نەخۆشیی بەهجەت چییە؟

نەخۆشیی بەهجەت چییە؟
..
..
..
نەخۆشیی بەهجەت، جۆرێکە لە نەخۆشییەکانی هەوکردن(سۆ)ی لوولەکانی خوێن (ڤاکسکیولایتس) و بە نەخۆشییەکی ڕۆماتیزمی دادەنریت.
نیشانەکان جیاجیان و ئەگەر پسپۆڕ نەیبینێت، ڕەنگە نەزانێت هەموویان نیشانەی هەمان نەخۆشین، بۆ نموونە: برینی ناو دەم، سۆی چاو، برین و پەڵەی پێست، برینی ئەندامانی زاوو زێ و کڵۆبوونی خوێن!
مەبەست لە چارەسەری ئەم نەخۆشییە، هەم کۆنترۆڵکردنی نیشانە بێزارکەرەکانە، هەم ڕێگرییە لە ماکە مەترسیدارەکانی وەکوو کوێربوونی هەمیشەیی!
نیشانەکان:
مەرج نییە هەموو نیشانەکان هەبن، زۆربەی تووشبووان بەشێک لەم نیشانانەیان هەیە:
- لە دەمدا: برینی بە ئازاری ناو دەم، برینەکە سەرەتا وەکو بڵق دەستپێدەکەن و دواتر دەبنە برینێکی بە ئازار، لە یەک بۆ سێ هەفتەدا برینێک چاکدەبێتەوە، کەچی خێرا هی دیکە سەرهەڵدەداتەوە!
- لە پێستدا: بڵق و زیپکەی جۆراوجۆر، گرێی هەستیار و بە ئازار، بە تایبەت لە پەلەکانی خوارەوە (قاچ)
- ئەندامانی زاووزێ: برینی سوور لەسەر گون(وەتە) لە پیاوان و زێ لە ژنان، بە ئازارن و کە چاکدەبنەوە جێزام بەجێدێڵن
- چاو: سووربوونەوە، ئازار، تەڵخبوونی بینایی
- جومگەکان: ئازار و ئاوسانی جومگە، بە تایبەت جومگەکانی ئەژنۆ، قولەپێ، ئانیشک و مەچەک. ئەم گرفتان دێن و دەڕۆن ماوە ماوە
- لوولەکانی خوێن: سۆی دیواری خوێنبەر و خوێنهێنەکان ڕەنگە ببنەهۆی گیرانی بۆرییەکانی خوێن و گوپدانیان
- کۆئەندامی هەرس: سکئێشە، سکچوون یان خوێندانان
- مێشک: هەوکردنی مێشک و کۆئەندامی دەمار دەکرێ ببێتەهۆی سەرئێشە، تا، تێکچوونی هۆش، تێکچوونی هاوسەنگی و تەنانەت روودانی جەڵتە(نۆرە)ی مێشک
هۆکار
نەخۆشیی بەهجەت نەخۆشییەکی دژەخۆ بەرگرییە، واتە تێیدا کۆئەندامی بەرگری بە هەڵە هێرشدەکاتە سەر شانە و خانەکانی جەستەی خودی کەسەکە، ئەگەری ئەم سەرلێشێوانە لەوانەیە بۆماوەیی یان ژینگەیی یان هەردووکیان بێت.
هۆکاری نیشانە جیاجیاکانی ئەم نەخۆشییە، سۆی لوولەکانی خوێنە، بە خوێنبەر و خوێنهێنەوە، بە گەورە و بچووکیانەوە!
بیردۆزێک هەیە دەڵێت ڕەنگە کەسەکە بەهۆی نەخشەی جینیی تایبەتی خۆیەوە، دوای نەخۆشکەوتنی بە بەکتریا یان ڤایرۆسێکی دیاریکراو تووشی سەرلێشێوانی کۆئەندامی بەرگری ببێت.
هۆکارە ڕێگاخۆشکەرەکان
- تەمەن: بەزۆری لە ٢٠ و ٣٠ یەکانی تەمەنەوە دەستپێدەکات، بەڵام تەمەنەکانی دیکەش ئەگەری تووشبوونیان هەیە
- جوگرافیا: خەڵکی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ڕۆژهەڵاتی ئاسیا، وەکوو (تورکیا، ئێران، عێراق ژاپۆن و چین) زۆرتر تووشدەبن
- جێندەر: پیاوان قورستر دەیگرن
- جینەکان: هەبوونی هەندێک جین ئەگەری تووشبوون زیاددەکات
ماکەکان:
- چارەسەرنەکردنی سۆی قووڵایی چاو (یوڤیایتس) بەرەو لاوازبوونی بینایی یان کوێربوونی چاوەکەی دەبات
- کڵۆبوونی خوێن و گیرانی لوولەکانی خوێن، دیاردەیەکی مەترسیدارە و ئەگەر چارەسەرنەکرێت ئەو ئەندامەی لەش دەخاتە مەترسی کە بەهۆی ئەو لوولەیە خوێنی بۆ دەڕوات
دەستنیشانکردن
هیچ پشکنینێکی تاقیگەیی و تیشکی نییە بتوانێت بە تەنیا ئەم نەخۆشییە دەستنیشانبکات، دەبێ پزیشکی پسپۆڕی جومگە و ڕۆماتیزم کەسەکە ببینێ و بە پرسیارکردن، پشکنینی سەرجێگا و پشکنینی دیکە بگاتە دەستنیشانی حاڵەتەکە
چارەسەر
دەرمانێک نییە بە یەکجاری نەخۆشیی بەهجەت لەکۆڵ بکاتەوە، بەڵام دەرمان هەیە بۆ کۆنترۆڵکردنی نەخۆشییەکە، ئەویش بە سەرکوتکردنی نیشانە بێزارکەرەکان و کەمکردنەوەی ئەگەری ڕوودانی ماکەکان.
........
د. سەروەر سالار چوچانی
پزیشکی پسپۆڕی جومگە و ڕۆماتیزم و فەقەرات
.......