Қандаи керемет, қазақ тілі салт дәстүрін сөз аитылу орны терминдер зерттеліп болашақ ұрпаққа дұрыс жету осындаи азаматтарға баиланысты.Рахмет бауырым.Қазақ үшін маңызды жаңалықтар көп болсын..
Сәлеметсіз бе, Нұрхан мырза? Сіз қозғаған тақырыптар өте маңызды тақырыптар екен. Бұдан былай ұмытылып бара жатқан салт-дәстүрлерді, атауларды, қазақи тәрбиелерді сіз арқылы біле отыратын болдық. Алдын ала рахмет сізге. Алла-тағала разы болсын!!!
👏👏👏осындай ұмтылып кеткен тек сөз жүзінде қалған әрбір сөздің мағынасын астары қандай екенін ажыратып түсіндіріп бергеніңе қатты қуанып отырмын.қандай нәрсеге бай халық екенбіз қуанамын. Қолдаймын
Менің түсінегімде, жора-жолдас деген ұғым. Жора(жорық-жол дос) жолдас, яғни, жорыққа шықанда танысқан адамыңды жорықтағы таныстықты жора деп қысқаша атап кеткен болу керек, ал жолдас(жол дос)ол жолдан қосылып танысқан адамды айтатын болуы керек, Қазақтың тіл шешендігі соншалықты өте керемет. Кез келген сөзді ыңғайлап алып сайрай беруге болады. Бірақ мағынаға өте бай ТІЛ
Ассалаумагалеикум Өте дұрыс Аманат сөздерді ұрпағымызға жеткізу міндетіміз сіз болып біз болып халықты жақсы сөздерді тауып сауапты істерді үйрету керек
Бәрі орынды. Бірақ араб хадистерін өз арамызға кіргізген дұрыс емес деп ойлаймын. Бұл деректер тек қазақтың салты мен дәстүрі. Сол себептен қазақ тарихшылары мен байланысу керек ғой деймін.
@user-ov2cислам діні келмей тұрып қалыптасқан салттарымыз жетерлік,оның бірде бірі арабтар да жоқ,тек қазаққа тиесілі,мысалы жоғарыда айтылған: абысын-ажын,дос-жаран,құда-жекжат,көрші-қолаң...o7tf5g
Қазақ тілі бай тіл, сөздік қоры мол. Абысын ағаның әйелі, ажын інінің әйелі. Қазақ әрбір қазақтың баласын бауырым деп айтуы керек. Жақсы тілек жарым ырыс деген ғой комментарий жазғанда мәдениеті сақтайық ағайын.
Көрші- қолаң- қоңсы. Қазақ тілінен бай тіл жоқ. Бір өкініштісі қаншама сөздер қолданыстан шығып қалды. Жинап теріп қағазға түсіру керек өзің дей жастар.
Ассалаумағалейкум Өйткені мұсылманбыз, Абай атамыз: «Әуелі Аят Хадис сөзбің басы» деп айтып кетті емеспе. Сіздің атыңызда мұсылманша қойылған шамасы. Құранда Тоха деген сүре бар.
Менім пікірім: Жолдас-бірге жүретін, көңілі саз, сыйласып жүретін адам. Дос-одан да күшті сыйласатын, қиналғанда өзіндегімен бөлісетін сыйлы адам. Құттымұрат
Ия бауырым сенің қөтеріп отырған сурақтар дурыс бірәқ сен айтып отырған сөздерінде араптарда ондай тажиребелі сөздер ешкашанда қөтерілмейді неге десен қайдағы жоқты араластыруға болмайды . Мусульман деп жүрген адамдарда абысын болмайды олар жетті атасы түгілі өз туған туыстары ағайын журт нағащым жүрт деген болмайды олар жетті адам дегенді білмейді . Ал біз ҚАЗАҚ халлықы руынды жетті атамызды бәрін білеміз . СОНДЫҚТАН біз КАЗАҚ халлықы мусылманға жатпаймыз неге десен өзіміздін жаратушы құдайға ғана сенеміз . Арруақтарды құрметеп ас береміз . Ешкімнің алдында тізе бүқпеген және кайдағы жоқ жексурындар имамдарға сенбейміз .
Біздің өңірде жегжат деп бірбірінеараласып тұратын тоиларына тұрақты келіп тұратынкісіні аитады. Тағыда құданың құдасы құдашаның құдасы жиеннің қаинағасы деген сияқты алыстау ағаиынды жегжат деиді.
Осы қазақ сөздерін арабтан, парсыдан т.б. бірдемеден тарқатуды қосаңдаршы. Қазақ арабтан мыңдаған жыл бұрын дамығанын ұмытпасаңдаршы. Бірінші кезекте тек қазақ ұлтының мүддесін қорғау міндетті қажеттілік.
@@лилиткрасивая аврахимнің ұрпағы қазақтың көп жетістігін ұралады. Қазақ күн тізбесі бойынша қазір 5005 жыл. Ал григорянмен 2022, арабтікі бойынша 1443. Онымен қоймай осы күнге дейін қырып жойып келеді. Қазақ даласында әлемдік өркениет дамыған 480 аса қаланы жойып жіберген. Айта берсең шек жоқ. Осы құрлықтағы дамыған 23 мемлекеттің негізін қалаған біздің атабабаларымыз. Бәрі көне қыпшақ яғни қазақ тілінде сөйлеген. Осының өзі біздің кім болғанымыздан хабар береді.
Бей-берекет шашпалық ,ысырап сияқты меніңше.ал бей- мезгіл бұл уақыт не кеш емес не жарық емес уақытты айтатын болса керек. Үлкендерден бала кезімізде естігеніміз беймезгіл уақытта ұйықтама дейтін.соған қарап айтып отырмын.
Бұл сөздің жауабы; бей берекет сөзі берекесіз, нәтижесіз, істеген ісінде, айтқан сөзінде нәтиже жоқ, бей-берекет болды-ау дегенді білдіреді. Бей-мезгіл сөзі; мезгілсіз, дәл уақытында емес, бұл істі әлі бастауға ерте деген мағынаны білдіреді!
Жаман күнімде жараған жақсым деп айтады қазақ.Дос-жаран.жаран деген түбі жарамды дегеннен келіп шығады-ау.іске жарамды. Болымды тындырымды адамды айтса керек.
Қызға қырық үйден тиым дегеніміз соған шығар...Қазақтарымыз бұрын Бир ауыл түгел туыс болғанғой... Бұл күндегі Көршіні аш қалдырмау... Сол ауылдағы жағдаиы нашар адамдарға Ретін келтіріп көмектесіп тұру Меніңше
Киноларда аудармалары келініде абысыныда бір біріне абысын дейд.таза адастыру. Үлкені абысын кішісі келін боп айтылады.үлкенінің атын ататпаған бірін-бірі сыйлаған.
Менде де бір сұрақ бар. Кепшік деген кім?Абсын-ажын,көрші-қолаң,дос-жарын, келін-кепшік деген сөздерді бала кезімізден естігенім бар. Бірақ ешқандай мән бермеуші едім. Кемпір-сампыр деген сөз есіме түсті және.
Абысын ажын деген нақты жауабы: мынау оңай жауап. Абысын үлкен келін ажын кіші келін. Екеуін Абысын ажынды дейді. Топтасып жұмыс істер алдында. Абысын ажыныңмыңмен ойласып ал деген. Кітап мұрагерімін.
Мен ойлап отырсам бұл сөз тіркестері жиынтық мағына беретін сияқты.Мысалы абысын-ажын туыстас келіндер жиынтығы, құда-жекзат алыс жақын құдалар жиынтығы болса керек.Дос жаран сыйласатын адамдар жиынтығы, Көрші -қолаң алыс жақын көршілер жиынтығы.солай сияқты меніңше.Қолаң шаш депте айтылады.бұл жерде ҚОЛАҢ қалың дегенді білдіреді. Көршіге айтылған қолаң сөзіде қалың көпшілікті білдіріп тұрған жоқпа.
Қазақ бір біріне бөтен болмаған көрші болса оның көршісі көпшілік деген мағынада деп ойлаймын достың достары дос жапан деп қосып аттылар береді абысында сол мағына абысының алыс жақын абысынды қосып аитканда абысын ажын деп көпше түрде аитылған деп ойлаимын
Дос- жаран дегенде жаран сөзі ол да достың екінші баламасы, бірақ көптікті білдіреді. Жалғыз болса досым дейміз, көп болса дос-жарандарым дейміз.Өрен-жаран деген де сөз бар. Ол туысқандарым дегенді білдіреді. Менің Қазақстаным әнінде Қараңдар, жарандар, осындай елім бар деп айтылатын. Ажын сөзін дөп басып айта алмаймын, пайымдауымша жақын туыстардың әйелдері. Ал бәйбіше мен тоқалды күндес деп атау дұрыс, бұрыннан солай атаған, ол жаман мағынадағы сөз емес, бірақ уақыт өте келе жағымсыз атау ретінде қолданылып жүр, мысалы қатын дегенге де ренжитіндер бар. Руым Шөмекей дейсің, ол үлкен ру, жекжат дегенді басқалардан емес, сол Шөмекейдің ішінен табасың. Көрші-қолаң дегенде қолаң сөзі жеке тұрып мағына бермейді. Негізі қолаң деп қыздың ұзын, қалың шашын айтады, бірақ бұл сөзге оның қатысы жоқ. Көршінің көпше түріндегі қосымша айтылуы болып табылады. Осыған ұқсас темір-терсек, көйлек-көншек, киім-кешек, аз-маз, ептеп-септеп, шай-пай, т.б. сөздердің екінші бөлігі жеке тұрып мағына бермейді.
Жазылдым.негізі қазақтың ескі сөздері қызықтырады мені. Тағы қандай сөздер бар екен біз білмейтін.мал мүлікке қатыстыда көп атаулар аталмай жатыр. Солардыда еске салып қойғанның артықиығы болмас деп ойлаймын.түйеьатауы түсі,жылқы атауы,түсі,қой,ешкі,сиыр атаулары т.б. сеьебі біз төрт түлікпен өскен қазақпыз.сондықтан бəрінде жаңартып отыру керек сияқты есте ұстау үшін. Жапон халқының сөздік қоры күрішке байланысты көп екен.сондықтан олар сөздік қордан айырылмас үшін күріш егуді тоқтатпайды екен.
Менің ойымша Абысын Ажын деген Абысын ол бір үйдің , бауырлардың әйелі , олар абысындар , ал Ажын ол көрші - қолаң сол ауылдың келіндері .Олай ойлайтыным жас кезімде үйде той -домалақ болатын кезде , шешемнің абысын- ажын болып өткіземіз деген сөздері қалыпты , өйткені бір үйде той болса көрші - қолаңның жекжат - жұраттың келіндері келіп көмектеседі . Жекжат деген сөзді , онда әке шешемнен естігем , әке шешенің жақын достары болған , сол кісілерді біз мама папа дейтін біз, олардың балаларыда біздің әке шешемізді солай атайтын, олар ағайынды сияқты болып кеткен .Сол кісілерді әкем біреулерге айтқанда , жекжаттар дегенін естігем .
Дұрыс іс оң болсын. Біреу бір жерін ашқан видео түсірсе үндемей мəз болып көретін кейбір қазақтар неге ақылсынып, данагөй болып, басқа мəселе жоқпа айтатын деп қалған.... бір кем дүние.
Сырым шешен бе леди? Сырым кыргыздарга ма.бир елге.асс па тоига барганда.олар казак. Ат мат...жигит. Мигит. Ет мет.деиди. ат. Жигит. Ет. Тусиникти сонгылары. Не дети..следа Шешен бунын жауабын тоидан кевин береиин дети.Седан три би тип Шешеннин коскан аты.палуаны озып шыкан екен. Аты корсетип. Мынаны ат деиди. Колганды. Мат деиди.Жигитин нускап мынаны жигит берди жыгылганды мигит деиди.дети ет деиди палауынды мет деиди деген соз де бар
Менің оиымша ,абасын үлкені,қалғаны келін,ажын ол ауыл ағайынның ішіндегі абымын ,мен келіндер шығар ажынға жататын,көршің ол үиме үи отырған көрші болар ,ал қолаң сол көршімен араласып тұраған әрі ректе тұрстын дар шығар,құда жекжат,ол құдаңның құдаларығои,
Қазақта ағайын жамағайын деген сөздер бар. Бұл жерде ағайын ол сенің жақын бірге туған аталас туысың. Жамағайын ол қыз алыспайтын алыстан кпліп қосылатын ағайын. Ал енді абысын ажынға келетін болсақ. Абысын сол жақын туыс ағайындарың əйелі. Ажын ол сенің алыстан қосылатын ағайыныңның əйелдері. Құда жекжат . Құда ол сенің жақын туыстарыңның қыз берген немесе қыз алған адамдары. Жекжат алыстан қосылатын ағайыныңның нағашы жиеннің құдалары сағсн жекжат болып келеді. Дос жаранға келетін болсақ. Дос өте сирек кездесетін қадірлі қасиетті атау. Кез келген адаммен адам дос бола бермейді. Дос ол сенің бірге туғсныңнанда артық болады. Жаран ол сенің күнделікті өмірдегі сыйласып араласып жүрген адамдарың. Қазақта мұндай тіркес атаулар өте көп. Бəрініңде орны бар. Тектен тек айтылмаған. Қазақ сөзді босқа айтпаған. Сөз қадірін білген сөзге тоқтаған. Бізде қазір осы қасиетті сөзге тоқтау дегкн ұғым азайып барады. Əрине өте өкінішті.
7 атага толу үшін кемінде 20жылдан болса, 140 жыл болады. Ал баласы жоқ адамды қазақ "Қубас" дейді. Шежіре дәптерлеріне ұрпақсыз деп жазады. Ажын деген көрші, тумалас, алыс ағайындардың келіні. Кейде көзіміздің былшығын аламыз деп, қылшығын алып жүрмеңіздер.
Ел іші біліп қалатын көне көз қарттар бар шығар тектен тек айтылмаған болар ағайын туыс аталас деп бөліп жатамыз сол сияқты жақындық тарының белгілі шекарасында айтылатын сөздер сияқты
Жаран деген айналаңдағы адамдардың бәрі сол жаран (Құдайдың жаратқаны) болады. Мысалы, «Жарандар кеңес жазайын, Үшбу-дә тәптер қағазға» - деп Абубәкір ақынның термесінде бар емеспе, сондай. Сосын, мына қырғыздар да күнделікті сөзінде азаматтар дегенді жарандар деп сөйлейді. Яғни, кейінгі кезде жарандар қазақ тілінде көп айтылмай қалған. Ал, қырғыздарда әлі айтылады. Сосын тағы: Қазақтар ұйқас сөзді бірі-біріне жалғап айтабереді. Мысалы, үй-мүй, құрбақа-мұрбақа, зат-пат, ағаш-мағаш т. б. Енді солардың ағашын білеміз, мағашы не? Затты білеміз, паты не? Деп-те сұрайберуге болады-ғой. Яғни, ана сенің айтып отырғандарыңның ішінде сондайлары да болуы мүмкін. Сондықтан ондайларға жауап табылмайды деп ойлаймын.
Шыңғысхан бабамыздың әскерінде.Біреуі қашса онының басын алған..Негізі он адам ағайын адамдар.Жүз адам бір әулет.Жақынын тастап қашқаннан опа келмейді.
Ажын деген мына заңның шектеуінен шығалмай қалған соң түсініксіз сөз болып қалды. Ол бәйбішесінен кейінгі әйелдері,әмеңгерлік жолымен некелескнндері. Абысын ажынымен түгел келіпті дегендей. Жекжат деген ол тек қазақта ғана бар сөз. Той жиында бір біріне тойана,батаоқыр әкелетіндерді айтады. Құда жекжат деп қәзір айтылуда бұрын жекжат-жұрат деп айтылған. Жаран деген ол дос деп айтылатын атақты алуға жақындап қалған жанашыр жолдас.
Абысын бір адамдық атау абысын ажынды қосарлап аитсақ ол енді бір ғана адам емес бір неше адамның санын көрсететін нұсқа демек көпше түрі. Дос жаран көрші қолаң бұлда солаи
Ағайын, тума деп руы бир, қандас бауырлар. Жекжат руы басқа бир ақ сол ағайын адамдар ға қатысы бар адамдар. Келин өз енесі не келин. Абысын өзинен жолы үлкен кайынага әйелі. Ажын өзинен киши кайнынын әйелі.
Ажын деген мен білсем қазақта қос сөз деген болады м ысалы абысын ажын, қатын қалаш,көрші қолаң ,дос жаран,деп кете береді сон тақылетес қос сөз ба деп оилаимын бұл менің өз пікірім мүмкін басқаша болар,
Меніңше екі сөзбен бір жиынтықты құраған сияқты. Мысалы Абысын-ажын туысқан келіндер жиынтығы, көрші-қолаң жақын көршіңмен соның айналасындағы көршілер жиынтығы, Дос- жаран сыйластықпен араласатын адамдар жиынтығы,Құда-жекзат бұл алыс жақын туысқандар жиынтығы сияқты.менің ойымша.
Пайғамбарымыздың қадисі алдыңдағы он үй артыңдағы он үй оң жағыңдағы он үй сол жағыңдағы он үй осы сенің көршілерің деп соңынан үстіңдегі онүй астыңдағы он үй дегенді қосып қойды дегенді естіп ем бір молдадан онысә зіргі қабат үйларді меңзегені екен деп еді
Мүмкін ажын деген бірінші айтылған ойға дұрыс келеді ау Бір ер адамның екі үш әйелі болса солар бір біріне ажын болатын шығар. Өйткені кеңес өкіметі келгенде екінші әйел алуға рұқсат болмады да ажын деген сөз қолданыстан шығып қалды. Ағаның әйелі абысын болады, інінің әйелі келін болады ол бесенеден белгілі емес пе? Енді өзіңіз ойлап қараңызшы,бәйбіше тоқалдар бір дастарқан басына жиналды деген әдеби сөз тіркесін кездестірмейсіз. Абысын ажындар бір дастарқан басына жиналды деген сөз тіркестері бар. Ажын дегендер бір әулеттің ,бір ауылдың, бір рудың, көрші қолаңның келін кепшіктері болуыда мүмкін.
Қандаи керемет, қазақ тілі салт дәстүрін сөз аитылу орны терминдер зерттеліп болашақ ұрпаққа дұрыс жету осындаи азаматтарға баиланысты.Рахмет бауырым.Қазақ үшін маңызды жаңалықтар көп болсын..
ажын- немер ағайындардың әйелдері,
қолаң- көршіңнен әрі тұратын ауылдасың,жақын араласатын адамың,
жаран-достарыңның достары
Абсын ажын деген келінмен үлкен келің інісінің әйелі ол
@@шынбекалпауытов 0
Сәлеметсіз бе, Нұрхан мырза? Сіз қозғаған тақырыптар өте маңызды тақырыптар екен. Бұдан былай ұмытылып бара жатқан салт-дәстүрлерді, атауларды, қазақи тәрбиелерді сіз арқылы біле отыратын болдық. Алдын ала рахмет сізге. Алла-тағала разы болсын!!!
Қазақтың салт.дәстүрлерін насихаттай беріңіз.Өте керемет ой тастадыңыз.
Өте дұрыс жолда сың
Қазақтың үріп әдісін біле жүру керек Балам!!!
Қазақтың әрбір айтылған сөздерін өз орынына қолдану өте орынды осыныңың өзінде реттілік тәртіп тәрбие бәрі жатыр
👏👏👏осындай ұмтылып кеткен тек сөз жүзінде қалған әрбір сөздің мағынасын астары қандай екенін ажыратып түсіндіріп бергеніңе қатты қуанып отырмын.қандай нәрсеге бай халық екенбіз қуанамын. Қолдаймын
Менің түсінегімде, жора-жолдас деген ұғым. Жора(жорық-жол дос) жолдас, яғни, жорыққа шықанда танысқан адамыңды жорықтағы таныстықты жора деп қысқаша атап кеткен болу керек, ал жолдас(жол дос)ол жолдан қосылып танысқан адамды айтатын болуы керек, Қазақтың тіл шешендігі соншалықты өте керемет. Кез келген сөзді ыңғайлап алып сайрай беруге болады. Бірақ мағынаға өте бай ТІЛ
Жаран.досыңның таныстары таныстардың танысы.
ооте керемет магыналы соз айттын, жарайсын балам.
Сәлем Өте-керемет Ғажап Терең Мағаналы Сөз айттың Осындай Салт-Дәстүрге Тұрарлық Маңызды Әңгімелерің көп болсын Сәттілік
Қазақтың сөз байлығын араптың дініне тықпалауға болмайды. Қазақ мұқаммет өмірге келмей тұрып көршімен тату болған.
АҚХОЖА ҚАРАШЕКЕЕВ ЖАУАБЫҢ ӨТЕ ОРЫНДЫ, ИСЛАМНЫҢ СЕНІМІН (ДІНІН) ТЫҚПАЛАУДЫҢ ҚАЖЕТІ ЖОҚ. ҚАЗАҚТЫҢ ТАҢІРЛІК ДҮНИЕ ТАНЫМЫНА ЖЕТЕТІН ІЛІМІ ДЕ БІЛІМ ДЕ ЖОҚ.
Ассалаумағалейкүм дұрыс танымдық бастама екен, оң болсын, жалғасын тапсын бауырым
Ассалаумагалеикум Өте дұрыс Аманат сөздерді ұрпағымызға жеткізу міндетіміз сіз болып біз болып халықты жақсы сөздерді тауып сауапты істерді үйрету керек
оте..дурыс..сурак..коиып
отырсын..бауырым..аиша
анамыз..ар..уидын..торт..жагынан..алганда..40..уиге..деиын..коршы..саналады
Бәрі орынды. Бірақ араб хадистерін өз арамызға кіргізген дұрыс емес деп ойлаймын. Бұл деректер тек қазақтың салты мен дәстүрі. Сол себептен қазақ тарихшылары мен байланысу керек ғой деймін.
Салт дəстүріміз шариғатқа негізделген.
@user-ov2cислам діні келмей тұрып қалыптасқан салттарымыз жетерлік,оның бірде бірі арабтар да жоқ,тек қазаққа тиесілі,мысалы жоғарыда айтылған: абысын-ажын,дос-жаран,құда-жекжат,көрші-қолаң...o7tf5g
@@МедетбайАманбаевСалт дәстүрлеріміз пайда болып,қалыптасқанына мыңдаған жылдар болды.Ислам діні пайда болмай тұрып.
Сен кәпірсің ау деймін
@@СерикбайАбди қара жамылғымен жабынатын Франция монастыринін католик монашкалары. Олардай кәпірмін дегенің ба?
Жарайсың
Қазақ тілі бай тіл, сөздік қоры мол. Абысын ағаның әйелі, ажын інінің әйелі. Қазақ әрбір қазақтың баласын бауырым деп айтуы керек. Жақсы тілек жарым ырыс деген ғой комментарий жазғанда мәдениеті сақтайық ағайын.
Сұрығың өте орынды қойдың
Қазақ тілін өңдеу керек басқа жат тілден тазарту керек
Ой, бауырым дұрыс. Осының бәрінің ара-жігін ашып, Баба тілінің( ана тілі емес) мерейін өсіріп жатырсың. Өте дұрыс. Іздеген табады, сұраған алады!
Өте дұрыс сұрақтар ,адамдар мән бер менй жүрген атаулар екен.
Көрші- қолаң- қоңсы. Қазақ тілінен бай тіл жоқ. Бір өкініштісі қаншама сөздер қолданыстан шығып қалды. Жинап теріп қағазға түсіру керек өзің дей жастар.
Жекжаттан кейин , каймана. Калган казактын бари каймана казах.
@@ТургалиУтемуратов-т7в Қызық қаймана қазақ . Қаймана талдап көрейік.
Әб бәрекелді. Алла разы болсын
Қазақ дана халық, Қазақ жақсы, Қазақ күштi.. 😀😀😊
Дос жараны.дегендеги.жарандар.адамдар.дегенсоз.немесекисилер
Өте қажетті тақырыпты
көтеріп жатырсың.
Бірақ арабтың, пайғам -
бардың хадисіне не үшін
сүйеніп жатырсың.
Басқа дәлел таппадым
Ассалаумағалейкум Өйткені мұсылманбыз,
Абай атамыз:
«Әуелі Аят Хадис сөзбің басы»
деп айтып кетті емеспе.
Сіздің атыңызда мұсылманша қойылған шамасы.
Құранда Тоха деген сүре бар.
Қазақтың салт-дəстүрлері шариғатқа негізделген! шариғат бұл құран мен хадис!
Менім пікірім: Жолдас-бірге жүретін, көңілі саз, сыйласып жүретін адам. Дос-одан да күшті сыйласатын, қиналғанда өзіндегімен бөлісетін сыйлы адам. Құттымұрат
Жауға барғанда.Жол жургенде тағдырлас бұл жолдас
ажын- немер ағайындардың әйелдері,
қолаң- көршіңнен әрі тұратын ауылдасың,жақын араласатын адамың,
жаран-достарыңның достары
Өте дұрыс
Көршің түсінікті,қолаң алыс көршің(ауылдас)
Жаран сози жорыктасын урандасын тилеулесин
Ажын, інінің әйелі,абысын ағаның әйелі.
Дәл солай
Расы солай!
Ия бауырым сенің қөтеріп отырған сурақтар дурыс бірәқ сен айтып отырған сөздерінде араптарда ондай тажиребелі сөздер ешкашанда қөтерілмейді неге десен қайдағы жоқты араластыруға болмайды .
Мусульман деп жүрген адамдарда абысын болмайды олар жетті атасы түгілі өз туған туыстары ағайын журт нағащым жүрт деген болмайды олар жетті адам дегенді білмейді .
Ал біз ҚАЗАҚ халлықы руынды жетті атамызды бәрін білеміз . СОНДЫҚТАН біз КАЗАҚ халлықы мусылманға жатпаймыз неге десен өзіміздін жаратушы құдайға ғана сенеміз . Арруақтарды құрметеп ас береміз . Ешкімнің алдында тізе бүқпеген және кайдағы жоқ жексурындар имамдарға сенбейміз .
Иə, қазақ білуі тиіс!
Біздің өңірде жегжат деп бірбірінеараласып тұратын тоиларына тұрақты келіп тұратынкісіні аитады. Тағыда құданың құдасы құдашаның құдасы жиеннің қаинағасы деген сияқты алыстау ағаиынды жегжат деиді.
БƏРІН БІЛГЕН ДҰРЫС.
Бәйбіше- тоқал ажын болады деген нұсқа көңілге қонымды екен.
Бәйбіше тоқалға қатысы жоқ ажынның
Осы қазақ сөздерін арабтан, парсыдан т.б. бірдемеден тарқатуды қосаңдаршы. Қазақ арабтан мыңдаған жыл бұрын дамығанын ұмытпасаңдаршы. Бірінші кезекте тек қазақ ұлтының мүддесін қорғау міндетті қажеттілік.
Ия, дұрыс айтасыз , қарындасын алған, өзі 53-те 9 жасар Айшаны алған Мұхаммедтен қазақтың бабасының сөзі артық.
Қазақта сонда қандай алфавит болған?Арабтың алфавитын әлемнің жартысы қолданып келе жатыр, ал қазақтың алфавиты қайда кеткен?
@@лилиткрасивая аврахимнің ұрпағы қазақтың көп жетістігін ұралады. Қазақ күн тізбесі бойынша қазір 5005 жыл. Ал григорянмен 2022, арабтікі бойынша 1443. Онымен қоймай осы күнге дейін қырып жойып келеді. Қазақ даласында әлемдік өркениет дамыған 480 аса қаланы жойып жіберген. Айта берсең шек жоқ. Осы құрлықтағы дамыған 23 мемлекеттің негізін қалаған біздің атабабаларымыз. Бәрі көне қыпшақ яғни қазақ тілінде сөйлеген. Осының өзі біздің кім болғанымыздан хабар береді.
@@лилиткрасивая 6 сыныптың қазақ тарихының 50 бетін ашып оқы!.
Жасым 70-ке жақындасада мына сөздің мағнасын білмейді екенмін осыны ортаға салуды жөн көрдім. Бей . Бей- берекет, бей- мезгіл,
Берекет-сіз, мезгіл-сіз
Бей-берекет шашпалық ,ысырап сияқты меніңше.ал бей- мезгіл бұл уақыт не кеш емес не жарық емес уақытты айтатын болса керек. Үлкендерден бала кезімізде естігеніміз беймезгіл уақытта ұйықтама дейтін.соған қарап айтып отырмын.
@@zhanarbekzhapekov1437 иə.сіздің айтқаныңызда жөн.
Бұл сөздің жауабы; бей берекет сөзі берекесіз, нәтижесіз, істеген ісінде, айтқан сөзінде нәтиже жоқ, бей-берекет болды-ау дегенді білдіреді. Бей-мезгіл сөзі; мезгілсіз, дәл уақытында емес, бұл істі әлі бастауға ерте деген мағынаны білдіреді!
Дұрыс қой бауырлар. Бей сөзі туралы сұрап едім.
Ағаның әйелі абысын, інінің әйелі келін болады.
Жаман күнімде жараған жақсым деп айтады қазақ.Дос-жаран.жаран деген түбі жарамды дегеннен келіп шығады-ау.іске жарамды. Болымды тындырымды адамды айтса керек.
Жора-Жолдас.Жолдас өз досың, жора досыңның досы
Әй, мәләдес!
Менің құдаларым бір-біріне жекжат болуы мүмкін.
Қосарланып айтылуында әр түрлі түсінік болса керек.(өз ойым) дегенмен де бір жазушы айтқан екен:Келін жақсысы,Кепшік нашары .деп.
Әй, мәләдес!
👏👏👏👏👏👏👏👏👏👏
Қызға қырық үйден тиым дегеніміз соған шығар...Қазақтарымыз бұрын Бир ауыл түгел туыс болғанғой... Бұл күндегі Көршіні аш қалдырмау... Сол ауылдағы жағдаиы нашар адамдарға Ретін келтіріп көмектесіп тұру Меніңше
Киноларда аудармалары келініде абысыныда бір біріне абысын дейд.таза адастыру. Үлкені абысын кішісі келін боп айтылады.үлкенінің атын ататпаған бірін-бірі сыйлаған.
Жаран деп көңілі жақын замандас құрдас адамдар.
Менде де бір сұрақ бар. Кепшік деген кім?Абсын-ажын,көрші-қолаң,дос-жарын, келін-кепшік деген сөздерді бала кезімізден естігенім бар. Бірақ ешқандай мән бермеуші едім. Кемпір-сампыр деген сөз есіме түсті және.
Шал-шауқан деп те айтады ғой.
Дұрыс өте орынды тақырып қозғап отырсын.
Казак елiмыз енды дурыс жолга бет бурды
Абысын ажын деген нақты жауабы: мынау оңай жауап. Абысын үлкен келін ажын кіші келін. Екеуін Абысын ажынды дейді. Топтасып жұмыс істер алдында. Абысын ажыныңмыңмен ойласып ал деген.
Кітап мұрагерімін.
Ассалаумағалейкүм! Бір еркектің әйелдері бір біріне кім болады ендеше? Апалы-сіңілі қыздар бір әулетке келін болып барса ше?
Мына жауабыңыз тым түсініксіздеу болып тұр ау ( ажыныңмыңмен ) бұл тіпті ұғынықсыз .
Мынау нақты жауап.
Ассалаумағалейкім. Жаран- ол сәлемің түзу достан кейінгі жандар. Саған дұшпан емес адам .
Дос-дұшпан деп тұрған жоқсызғ.
Дос-жаран.осы өз ойым
Улкен келин Абысын. Киши келин Ажын. Осылай келиндер бир бирин атайды. Бир уйдин куйеу балдары бир бирин Бажа деп атайды.
Мен ойлап отырсам бұл сөз тіркестері жиынтық мағына беретін сияқты.Мысалы абысын-ажын туыстас келіндер жиынтығы, құда-жекзат алыс жақын құдалар жиынтығы болса керек.Дос жаран сыйласатын адамдар жиынтығы, Көрші -қолаң алыс жақын көршілер жиынтығы.солай сияқты меніңше.Қолаң шаш депте айтылады.бұл жерде ҚОЛАҢ қалың дегенді білдіреді. Көршіге айтылған қолаң сөзіде қалың көпшілікті білдіріп тұрған жоқпа.
Ой бәрекелді түп нағашым болдыңыз Шөмекей болсаңыз!
4ши нуска дурыс деп ойлаймын. туган бауырлардын айелдери абысын, немере бауырлардын айелдери ажын деп айтатын корши ажемиз.
Әй, мәләдес!
@@Гражданин-п7д Әй мәләдес демей,Әй жарайсың десеңші..
Қазақ бір біріне бөтен болмаған көрші болса оның көршісі көпшілік деген мағынада деп ойлаймын достың достары дос жапан деп қосып аттылар береді абысында сол мағына абысының алыс жақын абысынды қосып аитканда абысын ажын деп көпше түрде аитылған деп ойлаимын
МЕНИН НАГАШЫМ БОЛАДЫ ЕКЕНСИН ОЗИМ КОНЫРАТПЫН СУРАКТАРЫН КЕРЕМЕТ ОКНШТИ СУРАГЫН КИЫН ЕКЕН
Сәлем
АБЫСЫН..АЖЫН ДЕГЕН❤
Жаксы
Дос- жаран дегенде жаран сөзі ол да достың екінші баламасы, бірақ көптікті білдіреді. Жалғыз болса досым дейміз, көп болса дос-жарандарым дейміз.Өрен-жаран деген де сөз бар. Ол туысқандарым дегенді білдіреді. Менің Қазақстаным әнінде Қараңдар, жарандар, осындай елім бар деп айтылатын. Ажын сөзін дөп басып айта алмаймын, пайымдауымша жақын туыстардың әйелдері. Ал бәйбіше мен тоқалды күндес деп атау дұрыс, бұрыннан солай атаған, ол жаман мағынадағы сөз емес, бірақ уақыт өте келе жағымсыз атау ретінде қолданылып жүр, мысалы қатын дегенге де ренжитіндер бар. Руым Шөмекей дейсің, ол үлкен ру, жекжат дегенді басқалардан емес, сол Шөмекейдің ішінен табасың. Көрші-қолаң дегенде қолаң сөзі жеке тұрып мағына бермейді. Негізі қолаң деп қыздың ұзын, қалың шашын айтады, бірақ бұл сөзге оның қатысы жоқ. Көршінің көпше түріндегі қосымша айтылуы болып табылады. Осыған ұқсас темір-терсек, көйлек-көншек, киім-кешек, аз-маз, ептеп-септеп, шай-пай, т.б. сөздердің екінші бөлігі жеке тұрып мағына бермейді.
Жек жат кудалардын кудалары менин билуим
Жазылдым.негізі қазақтың ескі сөздері қызықтырады мені. Тағы қандай сөздер бар екен біз білмейтін.мал мүлікке қатыстыда көп атаулар аталмай жатыр. Солардыда еске салып қойғанның артықиығы болмас деп ойлаймын.түйеьатауы түсі,жылқы атауы,түсі,қой,ешкі,сиыр атаулары т.б. сеьебі біз төрт түлікпен өскен қазақпыз.сондықтан бəрінде жаңартып отыру керек сияқты есте ұстау үшін. Жапон халқының сөздік қоры күрішке байланысты көп екен.сондықтан олар сөздік қордан айырылмас үшін күріш егуді тоқтатпайды екен.
Служак - Жора жолдас
Жора-жолдас Деген бар екеуиде Бир Магна ягни синоним кара-калпактар жолдасын Жора деиди Сол секилди бул создерде синоним болуы мумкин Калай ойлайсыз
Дұрыс солай ғой. Мағынасы бірғой
Керемет. Сөз жоқ.
ия дурыс айтат
Менің ойымша Абысын Ажын деген Абысын ол бір үйдің , бауырлардың әйелі , олар абысындар , ал Ажын ол көрші - қолаң сол ауылдың келіндері .Олай ойлайтыным жас кезімде үйде той -домалақ болатын кезде , шешемнің абысын- ажын болып өткіземіз деген сөздері қалыпты , өйткені бір үйде той болса көрші - қолаңның жекжат - жұраттың келіндері келіп көмектеседі . Жекжат деген сөзді , онда әке шешемнен естігем , әке шешенің жақын достары болған , сол кісілерді біз мама папа дейтін біз, олардың балаларыда біздің әке шешемізді солай атайтын, олар ағайынды сияқты болып кеткен .Сол кісілерді әкем біреулерге айтқанда , жекжаттар дегенін естігем .
жекжат деген сегізінші ата және одан ары қарайғы туыстар. жеті атаңды жаттап білу міндет. ары қарай міндет емес.
Дұрыс іс оң болсын. Біреу бір жерін ашқан видео түсірсе үндемей мəз болып көретін кейбір қазақтар неге ақылсынып, данагөй болып, басқа мəселе жоқпа айтатын деп қалған.... бір кем дүние.
Дұыс,бауырым. 3 ші нұсқа. Арғы беттен келген ағайындар,көне сөзге бай. Ағаның әйелі,абысын,іні әйелі ажын
Сырым шешен бе леди?
Сырым кыргыздарга ма.бир елге.асс па тоига барганда.олар казак. Ат мат...жигит. Мигит. Ет мет.деиди. ат. Жигит. Ет. Тусиникти сонгылары. Не дети..следа Шешен бунын жауабын тоидан кевин береиин дети.Седан три би тип Шешеннин коскан аты.палуаны озып шыкан екен. Аты корсетип. Мынаны ат деиди. Колганды. Мат деиди.Жигитин нускап мынаны жигит берди жыгылганды мигит деиди.дети ет деиди палауынды мет деиди деген соз де бар
@@АсемгүлСүлейманова қалай қалай жазу...қанша қате бар !!! Тым жақсы әңгімені қате қылып жазған...әлде қазақ тілін білмейтін адам ба жазып отырған ???
Өз тілің Бірлік үшін !. Өзге тілдер тірлік үшін !. Мен Қазақпын мұсылман емеспін !.
Кәпірмін деңіз
@@nurmakhanovnurkhan Кәпір деп , жалған сөйлейтін кісіні айтады . Аспанға қарап сиынғаныңда , аспанда қалқып тұрғаныңды ұмытпа !.
Баласы өлген ананы бұрынғы уақытта "кейуана" деп атаған.
✋
Абысыннан.кеиынгыекы.аиел.сен.жане.инынын.екыншы.аиелы.
Менің оиымша ,абасын үлкені,қалғаны келін,ажын ол ауыл ағайынның ішіндегі абымын ,мен келіндер шығар ажынға жататын,көршің ол үиме үи отырған көрші болар ,ал қолаң сол көршімен араласып тұраған әрі ректе тұрстын дар шығар,құда жекжат,ол құдаңның құдаларығои,
Қазақта ағайын жамағайын деген сөздер бар.
Бұл жерде ағайын ол сенің жақын бірге туған аталас туысың.
Жамағайын ол қыз алыспайтын алыстан кпліп қосылатын ағайын.
Ал енді абысын ажынға келетін болсақ.
Абысын сол жақын туыс ағайындарың əйелі.
Ажын ол сенің алыстан қосылатын ағайыныңның əйелдері.
Құда жекжат .
Құда ол сенің жақын туыстарыңның қыз берген немесе қыз алған адамдары.
Жекжат алыстан қосылатын ағайыныңның нағашы жиеннің құдалары сағсн жекжат болып келеді.
Дос жаранға келетін болсақ.
Дос өте сирек кездесетін қадірлі қасиетті атау.
Кез келген адаммен адам дос бола бермейді.
Дос ол сенің бірге туғсныңнанда артық болады.
Жаран ол сенің күнделікті өмірдегі сыйласып араласып жүрген адамдарың.
Қазақта мұндай тіркес атаулар өте көп.
Бəрініңде орны бар.
Тектен тек айтылмаған.
Қазақ сөзді босқа айтпаған.
Сөз қадірін білген сөзге тоқтаған.
Бізде қазір осы қасиетті сөзге тоқтау дегкн ұғым азайып барады.
Əрине өте өкінішті.
Көрші- қолаң дегеннің, қолаң алыста тұратын таныстырды айтады.Хадистегі ұғым сол дұрыс.
Қазақ сөздеріне арнайы Инциклопя арнап шығру керек.
Үшінші нұсқа дұрыс!
Ажын достарыңнын келіншектері
4-нұсқа қазақ абcын мен келінді айтады.Яғни аға мен інінің әйелдері болады.
7 атага толу үшін кемінде 20жылдан болса, 140 жыл болады.
Ал баласы жоқ адамды қазақ "Қубас" дейді. Шежіре дәптерлеріне ұрпақсыз деп жазады.
Ажын деген көрші, тумалас, алыс ағайындардың келіні.
Кейде көзіміздің былшығын аламыз деп, қылшығын алып жүрмеңіздер.
дұрыс айтасыз
Мен білмиді екем қайнвмның әйелі келінім
Бағып- қағатын бала- шағасы жоқ қараушысыз қалған қарт адамды жетімек дейтін болар.
Достың досы жаран болар. Көршінің көршісі қолаң болар. Немерелес ерлердің жарлары ажын болар.
Үлкен келіндер абысын ,кіші келіндер ажын болатын шығар.
Төртінші нұсқа-ажын
Әй, мәләдес!
👍👍👍👍
Ағаның әйеліне қайынінің әйелі ажын болып келеді
Ел іші біліп қалатын көне көз қарттар бар шығар тектен тек айтылмаған болар ағайын туыс аталас деп бөліп жатамыз сол сияқты жақындық тарының белгілі шекарасында айтылатын сөздер сияқты
Жегжат куданын кудасы
Әй, мәләдес!
Жаран деген айналаңдағы адамдардың бәрі сол жаран (Құдайдың жаратқаны) болады. Мысалы,
«Жарандар кеңес жазайын,
Үшбу-дә тәптер қағазға» - деп Абубәкір ақынның термесінде бар емеспе, сондай. Сосын, мына қырғыздар да күнделікті сөзінде азаматтар дегенді жарандар деп сөйлейді. Яғни, кейінгі кезде жарандар қазақ тілінде көп айтылмай қалған. Ал, қырғыздарда әлі айтылады. Сосын тағы: Қазақтар ұйқас сөзді бірі-біріне жалғап айтабереді. Мысалы, үй-мүй, құрбақа-мұрбақа, зат-пат, ағаш-мағаш т. б. Енді солардың ағашын білеміз, мағашы не? Затты білеміз, паты не? Деп-те сұрайберуге болады-ғой. Яғни, ана сенің айтып отырғандарыңның ішінде сондайлары да болуы мүмкін. Сондықтан ондайларға жауап табылмайды деп ойлаймын.
Шыңғысхан бабамыздың әскерінде.Біреуі қашса онының басын алған..Негізі он адам ағайын адамдар.Жүз адам бір әулет.Жақынын тастап қашқаннан опа келмейді.
Баласын тастап қашқанға қалай қарайсыз?Қатын жолда, бала белде, туысың жалғыз депті ғой бір ана баласына.
@@лилиткрасивая on la by
@@СакеМаке-я9я na la mimo
біреулер таныстырғанда,олар,екеуі,абысн,ажынды,ғой,деді,меніше,екі,сөздін,мағанасы,бір,сөзау
Ажын деген мына заңның шектеуінен шығалмай қалған соң түсініксіз сөз болып қалды. Ол бәйбішесінен кейінгі әйелдері,әмеңгерлік жолымен некелескнндері. Абысын ажынымен түгел келіпті дегендей. Жекжат деген ол тек қазақта ғана бар сөз. Той жиында бір біріне тойана,батаоқыр әкелетіндерді айтады. Құда жекжат деп қәзір айтылуда бұрын жекжат-жұрат деп айтылған. Жаран деген ол дос деп айтылатын атақты алуға жақындап қалған жанашыр жолдас.
Көңілге қонымды жауап осы болды. Рахмет сізге
Абысын бір адамдық атау абысын ажынды қосарлап аитсақ ол енді бір ғана адам емес бір неше адамның санын көрсететін нұсқа демек көпше түрі. Дос жаран көрші қолаң бұлда солаи
Ағайын, тума деп руы бир, қандас бауырлар. Жекжат руы басқа бир ақ сол ағайын адамдар ға қатысы бар адамдар. Келин өз енесі не келин. Абысын өзинен жолы үлкен кайынага әйелі. Ажын өзинен киши кайнынын әйелі.
Оң жақтағы 40 үй көрші болып есептеледі және сол жақта, алды арты айнала 40 үй көрші болады
Абысын ажындылар деп айтады ғой.
Ажын - інінің әйелі
Ажын деген мен білсем қазақта қос сөз деген болады м ысалы абысын ажын, қатын қалаш,көрші қолаң ,дос жаран,деп кете береді сон тақылетес қос сөз ба деп оилаимын бұл менің өз пікірім мүмкін басқаша болар,
Меніңше екі сөзбен бір жиынтықты құраған сияқты. Мысалы Абысын-ажын туысқан келіндер жиынтығы, көрші-қолаң жақын көршіңмен соның айналасындағы көршілер жиынтығы, Дос- жаран сыйластықпен араласатын адамдар жиынтығы,Құда-жекзат бұл алыс жақын туысқандар жиынтығы сияқты.менің ойымша.
Шынбектікі.дұрыс
Пайғамбарымыздың қадисі алдыңдағы он үй артыңдағы он үй оң жағыңдағы он үй сол жағыңдағы он үй осы сенің көршілерің деп соңынан үстіңдегі онүй астыңдағы он үй дегенді қосып қойды дегенді естіп ем бір молдадан онысә зіргі қабат үйларді меңзегені екен деп еді
Мүмкін ажын деген бірінші айтылған ойға дұрыс келеді ау Бір ер адамның екі үш әйелі болса солар бір біріне ажын болатын шығар. Өйткені кеңес өкіметі келгенде екінші әйел алуға рұқсат болмады да ажын деген сөз қолданыстан шығып қалды. Ағаның әйелі абысын болады, інінің әйелі келін болады ол бесенеден белгілі емес пе? Енді өзіңіз ойлап қараңызшы,бәйбіше тоқалдар бір дастарқан басына жиналды деген әдеби сөз тіркесін кездестірмейсіз. Абысын ажындар бір дастарқан басына жиналды деген сөз тіркестері бар. Ажын дегендер бір әулеттің ,бір ауылдың, бір рудың, көрші қолаңның келін кепшіктері болуыда мүмкін.
Сениң құданың туыстары саған жекжат
Ағаның үлкеннің әйелі абысын, ал қайын інімнің әйелдері ажын сол себепті абысын-ажын дейміз