ОЁ ДАР ХОБ КАШФ ГАШТАНИ ЧАДВАЛИИ ДАВРИИ ЭЛЕМЕНТХОИ ХИМИЯВИ АЗ ЧОНИБИ МЕНДЕЛЕЕВ ХАКИКАТ ДОРАД?(2020)

Хушбахтона, саҳеҳии қонуни даврии Менделеев Д.И. тасдиқи илмии худро зуд (дар вақти зинда будани олим) пайдо намуд: соли 1875 галлий (экаалюминий), соли 1879 скандий (экабор) ва соли 1886 германий (экаслитсий) кашф шуданд ва як қатор хусусиятҳои физикӣ ва химиявии онҳо бо дақиқии баланд муайян карда шуданд.
Тибқи ривоятҳо, ғояи мураттабнамоии системаи даврии элементҳои химиявиро Менделеев дар хоб дидааст, аммо худи олим ба хабарнигори «Ҷаридаи петербургӣ» («Петербургского листка»), ки дар бораи чи тавр пайдо шудани ғояи системаи даврӣ суол карда буд, чунин посух медиҳад: «… Ҳеҷ гоҳ чунин нест! Ман дар ин бора беш аз бисту панҷ сол фикр кардам, аммо шумо бовар мекунед: нишастам ва ногаҳон, барои як саҳифа як миқдор пул - барои як саҳифа як миқдор пул пайдо шуд». Илова бар ин, қайд кардан зарур аст, ки Менделеев дар вақти мураттабнамоии нақшаи қисми дуюми китоби дарсии «Асосҳои химия» (1868) ба хусусияти элементҳо диққати махсус дода, ба ғояи қонуни даврӣ омад. Ҳангоми ҷо ба ҷо кардани гурӯҳҳои элементҳои аз ҷиҳати химиявӣ ба ҳам монанд олим қонунияти зеринро дарёфт: агар ҳамаи элементҳои маълум аз рӯи тартиби зиёдшавии массаи атомҳояшон дар як қатор навишта шаванд ва ин қатор бидуни тағйири тартиби ҷобаҷогузорӣ ба даврҳо тақсим карда шавад, он гоҳ гурӯҳҳои аз рӯи хосиятҳои химиявӣ мушобеҳ аз ҳам фарқ карда мешаванд.
Ҳамин тавр, кашфи қонуни даврӣ ва сохтани системаи даврӣ на танҳо барои химия, физика ва дигар илмҳои табиатшиносӣ, балки барои фалсафа ва умуман барои дарки олам низ аҳамияти бағоят бузург дошт. Зеро дар асоси қонуни даврӣ як қатор элементҳои нав кашф гардиданд ва раванди мазкур ҳанӯз идома дорад.
Номвар ҚУРБОНОВ,
Раиси Шӯрои олимони ҷавони
Донишгоҳи миллии Тоҷикистон

[@soimasaidi8359]

Қисман ба шарофати Менделеев дар Русия, занон ба идомаи таҳсил дар макотиби олӣ ва гирифтани маълумоти олӣ шурӯъ карданд. Вай яке аз аввалин устодоне буд, ки барои таблиғи саводнокиву пешрафти занон, барои донишҷӯён маърӯзаҳо мехонд.

[@user-jg8ln1tw1t]

Рахмат, ки як масъалаи хеле мухимро
ба можно шарх додед.

[@samimona]

Зинда бошӣ, апаи Мунира!

[@soimasaidi8359]

Менделеев хеле заҳматкаш ҳам буд ва бо дастони худ кор карданро дӯст медошт. Хусусан дар сохтани ҷомадонҳо маҳорате хоса дошт, ҳатто вақте ки дар пиронсолӣ комилан нобино буд, тавассути ламси ангуштонаш ба кор идома медод.

[@soimasaidi8359]

Бисёр мамнун шудам,ки чунин як расонаи муфиди илмӣ ҳам будааст

[@user-bc7gf8rl6u]

Хами чадвала хдша монен илтимос

[@user-pi7pe4lc5k]

Да он чуж гаварит вот ишо менделеев видел васне и вы вета верити нинада этаму верит верти госпаду а не