Abu Simbel, με το Versustravel, Απρίλιος 2023

Αμπού Σίμπελ, οι δίδυμοι ναοί με τις δύο ζωές!
Ο Ραμσής Β' κυβέρνησε 66 χρόνια, μεταξύ του 1279 και του 1213 π.Χ., περισσότερα από κάθε άλλον γνωστό Φαραώ, έφερε σε πέρας ένα μεγαλειώδες οικοδομικό πρόγραμμα σε όλη τη χώρα και εξασφάλισε στην Αίγυπτο μια ασυνήθιστα μακρόχρονη περίοδο ειρήνης και ευημερίας. Δικαιολογημένα οι αιγυπτιολόγοι του περασμένου αιώνα τού έδωσαν την προσωνυμία «Μέγας».
Με την οικοδόμηση ναών και τη λάξευση γλυπτών σε κολοσσιαίο μέγεθος ο Ραμσής Β’ επέλεξε τον αποτελεσματικότερο τρόπο για να επισκιάσει τα μνημεία των προγόνων του. Κανένας άλλος Φαραώ δεν ίδρυσε περισσότερους και μνημειωδέστερους ναούς πριν ή μετά τα χρόνια της βασιλείας του. Σε 15 τουλάχιστον αιγυπτιακά κέντρα σώζονται οικο­δομήματα του Φαραώ, στην υποτελή Νουβία είναι γνωστοί επτά ναοί, ενώ τέλος στη Γάζα της Παλαιστίνης διατηρούνται τμήματα μιας ακόμα μνημειώ­δους κατασκευής η οποία φέρει το όνομά του.
Στη δυτική όχθη του Νείλου, στο έδαφος της υ­ποταγμένης Νουβίας, περίπου 280 χιλιόμετρα νότια του Ασσουάν, ο Φαραώ βάλθηκε να ξεπεράσει τον ίδιο του τον εαυτό, ιδρύοντας στο Abu Simpel δύο μνημειώδη ιερά, τα οποία σήμερα αποτελούν έ­ναν από τους βασικότερους τουριστικούς πόλους έλξης της Αιγύπτου.
Οι εργασίες άρχισαν ήδη πριν από το 5ο και ολοκληρώθηκαν στο 23ο ή 24ο έτος της βασιλείας του. Λίγο καιρό μετά τα εγκαίνια οι δύο ναοί υπέστησαν σοβαρές καταστροφές από ένα σει­σμό, οι οποίες όμως αποκαταστάθηκαν από τους Αιγύπτιους αρχιτέκτονες με αξιοθαύμαστο τρόπο.
Οι δύο ναοί σκαλίστηκαν εξ ολοκλήρου στον βράχο. Τη μεγαλοπρεπή είσοδο του Μεγάλου Ναού κο­σμούν τέσσερα κολοσσιαία αγάλματα του ένθρονου Ραμσή ύψους 22 μ. Στα πόδια τους διακρίνονται σε πολύ μικρότερο, μέγεθος τα αγάλματα μελών της βασιλικής οικογένειας. Τους τοίχους κοσμούσαν ανάγλυφες παραστάσεις με κυρίαρχο θέμα πολεμικές σκηνές με τη συμμετοχή του Ραμσή, ανάμεσα στις οποίες φυσικά ήταν και η μάχη του Καντές.
Ο ευθύγραμμος άξονας του μνημείου κατέληγε σε μια απόσταση 63 μ. από την είσοδο στο άδυτο. Στον τοίχο του, την εσωτερική δηλαδή απόληξη του ναού, σκαλίστηκαν στον βράχο τα τέσσερα αγάλματα των θεών στους οποίους ήταν αφιερωμένος ο ναός: ο Πταχ, ο Άμμωνας, ο θεοποιημένος Ραμσής και ο Ρα.
Πρόκειται για ένα πραγματικά αριστοτεχνικό τέχνασμα των Αιγυπτίων που επέλεξαν να κατασκευάσουν το άδυτο του ναού στο ακριβές σημείο που οι πρώτες ακτίνες του ήλιου στις 22 Φεβρουαρίου και στις 22 Οκτωβρίου διασχίζουν όλο το ναό και φωτίζουν για είκοσι (για πέντε λεπτά κατ’ άλλους) τα τρία αγάλματα των θεών, όχι όμως και εκείνο του θεού του σκότους του Πταχ που παραμένει στο σκοτάδι όλο το χρόνο. Οι ημερομηνίες δεν επελέγησαν τυχαία από τους αρχαίους Αιγύπτιους αστρονόμους. Στις 22 Φεβρουαρίου ήταν τα γενέθλια του Ραμσή ΙΙ και στις 22 Οκτωβρίου η επέτειος της στέψης του.
Κοντά στον Μεγάλο Ναό ιδρύθηκε και ένας μικρότερος με την ίδια τεχνική και τον ίδιο προσανατολισμό, α­φιερωμένος στη θεά Αθώρ και τη Μεγάλη Βασιλική Σύζυγο Νεφερτάρι. Την είσοδο πλαισιώνουν συνο­λικά έξι κολοσσιαία αγάλματα, του Ραμσή και της Νεφερτάρι, η οποία απεικονίζεται ως Αθώρ, ύψους 10 μ. Στα πόδια των αγαλμάτων αυτών σκαλίστη­καν σε μικρότερο μέγεθος οι μορφές των βασιλικών τέκνων.
Ωστόσο, οι δυο ναοί δεν βρίσκονταν πάντα στο ίδιο σημείο. Τη δεκαετία του 1960, λόγω της κατασκευής του Άνω φράγματος και της λίμνης Νάσερ, εργασία που θα βύθιζε στον πάτο της λίμνης πολλά ιερά αρχαιολογικά κτίρια της αρχαίας Αιγύπτου και της Νουβίας, η UNESCO αποφάσισε να διασώσει όσα ιστορικά κτίρια μπορούσε, αποσυναρμολογώντας τα και ανακατασκευάζοντας τα σε ψηλότερο μέρος, 60 μέτρα ψηλότερα από την αρχική τους θέση. Οι εργασίες αυτές κόστισαν 40 εκατομμύρια δολάρια, ξεκίνησαν το 1954 και τελείωσαν το 1980, και κατάφεραν να διασώσουν 18 κτίρια, μέσα σε αυτά και τους ναούς του Αμπού Σίμπελ.
Το εντυπωσιακό είναι ότι το «θαύμα του ήλιου» στο ναό του Αμπού Σίμπελ, απόδειξη των εντυπωσιακών αστρονομικών γνώσεων των αρχαίων, «μετακόμισε» μαζί με ολόκληρο το ναό στη νέα του θέση.