Het Magnificat van Bach: een statement in 10 verzen
HTML-код
- Опубликовано: 10 фев 2025
- Het Magnificat van Johan Sebastian Bach gaat over Moeder Maria en haar onbevlekte ontvangenis. Sander De Keere van Klara vertelt je alles over dit meesterlijke werk in een nieuwe aflevering van Iedereen Klassiek!
Johann Sebastian Bach kwam uit een grote familie van kerkcomponisten, organisten, zangers, muzikanten en instrumentenbouwers. En dat beroep wilde hij verderzetten. Hij werd kerkorganist in verschillende steden zoals Arnstadt en Mühlhausen, om in Weimar helemaal de show te stelen met indrukwekkend orgelcomposities.
Johann Sebastian Bach is niet zomaar een kerkorganistje dat wat muziek uit zijn mouw schudde. Neen, Bach was ambitieus en deed alles voor de muziek. Als er één job was waar iedereen op aasde, dan was het de job van Thomascantor in Leipzig.
Thomascantor betekende dat je verantwoordelijk was voor de muzikale leiding in de verschillende kerken in Leipzig, ook voor het jongenskoor in de Thomaskirche. Als Tomascantor moest je dirigeren, lesgeven, componeren, en secretaris zijn. Kortom, een paar fulltime jobs voor één persoon.
Al in zijn eerste jaar als Thomascantor componeerde Bach voor elke zondagsviering een nieuwe kerkcantate. Dat is een werk voor koor met een instrumentale bezetting, dat elke zondag werd uitgevoerd tijdens de misviering om de preek wat meer kleur te geven. Op amper 4 jaar tijd zou Bach meer dan 150 van die cantates componeren. En ook 5 passies. Twee daarvan zijn bewaard gebleven: de Johannespassie en de Mattheüspassie.
Maar het grote debuut van Bach als Thomascantor in Leipzig vierde hij niet met een passie of een cantate, maar wel met een Magnificat
Op 2 juli werd in de Thomaskirche van Leipzig de Maria-Visitatie gevierd, dat was het bezoek van de zwangere Maria aan haar nicht Elisabeth, die zelf ook zwanger was van Johannes De Doper. Elisabeth begroet Maria als de ‘Moeder des Heren’, waarop Maria een loflied afsteekt van 10 verzen lang: het Magnificat. Die 10 verzen staan in het evangelie van Lucas.
Om de viering van de Maria-Visitatie in Leipzig luister te geven had men een Magnificat nodig, dus Bach kon aan de slag. Hij was er nog maar een maand, hij kon evengoed een Magnificat uitvoeren van een van z’n voorgangers, maar neen… Hij wilde al zijn voorgangers al overtreffen met een zeer ambitieus werk, een eigen, nieuw Magnificat. Het eerste grote koorwerk van Bach in Leipzig.
Mijn ziel prijst en loof de heer, of in het Latijn: Magnificat, anima mea Dominum. Dat zijn de eerste lofwoorden van Maria in het Magnificat. En het geluk bij Maria kan niet op, want ze is zwanger van haar zoon Jezus en haar nicht Elisabeth van Johannes De Doper. Dat geluk, die opwinding bij Maria hoor je in het trillen en bibberen van de koorstemmen.
Bach haalt meteen alles uit de kast: een vijfstemmig koor dat al meteen talloze versieringen zingt op dat eerste woord waar alles om draait: Magnificat. En hij laat ook trompetten en pauken horen, om de feestelijke Goddelijke vreugde te laten horen.
Bach laat ons ook een heel ander perspectief horen: geen trommels en pauken met een vijfstemmig koor, maar een bescheiden en intieme stem. De stem van Moeder Maria die zelf aan het woord komt en haar blijdschap onder woorden probeert te brengen.
Maria beseft dus dat zij de vrouw is die het kind van God zal baren. En ze zegt: “Ja, nu zal iedereen mij zalig prijzen. Alle generaties zullen mij zien als de moeder van Jezus.” Alle generaties, dat is in het Latijn Omnes generationes. Daar maakt Bach gebruik van om zich meester te tonen in de fuga, het imiteren van verschillende stemmen door elkaar.
Achter alles wat Bach componeert in dit Magnificat, zit een betekenis. Zo is de stem van de bassolist altijd een symbool van macht, alsof God precies zelfs aan het woord is. En dat wordt bevestigd door de woorden die de basstem zingt: Quia fecit mihi magna qui potens est, et sanctum nomen eius. “Omdat hij voor mij grote dingen heeft gedaan en heilig is zijn naam.“
Als het Magnificat een perzik was, dan was het 7de deel de pit. Het centrum waar dit Magnificat naartoe evolueert en weer weg van deint. Heel ritmische en energieke muziek, Bach haalt nog eens zijn fuga’s uit de kast, net zoals de trommels en de pauken en dat heeft ook z’n reden, want dit deel gaat over de hoogmoed van de mens.
Na dit centraal middendeel laat Bach weer solisten horen met instrumentale begeleiding. Alsof dat 7de deel een spiegelas is. Alles wat erna komt heeft dezelfde bezettingen en sferen als de fragmenten voor dat zevende deel. Ook dat is symboliek waarmee Bach de goddelijke betekenis van die muziek wilde benadrukken.
Ja hoor, het Magnificat was een statement!
Iedereen Klassiek op RUclips is een productie van Klara en het Creative Lab van VRT. Het evenement Iedereen Klassiek wordt jaarlijks georganiseerd door Klara i.s.m. Concertgebouw Brugge, Stad Brugge en Brugge Plus.
![Blox Fruits Dragon Rework Update [Full Stream]](http://i.ytimg.com/vi/EqDAp8udhm0/mqdefault.jpg)
Door jullie podcast hulp bij klassiek ben ik hier terecht gekomen. Meer en meer bedenk ik wat heb ik al veel gemist in mijn leven, door jullie ben ik van plan dat in te halen 😀
Heerlijk genieten op zo'n grijze dag als vandaag : kaarsjes aan, kijken en luisteren !
Dat horen we graag, Leen. Genieten van Bach! 😊
Schitterend en gevoelig uitgelegd! Prachtwerk!!!
Schitterende serie !!! Ik had die info rond Magnificat willen kennen voor ik het werk mee zong.
Ook van alle bijdragen heb ik genoten. Ik hoop dat er een vervolg op die serie komt.
Te voet van Arnstadt naar Lübeck?, tja dat behoort tot de legenden van de klassieke muziek. 400 km : 5 = 80 uur te voet zonder te rusten. Doe daar nog rustpauzes en zijn (nachtelijke) slaapuren. Dat is een heenreis van 7 of 8 dagen! Dus, hij zal wel tussendoor meermaals hulp gekregen hebben en/of zelfs van de paardekoets gebruik gemaakt hebben om zijn reis te kunnen voltooien!
Inderdaad... veel anekdotes zijn wat romantischer gemaakt. Zo is het verhaal achter de regendruppelprelude van Chopin een neergeschreven uitvinding van zijn geliefde George Sand. En toch wil je het geloven :-)
Geweldig, al gedacht aan iets over carnaval des animaux?
Schitterend!