Podróż ibn Fadlana z Bagdadu do Rusi - Pogrzeb wodza Rusów
HTML-код
- Опубликовано: 1 авг 2024
- “Jest to księga Ahmada ibn Fadlana ibn Al-Abbasa ibn Rasida ibn Hammada, mawli Muhammada ibn Sulajmana, posła kalifa al-Muktadira do króla as-Sakaliba. Opowiada w niej co widział na własne w kraju Turków, Chazarów, ar-Rus, as-Sakaliba, Baszkirów i innych ludów, o rozmaitości ich obrządków, o dziejach ich królów i o ich postępowaniu w wielu spośród ich spraw”. Tymi słowami zaczyna się jedna z najwartościowszych historycznych podróżniczych relacji jakie zachowały się szczęśliwie do naszych czasów.
Wesprzyj nas na:
patronite.pl/mrocznewieki
buycoffee.to/mrocznewieki
0:00 Risala
2:22 Ahmad ibn Fadlan
10:15 Kalifat Abbasydów
12:20 Buchara
22:20 Oguzowie
28:29 Pieczyngowie
19:35 Baszkirowie
33:30 Bułgarzy nadwołżańscy
46:16 Rusowie
51:00 Pogrzeb wodza Rusów
Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara. Mój podcast historyczny jest w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach. Nie przepisuję wikipedii :D
Wesprzyj nas na:
patronite.pl/mrocznewieki
Źródła:
"Risala" Ahmada ibn-Fadlana wydana w serii "Źródła arabskie do dziejów Słowiańszczyzny" w red. Tadeusza Lewickiego
Słuchaj również na:
Spotify - tinyurl.com/yws22rpe
Apple Podcasts - tinyurl.com/2rzv8hkc
Google Podcasts - tinyurl.com/2k2db7xy
Muzyka w tle:
audiojungle.net/item/dark-mys...
audiojungle.net/item/requiem-...
audiojungle.net/item/high-ten...
audiojungle.net/item/dark-eth...
Jest to nowa wersja filmu o podróży Ahmada ibn Fadlana, tym razem z mapą, grafikami i zdjęciami. Wkrótce pojawi się także nowa wersja filmu o śmierci Aleksandra a potem już tylko nowe treści.
Nie zaszkodzi posłuchać w każdy razie jeszcze raz 😏
Nabit - zważywszy, że Arabowie nie odróżniają b od p, chodzi pewnie o napitek
@@marvju209 po polsku to jest „nabid”, arabski oryginał to napój ze sfermentowanych daktyli lub winogron. Na Rusi to musiało być piwo, bo ani daktyli ani winogron nie mieli.
@@mrocznewieki. B.
@@mrocznewieki.
Przypadkiem trafilem na Twoj kanal, ale strasznie przyjemnie sie Ciebie slucha. Zawsze interesowalem sie historią, Twoje filmy to cos wspanialego! Podziwiam Cie za wielka pracę wlozoną w te materialy. Zycze powodzenia i wytrwalosci w prowadzeniu kanalu!!
Dzięki
To albo strasznie albo przyjemnie
@@aprilek86 to wroc sobie do rozdzialu o pogrzebie wodza Rusów. Takie cos sluchac straszno. A calosc dzieki narratorowi i jakosci, slucha sie przyjemnie. Strasznie przyjemnie 🎃
ziomeczku uwielbiam to co robisz. Z serca dziękuję, Niech Ci Bóg błogosławi.
Wzajemnie
Kapitalna relacja! Dziękuję za przekazanie tego przeciekawego materiału!!
Ahh kolejny raz wiesz Pan psy na trzynastym wojowniku. Z perspektywy czasu ma Pan rację film nie posiada wartości historycznej, jednak jako dziecko to właśnie ten film zainteresował mnie historią która po dziś dzień jest moim głównym zainteresowaniem oraz moja największą pasją.
Podziwiam Pana pracę.
Dziękuję!
Pobudza wyobraźnię. Jak dla mnie to i tak za krótko. Z niecierpliwością czekam następnych odcinków. Dziękuję.
hist Sara i Abraham
Ketura i Abraham
Kolejna perełka na polskim RUclips;)
Mnie się akurat 13-ty Wojownik podobał i nadal podoba...może z sentymentu. Materiał świetny, jak zawsze. Pozdrawiam
Jako film akcji/fantasy może się oczywiście podobać. Pozdrawiam.
@@mrocznewieki Wikingowie zatrzymali się gdzieś za Morzem Kaspijskim w drodze do Indii.Zatrzymali ich Persowie w takim razie to nie takie fantasy.Bagdad jako emitent srebrnej monety potrzebował strażnika jej wartości.Wikingowie się idealnie do tego nadawali napadając w Europie na tych co próbowali bić swoje monety.Anglii się dostało najwięcej za niezależność aż ich podbili.
@@rafakaczorowski6283 Akurat ja płakałem bo po co oni się tam pchali w te kopalnie rudy żelaza.Nory to tylko wymówka tak faktycznie chodziło o te pokłady.Tereny niektórych rud z reguły są radioaktywne i tylko silniejsi mogli przezyć.Potem to jak wszędzie miejscowi wykształcili odporność a przyjezdni chorowali lub umierali.
@@rafakaczorowski6283 Gorzej byłem poddany propagandzie komunistycznej czyli religii kwakrów purytan wraz z połączeniem obłędu Marksa.
z 13 Wojownikiem jest taki problem że wycięto bardzo wiele materiału z pierwotnej wersji filmu i dlatego to tak średnio wyglądało.
Mimo wszystko dzikie , ponure i bezwzględne czasy. Mrok przeplatany wzrostem .Jak noc i dzień.
Doskonały materiał, świetna narracja. SUPER 😃!
Jak zawsze - wspaniale :)
Wspaniały kanał na który trafiłam przez podcasty że Spotify. Genialna robota!
Dziękuję :)
Jestem za granicą, wolny czas spędzam na słuchaniu Twoich filmików. Są treściwe, interesuje, bardzo przyjemnie się słucha. Dziękuję bardzo.
I znowu ten nieszczęsny 13 wojownik mi w głowie hehe „umiesz rysować dźwięki?” - dawniej niezawodny tekst na powitanie kolegów z zawodówki :D Fajnie, że wspomniałeś o kampanii Dariusza I przeciw Scytom. Kiedy ongiś wpadłem na ta historie to mnie zamurowało. Tu starożytność, tu bliski wschód, a chłop gnał z armią wokół Morza Czarnego. Jacyś Neurowie, Budynowie, troszkę się czytało Białczyńskiego zanim w modę weszła Wielka Lechia :D Nie mam nic do tych bajek jeśli służą świadomej zabawie i takowych ram się trzymają, wszak legendy to wstęp do nauki historii. Wracając, poproszę więcej starożytności na kanale, sprzed ery wielkich religii, które wg mnie sprawiły, iż historia stała się dość przewidywalna ;)
Rozumiem, sam najbardziej interesuję się historią sprzed chrystianizacji/islamizacji. Poza wczesne średniowiecze raczej wyjeżdżał nie będę i na pewno będzie sporo starożytności a z czasem i prehistorii.
Super robota ☺️
Podziwiam i Gratuluję tak świetnego materiału, zresztą tak jak wszystkie inne.
Bardzo ciekawe przekazy!
Świetne!
Witam i pozdrawiam miłośników historii...tej dawniejszej
Pozdrawiamy!
@@mrocznewieki Czuć miłość do historii....doskonale to rozumiem
Słuchałam wcześniej i posłuchałam jeszcze raz i nadal wciąga. Lektor tak fantastycznie czyta,zwłaszcza opisy obyczajów, że ma się wrażenie że to powieść przygodowa. Czekam na więcej
Dzięki
Kołysanka idealna. Słucham czwarty raz i nie dotarłem do końca 😀
Jestem zachwycony. :)
Siemka, bardzo ciekawa opowieść 😉👍
Ładna oprawa graficzna filmu :)
Dla zasięgu
kiedyś to było, nie to co teraz. teraz to nie ma...
To może zrobisz filmik o Benedykcie Polaku i Carpine, teraz sobię książkę o nim wypożyczyłem i zapowiada się nieźle
Może kiedyś
Fenomenalne.
Bardzo dobre
To ludy zamieszkujące wkoło Wołgi nie zmieniły się tak bardzo pomimo ponad tysiąca lat
dla mnie , 13 wojownik - to swietny film.
Dziękuję
Tyle lat minęło a w kwestii ubóstwa w tym rejonie świata nic się nie zmieniło
Pozdrawiam:)
Wzajemnie
Słyszałem wiele określeń dla waginosceptykow ale " zły duch " po raz pierwszy 😊
Filmik fajny
W tamtych czasach to było wielkie przedstawienie ,z niczym nie porównywalne. Pewnie tylko pogrzeby Cesarzy Rzeszy karolińskiej oraz królów Anglosasów przyćmiewały .Być może też celtyckich.
Pokazała srom i podrapała sie po nim. The best
Hej mam takie pytaneczko, jest taki obraz Siemieradzkiego czy jak mu tam było "Pogrzeb wodza Rusów" i tam na dole na środku trochę po lewej jest taki dziad, taki gęślarz z tym, że on nie gra na gęśli tylko na takiej jakiejś lutni i co to za instrument? To jakiś torban czy inna kobza? To jest ta słynna "lutnia ośmiostruna" o której wspominał arabski podróżnik, że Słowianie w Bułgarii Kamsko-Wołżańskiej na niej grają? Czy to po prostu wymysł malarza i nic więcej?
Niestety nie potrafię odpowiedzieć na to pytanie :(
@@mrocznewieki Smutłem
Co prawda historia muzyki nie jest moją specjalnością, ale porównując dostępną ikonografię dochodzę do wniosku, że instrument na obrazie "Pogrzeb wodza Rusów" pędzla Siemiradzkiego, to najprawdopodobniej torban. Przekonują mnie do tego charakterystyczne "prystrunky" równoległe do strun głównych i namalowane dość dokładnie, choć bez wyraźnie zaznaczonych kołków mocujących je do krawędzi pudła rezonansowego.
Świetny materiał, uwielbiam twoją pracę. Strasznie zwyrole z tych rusów tak btw.
👍👍👍👍👍👍👍
💣👍
Postaraj się o więcej subów .Robisz naprawdę dobrą robotę.Może jakieś współpracę
Spoko, kanał się rozwija.
Chazarowie( nie kazarowie z Afganistanu) przeszli na judaizm.Dla Polaków najbardziej znaczącym filarem byli więc frankowie .Najbliżsi sąsiedzi. A z czasem też Rusini z ich prawoslawiem. . To od Rzeszy Franków zaczęła się misja cywilizacyjna na wschód Europy i umocnienie się zdobyczy kultury i techniki oraz rzemiosła.Na Greckim i Rzymskim ( cesarstwa Rzymskiego)fundamencie. Stąd pojęcie w obecnej cywilizacji Europejskiej pojęcia " tabula rasa " czyli czysta karta z jaką każdy się rodzi..Wschód kierował się inna filozofią .Brutalniejszą feudalizacją, bezwzględnością, zamordyzmem.
Chazarowie nie przyjęli judaizmu byli niepiśmiennym i poganami Judaizm przyjęła garstka elity.
@@katarzynazieba2256 trzeba by było podać dokładne liczby .Ilu chazarów przeszło na judaizm . Inaczej to będzie tylko domysł.
Wogóle ze ten rękopis się uchował tyle czasu w Iranie to cud. Irańczycy prwnie nie wiedzieli jaki skarb mają w posiadaniu
Z pewnością nie wiedzieli, ale w europejskich archiwach też zdarzały się takie odkrycia, chociaż raczej w XVI-XVIII wieku
Są archiwa Weneckie i innych miast Italii.Pewnie jeszcze coś się zachowało z ich knowań i sojuszy z islamem.
Zdecydowanie niedoceniony program. zupełnie inne światło rzuca na rządy Kaliguli. Ten odcinek nawiązuje do kultowego filmu również niedocenionego przez prostą gawiedź. Pozdrawiam i życzę wytrwałości 👍
Dziękuje, chociaż jeżeli chodzi o "13 Wojownika" to prywatnie również niespecjalnie go doceniam :)
👍👌🖖
Masz czasami niemal identyczny głos jak Marcin Hycnar, z ta intonacją szczególnie przypominasz mi Vilgefottza z audiobooków Wiedzmina
Możliwe, czytałem Wiedźmina w oryginale więc nie mam porównania :)
A gdzie link do mapy?
Mapa jest wgrana w filmie, pokazuje się przynajmniej kilka razy w trakcie. Właśnie wrzuciłem do opisu.
@@mrocznewieki OK
Jest szansa na odcinek z Azji poludniowo wschodniej - jest na ten temat tak malo informacji po polsku niestety a zawsze mnie to fascynowalo ogladajac pewein serial w mlodosci ale niestety nie pamietam tytulu. Występowal tam jakis macharadza ale bardziej mnie interesuja regiony dalej na wschod - Indonezja czy Malezja gdzie mielismy islam.
W najbliższym czasie na pewno nie
@@mrocznewieki Dziekuje za odpowiedz.
Można prosić o link do mapy?
Mapa jest w filmie. W kilku miejscach.
🤓👍
23:35
🤣🤣🤣🤣🤣🤣🤣🤣🤣
Ostatni rozdzial przypomial mi pewna piosenke garazowego zespolu bez polotu. Chociaz watpie zeby byl inspirowany tym malo znanym spisem arabskiego posla.
Tekst lecial
-Diabel w du¶€ zeržnie cie!
-o nie szatanie nie!
-Diabel w du¶€ zeržnie cie!
-o nie szatanie nie!
Szkoda ,że ibn Fadlan nie dotarł do obszarów wielkiego imperium lechickiego ;-)
Może dotarł, ale wolał nie pisać o tym co widział? W końcu relacja urywa się gdzieś przed przypuszczalnymi granicami WL. Lechiccy celnicy zgarnęli Faldana, odstawili do Bagdadu (na gryfach) i zasugerowali, że milczenie jest złotem. Fadlan zrozumiał od razu.
@@mrocznewieki To całkiem możliwe, bo Janusz Bieszk indagowany dlaczego nic nie słychać o tym potężnym państwie choćby ze strony Germanów którzy musieliby przejść przez tereny lechickie zazwyczaj odpowiada mniej więcej tak: "Lechici byli tak potężni, że Germanie bali się rewanżu i że dostana srogie baty" ;-) Niestety nie wyjaśnia dlaczego nie odnaleziono niczego w materiale archeologicznym...
@@nosuchname247 No cóż, ale Bieszk to czysta fantazja. Zdarzało mi się czytać różne rzeczy i atlantologów i Danikena, bo wśród masy wymysłów można było znaleźć jakąś pojedynczą użyteczną informację np. o megalitach na Malcie. Z lektury Bieszka mam taki wniosek ZERO użytecznych informacji, same fantazje wyssane z palca, więcej można się dowiedzieć z Przygód Barona Munhausena albo Podróży Guliwera. Podstawowe źródło kronika Prokosza to XIX-wieczny kawał, co widać po języku "kroniki", który jest XIX wieczną archaizacją bez świadomości, jak wyglądały języki słowiańskie w X-XII wieku. Reszta źródeł to Kadłubek - bo kroniki Wielkopolska i Śląska po prostu przepisują z Kadłubka. Rewelacje Kadłubka o walkach z Aleksandrem wielkim i Cezarem to zapewne zniekształcone przez Kadłubka opowieści z czasów Państwa Wielkomorawskiego, które erudyta Kadłubek dopasował ku pokrzepieniu serc do historii starożytnej. Ostatnie najbogatsze źródło to fantazja autora. W kronikach pełno etymologii przedszkolnej na poziomie "nad jeziorem Athabaska zamieszkiwali Baskowie" (przykład: Metz - rzymska Nazwa Mediomatrici Dviodurum - do celtyckiego plemienia Mediomatryków ma pochodzić od słowa Miecz - które zresztą nie jest słowiańskie, to germanizm od gockiego "meki"). Władcy wielkiej Lechii maja imiona których mieć nie mogli - jak na przykład "Sarmata" - bo Sarmaci to nazwa grecka od bodajże Sauromates (potrząsający włóczniami), sami Sarmaci nazywali się własnymi nazwami plemiennymi, a nie nazwą nadaną im przez Greków. To trochę jakby król Italii Wiktor Emanuel po polsku tytułował się królem Włoch. itd. itd. Bzdura na bzdurze i bzdurą pogania. Można by o tym pisać godzinami - ale są też już naukowe analizy takie jak "Fantazmat Wielkiej Lechii" Artura Wójcika.
Wyczyścili mu pamięć.
Gdyby opowiedział to jak by można było napisać, że istnieje coś wspanialszego od Bliskiego Wschodu?
Okrutne obyczaje pogrzebowe, a los niewolnika zawsze okrutny.
,, srom boży"
13sty wojownik z banderasem to film to tym ahmedzie ^^
Tak
@@mrocznewieki nieeezle coś tak czułem dobry film i tak historia też zajebiste i zajebiście opowiedziane jednak życie pisze najlepsze scenariusze
Kto by sie wtedy - X wiek, pytał niewolnicy czy chce umrzeć ? Przecież niewolnica była wtedy, tylko przedmiotem obdarzonym głosem, wiec jej zgoda, albo jej brak nic nie znaczyły. Zwyczajnie wyznaczono by ulubioną niewolnice wodza wikingów i było by po problemie. A tu Arab pisze o jakichś hecach z pytaniem niewolnicy o zgode. O ile fakt pogrzebu w płonącej łodzi, zdarzały sie wcześniej i pózniej, to sam rytuał pogrzebowy jest tak dziwaczny i niespotykany, że albo został zmyślony, albo autor podkoloryzował to co zobaczył.
Pytanie mogło mieć jedynie symboliczny charakter. „Dziwaczny i niespotykany” charakter pochówku łodziowego??? A może pan zacytować jakieś inne, konkurencyjne opisy pochówków tego typu? Nie przypominam sobie żadnej relacji, która podważałaby opis ibn Fadlana.
@@mrocznewieki Troche pogrzebałem i znalazłem informacje na temat pochówków z czasów wikingów w łodziach. Żeby nie być gołosłowny pochówki pochodzą z kilku krajów, najwiecej z Norwegii, ale tez z Danii, ...Estonii, Islandii, ...Anglii, oraz ze Szwecji. Wszedzie funkcjonuje ten sam schemat właściciel, oczywiście bogaty jest w 95% wikingiem pochowanym z bronią oraz rzeczami osobistego użytku, w łodzi na pokładzie której jest zbudowany rodzaj namiotu z drewna w którym zostaje złożony zmarły, a do tego z ofiarami w postaci zwierząt. Wśród ofiar pogrzebowych dominują .....psy i konie, chociaż można spotkać również inne zwierzeta takie jak ..krowy, owce, kozy, cieleta, świnie, ryby, a nawet sokół, jastrząb, i dwa ...pawie, lub ...głowa krowy. Ale w żadnym z tych pochówków od VII do XI wieku, NIEMA OFIAR Z LUDZI. ibn Fadlan albo był świadkiem pogrzebu jakiegoś wodza wikingów, który jednak ubrał w sensacyjną otoczke, bo jego relacja ze zwykłego pogrzebu była by po prostu nudna. Albo napisał historie usłyszną od jakiegoś wikinga, któremu postawił butelke wina. O ile sam przebieg pogrzebu ze zmarłym wikingiem pochowanym pod drewnianym namiotem na pokładzie łodzi razem z bronia i rzeczami osobistymi, a pózniej spalony, nie budzi wątpliwości, podobnie jak ofiara z psa, koni, krów, kury i koguta. To już cała reszta to fantazja ibn Fadlana, bo nie istnieje żadna inna relacja tego typu, natomiast przeczą tej wersji wykopaliska z pochówkami w łodzi. Tak jak pisałem wcześniej, nikt nie liczył sie ze zdaniem niewolnicy w X wieku i o nic by jej nie pytał, na śmierć wyznaczona by została ulubiona niewolnica, zmarłego. Ta kobieta Anioł Śmierci zachowuje sie jak amator i dla zabicia oszołomionej jakimś narkotykiem ofiary potrzebuje kilku uderzeń nożem, jak osoba, która zabijała by po raz pierwszy ! Zresztą po co ofiare zabijać nożem jak można ja zwyczajnie udusić, po cichu ? Po co tych 6 meżczyzn jeśli, jedną oszołomioną ofiare mógł zabić gołymi rekami jeden meżczyzna, albo jedna kobieta jednym uderzeniem noża ? Cała ta historia o uprawianiu seksu z wieloma meżczyznami, oraz jej spektakularna śmierć przez jednoczesne duszenie i dzganie nożem jest głównym magnesem tej relacji ibn Fadlana. Bez tej sensacyjnej otoczki mamy typowy pogrzeb wikinga z bronią i ofiarami w postaci ZWIERZĄT. Relacja ibn Fadlana to połączenie prawdy, z fikcją napisaną dla sensacji, i nic takiego nie miało nigdy miejsca.
@@hanskloss7422 nie ma to jak szybki research na wikipedii dla obrony argumentów w dyskusji, której nie można przecież przegrać :) A tak na poważnie nie ma jednego, ustalonego odgórnie typu pochówków wikińskich, wiemy że czasem zmarłych palili, czasem dokonywali inhumacji, najczęściej ze zwierzętami, sporadycznie mogli w grobie lądować ludzie. W pochówku z Oseberg starszej, zamożnej kobiecie dodano w towarzystwie młodszą o około 30 lat, nie spokrewnioną z nią, zapewne w charakterze służki. W Gniezdowie z jakimś wysoko postawionym wodzem pochowano inną kobietę. Zmarła razem z nim? Jednocześnie :)?. Składanie niewolników, niewolnic bądź małżonek do grobów było cechą charakterystyczną dla ludów indoeuropejskich, a o praktyce tej wśród wikingów wspominał nie tylko ibn Fadlan ale zupełnie niezależny od niego Al Masudi. Praktyka była bardzo popularna w germańskim kręgu kulturowym od starożytności, w Polsce choćby wśród gotów w Masłomęczu.
@@mrocznewieki Jeśli dobrze pamiętam to jest jakiś pochówek gdzie jest jakaś bogata baba zakopana z służką w łodzi. Z czego służka została zasypana żywcem w tym grobowcu, a to już jest kontra dla Hansa z "stawki większej niż życie"
to Bułgarzy byli muzułmanami?
Tak, ci nad Wołgą byli.
Przepraszam, ale co ja tu robię. 😶
Słuchasz? Albo nie słuchasz
:))
Tysiące wielbłądów i setki ludzi? Ciekawe 🤔
Wielbłądy służyły głównie do transportu towarów, nie zaś ludzi.
@@mrocznewieki rząd wielkości ciekawy. 1:10? Pastuchów, a ochrona i reszta? Czepiam się 😊
a mi 13ty wojownik się podobał :D
Kwestia gustu.
"gruba i ponura"
Chazarowie nie mieli judaizmu tak jak hebrajczycy.
Wyznawali Judaizm i jest nawet gałąź żydów Chazarskich którzy twierdzą, że pochodzą od tego Tureckiego narodu. Judaizm, a właściwie próba nawrócenia wszystkich mieszkańców było też powodem upadku owego kaganatu.
@@djakmalinakot8568Nie wyznawali,ich elity.
Gdyby nie te frenetyczne ekonomicznie wstawki pod pubikę pilipiukowo-kąfiarskie...
Frenezja literacka zdefiniowana jest u Janion.
Odrazu przypomina się 13 wojownik z antonio bandziorasem :-)