilk ayeti yerine getirildi; İkra! (oku) - Alak suresi- İslam da inen ilk ayet namaz kıl, oruç tut veya ibadet yap değildir "oku"dur. Çünkü okumadan araştırmadan insanların yaptığı hiçbir eylem anlam taşımaz(ibadetler dahi). Burada ki kastedilen ikra (oku) kelimesi yalnızca kitapta yazılan kelimeleri okumak anlamına gelmez, her şeyden önce araştırma, sorgulama ve anlama manasına gelir. Videonuzu sonuna kadar dinleyemedim vakit bulduğumda dinleyeceğim inşallah, demem o ki İslam asla gelişmeye engel değildir. İslam'a mensup kişilerin yaptığı hatalar onları bağlar. Ki biz bunu yaşadık Osmanlı'nın son dönemlerinden itibaren, ki hâla da yaşamaktayız. Din bilime engeldir olgusu ülkemize uyarlanmaya çalışılan fakat İslamla alakası olmayan, Rönesans ve reform hareketleri sırasında Batılı bilim adamlarının Hristiyanlık için ortaya attığı bir düşünceydi bu ve haklıydılar da. Çünkü o dönemde tüm güç kilisenin ve din adamlarının elindeydi ve din adamları çoğu bilgileri halktan saklamaktaydı (Zachary Lockman-Hangi Ortadoğu kitabında da oldukça zikredilmektedir bu konu) Hristiyan din adamları hayatın her alanını kapsıyordu. Lakin İslam da bu böyle değildir. Örneğin bir nikah kıymak için illa imama gerek yoktur o duayı bilen herkes nikah kıyabilir, veya namaz kıldırmak için yine illa bir imama ihtiyaç yoktur namazı bilen bir insan namazı kıldırabilir vb. Örnekleri çoğaltılabilir. Yine Kuranın bir çok ayetinde Allahın bizlere "Ey akıl sahipleri", "Akletmez misiniz?" "Bunda aklını kullanan toplumlar için nice ibretler vardır" gibi seslenmelerde bulunması da İslam'ın akla ne derece önem verdiğinin göstergesidir. Yine İslam da aklen hasta veya akli dengesini ve düşünme kabiliyetini yitirmiş insanlsr günahtan sorumlu sayılmazlar çünkü (bunların dışında ergenlik çağına kadar tüm insanlar günahtan sorumlu değildir) Akıl, idrak ve iradesini kullanamazlar. Orta çağda akıl hastaları kimselerin diri diri yakıldığı Avrupa varken bizim bu hastaları at üstünde koşturarak ve musikiyle tedavi eden atalarımız vardı. Daha fazla uzatmadan dinimi gerçekten çok seviyorum ve elhamdülillah ki Müslümanım diyorum.
@@micvilinana9839 islam kuralları ile ticaret turizm sanat spor sinema yapmayı dene bakalım :) Ülkeyi Muhammed yönetse turizm bitme noktasına gelirdi. Daha da kötüsü afganistanvari bir ülke olurduk.
@@toxichuman208 Bu sorunun cevabı yazmış olduğum ilk yorumda var. O kadar at gözlüklüsünüz ki kendi fikirlerinize empoze olup karşı fikir tam olarak ne diyor anlayamıyorsunuz. Evet bu gün ülkemizi Muhammet yönetmiyor, Muhammedin dini de yönetmiyor;ekonomimiz, medeniyetimiz, dünya ülkeleri arasındaki yerimiz belli ne kadar güçlü süper güç bir ülke olduğumuz belli, insanlar ne kadar adalet içerisinde yaşıyor belli :) madem benim dinim bunları getiremiyor senin savunduğun bu düzen bu ülkeye ne katabiliyor? Afganistan dediğin ülkenin İslamla yönetildiğini mi zannediyorsun gerçekten. Toplumumuz gerçekten her gördüğüne inanma eğiliminde bu yüzden bir halt olmuyor zaten bizden.
Okuma-yazma oranındaki iddianız gerçekçi değil. 19. yüzyılda nüfus 30 milyona yakındı ve bu nüfusun en az 3 milyonu şehirlerde ve kasabalarda yaşıyorlardı. Sultan II. Mahmud'dan itibaren ilkokul yani sıbyan mektebleri zorunlu kılınmıştı. Yani şehir ve kasabalarda yaşayan 3 milyon kişinin 3'te biri yani 1 milyon kişi dahi okuma-yazma bilse oran %3 oluyor. Nitekim bu oran 1900 yılına gelindiğinde daha da artmıştır bu dönemde birçok şehirde yerel gazeteler çıkıyordu. Avrupadaki gelişmeler takip ediliyordu. Bu oranlar Cumhuriyet rejiminin kendini meşrulaştırması için uydurulmuş oranlardır. Çünkü buna dair bir veri mevcut değil.
İslam bir din olmanın yanı sıra, aynı zamanda bir devlet yönetim şekli ve hukuk sunduğu için, müslümanlar tarafından gelişime kapalı hâle getiriliyor maalesef. Yani dinin bireysel olmasının önüne geçiliyor maalesef. Bir söyleşide izlemiştim, Türklerin hem alkol alması hem bazı kadınlarının başının açık olması hem de Allah inancının oldukça yüksek olmasını garipsemişlerdi, yanlış hatırlamıyorsam İranlı bir Farsi böyle bir yorum yapmıştı. Kemalizmin aslında başarısız olduğu alanlar da olsa da İslam’ın bireysel olarak uygulanabileceğini göstermesi, başarılarından biridir diye düşünüyorum. Sadece Kemalizm değil tabii, bunda Balkanların var olan kültürü de çok önemli
peki hocam cahil Arap toplumuna gelen İslam ve İslam üzerine kurulan devlet ve devletler nasıl oldu da neredeyse 7 asır boyunca gelişmişliğin ve bilimin başkenti oldu, İslam öncesi Arap toplumun bir devleti bile yoktu yani yapıcı unsur olan İslam nasıl oldu da bunların gelişmesini sağladı bilimin önünü açtı? Oryantalistlerin Avrupa'yı ve Avrupalıları herkesten üstün şeklide tarihi oradan başlatma çabaları bunlar felsefe ve bilimi de antik yunandan başlatırlar
Islamin ekonomide geride kalmasinin nedeni bankaciliğin ve faizin gelişmemesinden kaynaklanmiyor cünkü Batida ilk sanayileşme bankacilikla gelişmedi kine, teknolojiyle ve alim gücünün yükselişiyle gercekleşti. Ilk sanayi yatirimlar krediyle gercekleşmedi. cok sonralari piyasalar geliştikten sonra krediye ihtiyac duyuldu expansiyon için. Islam da esas faizin haram olmasi değil kar payi esastir. Borclu yatirimda para kazaniyorsa oran vermek zorunda eğer kayiptaysa alicinin kazanma hakki yoktur. bana göre hem ahlaken hemide finansal istikrar için uygun bir model
Bu videoda büyük bir emek var gerçekten. Ayrıca içerikleri her hafta yetiştirmeniz ayrıca takdiri hak ediyor. Elinize sağlık arkadaşlar. Videonun kısa ve sert cevabı: Tek nedeni değil ama büyük oranda, evet.
Video çok güzel,elinize sağlık👏🏻👏🏻 Bence herşeyden daha net iki faktör var. Biri: ŞANS Coğrafi keşifler. Resmen olayı bambaşka bir seviyeye taşıdı Avrupa İçin. İkincisi de “Doğuya bu kadar kafi” İslam değil de Doğu tembel abi,yapacak bişey yok,bu kadar. Yoksa faiz,tekelleşme,işçiyi ezme,sömürme vs açıklamaz faiz Hristiyanlıkta da yasak.
soluksuz izledim sonuna kadar. ufak bi yatirim yapip su produksiyon kalitesini azicik daha artirabilseniz eminim ki cok daha buyuk bir audience'a ulasabilirsiniz. elinize saglik :)
Doğuda eğitim ve bireyselliğin oturmaması tek adam rejimlerine zemin hazırlıyor. Aile kurumu yeni nesli genelde kültürel miras olarak değil iş gücü olarak görülüyor bu gelişime engel teşkil ediyor. Türkçesi aile ne derse doğrudur sorumluluk yükleyip yetki vermemek. Bu dilemmadan çıkış nasıl olur diye düşündüm. Sadece çalışarak olur. Fazla dinlemeden çalışarak…
Neredeyse her videonuz beğeni ve yorum yazmayı hak ediyor ancak ben çok üşengecim.Biribirinden bu kadar farklı 3 karakterin bu kadar verimli birlikteliğini sürdürebilmeniz dileği ile.
Tebrik ediyorum. Sürekli bu tarz videolar izlememe ragmen RUclips'in algoritmasi bu videoyu neden daha önce karsima cikarmadi diye merak ediyorum. Öncelikle Islam dini gelisime kesinllikle engel degildir. Bunu Hz. Muhammed'in hayatina baktiginiz zaman birçok örnegini ve hadislerini görebilirsiniz. Keza Kurani Kerimde sürekli gelismeyi, gelistirmeyi, düsünmeyi, tefekkür, tezekkür etmeyi tesvik eder. Ki zaten ilk 500 sene bu muktesebattan fazlasiyla faydalanmistir Islam alemi. Avrupa hastaliklar ile bogusurken, Endulus Emevi devleti kanalizasyon hatlarini ve sokak aydinlatmalarini çekmek ile ugrasiyordu. Ki zaten matematigin babasi Harezmi, modern cerrahinin babasi El Zahravi, modern tibbin babasi Ibni Sina, kimya'nin babasi Cabir bin Hayyan, tarih ilminin babasi Ibni Haldun gibi birçok Islam alimini gösterebiliriz. Buradaki en ilginç kirilma noktalarindan birtanesi ise, siyasi ve ekonomik krizler sebebiyle sanayi devriminin bizim baslatmamiz beklenirken Ingilterenin baslatmasi ve bu sebepten dolayi dogu ile batinin makasinin sürekli acilmasi olmustur. Yasadigimiz cografya ve içinde dogdugumuz toplum nasil kader ise, içinde yasadigimiz zaman dilimide aynen kaderdir. Dolayisiyla teknik ilminin babasi Cezeri 1000 yil önce degilde 500 yil önce yasamis olsaydi, Sanayi devrimini acaba yine Ingiltere mi yapardi? Burda merak ettigim tek konu, hadi selcukluyu geçtim fakat Osmanlinin bütün bu ilim havuzundan faydalanamayip firsati ingilizlere vermesinin sebebi? Video'nun sonundaki tavisyenize katiomamak mümkün degil. Içinde yasadigimiz teknoloji cagi, makasi kapatabilmemiz için büyük bir nimettir. Daha çok çalismaliyiz, daha çok üretmeliyiz.
Çok basit. Biz hak din olan İslam'ı terk etmeye başladıktan sonra gerilemeye başladık. Batı ise batıl olan dinlerini terk etmeye başladıktan sonra ilerlemeye başladı. Anlamayan?
Bence herhangi bir din ile o dine mensup insanların oluşturduğu kültürler birbirinden çok ayrı değerlendirilemez. Genellikle bu tartışmalarda muhafazakar kesimden dini yanlış yaşıyorlar, gerçek islam bu değil savunması gelir ancak tam anlamıyla doğru bir şekilde islamın yaşanabileceğini düşünmüyorum zira insanlar robot gibi komut alan varlıklar değiller. Bu nedenle islam derken genel anlamda islam kültüründen bahsediyorsak evet, bence gelişmeye engel
13:26 Ya bişey sorucam Hegel “beni bir tek Marx anladı onu da yanlış anladı” sözünü nerede söyledi? Yanılmıyorsam eğer Hegel öldüğünde Marx daha 13 yaşında bir çocuktu.
Batı'nın gelişimi Atlantik kıyısında başlıyor. Yani sermaye terakumu ile beraber ticari şehirlerin varlığı moderniteyi meydana getiriyor. Periferide kalanlar ise modernitenin mecburen modernizasyoncuları oluyorlar. Bu anlamda Osmanlı'nın moderniteyi eklemlenmesi öyle pek kolay olabilecek bir durum değil...
Öncelikle video için çok ederiz. Ancak 11.00 dakikada vakıflar hakkında söylediklerinizde ciddi anlamda yanlışlar olduğunu düşünüyorum zira Osmanlı'da veya sair İslam ülkelerinde, ölen servet sahibi kişilerin malları miras yoluyla bir sonraki nesile aktarılır ki bu Kur'an'da çok açık ifadelerle izah edilmiştir. Eğer ölen kişi devlet adamı ise ancak kazandığı mallar ve kendisi devletin malı olarak değerlendirildiğinden müsadere ediliyordu yani hazineye aktarılıyordu. Vakıflar sadece bu müsadereye mani olmak için devlet adamları tarafından inşa edilmiş değildir. Bugün dahi devamlılığını sürdüren toplumsal fayda oluşturan kurumlardır. Vakıfların kuruluş amacı şu hadis-i şeriftir; Kişi öldüğünde bırakacağı şu 3 şey hariç amel defteri kapanır. Kendisinden fayda elde edilen bir ilim, kendisine dua eden salih (hayırlı) bir evlat ve sadaka-i cariye (Okul, hastane, köprü, çeşme gibi vakfedilen şeyler)
Aslında bütün argümanların toplamı kalkınmaya engel ama bu sadece islamın değil az veya çok bütün dinlerin sorunu bunu aşan toplumlar gelişir aşamayanlar 13 yy 21 yy fark etmeksizin gelişemezler.
Video çok güzel kurgulanmış ve gayet bilgilendirici olmuş, emeğinize sağlık. Videonun sonunda batı toplumlarının haklı olarak doğuyu eleştirmesinden bahsettiniz fakat diğer videolarınızda bahsi geçen, doğudaki cemiyetçi yapının batıdaki gibi bireylerin yalnızlaşmasını frenlemesi avantajını esgeçmişsiniz bu videoda diye düşünüyorum, ki bu avantaj negatif etkileri olsa da pozitif etkilerini çeşitli katmanlarda göstermektedir. Ayrıca her zaman rasyonelliği övüyoruz fakat rasyonelliğin temelleri de çok değişken olabiliyor (2. Dünya Savaşı soykırımlarını meşrulaştıran sosyolojik evrim teorileri şu an ayıplansa da dönemin rasyonel tabanından beslenen kavramlardı) ve batı rasyonelliğinin olumsuz sonuçlarını örneklendirmek mümkün. (Farklı bir görüş beyan ediyorum, şahsen genel itibariyle rasyonel olmamız gerektiği düşüncesindeyim 😄) Anlattıklarınızdan da İslam'ın temel altyapısının kronik bir geri kalmışlık getirmediği düşüncesine daha çok ikna oldum. Videonun çoğunda İslam kaynaklı geri kalmışlıktan ziyade dönemlerin ruhlarının çeşitli seviyelerde sonuçlarını dinledik. Bunlar naçizane fikirlerim, tartışmaya elbette açıklar. Kolaylıklar ve başarılar dilerim.
Engeldir. Kainatın sırlarına vakıf olduğunu iddia ederek takipçilerine yanıltıcı bir bilmişlik/olmuşluk hissi vermekte, yanıltıcı üstünlüğe, kaderciliğe ve şovenizme sevk etmektedir.
Emegine saglık yolun acık olsun cok güzel bir cekim gelelim islam kalkınmaya engelmi bu gün icin evet bize emanet edilen islamyeti yaşamayan bir asya coyrafyası. Son beygamber muhammet gelmiş enbüyük devrimci kölelik kadın hakları komşu hakları yetim hayvan adelet ilime verdigi deyer ne yazıkki şimdiki halimiz benim düşüncelerim bunlar
Doğu'dan kastın hangi Doğu abi Bunu unuttun galiba ve bölgesel fikir ayrılıklarına düşen bi toplum zaten gelişemez örneğin hindistan ve bunu inanç olarak bölgesel olarak farklı anlamalar bulan ve kendilerini gruplara ayıran bi toplum olarak islam inancında bulunan kimseler bence güzel bi örnek olur
Videoyu hazırlarken kullandığım kaynakları şöyle bırakayım arkadaşlar.
Kaynakça:
-Kuran, T. (2004). Why the Middle East is economically underdeveloped: historical mechanisms of institutional stagnation. Journal of economic perspectives, 18(3), 71-90.
-Kuran, T. (1997). Islam and underdevelopment: an old puzzle revisited. Journal of Institutional and Theoretical Economics (JITE)/Zeitschrift für die gesamte Staatswissenschaft, 41-71.
-Kuru, A. T. (2019). Islam, authoritarianism, and underdevelopment: A global and historical comparison. Cambridge University Press.
-Said, E. W. (1979). Orientalism. Vintage.
-Cohen, H. J. (1970). The Economic Background and the Secular Occupations of Muslim Jurisprudents and Traditionists in the Classical Period of Islam:(Until the Middle of the Eleventh Century). Journal of the Economic and Social History of the Orient/Journal de l'histoire economique et sociale de l'Orient, 16-61.
-Marx, K., & Engels, F. (2004). Tesis sobre Feuerbach. El Cid Editor.
-Zelizer, Viviana A. "From Useful to Useless." The Children's Culture Reader (1998): pp., 81-90.
Ayrıca kullandığım veya izlediğim videoların linklerini de videonun açıklamasında bulabilirsiniz.
Önemli noktalar:
Timur Kuran
Max Weber
imperial overstretch
anakronizm
Oryantalizm
Güzel videoydu ellerine sağlık
Tarz anlayışına bayıldım, görünüş konusunda bile araştırma yapmaktan çekilmiyorsun belli ki!! ❤❤❤
Köşeli ve structured bir suratın olduğu için, orta boy yuvarlak gözlükler ve çene hizzanda yuvarlak küpelerle suratını dengelemişsin ✨✨✨
Coğrafi koşullar toplumsal yapi gibi faktörler de dikkate alınmalı. Çünkü bunlar kişiliğin oluşmasına etki eden durumlar
Kaynaklarının içinde
İbn Haludun gibi bir ismin olmaması senin ilami doğru anlamadığını gösdermekdedir .
Görüşlerine kısmen katılsamda , bu tamamı diyil .
Keşke Faizi ön pilanda tutan ve gelişmişgibi görünen ülkelerin , aslında halkının aclık ve ya sefaletde olduğunu söylesen ve ya gelişmek için başka milletleri sömürerek adda kendini modernist gösferen arka pilanda milyonları katlliyama sürükleyen batı avrupasınıda anlatsan .
İbn Haludun Mukeddimesini ,
Ali Bulaç çağdaş kavramlar ve Düzenler kitabını oku sonra bir daha bu vidiyoyu hazırla ..
Salıcakla.
Öncelikle çok güzel bir video olduğunu belirtmek isterim. Gördüğüm kadarıyla youtube için en geniş kapsamlı içeriklerden fakat videoda benim zihnim açısından eksik kalan tek bir kısım var. Lost Englightenment kitabında yer alanlar da tartışmaya çok büyük katkı sağlayabilirdi. Örneğin İslam öncesi Orta Doğu insanının nitelikli olduğunu gösteren arkeolojik kalıntılar, İslam Aydınlanması isimlerinin genelde Arabistan dışı bölgelerin insanları olması, İslam devletlerinin bölgeler üzerinde hakimiyetinin seyrekleştiği dönemler ve baskınlaştığı dönemler arasındaki karşılaştırmalar bu tartışmaya benim için büyük katkı sağlayabilecek veriler.
Ya beklediğim bir videoydu ama Ömerde olsaydı keşke bu videoda
keşke her videoda ömer olsa :)
@@muhammederenkaya783Her videoda 2 3 kişi olması daha iyi
dinler gelişmeye engel olmasaydı avrupa'da reform olur muydu?
Baya dolu bir literatür paylaşımı, üzerine bir de senin yorumlarını dinlemek zihin açıcı oldu. meseleyi kurumsallaşma, kurumsallaştıkça da yeniliğe kapanma üzerinden okumak daha doğru bence. 12. yüzyıldan sonra ulemanın Cox'a atıfla "eleştirel" yani sistemi sorgulayan değil, "sorun-çözücü" yani mevcut sistemi güçlendirme ve koruma gibi bir fonksiyonu olduğu söylenebilir. kurumsallaşmasını tamamlayan bir yapı içindeyken "kutunun dışından düşünmek" zorlaşıyor. Batıysa bir yandan doğudaki gelişmeleri alıp kendinde uygulamaya (catch-up effect) bir yandan da feodal düzenin verimsizliğini kırmak için yeni ekonomik formlar üretmeye müsait. bahsettiğin İtalyan tüccarlar ya da Flaman veya İngiliz tüccarlar onları burjuvaziye dönüştüren imtiyazları lütuf olarak elde etmediler. zayıf bir merkezi otoritenin boşluğunu kullandılar. normalde bir zaaf olan merkezi otoritenin zayıflığı sonuçları itibariyle bir fırsata dönüşmüş oldu. belki de aynı sebepten bugün Avrupa'da bir ekonomik doygunluk ve durgunluk varken Doğu Asya'da güçlü atılımlar görüyoruz.
Abi olaya bence farklı bakıyorsun. Evet birkaç yüzyıl önce gerçekten de osmanlı babür ve safevi devletleri nispeten daha gelişmişti ama bu avrupanın üstüne koyup da bilimsel anlamda bir çağ atlattıkları için değil bence. Avrupa hristiyanlığın ve kilisenin baskıcı tavrı nedeniyle geride kaldığı için bize osmanlı gelişmiş gibi geliyor. Avrupa malesef ki çoğu zaman doğuya göre daha iyiydi. Tek kötü olduğu ortaçağda ise hristiyanlığın skolastik zihniyetinin hakim olması tesadüf değil bence. Kısacası demek istediğim o zamanlar osmanlı iyi değildi avrupa kötüydü.
Sadece İslam'ın değil, diğer dinlerin de dogmatik biçimlerde yaşanmasının toplumların gelişimine engel olduğu görüşündeyim. Bu dinler insanların 24 saatine hükmediyor, ne kadar ılımlı hale getirilirlerse etki ettikleri toplumların gerçekçi düşünebilme kabiliyetine o kadar az zarar verirler.
İslamiyetin gelişmeye engel olduğunu gösteren bir ayet yada hadis söyler misin? Peygamberimiz ilim çindede olsa alın derken, müslüman yaptığı en iyi şekilde yapmaya çalışır derken , Allah c.c bir işi bitirdiğinizde hemen diğerine geçin derken ve buna benzer daha bir çok hadis ve ayet olduğu halde İslamiyet nasıl gelişmeye engel olabiliyor? Peygamberimiz hayatında hep sebeplere yapışmayı öğretiyor. Eğer İslamiyet gelişmeye engel olsaydı. Dünyada güçlü bir yere İslami devletler kurulamazdı. Aynı zamanda Abbasilere, Endülüs Emevilerine, Selçuklukara ve Osmanlıara baktığımızda sanat, mimari, edebiyat vb. alanlarda çok ileri olduklarını görüyoruz. Orta doğunun zamanında Avrupadan bilimde daha önde olduğunu da hatırlatırım. Bence islam devletlerinin gelişmesinin sebebi islam değil. İslamı inananların peygamberden sonra görüş ayrılıklarına düşmesi ve farklı mezheplerin ortaya çıkmasıdır. Mezheplerin de birbirlerini kafirlşkle suçlaması ve birbirleriyle yıllarca savaşmış olması orta doğunun gelmemesine neden olmuştur. Ve bu hala devam etmektedir. Diğer bir sebebi de milliyetçilik tir. Diğer bir sebebi de orta doğunun yer altı kaynaklarının zengin olmasından kaynaklı sömürü haline gelmesidir. Bu ve bunun gibi sebeplerden dolayı buralarda savaş bitmiyor. Bu da orta doğunun gelmesine engelliyor. Buralardaki toplumlar İslama inandığı içinde sanki İslam gelişmeye engel miş gibi Algı yapılıyor. Şimdi burda dinin suçu ne?
@@omerfarukulu3553 bunca yıl islam alemi geri kaldı onca devlet onca insan al sana kanıtı acı bir gerçek bu
Söz konusu meseleseyi neredeyse 40 yıldır anlamaya çalışıyorum. Kanaatimi sizlerle paylaşayım; İslam inananları tarafından çok fazla ciddiye alınan bir din olduğu için Müslümanların mevcut durumda olduğunu düşünüyorum. Aslında hangi dinie yada inanca ( tüm ideolojiler de dahil) iman derecesi artırılırsa benzer sonuçları doğuracak diye düşünüyorum.
Öncelikle çok güzel bir video olmuş, bunun için teşekkür etmeliyim. Bu kadar güzel ama bir o kadar da karmaşık bir konuyu farklı açılardan ve oldukça geniş bir literatür ile açıklamışsınız. Buradaki « Neden ‘Batı’ gelişti? » veya « Neden ‘Doğu’ geri kaldı? » gibi bir karşılaştırmaya verilebilecek materyalist cevaplara ek olarak gözden kaçırılmaması gereken üç argüman da ben eklemek istiyorum izninizle:
Bunlardan birincisi coğrafi determinizm. Bunu « Coğrafya kaderdir. » gibi klişeleşmiş bir laf olarak söylemiyorum. Coğrafi konum jeopolitik olarak bir devlete iyi bir avantaj sağlıyor. Büyük Britanya’yı örnek alalım. Sadece bir ada ülkesi olması onu hem Doğu ülkelerinden, hem de Batı Avrupa ülkelerinden oldukça üstün bir konuma getiriyordu. Sadece güçlü bir deniz gücüne sahip olduğu sürece kendini neredeyse bütün savaşlardan koruyabiliyordu. Avrupa ülkeleri sürekli savaşlarla boğuşurken ve o büyük savaşlar sonrası toparlanmak zorunda kalırken, Büyük Britanya İkinci Dünya Savaşı’na kadar kendi topraklarında uzunca bir süre hiç istila görmedi. Ancak İkinci Dünya Savaşı’nda savaş uçaklarının kullanılmaya başlamasıyla ciddi bir zarar görmeye ve artık o coğrafi avantajı kaybetmeye başladı.
İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra da benzeri bir avantaja sahip olan ABD’nin yükselişini göreceğiz. Bu ülkenin kendi topraklarında yaşadığı tek savaş, Pearl Harbor Saldırısı’nı saymazsak, Amerikan İç Savaşı. İkinci Dünya Savaşı’nda ABD, Büyük Britanya da dahil olmak üzere diğer Avrupa ülkelerinin aksine hiç Nazi Almanyası’nın işgaline uğramadı ve dolayısıyla İkinci Dünya Savaşı’nda en karlı çıkan ülke olarak savaş sonrası dönemde Batı’nın Sovyetler Birliği’ne karşı dik duran tek büyük gücü oldu. Üstelik artık yeni savaş dinamiklerine de kendini adapte etmiş, dünyanın en büyük hava gücüne sahip olduğu gibi NATO aracılığıyla da neredeyse her noktada bir askeri üssü bulunmakta.
Unutulmaması gereken ikinci materyalist sebep ise geride kalmışlığın vermiş olduğu girişimcilik. Stanford Üniversitesi Arkeoloji bölümünden Ian Morris bu argümanı « Why the West Rules? - For Now (Türkçe’ye « Batı Neden Dünyaya Hükmediyor: Şimdilik » adıyla çevrildi) » kitabında Batı’nın, özellikle Büyük Britanya’nın, geride kalmışlığının onu başarıya ulaştırdığını söyler. Kitap biraz metodolojik açıdan problemli bir kitap olsa da (eski çağ uygarlıklarının bir şekilde Sosyal Kalkınma Endeksini ölçüp günümüz modern uygarlıklarla ve günümüz devletleri ile kıyaslıyor, sanki eski dönemde sosyal devlet varmış gibi) Osmanlı İmparatorluğu’nun ve Çin İmparatorluğu’nun ekonomiyi domine etmesi sebebiyle geride kalan Batı devletleri bir şekilde ayakta kalabilmek ve hatta daha güçlü olabilmek için coğrafi keşifleri yaptığını ve bu sayede büyük deniz aşırı imparatorluklar kurabildiğini söylüyor. Yoksa Çin İmparatorluğu’nun 15. yüzyılda yeni kıtaları keşfedecek deniz gücü vardı ama buna hiç ihtiyaç duymadı çünkü kendini zaten ekonomik olarak en üstün imparatorluk olarak görüyordu. Benzeri şeyi Osmanlı için de söyleyebiliriz. Matbaanın geç gelmesinde de Emrah Safa Gürkan benzer bir argüman kullanır. Osmanlı’da matbaanın oluşması için bir ihtiyaç veya talep yoktu. Zaten imparatorluğun büyük bir kısmı okuma-yazma bilmiyordu. Dolayısıyla kitap basılsa okuyacak insan sayısı pek yoktu. Kısacası geride kalmış ülkeler ancak yenilikçi atılımlar yapabiliyor, çünkü rekabet etmek zorundalar. Bir dönem zaten güçlü olan devletlerin aklına ise o dönem yenilikçilik pek gelmiyor, çünkü dönemin uluslararasi konjontüründe varolan piramidin en tepesinde olduklarından buna pek ihtiyaç duymuyorlar.
Son olarak da Immanuel Wallerstein, Theda Skocpol veya Giovanni Arrighi gibi tarihsel sosyologların özellikle altını çizdiği gibi sosyal yapıların oluşmasında ve geçirdiği dönüşümlerde tarihselliği de göz ardı etmemek gerektiği kanısındayım. Bir devlette burjuva nasıl gelişiyor ve daha sonra nasıl gücü ele geçirip kapitalist sistemi mevcut bir norm haline getiriyor ve toprak ağalarını (aristokrasiyi) nasıl ekarte ediyor, buna bakmak önemli. Örneğin Ulrich Wehler’in « The German Empire, 1871-1918 » kitabını ele alalım. Burada Almanya diğer Batılı ülkeler gibi bir ulusal burjuva devrimi yaşamadığı, onun yerine daha farklı bir patikaya gittiğini söylüyor. Normalde Batı ülkeleri bir burjuva devrimi yaşarken ve feodal toprak ağası sınıfı siyasi gücünü kaybederken; gerek İngiliz Devrimi, gerek Fransız Devrimi, gerekse Amerikan İç Savaşı, Almanya’da tam tersine Otto von Bismarck aracılığı sayesinde burjuva ile toprak ağası çatışmaktansa bir çeşit ittifaka giriyor ve ortak düşman olan Sosyal Demokratlara karşı anti-Semitizm, anti-socialism ve anti-Katolisizm üzerine kurulu bir ideolojik entegrasyon sağlanıyor ki bu da Almanya’da hem otoriter bir devlet yapısını oluşturuyor, hem de aslında Nazizme giden yolu açmış oluyor. Benzer bir argüman belki Amerikan İç Savaşı için de yapılabilir. Eğer Abraham Lincoln savaşın çıkmasına engel olmak için orta yolu bulabilseydi ve Güneyli köle sahibi toprak ağaları ile Kuzeyli burjuvaziyi uzlaştırabilseydi elimizde demokrat ve liberal bir ABD değil, daha çok faşizme yakın ve oldukça otoriter bir ABD olacaktı.
Buradaki tarihselliği tabi uluslararası ilişkiler bağlamında da ele almak lazım, sadece devletlerin kendi iç dinamikleri bağlamında değil. Bunu yaparken de emperyalizm faktörünü unutmamak gerekiyor. Soğuk Savaş döneminde birçok ‘Üçüncü Dünya’ devleti kendi yolunu çizmeye çalıştı ama Soğuk Savaş’ın büyük güçleri tarafından kendilerine sürekli müdahale edildi. Özellikle burada en güzel örneği Latin Amerika’dan verebiliriz. Guatemala’da, Brezilya’da ve Şili’de komünizm geliyor veya komünizmle işbirliği yapan sol ulusçu rejimler kuruluyor diye ABD’nin desteklediği darbeler yapıldı sırasıyla 1954, 1964 ve 1971 yıllarında. Buralarda kurulan otoriter rejimler sadece ekonomik olarak zarar vermedi, oradaki toplumda derin yaralar açtı ve şu an bu ülkeler demokrasi mücadelesi verirken bu ABD destekli cuntaların açtığı yaraları sarmaya çalışıyor. Üstelik günümüzde de hemen hemen bütün Latin Amerika ülkelerine ABD'nin reddedilemez baskıları halen mevcut.
Benzer bir şekilde Türkiye’de de 1980’de darbe oldu. Burada direk ABD’nin desteği var mı yok mu elimizde sert bir kanıt yok, ama bir NATO ülkesinin askerlerinin kendi başına hareket etmediklerini tahmin edebiliriz. Darbe emri gelmediyse bile ABD'nin darbeden mutlaka haberi vardır ve darbe olduktan sonra da ABD de, birçok ‘Batı’ ülkesi de Kenan Evren rejimini destekledi. Komünizm geliyor, sağ-sol çatışması var, hükümet kurulmuyor bahaneleriyle iki senelik otoriter bir rejim ve o rejimi kurumsallaştıran bir anayasa geçti bu ülkeden. Ve şu anda aşırı milliyetçi, militarist ve dini endoktrinasyon üzerine kurulu eğitim sistemimizden seçim barajına, konuşma özgürlüğünün kısıtlanmasından ve insan haklarının yok sayılmasından YÖK’ün varlığı ve rektörleri cumhurbaşkanı onayıyla atamasında kadar günümüzde yaşadığımız birçok sorun bu tarihimizde yaşadığımız o kara olaydan kaynaklanan bir şey. 2020 yılında bile halen bu enkaz ile uğraşıyoruz. Yani kısacası her ülkenin gelişmesine sebep olan koşullar da aynı değil ne yazık ki. ‘Batılı’ olmayan ülkelerin geri kalmasında hem ‘Batılı’ ülkelerin kolonyalizmi, hem de Soğuk Savaş’ta ortaya çıkan neo-kolonyalizmi etki ediyor ister istemez. ‘Batı’ ülkeleri rahat rahat Soğuk Savaş döneminde zaten var olan zenginliklerine zenginlik katarken, ‘Batılı’ olmayan devletler büyük güçlerin üzerinde nüfuz yarışına girdiği satranç tahtasıydı. Kısacası bu yarışta eşit koşullarda olmuyorlar bir süreden sonra. Ahistoric (tarihselciliği dışlayacak) bir şekilde sadece kültüre veya materyalist sebeplere bakmamak gerekir diye düşünüyorum.
Şahsen ben genel olarak materyalist sebeplerin daha öncelikli olduğunu düşünen birisiyim ama kültürel faktörleri de reddetmemek lazım diye düşünüyorum. İslam dininin içeriği hakkında pek bir bilgim yok, o sebeple İslam ne emrediyor, ne söylüyor tartışmalarına girmem doğru olmaz. O kısım benim uzmanlık alanım değil. Fakat şunu da unutmamak lazım, kültür asla tek tip bir şey değil. Videoda da bahsettiğiniz gibi tek bir İslam kültürü yok bir sürü farklı İslam kültürü var. Hatta şeriat olan Körfez ülkelerine gittiğinizde bile kanunların bir ülkeden ötekine değiştiğini görebilirsiniz. Halbuki kanunları yaratırken referans aldıkları kitap aynı kitap. Benzer bir şekilde daha önceden de Pakistan ve Bangladeş gibi İslam cumhuriyetlerinde normalde kafamızdaki İslam düşüncesi ile hiç uyuşmayacak, "Hijra" adıyla bilinen trans bireylerin toplumda bulunduğundan bahsetmiştim.
Ayrıca kültüre özcü bakışlar da oldukça yanlış. Kültür sabit bir şey değil, sürekli değişen bir şey. Bugün İslamcıların asla uzlaşmaz olduğumuz şeyler geçmişte kabul edilebilir şeyler olabiliyor ya da tam tersi. Örneğin günümüz İslamcıları asla eşcinsellikle uzlaşamaz görülüyorlar ama Osmanlı İmparatorluğu’nda eşcinsel ilişkiler gayet sıradan bir olaydı. Zenne ve Köçek gibi hiç günümüzdeki toplumsal cinsiyet kalıplarına uymayan dans sanatı vardı. Hatta içkiye bakış çok olumsuz değil, esrar ise tamamen yasal bir şeydi. Bu günümüzde dinen haram, yasak gözüken iki ürün de birçok padişahın, diğer bir ünvanı İslam Halifesi olan kişilerin, tükettiği ürünlerdi.
Edward Said’in de « Orientalism » kitabındaki argümanlar videoda çok güzel özetlenmiş. ‘Batı’ medeni, varlıklı ve rasyonel olarak yüceltilirken, ‘Doğu’ tam tersine barbar, fakir ve irrasyonal olarak yansıtılıyor. Fakat, kitapta Said bunu özellikle Batı’nın emperyalizmin meşrulaştırılması için yaratılmış kavramlar olduğunun, gerçek veya doğal olmadıklarının altını çiziyor. Batılılarca kimi zaman bilinçli bir şekilde devlet propagandaları ile, kimi zaman da bilinçsiz bir şekilde edinilmiş önyargılarla tekrar tekrar üretiliyor. Burada önemli nokta emperyalizmin sadece sert güç (hard power) kullanarak askeri işgal ve ekonomik bağımlılıkla değil, aynı zamanda yumuşak güç (soft power) kullanarak yani kültüre ve hatta dile etki ederek bu emperyalizmi uyguladığı. Bu kullandıkları yumuşak güç sayesinde kendi kolonizasyon politikalarını « barbar toplumları medenileştirme görevi » olarak meşrulaştırırken, kolonize edilmiş toplumların da direnişlerini kırıyorlar.
Edward Said’in Post-Colonialism perspektifinden etkilenen Güney Asyalı akademisyenlerin öncülük ettiği Subaltern Studies (Madun Çalışmaları) ekolü bunu daha da ileriye götürerek Batı’nın kolonyal kavramları ile düşünmekten kaçınıp, kendi kavramları ile bir anti-emperyalist yaklaşım oluşturmaya çalışırlar. Onlara göre ancak bu şekilde Batılıların yarattığı elitist ve Avrupa merkezci (Eurocentric) anlatılardan kurtulabiliriz. Unutmamak gerekir ki bu oryantalist bakışı sadece Batılılar değil, Batı’nın kolonize ettiği toplumlar da aldıkları eğitim ve maruz kaldıkları kültürel emperyalizm sebebiyle de ister istemez benimsemiş durumdalar. Örneğin Hindistan ve Pakistan’da bu iki ülkenin kuruluşunda yer alan Mahatma Gandhi, Cevahirlal Nehru ve Muhammed Ali Cinnah da Said’in bahsettiği tipte bir oryantalist bakışa sahipti. Kendi toplumlarını geri kalmış görüyor ve farklı kültürleri anlamak veya anti-emperyalist bir tavır takınmak yerine bir Batılı ulus devlet modelini benimsiyor, sürekli bir savaş zihniyetinde aşırı derecede militaristleşiyor ve milliyetçileşiyor, hızlı bir şekilde endüstriyelleşme ve hatta mümkünse emperyalist bir devlet olma arzusu taşıyor. Bu da Subaltern Çalışmaları ekolüne göre koloniden kurtulup bağımsızlığını kazanmış bu devletler sadece kendilerini sömürmek için yaratılmış emperyalizmin bakış açısını benimsemekle kalmıyor, aynı zamanda o emperyalizmin yarattığı toplumdaki bölünmüşlüğü daha da derinleştirdiği gibi onlara bir çözüm de üretmiyor.
Bu ‘Batılı' emperyalizmin kavramlarıyla düşünme meselesine önem veren birisiyim. Örneğin ülkemizde sert bir biçimde oryantalist bir aşırı milliyetçilik var. Oldukça militarist, hipermaskülen, otoriter ve dışlayıcı bir aşırı milliyetçilik. Kolay kolay konuşma özgürlüğünü tartışamıyoruz, demokrasiyi tartışamıyoruz, hukukun üstünlüğünü, azınlık meselelerini veya insan haklarını tartışamıyoruz. Çünkü hepsi bir « Ulusal Güvenlik » paradigması çerçevesinden bakılıyor. Vatan hep saldırı altında, hem iç mihraklar hem de dış mihraklar tarafından, dolayısıyla az önce saydığımız bütün kavramlar sadece düşmanlara yarayacak şeyler olarak bakılıyor. Halen modernleşme veya kalkınma denilince fabrikalar ve nükleer santraller açmak akla geliyor, yeşil enerji akla gelmiyor. Takıntılı bir şekilde ABD veya Almanya olma hayalimiz var, kendi yolumuzu çizmek yerine. Halen eğitimimizin içeriğini değil de çocuklarımızın PISA gibi standardize edilmiş sınavlarda ne dereceler yaptığını konuşuyoruz. Bilimsel gelişmeler bile yaşadığımızda bunu evrensel değerlerle değil de « Türk’ün gücünü dünyaya göstermek » olarak görüyoruz. Buna aslında çok şaşırmamak gerekir. Sürekli olarak ülkemizi diğer ülkelerden ‘geri kalmış’ görüyor ve ancak sert bir şekilde savaştaymışcasına mobilizasyon ortamı sağlarsak bir gün ‘Batılı’ devletler gibi gelişeceğimize inanıyoruz. Bunun için de kimseyi suçlamıyorum, eğitim sistemimiz zaten direk bu militarist aşırı milliyetçi mantığa dayalı. Tarih derslerimiz sadece Türk tarihindeki ‘Büyük Adamların’ yaptığı savaşlar ve anlaşmalardan ibaret. İçinde sınıflar, halklar, kültürler, kadınlar, LGBTİ+lar yok; insanların ve toplumların hayatlarında yaptıkları diğer aktiviteler yok. Varsa yoksa sadece devletimizin diğer devletlerle yaptıkları kavga var. Edebiyat derslerimiz yine aşırı milliyetçi yazarların isimlerini ve yazdıkları eserlerin isimlerini ezberlemek üzerine kurulu. Geniş bir perspektiften bakmamızı sağlayabilecek, farklı kültürleri tanımamızı sağlayabilecek karşılaştırmalı bir dünya edebiyatı içeriği olmadığı gibi, edebiyat eserlerine eleştiri yazısı yazmak yok. Felsefe derslerinde de yine birkaç kişinin hangi grupta olduğunu ezberliyoruz, birçok kavramı tartışmıyoruz bile. Düşünün, « Ahlak » denince insanların aklına halen ya seks ya da din geliyor, bir şeyin ahlaken doğru ya da yanlış olması gelmiyor. Onu geçtim, müfredatın dışında herhangi bir konu konuşulamıyor, ucundan bile siyasete girişilmesinden korkuluyor. Hal böyle olunca bu aşırı milliyetçi paradigmalardan bakmak insanlara çok büyük ihtimal doğal geliyor ama bunlar doğal değil, tam aksine toplumsal olarak inşa edilmiş şeyler. Eğer ülkede eleştirel düşüncenin gelişmesini istiyorsak bu paradigmalardan uzaklaşmak zorundayız diye düşünüyorum. Yapılması zor ve uzun süreç alan şeyler, ama imkansız değil.
Son olarak videoyu çok beğendiğimi tekrardan söyleyerek bitirmek istiyorum. Videodaki argümanların hemen hemen hepsine katılıyorum. Sadece birkaç farklı perspektifin de reddedilmemesini düşündüğüm için bu uzun yorumu yazdım. Sıraladığım argümanların hepsi kesin doğrudur diyemesem de haklılık paylarının oluştuğunu düşünüyorum. Yalnızca videonun son kısmına çok katıldığımı söyleyemeyeceğim. O Yaşar’ın karanlık bir müzik eşliğinde neden Said’in zamanının dolduğunu düşündüğü kısımdan bahsediyorum. Bir yandan kabul ediyorum, Said’in post-colonialism yaklaşımı veya Subaltern Çalışmaları ekolünün yaklaşımı yanlış şekilde kullanıldığında anlamsız bir Oksidentalizm'e veya Üçüncü Dünya Faşizmine dönüşebiliyor, böyle gerici bir tehlikesi var ama yine de bizim önyargılarımızı kırmamız gerektiğini gösterdikleri için oldukça gerekli çalışmalar olduğunu düşünüyorum. Hepimizin reddedemeyeceği oryantalist önyargıları var mevcut emperyalist düzen sebebiyle ve bunları aşabilmek için postcolonial yaklaşımın önerdiği « Conscious Unlearning (Bilinçli bir şekilde öğrendiklerini unutmak) » dediğimiz bir epistemolojik yapısöküme ihtiyacımız var. Ben şahsen devletlerin ‘Doğu’ ve ‘Batı’ olarak ayrılmasına oldukça karşıyım, çünkü bunların kendisi Said’in anlattığı gibi sosyal olarak inşa edilmiş kavramlar. Videonun sonunda Yaşar Doğu’ya baktığımızda « baskıcı tek adam rejimi, nedenselliği reddetmiş teslimiyetçilik, ekonomik anlamda rantiye yapıları, birbirine güvenmeme, kadının toplumdan dışlanması » sayıyor ama bu çok siyah-beyaz bir bakış ve oldukça önyargılı genellemelere dayalı bir seçicilikle yapılmış bir yorum gibi. Örneğin ABD’de de halen silah yasağını geçiremiyoruz, çünkü NRA denilen bir silah şirketlerinin lobisi var ve bunlar sürekli bir biçimde Cumhuriyetçi Parti’li siyasetçilere uçuk miktarda bağışlar yaparak yasanın geçmesini engelliyorlar. Bu Ukrayna’da, Türkiye’de ya da Rusya’da yaşansa hemen « yolsuzluk » veya « rüşvet » olarak adlandırılır. ABD’de ise buna « lobicilik » diyorlar ve bir şekilde yasal gözüküyor. Veya kadının toplumdaki yerinden bahsediyoruz ama ABD’de bir tane kadın başkan bile olmadı. Ruanda ise %61 ile en fazla kadın milletvekiline sahip ülke ve üstelik bunu İsveç gibi %50 kadın kotası koymaya gerek kalmadan yapıyor. Bu gibi siyah-beyaz önyargılarımızı yanlışlayan ve aslında o ülkelerin belli konularda grinin daha koyu, belli konularda ise daha açık tonu olduğunu gösteren gerçekler var. Kısacası, karşılaştırmalı çalışma yaparken hep o yanlış dikotomi içerisinde düşünmekten kaçınmalı, önyargılarımızın olduğunu kabul etmeli ve yapısal eşitsizliği görerek eleştirel bir yaklaşımla bakmak gerek diye düşünüyorum. Bunun için de postcolonialism’e bence oldukça ihtiyacımız var.
Emeğine sağlık çok güzeldi çok beğendim farklı bakış açıları kazandırdı bana tesekkurler . Yorum yazılıcaksa böyle yazılmalı diye düşünüyorum
@@tanberkak6188 eğitim konusu çok doğru felsefe dersinde hoca topu bana atıyor ben de kendi tezimi kendim çürütüyorum diğerleri de izlemekle yetiniyor din konusu zaten açılacak yer değil direk cadı avına kurban ediliyorsunuz edebiyat en saçma ders zaten herhangi bir eserde anlatılanın üstünde durmak yerine sadece eserin adını ezberleme amacıyla işlenen ders
Osmanlı'da okuma yazma için ruclips.net/user/shortsrgx_X1t-1HA daha kapsamlı bilgi için de ruclips.net/video/l9cVmCHmt5Y/видео.html
Dini bir öğretilendirmenin varlığından çok yokluğundan söz etmek gerek. Bir iki sure ezberlemekle İslam'ın ne olduğunu anlamış olmaz kişi. Zaten nerdeyse yok hükmünde olan "din kültürü" dersinin bir baskı aracı olduğunu söyleyip de Kemalizmin sürekli gözümüze gözümüze sokulduğu gerçeğini göz ardı etmişsin. Türkiye'nin temel sorunu aslında gerçek anlamda bir temsili demokrasi olmasından ileri geliyor. Yapısal sorunları aşırı şiddetli olan bir sistem demokrasi. Temsilde adalet ve yönetimde istikrar ilkelerinin çatışmasını önlemek büyük özveri gerektiriyor. Çoğunlukla da gizli bir oligarşiye dönüşüyor demokrasi dediğimiz yapılar. ABD, Britanya, Fransa ve Almanya böyle demokrasi gibi görünen oligarşilerdir. Said'in kendisi de belli ölçülerde modernizme dolayısı ile batılı "ilerlemeci" söyleme boyun eğdiği için sözleri abartılı görülebilir. O nedenle sorunun açıklamasında daha derine inen Wael Bin Hallaq'ın "İmkansız Devlet (ruclips.net/video/Bm2UyQMK3Ig/видео.html İngilizcesi olanlar buradan giriş yapabilir)"i daha isabetli bir çözümleme sunuyor kanımca.
Üstelik Batıda hala üstüne yattıkları bir batılı adamın Batı Roma'nın yıkılmasından sonra Rönesans ve Reforma kadar süren gizili gelişim süreci ve şu an göz ardı ettiğimiz çığır açıcı düzeyde icat üretme konusunda bir kısırlaşma söz konusu 1950lerden bu yana. O açıdan örneğin Moore kanunu da aslında gerçeği yansıtmıyor. Ancak baskı ve söylem nedense Müslümanlar üstüne yoğunlaşmış durumda. En ufak hatalı hareketimiz en şiddetli biçimde eleştiriliyor ve yaptırıma uğruyor. Yine de bir gerçek var o da İslam hızla yükseliyor özellikle düşünme becerisini ahlakla birleştiren kişilerin ortak yönelim noktası oluyor.
Ancak batının geçirdiği süreci güzel özetlemişsin, demokratikleşme ve otoriterleşmeyi de iyi anlatmışsın. Batının müdahaleciliğini ve sonuçlarını da genel olarak güzel örneklendirmişsin.
“hizmetine ömrümü harcadığım memlekette dostlarım kalmadı gibi bir şey. adeta yapayalnızım, boşluktayım ve adeta etrafımdakilerden başka bir dünyadayım. insanın düşkünlüğünü, sefaletini bilirdim ama ruh sefaletinin bu kadar karanlığını görmemiştim. insan diyerek emek verdiklerimin hemen hepsi de ruh ve mana mefhumuna yabancı, menfaat kölesi birtakım haşerelermiş. ahlaksızlığın ummanı olan bu şarkı yaşadıkça tanıyorum. burada insanı fenerle arayanlar yanılmamışlar. 'müslümanız' diyen insan yığını yok mu? onlar şarkın en aşağı tabakasını teşkil ediyor. müslümanlık, yaşanan şekliyle müslümanlık şarkı bitirmiş. buraya artık ne ilim girer ne ahlak, ne de allah uzanır bunlara. bunların önce her şeyi bırakıp insanlık devrine girmeleri lazım.”
nureddin topçu, 11 nisan 1965
Muhteşem. Birisi bunu yazacak mı diye merak ediyordum
Hangi kitabında geçiyor?
Tez gibi video olmuş, eline sağlık Yaşar. Valla bu sorunun cevabı çok zor. Ateist biri olarak Türkiye'deki seküler islamın gelişmeye engel olduğunu düşünmüyorum. Gelişmeyi engelleyen din dışında pek çok neden var. Genel islam coğrafyasının gelişememesinde islamın büyük payı var ancak İslam'ın belli gruplar tarafından baskı için kullanılması sebebiyle olduğunu düşünüyorum. Avrupa'daki gelişimin hızlanması dinin devlet ve kamusal alandaki gücünün azalmasıyla birlikte oldu. Türkiye'de bu değişim şehirlerde öyle yada böyle yaşandı ancak benzer bir değişimin doğuda da yaşanması gerek. Bu konuda maalesef İslam coğrafyası daha da geride.
Siyasal İslam en başta geliyor.
İslam gelişmeyi kesinlikle engeller. Türkiye islam ile yönetilmediği için Afganistan gibi yerine çakılıp kalmıyor. İslam ile yönetilen bir ülke Afganistanvari bir görünüme bürünür.
Şimdi modernist islamcılar en güncel ve modern mealleri ile gelip itiraz edecekler. Arkadaşlar siz gidin önce miras hesabı yapmayı öğrenin. Her şeyi güncellediniz bi onu düzeltemediniz.
Islamın ilk çıkışında hür düşünce vardı İslamı sorgulayabiliyordun
İbn rüşd gibi çoğu deist denecek kadar Müslümanlık anlayışları vardı ama kimse onları yargılamıyordu
Nacizane bir eleştirim olucak :)) Yaşar çoğu kaynaktan güzel bilgiler vermiş. Ama tek taraflı gibi sanki. Yaşar konuyu anlatırken bile içinde bir sitem sezdim. Çok donanımlı bir insan ufuk da açıcı ama Yaşar'ı dinlerken çoğu yerde katılsa bile insanın savunma yapası geliyor. Ömer bunun ayarlamasını iyi yapıyor. Objektif bir şekilde kendi görüşünü gram bile farkettirmeden, dayatmadan karşıdakinin ufkunu açıp ikna edebiliyor. Ve sürekli İslam'a doğu-batı üzerinden değinildi ki zaten ordan değinmemek imkansız ama madem böyle bir video fikri düşünülüp çekildi diğer türlüsünü de görmek isteriz. Çünkü Batı şuan ki birikiminin temellerini zamanında doğudan götürdükleriyle, örnek aldıklarıyla yaptı. İki yöndende objektif bir şekilde değinilmesini isterdim. Ömer Gemalmaz eksikliğini hissettik.
Teşekkür ederim eleştirileriniz için. Olabildiğince eleştirel olmaya çalıştım. Bir argümanı daha öne çıkardığımı pek düşünmüyorum açıkcası ama belki anlatma üslubum ya da konuşma tarzım öyle hissettirmiş olabilir. Batı nasıl batı oldu da güzel bir konu. Düşünelim :)
yaşar'ı tebrik ediyorum. kanaldaki en hazırlık yapılmış en içi dolu video buydu bana kalırsa. fikir çok güzel, hazırlanma aşaması çok başarılı geçmiş, sunum çok güzel. gerçekten tebrikler 👏🏿
Çok teşekkür ederim :)
@@mehmetyasaraltundag süper bir anlatim
Bence değil dinleri modern yada yobazlastiran insandır
Yaşar çok güzel anlatmış ama bu konuyu Ömerden dinlemek isterdim. Emeğinize sağlık. 👏
Bu konuyu bir de Ömer abiyle tartışarak çekseniz efsane olsa ikinix her zaman ki gibi farklı görüşleri savunarak
Çünkü biz bunu ön bilgilendirme diye aldık hocam
Ömer neredesin Ömer gözüm seni arıyor hep
Bu videodaki pek çok görüşe katılmıyorum. Osmanlı'da ne kadar kişinin okur yazar olduğu belli değil. Belirtildiği gibi yüzde bir %2 diye bir istatistik yok.
Tam Ömer Gemalmazlık konuymuş yaa
Emeği takdir etmekle birlikte bence çok kritik olan şu sorunun tartışılmaması büyük bir eksiklik: Kalkınma nedir? Gelişmişlik nedir? Bunların tanımlarında en azından uzlaşılmalı. Ardından bu hedef için tek model kapitalizm ve onun hüküm sürdüğü batı coğrafyası mıdır, bu uğurda "ahlaksızlık" mübah mıdır? Gibi soruların cevaplarını irdelenmeli diye düşünüyorum.
Türkiye yılda 800 milyar dolar gayri safi milli hasılaya sahip. Bu rakam üretim ve servislerin toplam değeri, net kar değil yani. Giderlerini düştükten sonra bu rakam ortalama 150 milyar doları kar gibi düşünebiliriz. Ülkemizi bir şirket gibi düşünürsek, her yıl ülkecek kasamıza giren net para bu 150 milyar dolar. Afrikada 54 adet ülke var. 27 tanesinin resmi dili fransızca, bu size neyi anlatıyor? Bana anlattığı şey şu, adamlar net bir şekilde coğrafi keşifler sonrası sömürü düzenini kurumsallaştırmışlar. Bir kısmı güney afrikaya dadanmış, bir kısmı afrikaya, bir kısmı hindistana vs. Dünyanın bugünki halini almasının en büyük sebebi budur. Gelişmiş diyince batıyı düşünmemizin sebebi budur. Temelde coğrafi keşifler, dolaylı olarak ise sömürü düzeni ve gelirleri. Aksini düşünenin argümanını dinlemeyi çok isterim. En basitiyle Fransa nın afrika kıtasından halihazırda sömürü gelirinin yıllık 400-500 milyar dolar arasında olduğu düşünülüyor. Rakama bakın!! Kaddafi bu parayı azaltmaya yeltendi ve bedelini canıyla ödedi. Düşünsenize yüzyıllardır bu paralar, bu sömürü paraları çeşitli avrupalı ülkelere oluk oluk aktı, akıyor. Gelişmişlikte nasıl rekabet edeceksiniz, çok çalışarak mı?
İŞTEEE cidden emek verilmiş insanlara bir şeyler öğretmek için hazırlanmış didaktik bir video keşke Türk halkı daha fazla bu tür içerikler istese de medya arz-talepten dolayı daha fazla video veya doküman üretse .Ben daha 18 yaşında bir Türk genciyim ve saçma sapan sabah kuşağı veya akşam dizilerinde sıkıldım sizleri başından beri takip ediyor ve destekliyorum sayın abilerim, ablalarım umarım daha büyük kitlelere hitap edebilirsiniz
Naçizane bazı fikirlerinize katılsam da eleştirim olacak. Batının ekonomik gelişmesinde sömürgecilik hiç yokmuş gibi sadece bankacılık ve şirketleşme varmış gibi bir sunum olmuş. Amerika, Afrika Çin ve Hindistan gibi coğrafyaların bütün kaynakları ile sömüren batı büyük zenginliğe sahip olmuştur. Bu da atlanacak bir veri değil sanki
Haklısınız. Videonun bir yerinde sömürgecilik, ham madde transferi vs. bunlar çok önemli sebepler ve bambaşka bir literatür diyorum. Bu banka ve şirket tartışmasını şu soruyla değerlendirebiliriz. Neden yeni kıtaları Batılılar "keşfetti?". Bu soruyu catch-up effect olarak okuyan da var şirket & banka gibi kurumsal etkilerden de. Muhtemelen ikisi de önemlidir.
Soru mu bu? Evet tabi ki de!
Kepeybıl…. Olm bu boğaziçililerin İngilizce telefuzu neden bu kadar kötü! Bana aksan falan sakın deme!!!
insanı kısıtlayan her şey kesin olan her şey gelişime engeldir.
üstün insan her şeyi sever ama hiçbir şeyin avucunun içinde olmaz.
üstün insan kuşku barındıran tüm doğruları dener ve uçar gider.
Hegel 'Beni bir kişi anladı, o da yanlış anladı' sözünü ölümüne yakın bir zamanda öğrencisi Karl Ludwig Michelet için söylemiştir. Hegel öldüğünde Marx henüz 13 yaşındaydı zaten.
Fransız adamın tezi hatalı olabilir ama bizim askeri alanda kültürel alanda başarımızı islama indirgemek büyük hata Sultan Atilla Mete Han döneminde öncü olunan birçok inovasyonun devamı Selçuklularda görülmüş. Hazar Yahudileri de Türk kökenli olmakla birlikte ticarette ve birçok alanda iyiydiler
İşimde daha iyi olmak için sürekli geliştiriyorum kendimi dinle alakası olmayan arkadaşlarım yerinde sayıyorlar yıllardır, konunun dinle alakası yok. Bir Müslüman olarak yapıyorum bunu.
ENGEL.
1:56 osmanlı'da okuma yazmanın %1-2 olduğunun kaynağını verir misiniz? veremezsiniz çünkü böyle bir kaynak yok.
13.27 hegel' in marx beni anladi ama yanlis anladi demesi' nin şaka oldugu anlasilmayabilir, hem genel izleyicinin bilgisizlik duzeyi nedeniyle hem de videoda başka bir şaka ornegi yok gibi: hegel ebediyete göçtüğünde marx sadece 13 yasindaydi.
Video için çok teşekkürler ellerine sağlık Yaşar. Fikirler harika bir şekilde düzenlemiş ve eleştirilerin de oldukça yerindeydi. Fakat videoyu izlerken bir detay dikkatimi çekti: Anlatımında sürekli Batı-Doğu dediğinde bu bana aslında birbirinden tamamen iki izole toplum varmış gibi hissettirdi. İslamiyet’teki krizin sebeplerine baktığımızda İslam ülkelerinin Batıdan otoriterleşme metotlarını da ithal edebileceğini göz ardı etmemeliyiz. Bunu askeri cuntadan popülist otoriter rejimlere kadar genelleyebileceğimizi düşünüyorum. En azından şu soruyu sormamız gerekiyor: İslam dünyasında şiddeti öven akımların güçlenmesinde Batının sorumluluğu ne ölçüde geçerlidir? Bernard Lewis’in İnanç ve İktidar, Ortadoğu’da Din ve Siyaset kitabında yukarıda bahsettiğimle paralel argümanlar okumuştum bu video bana bu kitabı hatırlattı.
Çok haklısın Alptuğ, kolaylık olsun diye Doğu veya Batı diye söylediğimiz kavramlar birbirinden o kadar kopuk olmayabilirler. Nitekim Fransa, geç orta çağ döneminde Osmanlı'nın en yakın müttefikiydi. Aralarında bir ilişki kesinlikle var.
Çok yönlü faydalı bir çalışma olmuş gerçekten. Yaşar çok güzel hazırlanmış. Uzun uzun bi yorum yazmaya üşeniyorum :D literatüre fazladan bir perpespektif de katabilir 'belki' düşüncesiyle Wael Hallaq ismini zikredebilirim.
Osmanlı da okuma yazma oranı yüzde 1'di.. Bugün biz Türklerin neredeyse tamamına yakını okuma yazma biliyor peki kaçı okuyup kaçı yazıyor? Osmanlı zamanında okullarda okuma öğretilirdi, yazma da yazacak adama öğretilirdi. Dolayısıyla Osmanlı zamanında yazma da bilen insanlar gerçekten "yazan" insanlardı. Şu okuma yazma oranını gelişmişlik düzeyiyle ilişkilendirme olayını terk edin artık. Evet belki Osmanlı'nın son dönemlerinde gerileme yaşandı bu herkesin kabul ettiği bir durum. Ama neden yaşandı? bir o kadar Osmanlı; ilk ve orta dönemlerinde dünyanın en gelişmiş ve medeniyet sahibi devleti iken? Bunun tonlarca sebebi var tek bir sebebe bağlı kalınarak açıklamak en büyük aptallıktır ne yazık ki. Oysa ki Osmanlı gerçek manada İslama uyduğu vakit bu onu dünyada en zirvelere taşıdı çünkü İslamın ilk ayeti yerine getirildi; İkra! (oku) - Alak suresi-
İslam da inen ilk ayet namaz kıl, oruç tut veya ibadet yap değildir "oku"dur. Çünkü okumadan araştırmadan insanların yaptığı hiçbir eylem anlam taşımaz(ibadetler dahi). Burada ki kastedilen ikra (oku) kelimesi yalnızca kitapta yazılan kelimeleri okumak anlamına gelmez, her şeyden önce araştırma, sorgulama ve anlama manasına gelir. Videonuzu sonuna kadar dinleyemedim vakit bulduğumda dinleyeceğim inşallah, demem o ki İslam asla gelişmeye engel değildir. İslam'a mensup kişilerin yaptığı hatalar onları bağlar. Ki biz bunu yaşadık Osmanlı'nın son dönemlerinden itibaren, ki hâla da yaşamaktayız. Din bilime engeldir olgusu ülkemize uyarlanmaya çalışılan fakat İslamla alakası olmayan, Rönesans ve reform hareketleri sırasında Batılı bilim adamlarının Hristiyanlık için ortaya attığı bir düşünceydi bu ve haklıydılar da. Çünkü o dönemde tüm güç kilisenin ve din adamlarının elindeydi ve din adamları çoğu bilgileri halktan saklamaktaydı (Zachary Lockman-Hangi Ortadoğu kitabında da oldukça zikredilmektedir bu konu) Hristiyan din adamları hayatın her alanını kapsıyordu. Lakin İslam da bu böyle değildir. Örneğin bir nikah kıymak için illa imama gerek yoktur o duayı bilen herkes nikah kıyabilir, veya namaz kıldırmak için yine illa bir imama ihtiyaç yoktur namazı bilen bir insan namazı kıldırabilir vb. Örnekleri çoğaltılabilir. Yine Kuranın bir çok ayetinde Allahın bizlere "Ey akıl sahipleri", "Akletmez misiniz?" "Bunda aklını kullanan toplumlar için nice ibretler vardır" gibi seslenmelerde bulunması da İslam'ın akla ne derece önem verdiğinin göstergesidir. Yine İslam da aklen hasta veya akli dengesini ve düşünme kabiliyetini yitirmiş insanlsr günahtan sorumlu sayılmazlar çünkü (bunların dışında ergenlik çağına kadar tüm insanlar günahtan sorumlu değildir) Akıl, idrak ve iradesini kullanamazlar. Orta çağda akıl hastaları kimselerin diri diri yakıldığı Avrupa varken bizim bu hastaları at üstünde koşturarak ve musikiyle tedavi eden atalarımız vardı. Daha fazla uzatmadan dinimi gerçekten çok seviyorum ve elhamdülillah ki Müslümanım diyorum.
Senin için öyle bence engel.
Osmanlı son zamanlarda gerileme yaşamadı baya geriledi hem de baya.
@@lastnova7837 Kuranda yazanlardan bahsettim nasıl benim için öyle oluyor? Objektif bir şey sundum.
@@micvilinana9839 islam kuralları ile ticaret turizm sanat spor sinema yapmayı dene bakalım :)
Ülkeyi Muhammed yönetse turizm bitme noktasına gelirdi.
Daha da kötüsü afganistanvari bir ülke olurduk.
@@toxichuman208 Bu sorunun cevabı yazmış olduğum ilk yorumda var. O kadar at gözlüklüsünüz ki kendi fikirlerinize empoze olup karşı fikir tam olarak ne diyor anlayamıyorsunuz. Evet bu gün ülkemizi Muhammet yönetmiyor, Muhammedin dini de yönetmiyor;ekonomimiz, medeniyetimiz, dünya ülkeleri arasındaki yerimiz belli ne kadar güçlü süper güç bir ülke olduğumuz belli, insanlar ne kadar adalet içerisinde yaşıyor belli :) madem benim dinim bunları getiremiyor senin savunduğun bu düzen bu ülkeye ne katabiliyor?
Afganistan dediğin ülkenin İslamla yönetildiğini mi zannediyorsun gerçekten. Toplumumuz gerçekten her gördüğüne inanma eğiliminde bu yüzden bir halt olmuyor zaten bizden.
Yaratmak Yüce (Allah)'a Mahsustur.
Okuma-yazma oranındaki iddianız gerçekçi değil. 19. yüzyılda nüfus 30 milyona yakındı ve bu nüfusun en az 3 milyonu şehirlerde ve kasabalarda yaşıyorlardı. Sultan II. Mahmud'dan itibaren ilkokul yani sıbyan mektebleri zorunlu kılınmıştı. Yani şehir ve kasabalarda yaşayan 3 milyon kişinin 3'te biri yani 1 milyon kişi dahi okuma-yazma bilse oran %3 oluyor. Nitekim bu oran 1900 yılına gelindiğinde daha da artmıştır bu dönemde birçok şehirde yerel gazeteler çıkıyordu. Avrupadaki gelişmeler takip ediliyordu. Bu oranlar Cumhuriyet rejiminin kendini meşrulaştırması için uydurulmuş oranlardır. Çünkü buna dair bir veri mevcut değil.
islamın en temel geri kalma nedeni gazali ekolü
İslam bir din olmanın yanı sıra, aynı zamanda bir devlet yönetim şekli ve hukuk sunduğu için, müslümanlar tarafından gelişime kapalı hâle getiriliyor maalesef. Yani dinin bireysel olmasının önüne geçiliyor maalesef. Bir söyleşide izlemiştim, Türklerin hem alkol alması hem bazı kadınlarının başının açık olması hem de Allah inancının oldukça yüksek olmasını garipsemişlerdi, yanlış hatırlamıyorsam İranlı bir Farsi böyle bir yorum yapmıştı. Kemalizmin aslında başarısız olduğu alanlar da olsa da İslam’ın bireysel olarak uygulanabileceğini göstermesi, başarılarından biridir diye düşünüyorum. Sadece Kemalizm değil tabii, bunda Balkanların var olan kültürü de çok önemli
peki hocam cahil Arap toplumuna gelen İslam ve İslam üzerine kurulan devlet ve devletler nasıl oldu da neredeyse 7 asır boyunca gelişmişliğin ve bilimin başkenti oldu, İslam öncesi Arap toplumun bir devleti bile yoktu yani yapıcı unsur olan İslam nasıl oldu da bunların gelişmesini sağladı bilimin önünü açtı? Oryantalistlerin Avrupa'yı ve Avrupalıları herkesten üstün şeklide tarihi oradan başlatma çabaları bunlar felsefe ve bilimi de antik yunandan başlatırlar
Islamin ekonomide geride kalmasinin nedeni bankaciliğin ve faizin gelişmemesinden kaynaklanmiyor cünkü Batida ilk sanayileşme bankacilikla gelişmedi kine, teknolojiyle ve alim gücünün yükselişiyle gercekleşti. Ilk sanayi yatirimlar krediyle gercekleşmedi. cok sonralari piyasalar geliştikten sonra krediye ihtiyac duyuldu expansiyon için. Islam da esas faizin haram olmasi değil kar payi esastir. Borclu yatirimda para kazaniyorsa oran vermek zorunda eğer kayiptaysa alicinin kazanma hakki yoktur. bana göre hem ahlaken hemide finansal istikrar için uygun bir model
İki günü bir olan ziyandadır der Sevgili Peygamberim..
İslam ın peygamberi bizzat ticaret yapan bir insan aleyhisselatuvesselam
Evet, engeldir.
Evet bencede çünki İslam herşeyi yasaklıyor, akp hayatı İslam da yasak , İslam'a göre akp lilerin kafaların kesilmesi lazım.
O zaman niçin ilk muslumanlar o kadar gelişmişti
Doğu’yu anlamak için bir kavram :
Fazi Mantık..
11:00 - 11:10 arasının kaynağı nerede geçiyor öğrenebilir miyim?
Bu videoda büyük bir emek var gerçekten. Ayrıca içerikleri her hafta yetiştirmeniz ayrıca takdiri hak ediyor. Elinize sağlık arkadaşlar. Videonun kısa ve sert cevabı: Tek nedeni değil ama büyük oranda, evet.
Batının tıkır tıkır işleyen planlarında biri
"Ey örtüsüne bürünen kalk ve uyar"
bütün dogmalar gelişime bilime engeldir
Çok rasyoenel ve tarafsız bir video olmuş.Teşekkürler
Bu güzel ve anlamlı video için çok teşekkür ederim. ❤️
Elinize, emeğinize, ağzınnıza sağlık. 👏🏻👏🏻☺️
sadece kapitalizm deyip kapatabilirdik abi
Müthiş bir video olmuş. Umarım bu kanal daha iyi yerlere gelir.
Video çok güzel,elinize sağlık👏🏻👏🏻 Bence herşeyden daha net iki faktör var. Biri: ŞANS Coğrafi keşifler.
Resmen olayı bambaşka bir seviyeye taşıdı Avrupa İçin.
İkincisi de “Doğuya bu kadar kafi” İslam değil de Doğu tembel abi,yapacak bişey yok,bu kadar.
Yoksa faiz,tekelleşme,işçiyi ezme,sömürme vs açıklamaz faiz Hristiyanlıkta da yasak.
Petrol doğalgaz olmasın islam dünyası yüzde 1i zor görür
soluksuz izledim sonuna kadar. ufak bi yatirim yapip su produksiyon kalitesini azicik daha artirabilseniz eminim ki cok daha buyuk bir audience'a ulasabilirsiniz. elinize saglik :)
Mesele coğrafya. Afrika'daki Hıristiyan ülkelerde fakir ya da Güney Amerika'daki.
Doğuda eğitim ve bireyselliğin oturmaması tek adam rejimlerine zemin hazırlıyor. Aile kurumu yeni nesli genelde kültürel miras olarak değil iş gücü olarak görülüyor bu gelişime engel teşkil ediyor. Türkçesi aile ne derse doğrudur sorumluluk yükleyip yetki vermemek. Bu dilemmadan çıkış nasıl olur diye düşündüm. Sadece çalışarak olur. Fazla dinlemeden çalışarak…
Neredeyse her videonuz beğeni ve yorum yazmayı hak ediyor ancak ben çok üşengecim.Biribirinden bu kadar farklı 3 karakterin bu kadar verimli birlikteliğini sürdürebilmeniz dileği ile.
Gelişmeyi bırak günümüzde insan gibi yaşamayı bile mümkün kılmıyor maalesef
?
Tebrik ediyorum. Sürekli bu tarz videolar izlememe ragmen RUclips'in algoritmasi bu videoyu neden daha önce karsima cikarmadi diye merak ediyorum. Öncelikle Islam dini gelisime kesinllikle engel degildir. Bunu Hz. Muhammed'in hayatina baktiginiz zaman birçok örnegini ve hadislerini görebilirsiniz. Keza Kurani Kerimde sürekli gelismeyi, gelistirmeyi, düsünmeyi, tefekkür, tezekkür etmeyi tesvik eder. Ki zaten ilk 500 sene bu muktesebattan fazlasiyla faydalanmistir Islam alemi. Avrupa hastaliklar ile bogusurken, Endulus Emevi devleti kanalizasyon hatlarini ve sokak aydinlatmalarini çekmek ile ugrasiyordu. Ki zaten matematigin babasi Harezmi, modern cerrahinin babasi El Zahravi, modern tibbin babasi Ibni Sina, kimya'nin babasi Cabir bin Hayyan, tarih ilminin babasi Ibni Haldun gibi birçok Islam alimini gösterebiliriz. Buradaki en ilginç kirilma noktalarindan birtanesi ise, siyasi ve ekonomik krizler sebebiyle sanayi devriminin bizim baslatmamiz beklenirken Ingilterenin baslatmasi ve bu sebepten dolayi dogu ile batinin makasinin sürekli acilmasi olmustur. Yasadigimiz cografya ve içinde dogdugumuz toplum nasil kader ise, içinde yasadigimiz zaman dilimide aynen kaderdir. Dolayisiyla teknik ilminin babasi Cezeri 1000 yil önce degilde 500 yil önce yasamis olsaydi, Sanayi devrimini acaba yine Ingiltere mi yapardi? Burda merak ettigim tek konu, hadi selcukluyu geçtim fakat Osmanlinin bütün bu ilim havuzundan faydalanamayip firsati ingilizlere vermesinin sebebi? Video'nun sonundaki tavisyenize katiomamak mümkün degil. Içinde yasadigimiz teknoloji cagi, makasi kapatabilmemiz için büyük bir nimettir. Daha çok çalismaliyiz, daha çok üretmeliyiz.
😂😂
Evet engel , başka soru?
Ahmet Kuru'nun kitabına atıflar görmek de şaşırtıcı ve sevindirici. Devamını bekliyoruz çalışmalarınızın. Başarılar:)
Cereyanlar hakkında bir video yapacak mısınız
:))
@@mehmetyasaraltundag Timur Kuran'ı bırak lütfen artık en overatted adam :(
@@karker3776 Çokça eleştirildiğini biliyorum fakat siz neden böyle dediniz?
Ömer de olsaydı keşke
Müthiş bi anlatım sondaki sorgulama falan, son ayların en iyi videosu
Sonu insanın içini titretiyor...
araştırmaları nasıl yapıp derlediğinizle alakalı video gelse tadından yenmez aslında.
Dinden kurtulmamız lazım
Dinden değil,Ruhban sınıfının etkisinden kurtulmalıyız.
@@1.mahmut109 devlet işlerine din karıştırılmazsa sıkıntı olmaz
@@alperenkalkan6844 adam anlattı zaten bunu İslam dünyasına sokan biz Türkleriz
@@1.mahmut109 ama dinde zaten bu yok mudur? şeriat diye bir şey var mantıken ve bu kurallar devletçe uygulanır.
@@alperenkalkan6844Şeriat dediğimiz konu çok geniş bir kavram ama dediğiniz gibi öyle bir kavram var ama yerine göre değişiyor
Çok basit. Biz hak din olan İslam'ı terk etmeye başladıktan sonra gerilemeye başladık. Batı ise batıl olan dinlerini terk etmeye başladıktan sonra ilerlemeye başladı. Anlamayan?
Ben anlamadım.
İslam gerilemedi olduğu yerde sayıyor İmam Gazalı sağolsun düşünceleri herkesi dindar etti.
İslamla İslamla geri kalsaydık ne sinan cahan-ul mimar olabilirdi ne de sultan fatih bir çağı açıp bir çağı kapatabilirdi
ses çok az geliyor gibi
Bence herhangi bir din ile o dine mensup insanların oluşturduğu kültürler birbirinden çok ayrı değerlendirilemez. Genellikle bu tartışmalarda muhafazakar kesimden dini yanlış yaşıyorlar, gerçek islam bu değil savunması gelir ancak tam anlamıyla doğru bir şekilde islamın yaşanabileceğini düşünmüyorum zira insanlar robot gibi komut alan varlıklar değiller. Bu nedenle islam derken genel anlamda islam kültüründen bahsediyorsak evet, bence gelişmeye engel
13:26 Ya bişey sorucam Hegel “beni bir tek Marx anladı onu da yanlış anladı” sözünü nerede söyledi? Yanılmıyorsam eğer Hegel öldüğünde Marx daha 13 yaşında bir çocuktu.
islam gelişmeye engel değil olan ve geçilemeyen basamaklarda geçilemez değil elbette çareleri bulunup aşılır ;)
Hangi islam?
Muhammed’in yaşadığı islam. Az çok tahmin edersiniz.
Sünni ve Şii İslam. Gerisi zaten sayıca ve etkice çok azınlıkta.
''anadolunun kapısı türklere açıldığında'' asldfkjnsadf çok güzel argüman
İlk yorum
Renan haklıydı. Tekrar ve tekrar ve tekrar ve tekrar bu ispatlandı.
Batı'nın gelişimi Atlantik kıyısında başlıyor. Yani sermaye terakumu ile beraber ticari şehirlerin varlığı moderniteyi meydana getiriyor. Periferide kalanlar ise modernitenin mecburen modernizasyoncuları oluyorlar. Bu anlamda Osmanlı'nın moderniteyi eklemlenmesi öyle pek kolay olabilecek bir durum değil...
Acizane biraz osmanlica öğrenmenizi salık veririm. Harikasınız...
çok güzel bir yayındi teşekkürler
Güzel video lakin Rüşd ve Gazali arasındaki temel farka yani Mutezile ile Eşariliğe hiç değinilmemiş bu benim açımdan büyük bir eksiklik
tek bir gereksiz ayrıntı göremedim şimdi özet çıkarmak için 2. defa izlemeye gidiyorum kanaldaki en sağlam videolardan birisi olmuş
Öncelikle video için çok ederiz. Ancak 11.00 dakikada vakıflar hakkında söylediklerinizde ciddi anlamda yanlışlar olduğunu düşünüyorum zira Osmanlı'da veya sair İslam ülkelerinde, ölen servet sahibi kişilerin malları miras yoluyla bir sonraki nesile aktarılır ki bu Kur'an'da çok açık ifadelerle izah edilmiştir. Eğer ölen kişi devlet adamı ise ancak kazandığı mallar ve kendisi devletin malı olarak değerlendirildiğinden müsadere ediliyordu yani hazineye aktarılıyordu. Vakıflar sadece bu müsadereye mani olmak için devlet adamları tarafından inşa edilmiş değildir. Bugün dahi devamlılığını sürdüren toplumsal fayda oluşturan kurumlardır.
Vakıfların kuruluş amacı şu hadis-i şeriftir; Kişi öldüğünde bırakacağı şu 3 şey hariç amel defteri kapanır. Kendisinden fayda elde edilen bir ilim, kendisine dua eden salih (hayırlı) bir evlat ve sadaka-i cariye (Okul, hastane, köprü, çeşme gibi vakfedilen şeyler)
Aslında bütün argümanların toplamı kalkınmaya engel ama bu sadece islamın değil az veya çok bütün dinlerin sorunu bunu aşan toplumlar gelişir aşamayanlar 13 yy 21 yy fark etmeksizin gelişemezler.
Sonda bağladığınız değerlerin neticelerini de tartışabilir miyiz?
Video çok güzel kurgulanmış ve gayet bilgilendirici olmuş, emeğinize sağlık.
Videonun sonunda batı toplumlarının haklı olarak doğuyu eleştirmesinden bahsettiniz fakat diğer videolarınızda bahsi geçen, doğudaki cemiyetçi yapının batıdaki gibi bireylerin yalnızlaşmasını frenlemesi avantajını esgeçmişsiniz bu videoda diye düşünüyorum, ki bu avantaj negatif etkileri olsa da pozitif etkilerini çeşitli katmanlarda göstermektedir. Ayrıca her zaman rasyonelliği övüyoruz fakat rasyonelliğin temelleri de çok değişken olabiliyor (2. Dünya Savaşı soykırımlarını meşrulaştıran sosyolojik evrim teorileri şu an ayıplansa da dönemin rasyonel tabanından beslenen kavramlardı) ve batı rasyonelliğinin olumsuz sonuçlarını örneklendirmek mümkün. (Farklı bir görüş beyan ediyorum, şahsen genel itibariyle rasyonel olmamız gerektiği düşüncesindeyim 😄)
Anlattıklarınızdan da İslam'ın temel altyapısının kronik bir geri kalmışlık getirmediği düşüncesine daha çok ikna oldum. Videonun çoğunda İslam kaynaklı geri kalmışlıktan ziyade dönemlerin ruhlarının çeşitli seviyelerde sonuçlarını dinledik.
Bunlar naçizane fikirlerim, tartışmaya elbette açıklar. Kolaylıklar ve başarılar dilerim.
Benim 2023 adayım YAŞAR ALTUNDAĞ !
Lamı cimi yok bugün bu haldeysek islam ve onu kullananlar yüzünden
Engeldir. Kainatın sırlarına vakıf olduğunu iddia ederek takipçilerine yanıltıcı bir bilmişlik/olmuşluk hissi vermekte, yanıltıcı üstünlüğe, kaderciliğe ve şovenizme sevk etmektedir.
Harila bir video olmuş, emeğinize sağlık! Keşke bir tane daha tuş olsa da iki kere beğenebilsem👊🙏
Hocam videolarınız da sesler çok az geliyor, en yüksek seste dinlememe rağmen.
Emegine saglık yolun acık olsun cok güzel bir cekim gelelim islam kalkınmaya engelmi bu gün icin evet bize emanet edilen islamyeti yaşamayan bir asya coyrafyası. Son beygamber muhammet gelmiş enbüyük devrimci kölelik kadın hakları komşu hakları yetim hayvan adelet ilime verdigi deyer ne yazıkki şimdiki halimiz benim düşüncelerim bunlar
Bernard ın "Hata neredeydi" kitabini okumanızı tavsiye ederim
İçerik bakımından çok zengin ancak bana anlatım biraz hızlı geldi.
gazali
hakkında video gelebilir mi
Yine zoomda tartışılması istenilen bir konu. Çok güzel konulara değiniyorsunuz tebrik ederim🌺
Doğu'dan kastın hangi Doğu abi Bunu unuttun galiba ve bölgesel fikir ayrılıklarına düşen bi toplum zaten gelişemez örneğin hindistan ve bunu inanç olarak bölgesel olarak farklı anlamalar bulan ve kendilerini gruplara ayıran bi toplum olarak islam inancında bulunan kimseler bence güzel bi örnek olur
Teşekkürler
Çok iyi tespitler 👏🏻👏🏻👏🏻