Historycy ciągle toczą spór o to czy husaria nosiła skrzydła w boju, czy nie. Myślę, że cytat z listu z kancelarii królewskiej Stefana Batorego wszystko wyjaśnia: "Każdy rotmistrz ma się starać, aby ...[i tu wymieniona jest długa lista niezbędnego wyposażenia husarza], zaś pióra i inne ozdoby dla okazałości i postrachu nieprzyjaciela zależnie od upodobania każdego." Nic dodać, nic ująć:)
+Artur Zalewski No przecież Jędrek wyjaśnił o co chodziło. Obacz też hełmy i szkofie z tamtego okresu przy których były pióra. A i również o czym zapominamy husaria używała długo tarcz skośnych zdobionych piórami.
W jednym z odcinków Jędrek przy okazji rozmowy o Francuzach i Bonaparte powiedział że wiara narodu (w skrzydła husarskie) jest ważniejsza niż prawda historyczna jak to było naprawdę. Nie czepiać się i niech dla następnych pokoleń dumnie łopoczą na plecach naszych husarzy
Przecież to jest tylko symbol, nawet jeśli zakładali te skrzydła tylko do parady to nie przeszkadza żeby tak przedstawiać husarie na malowidłach, inscenizacjach etc bo właśnie do tego służy strój paradny aby eksponować się w pełnej krasie. Nie walczyli z skrzydłami przyczepionymi do pleców to jest oczywiste ze względów praktycznych.
Polecam zapoznać się z tym co mówi największy znawca od husarii w Polsce dr Radosław Sikora. Polecam jego książki o husarii, w których jest ogromne bogactwo źródeł, rysunków i szczegółów. Książek pana dr Sikory jest kilka, ale ja osobiście szczególnie polecam "Husaria pod Wiedniem 1683": histmag.org/grafika/recenzje6/husaria-pod-wiedniem.jpg
***** Polski nie było stać na husarię? Człowieku, ty myśl, zanim coś napiszesz! Husarz sam kupował sobie cały ekwipunek. Obciążenie konia husarskiego to, z tego co pamiętam, jakieś 75-80kg, ale mogę się mylić ;). A co do "zacofania", to jakiś argument? Dlaczego, według ciebie, husaria była zacofana? Zupełnie nowa konstrukcja kopii, najdoskonalsze konie świata, najlepsze pancerze i broń chyba świadczą o czymś zupełnie przeciwnym. Pozdrawiam :)
Spokojnie, smarkaczu. Nie mówię, że szlachta uczciwie zarabiała na ekwipunek, bo część zarabiała nieuczciwie, część zarabiała uczciwie, część nie zarabiała wcale. Poza tym to, w jaki sposób zarabia się na ekwipunek nie świadczy o tym, czy jest on przestarzały, czy nie jest.
Używać bagnetu, jadąc na koniu? Bagnetów używano dlatego, że broń palna była niedoskonała i na zachodzie stwierdzili, że regimenty, w których 75% ludzi to muszkieterzy nie działają jak trzeba, czyli trzeba było zwiększyć ilość broni palnej, a co za tym idzie, zastąpić pikinierów. Dlatego wykminili bagnety, bo noszenie jednocześnie i piki i muszkietu byłoby co najmniej niemożliwe. Naucz się pisać po polsku, bo oczy mi już krwawią. I nie, w XVII nie było bagnetów, weszły one do użytku dopiero w 2 połowie XVIII wieku. Husaria nigdy nie utraciła w 100% skuteczności bojowej, bo nawet pod koniec XVIII wieku miażdżyła wrogów. W XVII wieku ŻADNA broń palna nie była celna, z działa trudno było trafić w mury miasta, 12 000 strzelców jakimś cudem nie było w stanie zabić nawet 500 ludzi, więc brak celnej broni dystansowej nie był wyłącznie problemem husarii. Zacznij wreszcie stosować jakiekolwiek argumenty, oprócz nazywania starszych od siebie "dzieciakami". Pisząc "najlepsza broń" miałem na myśli raczej broń białą, czyli szable, koncerze i ewentualnie pałasze.
@Smirnow Makarow Niby husarz miał kilka wiosek, żeby zarobić na sprzęt i możliwe, że za wesoło nie było u wieśniaków. Natomiast wydaje mi się, że gdyby nie husaria to taki wieśniak skończył by o wiele gorzej z poderżniętym gardłem, a jego żona i dzieci wiadomo...
Miała skrzydła i ich używała zarówno w walkach jak i na paradach. Oczywiście to nie jest tak, że w każdej bitwie każdy Husarz miał skrzydła :) bo to nie było obowiązkowe. Jest jednak wiele źródeł z tamtej epoki, rycin, obrazów, listów i opisów, które potwierdzają to, że husarze skrzydeł używali. Sztandarowym przykładem jest opis z pierwszej ręki Samuela Hutor Szymanowskiego, który był husarzem w chorągwi husarskiej Potockiego. Pisał na przykład tak: "A potym polski żołnierz w polu się szykuje I już się do potrzeby nawalnej gotuje, Żelaznymi odziany zbrojmi, kirysami, Sępiemi powiewając ogromnie skrzydłami." Można też zobaczyć zdjęcia rolki sztokholmskiej z 1605 roku gdzie wyraźnie widać pojedyncze co prawda skrzydła husarskie u większości Husarzy. Tutaj nie ma żadnych wątpliwości i nawet jeśli w bitwach nie zawsze mieli takie skrzydła (bitew przez ponad 200 lat stoczyli multum i logiczne jest, że nie zawsze ubierali się tak samo) to warto taki wizerunek Husarii kreować i utrzymywać, bo to wpada w oko. Ludzie to zapamiętują i o to chodzi. Europejczyków tak właśnie można uczyć polskiej historii.
Mitologizujemy, fetyszyzujemy Araba a całkowicie wymazaliśmy z polskiej kultury historycznej . Najlepsze w historii rumaki bojowe szlachty polskiej -staropolskie Żmudziny. Użytkowane w Husarii, Lisowczykach , Pancernych. Konie Żmudzkie w dawnym typie. Kiedy przychodziło do naprawdę ciężkich kampanii wojennych . Nikt nie wyważał otwartych drzwi . Sięgano po sprawdzone od wielu stuleci konie Żmudzkie . Często powtarzanym mitem jest ,że wystarczyło skrzyżować dzikiego tarpana z np arabskim O’Bajan i powstanie super machina wojenna. To są bajki wywołujące politowanie u każdego specjaliście od hodowli koni. By wytworzyć skonsolidowaną ,wartościową rasę o wysokiej jakości użytkowej potrzeba minimum 50 lat żmudnej , przemyślanej pracy hodowlanej. A i tak efekty często są marne . W 16 i 17 wieku w północno wschodnich stadninach wielkich magnatów hodowano dziesiątki tysięcy Żmudzinów . Były tam też odpowiednio trenowane pod wymagania formacji do której miały być dedykowane. Arab to była tylko zabaweczka, drogi gadżecik , hobby Koń husarski w jej wersji paradnej. W świadomości zbiorowej funkcjonuje dziś dzięki mitom o Rzewuskim , Dzieduszyckim czy obrazach Kossaka . Rajd Szlakiem królewskiej miłości Wilno -Kraków - Wawel na Żmudzinach (Žemaitukas) .ruclips.net/video/15WMF_bEPNQ/видео.html... Żmudziny przy wzroście 135 - 144 cm w kłębie ważyły ok pół tony . Nie były to więc małe kucyki. Dziś Żmudziny zostały całkowicie zepchnięte do annałów zapomnienia . www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjG5I6Ks6P7AhUS6CoKHVn-ABAQFnoECBcQAw&url=http%3A%2F%2Fwww.wilnoteka.lt%2Fartykul%2Fzanikajace-litewskie-rasy-zwierzat-na-monetach&usg=AOvVaw2NC6Fl2rbJ8Ksj2k-SOwxO ........ ..................... .. ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjPqZuX07L7AhUQt4sKHZ4LCCwQFnoECA8QAQ&url=http%3A%2F%2Fwww.zemaitukas.lt%2F&usg=AOvVaw3ue5k8oZvXIM9vJqGS4RUf . Dziwnym jesteśmy narodem . Nie potrafimy uszanować tego co rdzennie nasze, Pozdrawiam.
" Trudno się nie roześmiać na widok długich skrzydeł, przymocowanych do ich pleców, od których, jak oni sądzą, także konie nieprzyjacielskie się płoszą i do ucieczki rzucają. " - cytat z 1635 roku, Charles Ogier francuski pisarz, poeta, kronikarz. O powszechnym użyciu skrzydeł (lub skrzydła) przez husarzy wspominają także inni XVII-wieczni autorzy, odwiedzający Rzeczpospolitą, jak Sebastian Cefali w 1665 i Francois Paul D’Alerac w 1689. Fakt noszenia przez husarzy skrzydeł w czasie Bitwy pod Wiedniem potwierdzał jeden z jej uczestników, towarzysz husarski, Szymon Franciszek Pułaski. O używaniu skrzydeł przez husarię wspominają również autorzy XVIII wieczni, jak Steinhauser czy Jędrzej Kitowicz pisze: " Mieli skrzydła, składające się z listwy drewnianej, przyśrubowanej do pasa, wysokie nad wierzch głowy, nad tęż głowę zakrzywione, rozmaitymi barwami wraz z piórami malowane, gałąź oliwną lub palmową naśladujące, co czyniło dziwnie piękny widok, lecz takiego lauru nie wszystkie chorągwie używały. " Z fragmentu listu przypowiedniego króla Stefana Batorego dla Stefana Bielawskiego na zaciąg roty husarskiej: " Zaś pióra i inne ozdoby dla okazałości i postrachu nieprzyjaciela zależnie od upodobania każdego " Wynika z tego, że użycie piór nie było obowiązkowe. Stanowiło ono jednak rozpowszechniony obyczaj wśród husarii polskiej, co potwierdza zapis w regulaminie dla jazdy litewskiej z 1746 roku, mówiący: „ Starożytnym obyczajem skrzydła dla pocztowych przy blachach tylnych używać zatrzymuje. ” Są to tylko przykładowe dowody na istnienie skrzydeł husarskich. Inne to np. obrazy z tamtej epoki jak chociażby rolka sztokholmska z 1605 roku na której widać całą rzeszę Husarzy z przypiętym pojedynczym skrzydłem. Poza tym wiele muzeów na świecie (np. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie czy Ermitaż w St. Petersburgu) posiada oryginalne zbroje husarskie ze skrzydłami. Czy trzeba coś więcej dodawać w tym temacie?
Można dodać jeszcze obraz "Bitwa Pod Kłuszynem" Boguszewicza, ale po co. Zawsze znajdzie się dureń który będzie skrzydła negował. Wystarczy uzmysłowić sobie jaką wspaniałą bronią psychologiczną mogły być. W sumie ładnie to podsumowałeś :)
+Glov00 Napiszę tak: skrzydła husarskie są bardzo ładnym symbolem i mile dla oka prezentują się na współczesnych obrazach, ale w boju nie używano tych dwóch wielkich, zagiętych skrzydeł, bo nie miały żadnego znaczenia, nie były potrzebne. Pamiętaj, że siłą husarii nie było straszenie przeciwnika "bronią psychologiczną" :D, ale ich zdyscyplinowanie i morale.
Mam awersję do panów, którzy dokopali się do KILKU ciekawostek, których nawet dobrze wykształcony historyk nie ma prawa zweryfikować, a gdy poniesie ich fantazja to dalej przedstawiają to jako coś "o czym nie dowiecie się z książek". To właśnie tego typu pan, choć, trza mu oddać - pozytywnie nawiedzony na punkcie swego hobby, ale trochę krytycyzmu nie zaszkodzi. Jego uogólnienia w stylu "rycerza nikt nie atakował podczas bitwy, bo był jak czołg, a czołgów się nie bije bo tylko ręka rozboli" albo "przy szabli katana jest jak cep (co oczywiście każdy znawca potwierdzi)" wołają o wzmożoną czujność u słuchacza tych "wykładów".
No dopieprzył tym tekstem o "najdoskonalszej broni białej". Wydaje mi się, że to trochę ignoranckie bo każda broń miała swoje konkretne zastosowanie. Szabla husarska była świetną szablą, w mojej opinii o wiele skuteczniejsza niż katany ale niech spróbuje złamać szablą formacje żołnierzy używających włóczni- nie da się. Wykorzystywano do tego na przykład wielkie miecze oburęczne. Szabla nie jest skuteczna przeciw pancerzowi i kolczugom z kolei estok, rapier czy długi miecz z punktowym ostrzem przechodziły przez nie jak przez masło. Z rycerzami z kolei różnie bywało, walczyli ale przeciw rycerzom zawsze najskuteczniejsze były oddziały kuszników. Ale akurat jeśli chodzi o skrzydła husarskie - ma rację, legenda skrzydeł choć ma w sobie ziarno prawdy wcale nie wyglądała tak jak wszyscy myślą.
Nie podniecajcie się tak, wysłuchaliście właśnie luźnego opowiadania (żadnego wykładu) dla uczniów GIMNAZJUM. Jedyne co nastolatkowie mogą zyskać przez taką naukę to złapanie bakcyla historii i zachęta do przyszłej nauki i pogłębiania wiedzy. Jeżeli uważacie że któremuś z tych słuchaczy zostały w głowie takie niuanse, to naprawdę życzę powodzenia ;)
+XDreamFallacy Z tą "najlepszą bronią białą" pojechał mocno, choć lubię tego faceta. Bardziej by pasowało: "jedna z najlepszych siecznych broni kawaleryjskich". Porównywania do katany nie lubię, bo tych dwóch broni używał kto inny, do innych celów i w inny sposób.
Panie Jędrku najlepiej świętować tylko przegrane, wtedy w narodzie utrwala się myśl że jest jakiś podrzędny, godny podrzędnych "wodzów". Natomiast przypominanie o wspaniałej przeszłości narodu polskiego mogłoby wzbudzać niepożądane myśli w umysłach tegoż narodu umęczonego przez ostatnie 75 lat. Po co w ogóle wspominać że Chodkiewicz czy Sobieski wydawali prywatne pieniądze gdy kraj był w potrzebie, Piłsudski miał władzę a nie dorobił się. Jakże by wyglądały dzisiejsze antyautorytety w porównaniu z tymi wielkimi Polakami. Niestety u zmierzchu pierwszej Rzeczypospolitej byli i zdrajcy co dla prywaty układali się z obcymi dworami kosztem narodu i to oni byli winni, nie obce służby specjalne. Nasi też kupowali zdrajców. Targowiczan wieszano, immunitetów nie było.
Mimo tego, że husarze nie byli skrzydlaci ja i tak lubię gdy przedstawia się ich ze skrzydłami. Po 1 wyglądają wtedy bardziej majestatycznie, a po 2 jest to symbol po którym od razu wiadomo, że to husaria.
powiem tak. facet fantastycznie opowiada potrafi zaciekawic :) a co do skrzydel hmm tak jak mowi zreszta do tej pory nikt nie jest pewny w 100 % i widze ze ma to samo zdanie co ja ze potrafimy lamentowac tylko o pregranych powstaniach i o tym jak nam bylo zle i walkujemy to bez przerwy. Powstanie Warszawskie ktore wedlug mnie bylo niepotrzebnym rozlewem krwi i zrujnowaniem Warszawy, NIe obchodizmy takich zwyciestw jak np wspomniany Chocim czy Kircholm.
Husaria miala skrzydla! Wystarcy pocytac w ksiazka "z dziejow husarii" na stronie 51 aby uzyskac odpowiec. Nie chce mi sie teras cytowac ale kupcie sobie taka oto ksiazke a poem mowcie. (p.s. Autor: Radoslaw Sikora)
+akslop LP Chodzi o to, że nie używano dwóch wielkich, zagiętych skrzydeł, które prezentuje się na filmach i w muzeach, a które pochodzą z XIX wieku. Jednego skrzydła używało od 10-15 % husarzy, gdy ta formacja brała jeszcze udział w operacjach bojowych.
Weim o co tu chodzi i zle sie w tam tym komentazu wyrazylem. Chodzi mi oto, ze wlasne husaria UZYWALA skrzydla w boju. A ilosc albo miejsce brzycepienia skrzydel byla jusz dowolna.
akslop LP Polecam obejrzeć obraz Petere Sneyersa przedstawiający bitwę pod Kircholmem. Ten malarz żył i tworzył w XVII wieku czyli wtedy, gdy husaria przechodziła rozkwit. U żadnego husarza nie widać skrzydła. Natomiast na pewno w boju nie używano dwóch zagiętych skrzydeł przyczepianych do pleców/
Po wysłuchaniu tego typu rozważań i po długich przemyśleniach własnych , w końcu odkryłem taktykę Husarii. Ponieważ w zasadzie wszyscy zgadzają się co do tego , że Husaria Polska używała skrzydeł głównie po to , by wywrzeć na nieprzyjacielu określony efekt psychologiczny [ - większej potęgi idącej na niego , niż w istocie ! ] , to z tym piórkiem w ... tak , tak ... tylnym łęku ; nasza , niewątpliwie najświetniejsza jazda świata , musiała atakować wroga bokiem !! Aby to piórko wetknięte w ... tak , tak ... tylny łęk siodła , odniosło właściwy efekt psychologiczny na wrażych zastępach , najprawdopodobniej tuż przed linią wroga robili gwałtowny zwrot w lewo !! [ - trzymając w prawej ręce kopię , a lewą prowadząc konie ; w lewo zdecydowanie łatwiej ! ]. W przeciwnym wypadku ; - en face , za cholerę tego piórka wetkniętego w ... tak , tak ... tylny łęk siodła , nie widać !! I cały efekt psychologiczny diabli biorą ... Generalnie - takie stwierdzenia, to porażka !!!
Kłamstwo niestety! Jeśli na Rolce pojedynczy husarze mają jedno skrzydełko to ja jestem święty. Tam prawie wszyscy mają skrzydło. Jedno to fakt, ale prawie WSZYSCY.
Rolka sztokholmska z roku 1605 to tylko jeden z dowodów i tak jak mówisz na rolce niemal każdy Husarz ma skrzydło a nie "pojedynczy" husarze jak mówi Jędrek. Wystarczy sobie zobaczyć zdjęcia tej rolki sztokholmskiej i przekonać się na własne oczy. Są też dowody pisane z tamtych czasów między innymi Guillaume le Vasseur de Beauplan (francuski inżynier) urodzony w 1600 roku, który przebywał jakiś czas w Polsce. Fakt jest taki, że nie było obowiązku posiadania skrzydeł w czasie walki, ale Husarze ich używali. Jedni mocowali z tyłu zbroi do napleczników a inni do siodła. Przez jakiś okres były to skrzydła proste a później od XVIII wieku zagięte na górze. Tak czy inaczej fakt istnienia skrzydeł husarskich oraz używania ich w czasie walki jest niepodważalny. Nikt nie mówi, że każdy Husarz miał takie skrzydła, bo Husaria to jazda, która istniała przecież przez ponad 200 lat i ubiór żołnierzy się zmieniał, ale Husaria skrzydeł używała i jest to bardzo dobrze udokumentowane. Pozdrawiam
Rolka powstała po 1605 roku a została zrabowana z Polski przez Szwedów podczas potopu szwedzkiego w latach 1655-1660. Jest to tylko jedno z wielu dostępnych źródeł (obrazy, opisy, listy, ryciny). Zobacz sobie na przykład obrazy, które zostały namalowane w XVII wieku, czyli w czasach kiedy husaria odgrywała na polach bitew decydujące role. Zobacz takie obrazy jak chociażby 'Bitwa pod Kłuszynem' (Szymona Boguszewicza, namalowany w 1620 roku) albo np. siedemnastowieczny obraz 'Bitwa pod Wiedniem' (Martina Altomonte), na którym widać husarzy z pojedynczym skrzydłem na plecach. Przez pierwsze 6 - 7 dekad od powstania tej formacji mocowano skrzydła przy siodłach. Przy czym taka moda dominowała do lat 30. XVII wieku. Przez cały XVII w. mocowano skrzydła na plecach (przeważnie skrzydło pojedyncze i proste, bez zakrzywienia na końcu). W epoce Sobieskiego ten sposób był dominujący (jeżeli nie wyłączny) w Koronie. Na Litwie mocowanie skrzydeł przy siodłach, zdaniem Jędrzeja Kitowicza, miało przetrwać aż do XVIII wieku.
MrPolakWalczacy Akurat na obrazie "Bitwa pod Kłuszynem" mało który z husarzy ma skrzydła, co jest pewnym dowodem, że przynajmniej w pierwszych dekadach XVII wieku skrzydła nie były powszechnie używane w boju.
Oj Jędrek, Jędrek ja Cię bardzo lubię ale z całym szacunkiem o skrzydłach husarskich pieprzysz, że aż głowa boli! Mieli skrzydła ale nie każdy miał, nawet czasem mieli na hełmach takie małe o tym tez nie wiesz, jedynie co to nie wiemy dokładnie czy były przytwierdzone do siodła czy do pleców.
Koronnym dowodem na używanie skrzydeł przez naszą najwspanialszą kawalerię jest bitwa pod Wiedniem. Kiedy husaria ruszyła do ataku to widok był tak niesamowity i zapierający dech że regimenty niemieckie wstrzymały na chwilę walkę aby się móc lepiej przyjrzeć. Gdyby husaria nie nosiła skrzydeł to jej szarża oglądana z daleka prawie niczym nie różniłaby się od ataku np. rajtarów i nie wzbudziła takiej sensacji. Tak więc, panowie Sarmaci - sursum corda! Husaria była skrzydlata i basta!
To, że niemcy wstrzymali atak nie jest dowodem na posiadanie skrzydeł. tj. skrzydła były używane co widzimy na rolkach sztokholmskich. Były to jednak inne skrzydła niż to co widzimy na filmie Ogniem i Mieczem.
Pan Jędrek mówi ciekawie w większości prawdę .Totalną bzdurą jest powielanie bajek że husaria wygrała całą bitwę owszem odegrała ważną rolę w przełamaniu ale nie wygrała całej i z całą pewnością nie wygrałaby całej bitwy bo to jest nie możliwe Turcy przystępując do oblężenia byli okopani i silnie ufortyfikowani. Co do pomniejszania roli Kozaków w tej bitwie też opowiada bajki jeśli chodzi o uzbrojenie to piechota kozacka niczym nie ustępowała naszej a nawet janczarom .Poziom wyszkolenia i bitności miała nawet lepszy niż nasza .Wiadome że nasza jazda góruje nad kozacką i turecką i tu nie ma żadnych wątpliwości . Ale to starcie nie było bitwą jak wszyscy piszą ale wyczerpującym oblężeniem przecież trwało to ponad miesiąc pod Chocimiem z chorób ginie mnóstwo po obu stronach brakuje żywności .A z opowieści Jędrka husaria jedną szarżą wygrywa bitwę 7 IX 1621, kiedy to 600-640 jazdy polsko-litewskiej (w tym 520-560 husarzy) pod dowództwem Jana Karola Chodkiewicza, rozbiło ok. 10 000 jazdy i piechoty tureckiej,ludzie poczytajcie coś i nie powielajcie takich bajek bo jak zagłębi się człowiek w te mity które Pan Jędrek opowiada to włos się na głowie jeży ,albo że w husarii służyli tylko najbardziej zamożni szlachcice ,a ja wam mówię że czytając kroniki tylko towarzysze byli bogatymi szlachcicami a pocztowi to zwykle biedna szlachta mieszczaństwo i chłopi tak chłopi Panie Jędrek i nie jeden z tych pocztowych za zasługi nadawany miał tytuł szlachecki prawdą jest że za pocztowych musiał towarzysz zapłacić a tanie to nie było więc pocztowi byli bogaci .Pan Jędrek ciekawie opowiada miło się go słucha ale dużo dodaje od siebie ,jak usłyszałem że jedną kopią husarz przebił naraz 6 muszkieterów to ubawiłem się po pachy przecież to fizycznie jest nie możliwe jeśli kopia ma 6m a te zdarzały się rzadko to liczmy po 50 cm na muszkietera to mamy 3metry szaszłyku dodajmy że każdy z nich z uzbrojeniem waży 90kg to mamy prawie 600 kg przecież koń z husarzem by zarył w miejscu a nie przebił 6 osób kula pistoletu żadnego nie zrobi tego a co dopiero drewno z prędkością 50 km/h nie wiem gdzie to wyczytał przecież to bzdura przebicie 2 muszkieterów to max szczęścia dodaj kąt pochylenia kopi przecież celował chyba nie w głowę po przebiciu 2 muszkieterów kopia już nie zmieni kąta czyli jeśli pójdzie w górę następny muszkieter nie może już dostać prawda jest taka że kopia służyła do przełamania szyku przeciwnika i łamała się po uderzeniu już w pierwszego muszkietera co to za brednie pozdrawiam wszystkich poczytajcie nie wierzcie mitomanom
Włos się jeży na głowie jak czyta nie jak się słucha luźnych dywagacji pana Andrzeja (bo sam za każdym razem uprzedza, iż nie jest to "jedynie słuszna" prawda historyczna a jego własne przemyślenia na podstawie lektur wielu publikacji dotyczących tego okresu) tylko jak się czyta podobne komentarze. Obiektywnie rzecz biorąc nazwanie tego komentarza stekiem bzdur spłodzonych przez upośledzoną umysłowo małpę byłoby obelgą w stosunku do każdej małpy. Ilość skrajnych debilizmów tu zawartych woła o pomstę do nieba: 1. Wyposażenie husarza kosztowało krocie, co potwierdzają wszyscy historycy i wszystkie źródła mówiące o tym okresie. Z tego też względu w formacji tej służyła tylko najbogatsza szlachta. Pocztowi inaczej zwani pachołkami, czyli po prostu służący nie byli członkami tej formacji - to był jeden z elementów "wyposażenia" husarza, za które on sam płacił. Obok szabli i konia, a częstokroć znacznie mniej ważny od tych dwóch elementów - na pewno zaś wielokrotnie od nich tańszy. 2. Kopia husarska liczyła od 3 (niektóre źródła podają 4,5 metra jako wariant najkrótszy) do ponad 6 metrów i była elementem STANDARYZOWANYM dostarczanym przez państwo (jedyne uzbrojenie husarza, którego on sam nie kupował). Długość kopii dobierano do przeciwnika, z którym husaria miała się mierzyć i do starcia z muszkieterami osłanianymi przez pikinierów zawsze zabierano kopię najdłuższą - czyli w takich starciach w 90% przypadków kopia miała ponad 6 metrów długości. 3. Kopia husarska nie była żadnym "kawałkiem drewna" - to była bardzo zaawansowana technologicznie i skomplikowana w budowie broń wyposażona (o czym wiedzą nawet dzieci w podstawówce) w grot żelazny. W nieosłonięte żadną zbroją ciało człowieka wchodziła taka kopia jak w masło i nie miała prawa się przy tym wygiąć (że o złamaniu nie wspomnę). Siła, jaka przy takim uderzeniu działała na kopię, a za jej pośrednictwem na konia (bowiem husarz kopią jedynie sterował, a wszystkie obciążenia za pomocą mocnego skórzanego pasa były przenoszone na konia) była przez tego konia praktycznie niezauważalna. Z czysto fizycznego punktu widzenia husarz w pełnym cwale mógł przebić i kilkuset muszkieterów nie powodując przy tym znacznego spowolnienia szarżującego wierzchowca. Jeśli w to nie wierzysz, to weź sobie jakikolwiek "kawałek drzewa", zamocuj na jego końcu ostry szpikulec (może być nawet zwykły nóż) i z rozpędu uderz nim w 6 kostek masła - zobaczymy czy Twoja kopia złamie się już na pierwszej kostce, a Ty sam "zaryjesz w miejscu". Polecam następnym razem, zanim zaczniesz się wymądrzać o tym co jest "fizycznie niemożliwe", spróbować się chociaż trochę zastanowić. 4. Przypadek przebicia 6 muszkieterów jedną kopią jest opisany przez hetmana Pawła Sapiehę z relacji z bitwy pod Połonką: "Jam tego nie widział, ale godny wiary towarzysz powiada, iż sześciu na jednej kopiej widział Moskalów." Ile w tym jest prawdy, nie mi oceniać (nie będę kwestionował prawdziwości słów jednego z naszych wybitniejszych dowódców) - jest to jak najbardziej możliwe, ale mało prawdopodobne, albowiem ofiary tego wydarzenia musiałyby być bardzo blisko siebie. Kopia husarska łamała się bowiem nie w momencie samego uderzenia w ciało przeciwnika, ale w momencie kiedy ciężar przesuwających się wzdłuż niej nabitych ciał powodował jej wygięcie w dół i złamanie. Przypadki nabicia 4 muszkieterów na jedną kopię przed jej złamaniem zdarzyły się dość często; 2-3 ciała na jednej kopii były normą w każdej bitwie. O tym, że husaria była formacją absurdalnie drogą i z czysto ekonomicznego punktu widzenia pozbawioną jakiegokolwiek sensu, wie każdy kto cokolwiek o tej jeździe czytał. Niemniej jednak nie zmienia to faktu, iż frontalnym atakiem husaria (ale ta "prawdziwa" husaria z XVII w., a nie jej cień z wieku XVIII) była w stanie nie tyle pokonać, co zmiażdżyć każdą inną współczesną formację wojskową w stosunku sił 1:10 z minimalnymi stratami własnymi, a przy odpowiednim dowodzeniu nawet stosunek sił 1:20 nie był im straszny. Polecam postąpić zgodnie z własną radą i poczytać cokolwiek o tej formacji zanim się zaczniesz wymądrzać na jej temat.
@@PERUN_PL Litości - mieli od samego początku od XVI w i uzywali ich również w boju ! nie słuchaj tego fantasty - tylko sprawdź np. ruclips.net/video/qxTS1-qsYA4/видео.html
@@Osielec zamiast oglądać filmiki na yt można poczytać książki, albo chociaż obejrzeć ryciny czy obrazy z tamtego okresu. Na obrazach z początku 16 wieku, husaria to nie były klony ubrane jednakowo jak na filmach. Siła husarji były morale i taktyka a nie skrzydła czy uzbrojenie. W tamtym okresie husarią była uzbrojona w większości w zbroje kolcze a skszydla były, ale nosiło je co najwyżej 10 %. A husarie jaką znamy, z jednakowymi zbrojami i skszydłami wygiętymi w literę s, były już wojskiem reprezentacyjnym. I nikt nie mówi że sksxydel nie było, ale przypisywanie im jakichś wyjątkowych zasług czy z twierdzenie że każdy husarz miał skszydla i to w dodatku dwa jest głupotą.
@@PERUN_PL teraz udajesz mądrale - nawet dokonałeś niemożliwego i policzyłeś że tylko 10% miało skrzydła : ))) - ale jeszcze godzine temu pisałeś jak ostatni matołek że husaria skrzydła miała ale dopiero w XVIII w i tylko repreznetacyjnie... Oprócz tego walczysz z własnym ceniem pisząc że nie byli ubrani tak samo, i ze siła jej było morale i taktyka - jakby ktoś twierdził że jest inaczej ?? Ty masz 12 czy 13 lat ?? Dobrze że 3 minutowy filmik na youtube - pokazał jakim jesteś ignorantem - pooglądałeś sobie pare innych filmików (bo żadnej ksiązki w godzine nie zdążyłeś przeczytać) - i teraz sam sobie zaprzeczasz - ośmieszając sie ostatecznie. Ale ważne że już nie będziesz powtarzał tych ahistorycznych bredni!
@@Osielec nigdzie nie pisałem że nie mieli skszydel ale ze skszydla wygięte w literę s mieli jako wojsko reprezentatywne. I jeżeli ktoś wieży ze husaria w 16 wieku była ubrana tak samo, jak klony , i każdy husaz miał dwa wielkie skrzydła które tylko przeszkadzały w boju, jest idiotą. I jak policzyłem te 10 %? A jak się kurwa liczy procenty? Idź sobie do muzeum, czy chociaż znajdź obrazy z epoki panowania husari. I niestety ale tamci husarze z wyglądu nie mieli nic wspólnego z tym co się nam przedstawia współcześnie, bo byli ubrani w kolczugi i różnili się co do ubioru. Ponadto rynsztunek husari ewoluował i był udoskonalany przez te wszystkie lata. Wielkie skszydla równo docięte i dodatkowo wygięte to mit, podobnie jak te głupoty że nie przegrali bytwy przez 200 lat.
Historycy ciągle toczą spór o to czy husaria nosiła skrzydła w boju, czy nie. Myślę, że cytat z listu z kancelarii królewskiej Stefana Batorego wszystko wyjaśnia: "Każdy rotmistrz ma się starać, aby ...[i tu wymieniona jest długa lista niezbędnego wyposażenia husarza], zaś pióra i inne ozdoby dla okazałości i postrachu nieprzyjaciela zależnie od upodobania każdego." Nic dodać, nic ująć:)
+Artur Zalewski
No przecież Jędrek wyjaśnił o co chodziło.
Obacz też hełmy i szkofie z tamtego okresu przy których były pióra. A i również o czym zapominamy husaria używała długo tarcz skośnych zdobionych piórami.
Bardzo ciekawe, warto wiedzieć takie rzeczy.
W jednym z odcinków Jędrek przy okazji rozmowy o Francuzach i Bonaparte powiedział że wiara narodu (w skrzydła husarskie) jest ważniejsza niż prawda historyczna jak to było naprawdę. Nie czepiać się i niech dla następnych pokoleń dumnie łopoczą na plecach naszych husarzy
Przecież to jest tylko symbol, nawet jeśli zakładali te skrzydła tylko do parady to nie przeszkadza żeby tak przedstawiać husarie na malowidłach, inscenizacjach etc bo właśnie do tego służy strój paradny aby eksponować się w pełnej krasie. Nie walczyli z skrzydłami przyczepionymi do pleców to jest oczywiste ze względów praktycznych.
Polecam zapoznać się z tym co mówi największy znawca od husarii w Polsce dr Radosław Sikora. Polecam jego książki o husarii, w których jest ogromne bogactwo źródeł, rysunków i szczegółów. Książek pana dr Sikory jest kilka, ale ja osobiście szczególnie polecam "Husaria pod Wiedniem 1683": histmag.org/grafika/recenzje6/husaria-pod-wiedniem.jpg
***** Polski nie było stać na husarię? Człowieku, ty myśl, zanim coś napiszesz! Husarz sam kupował sobie cały ekwipunek. Obciążenie konia husarskiego to, z tego co pamiętam, jakieś 75-80kg, ale mogę się mylić ;). A co do "zacofania", to jakiś argument? Dlaczego, według ciebie, husaria była zacofana? Zupełnie nowa konstrukcja kopii, najdoskonalsze konie świata, najlepsze pancerze i broń chyba świadczą o czymś zupełnie przeciwnym. Pozdrawiam :)
Spokojnie, smarkaczu. Nie mówię, że szlachta uczciwie zarabiała na ekwipunek, bo część zarabiała nieuczciwie, część zarabiała uczciwie, część nie zarabiała wcale. Poza tym to, w jaki sposób zarabia się na ekwipunek nie świadczy o tym, czy jest on przestarzały, czy nie jest.
Używać bagnetu, jadąc na koniu? Bagnetów używano dlatego, że broń palna była niedoskonała i na zachodzie stwierdzili, że regimenty, w których 75% ludzi to muszkieterzy nie działają jak trzeba, czyli trzeba było zwiększyć ilość broni palnej, a co za tym idzie, zastąpić pikinierów. Dlatego wykminili bagnety, bo noszenie jednocześnie i piki i muszkietu byłoby co najmniej niemożliwe. Naucz się pisać po polsku, bo oczy mi już krwawią. I nie, w XVII nie było bagnetów, weszły one do użytku dopiero w 2 połowie XVIII wieku. Husaria nigdy nie utraciła w 100% skuteczności bojowej, bo nawet pod koniec XVIII wieku miażdżyła wrogów.
W XVII wieku ŻADNA broń palna nie była celna, z działa trudno było trafić w mury miasta, 12 000 strzelców jakimś cudem nie było w stanie zabić nawet 500 ludzi, więc brak celnej broni dystansowej nie był wyłącznie problemem husarii. Zacznij wreszcie stosować jakiekolwiek argumenty, oprócz nazywania starszych od siebie "dzieciakami". Pisząc "najlepsza broń" miałem na myśli raczej broń białą, czyli szable, koncerze i ewentualnie pałasze.
***** naucz się pisać po prawnie, czytałem Twoje wypowiedzi 3 raz i dalej tego nie rozumie
@Smirnow Makarow Niby husarz miał kilka wiosek, żeby zarobić na sprzęt i możliwe, że za wesoło nie było u wieśniaków. Natomiast wydaje mi się, że gdyby nie husaria to taki wieśniak skończył by o wiele gorzej z poderżniętym gardłem, a jego żona i dzieci wiadomo...
Miała skrzydła i ich używała zarówno w walkach jak i na paradach. Oczywiście to nie jest tak, że w każdej bitwie każdy Husarz miał skrzydła :) bo to nie było obowiązkowe. Jest jednak wiele źródeł z tamtej epoki, rycin, obrazów, listów i opisów, które potwierdzają to, że husarze skrzydeł używali. Sztandarowym przykładem jest opis z pierwszej ręki Samuela Hutor Szymanowskiego, który był husarzem w chorągwi husarskiej Potockiego. Pisał na przykład tak:
"A potym polski żołnierz w polu się szykuje
I już się do potrzeby nawalnej gotuje,
Żelaznymi odziany zbrojmi, kirysami,
Sępiemi powiewając ogromnie skrzydłami."
Można też zobaczyć zdjęcia rolki sztokholmskiej z 1605 roku gdzie wyraźnie widać pojedyncze co prawda skrzydła husarskie u większości Husarzy. Tutaj nie ma żadnych wątpliwości i nawet jeśli w bitwach nie zawsze mieli takie skrzydła (bitew przez ponad 200 lat stoczyli multum i logiczne jest, że nie zawsze ubierali się tak samo) to warto taki wizerunek Husarii kreować i utrzymywać, bo to wpada w oko. Ludzie to zapamiętują i o to chodzi. Europejczyków tak właśnie można uczyć polskiej historii.
tia, były jednak pojedyncze (przeważnie) i umocowane do siodła, nie do zbroi.
Mitologizujemy, fetyszyzujemy Araba a całkowicie wymazaliśmy z polskiej kultury historycznej . Najlepsze w historii rumaki bojowe szlachty polskiej -staropolskie Żmudziny. Użytkowane w Husarii, Lisowczykach , Pancernych. Konie Żmudzkie w dawnym typie. Kiedy przychodziło do naprawdę ciężkich kampanii wojennych . Nikt nie wyważał otwartych drzwi . Sięgano po sprawdzone od wielu stuleci konie Żmudzkie . Często powtarzanym mitem jest ,że wystarczyło skrzyżować dzikiego tarpana z np arabskim O’Bajan i powstanie super machina wojenna. To są bajki wywołujące politowanie u każdego specjaliście od hodowli koni. By wytworzyć skonsolidowaną ,wartościową rasę o wysokiej jakości użytkowej potrzeba minimum 50 lat żmudnej , przemyślanej pracy hodowlanej. A i tak efekty często są marne . W 16 i 17 wieku w północno wschodnich stadninach wielkich magnatów hodowano dziesiątki tysięcy Żmudzinów . Były tam też odpowiednio trenowane pod wymagania formacji do której miały być dedykowane. Arab to była tylko zabaweczka, drogi gadżecik , hobby Koń husarski w jej wersji paradnej. W świadomości zbiorowej funkcjonuje dziś dzięki mitom o Rzewuskim , Dzieduszyckim czy obrazach Kossaka . Rajd Szlakiem królewskiej miłości Wilno -Kraków - Wawel na Żmudzinach (Žemaitukas) .ruclips.net/video/15WMF_bEPNQ/видео.html... Żmudziny przy wzroście 135 - 144 cm w kłębie ważyły ok pół tony . Nie były to więc małe kucyki. Dziś Żmudziny zostały całkowicie zepchnięte do annałów zapomnienia . www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjG5I6Ks6P7AhUS6CoKHVn-ABAQFnoECBcQAw&url=http%3A%2F%2Fwww.wilnoteka.lt%2Fartykul%2Fzanikajace-litewskie-rasy-zwierzat-na-monetach&usg=AOvVaw2NC6Fl2rbJ8Ksj2k-SOwxO ........ ..................... .. ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjPqZuX07L7AhUQt4sKHZ4LCCwQFnoECA8QAQ&url=http%3A%2F%2Fwww.zemaitukas.lt%2F&usg=AOvVaw3ue5k8oZvXIM9vJqGS4RUf . Dziwnym jesteśmy narodem . Nie potrafimy uszanować tego co rdzennie nasze, Pozdrawiam.
@@Stachu454 do zbroii też były
pierdolomento, ma pan dowód? @@ukaszgarstka7940
" Trudno się nie roześmiać na widok długich skrzydeł, przymocowanych do ich pleców, od których, jak oni sądzą, także konie nieprzyjacielskie się płoszą i do ucieczki rzucają. "
- cytat z 1635 roku, Charles Ogier francuski pisarz, poeta, kronikarz.
O powszechnym użyciu skrzydeł (lub skrzydła) przez husarzy wspominają także inni XVII-wieczni autorzy, odwiedzający Rzeczpospolitą, jak Sebastian Cefali w 1665 i Francois Paul D’Alerac w 1689.
Fakt noszenia przez husarzy skrzydeł w czasie Bitwy pod Wiedniem potwierdzał jeden z jej uczestników, towarzysz husarski, Szymon Franciszek Pułaski. O używaniu skrzydeł przez husarię wspominają również autorzy XVIII wieczni, jak Steinhauser czy Jędrzej Kitowicz pisze:
" Mieli skrzydła, składające się z listwy drewnianej, przyśrubowanej do pasa, wysokie nad wierzch głowy, nad tęż głowę zakrzywione, rozmaitymi barwami wraz z piórami malowane, gałąź oliwną lub palmową naśladujące, co czyniło dziwnie piękny widok, lecz takiego lauru nie wszystkie chorągwie używały. "
Z fragmentu listu przypowiedniego króla Stefana Batorego dla Stefana Bielawskiego na zaciąg roty husarskiej:
" Zaś pióra i inne ozdoby dla okazałości i postrachu nieprzyjaciela zależnie od upodobania każdego "
Wynika z tego, że użycie piór nie było obowiązkowe. Stanowiło ono jednak rozpowszechniony obyczaj wśród husarii polskiej, co potwierdza zapis w regulaminie dla jazdy litewskiej z 1746 roku, mówiący: „ Starożytnym obyczajem skrzydła dla pocztowych przy blachach tylnych używać zatrzymuje. ” Są to tylko przykładowe dowody na istnienie skrzydeł husarskich. Inne to np. obrazy z tamtej epoki jak chociażby rolka sztokholmska z 1605 roku na której widać całą rzeszę Husarzy z przypiętym pojedynczym skrzydłem. Poza tym wiele muzeów na świecie (np. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie czy Ermitaż w St. Petersburgu) posiada oryginalne zbroje husarskie ze skrzydłami. Czy trzeba coś więcej dodawać w tym temacie?
Można dodać jeszcze obraz "Bitwa Pod Kłuszynem" Boguszewicza, ale po co. Zawsze znajdzie się dureń który będzie skrzydła negował. Wystarczy uzmysłowić sobie jaką wspaniałą bronią psychologiczną mogły być. W sumie ładnie to podsumowałeś :)
Polecam zobaczyc inny film pana Jedrka, w ktorym tlumaczy jak to jest z tymi skrzydlami:).
TheMrHullk Jaki?
TheHand2000 jędrek o husarii.
+Glov00 Napiszę tak: skrzydła husarskie są bardzo ładnym symbolem i mile dla oka prezentują się na współczesnych obrazach, ale w boju nie używano tych dwóch wielkich, zagiętych skrzydeł, bo nie miały żadnego znaczenia, nie były potrzebne. Pamiętaj, że siłą husarii nie było straszenie przeciwnika "bronią psychologiczną" :D, ale ich zdyscyplinowanie i morale.
Mam awersję do panów, którzy dokopali się do KILKU ciekawostek, których nawet dobrze wykształcony historyk nie ma prawa zweryfikować, a gdy poniesie ich fantazja to dalej przedstawiają to jako coś "o czym nie dowiecie się z książek".
To właśnie tego typu pan, choć, trza mu oddać - pozytywnie nawiedzony na punkcie swego hobby, ale trochę krytycyzmu nie zaszkodzi. Jego uogólnienia w stylu "rycerza nikt nie atakował podczas bitwy, bo był jak czołg, a czołgów się nie bije bo tylko ręka rozboli" albo "przy szabli katana jest jak cep (co oczywiście każdy znawca potwierdzi)" wołają o wzmożoną czujność u słuchacza tych "wykładów".
No dopieprzył tym tekstem o "najdoskonalszej broni białej". Wydaje mi się, że to trochę ignoranckie bo każda broń miała swoje konkretne zastosowanie. Szabla husarska była świetną szablą, w mojej opinii o wiele skuteczniejsza niż katany ale niech spróbuje złamać szablą formacje żołnierzy używających włóczni- nie da się. Wykorzystywano do tego na przykład wielkie miecze oburęczne.
Szabla nie jest skuteczna przeciw pancerzowi i kolczugom z kolei estok, rapier czy długi miecz z punktowym ostrzem przechodziły przez nie jak przez masło. Z rycerzami z kolei różnie bywało, walczyli ale przeciw rycerzom zawsze najskuteczniejsze były oddziały kuszników.
Ale akurat jeśli chodzi o skrzydła husarskie - ma rację, legenda skrzydeł choć ma w sobie ziarno prawdy wcale nie wyglądała tak jak wszyscy myślą.
Nie podniecajcie się tak, wysłuchaliście właśnie luźnego opowiadania (żadnego wykładu) dla uczniów GIMNAZJUM. Jedyne co nastolatkowie mogą zyskać przez taką naukę to złapanie bakcyla historii i zachęta do przyszłej nauki i pogłębiania wiedzy. Jeżeli uważacie że któremuś z tych słuchaczy zostały w głowie takie niuanse, to naprawdę życzę powodzenia ;)
+XDreamFallacy Z tą "najlepszą bronią białą" pojechał mocno, choć lubię tego faceta. Bardziej by pasowało: "jedna z najlepszych siecznych broni kawaleryjskich". Porównywania do katany nie lubię, bo tych dwóch broni używał kto inny, do innych celów i w inny sposób.
Panie Jędrku najlepiej świętować tylko przegrane, wtedy w narodzie utrwala się myśl że jest jakiś podrzędny, godny podrzędnych "wodzów". Natomiast przypominanie o wspaniałej przeszłości narodu polskiego mogłoby wzbudzać niepożądane myśli w umysłach tegoż narodu umęczonego przez ostatnie 75 lat. Po co w ogóle wspominać że Chodkiewicz czy Sobieski wydawali prywatne pieniądze gdy kraj był w potrzebie, Piłsudski miał władzę a nie dorobił się. Jakże by wyglądały dzisiejsze antyautorytety w porównaniu z tymi wielkimi Polakami. Niestety u zmierzchu pierwszej Rzeczypospolitej byli i zdrajcy co dla prywaty układali się z obcymi dworami kosztem narodu i to oni byli winni, nie obce służby specjalne. Nasi też kupowali zdrajców. Targowiczan wieszano, immunitetów nie było.
Mimo tego, że husarze nie byli skrzydlaci ja i tak lubię gdy przedstawia się ich ze skrzydłami. Po 1 wyglądają wtedy bardziej majestatycznie, a po 2 jest to symbol po którym od razu wiadomo, że to husaria.
Byli skrzydlaci (wyżej dowody:)
TheHand2000 Chodzi mi o podwójne skrzydła zamocowane do pleców.
Acha :)
powiem tak. facet fantastycznie opowiada potrafi zaciekawic :) a co do skrzydel hmm tak jak mowi zreszta do tej pory nikt nie jest pewny w 100 % i widze ze ma to samo zdanie co ja ze potrafimy lamentowac tylko o pregranych powstaniach i o tym jak nam bylo zle i walkujemy to bez przerwy. Powstanie Warszawskie ktore wedlug mnie bylo niepotrzebnym rozlewem krwi i zrujnowaniem Warszawy, NIe obchodizmy takich zwyciestw jak np wspomniany Chocim czy Kircholm.
Husaria miala skrzydla! Wystarcy pocytac w ksiazka
"z dziejow husarii" na stronie 51 aby uzyskac odpowiec. Nie chce mi sie teras cytowac ale kupcie sobie taka oto ksiazke a poem mowcie. (p.s. Autor: Radoslaw Sikora)
+akslop LP Chodzi o to, że nie używano dwóch wielkich, zagiętych skrzydeł, które prezentuje się na filmach i w muzeach, a które pochodzą z XIX wieku. Jednego skrzydła używało od 10-15 % husarzy, gdy ta formacja brała jeszcze udział w operacjach bojowych.
Weim o co tu chodzi i zle sie w tam tym komentazu wyrazylem. Chodzi mi oto, ze wlasne husaria UZYWALA skrzydla w boju. A ilosc albo miejsce brzycepienia skrzydel byla jusz dowolna.
akslop LP
Polecam obejrzeć obraz Petere Sneyersa przedstawiający bitwę pod Kircholmem. Ten malarz żył i tworzył w XVII wieku czyli wtedy, gdy husaria przechodziła rozkwit. U żadnego husarza nie widać skrzydła. Natomiast na pewno w boju nie używano dwóch zagiętych skrzydeł przyczepianych do pleców/
Akurat nie mam kzaski bzy sobie ale pewien malasz ktury tagze zyl w tych casach namalowal bitwe pod wiedniem. a tam widac najwyrazniej dwa szkzydla.
racja.
jak czytam komentarze poniżej to aż żygać się chce opierając wiedze na filmach grach albo niedawno namalowanych obrazach te piepszone skrzydła
A w ciągu tych trzech lat, kiedy to napisałeś swój komentarz, skończyłeś już podstawówkę? Umiesz Waćpan już pisać tak, by nie kaleczyć naszego języka?
Ciekawe
Po wysłuchaniu tego typu rozważań i po długich przemyśleniach własnych , w końcu odkryłem taktykę Husarii. Ponieważ w zasadzie wszyscy zgadzają się co do tego , że Husaria Polska używała skrzydeł głównie po to , by wywrzeć na nieprzyjacielu określony efekt psychologiczny [ - większej potęgi idącej na niego , niż w istocie ! ] , to z tym piórkiem w ... tak , tak ... tylnym łęku ; nasza , niewątpliwie najświetniejsza jazda świata , musiała atakować wroga bokiem !! Aby to piórko wetknięte w ... tak , tak ... tylny łęk siodła , odniosło właściwy efekt psychologiczny na wrażych zastępach , najprawdopodobniej tuż przed linią wroga robili gwałtowny zwrot w lewo !! [ - trzymając w prawej ręce kopię , a lewą prowadząc konie ; w lewo zdecydowanie łatwiej ! ]. W przeciwnym wypadku ; - en face , za cholerę tego piórka wetkniętego w ... tak , tak ... tylny łęk siodła , nie widać !! I cały efekt psychologiczny diabli biorą ... Generalnie - takie stwierdzenia, to porażka !!!
trzymajmy sie wersji że miała skrzydła
Kłamstwo niestety! Jeśli na Rolce pojedynczy husarze mają jedno skrzydełko to ja jestem święty. Tam prawie wszyscy mają skrzydło. Jedno to fakt, ale prawie WSZYSCY.
Rolka sztokholmska z roku 1605 to tylko jeden z dowodów i tak jak mówisz na rolce niemal każdy Husarz ma skrzydło a nie "pojedynczy" husarze jak mówi Jędrek. Wystarczy sobie zobaczyć zdjęcia tej rolki sztokholmskiej i przekonać się na własne oczy. Są też dowody pisane z tamtych czasów między innymi Guillaume le Vasseur de Beauplan (francuski inżynier) urodzony w 1600 roku, który przebywał jakiś czas w Polsce. Fakt jest taki, że nie było obowiązku posiadania skrzydeł w czasie walki, ale Husarze ich używali. Jedni mocowali z tyłu zbroi do napleczników a inni do siodła. Przez jakiś okres były to skrzydła proste a później od XVIII wieku zagięte na górze. Tak czy inaczej fakt istnienia skrzydeł husarskich oraz używania ich w czasie walki jest niepodważalny. Nikt nie mówi, że każdy Husarz miał takie skrzydła, bo Husaria to jazda, która istniała przecież przez ponad 200 lat i ubiór żołnierzy się zmieniał, ale Husaria skrzydeł używała i jest to bardzo dobrze udokumentowane. Pozdrawiam
Opieracie się qrwa na tej rolce sztokcholmskiej jako jedyne wiarygodne źródło, rolka jest 1739! Husaria była wtedy TYLKO wojskiem paradnym.
Rolka powstała po 1605 roku a została zrabowana z Polski przez Szwedów podczas potopu szwedzkiego w latach 1655-1660. Jest to tylko jedno z wielu dostępnych źródeł (obrazy, opisy, listy, ryciny). Zobacz sobie na przykład obrazy, które zostały namalowane w XVII wieku, czyli w czasach kiedy husaria odgrywała na polach bitew decydujące role. Zobacz takie obrazy jak chociażby 'Bitwa pod Kłuszynem' (Szymona Boguszewicza, namalowany w 1620 roku) albo np. siedemnastowieczny obraz 'Bitwa pod Wiedniem' (Martina Altomonte), na którym widać husarzy z pojedynczym skrzydłem na plecach.
Przez pierwsze 6 - 7 dekad od powstania tej formacji mocowano skrzydła przy siodłach. Przy czym taka moda dominowała do lat 30. XVII wieku. Przez cały XVII w. mocowano skrzydła na plecach (przeważnie skrzydło pojedyncze i proste, bez zakrzywienia na końcu). W epoce Sobieskiego ten sposób był dominujący (jeżeli nie wyłączny) w Koronie. Na Litwie mocowanie skrzydeł przy siodłach, zdaniem Jędrzeja Kitowicza, miało przetrwać aż do XVIII wieku.
EliminatorT kowalski
Qrwa rolka powstała po roku 1605, ale fachowcy są zgodni, że w pierwszej dekadzie XVII wieku. Więc nie pisz bzdur, ok?
MrPolakWalczacy Akurat na obrazie "Bitwa pod Kłuszynem" mało który z husarzy ma skrzydła, co jest pewnym dowodem, że przynajmniej w pierwszych dekadach XVII wieku skrzydła nie były powszechnie używane w boju.
Oj Jędrek, Jędrek ja Cię bardzo lubię ale z całym szacunkiem o skrzydłach husarskich pieprzysz, że aż głowa boli!
Mieli skrzydła ale nie każdy miał, nawet czasem mieli na hełmach takie małe o tym tez nie wiesz, jedynie co to nie wiemy dokładnie czy były przytwierdzone do siodła czy do pleców.
W końcu ktoś mądry Husarz miał skrzydła jak mu się podobało
Koronnym dowodem na używanie skrzydeł przez naszą najwspanialszą kawalerię jest bitwa pod Wiedniem. Kiedy husaria ruszyła do ataku to widok był tak
niesamowity i zapierający dech że regimenty niemieckie wstrzymały na chwilę walkę aby się móc lepiej przyjrzeć. Gdyby husaria nie nosiła skrzydeł to jej szarża oglądana z
daleka prawie niczym nie różniłaby się od ataku np. rajtarów i nie wzbudziła takiej sensacji. Tak więc, panowie Sarmaci - sursum corda! Husaria była skrzydlata i basta!
To, że niemcy wstrzymali atak nie jest dowodem na posiadanie skrzydeł. tj. skrzydła były używane co widzimy na rolkach sztokholmskich. Były to jednak inne skrzydła niż to co widzimy na filmie Ogniem i Mieczem.
Mam duzo lat I caly czas myslalem ze maja skrzydla .Ale wiem jedno czesc I chwala HUSARI tym dzielnym ludziom .
Dokładnie, trzymajmy się wersji ze skrzydłami nawet jeśli miało to być kłamstwo,
Jak proporzec na kopii która w szarży była wyprostowana mógł mieć 4,5m?Koń by to zerwał kopytami i wywalił z siodła husarza.
Pan Jędrek mówi ciekawie w większości prawdę .Totalną bzdurą jest powielanie bajek że husaria wygrała całą bitwę owszem odegrała ważną rolę w przełamaniu ale nie wygrała całej i z całą pewnością nie wygrałaby całej bitwy bo to jest nie możliwe Turcy przystępując do oblężenia byli okopani i silnie ufortyfikowani. Co do pomniejszania roli Kozaków w tej bitwie też opowiada bajki jeśli chodzi o uzbrojenie to piechota kozacka niczym nie ustępowała naszej a nawet janczarom .Poziom wyszkolenia i bitności miała nawet lepszy niż nasza .Wiadome że nasza jazda góruje nad kozacką i turecką i tu nie ma żadnych wątpliwości . Ale to starcie nie było bitwą jak wszyscy piszą ale wyczerpującym oblężeniem przecież trwało to ponad miesiąc pod Chocimiem z chorób ginie mnóstwo po obu stronach brakuje żywności .A z opowieści Jędrka husaria jedną szarżą wygrywa bitwę
7 IX 1621, kiedy to 600-640 jazdy polsko-litewskiej (w tym 520-560
husarzy) pod dowództwem Jana Karola Chodkiewicza, rozbiło ok. 10 000
jazdy i piechoty tureckiej,ludzie poczytajcie coś i nie powielajcie takich bajek bo jak zagłębi się człowiek w te mity które Pan Jędrek opowiada to włos się na głowie jeży ,albo że w husarii służyli tylko najbardziej zamożni szlachcice ,a ja wam mówię że czytając kroniki tylko towarzysze byli bogatymi szlachcicami a pocztowi to zwykle biedna szlachta mieszczaństwo i chłopi tak chłopi Panie Jędrek i nie jeden z tych pocztowych za zasługi nadawany miał tytuł szlachecki prawdą jest że za pocztowych musiał towarzysz zapłacić a tanie to nie było więc pocztowi byli bogaci .Pan Jędrek ciekawie opowiada miło się go słucha ale dużo dodaje od siebie ,jak usłyszałem że jedną kopią husarz przebił naraz 6 muszkieterów to ubawiłem się po pachy przecież to fizycznie jest nie możliwe jeśli kopia ma 6m a te zdarzały się rzadko to liczmy po 50 cm na muszkietera to mamy 3metry szaszłyku dodajmy że każdy z nich z uzbrojeniem waży 90kg to mamy prawie 600 kg przecież koń z husarzem by zarył w miejscu a nie przebił 6 osób kula pistoletu żadnego nie zrobi tego a co dopiero drewno z prędkością 50 km/h nie wiem gdzie to wyczytał przecież to bzdura przebicie 2 muszkieterów to max szczęścia dodaj kąt pochylenia kopi przecież celował chyba nie w głowę po przebiciu 2 muszkieterów kopia już nie zmieni kąta czyli jeśli pójdzie w górę następny muszkieter nie może już dostać prawda jest taka że kopia służyła do przełamania szyku przeciwnika i łamała się po uderzeniu już w pierwszego muszkietera co to za brednie pozdrawiam wszystkich poczytajcie nie wierzcie mitomanom
+Piotr Nowak błąd towarzysze byli bogaci
Włos się jeży na głowie jak czyta nie jak się słucha luźnych dywagacji pana Andrzeja (bo sam za każdym razem uprzedza, iż nie jest to "jedynie słuszna" prawda historyczna a jego własne przemyślenia na podstawie lektur wielu publikacji dotyczących tego okresu) tylko jak się czyta podobne komentarze. Obiektywnie rzecz biorąc nazwanie tego komentarza stekiem bzdur spłodzonych przez upośledzoną umysłowo małpę byłoby obelgą w stosunku do każdej małpy. Ilość skrajnych debilizmów tu zawartych woła o pomstę do nieba:
1. Wyposażenie husarza kosztowało krocie, co potwierdzają wszyscy historycy i wszystkie źródła mówiące o tym okresie. Z tego też względu w formacji tej służyła tylko najbogatsza szlachta. Pocztowi inaczej zwani pachołkami, czyli po prostu służący nie byli członkami tej formacji - to był jeden z elementów "wyposażenia" husarza, za które on sam płacił. Obok szabli i konia, a częstokroć znacznie mniej ważny od tych dwóch elementów - na pewno zaś wielokrotnie od nich tańszy.
2. Kopia husarska liczyła od 3 (niektóre źródła podają 4,5 metra jako wariant najkrótszy) do ponad 6 metrów i była elementem STANDARYZOWANYM dostarczanym przez państwo (jedyne uzbrojenie husarza, którego on sam nie kupował). Długość kopii dobierano do przeciwnika, z którym husaria miała się mierzyć i do starcia z muszkieterami osłanianymi przez pikinierów zawsze zabierano kopię najdłuższą - czyli w takich starciach w 90% przypadków kopia miała ponad 6 metrów długości.
3. Kopia husarska nie była żadnym "kawałkiem drewna" - to była bardzo zaawansowana technologicznie i skomplikowana w budowie broń wyposażona (o czym wiedzą nawet dzieci w podstawówce) w grot żelazny. W nieosłonięte żadną zbroją ciało człowieka wchodziła taka kopia jak w masło i nie miała prawa się przy tym wygiąć (że o złamaniu nie wspomnę). Siła, jaka przy takim uderzeniu działała na kopię, a za jej pośrednictwem na konia (bowiem husarz kopią jedynie sterował, a wszystkie obciążenia za pomocą mocnego skórzanego pasa były przenoszone na konia) była przez tego konia praktycznie niezauważalna. Z czysto fizycznego punktu widzenia husarz w pełnym cwale mógł przebić i kilkuset muszkieterów nie powodując przy tym znacznego spowolnienia szarżującego wierzchowca. Jeśli w to nie wierzysz, to weź sobie jakikolwiek "kawałek drzewa", zamocuj na jego końcu ostry szpikulec (może być nawet zwykły nóż) i z rozpędu uderz nim w 6 kostek masła - zobaczymy czy Twoja kopia złamie się już na pierwszej kostce, a Ty sam "zaryjesz w miejscu". Polecam następnym razem, zanim zaczniesz się wymądrzać o tym co jest "fizycznie niemożliwe", spróbować się chociaż trochę zastanowić.
4. Przypadek przebicia 6 muszkieterów jedną kopią jest opisany przez hetmana Pawła Sapiehę z relacji z bitwy pod Połonką:
"Jam tego nie widział, ale godny wiary towarzysz powiada, iż sześciu na jednej kopiej widział Moskalów."
Ile w tym jest prawdy, nie mi oceniać (nie będę kwestionował prawdziwości słów jednego z naszych wybitniejszych dowódców) - jest to jak najbardziej możliwe, ale mało prawdopodobne, albowiem ofiary tego wydarzenia musiałyby być bardzo blisko siebie. Kopia husarska łamała się bowiem nie w momencie samego uderzenia w ciało przeciwnika, ale w momencie kiedy ciężar przesuwających się wzdłuż niej nabitych ciał powodował jej wygięcie w dół i złamanie. Przypadki nabicia 4 muszkieterów na jedną kopię przed jej złamaniem zdarzyły się dość często; 2-3 ciała na jednej kopii były normą w każdej bitwie.
O tym, że husaria była formacją absurdalnie drogą i z czysto ekonomicznego punktu widzenia pozbawioną jakiegokolwiek sensu, wie każdy kto cokolwiek o tej jeździe czytał. Niemniej jednak nie zmienia to faktu, iż frontalnym atakiem husaria (ale ta "prawdziwa" husaria z XVII w., a nie jej cień z wieku XVIII) była w stanie nie tyle pokonać, co zmiażdżyć każdą inną współczesną formację wojskową w stosunku sił 1:10 z minimalnymi stratami własnymi, a przy odpowiednim dowodzeniu nawet stosunek sił 1:20 nie był im straszny.
Polecam postąpić zgodnie z własną radą i poczytać cokolwiek o tej formacji zanim się zaczniesz wymądrzać na jej temat.
nie .
Zacna lekcja historii...
jak Husaria nie miała skrzydeł to jakim cudem nagrali film Ogniem i Mieczem
+Skarto Skartowski Skoro dla Ciebie bardziej wiarygodny jest film niż obrazy, ryciny albo teksty źródłowe z epoki husarii to współczuję.
To nie tak :)w temacie skrzydeł i broni HUSARII oraz tzw. wielkiej historii szabli polskiej . . ... szablotłuk polski
To jest twoja teoria .
To jest fakt historycznie potwierdzony przez wielu historyków
inne sprawozdania mówią inaczej. Ze Polska jazda w pióra ubrana była.
w pióra ale nie w skrzydła
Gustowny czepeczek... A tak w ogóle, to radziłabym jeszcze więcej o tych koniach poczytać...
gość opowiada brednie - husarze oczywiście skrzydła mieli !
No mieli, ale w 18 wieku, kiedy husarią była wojskiem reprezentatywnym i nie używanym w boju.
@@PERUN_PL Litości - mieli od samego początku od XVI w i uzywali ich również w boju ! nie słuchaj tego fantasty - tylko sprawdź np. ruclips.net/video/qxTS1-qsYA4/видео.html
@@Osielec zamiast oglądać filmiki na yt można poczytać książki, albo chociaż obejrzeć ryciny czy obrazy z tamtego okresu. Na obrazach z początku 16 wieku, husaria to nie były klony ubrane jednakowo jak na filmach. Siła husarji były morale i taktyka a nie skrzydła czy uzbrojenie. W tamtym okresie husarią była uzbrojona w większości w zbroje kolcze a skszydla były, ale nosiło je co najwyżej 10 %. A husarie jaką znamy, z jednakowymi zbrojami i skszydłami wygiętymi w literę s, były już wojskiem reprezentacyjnym.
I nikt nie mówi że sksxydel nie było, ale przypisywanie im jakichś wyjątkowych zasług czy z twierdzenie że każdy husarz miał skszydla i to w dodatku dwa jest głupotą.
@@PERUN_PL teraz udajesz mądrale - nawet dokonałeś niemożliwego i policzyłeś że tylko 10% miało skrzydła : ))) - ale jeszcze godzine temu pisałeś jak ostatni matołek że husaria skrzydła miała ale dopiero w XVIII w i tylko repreznetacyjnie... Oprócz tego walczysz z własnym ceniem pisząc że nie byli ubrani tak samo, i ze siła jej było morale i taktyka - jakby ktoś twierdził że jest inaczej ?? Ty masz 12 czy 13 lat ?? Dobrze że 3 minutowy filmik na youtube - pokazał jakim jesteś ignorantem - pooglądałeś sobie pare innych filmików (bo żadnej ksiązki w godzine nie zdążyłeś przeczytać) - i teraz sam sobie zaprzeczasz - ośmieszając sie ostatecznie. Ale ważne że już nie będziesz powtarzał tych ahistorycznych bredni!
@@Osielec nigdzie nie pisałem że nie mieli skszydel ale ze skszydla wygięte w literę s mieli jako wojsko reprezentatywne. I jeżeli ktoś wieży ze husaria w 16 wieku była ubrana tak samo, jak klony , i każdy husaz miał dwa wielkie skrzydła które tylko przeszkadzały w boju, jest idiotą. I jak policzyłem te 10 %? A jak się kurwa liczy procenty? Idź sobie do muzeum, czy chociaż znajdź obrazy z epoki panowania husari. I niestety ale tamci husarze z wyglądu nie mieli nic wspólnego z tym co się nam przedstawia współcześnie, bo byli ubrani w kolczugi i różnili się co do ubioru. Ponadto rynsztunek husari ewoluował i był udoskonalany przez te wszystkie lata.
Wielkie skszydla równo docięte i dodatkowo wygięte to mit, podobnie jak te głupoty że nie przegrali bytwy przez 200 lat.