#47 SỰ ĐIỆN LY LÀ GÌ?

Có một sự thật là nước đường không dẫn điện, nhưng nước muối thì có. Để dẫn được điện, vật chất phải chứa các hạt mang điện di động. Chẳng hạn như sự dẫn điện trong các dây kim loại, các hạt mang điện là electron. Vậy muốn dẫn được điện, các chất tan cần phân li tạo các hạt mang điện, gọi là sự điện li.
Đầu tiên ta xét các hợp chất ion. Nước và các phân tử phân cực khác có thể bị hút bởi các ion. Lực hút này gọi là lực hút ion - lưỡng cực. Khi hòa tan hợp chất ion vào nước, đầu dương tại hydrogen hút các ion âm ở bề mặt chất rắn, đầu âm tại oxygen lại hút các ion dương. Kết quả là các ion bị bao quanh bởi các phân tử nước, vượt qua lực hút tĩnh điện cho phép chúng di chuyển vào dung dịch dưới dạng solvat hóa.
*Solvat hoá: là sự tương tác của phân tử/ion chất tan với phân tử dung môi.
Từ đó dẫn đến dung dịch có khả năng dẫn điện. Giải thích tương tự cho các hợp chất ion nóng chảy, các ion được di chuyển tự do nên có khả năng dẫn điện, trong khi ở dạng rắn khan thì không dẫn điện do các ion không thể di chuyển.
Tiếp theo xét các hợp chất cộng hóa trị. Nước tinh khiết là một chất dẫn điện cực kì kém. Nguyên nhân là do nước bị ion hóa rất ít, chỉ khoảng 2 trong số 1 tỷ phân tử nước bị ion hóa ở 25°C. Trong một số trường hợp, các dung dịch của các hợp chất cộng hóa trị có khả năng dẫn điện do phân tử chất tan phản ứng với dung môi tạo ra ion. Ví dụ như HCl phản ứng với nước tạo ion clorua và ion hydronium nên dung dịch dẫn được điện. Các chất được xem là điện ly mạnh khi cơ bản tất cả các phân tử hòa tan đều phân ly thành ion. Ngược lại các chất điện ly yếu chỉ có một ít số phân tử phân li, từ đó khả năng dẫn điện kém hơn.